Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

download Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

of 13

Transcript of Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    1/13

    NATURA 2000 IN REGIONAAL

    LANDSCHAPLAGE KEMPEN

    Europese topnatuur dichtbij

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    2/13

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    3/13

    AAN DE SLAG 

    Om het Natura 2000-netwerk in de regio Lage Kempen te realiseren, integreren we de natuurdoelen

    zoveel mogelijk in onze reguliere werking. Maar extra financiële middelen zijn nodig om de Europese

    topnatuur te beschermen en waar nodig te ontwikkelen en te herstellen. Dankzij de Samenwerkings-

    overeenkomst met de Provincie Limburg en de Investeringssubsidie Natuur van het Agentschap voor

    Natuur en Bos kunnen we samen met private eigenaars, privaatrechtelijke personen en lokale besturen

     werken aan de realisatie van natuurdoelen. De voorbije jaren konden we zo enkele natuurherstel-

    projecten realiseren en ook de volgende jaren zijn inrichtingswerken gepland. Deze publicatie

    geeft een overzicht van de projecten die het Regionaal Landschap Lage Kempen de voorbije jaren

    heeft opgestart.

    Hopelijk inspireren we je zo om zelf aan de slag te gaan.

    SAMEN WERKEN

    Het Regionaal Landschap Lage Kempen werkt enthousiast mee aan de realisatie van het

    Natura 2000-netwerk. Samen met alle eigenaars en gebruikers van deze gebieden streven we

    naar Europese topnatuur. Als Regionaal Landschap bieden we graag onze dienstverlening aan

    om dit te realiseren.

    Waarom zou je de hulp van het  Regionaal Landschap inschakelen?

    • we vertrekken altijd vanuit kansen en zorgen dat er draagvlak is;

    • we willen vooral realisaties uitvoeren op het terrein;

    • we beschikken over de juiste knowhow en expertise;

    • we kijken niet enkel naar natuurwaarden, maar nemen - waar mogelijk - ook landschapswaarden,

    erfgoed en recreatie mee;

    • we zijn voor veel actoren een neutrale gesprekspartner;

    • we beschikken over een multi-inzetbaar team;

    • we hebben een werking die is afgestemd op onze streek en leveren maatwerk;

    • we spelen vlot in op subsidiemogelijkheden waardoor we heel wat uitvoeringsmiddelen aantrekken.

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 32  • N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    4/13

    VEEN EN VOCHTIGE HEIDE IN KELCHTERHOEF

    WAAR 

    Houthalen-Helchteren, domein Kelchterhoef. Habitatrichtlijn-

    gebied BE 2200031 ‘Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek,

    Slangebeek en Roosterbeek’ met vijvergebieden en heiden.

    WAT 

    Habitat 7140_meso ‘matige voedselarme verlandingsvegetaties’

    Habitat 4010 ‘vochtige tot natte heide’

    DOEL

    Herstel van oorspronkelijke vegetaties door de verbossing en

    successie (geleidelijke verandering van habitat) terug te dringen.

    VOOR

    In het historische domein Kelchterhoef in Houthalen ligt een venige

    slenk (ondiepte) die door het uitblijven van beheer volledig verbost

    is. Slechts een beperkt aantal planten en mossen die typisch zijn voor

    deze matig voedselarme verlandingsvegetaties en de vochtige heide

    hebben hier stand gehouden (stijve zegge, snavelzegge, veenpluis,

    slangenwortel, gewone dophei, wilde gagel en gewoon en gewimperd

     veenmos). Het zijn goede indicatoren van de grote potentie van het

    gebied dat onder druk staat van de oprukkende bebossing en

    toenemende verdroging.

    NA

    In de winter van 2015 werd de slenk weer volledig open gemaakt

    door de bomen te kappen. De voormalige vijverlichamen, afkomstig

    uit de 19de eeuw en in de 20ste eeuw in ongebruik geraakt, werden

    op deze manier terug zichtbaar. De hoger gelegen delen werden

    geplagd zodat vochtige heide zich kan herstellen. In het verleden

     werd er een bypass aangelegd zodat een deel van het water van de

    Laambeek dit gebied voedt. Door het plaatsen van een sluis wordt

    het water nu reguleerbaar en wordt voorkomen dat het gebied

    te sterk draineert. Om dezelfde reden werden ook de dijken

    opgeknapt. Het gebied zal in de toekomst hopelijk ook het leef-

    gebied vormen van enkele uiterst zeldzame soorten, gebonden aan

    overgangen tussen laagveen en open water, zoals gevlekte witsnuit-

    libel, speerwaterjuffer, hoogveenglanslibel. En wie weet vindt de

    heikikker deze plek ook opnieuw. Het is een belangrijke stapsteentussen Ten Haagdoorn en het schietveld van Houthalen-Helchteren.

    In totaal werd ongeveer 1 ha natuur hersteld.

    SAMEN MET 

    • Vlaamse Landmaatschappij (financiering)

    • Provincie (financiering via het RLLK)

    • Agentschap voor Natuur en Bos (advies)

    • Gemeente Houthalen-Helchteren (eigenaar en financiering)

    ZELF ONTDEKKEN

    Kelchterhoef is een toegankelijk natuurgebied en recreatiedomein

    in Houthalen. Via het startpunt aan de Abdijhoeve kan je langs

     verschillende wandelroutes het prachtige vijverlandschap van de

     Wijers ontdekken.

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 5

    VEENMOS

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    5/13

    KASTANJEDREEF HAMONT-ACHEL

    WAAR 

    Hamont-Achel, Kastanjedreef. Habitatrichtlijngebied BE2200032

    ‘Hageven met Dommelvallei, Beverbeekse Heide, Warmbeek en

     Wateringen’, deelgebied Warmbeekvallei, Kolisbos en Beverbeekse

    Heide, Hamont-Achel; vogelrichtlijngebied BE2221314: ‘Hamonter-

    heide, Hageven, Buitenheide, Stramprooierbroek & Mariahof’.

    WAT 

    Rosse vleermuis, gewone dwergvleermuis, watervleermuis,

    gewone grootoorvleermuis

    DOELZomerverblijfplaatsen voor vleermuizen in holle bomen garanderen

    in de toekomst, herstellen van het lijnvormig karakter van de dreef

    als oriëntatiebaken voor vleermuizen

    VOOR

    De Kastanjedreef, die deel uitmaakt van een oud landbouwland-

    schap, ligt in de omgeving van de laathoeve in Achel. De dreef van

     Amerikaanse eiken was sterk aan het aftakelen: verschillende bomen

     waren omgewaaid of afgestorven. Niet ingrijpen zou op termijn

    betekenen dat slechts een aantal individuele bomen achterblijft

    en de dreefstructuur verdwijnt. Deze lijnvormige dreefstructuur is

    onmisbaar voor vleermuizen om zich te verplaatsen in dit landschap.

    Bovendien worden de holtes in de levende Amerikaanse eiken

    gebruikt als zomerverblijfplaats. Kraamkolonies van pas geboren

     vleermuizen worden er in groot gebracht.

    NA

    Bij het herstel van de dreef bleven de voor vleermuizen meest

    geschikte bomen behouden: nl. de bomen met de meeste holtes en

    met een behoorlijk goede vitaliteit. Bomen zonder holtes en afgeta-

    kelde bomen werden gekapt. Om te voorkomen dat holtes tijdens de

    kapping bewoond zouden zijn door vleermuizen, werden deze holtes

    dicht geniet met plastiek. Zoals bij een éénrichtingskattenluik

    konden de vleermuizen zo nog wel uit de holtes kruipen maar er

    niet meer in. Omdat de Amerikaanse eik een vrij agressieve exoot is

    die inheemse plantensoorten verdringt, werd de dreef in februari

    2016 terug opgevuld met tamme kastanje en winterlinde. Na 50 jaar

    zullen deze bomen opnieuw voor geschikte nestholtes zorgen.

    SAMEN MET 

    • KULeuven (eigenaar en financiering)

    • Limburgse Vleermuizenwerkgroep (inventarisatie en advies)

    • Agentschap Natuur en Bos Limburg (financiering)

    • Stad Hamont-Achel (communicatie)

    ZELF ONTDEKKEN

    Het unieke kleinschalige landbouwlandschap, waarin deze dreef

    gelegen is, is nagenoeg onveranderd gebleven sinds het einde van

    de 18de eeuw. Je kan deze parel ontdekken via de blauwe, groene en

    gele wandelroutes in de Warmbeekvallei van de V.V.V. Hamont-Achel

    (startpunten bevinden zich aan de Achelse Kluis, Domein De Bever

    en ’t Mulke).

    ROSSE VLEERMUIS

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 7

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    6/13

    WILD- EN WANDELPARK MOLENHEIDE

    WAAR 

    Houthalen-Helchteren, wild- en wandelpark Molenheide.

    Habitatrichtlijngebied BE2200029 ‘Vallei en brongebied van de

    Zwarte Beek, Bolisserbeek en Dommel met heide en vengebieden’ ;

     Vogelrichtlijngebied BE2218311 ‘Militair domein en vallei van de

    Zwarte beek’.

    WAT 

    Habitat 4010 ‘vochtige tot natte heide’

    Habitat 4030 ‘droge heide’

    Habitat 6230* ‘soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems’

    Gladde slang

    DOEL

    Herstel van droge en natte heide en vijver/poel.

    Communicatie over de natuurdoelen naar bezoekers.

    VOOR

    Het merendeel van het wild- en wandelpark bestaat uit bos met

     voornamelijk grove en Corsicaanse den. Hier en daar vind je nog

    enkele landduinen. De voormalige vijver en de omliggende heide

     waren sterk vergrast en er begonnen bomen te groeien.

    Het park had een sterk verouderde infrastructuur. Er was

    nood aan een uitvoerig plan om dit park opnieuw aantrekkelijk

    te maken, waarbij herstel van natuur gecombineerd wordt met

    toeristische doelen.

    NA

    De focus van de herinrichtingswerken lag op heideherstel en

    omvorming van de voormalige vijver naar een natuurlijk ven. 1,8 ha

    pijpenstrootje-vegetatie werd geplagd, opgeschoten dennen werden

    gekapt en een oude overbodige dijk werd weggegraven. Van de vijver

     werden de bodem en de oevers geplagd en werden de oevers

    aangeschuind om een zachtere helling te bekomen. De grasvlakte

    rondom de geplagde stukken werd voorheen als gazon beheerd.

    Deze zal in de toekomst nog slechts 1 keer per jaar gemaaid worden

    zodat zich hier een heischraal grasland kan ontwikkelen. Door deze

    herinrichtingswerken en bijsturing van het maaibeheer worden

    opnieuw leefgebieden gecreëerd voor o.a. de gladde slang, delevendbarende hagedis en de heivlinder. Aan de ingang verwelkomt

    een nieuw bord de bezoekers met foto’s en uitleg over de bijzondere

    natuurwaarden en het Natura 2000-netwerk.

    SAMEN MET 

    • Gemeente Houthalen-Helchteren (eigenaar)

    • Provincie Limburg - Agentschap voor Natuur en Bos (financiering

      via samenwerkingsovereenkomst)

    • vzw Wild- en wandelpark (beheer)

    ZELF ONTDEKKEN

    Het 100 ha grote wild- en wandelpark is publiek toegankelijk.

     Verschillende wandelpaden gidsen je door de bossen, landduinen

    en heidevlaktes. Eind augustus is het hier extra mooi, wanneer de

    ‘purp’ren hei’ in bloei staat.

    GLADDE SLANG

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   •  9

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    7/13

    LANDDUINEN ‘IN DEN BRAND’

    WAAR In Den Brand, Kamertstraat, Hechel-Eksel. Habitatrichtlijngebied

    BE2200029: ‘ Vallei- en brongebied van de Zwarte Beek, Bolisserbeek

    en Dommel met heide en vengebieden’ , deelgebied heide, vennen en

    bossen, Kamp Beverlo en omgeving, Hechtel-Eksel; Vogelrichtlijngebied

    BE2218311: ‘Militair domein en de vallei van de Zwarte Beek’.

    WAT Habitat 2310 ‘droge heide op landduinen’

    Habitat 2330 ‘open graslanden op landduinen’

    Nachtzwaluw, boomleeuwerik

    DOEL

    Herstel van oude landduinen

    VOOR 

    Een groot deel van het bosgebied ‘In den Brand’ ligt op Middeleeuwse

    stuifduinen en is nu bebost met Corsicaanse en grove den. Enkel in het

    meest oostelijke deel van het gebied bevindt zich nog een open zand-

     vlakte van 2 ha. Op kaarten van het begin van de 20ste eeuw was dit hele

    stuifduingebied nog open. Je ziet hie rop ook hoe houtsingels op de rand

     van de landduin verhinderden dat het zand op de akkers terecht kwam.

    Deze houtsingels bestaande uit hakhoutstoven van zomereik zijn vandaag

    de dag nog duidelijk in het landschap aanwezig. Open landduinen

    herbergen heel wat zeldzame soorten die aangepast zijn aan extreme

    omstandigheden zoals verschillende soorten korstmossen (IJslands mos,

    rendiermossen, heidelucifer) en heide met zijn typische bewoners zoals

    de levendbarende hagedis, de veldkrekel, de heivlinder,… Doordat een

    groot deel van de landduinen in het gebied al meer dan 80 jaar beplant

    zijn met dennen, heeft zich hier een dik strooiselpakket ontwikkeld. Door

    dit strooiselpakket worden de vegetaties die voorkomen op landduinen

    samen met hun typische diersoorten te ruggedrongen naar de steeds

    kleiner wordende open plekken.

    NA

    Binnen dit project, dat uitgevoerd zal worden in 2016 – 2017, zal een

    oppervlakte van 8,8 ha landduin terug open gemaakt worden. Bomen

    en struiken worden verwijderd, stronken gefreesd en de strooisellaag

    afgevoerd en de Amerikaanse vogelkers bestreden. Door deze werken

    kan het zand hier terug stuiven en kunnen zich geleidelijk aan grasland-

     vegetaties typisch voor landduinen ontwikkelen. Enkele karakteristieke

    bomen, bomengroepjes en zones met struikheide blijven gespaard.

     Aansluitend op het landduin zal een golvende bosrand aangelegd worden

    door de dennen te kappen en de bestaande inheemse soorten opnieuwin hakhoutbeheer te zetten. Deze overgang van bos naar open landduin-

    en heidevegetaties draagt bij tot het leefgebied voor de nachtzwaluw en

    de boomleeuwerik.

    SAMEN MET • Gemeente Hechtel-Eksel (eigenaar en financiering)

    • Agentschap voor Natuur en Bos Limburg (financiering en advies)

    ZELF ONTDEKKEN

    Dit duinengebied is uniek in Vlaanderen. Het is één van de mooiste

    plekjes van Bosland. Je kan er adembenemende wandelingen maken

    en kinderen kunnen er ravotten in de grootste zandbak van het land.

    De startplaats voor de wandelroutes bevindt zich op de parking van het

    domein aan de Kamertstraat.

    NACHTZWALUW

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 11

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    8/13

    KNOFLOOKPAD DE WIJERS

    KNOFLOOKPAD

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 13

    WAAR De Wijers, Stokrooie. Habitatrichtlijngebied BE2219312:‘Het Vijvercomplex van Midden-Limburg’.

    WAT Knoflookpad en boomkikker

    DOEL

    Herstel van het voortplantings- en leefgebied van de knoflookpad

    en de boomkikker.

    VOOR

    De knoflookpad is een heel zeldzame kikker waarvan er in Vlaanderen

    nog slechts een 5-tal populaties voorkomen, allen gesitueerd in de

    provincie Limburg. In het gebied ‘Wijvenheide’ (waarvan dit projectge-bied deel uitmaakt) zitten momenteel een 30-tal roepende mannetjes

    in één voortplantingsvijver. Het projectgebied ligt binnen de actieradius

     van deze populatie en moet op korte termijn kunnen bijdragen aan de

    ontwikkeling van een duurzame populatie. Het perceel omvat een grote

    historische vijver die na het gebruik als vijver een tijd beheerd is als hooi-

    land. Momenteel zijn de natste zones dichtgegroeid met wilgenstruweel.

    In de ondiepere delen gaat dit wilgenstruweel over in een half open situa-

    tie met verspreide wilgenkoepels, braamstruweel en moerasspirearuigte.

    De meer open delen bestaan uit sterk ver vilt en verruigd nat schraal-

    grasland. De dijken rondom de vijver zijn sterk verbost met berkenopslag

    en Amerikaanse vogelkers. In het westelijk deel van het perceel bevindt

    zich nog goed ontwikkelde heide wat zeer zeldzaam is in het gebied.

    NA

    In het najaar van 2016 zal een deel van de historische vijver hersteld

     worden als voortplantingsbiotoop voor de knoflookpad en de boomkikker.

    De opslag wordt verwijderd, de historische vijverbodem wordt

    blootgelegd en de aan- en afvoergrachten worden hersteld. De

    bestaande dijken worden opgeknapt door alle houtachtige begroeiing

    te verwijderen en ze te herprofileren. Op deze manier is hier

    toekomstig maaibeheer mogelijk, wat het onderhoud vergemakkelijkt.

    Plaatselijk wordt ook een nieuwe dijk aangelegd om de natte schraal-

    landen te scheiden van de vijver. De verboste droge heide wordt

    opengemaakt en de stronken worden uit gefreesd. Lokaal dienen delen

    met strooisel geplagd te worden. Op deze manier wordt de landbiotoop

     voor de knoflookpad hersteld. Als landbiotoop voor de boomkikker

     wordt de natte zone tussen de vijver en het hooiland meer open

    gemaakt door twee derde van de boom- en struikopslag (voornamelijk

     wilgenstruweel) uit te trekken. De Amerikaanse vogelkers zal er worden

    bestreden. Om het hooiland te herstellen wordt de wilgenopslag in dit

    deel volledig verwijderd. In het voorjaar van 2017 zullen de graslandenmaaiklaar gemaakt worden door een instellingsmaaibeurt, nodig om

    toekomstig gefaseerd maaibeheer hier mogelijk te maken. Door deze

    inrichtingswerken zullen zowel de boomkikker als de knoflookpad

    nieuw leefgebied kunnen vinden.

    SAMEN MET • Privé-eigenaar (eigenaar en financiering)

    • Agentschap voor Natuur en Bos Limburg (financiering en advies)

    ZELF ONTDEKKEN

    Het perceel waarop de inrichtingswerken uitgevoerd worden is in

    privébezit en niet vrij toegankelijk. Via de uitgestippelde wandelpaden

    in Wijvenheide en de Platwijers kan je echter gelijkaardige biotopen

    ontdekken waar de boomkikker al voorkomt. De startplaats bevindt zich

    aan Camping Heidestrand, Zwanenstraat, Zonhoven of aan de paalsteen

    (Paalsteenstraat, Hasselt).

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    9/13

    BUITENHEIDE HAMONT-ACHEL

    GRAUWE KLAUWIER

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 15

    WAAR Hamont-Achel, Buitenheide. Vogelrichtlijngebied BE2221314:

    ‘Hamonterheide, Hageven, buitenheide, Stamprooierbroek en Mariahof’ .

    WAT Grauwe klauwier en boomkikker

    DOEL

    Ontwikkelen van een geschikt leefgebied voor de grauwe klauwier en de

    boomkikker.

    VOOR 

    In het voorjaar wordt de grauwe klauwier regelmatig in Buitenheidegespot als hij op doortocht is op zoek naar een geschikt leefgebied om

    te broeden. Maar in dit vrij grootschalige landbouwlandschap met grote

    akkerpercelen en een grootmazig netwerk van niet beheerde hout-

    kanten afgewisseld met natuurkernen vindt hij voorlopig niet zijn gading.

    Een van deze natuurkernen bestaat uit een klein natuurgebied van

    Natuurpunt ‘het Bongerspoelke’ waarop enkele percelen aansluiten

    die in eigendom zijn van de gemeente. Deze percelen bestaan uit een

    hooiland en aangeplante bosjes met hiertussen open natte zones.

    Het maaibeheer van het hooiland is weggevallen waardoor de bloemen-

    en soortenrijkdom afneemt en het grasland vervilt. Door de zeer natte

    omstandigheden van de open zones, neemt ook hier de verruiging toe.

    Grauwe klauwier broedt in een structuurrijk half open landschap met

    een rijk aanbod aan grote insecten. Regelmatig beheerde houtkanten

    gebruikt hij als leefgebied, als foerageergebied en als uitkijkpost.

    Helaas zijn de meeste houtkanten in het gebied uitgegroeid tot 

    hooghout waardoor ze niet meer geschikt zijn.

    NA

    In de winter van 2014 werden er twee poelen gegraven in de open natte

    zones. Deze zorgen voor meer voedsel (o.a. libellen en amfibieën). De

    open natte zones en het hooiland, samen bijna 2 ha, werden maaiklaar

    gemaakt en kregen een instellingsmaaibeurt met afvoer van het maaisel.

    Door dit maaibeheer jaarlijks te herhalen wordt dit grasland bloemrijker

     waardoor het meer insecten aantrekt en er zo meer geschikt voedsel is

     voor de grauwe klauwier. Er werd ook 400 meter houtkant terug in

    hakhoutbeheer gezet. De bomen we rden hierbij laag aan de grond

    afgezet, om nadien terug uit te schieten. Verder werd er een verbinding

    gemaakt tussen het natuurpuntgebied en de percelen van de gemeente

    door een strook in het bos te kappen (interne bosrand). Met succes,

     want de moerassprinkhaan heeft zijn territorium uitgebreid naar derecent beheerde zones. De grauwe klauwier is een echte ‘ambassadeur’

     voor natuurherstel. Door het gebied in te richten voor deze soort,

    profiteren een heleboel andere diersoorten mee, zoals onder meer de

    boomkikker. Deze soort is een aantal jaar geleden geïntroduceerd in het

    Nederlandse Valkenswaard. Via de aangrenzende waterloop kan hij nu

    afzakken naar Buitenheide.

    SAMEN MET • Stad Hamont-Achel (eigenaar en financiering)

    • Agentschap Natuur en Bos Limburg (financiering en advies)

    • Natuurpunt Hamont-Achel (afstemming)

    ZELF ONTDEKKEN

    De plaatselijke afdeling Natuurpunt Hamont-Achel organiseert regel-

    matig begeleide landschapswandelingen in haar werkingsgebied

     waaronder ook in Buitenheide.

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    10/13

    BOOMKIKKER DOMEIN BOVY

    WAAR 

    Domein Bovy Heusden-Zolder. Nabij h abitatrichtlijngebied

    BE2200031 ‘Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek, Slangebeek

    en Roosterbeek met vijvergebieden en heiden’.

    WAT 

    Boomkikker

    DOEL

    Uitbreiden van het leefgebied van de boomkikker in een stapsteen

    tussen 2 habitatrichtlijngebieden. Een beleefplek maken voor

    bezoekers van de Wijers.

    VOOR

    De voorbije jaren groeide de moerasvijver van domein Bovy dicht

    met wilgen. De op- en aflaten waren defect waardoor het waterpeil

    niet meer kon gestuurd worden. Verschillende dijkstructuren waren

    in verval geraakt. Opgeschoten bomen dreigden de dijken open te

    scheuren.

    NA

    Door de aanleg van een nieuwe dijk werd een waterbiotoop

    gecreëerd, omrand door een moerasbos. Deze omgeving fungeert

    momenteel als zomerbiotoop voor de boomkikker, de vijver als

     voortplantingsplaats. Op- en aflaten werden hersteld en aangepast

    om een duurzaam visvrij beheer mogelijk te maken. Met deze

     werken werd een leefgebied voor de boomkikker gecreëerd die

    2 jaar later effectief zijn intrede deed. Deze plantenrijke vijver is niet

    alleen een ideaal leefgebied voor de boomkikker geworden, maar

    het is er ook aangenaam vertoeven voor de lokale wandelaar

    of toerist.

     SAMEN MET 

    • Erfpachthouder domein Bovy (financiering)

    • Gemeente Heusden-Zolder (financiering)

    • Europa, Vlaanderen en Provincie (Pdpo – financiering)

    ZELF ONTDEKKEN

     Je kan over een lang knuppelpad midden door de moerasvijver

    lopen langs een van de vele wandelroutes op domein Bovy.

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 17

    BOOMKIKKER

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    11/13

    COMMUNICATIE NAAR BEZOEKERS DE WIJERS

    WAAR 

    Hasselt (Platwijers, Domein Kiewit) en Zonhoven (Wijvenheide,

    Heidestrand). Habitatrichtlijngebied BE2219312: ‘Het Vijver-

    complex van Midden-Limburg: kerngebied van De Wijers’.

    WAT 

    Educatieve kijkwanden en inkleding vogelkijkhutten voor

    de bezoekers

    DOEL

    Bewustmaking van het publiek over het Natura 2000-netwerk, de

    bijzondere fauna en flora in het gebied en de unieke waarde van het

    landschap. Op die manier wordt er meer draagvlak gecreëerd voorde inrichtingswerken in het gebied.

    VOOR

    Het vijverkerngebied van De Wijers herbergt heel wat bijzondere

    Europees beschermde soorten en habitats. Verschillende partners

     voeren ingrijpende natuurherstelwerken uit. Er was echter weinig tot

    geen laagdrempelige communicatie naar omwonenden en bezoekers

     van dit gebied over deze belangrijke natuurwaarden.

    NA

    In het Life+ 3Water-project werden grote inrichtingswerken

    uitgevoerd ten voordele van onder meer de boomkikker en de

    roerdomp: broedeilanden werden aangelegd, dijken vrijgemaakt en

     vijvers heringericht. Communicatie naar de bezoekers en bewoners

     van het gebied was een belangrijk luik binnen het project.

    Dit gebeurde op verschillende manieren, waaronder een website,

    infowandelingen, werfcommunicatie en meer. Er werden ook meer

    permanente, educatieve communicatiedragers geplaatst, zoals

    infozuilen op plaatsen waar veel mensen komen. Daarnaast werden

    de bestaande vogelkijkhutten aan de vijvers in Wijvenheide en de

    Platwijers ingericht met kleurrijke infopanelen waarop je in één

    oogopslag kan zien welke dieren je in, op en rond de vijvers in

    De Wijers kan tegenkomen. Daar zitten heel wat zeldzame dieren

    tussen, zoals de boomkikker, het woudaapje en de roerdomp.

     Aangevuld met leuke weetjes en spelletjes over de meest bijzondere

    dieren ben je meteen een tijdje zoet aan de kijkhut. Aan camping

    Heidestrand en aan de Mosselweg kan je – aan de hand van een

    golvende infowand – op ‘vijversafari’ gaan en ontdek je de dierendie je langs het water kan tegenkomen.

     

    SAMEN MET 

    • Europese Commissie Directoraat Generaal Milieu (financiering)

    • ELO

    • Agentschap voor Natuur en Bos

    • Limburgs Landschap

    • Gemeenten Hasselt en Zonhoven

    • vzw Ontwikkeling vijvergebied Midden-Limburg

     

    ZELF ONTDEKKEN

     Je kan de kijkwanden vinden aan Camping Heidestrand,

    Zwanenstraat Zonhoven en aan de Mosselweg in Zonhoven. De

     vogelkijkhutten staan in het wandelgebied Platwijers-Wijvenheide.

    N A T U R A 20 0 0 I N R EGI ON A A L L A N D SCH A P L A GE KEM PEN   • 19KIJKHUT

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    12/13

    ZELF AAN DE SLAG

    Samen met de eigenaars en gebruikers van het landschap willen we in de toekomst graag verder werken aan

    de realisatie van de natuurdoelen in regio Lage Kempen. Er is immers nog heel wat werk te verrichten.

    Op  www.natura2000.vlaanderen.be vind je per Natura 2000-gebied een overzicht van ‘wat tebeschermen’ en ‘wat te realiseren’.

     Wil jij als eigenaar of beheerder van een Natura 2000-gebied meewerken, neem dan contact op met het

    Regionaal Landschap Lage Kempen. In nauwe samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos

    bekijken we de mogelijkheden om samen aan de slag te gaan.

    REGIONAAL LANDSCHAP

    LAGE KEMPEN

    Grote Baan 176,

    3530 Houthalen-Helchteren

    011 78 52 59

    [email protected]

     www.rllk.be

    FOTO’S Monique Bogaerts, Maurice Dekens, René Janssen, Regionaal Landschap Lage Kempen, Razzi, Eddy Ulenaers, Francois Van Bauwel, Hugo Willocx

    REDACTIE Liesbeth Van Gysegem, Regionaal Landschap Lage Kempen

    VORMGEVING Luc Schreurs

  • 8/20/2019 Natura 2000 in Regionaal Landschap Lage Kempen - Europese topnatuur dichtbij

    13/13