INFOBULLETIN, UITGAVE JANUARI - JULI 2012

Dit informatiebulletin beschrijft de stand van zaken van het Maasvlakte 2 project met een focus op de te verwachten veranderingen in het stroombeeld en vaarbewegingen van het Maasvlakte 2 werkverkeer. Daarnaast wordt vooruit gekeken op de werkzaamheden rondom de doorsteek van de Yangtzehaven in 2012.De eerste fase van Maasvlakte 2 bestaat uit ongeveer 230 miljoen kuub zand waarvan er nu ongeveer 190 miljoen is aangevoerd. Er wordt nog zand aangevoerd door een enkele sleephopperzuiger maar de meeste zandverplaatsing vindt plaats binnen het project door het uitdiepen van de havenbassins van Maasvlakte 1 en 2 en het vrijgraven van de kademuren door stationair materieel. Het aanleggen van de Harde Zeewering is zeer voorspoedig verlopen en nadert de eindfase. Het natte steenbedrijf heeft zijn activiteiten afgerond; naar verwachting zullen er geen steenstorters meer op het project varen. Het resterende ‘droge’ werk bestaat uit het aansluiten van de nieuwe zeewering op de Maasvlakte 1 zeewering, het afbouwen van de laatste 500 m blokkendam door de E-crane en het aanleggen van het stenig duin met zand, stenen en klei. Naar verwachting worden deze werkzaamheden in februari/maart 2012 afgerond. Ook de aanvoer van stenen en klei voor de Harde Zeewering is bijna afgerond en beperkt zich tot een enkel schip dat materiaal aanvoert via de Yangtzehaven. De oude blokkendam van Maasvlakte 1 is ontmanteld en de backhoes zijn van het project.

NautiekMaasvlakte 2

Inmiddels zijn zowel de deepsea kade als de barge feeder kade van RWG afgerond en deels opgeleverd. De APMT diepwand is gerealiseerd en wordt voorzien van een stabiliteitsconstructie. De laatste hand wordt gelegd aan de bargefeeder kade van APMT. Overige werkzaamheden bestaan uit het aanleggen van de oeververdedigingen in de Yangtzehaven (start januari 2012) en de aanleg van de infrastructuur op Maasvlakte 2 (weg, spoor en kabels en leidingen). De grootste wijzigingen in het stroombeeld nabij de haventoegang zijn achter de rug. De neerstroming na HW bij de Maasmond treedt nog wel op, maar is in sterkte afgenomen. Kleine wijzigingen worden nog verwacht door het sluiten van het Sluitgat in juli 2012 en het openen van de Yangtzehaven.

Figuur 1 – Aanleg situatie oktober 2011

Figuur 2 - Dieptegemiddeld stroombeeld op HW-1 uur HvH

Figuur 3 - Dieptegemiddeld stroombeeld HW HvH

Figuur 4 - Dieptegemiddeld stroombeeld HW+1 uur HvH

1 inleidingEvenals de vorige edities komen in dit infobulletin de volgende onderwerpen aan de orde:- Evaluatie geulreizen- Evaluatie van de meetvaarten- Aanbevelingen gebruik FEWS - Activiteiten aanlegperiode januari 2012 - juli 2012- Stroombeeldverwachting periode januari 2012 - juli 2012

Daarnaast wordt aandacht besteed aan:- De Tijdelijke Koelwateruitlaat Yangtzehaven (TKY) en

stroombeeldverwachtingen- De stand van zaken van het zand- en steenbedrijf - Markeringen Maasvlakte 2

In het volgende infobulletin (medio juli 2012) zal aandacht worden besteed aan de volledige doorsteek van de Yangtzehaven naar Maasvlakte 2.

2 evaluatie geulreizenDe evaluatie van geulreizen is in 2011 beëindigd, nadat in 2011 de buitencontour, op het Sluitgat na, vorm had gekregen. Als er in de Maasgeul of Maasmond een bijzondere of afwijkende stromingssituatie wordt waargenomen dan stelt het Kernteam Nautiek het zeer op prijs om hierover te worden geïnformeerd. Deze informatie kan een rol spelen bij de effectanalyse en evaluatie na aanleg Maasvlakte 2. Dit geldt niet alleen voor de geulvaart, maar ook in algemene zin. Daarnaast blijft informatie over de stroomnaad waardevol omdat dit bijdraagt aan het verkrijgen van meer inzicht in het complexe stromingspatroon in deze omgeving. Meldingen en foto’s via Rik van Marle (marledonna@wanadoo.nl).

3 evaluatie MeetvaartenSinds het vorige informatiebulletin (uitgave mei - juli 2011) is er één meetvaart uitgevoerd langs de as van de vaargeul op 30 augustus 2011. Deze varende ADCP meting is vergeleken met het Zeedelta2D model. De evaluatie staat hieronder samengevat.De condities op 30 augustus werden gekenmerkt door een gemiddeld springtij en een matige wind van 3 à 4 Bf uit westelijke richting. De Rijnafvoer was 1350 – 1800 m3/s (bij Lobith). In de figuren 2, 3 en 4 is de dieptegemiddelde stroming gepresenteerd van zowel de meting (rood) als van het Zeedelta2D model (blauw).

Het waargenomen HW (14:30 uur) is met 1,36m +NAP hoger dan het astronomisch hoogwater van 1,28m +NAP. De maximaal gemeten dieptegemiddelde stroomsnelheid is 1,2 m/s gemeten buiten de havenmond 0:30 uur na HW. In de periode na HW ontstaat in de raaimetingen een omkering van de dwarsstroom in de vaargeul en is neervorming te zien. Dit is te zien in de figuur 4. Het evaluatierapport is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.Na het sluiten van het sluitgat (augustus 2012) zal de

volgende (en mogelijk laatste) varende meting bij de Maasmond worden uitgevoerd.

4 feWS-vieWerDe laatste update van de FEWS-viewer dateert van april 2011. In januari 2012 wordt een nieuwe versie van de FEWS-viewer uitgebracht. De voornaamste aanpassing van deze release is het toevoegen van de nieuwe Maasvlakte 2 lay-out met buitencontour in de eindfase (gesloten Sluitgat en Harde Zeewering).

Figuur 5 – Maasvlakte 2 survey tekening (december 2011)

De weblink van de nieuwe FEWS-viewer, waarmee het programma te downloaden is, is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle. Dit zal waarschijnlijk de laatste update zijn die door het Kernteam Maasvlakte 2 wordt uitgebracht.

DHMR heeft een enquête uitgebracht onder wachtchefs en dienstleiders om te onderzoeken welke informatievoorzieningen gewenst zijn in het Maasmondgebied. De nut en noodzaak van o.a. (de locatie van) het Meetpunt Maasmond en de FEWS-viewer wordt hierin behandeld. De resultaten van het onderzoek zullen met het Kernteam en Rijkswaterstaat worden gedeeld waardoor deze een goed beeld verkrijgen van de operationele behoefte aan stromingsinformatie in het Maasmondgebied.

De enquête dient mede als input voor een in 2012 te nemen besluit over de toekomst van meetpunt Maasmond.

5 evaluatie zeedelta ModelElke periode van drie maanden vindt er een evaluatieonderzoek plaats van het Zeedelta2D model aan de hand van het meetpunt Maasmond en SeadarQ radarmetingen. Deze data wordt gepresenteerd in de FEWS-viewer. Het evaluatieonderzoek over de periode juli tot en met september 2011 staat hieronder samengevat.

De stromingspatronen worden onder normale omstandigheden redelijk goed door het stromingsmodel in FEWS voorspeld. De meting van de stroommeetpaal geeft betrouwbare waarden en kan in FEWS worden gebruikt om de betrouwbaarheid af te schatten van de modelvoorspellingen. De vergelijkingen zijn te zien in het openingsscherm van FEWS.

De tijdreeksen van de stroommetingen gemiddeld over de waterlaag 2-15 m onder het oppervlak bij meetpunt Maasmond en de dieptegemiddelde stroming uit Zeedelta2D komen goed overeen. Over het gehele getij genomen, wijken de snelheden in Zeedelta2D maximaal 9% af van de gemeten snelheden gemiddeld over 2-15 m onder het oppervlak bij de meetpunt Maasmond. De richtingen verschillen gemiddeld 12º bij vloed.

De driedimensionale structuur van de stroming in de Maasmond veroorzaakt afwijkingen tussen de stroomsnelheden en het stroompatronen van de SeaDarQ radarmetingen en de dieptegemiddelde stroming, berekend met Zeedelta2D. De positie van de stroomnaad in de vloedfase kan goed worden afgeleid uit de SeaDarQ radarmetingen.

Het volledige rapport van de FEWS evaluatie is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.

In augustus 2012 (na het sluiten van het Sluitgat) zal de volgende (en waarschijnlijk laatste) evaluatie van de FEWS-viewer worden uitgevoerd.

6 activiteiten aanleg januari - juli 2012Ten tijde van het schrijven van dit bulletin, was de situatie op het Werk als opgenomen in bovenstaande figuur.De komende maanden zullen de werkzaamheden op hoofdlijnen bestaan uit:

- Het verder op hoogte brengen van terrein A en het aansluiten van de duinen op de slufterdijk. Hiermee gaat het eerste stuk strand komend strandseizoen open. Hiervoor wordt zand aangevoerd vanuit zee en het havenbassin.

- Het opspuiten van het zandlichaam van terrein E met zand afkomstig uit het havenbassin, uit het zandwingebied en zand dat vrijkomt uit het weggraven van het werkterrein van Puma aan de zuidzijde van de Yangtzehaven. Met het opspuiten van terrein E wordt tevens de Tijdelijke Koelwateruitlaat aangelegd welke aansluit op een te realiseren tijdelijke verkeers- en spoorbrug onder de Europaweg t.h.v. de Yangtzehaven.

- Het aanvoeren van het resterende volume zand in het strandprofiel van de Zachte Zeewering.

- Het sluiten van de zanddam t.b.v. het sluiten van het sluitgat. Dit wordt gedaan met zand dat voor de kademuren wordt weggegraven.

- Het aansluiten van de Harde zeewering van Maasvlakte 2 op de Zeewering van Maasvlakte 1 met droog materieel. Achter de zeewering wordt zand via de leiding opgespoten door sleephopperzuigers.

- De aanleg van oeververdedigingen aan de zuidzijde van de Yangtzehaven en in het havenbassin van Maasvlakte 2.

- De verdere aanleg van de kademuren en het vrijgraven van de kades.

- De aanleg van spoor, weg en kabels en leidingen over de buitencontour van Maasvlakte 2.

7 StrooMbeeldverWachting periode januari – juli 2012

Komend jaar zal de verbinding tussen de havenbassins van Maasvlakte 1 en Maasvlakte 2 worden gerealiseerd door de Yangtzehaven door te steken. Er wordt in dit informatie bulletin onderscheid gemaakt tussen de stroombeeldverwachting bij de Maasmond en in het binnenhavengebied van Maasvlakte 1.

7.1 StroMing MaaSMondDe veranderingen van het stroombeeld in de Maasgeul en havenmond zijn praktisch voorbij aangezien zowel de Harde als de Zachte Zeewering bijna zijn afgerond (figuur 5). De laatste geplande werkzaamheden aan de Harde Zeewering, die wordt afgerond in februari 2012, zullen geen wezenlijke veranderingen aan het stroombeeld tot gevolg hebben. Enige veranderingen worden alleen nog verwacht door de sluiting van het Sluitgat en opening van de Yangtzehaven. De Sluitgat werkzaamheden starten eind juni en de definitieve sluiting van het sluitgat is gepland rond de doodtijperiode op 14 juli. De opening van de Yangtzehaven is gepland in Q4 2012. De veranderingen in het stroombeeld kunnen worden afgelezen uit de aanstaande update van de FEWS-viewer of de beschikbare stroomatlassen. De verwachting voor de komende periode is ongewijzigd ten opzicht van de vorige periode. Voor de volledigheid wordt de tekst uit het vorige bulletin hieronder herhaald..

Karakteristieken vloedfase (noordgaande stroming op zee)De vloedfase wordt tot HW HvH gekenmerkt door een aanliggend dieptegemiddeld stromingspatroon dat zich om Maasvlakte 2 beweegt. De dwarscomponent van de stroming neemt in de richting van de havenmond geleidelijk af. Na HW HvH vormt zich door de luwtewerking van Maasvlakte 2 een neerstroming ten noorden van Maasvlakte 2. Deze neerstroming kan zich, afhankelijk van tij, wind en afvoer, uitstrekken tot in de vaarweg. Het effect hiervan kan merkbaar zijn tussen ruwweg de Stroommeetpaal en de Havenmond. De neerstroming geeft een westelijke stroming langs de noordelijke zeewering van Maasvlakte 2.

De ligging van de tijdnaad is inmiddels gewijzigd ten opzichte van de situatie voor de aanleg. Er zijn berichten dat deze zich rond HW HvH uitstrekt van nabij het noorderhoofd naar de noordelijke zeewering van Maasvlakte 2. Deze situatie zal nog nader bevestigd moeten worden met feedback vanuit de loodsen.

Karakteristieken ebfase (zuidgaande stroming op zee)De invloed van Maasvlakte 2 ebstroming in de vaarweg is gering, en qua karakteristieken in de vaarweg nog vergelijkbaar met de situatie van voor de aanleg van Maasvlakte 2.

7.2 StroMing YangtzehavenNa het sluiten van het Sluitgat van de Zachte Zeewering ontstaat er een tijdelijke binnenmeersituatie waarbij vrije lozing van het koelwater van de E.on centrale, welke in de huidige situatie (zie onderstaande figuur) loost op het binnenmeer van Maasvlakte 2 (MV2), richting Noordzee wordt beperkt. Om deze situatie te voorkomen zal er een Tijdelijk Koelwaterkanaal (TKY) in het zandlichaam (terrein E) tussen de koelwateruitlaat (GK) en de Yangtzehaven worden aangelegd. Alvorens sluiting van de Zachte Zeewering moet de TKY in gebruik worden genomen. Dit kanaal stroomt uit in de Yangtzehaven (YH) door een overbrugde doorlaat van ca. 30 m breed.

Huidige situatieIn de onderstaande figuur is de huidige situatie van Maasvlakte 2 weergegeven.

Figuur 6 – Huidige situatie Maasvlakte 2

Figuur 7 – Ingebruikname TKY

De voor de stroming in de Yangtzehaven relevante fasering inclusief figuren van de aanleg van het kanaal tot en met de definitieve doorgraving van de Yangtzehaven is hieronder aangegeven:

Fase 1: Ingebruikname TKY (eind juni 2011)In de onderstaande figuur is de situatie weergegeven waarbij het sluitgat is gesloten en de Tijdelijke Koelwateruitlaat door terrein E operationeel is en het koelwater van de E-on centrale naar de YH stroomt.

Figuur 9 – Doorsteek Yangtzehaven

Figuur 8 – Stroombeeld in Yangtzehaven t.g.v. TKY

Het stroombeeld in de Yangtzehaven is in de onderstaande figuur weergegeven. Dit is een stroombeeld gedurende eb bij springtij.

Modelberekeningen laten zien dat de stroomsnelheden in de Yangtzehaven laag zijn (maximaal 0,25 m/s op 400 m van de doorlaat) en zich beperken tot de directe omgeving van de doorlaat. Deze situatie duurt tot de weg en het spoor over de buitencontour van Maasvlakte 2 gereed zijn en de doorsteek naar Maasvlakte 2 gerealiseerd is.

De koelwateruitlaat zal met dubbel rood worden gemarkeerd om te voorkomen dat kleine schepen zich ongevraagd in het kanaal begeven.

Fase 2: Doorsteek YangtzehavenDe verbinding tussen de Yangtzehaven en het binnenmeer van Maasvlakte 2 zal eind oktober 2012 worden gerealiseerd. Deze fase is in onderstaande figuur weergegeven.

In het volgende bulletin (medio juli 2012) zal meer gedetailleerd worden bericht over de doorsteek van de Yangtzehaven (fase 2). Komend jaar zal er ook een informatiebijeenkomst voor het Loodswezen worden georganiseerd om de werkzaamheden en nieuwe de stromingssituatie toe te lichten.

EindsituatieNaar verwachting zal begin 2013 de Yangtzehaven volledig op diepte gebaggerd zijn waarmee Maasvlakte 2 nautisch bereikbaar is. Dit is in onderstaande figuur weergegeven.

Figuur 10 – Eindsituatie 1e fase Maasvlakte 2

Aannemer Puma heeft de werkwijze rondom de aanleg van het koelwaterkanaal en de doorsteek van de Yangtzehaven, inclusief uitgebreide stromingsberekeningen, besproken met DHMR en voorgelegd aan de Havenmeester Rotterdam voor akkoord. Uit de te volgen werkwijze en de bijbehorende stromingsberekeningen blijkt dat de veiligheid en bereikbaarheid van de Yangtzehaven deugdelijk gewaarborgd zijn in de periode dat de voorgestelde koelwaterverbinding operationeel wordt tot het moment van de volledige doorgraving van de Yangtzehaven.

8 zandbedrijfHet aantal scheepvaartbewegingen van hoppers tussen het wingebied en de Maasvlakte is sterk afgenomen. Naar verwachting zal voor het verdere werk het aantal hoppers beperkt blijven. Een groot deel van de aan te brengen kuubs zand komt vrij door interne zandwinning met stationair materieel door o.a. het uitdiepen van het Havenbassin, het verbreden van de Yangtzehaven en het vrijgraven van de kademuren.Naar verwachting zal de cutterzuiger Edax de komende periode in de Yangtzehaven liggen om het werkterrein van Puma te verwijderen (figuur 11) en om vanuit de Yangtzehaven de Tijdelijke Koelwateruitlaat te realiseren. Op dit moment wordt de Edax ingezet om de kademuren op Maasvlakte 2 vrij te graven en de havenbassins op diepte te brengen. De komende periode zullen er nog twee cutterzuigers op het project komen om te werken in het havenbassin van Maasvlakte 2. Het zand wordt verwerkt in terreinen A en E. Als Terrein A op hoogte is gebracht kan het laatste deel van de duinen worden aangesloten op de slufterdijk. Deze werkzaamheden worden voor de zomer afgerond zodat aansluitend het zuidelijke deel van het Maasvlakte 2 strand geopend kan worden.Terrein E wordt gerealiseerd door eerst de buitencontour aan te leggen waardoor een buitendam ontstaat die het koelwater naar de Yangtzehaven voert. Nadat de Tijdelijke Koelwateruitlaat buiten gebruik wordt genomen wordt terrein E verder opgevuld. Ten behoeve van het sluiten van het sluitgat in de buitencontour wordt het bergend oppervlak van Maasvlakte 2 verkleind door de realisatie van een zanddam. Deze zanddam bevindt zich tussen het RWG terrein en de

buitencontour van Maasvlakte 2. Verwacht wordt dat hoppers en cutterzuigers de 7 a 8 miljoen kuub zand in maart hebben aangevoerd vanuit het zandwingebied en met zand dat voor de kades vrijkomt. Na het sluiten van het Sluitgat zal er een opening van ca. 50m bevaarbare breedte (dus exclusief taluds) in de zanddam worden gemaakt t.b.v. de doorstroming van het afgesloten gebied en deze opening zal mogelijk worden gebruikt door de scheepvaart, zoals wachtplaatsen voor feeders of andere vaartuigen. Eind juni wordt gestart met de sluiting van het Sluitgat. De definitieve sluiting van het Sluitgat is gepland rond de doodtijperiode op 14 juli. Dit zal een korte intensieve periode zijn waarbij de aannemer veel materieel inzet (sleephopperzuigers en cutterzuigers) om de sluiting te realiseren. Er wordt de komende maanden verder gewerkt aan het opspuiten van de zandkern van het stenig duin en het aanvullen van zand achter de werkbaan van de Harde Zeewering. Dit wordt uitgevoerd met een sleephopperzuiger die in het havenbassin van Maasvlakte 2 zand in het gebied pompt via een drijvende leiding.Tot slot zal er zo nu en dan een hopper zand aanvoeren om het strandprofiel af te ronden.

9 Steenbedrijf De aanleg van de Harde Zeewering is (mede door het gunstige weer van de afgelopen maanden) zeer voorspoedig verlopen. Het aanbrengen van stenen in de Harde Zeewering met Side Stone Dumping Vessels is gereed. Daarmee zijn de ‘natte’ werkzaamheden afgerond. Er zijn dus ook geen steenstorters meer die de vaarroute van de laadlocatie in de Yangtzehaven naar de Harde Zeewering zullen gebruiken. De werkzaamheden voor het uitbouwen van de tijdelijke werkbaan van de Harde Zeewering richting Maasvlakte 1 zullen eind december 2011 worden afgerond. Dit is de eerste fase van de aansluiting van de Zeewering van Maasvlakte 2 op de Zeewering van Maasvlakte 1. Daarna volgt de aansluiting van de blokkendam en het stenig duin. De E-Crane (Blockbuster) heeft nog circa 500 meter van de definitieve blokkendam aan te leggen en zal waarschijnlijk eind januari de aansluiting met Maasvlakte 1

Figuur 11 – Te verwijderen werkterrein Yangtzehaven (foto oktober 2011).

Figuur 12 – Werkzaamheden steenbedrijf (foto oktober 2011).

maken en zijn werkzaamheden afronden. Daarna volgen de werkzaamheden aan het stenig duin achter de blokkendam dat bestaat uit zand, cobbles en klei. Naar verwachting is de ruim 3,5 km lange Harde Zeewering in maart 2012 gereed.Sinds november wordt klei aangevoerd via de Yangtzehaven dat wordt verwerkt in het binnentalud en de kruin van het stenig duin. Er is tot nu toe ruim 25.000 ton klei aangevoerd waarmee de eerste 1000 meter is bekleed. Komende periode zal de aanvoer van klei via de Yangtzehaven door blijven gaan. In december wordt de laatste levering verwacht van stenen via de Yangtzehaven met een bulkcarrier vanuit Noorwegen. Het steentransport met bakken door het Sluitgat is al afgerond. De Wodan heeft in november de resterende betonblokken en breuksteen uit de bestaande blokkendam verwijderd en is afgevoerd van het werk. Het ontmantelen van de oude blokkendam is daarmee afgerond.

In januari starten de werkzaamheden aan de oeververdediging aan de zuidzijde van de Yangtzehaven. Het steenopslagterrein in de Yangtzehaven (figuur 11) wordt eerst droog afgegraven en de oevers worden vervolgens bedekt met geotextiel en stenen. Daarna zal het restant worden verwijderd met een cutterzuiger. Waarschijnlijk wordt t.p.v. de overgangen tussen kades en de oevers nat materieel ingezet. De komende periode zullen deze werkzaamheden worden uitgebreid naar de oevers en taluds binnen Maasvlakte 2.

10 Markering MaaSvlakte 2 Begin december 2011 is het sectorlicht aan het einde (westzijde) van de Yangtzehaven verwijderd. Het licht wordt in 2013 teruggeplaatst op Maasvlakte 2 voordat het eerste schip Maasvlakte 2 zal aanlopen.

De boeien rondom de buitencontour geven de verboden zone van Maasvlakte 2 aan. Omdat het, ook na het sluiten van het Sluitgat, wenselijk blijft om de buitencontour van Maasvlakte 2 te vrijwaren van bezoekers uit zee, zal de verboden zone van kracht blijven tot na oplevering. In de loop van 2012 zal worden bekeken in hoeverre de markering rondom de buitencontour nog gehandhaafd moet blijven.