NEONATALE SCREENING

VCBMA

VLAAMS CENTRUM BRUSSEL

VOOR OPSPORING VAN AANGEBOREN METABOLE AANDOENINGEN

Hilde Laeremans

POLIKLINISCHE BEVALLINGEN

De staalafname in het kader van het bevolkingsonderzoek naar aangeboren aandoeningen bij pasgeborenen gebeurt standaard via een bloedstaal 72 uur na de geboorte en best voor 96 uur na de geboorte Voorafgaand aan de staalafname geven de vroedvrouw en/of de arts aan de ouders toelichting over het bevolkingsonderzoek en het belang van het tijdig afnemen van het bloedstaal. De verantwoordelijkheid voor de organisatie van de bloedafname ligt bij de zorgvoorziening waar de bevalling is gebeurd of bij diegene die de thuisbevalling doet.

Procedure voor staalafname en verantwoordelijkheden

Bij ontslag uit de materniteit worden ten minste volgende zaken meegegeven aan de moeder: - informatiefolder over het bevolkingsonderzoek - een bloedkaartje met de gegevens van de baby en van de

kinderarts verbonden aan de materniteit of een arts naar keuze

sticker op achterkant kaartje voorgedrukt (naam vroedvrouw, contact gegevens en datum opsturen) of nieuwe kaartjes - een enveloppe van de organisatie met terreinwerking waar het kaartje moet worden naartoe gestuurd

Bij ontslag van moeder en kind uit de materniteit worden volgende zaken geregeld: OF geeft een concrete afspraak mee om de staalafname ambulant in het ziekenhuis te laten uitvoeren; OF regelt of verifieert een afspraak met een vroedvrouw of arts; OF geeft, uitzonderlijk, als a) en b) niet mogelijk zijn, een lijst mee van vroedvrouwen die kunnen gecontacteerd worden door de ouders, en benadrukt nogmaals het belang van het tijdig laten uitvoeren van de bloedafname;

Bij ontslag van moeder en kind uit de materniteit, wordt genoteerd: - welke afspraken met de moeder gemaakt zijn voor afnemen

van het staal

- de gegevens van de vroedvrouw of arts waarnaar de vrouw is doorverwezen

- het nummer van het bloedkaartje dat wordt meegegeven met de moeder. Dat nummer wordt zo vlug mogelijk, (via vermelding op de geboortelijsten) doorgegeven aan de organisatie met terreinwerking

De staalafname

- van zodra de ouders contact hebben opgenomen, wordt

afgesproken een staal af te nemen bij de baby ten vroegste 72 uur na de geboorte

- zet een stempel (of andere identificatie) op het bloedkaartje na

afname

Uitvoering veneuze bloedafname

Dotted Magenta lines signify perf lines.

Form Name Flanders Belgium NBS Card

Job Number BEFL20111214005

Version 005

Design Date 12/14/11 AH

Total Form Length (flap folded)

4 1/4” (108mm)

Face of Parts 1 & 2All measurements can vary +/- 1/16” (1.6mm)

Please provide starting number which is currently indicated by 12XXXX1

Glue lines are between the cassette portion of parts 1 & 2, and 2 & 3

Total Form Width (all parts)

4 1/4” (108mm)

PerkinElmer 226

LOT 100535 / xxxxxx

Part 2: PerkinElmer 226,

ID333 Biologically

inactive ink face & back,

Cirlces are 12.7mm ID

2 3/32” (53.2mm)

GEBOORTENUMMER:

Thuisgeborene: Recall:

Dokter:Adres of telefoonnr.:

Naam van het kind:

Voornaam:Meisje / Jongen

Geboortedatum: / /

Datum Bloedname:

Geboortegewicht (gram):

Zwangerschapsduur (weken):

Borstvoeding: Ja Nee

Bloedtransfusie: Ja Nee

Medicatie: Ja Nee

Bloedkaartje mag gebruikt worden voor

(anoniem) wetenschappelijk onderzoek: Ja Nee

HIER AFSCHEUREN

OPSPORING VAN METABOLE STOORNISSEN

Dit strookje dient als bewijs voor de moeder

uw kindje (naam)

werd geprikt op (datum)Handtekening (ultvoerder)

Materniteit

12XXXX1SN

12XXXX1SN

Erkend door de

Vlaamse

Gemeenschap

Part 1: 125# White Tag,

black ink face and back,

red 185 ink face only,

Code 128 barcode with

two human readables

6 1/2” (165.1mm)

Total Form Height

6 1/2” (165.1mm)

Perf:

1 1/8”

Perf:

2 3/32”

ID0214_Rev3 11-Aug-2011

12XXXX1SN

12XXXX1SN

YYYY-MM

Belangrijk om de materniteit in te vullen (naam/nummer)

Essentiële gegevens

De gegevens worden bij voorkeur met een identiteitsvignet kenbaar gemaakt op het bloedkaartje – indien niet mogelijk goed leesbaar noteren (blokletters)

De identificatie van de materniteit waar het kind geboren is

Geboortenummer zoals genoteerd in het verloskundig boek

Stempel van de behandelende arts

Naam, voornaam en geslacht van het kind

De geboortedatum van het kind

De datum van de bloedafname

Borstvoeding of kunstvoeding

Medicatie of intraveneuze voeding

Geboortegewicht

Zwangerschapsduur

Bloedtransfusie

Recall betekent een terugroeping na een eerste afwijkend resultaat

Het drogen en versturen

De bloedkaartjes worden naast elkaar te drogen gelegd op een droge en zuivere ondergrond(contaminatie met andere kaartjes vermijden)

Ze drogen minstens één uur bij kamertemperatuur.

Niet drogen in het zonlicht, niet op verwarmingselement noch op andere kunstmatige wijze.

Versturing binnen de 24 uur in enveloppen van VCBMA (voorzien van barcode)

Liefst niet via de binnenpost van het ziekenhuis maar rechtstreeks via Bpost om de tijd van verzending zo kort mogelijk te houden.

Indien meerdere kaartjes in 1 omslag: de kaartjes geschrankt klasseren zodat de bloedzones elkaar niet raken (liefst ook niet plooien)

- van zodra de ouders contact hebben opgenomen, wordt

afgesproken een staal af te nemen bij de baby ten vroegste 72 uur na de geboorte

- zet een stempel (of andere identificatie) op het bloedkaartje na

afname - stuurt het bloedstaal onmiddellijk na drogen - noteert het nummer van het bloedkaartje

titel 15 21-11-2016

De organisatie met terreinwerking - controleert de geboortelijsten vermelden van vroegtijdig

verlaten en afspraak-naam - vraagt bij de andere organisatie met terreinwerking na of het

eventueel een bloedstaal heeft ontvangen - verwittigt de materniteit/vroedvrouw/arts als er geen bloedstaal

werd afgenomen bij een kindje - verwittigt Kind en Gezin wanneer noch de materniteit noch een

vroedvrouw de ouders kan contacteren.

Wat indien er geen bloedafname is gebeurd?

Materniteit, vroedvrouw of arts - Contact met de ouders - toch een bloedstaal werd, meldt de materniteit, de vroedvrouw

of arts dit onmiddellijk aan de organisatie met terreinwerking - geen bloedstaal werd afgenomen bij het kindje, neemt de

materniteit, de vroedvrouw of arts zelf een bloedstaal - de ouders een bloedafname bij het kindje weigeren - regioverpleegkundige of de provinciale afdeling van Kind en Gezin die zelf een bezoek aan huis brengt om de ouders te motiveren om het bloedstaal zo snel mogelijk te laten afnemen; - Als de materniteit, de vroedvrouw of arts geen contact kan leggen met de ouders, meldt ze dit aan de organisatie met terreinwerking.

Kind en Gezin (als ze verwittigd werd door de materniteit, de vroedvrouw of arts): - vraagt na bij de ouder(s) of er een bloedstaal werd - verwijst, als nog geen bloedstaal werd afgenomen, door naar de materniteit, de vroedvrouw of een arts; - neemt, als geen verwijzing mogelijk is (uitzonderlijk), een

bloedstaal door een arts verbonden aan het consultatiebureau; - Bij weigering wordt het formulier ingevuld en geven dit door aan de organisatie met terreinwerking.

De organisatie met terreinwerking - Stuurt in laatste instantie (na drie brieven van de materniteit)

wanneer het staal niet werd afgenomen, een aangetekende brief naar de ouders om hen nogmaals te laten weten dat de screening niet is gebeurd bij hun kindje

- verzamelt de weigeringen, vermeldt dit in een database en archiveert de hierover gevoerde briefwisseling.

Niet conforme kaartjes

Uitvoering bloedafname

- De 5 cirkels volledig vullen (nooit bijvullen), Het filterpapier zachtjes tegen de bloeddruppel houden. Het bloed rechtstreeks opvangen om contaminatie tegen te gaan.

- De bloedkaartjes moeten minstens één uur drogen bij kamertemperatuur, op een droge, zuivere en niet-absorbeerbare ondergrond.

Waarom 72u en wat zijn oplossingen?

Hormonen TSH en 17-OHP: • vals positieve resultaten • Verhoging van waarden tem dag 2 na de geboorte • Vaststellen van nieuwe cut offs

Phenylalanine: • Vals negatief resultaten • Invoegen van de verhouding fenylalanine/tyrosine

Acylcarnitines: • Vals negatieve resultaten • Invoegen van nieuwe markers

Geen cut off waarden gekend voor navelstrengbloed en onbruikbaar voor 17-OHP en TSH

Beschikbare informatie en materialen: - Draaiboek - Mini-draaiboek voor vroedvrouwen - Folders: informatie screening en folder poliklinische bevalling - Lancering van een nieuwe website in februari

- Etiketten voor poliklinische bevallingen - ‘kaartjes’ poliklinische bevallingen

- Uitleg niet conformiteiten en statistieken per materniteit

Indien nog vragen, steeds welkom op ons secretariaat of labo

- adres: Laarbeeklaan 101

1090 Brussel

- telefoonnummer: 02 474 92 80

02 477 25 81

- e-mail: neonatalescreening@uzbrussel.be en labopediatrie@gmail.com

- website: www.uzbrussel.be/neonatalescreening

of consulteer het Draaiboek Neonatale Screening en nieuwe website vanaf maart 2016