een christelijke beweging van en voor jongeren!

JAA

R 19 N

UM

ME

R 2 N

OV

EM

BE

R 2010

100 jaar HGJB

(voormalig) HGJB-directeuren over ontwikkelingen in het jeugdwerk

Denk Groot – Doe Sterk

JUBILEUMUITGAVE

VIEREN = DELEN!Groots jubileum-event voor jongeren

Op maandag 25 april 2011, Tweede Paasdag, maken HGJB-jongeren het verschil! Omdat de HGJB 100 jaar bestaat gaan clubs, verenigingen en allerlei groepen tieners en jongeren uit de kerk deze dag aan de slag in hun eigen dorp of stad. Iedere groep bedenkt hiervoor z’n eigen ‘Make a Difference’ - project. Denk je eens in wat voor effect het heeft als duizenden jongeren kris kras door heel Nederland de handen uit de mouwen steken en iets goeds doen voor de samenleving!

Ter afsluiting van de ‘Make a Difference’-dag organiseert de HGJB ’s avonds een grote, landelijke jubileumviering voor alle tieners en jongeren (12-23 jaar) met zang, muziek en drama, bijbelstudie, ontmoeting én natuurlijk een terugblik op het project.

Voor het tiener- en jongerenwerk in de gemeente komt er materiaal beschikbaar om in de 40 dagen voor Pasen met de club of vereniging toe te werken naar deze dag. Zo wordt Tweede Paasdag echt een hoogtepunt voor jongeren om samen naar uit te kijken en te vieren!

BINNENKORT NIEUWE HGJB-VAKANTIEGIDS

Ongeveer over een maand verschijnt de spiksplinternieuwe HGJB-Vakantiegids 2011, met daarin weer prachtige vakantiebestemmingen voor kinderen, tieners en jongeren in binnen- en buitenland. Iedereen die in de afgelopen drie jaar met de HGJB op vakantie is geweest, krijgt ‘m automatisch toegestuurd. De gids is ook gratis aan te vragen via www.hgjb.nl/vakanties.

HGJB100%

De HGJB ontwikkelt allerlei materialen voor thuis, in de kerk, op de club, kring of vereniging. Ook staan er de komende maanden weer veel activiteiten op stapel. Speciaal voor de Dichtbij-lezers hebben wij er een paar geselecteerd. Kijk ook eens op www.hgjb.nl!

HGJB-JONGERENSPECIAL BELIJDEN-IS-DOENBegin februari 2011 in Barneveld en Gouda

De Heere God wil dat we Zijn Zoon volgen; omdat Hij dat waard is en omdat de wereld om ons heen dat nodig heeft. Jezus volgen vraagt wel om radicale keuzes. Ben ik daar wel klaar voor? Ik leef nog niet genoeg als getuige… Ik twijfel nog zo vaak! Ik worstel met mijn kerk. Zo’n grote keus, kan ik die belofte wel waarmaken? Hoe hou ik het vol?

Al deze vragen herkennen we. En we gaan ze niet uit de weg. Tijdens de Jongerenspecial Belijden-is-doen komen ze aan bod in diverse workshops. Met ruimte voor gesprek, bijbellezen, lastige vragen, ontmoeting en bemoediging. Zorg dat de jongeren uit de gemeente erbij zijn!www.hgjb.nl/bid

TOERUSTINGSDAGEN VOOR MISSIONAIR KINDERWERK

Als voorbereiding op het nieuwe missionaire kinderwerkseizoen organiseert de HGJB begin 2011 vier VBW-dagen voor alle vrijwilligers die betrokken zijn bij de VBW in de gemeente. De dagen zijn gepland, het programma is nog niet helemaal rond, maar één ding is zeker: we gaan er weer een geweldige dag van maken!

15 januari Zwolle29 januari Gouda12 februari Barneveld5 februari Missionaire Tienerwerkdag in Barneveld

HGJB-VAKBLAD GENERATORvoor verdieping in het jongerenwerk

De HGJB heeft een eigen vakblad voor iedereen die in de gemeente met of voor jongeren (0-23 jaar) werkt: Generator.

Via Dichtbij houden we je op de hoogte van het jongerenwerk, maar Generator gaat verder. Met opiniërende verhalen, verdiepende artikelen, bijbelstudies voor je team, interviews met mensen uit de praktijk en handige informatie voor leidinggevenden over activiteiten en materialen van de HGJB.

Het is mogelijk om eenmalig een proefnummer aan te vragen via generator@hgjb.nl. Informatie: www.hgjb.nl/generator.

Dichtbij2

De Heere God wil dat we Zijn Zoon volgen; omdat Hij dat waard is en omdat de wereld om ons heen dat nodig heeft. Jezus volgen vraagt wel om radicale keuzes. Ben ik daar wel klaar voor? Ik leef nog niet genoeg als

Herkent u zichzelf op deze foto?

Laat ’t ons weten!

Feest van herkenningVoor ons jubileumjaar zijn oud-HGJB’ers Adri Terlouw en Dick Schaap de archieven van de HGJB ingedoken. Zij vonden ook deze foto uit 1974 terug. Herkent u zichzelf op deze foto? Laat ’t ons weten!

U krijgt dan gratis een exemplaar van de speci-ale jubileumuitgave ‘100 jaar jong – een eeuw hervormd-gereformeerd jeugdwerk in beeld’. U kunt uw reactie mailen naar dichtbij@hgjb.nl, of per post sturen naar de HGJB in Bilthoven, t.a.v. redactie Dichtbij.

Staat u niet op deze foto, maar wilt u wel graag de jubileumuitgave met historisch fotomateriaal ontvangen? Bestel ‘m telefonisch of via onze webshop op www.hgjb.nl. Het jubileum-boekje met bijbehorende dvd kost € 5,-. Een extra bijdrage als ju-bileumgift bij aanschaf van de uitgave ‘100 jaar jong’ is van harte aanbevolen (te koop vanaf 12 november).

colo

fon

ColofonDichtbij is een uitgave van de HGJB en wordt vier keer per jaar verzonden naar mensen die de HGJB steunen met tenmin-ste € 20,- per jaar.

HGJBHet kopiëren of overnemen van artikelen is toegestaan, mits met bronvermelding: HGJB-Dichtbij, jaargang 19 nummer 2, november 2010.

Redactie Els Kooij, Herman van Wijngaarden, Miranda Hoff (eindredactie)

Foto voorpaginaAnneke Kardol

VormgevingReprovinci BV, Schoonhoven

DrukBDU, Barneveld

Oplage22.000 exemplaren

ContactReacties op de inhoud van Dichtbij: dichtbij@hgjb.nlOverige: info@hgjb.nl

www.hgjb.nl

Bankrekening3083.16.835

HGJB Landelijk CentrumPrins Bernhardlaan 13722 AE BilthovenTel. 030-2285402Fax: 030-2252157E-mail: info@hgjb.nl

HGJB Regionaal Centrum PuttenMeidoornlaan 383881 EP PuttenTel. 0341-352553E-mail: putten@hgjb.nl

HGJB Regionaal Centrum SchoonhovenAchterwetering 52871 RK SchoonhovenTel. 0182-383122E-mail: schoonhoven@hgjb.nl

GiftenDe HGJB is voor een groot deel van haar inkomsten afhankelijk van vrijwillige bijdragen van gemeenten en donateurs. Giften zijn dus van harte welkom op rekeningnummer 3083.16.835. Wilt u informatie over een lijfrenteschenking of de mogelijkheid om de HGJB testamentair te gedenken, neem dan even contact met ons op.

Blijven doorgeven

De HGJB bestaat 100 jaar! Wat heb-ben we dankzij Gods genade veel mogen doorgeven de afgelopen eeuw. We mochten dat mede doen omdat u als donateur van de HGJB bent blijven doorgeven. Zonder uw bijdrage was het werk niet mogelijk geweest.

Ik wil u vragen om betrokken te blij-ven. We hebben uw hulp en uw gebed meer dan ooit nodig. Ook wil ik u vragen om het belang van het werk van de HGJB door te geven aan anderen in uw omgeving. U kunt daar deze uitgave van Dichtbij voor gebruiken. We zouden in ons jubileum-jaar graag het aantal van 25.000 donateurs willen bereiken. We zijn daar nog ruim 5.000 van verwijderd. Dan hebben we achter elk kind, elke tiener en elke jongere aangesloten bij de HGJB precies één donateur staan. Doet u mee?!

Ds. Harmen van Wijnen, directeur HGJB

Denk Groot – Doe SterkDichtbij plaatselijke gemeentenHGJB-Kerstconferentie 2010Aan de honderdjarige…HGJB-directeuren over ontwikkelingen in het jeugdwerkColumn: …bijvoorbeeldRubriek: Raak!Zondag, wat een dag!Drie generaties in het jeugdwerkVieren: van event naar event?100 jaar HGJB in 10 foto’sHGJB-kernkwaliteitenNieuws, gebed

Inhoud

Om

de

too

n te

zet

ten4

6 78

10

13

141618202223

Feest van herkenningVoor ons jubileumjaar zijn oud-HGJB’ers Adri Terlouw en Dick Schaap de archieven van de HGJB ingedoken. Zij vonden ook deze foto uit 1974 terug. Herkent u zichzelf op deze foto? Laat ’t ons weten!

U krijgt dan gratis een exemplaar van de speci-ale jubileumuitgave ‘100 jaar jong – een eeuw hervormd-gereformeerd jeugdwerk in beeld’. U kunt uw reactie mailen naar dichtbij@hgjb.nl, of per post sturen naar de HGJB in Bilthoven, t.a.v. redactie Dichtbij.

Staat u niet op deze foto, maar wilt u wel graag de jubileumuitgave met historisch fotomateriaal ontvangen? Bestel ‘m telefonisch of via onze webshop op www.hgjb.nl. Het jubileum-boekje met bijbehorende dvd kost € 5,-. Een extra bijdrage als ju-bileumgift bij aanschaf van de uitgave ‘100 jaar jong’ is van harte aanbevolen (te koop vanaf 12 november).

Voor ons jubileumjaar zijn oud-HGJB’ers Adri Terlouw en Dick Schaap de archieven van de HGJB ingedoken. Zij vonden ook deze foto uit 1974 terug. Herkent u zichzelf op deze foto? Laat ’t ons weten!

Herkent u zichzelf op deze foto?

Laat ’t ons weten!

Olifanten en de kracht van verwachtingen

of zwakte

Wist je dat olifanteneigenaars in Azië een heel simpel trucje hebben om te voorkomen dat olifanten weglopen? Ze binden een touwtje aan een houten paal in de grond en het andere uiteinde om de rechterachterpoot van de olifant. Dat is alles.

Het touwtje is voor de olifant niets meer dan een draadje. Eén ruk eraan, en het zou knappen. Eén schop, en de paal zou uit de grond vliegen. Toch blijft de olifant op zijn plaats staan, door niets anders tegengehouden dan een simpel touwtje. Het dier zal geen stap ver-zetten. Hoe dat kan? Het antwoord is dat het weinig te maken heeft met het stukje touw om de enkel van de olifant, maar alles met de onzichtbare boeien in zijn brein. Het dier dénkt dat hij niet los kan komen en daarom verzet hij geen stap.

Vreemd natuurlijk. Toch zou het zou wel eens kunnen dat wij - en de meeste jongeren - zijn zoals die olifant: sterk, slim, met enorm veel potentie, maar klein gehouden door niets anders dan een stukje touw! Wij, Alex en Brett, zijn ervan overtuigd geraakt dat het zo is: onze generatie wordt belemmerd door een onschuldig klinkende, maar heel krachtige gedachte. Die gedachte noemen wij ‘de mythe van de puberteit’.

MODERNE OPVATTINGOm dit te begrijpen, moeten we allereerst beseffen dat de term ‘pu-berteit’ of ‘tiener’ pas in de twintigste eeuw is ‘uitgevonden’. Tot die tijd was je óf kind óf volwassene. Zodra de uiterlijke kenmerken van wat wij puberteit noemen hun intrede deden, werd je vroeger be-schouwd als volwassene. En zo gedroegen deze ‘pubers’ zich ook. Mensen van vijftien of zestien waren in staat om dingen te doen die tegenwoordig mensen tussen de vijfentwintig en de dertig zelfs nog niet voor elkaar krijgen! Nu bestrijden wij niet dat er zoiets be-staat als puberteit of adolescentie. Adolescentie betekent letterlijk: opgroeien. Dit geldt zowel voor de lichamelijke als de geestelijke rijpheid. Met het woord adolescentie hebben we op zich dus geen moeite. Wel hebben we moeite met de moderne opvatting van ado-lescentie die in de vorige eeuw is opgekomen. Dat is de opvatting die jongeren ruimte geeft en aanmoedigt om kinderlijk te blijven - veel langer dan nodig is. Het weerhoudt ons van wat we zouden kunnen doen, van het doel waar God ons voor gemaakt heeft en zelfs van wat we zouden willen doen als de maatschappij geen lage verwachtingen van ons zou hebben. De maatschappij verwacht niet veel van jonge mensen in hun tienerjaren – behalve problemen. Ze verwacht zeker geen vakbekwaamheid, rijpheid of een bijdrage van tieners. Het trieste is dat, doordat de cultuur steeds minder van tieners is gaan verwachten, zij zich hiernaar zijn gaan gedragen.

DENK GROOT – DOE STERK12 november, bij de jubileumviering van de HGJB, verschijnt het jongerenboek Denk Groot – Doe Sterk. Dat is de vertaling van een boek dat twee Amerikaanse tieners, Alex en Brett Harris, schreven onder de titel Do Hard Things. Op deze pagina’s een sterk ingekorte versie van het derde hoofdstuk. Prijs: € 16,90

Dichtbij4

Olifanten en de kracht van verwachtingen

of zwakte

VERWACHTINGEN ZIJN EEN SELF-FULFILLING PROPHECYMisschien ken je de uitdrukking wel: ‘Ideeën hebben consequen-ties’. Maar wist je dat ook verwachtingen consequenties hebben? De kracht van verwachtingen is beschreven in allerlei studies die in de afgelopen tientallen jaren zijn verschenen. Twee van die on-derzoeken willen we even noemen. Beide onderzoeken waren op dezelfde manier opgezet. Leraren kregen twee klassen met een willekeurige groep leerlingen. Maar tegen de leraren werd gezegd dat de ene groep bestond uit de beste en briljantste leerlingen van de school en de andere groep uit middelmatige tot normale leer-lingen. Met dat gegeven begon de leraar les te geven - en wat ge-beurde er? Alle interacties tussen de leraar en de leerlingen waren gekleurd door hun verwachtingen. Als de leraren werkten met een leerling uit de ‘slimme’ groep, vroegen ze net zolang door totdat

de leerling een antwoord gaf. Maar als een leerling uit de ‘mid-delmatige’ groep niet direct een antwoord wist, gingen de leraren door naar de volgende leerling. Als een leerling uit de slimme groep het moeilijk had met de stof, wuifde de leraar het weg en zei dat de leerling gewoon zijn dag niet had. Maar als een leerling in de middelmatige groep het moeilijk had, kwam dat omdat hij sloom was. En dat terwijl de groepen statistisch gezien precies hetzelfde waren! Het enige verschil bestond uit de verwachtingen die de le-raren van de verschillende groepen hadden. Al snel beantwoord-den de leerlingen aan deze verwachtingen. De ‘beste en briljantste’ klas begon uit te blinken en de ‘middelmatige’ klas begon achterop te raken. Er zit geen verschil tussen ons en de leerlingen uit deze onderzoeken. Voor ons allemaal geldt dat verwachtingen een self-fullfi lling prophecy zijn – een profetie die zichzelf vervult. Er gebeurt wat je verwacht.

Als we de kracht van verwachtingen begrijpen, beginnen we ook te begrijpen waarom de wereld zo ingrijpend is veranderd. We zien hoe onze cultuur wordt meegesleept door de mythe van de puber-teit zonder hier vragen bij te stellen.

GOD ROEPT ONS OP OM EEN VOORBEELD TE ZIJNMisschien vraag je je af wat de Bijbel over puberteit zegt. Het ant-woord is eenvoudig: niets. Je zult het woord puber of puberteit ner-gens in de Schrift tegenkomen. Ook een verwijzing naar de periode tussen de jeugd en volwassenheid zul je nergens vinden. In plaats daarvan zul je uitkomen bij wat de apostel Paulus in 1 Korintiërs 13:11 schrijft: ‘Toen ik nog een kind was sprak ik als een kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als een kind. Nu ik volwassen ben, heb ik al het kinderlijke achter me gelaten.’ Zie je wat hij niet zegt? ‘Toen ik nog een kind was sprak ik als een kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als een kind. Toen werd ik een tiener en zag ik eruit als een volwassene, klonk ik als een volwassene, maar han-delde ik nog steeds als een kind.’ Nee! Hij zegt: ‘Nu ik volwassen ben, heb ik al het kinderlijke achter me gelaten.’ In een andere brief schrijft Paulus aan een jonge dominee in opleiding: ‘Sta niemand toe dat hij vanwege je jeugdige leeftijd op je neerkijkt, maar wees voor de gelovigen een voorbeeld in wat je zegt, in je levenswijze, in liefde, geloof en zuiverheid’ (1 Timoteüs 4:12). Dit is een duidelijk bewijs dat God niet met twee maten meet: een voor jongvolwasse-nen en een voor volwassenen. Van beiden heeft Hij hoge verwach-tingen. Al kijken sommigen mensen misschien op jongvolwassenen neer of verontschuldigen zij hen, God roept ons op om een voor-beeld te zijn. Al verwacht onze cultuur misschien maar weinig, God verwacht grote dingen. Volgens wiens verwachtingen leven wij? In de Bijbel staat: ‘U moet uzelf niet aanpassen aan deze wereld, maar veranderen door uw gezindheid te vernieuwen, om zo te ontdekken wat God van u wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is’ (Romeinen 12:2). Als we ons laten leiden door culturele verwachtin-gen, dan laten we onszelf in een mal proppen waarin weinig ruimte is voor het ontwikkelen van gaven of het worden zoals Jezus. Het gevolg? We verspillen een aantal van onze beste levensjaren en be-reiken nooit wat God voor ons had weggelegd. We gaan nooit voor dingen die ons op de proef stellen, ons laten groeien en ons sterker maken. Uiteindelijk staan we zwak en onvoorbereid voor wat een geweldige toekomst had kunnen zijn.

WE WILLEN JE STIMULEREN OM HET TOUWTJE KAPOT TE TREKKENWij geloven dat je diep vanbinnen van uitdagingen houdt, dat je zo bent geschapen dat je uitdagingen aangaat, sterker nog, dat je ook in staat bent om uitdagingen tot een goed einde te brengen. Gods Woord en de geschiedenis laten zien dat we tot veel meer in staat zijn dan we denken. Deze wereld probeert je gevangen te houden door een stom stukje touw om je enkel te binden. We willen je sti-muleren om het touwtje kapot te trekken.

Alex en Brett Harris

Tekst: Herman van Wijngaarden

JOHN PIPER OVER DO HARD THINGSHet boek Do Hard Things heeft in de VS bijval gekregen van veel christelijke leiders. John Piper, auteur van onder andere Verspil je leven niet…, is één van hen. Hij schreef: ‘De verwachtingen die volwassenen van jongeren hebben, zijn te laag. Alex en Brett Harris willen ze weer hoger heb-ben. Pas je niet aan bij de lage culturele verwachtingen over jongeren. Jongeren kunnen een voorbeeld voor vol-wassenen zijn. Moge God ons een visie voor de volgende generatie geven die het evangelie van Christus verheer-lijkt.’

aL verwaCHt onZe CULtUUr miSSCHien maar wein ig, GOD VERWACHT GROTE DINGEN .

5Dichtbij

Geroezemoes in de zaal, een laatkomer die nog snel een bakje koffi e haalt. Een lied wordt ingezet. We zijn op een plaatselijke instructieavond van de HGJB. De zaal is gevuld met vrijwilligers. Ze doorlopen deze avond samen een interactief programma om te worden toegerust voor het werk met de jongeren van hun gemeente.

Tekst: Hans MaatFoto: HGJB

De vragen die op een jeugdwerkadviseur afkomen zijn heel divers. Zo wordt er gevraagd naar begeleiding bij het opzetten van jeugd-pastoraat of jeugddiaconaat, naar een training voor het huisbezoek van de kerkenraad. We helpen ook bij de opzet van een tienerclub, denken samen met kerkenraad, jeugdraad en predikant na over de eredienst, en geven cursusavonden voor ouders rond verschillende opvoedingsthema’s.

BELEIDSTRAJECT IN EPEEr is ook grote behoefte aan langduriger trajecten, waarin de HGJB als het ware meeloopt met de plaatselijke gemeente. In Epe voert de HGJB momenteel een beleidstraject uit, met als doel integraal jeugdwerk. Jacco Witteveen is er diaken. Hij vertelt: ‘De aanleiding was een groeiend besef in de kerkenraad dat we onze zorg voor kinderen, tieners en jongeren actief vorm moeten geven. We con-stateerden dat er gaandeweg veel tieners buiten beeld raakten, zonder dat wij dat opmerkten. De HGJB was voor ons een logische keuze, omdat we er in de cursussen goede ervaringen mee hebben opgedaan. Ook vinden we de gereformeerde benadering en grond-slag belangrijk voor onze gemeente.’

Gevraagd naar de ervaringen, zegt Jacco: ‘De samenwerking is erg goed. We krijgen de tijd die nodig is voor het proces en we worden in de juiste richting gecoacht. Dat wil zeggen: we duiken niet direct de diepte in, maar werken stap voor stap aan een goede visie. Zo weet iedereen waarom we het doen. Want draagvlak verwerven is erg belangrijk.’ Jacco heeft een passie voor jeugd en wil ervoor gaan: ‘De jongere

van vandaag heeft een ander aanbod nodig dan die van decen-nia terug. Het zoeken naar de behoeften van jongeren is een heel belangrijk gegeven. We zijn daarom vooral in gesprek met elkaar. Eigenlijk hoop ik op bruisend jeugdwerk, waarin de verschillende clubs, verenigingen en geledingen de dingen samen doen en in samenhang met elkaar. Zo werken we gezamenlijk aan dezelfde doelstelling.’

WE WERKEN SAMEN OPVoordat er een langdurig traject wordt ingezet, is er meestal eerst een uitgebreide intake. En dan gaan gemeente en jeugdwerkadvi-seur samen aan het werk. Er wordt structuur en samenhang aange-bracht in het vaak grote aanbod voor kinderen en jongeren. Nieuwe vormen van jeugdwerk worden bedacht, waarin ook de visie en be-leidsthema’s van de HGJB zijn verwerkt. En het mooie is: die komen weer voort uit contacten met de plaatselijke gemeenten. Want door het werk met en in de gemeenten leren wij. We ontdekken er welke koers wij moeten varen, welke materialen nodig zijn en welke be-leidsthema’s belangrijk. Zo werkt het twee kanten op.

Het werk van de jeugdwerkadviseurs speelt zich af in een keur aan plaatsen: van Bedum naar Hattem naar Putten, van Vinkeveen naar Middelharnis tot Middelburg. De HGJB is daarmee dichtbij de plaatselijke gemeente en kan er investeren in de vele opvoeders en begeleiders van jongeren. En dat is heerlijk! Want juist door de contacten in het werkveld blijft de HGJB praktisch en doelgericht. Dat is ook nodig, voor een volwaardige plek voor jongeren in de gemeente!

Dichtbij plaatselijkegemeenten

Dichtbij6

De HGJB-Kerstconferentie, dat is: samen met duizend andere jongeren vieren dat God goed is. Vier dagen lang krijgen jon-geren de kans om Hem beter te leren kennen en worden ze gestimuleerd om te leven met Jezus Christus. Het is een mix van inhoudelijke workshops, sport en spel, muziek en aanbidding, bijbelstudie, nieuwe vrienden maken, cabaret en een heleboel gezelligheid. Allemaal onder leiding van Anne-Marie van Briemen (voor ’t laatst), Jan Willem van Dijk (voor ’t eerst) en Jur-rien ten Brinke (de constante factor).

‘PERSPECTIEF EN HOOP IN HET LEVEN’Anne-Marie organiseert de Kerstconferentie al voor de achtste keer. ‘Ik doe het nog steeds met hart en ziel. Maar in 2011 schuif ik bin-nen de HGJB door naar andere klussen – er is genoeg te doen. Ik zal de ‘KC’ echt enorm gaan missen; gelukkig ben ik dit jaar nog gewoon van de partij!’ Met het thema van dit jaar, ‘Leve de Opstan-ding!’, is ze erg blij. ‘Ik verwacht dat veel jongeren door dit thema van binnenuit veranderd zullen worden. Want door met de bijbel-studies in te zoomen op de betekenis van de opstanding, ontdek je dat er perspectief en hoop is in het leven - ook als je het leven niet zo ziet zitten.’

‘DIEPE INZICHTEN EN GRAPPIGE SITUATIES’Jan-Willem komt als ‘nieuweling’ de Kerstconferentie binnenrollen. ‘Ach, nieuweling: ik ben zeven keer als deelnemer mee geweest. Maar oké, dat is natuurlijk wel wat anders: ik mag nu backstage! Spreken met alle vrijwilligers en een beetje zicht krijgen op het or-ganiseren eromheen.’ Hij houdt ervan om op te trekken met de jongeren. ‘Jongeren zeggen vaak eerst en denken pas daarna. Dat maakt ze puur, verrassend en origineel. Terwijl ikzelf vaak allerlei mitsen en maren bedenk, kunnen jongeren soms heel kernachtig verwoorden hoe de zaken ervoor staan. Dat zorgt voor diepe in-

zichten (soms) en grappige situaties (vaak).’ Over de betekenis van Jezus’ opstanding vertelt Jan-Willem: ‘Doordat Jezus in dit leven is opgestaan, laat Hij weten dat het leven hier op aarde van betekenis is. De opstanding helpt me dus om het leven hier en nu op waarde te schatten.’

‘ECHT EEN UITDAGING’Jurrien is erg enthousiast over het thema van de Kerstconferen-tie. ‘Ik vind ‘t echt een uitdaging om met zoveel jongeren te gaan ontdekken dat wij door Jezus’ opstanding uit de dood zeker mo-gen weten dat we nieuw leven ontvangen. We mogen als nieuwe schepping leven tot eer van God, onze Schepper! Van dood levend gemaakt, hallelujah!’Samen met DUIZEND ANDERE

JONGEREN v ieren dat god goed iS

‘LEVE DE OPSTANDING!’Van 27 tot en met 30 december komen er zo’n duizend jongeren vanaf 17 jaar bij elkaar om samen de opstanding van Jezus te vieren en op zoek te gaan naar de beteke-nis daarvan in hun eigen leven. Jezus’ overwinning over dood en graf geeft nieuw perspectief, verandert je denken, geeft nieuw leven. We hopen samen te ontdekken wat dat nieuwe leven precies inhoudt, en hoe we van daaruit zorg kunnen dragen voor elkaar en onze omgeving.Jongeren van 17 tot en met 23 jaar kunnen zich aanmelden voor de HGJB-Kerstconferentie via www.hgjb.nl/kerstconferentie.

‘Leve de Opstanding!’HGJB-Kerstconferentie 2010

Voor dit artikel zijn delen overgenomen uit Cruciaal nummer 3, jaargang 2010/2011.

Tekst: Ruth TangheFoto: HGJB-

Kerstconferentie 2009

7Dichtbij

Blijf groen en fris, honderdjarige!Ooit zei Bomans dat onze visie op honderdjarigen veranderd is. Vroeger was een honderdjarige ‘iemand die er bijna was’, tegenwoordig is het ‘iemand die er bijna geweest is’. Hoe zullen wij de hoogbejaarde HGJB zien? Vanwege de nauwe band tussen de HGJB en onze kerk zijn beide zinsneden wel van toepassing verklaard. De HGJB is bijna helemaal opgegaan in de Protestantse Kerk en is er dus bijna…, maar o schrik!: dan is de HGJB er meteen ook geweest.

Vanuit de IZB weten wij wel beter! De HGJB wil voluit loyaal zijn aan de kerk en werken ten dienste van de hele kerk. Tegelijk wil de HGJB voluit een gereformeerde organisatie in de kerk zijn en dat gerefor-meerde ook vruchtbaar maken voor het geheel. Als IZB hebben wij een iets andere positie in de kerk, maar wij delen de visie van de HGJB

op dit terrein helemaal. Daarom wensen we de HGJB een door God gezegende toekomst toe! Ten dienste van de kerk en de jongeren in de kerk. En met een hart waarin de missionaire passie voor jongeren niet ontbreekt. Blijf groen en fris, honderdjarige!

Ontspannen en nieuwsgierigGod heeft de wereld op het oog en daarom is de ge-meente missionair betrokken op de eigen omgeving, maar ook op de wereld. Geen wonder dat de HGJB en de GZB iets met elkaar hebben. De GZB wil samen met de HGJB jongeren missionair bewust maken en aan deze missionaire roeping handen en voeten geven.

We delen het verlangen naar een missionaire gemeente en naar de groei van Gods koninkrijk. Gelukkig is het ko-ninkrijk niet van ons, het is van God. Dat geeft ontspan-ning, we hoeven het niet zelf te doen. Het maakt ook nieuwsgierig; nieuwsgierig naar de verrassende manie-ren waarop God Zijn weg gaat en hoe Hij daarbij jong en oud inschakelt.

Samen met de HGJB wil de GZB nieuwsgierig en ont-spannen zoeken naar de weg die God gaat met Zijn ge-meente. We stellen ons open op en laten ons door de Geest leiden. We hopen zo steeds nieuwe mogelijkheden te ontdekken om betrokken te zijn bij de opbouw van Gods koninkrijk.

Aan de honderd-jarige...

Ongekend mooiIk weet nog goed dat ik voor het eerst als achttienjarig broekie bij de HGJB headquarters ‘Silvosa’ aanklopte om met HGJB-stafwerker Hans Maat te gaan praten over de vernieuwing van de lied-bundel Op Toonhoogte. Over het opzetten van een band die daarvoor nieuwe liederen ging schrij-ven en opnemen. Dat was het begin van wat later uitgroeide tot de band Sela. Heel wat KC’s, SW’s en TOV-tours* verder vind ik het nog steeds ongekend mooi wat de HGJB voor en door tieners doet. Super hoe jonge vrijwilligers worden ingeschakeld en gevormd en echt waardevolle handvatten meekrijgen om in deze tijd christen te zijn. Al met al een club om trots op te zijn. Ik wens de HGJB dan ook voor de toekomst van harte Gods leiding en wijsheid toe!

* Kerstconferenties, Scholierenweekends en TOV-avonden voor tieners

Ds. Louis Wüllschleger, IZB

Ds. Jan Ouwehand, GZB

Niek Smelt, musicus

daarom wenSen we de HgJb een DOOR GOD GEZEGENDE TOEKOMST toe!

Dichtbij8

Zegen en wijsheid gewenstDe eerste contacten met de HGJB vanuit Driestar Educatief waren met de vakgroep godsdienst. Zij oriën-teerden zich onder andere op materialen die de HGJB ontwikkelde. Boeiend was om te zien hoe de HGJB toen al aandacht besteedde aan de didactische aspecten van het jeugdwerk en de inzet van di-versiteit aan materialen.

Kenmerkend voor de HGJB is dat ze verschuivingen onder onze jon-geren ziet en signaleert. Evenals HGJB-directeur Harmen van Wij-nen ervaren wij dat de kennis van het gereformeerde gedachtegoed wegebt en dat er een taal- en verstaanskloof ontstaat die niet ge-makkelijk te overbruggen is. De manieren die ingezet worden om dit te overbruggen, kunnen verschillen – en dat doen ze soms - maar er is wel een gezamenlijke focus op dit probleem. Dat hebben we waargenomen, onder andere tijdens de studiedagen die we met de verschillende jeugdbonden hebben georganiseerd.

Ik wens de HGJB Gods zegen op het werk en wijsheid in de vele keu-zes die gemaakt moeten worden. Voor de toekomst is nauw overleg en luisteren naar elkaar van belang. We hopen dat we met elkaar, een ieder vanuit de eigen positie en verantwoordelijkheid, aan jon-geren en jongvolwassenen mogen doorgeven en voorleven dat het goed is om de Heere te dienen.

Partners in missie en verantwoordelijkheidPersoonlijk denk ik met veel genoegen en dankbaarheid terug aan datgene wat mij met name in mijn adolescente periode als hervormd-gereformeerde jongere gegeven is, mede dankzij het werk van de HGJB.

Als CHE-bestuurder kan ik daaraan nu toevoegen dat wij de HGJB ervaren als een club die, met blijvende verankering in de bijbels-christelijke traditie, de vragen en uitdagingen van deze tijd en de cul-tuur niet uit de weg gaat. Daarin ervaren we de HGJB als partner met gemeenschappel i jk-heid in missie en ver-antwoordelijkheid. De HGJB is voorts een zeer betrouwbare en profes-sionele partner in samenwerking rond het opleiden van medewerkers. Door de jaren heen hebben tal van studen-ten van de THGB en de CHE niet alleen een mooie sta-geplaats gehad of afstudeeronderzoeken voltooid, maar ook een mooie baan gevonden. Het is allemaal gewoon goed geregeld.

Wat mij betreft is het goed om beide zaken verder te verdiepen en ons partnerschap uit te bouwen in bond-genootschap. Onze gemeenschappelijke opdracht en verantwoordelijkheid voor het toerusten van jeugd- en jongeren(werkers) krijgt nog meer ruimte, als we geza-menlijk (en samen met kerken en organisaties) werken aan deugdelijk onderzoek naar ontwikkelingen in de pro-fessie, dat zich vervolgens vertaalt naar goed onderwijs. Dat draagt dan als vanzelf bij aan bijbels verantwoorde en kwalitatief goede beroepsuitoefening van christen-professionals in de spanning van de cultuur die meer dan ooit in beweging is.ee

Tot zegen voor de kerkMet de HGJB viert de Protestantse Kerk op 12 november feest. Van harte feliciteer ik de HGJB met dit respectabele jubileum. Honderd jaar heeft iets antieks en ouds aan zich, maar ik zie een jonge en frisse HGJB die met veel elan haar tweede eeuw in gaat.

Voor mij heeft de HGJB een voortrekkersrol gespeeld voor het jongeren-werk in onze kerk. JOP, het jongerenwerk van de Protestantse kerk, heeft dan ook veel aan de HGJB te danken. Samen trekken we verder op en staan we voor het geheel van het jongerenwerk in onze kerk.

Ik hoop dat de HGJB doorgaat met inhoud en creativiteit aan elkaar te koppelen. Het gaat om de bijbelse boodschap, voor minder gaan we niet. Wij gunnen onze jongeren het beste. Maar het gaat er ook om deze boodschap te vertalen in de levens van jongeren nu. Liefde voor jongeren en inzicht in hun leefwereld is daarbij van groot belang. Zo mag de HGJB verder, met veel ervaring en met durf om nieuwe wegen in te slaan. Tot zegen voor de kerk.

Drs. Rens Rottier, Driestar Educatief

Dr. Kees Boele, CHE (Christelijke Hogeschool Ede)

Dr. Arjan Plaisier, generale synode Protestantse Kerk

Het gaat om de

BIJBELSE BOOD-SCHAP, voor minder

gaan we niet.

9Dichtbij

Nog voordat ds. A.J. (Dolf) Jorissen in 1960 door de generale synode wordt vrijgesteld als (eerste) jeugdpredikant voor het werk van de HGJB, is hij op allerlei manieren al betrokken bij het hervormd-gereformeerde jeugdwerk. Zo is hij lid van het hoofdbestuur van de Jongelingsbond en hoofdredacteur van de ‘Vaandrager’. Jorissen: ‘Ik was van huis uit al een echte HGJB’er, had in Rijs-sen een positie in de jongerenvereniging, en later in regionaal verband ook in de kop van Overijssel.’

De eerste tijd werkt Jorissen vanuit een kamer in Utrecht, maar deze ruimte wordt al snel te klein. In 1961-1962 wordt daarom met hulp van veel jonge vrijwilligers het pand ‘Silvosa’ in Bilthoven gerenoveerd. Jorissen: ‘Hier werden ook weekends georganiseerd. Tieners en jongeren kwamen bij me met hun geloofsvragen. Er werd van hart tot hart gesproken. Dat was een verademing voor jongeren, want in hun gemeenten gebeurde dat nog nauwelijks. Jongens en meisjes ontmoetten elkaar; ik heb diverse huwelijken mogen inzegenen die hier zijn ontstaan.’

In die tijd is het jeugdwerk vooral gericht op toerusting met kennis, maar Jorissen houdt van het persoonlijke gesprek met jongeren en hun leidinggevenden. Vaak belt hij naderhand met de plaatse-lijke predikant om hem in te lichten over de vragen die leven bij de jongeren, ‘want in de eerste plaats waren zij het die inhoud moes-ten geven aan het jeugdpastoraat,’ aldus Jorissen. In het nieuwe jongerenblad, in de jeugdkampen, op de jongerenweekenden gaat het steeds over de vraag wat het geloof betekent in de concrete levenssituatie. Ook de training van de plaatselijke jeugdleiders is erop gericht om deze mensen te helpen om in hun eigen gemeente met deze vragen om te gaan.

Intussen is er een ‘refo-isering’ gaande: er ontstaan stromingen in de hervormd-gereformeerde beweging. Jorissen: ‘Verontruste ge-meenteleden gaven kritiek op de vorm van allerlei uitingen, nooit op de inhoud.’ Onder jongeren groeit het besef dat het geloof niet alleen iets van het denken is, maar ook van de daad. In 1963 is voor het eerst een evangelisatie-recreatieteam van HGJB-jongeren aan-wezig op een camping in Elburg, het begin van Dabar. Ook andere ontwikkelingen in het jeugdwerk volgen elkaar snel op. ‘De Crocus’ wordt geopend, het regionale jeugdwerkcentrum voor noordwest Brabant. De HGJB geeft voor ’t eerst een liedbundel uit: ‘Neemt my in der hand’, en in bondskringen doet Jorissen zijn best voor de ac-ceptatie van de Nieuwe Psalmberijming. Jarenlang is hij lid van de Landelijke Hervormde Jeugd Raad. Steevast brengt Jorissen er in de vaak ideologisch getinte gesprekken de vraag in van de geloofs-beleving: ‘Komt deze zaak voort uit ons hart?’

De kracht van Gods Woord als rode draad

(voormalig) HGJB-directeuren over ontwikkelingen in het jeugdwerk

Ds. A.J. (Dolf) Jorissen

er werd van HART TOT HART GESPROKEN . dat waS een verademing voor Jongeren.

Dichtbij10

Tekst: Miranda HoffFoto’s: Rebel Fotografie

Via Miep Sneep komt de HGJB in 1968 op het spoor van ds. H.J. (Henk) Smit. Hij wordt benoemd als jeugdpredikant en algemeen secretaris. Het is een tijd van concentratie: de oorspronkelijk vier bonden worden één jeugdorganisatie, om gezamenlijk op te trekken. Smit: ‘Een ander beleidsdoel was decentralisatie. De HGJB wilde dichterbij jongeren en ge-meenten zijn om ze beter te kunnen hel-pen. Er kwamen subsidies beschikbaar. Dit leverde vruchten op: vanuit diverse regionale centra assisteerde de HGJB

gemeenten met kadervorming, advisering en werkmaterialen. In kerkenraden en met name bij predikanten was hiervoor openheid en waardering.’

Jongeren vragen zich af: wat betekent het om lid te zijn van de gemeente van Jezus Christus? Er verschijnt materiaal over de verhouding tot de plaatselijke gemeente. Smit: ‘Ook leefde sterk de vraag naar persoonlijke heilszekerheid. Ben ik een echt gelo-vig christen die mag deelnemen aan het Heilig Avondmaal? In de gemeenten nam hier vaak maar een beperkt aantal mensen aan deel, dat was alleen voor ‘welverzekerde’ christenen.’ Het blad Lei-ding schrijft over de betekenis van de Doop met het oog op het Heilig Avondmaal. Ook wordt bij kerkenraden onder de aandacht gebracht dat er in de catechese hierover wel wat te verbeteren is. De catechese krijgt landelijk blijvende aandacht door middel van een aparte werkgroep. In de loop der tijd vindt er een verschuiving plaats: jongeren gaan via catechisatie en belijdenis doen beschei-den op weg naar het Heilig Avondmaal.

Het kampwerk is lange tijd een van de hoofdactiviteiten van de HGJB. Hiervoor wordt een groot aantal leidinggevenden gezocht en toegerust. Ook wordt er tweejaarlijks een werelddiaconaal zen-dingsproject gestart. Beroemd in die tijd is de Bondsdag op He-melvaartsdag. Smit: ‘Uit alle streken kwamen de jongeren toen bij elkaar in De Doelen in Rotterdam, het was een jaarlijks hoogtepunt. Met referaten, later ook klankbeelden; en in de ontmoeting met elkaar beleefden jongeren hun verbondenheid.’

Rond het project Zuid-Afrika blijkt dat de HGJB soms voorop loopt, want over apartheid wordt in die tijd heel verschillend gedacht in onze kringen. Toch wil de HGJB de discussie niet uit de weg gaan. Ook in de breedte van de kerk staat de HGJB wat in een spannings-veld. De Hervormde Jeugdraad sluit qua visie en praktijk niet direct aan bij de geloofsbeleving in hervormd-gereformeerde gemeenten en de HGJB is deze gemeenten gaandeweg meer van dienst met begeleiding, advisering en werkmaterialen. In 1975 komt er nog een nieuwe uitbreiding: het jeugdevangelisatiewerk samen met de IZB: ‘De Windroos’. Dit alles betekent een verbreding van de oorspronkelijke taak. Smit: ‘We waren opgericht vanuit de jeugdclubs en –verenigingen, maar zij vormen maar een deel van de jeugd van de gemeente. Kerken-raden hebben de zorg voor de jeugd als geheel, in pastoraat, cate-chese en in allerlei vormen van jeugdwerk.’

Ds. H.J. (Henk) Smit

De werkorganisatie van de HGJB groeit en er is een directeur nodig die hieraan leiding geeft. Ook blijft de rol van predi-kant van belang voor de inhoud van het jeugdwerk. In 1981 wordt daarom ds. C.G. (Kees) Geluk door de generale sy-node beroepen tot predikant-directeur.

In deze tijd grijpt de secularisatie om zich heen, zichtbaar in de verschijning van het boek ‘Het lege testament – een onderzoek onder jonge kerkverlaters’ (P. Van der Ploeg, 1985). Geluk: ‘Dit ging ook

onze kringen niet voorbij. Toen uit onderzoek bleek dat in meer dan 80% van de gezinnen nooit over het geloof gesproken werd met de kinderen, schokte dit mij enorm. Ik was erg gemotiveerd om hier iets aan te doen.’ In het werk richt hij zich daarom niet alleen op jongeren, maar ook op de mensen om hen heen. Het onderwerp geloofsopvoeding komt hoog op de agenda te staan en er worden veel handreikingen voor ouders ontwikkeld om ze toe te rusten voor de geloofsopvoeding. Ook verzorgt Geluk diverse publicaties en le-zingen over dit onderwerp.

In 1982 verschijnt voor het eerst het blad TijdSchrift. Jongeren kun-nen zelf een abonnement nemen en krijgen zo handreikingen voor hun geloof. Thema’s als loopbaanplanning, omgaan met de media, seksualiteit en homofilie komen aan de orde. Geluk: ‘Het directe geloofsgesprek met jongeren vond ik heerlijk. Je merkte ook dat de onderwerpen leefden onder jongeren. In de persoonlijke contacten kreeg ik geregeld vragen terug over de thema’s uit TijdSchrift.’

Geluk: ‘De HGJB staat tussen de generaties, net als een jeugdou-derling. Daar moet je niet voor terugschrikken, het heeft te maken met de eigenheid van je roeping. Ik was me bewust van mijn plaats en wilde de kerk als ambtsdrager dienen. Het ging me daarbij om de bezinning op vragen van die tijd. We bereikten de leiders van de clubs via cursussen en materialen en ik verzorgde lezingen in ge-meenten en op classicale vergaderingen. Met andere bonden was er een nauwe samenwerking, bijvoorbeeld in de organisatie van de jongerenzendingsdag. Ook is er een gezamenlijke brochure uitge-geven over gemeente-zijn in deze tijd. Het gereformeerde geloof bond ons samen, was van universele betekenis. Er kwam eenheid, vrucht van het werk van de Geest. Als je inhoudelijk inzet op het werk, dan kan de Geest z’n werk doen.’

Ds. C.G. (Kees) Geluk

KerKenraden Hebben de ZORG VOOR DE JEUGD

ALS GEHEEL .

>>

De heer N. (Nico) Belo werkt al vanaf 1980 bij de HGJB als jeugdwerkadviseur in Zuid-Holland. In 1993 wordt hij door het HGJB-bestuur benoemd tot algemeen directeur. Speerpunt van het werk is: dichtbij jonge-ren zijn. Jongeren worden ingeschakeld in de organisatie, ondermeer bij de vorming van jeugdbeleid. Belo: ‘Het was een tijd om in de samenleving vooroordelen ten aanzien van kerkelijk jeugdwerk weg te nemen. Er werd geïnvesteerd in persoonlijke relaties met vertegenwoordigers van andere jeugd-organisaties, de overheid en de Hervormde

kerk. Jonge mensen toonden een grote betrokkenheid in de ver-schillende commissies die activiteiten organiseerden en in de Lan-delijke Jongerenraad.’

De 90’er jaren kenmerken zich onder andere door de opkomst van de evangelische beweging. EO-jongerendagen, jeugdkerken en andere massale bijeenkomsten hebben een grote aantrekkings-kracht. De opkomst bij de HGJB-Jongerendag in De Doelen loopt daarentegen sterk terug. De HGJB zet er een streep onder en biedt alternatieven. Belo: ‘We boden meer regionale activiteiten aan. Ver-

der waren de Kerstconferenties zeer beroemd, zeker als het gaat om de toerusting en missionaire vorming van jongeren. Ook onze tienerweekends waren bijna altijd overtekend qua belangstelling.’

Belo: ‘Jongeren werden behoorlijk zelfstandig en de individualise-ring nam toe. Deelname aan groepsverbanden was niet meer van-zelfsprekend. Jongeren vroegen zich af: waar sta ik in de samenle-ving met het geloof, en wat betekent dat voor mij? Met daarbij de aanscherping: Als je wilt leven zoals God dat van je vraagt, waaruit blijkt dat dan in het leven van elke dag? De spanning van aan de ene kant kind zijn van het verbond en aan de andere kant staan in het leven hier en nu, dat had een sterk accent. In dat zoekproces probeerden we een stukje coaching te geven, zodat jongeren ook hun eigen verantwoordelijkheid konden nemen om te staan in hun eigen context.’

Belo ziet een uitdaging voor de HGJB in het scheppen van erva-ringsplekken. ‘Wat er gebeurt aan vorming tijdens weekends en conferenties vind ik heel erg belangrijk, maar ik denk dat het ook van belang is dat je ervaringsplekken biedt. Plekken waar jongeren zelf kunnen ontdekken en ervaren wat het betekent om christen te zijn in deze tijd en om binnen en vanuit een christelijke gemeen-schap bezig te zijn.’

De heer N. (Nico) Belo

Als H.J. (Harmen) van Wijnen (toen nog geen predikant) in 2003 solliciteert op de vacature van directeur, is hij nog werkzaam in het bedrijfsleven. Wel heeft hij als kind, tiener en later ook als vrijwilliger al banden met de HGJB. Het is een spannende tijd voor de kerk. Van Wijnen: ‘Juist toen kwam het verenigingsbesluit tot wat nu de Pro-testantse Kerk in Nederland is. Een groot deel binnen de hervormd-gereformeerde beweging wilde eigenlijk niet mee in dat verenigingsproces. Het HGJB-bestuur heeft toen gezegd: wij willen onze plek in de kerk

positief en volwaardig innemen en ook verantwoordelijkheid dra-gen. Dat was niet vanzelfsprekend; de andere bonden keken ook een beetje naar ons. De synode vroeg ons op dat moment om mede vorm te geven aan het jeugdwerk in de Protestantse Kerk. Dat heeft geleid tot een erg goede samenwerking.’

Het is niet vanzelfsprekend (meer) dat je actief christen bent. Jon-geren vragen zich af: bestaat God wel? En welke god is dat dan, ook in vergelijking met andere godsdiensten? Hoe sta ik daarin? Van Wijnen: ‘In deze samenleving waarin bijna alles mag en is toe-gestaan, waarin je eigenlijk vreemd bent als je bepaalde dingen niet doet, vragen de jongeren ook om toerusting op ethisch ter-rein, bijvoorbeeld op het gebied van seksualiteit. Ook de vanzelf-sprekendheid van een bestaand kerkelijk verband is er niet meer zo. Jongeren switchen heel makkelijk tussen allerlei verschillende organisaties en evenementen. We zien, net als in de tijd van ds. Smit, dat naast de plaatselijke gemeente ook de bovenplaatselijke

ontmoeting zo belangrijk is. De Kerstconferentie is een groot ge-beuren met zo’n 900 tot 1.000 jongeren, Scholierenweekends met 300 à 400 tieners, TOV-avonden met jaarlijks zo’n 3.000 tieners… Ik denk dat jongeren daar ook wel behoefte aan hebben: weten dat ze onderdeel zijn van een grotere beweging. De ontmoeting met elkaar werkt enorm stimulerend.’

De inschakeling van jongeren bij activiteiten en materiaalontwikke-ling wordt voortgezet. Ook komt er een Ledenraad, met daarin ook zeven jongeren. Van Wijnen: ‘Het is wel anders geworden van opzet. De vanzelfsprekendheid dat jongeren jaar in jaar uit een vakantie leiden is verdwenen. Nu is er een bredere groep jongeren die mee-doet, maar dan projectmatig. Het ene jaar Dabar-werk, het andere jaar een vakantie, dan eens met een andere organisatie mee.’ Dit beeld past ook bij deze tijd van individualisering en de-institutiona-lisering. Jongeren willen zelf kunnen uitmaken van welke groep ze onderdeel zijn. Dat zijn niet bij voorbaat de groepen die hen vanuit de kerk, de familie of de traditie zijn aangereikt. Van Wijnen: ‘In onze werkvormen leggen we de nadruk op groepsverbanden. Juist ook in de geloofsontwikkeling, het ter sprake brengen van geloofsvra-gen, zijn die verbanden zo belangrijk. We hebben van de afgelopen 100 jaar geleerd dat het gaat om de basis, Gods Woord, en de tradi-tie waarin we gaan en die we steeds opnieuw ontdekken voor onze jongeren. Als we in dat spoor doorgaan, zullen we blijven bestaan als HGJB. In nieuwe vormen, nieuwe groepsverbanden, maar wel vanuit de kracht die we hebben meegekregen.’

Ds. H.J. (Harmen) van Wijnen

NIEUWE VORMEN en NIEUWE GROEPSVERBANDEN .

Dichtbij12

KASTANJES

‘Nee hè, is het weer zover?’ Ik zucht terwijl ik mijn kinderen nakijk die gewapend met stokken en ballen naar buiten trekken. Voor ons huis staan vier grote kastanjebomen: een prachtig uitzicht. Maar voor m’n kinderen is het uitzicht niet genoeg – kastanjes moeten ze hebben! Zoveel mogelijk én zo vroeg mogelijk. Dus begint de strijd om kastanjes elk jaar al in augustus(!!). Ze gooien verwoed met stokken en ballen om de kastanjes maar te laten vallen. Gejuich als het lukt, maar de vruchten zijn hartstikke onrijp natuurlijk. Want als ze de groene, prikkelige schil met de nodige moeite hebben weggepeld, zit er maar een miezerig en spierwit kastanjetje in. Ik snap hier helemaal niets van. Toen ik kind was wachtte ik gewoon op een herfststorm in oktober en dan kon ik honderden kastanjes zó van de grond rapen: groot en glanzend roodbruin. Waarom niet even wachten? Waarom zijn ze zo ongeduldig?

Geduld…. Hoeveel heb ik daarvan als het gaat om het opvoeden van mijn kinderen? Als Carien bang is voor het schattige Shetlandertje waarop ze rijdt en ik haar toeroep: ‘Pak die pony nu uit de stal!’ Terwijl het dier voor háár groot en onberekenbaar is…Als de kinderen uit school komen en ik voor de 98e keer niet snap waarom ze hun jas niet aan de kapstok hangen. Ik heb het al 97 keer gezegd, doe het dan! Terwijl kinderen die 98e keer gewoon nodig hebben…Als Thomas ’s ochtends alles doet, behalve aankleden - wat kan een zesjarige treuzelen zeg! Maar een kind van die leeftijd (en zeker een dromer als Thomas) kan zich nu eenmaal moeilijk concentreren.Als Martijn niet éventjes naar de dominee kan luisteren in de kerk. Terwijl ik best weet dat kinderen weinig zitvlees hebben…

Ik ben ongeduldig. Ik wil te snel vrucht zien bij mijn kinderen: gehoorzaamheid, verantwoor-delijkheidsgevoel, vroomheid. Maar: het zijn nog kinderen! Witte kastanjetjes die de tijd nodig hebben om te rijpen. Ze mogen volop ontdekken, vragen stellen, fouten maken, bang zijn, spelen en dromen. Zo groeien ze. En na een poosje vallen er zómaar rijpe vruchten op de grond, die ik zómaar op kan rapen. Af en toe gebeurt het al: geweldig!Enne… laat ik, terwijl ik de vruchten verwacht, vooral genieten van het uitzicht!

Arine Spierenburg

Dhr. A. Boer (98) uit Bergambacht: ‘Ik vind het

echt jammer dat de HGJB met de Bondsdagen

is gestopt. Dat zingen met elkaar, dat is machtig.

Dus ik zou zeggen: HGJB, zet iets groots neer.

Gewoon samen zingen en een pittig woord, dat

doet al genoeg.’

Jannie van Oudheusden uit Ridderkerk: ‘Na

de HGJB-Vakantie in 1984 werd het wat tussen

mijn man en mij. Precies 25 jaar later kwam een

kaartje met ‘groeten van Jannie uit Noorwegen’

aan op de plek van bestemming... Die vakantie

in 1984 heeft veel gedaan in ons leven.

Dit jaar beleefde mijn zoon heel bijzondere

momenten tijdens een HGJB-Vakantie in

Zwitserland en m’n dochter werkt mee aan

de Bid- en Dankdagmappen en aan Dabar. Ik

vraag me wel eens af: Wat zal er van de groep

vakantiedeelnemers van toen geworden zijn,

ook in hun geloofsleven?’

Elza Lugthart: ‘Super gaaf om te horen dat

SW nog altijd even gaaf is!! Het is voor mij

alweer twee jaar geleden dat ik voor het laatst

mee was, maar mijn broertje is nu ook enorm

enthousiast. Iedereen bedankt en vergeet

niet dat het thuis ook een Feest kan zijn!

Jezus is opgestaan!’

Ds. H.J. Smit uit Veenendaal:

‘Bij mijn afscheid van de

HGJB in 1981 stonden

de woorden uit 2

Timotheüs 3: 14-17

centraal. Dat was toen

het thema, en dat blijft

het. Ook in onze tijd en

voor de toekomst.’

JUBILEUMEDITIE MET UITSPRAKEN OVER HET WERK VAN DE HGJB In het volgende nummer

op deze plek weer rake uitspraken van tieners en kinderen over het geloof. Nieuwe inzendingen zijn welkom bij gezinnen@

hgjb.nl. Onder de inzenders verloten we

een exemplaar van het gezinswerkboek

‘Voor elkaar’.

13Dichtbij

enthousiast. Iedereen bedankt en vergeet

...bijvoorbeeld

13Dichtbij

Gelukkig reageren ze niet allemaal hetzelfde, maar vraag je aan jongeren hoe zij de zondag beleven, dan wordt de kwali-fi catie ‘saai’ nogal eens in de mond genomen. Stereotypen als ‘pa en ma liggen uit te rusten van de rest van de week’, ‘je mag helemaal niks’ of ‘verplicht op bezoek bij m’n tante’ komen dan voorbij. In dit artikel willen we een aanzet geven om met de kinderen het gesprek aan te gaan over de zondag en samen te zoeken naar mogelijkheden om in je eigen gezinssituatie invulling te geven aan deze bijzondere dag van de week.

OVERWINNING EN VERLOSSINGDe viering van onze zondag heeft zijn oorsprong in de viering van de joodse sabbat. God rustte. Niet dat God moe was, maar God nam de tijd om stil te staan en zijn scheppingswerk te vieren, ervan te genieten. Rusten betekent hier: actief en tevreden genieten van het

voltooide werk. God doet het ons voor. Zo is de zondag ook voor ons een dag om Gods Schepping uitbundig te vieren en ervan te genie-ten! Later in de Bijbel wordt het feestelijke karakter van deze dag nog uitgebreid met het vieren van de bevrijding van het volk Israël uit Egypte (Deuteronomium 5:15) en na de opstanding van onze Heere Jezus Christus krijgt de zondag de dimensie van het vieren van de overwinning en verlossing door Jezus. Bevrijde mensen ne-men de tijd om stil te staan bij Wie God is en wat Hij gedaan heeft. Dit zul je steeds aan kinderen duidelijk moeten maken. Daarnaast vraagt de viering van de zondag geloof dat je verlost bent.

VAN ‘MAG NIET’ NAAR MOGELIJKHEDENHet vieren van de zondag is een getuigenis voor de mensen om je heen. Je geeft niet zozeer woorden aan wat je gelooft, maar je stelt een daad. Vergelijk dit eens met het Suikerfeest van moslims, vaak wat onbekend bij ons. Als buitenstaander vraag je je af: wat vieren ze dan precies? De nadruk ligt bij onze zondagen dus niet op het ‘Gij zult…’ of ‘Gij zult niet…’, maar op: ik wil vieren en getuigen hoe wonderlijk mijn God is! En dan doe je inderdaad bepaalde din-gen niet en andere juist weer wél. Maar dat is vanzelfsprekend bij een feest. Het belangrijkste is dat je over het feestelijke karakter communiceert met je familieleden en je omgeving. En dat je met de kinderen nadenkt over hoe je dat feest gaat vieren. Er zijn mo-gelijkheden genoeg om invulling te geven aan de zondag. Maak afspraken over hoe jullie dat als gezin doen en welke regels daar dan bij horen. Het is belangrijk om de manier van zondag vieren - met voldoende tijd voor elkaar en voor God - duidelijk te maken

Zondag,Zondag,wat een dag!

een HoUding van: DE OGEN HALF DICHT , CONSTANT GAPEN en vooraL VEEL STILTE OM JE HEEN wenSen, iS n iet St imULerend voor K inderen.

Dichtbij14

Tekst: Kees ZeelenbergFoto’s inzet: Familie Mulder

aan familieleden om je heen. Voor je het weet is de zondag een dag geworden waarop je van hot naar her rijdt om aan ‘familieverplich-tingen’ te voldoen. Zoek naar een gezond evenwicht.

BETEKENIS VOOR ANDERENGod heeft ons een ritme gegeven van zes dagen werken en de ze-vende helemaal anders. De zondag geeft mogelijkheden om te le-ven in een tragere stand. Maar een houding van: de ogen half dicht, constant gapen en vooral veel stilte om je heen wensen, is niet stimulerend voor kinderen. Leven in een tragere stand zit ‘m eerder in voldoende tijd beschikbaar hebben om samen iets te doen. Kin-deren genieten ervan om spellen te doen en samen met (een van) de ouders iets te ondernemen. Geniet van de schepping en van mensen in die schepping!Jonge kinderen kun je helpen groeien in een diaconale houding. Juist het voorbeeld van ouders is hierin van groot belang. Verbind je als gezin aan iemand die in het ziekenhuis ligt of aan een oudere in de gemeente. De zondag is dan een prachtige dag om samen met een kind bij iemand op bezoek te gaan of iemand uit te nodigen bij je thuis.

RESTAURANTJE SPELENDe zondag biedt bij uitstek ook de mogelijkheid om als gezin sa-men aan de tafel te zitten. De maaltijden zijn kansen voor rust en gesprek. Neem op die dag in ieder geval twee duidelijke momenten waarop je als gezin aan de tafel zit en ruim hiervoor de tijd in. Een logische mogelijkheid is om ‘s zondagsmorgens vroeg, voordat je samen naar de kerk gaat, uitgebreid met elkaar te ontbijten. Dit vraagt wel van het hele gezin dat je consequent op tijd uit bed komt en daarin strakke regels hanteert. Bijvoorbeeld: om negen uur zit

iedereen aangekleed aan tafel. En volhouden! Koppel aan die maal-tijden een stukje huisliturgie met verbindingen naar de erediensten van die dag.Bij het klaarmaken van een maaltijd hoeft uiteraard niemand te draven. Iedereen wordt ingeschakeld en heeft een taak bij het klaarmaken, opruimen en natuurlijk bij het nuttigen van de maal-tijd. Toen onze kinderen nog klein waren, vonden ze het geweldig om op zondagmiddag restaurantje te spelen en allerlei eenvoudige hapjes te maken. De zondag is toch bij uitstek de dag om samen met een van je kinderen een gezinspizza in elkaar te fl ansen? Noem dat eens saai...

Creatieve zondagen gewenst.

bevriJde menSen nemen de t iJd om STIL TE STAAN BIJ WIE GOD IS en wat H iJ gedaan HeeFt. d it ZUL Je SteedS AAN KINDEREN DUIDELIJK MOETEN MAKEN .

Het v ieren van de Zondag iS een GETUIGENIS VOOR DE MENSEN om Je Heen. Je geeFt n iet ZoZeer woorden aan wat Je geLooFt, MAAR JE STELT EEN DAAD .

Ook tijdens je vakantie kan de zondag bijzonder en feestelijk wor-den gevierd, zelfs als het even niet lukt om een kerkdienst te be-zoeken. Betty Mulder uit Nieuwerkerk aan den IJssel mailde ons het volgende.

Net voordat we op vakantie gaan, hebben we het met elkaar over wat we allemaal mee willen nemen. Nadat er allerlei handige dingen zijn opgesomd zoals kleren, een bal en een zwembroek, zegt Tabitha (4): ‘Slingers!’‘Waarom slingers?’, vraag ik. ‘Nou, als het dan zondag is en we zijn in de bergen en we kunnen niet naar de kerk, dan weten we tóch dat het een feestdag is!’, is haar duidelijke antwoord. Tja, dat hebben we dus maar gedaan. Tijdens onze gezinsdienst hebben we de slingers toen versierd met tekeningen uit de kinderbijbel. Zo konden we echt zien dat de zondag een feestelijke dag is!

15Dichtbij

Jopie, Jan en Arte. Drie namen. Drie mensen die zich in de afgelopen 50 jaar hebben ingezet in het jeugdwerk van de gemeente. Drie mensen die door de familieband onlosmake-lijk aan elkaar verbonden zijn. Enthousiaste mensen met een eigen karakter en betekenis voor de gemeente.

Jopie (73 jaar), oma en moeder, is een open vrouw en wordt door anderen betiteld als gastvrij. Jan (47 jaar), zoon en vader, is een be-trokken man en trouw aan wat hij eenmaal op zich heeft genomen. Zoon en kleinzoon Arte (16 jaar) is heel muzikaal en zeer actief in de kerk. Alle drie wonen ze in de gemeente Waddinxveen, waar ze met plezier hebben meegedaan en meedoen met het jeugdwerk in de gemeente. Met enthousiasme pakten ze een of meer taken in het jeugdwerk op. Ze hebben ook alle drie iets met de HGJB. Een gemeentelid bracht hen op ons spoor; zij herinnerde zich nog heel goed dat bijna 50 jaar geleden Jopie haar leidinggevende was.

JEUGDWERKOp de vraag op welke manier ze zelf betrokken waren bij het jeugd-werk, begint oma Jopie te praten. Dat zij actief en met enthousi-asme meedeed met het jeugdwerk in de gemeente, had alles te

maken met thuis. ‘We hebben als kinderen bewust meegemaakt dat mijn vader tot bekering kwam. Hij veranderde in een gunnende man die leefde in de vreugde van het Evangelie. Dit stimuleerde ons om naar de kerk te gaan en bij het jeugdwerk betrokken te zijn.’ Jopie had wat met jonge kinderen en begon als meisje van zestien leiding te geven aan de kinderclub. Jopie heeft het schriftje nog bewaard waarin het spaargeld staat opgetekend voor het clubuitje naar Haastrecht: tien cent per keer voor wie het kon missen. Prach-tig om te zien dat kleinzoon Arte, twee generaties verder, van haar de fakkel overneemt. Hij is betrokken bij het evangelisatiewerk voor tieners en activiteiten voor 16+’ers. Daarnaast speelt hij als toet-senist in een muziekgroep. Voor Arte is de betrokkenheid op elkaar erg belangrijk. ‘Ik vind het mooi dat je van elkaar leert. Je bidt voor elkaar en je krijgt een band met elkaar.’ Oma knikt: ‘Je leert met elkaar omgaan, dat bindt samen.’

BIJZONDERJan geniet duidelijk van dit gesprek samen met zijn moeder en zoon. Hij ervaart het als bijzonder dat God door de generaties heen werkt en zo een bijzondere weg met mensen, maar ook met de gemeente gaat. Hij heeft een ander karakter dan zijn moeder of zijn zoon en was als jongere minder actief dan Arte nu. Op dit moment is Jan met zijn eigen gaven en mogelijkheden al jaren actief in het jeugdwerk, onder andere als jeugdouderling en leider van het 16+-werk. De directheid en openheid van jongeren spreekt Jan erg aan. Hij ervaart hierin de leiding van de Heilige Geest. ‘Ik wil er zijn

God werkt!Drie generaties in het jeugdwerk van de gemeente

‘SPreeK Jongeren aan en Zet JEZUS OP NUMMER ÉÉN .’

Dichtbij16 Dichtbij16

Tekst: Kees ZeelenbergFoto’s: Rebel Fotografi e

voor jongeren, omdat ik niet wil dat ze afhaken en verloren gaan. Tegelijk houdt het jeugdwerk me scherp. Je bent je bewust van de bijzaken en hoofdzaken in de gemeente.’ Oma vult aan dat een actieve betrokkenheid bij het jeugdwerk je leert om over het geloof in gesprek te zijn. ‘Het heeft mij vrijmoedig gemaakt. En dat heb ik weer kunnen gebruiken bij ander werk in de gemeente.’ Arte geeft aan dat hij door het werk met de tieners leert omgaan met jongeren die anders denken.

HGJBOp de vraag of Jopie in die tijd op een of andere manier ook bij de HGJB betrokken was, moet ze even nadenken. ‘We hadden ringver-banden waar we als jongeren bij elkaar kwamen. Daar waren dan predikanten die ook bij de HGJB betrokken waren. Ik weet nog dat we daar als jongeren allerlei vragen stelden die we thuis niet zo-maar zouden stellen.’ We moeten even lachen. ‘Oh ja, en natuurlijk de Bondsdagen in Amersfoort. Vanuit het hele land kwamen we bij elkaar. Dat gaf saamhorigheid. Het gevoel dat je er niet alleen voor stond bemoedigde.’ Kleinzoon Arte herkent dit. Hij is al een paar keer mee geweest naar de Scholierenweekends van de HGJB. Dit heeft hem vriendschappen opgeleverd, goede gesprekken en groei in zijn geloof.

STURINGJan heeft als jongere niet zoveel van de HGJB gemerkt. Hij ging, in tegenstelling tot Arte, niet naar activiteiten omdat hij drukker was met andere dingen. ‘Was mijn broer naar de Kerstconferentie - ik

was aan het werk.’ Nu hij jeugdouderling is, heeft hij veel meer zicht op het werk van de HGJB. Juist de toerusting vanuit de HGJB waardeert Jan. ‘In de gemeente blijft de HGJB hard nodig. Het gaat niet automatisch goed in het jeugdwerk en niet iedere leidingge-vende is even geschikt voor het werk met de jongeren. Blijf als HGJB toerusting en goede materialen aanbieden!’ Oma Jopie ver-woordt het zo: ‘Door een HGJB met goed materiaal dat gegrond is op het Woord, wordt het jeugdwerk in de gemeente geleid. Die leiding en sturing is nodig.’ Als ouderling probeert Jan het werk van de HGJB onder de aan-dacht te brengen bij de gemeente. ‘Dit is niet eenvoudig en zeker niet vanzelfsprekend. De jongeren kunnen een bedreiging zijn en de HGJB zoekt actief nieuwe wegen om aan te sluiten bij de jongeren. De HGJB is erg open over bijvoorbeeld gebed. Dit is voor ouderen in de gemeente wel eens wennen.’

EEN WENS VOOR DE 100-JARIGE HGJBIk vraag of deze drie mensen een wens hebben voor een 100 jaar oude, maar nog zeer vitale HGJB. Jan doet de aftrap. ‘Dat de HGJB ruimte krijgt binnen de Protestantse Kerk om zich te kunnen blijven profi leren als een organisatie die hart voor jongeren heeft en hen bij Christus wil brengen.’ Jopie sluit daarbij aan met de wens dat de HGJB nog lang door mag gaan om de gemeenten te leiden en te sturen. Ze hoopt dat jongeren geholpen worden om in deze wereld te staan op een gezonde en gelovige manier. Arte drukt zich na even nadenken kernachtig uit: ‘Spreek jongeren aan en zet Jezus op nummer één.’

EEN WENS VOOR DE JONGEREN VAN DE GEMEENTEUiteraard vraag ik de drie ‘ervaringsdeskundigen’ naar hun wens voor de jongeren van de gemeente. Jopie is blij met de jongeren van nu. ‘Ze zijn open en durven uit te komen voor wat ze denken. Maar er is veel onrust bij hen. Ik wens de jongeren stabiliteit toe en het besef dat niet alles hoeft.’ Jan en Arte wensen eensgezind iedere jongere een relatie met Jezus Christus toe.

‘ iK HooP dat JONGEREN GEHOLPEN WORDEN om in deZe wereLd te Staan oP een GEZONDE EN GELOVIGE MANIER .’

‘b iJZonder dat god DOOR DE GENERATIES HEEN WERKT en Zo een BIJZONDERE WEG met menSen, maar ooK met de gemeente gaat.’

Naam: Arte HavenaarLeeftijd: 16 jaarLengte: 1800 mm.Gewicht: 75 kg.Grootste hobby: muziek maken en wakeboarden

Naam: Jopie Havenaar-HoogendoornLeeftijd: 73 jaarLengte: 1580 mm.Gewicht: (geheim)Grootste hobby: zangkoor

Naam: Jan HavenaarLeeftijd: 47 jaarLengte: 1820 mm.Gewicht: 85 kg.Grootste hobby: waterskiën met het gezin

17Dichtbij 17Dichtbij

Pas las ik een artikel waarin aan jongeren de vraag werd gesteld: wat is het toppunt van feest? Zomaar even een greep uit de antwoorden: dat iedereen het naar z’n zin heeft, veel vrienden, goede gesprekken, lol - en ja, toch ook wel drank, dansen in de disco tot vijf uur ‘s nachts, bankhangen, lekker losgaan, vrolijk zijn, uit je dak gaan op goeie muziek, taart, lekker gek doen... Oké, dus zó vieren jongeren?

VAN MUSEUMPLEIN. . . We schrijven juli 2010. Amsterdam kleurt oranje. Langs de grach-ten staan fans rijen dik om een elftal toe te juichen. Oude, maar vooral ook veel jonge Oranjefans gaan volledig uit hun dak als de boot langs vaart. Ook op een bomvol Museumplein barst het voet-balfeest los. Duizenden voetbalfans zingen luidkeels mee met het Viva Hollandia! Overal zwaaien Nederlandse en oranje vlaggen in de lucht. Er wordt fl ink wat bier genuttigd en vuurwerk afgestoken. Een DJ achter de draaitafels, luid gejuich en mensen dansen en springen. Al die mensen – jong en oud – en die blijdschap! En dan zijn we nog niet eens kampioen!

. . .TOT GELREDOME.. .Een paar dagen eerder was er de EO-Jongerendag in het Gelredo-me. Dat mocht er ook wezen! Verschillende worship-acts afgewis-seld met ‘pretpunk en ‘dansmoves’ voor het publiek. Met als klap op de vuurpijl Hillsong United. Het enthousiasme is overweldigend. Hillsong maakt er dan ook een prachtig feest van. Het resultaat: dik 30.000 jongeren die met hun handen omhoog vol overgave zingen. Eén groot feest!

. . .TOT LLORET DE MAREn dan begint de zomervakantie. Nederlandse jongeren schijnen helemaal los te gaan op feestbestemmingen, zoals Lloret de Mar en Chersonissos. De stranden raken overbevolkt en oververhit door feestende en zuipende studenten. Nederland een koelbloedig, koud kikkerland? Niks daarvan! Jongeren leven al feestvierend van event naar event...

VERMANENDE VINGER OF HANDEN IN DE LUCHT?Niets verkeerds aan toch, een paar van die uitbundige feestjes bou-wen?! Toch word ik er altijd een beetje nerveus van. Moet ik m’n vinger nu vermanend opheffen of juist met m’n handen in de lucht lekker mee gaan feesten? Want eerlijk gezegd had ik er op het Mu-seumplein graag bijgestaan, als ‘we’ kampioen waren geworden tenminste...

VIEREN IS MÉÉR!Natuurlijk; feestvieren heeft iets uitbundigs: ballonnen en confetti, cadeaus en taart, een lekker drankje en muziek... Kortom: feest! En zeg nou zelf, er is nogal wat te vieren. Een verjaardag, een geboor-te, de zondag – ja, de zondag is een dag om te vieren! – een trou-werij, het behalen van een diploma… Allemaal mooie momenten om vol verwachting naar uit te kijken en later nog eens met plezier op terug te kijken. Toch is een ‘feestje bouwen’ niet hetzelfde als vieren. Vieren is méér.

Vierenvan event naar event?

Dichtbij18

Tekst: Henrike Walhout

GOD GEBIEDT OM TE VIERENDat vieren meer is dan een feestje bouwen, mogen we onze jon-geren – en natuurlijk ook onszelf – opnieuw aanleren. Feestvieren moet je leren. Het begint er al mee door bij het woord ‘feest’ niet gelijk in een kramp te schieten en met een priemende vinger – of misschien juist wel met ‘heppiekleppie handen’ – in de lucht te gaan zwaaien. We mogen onze jongeren voorhouden dat feestvie-ren een uitvinding is van God zélf. ‘t Is dus heel bijbels om feest te vieren. Sterker nog: God gebiedt het ons!In het bijbelboek Leviticus geeft God zijn volk Israël de opdracht

om feesten te vieren, zoals de sabbat, Grote Verzoendag en het Loofhuttenfeest. Feesten om stil te staan bij Wie hen heeft verlost en wat dat Hem heeft gekost. En deze feesten moeten maar liefst een week duren! Feestvieren doe je niet maar even als je er zin in hebt of als je er de gelegenheid voor hebt. Nee, het is een opdracht van God: 1, 2, 3,... en dan? Vier! Toen, voor het volk Israël, en ook nu, voor ons. Feest-vieren is een opdracht voor iedere gelovige in allerlei situaties. Je kunt er niet onderuit. Leven als een verlost mens schept verplichtin-gen om te vieren wat Hij voor ons heeft gedaan, heel persoonlijk.

Vierenvan event naar event? 1. VRIJ WORDEN

Vieren is een moment van stilstaan en vrij worden van je dage-lijkse sleur. Neem elke dag bewust een paar minuten ‘vakantie’ van je normale, dagelijkse dingen. Even een moment apart zet-ten voor jezelf, voor elkaar, voor God.

> Voordat je met je huiswerk begint of voordat je nog even die krabbel stuurt; eerst even een moment tot rust komen, stil wor-den. Schrijf onrustige gedachten aan van alles en nog wat van je af of zet ze op een andere manier bewust opzij. Zoek een plek waar je niet gestoord kunt worden of schakel mogelijke stoorzenders uit.

2. IN HERINNERING BRENGENTijdens dit ‘vakantiemoment’ ga je iets bedenken, gedenken, iets in herinnering brengen. Denk bijvoorbeeld eens aan de af-gelopen week of de laatste 24 uur. Welke dag of welk moment was belangrijk voor je? Wat was goed om mee te maken?

> Laat je vooral inspireren door de dingen van het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld de warmte van de ochtendzon, een frikadel speciaal, een compliment van je mentor, scoren in een voetbal-wedstrijd, een voldoende voor een toets, een positieve uitslag voor je oma of twee weken verkering. Vergeet de kleine mooie

momenten dus niet! Vieren is ‘God erbij betrekken’. Waarin is God goed geweest voor jou? Wat zou je naar aanleiding van je viermoment(en) tegen God kunnen zeggen? Kun je Hem bijvoor-beeld bedanken voor wie Hij is en wat Hij je de afgelopen tijd heeft gegeven?

3. EXPRESSIE Je kunt op heel verschillende manieren uiting geven aan (= ex-pressie) vieren. Je geeft vorm aan de emotie die past bij wat je viert.

> Je kunt uitbundig vieren door bijvoorbeeld een mooi lied te zingen of naar een muzieknummer te luisteren. Je kunt zelfs in stilte vieren door een kaars aan te steken of in je agenda het bijzondere moment te markeren. Je kunt ook sámen vieren. Bak bijvoorbeeld met je vrienden eens een paar appeltaarten en breng ze langs bij (oudere) gemeenteleden of mensen uit je buurt die iets te vieren hebben. Organiseer een dankuur met andere tieners uit de gemeente om over God te zingen en om Hem te prijzen.

4. RESPONS Dit is een moment waarop je weer bewust omschakelt naar het leven van alledag. Je rondt en sluit de viering af.

> Je kunt op de viering ‘antwoorden’ door je bijvoorbeeld iets voor te nemen, door een gelofte te doen. Je kunt met God in gesprek gaan over wat je te vieren hebt. Dank Hem voor wie Hij is en wat Hij voor je doet.

JONG GELEERDPas liet ik een meisje van zes een ‘woordspin’ invullen. In het mid-den stond het woord ‘vieren’. In de lege rondjes daar omheen mocht ze invullen waar ze aan dacht bij ‘vieren’. In haar groep 3-hand-schrift schreef ze op: feest, jarig, zwemles, een nieuwe K3, je wordt blij en ook... Jezus is opgestaan! Wauw, jong geleerd...!

PRAKTISCH VIERENHoe je dat vieren dan in praktijk brengt? Met een aantal (vier!) basisstappen kunnen we jongeren helpen om praktisch te (leren) vieren. De eerste letters van elke stap vormen samen het woord ‘VIER’; handig om te onthouden!

neem eLKe dag bewUSt EEN PAAR MINUTEN ‘VAKANTIE’ van Je normaLe, dageLiJKSe d ingen.

19Dichtbij

100 jaar HGJBin 10 foto’s

1 JONGENS VOOROPWe gaan honderd jaar terug in de tijd. Voor jongeren zijn er dan niet zo veel mogelijkheden om te stu-deren. Een jaar of vijf, zes, lagere school en dan houdt het voor de meesten op. Veel jongeren willen echter meer! Binnen de kerken zijn er in die tijd mensen die daar oog voor hebben. Zij maken plannen om verenigingen op te richten voor de jongeren van de gemeente. Als in 1906 de Gereformeerde Bond in de Hervormde kerk ontstaat, ko-men er al snel wekelijks jongens bij elkaar om samen de Bijbel te bestuderen en allerlei vraagstuk-

ken uit de samenleving te bespreken. Een jongelingsvereniging.Heel wat jongens vinden de weg naar zo’n vereniging. Zij zullen daar voor hun leven worden gevormd. Een landelijke organisatie is er nog niet, maar vindt men wel noodzakelijk. En zo wordt op 9 november 1910 de Bond van Nederlandse Hervormde Jongelings-verenigingen op Gereformeerde Grondslag opgericht, de eerste voorloper van de huidige HGJB.

2 DE MEISJES ERACHTERAANTot nog toe hebben we het alleen nog maar over jongens. Uiteraard gaan de jongens voorop. Dat past in die tijd. Maar…de meisjes blijven niet achter! Ook zij komen bij elkaar rond de Bijbel. Na de pauze gaan ze handwerken of wordt er een goed boek gelezen. In 1926 komt er ook voor de meisjes een landelijke bond: de Bond van Nederlandse Hervormde Meisjesverenigingen op Gereformeerde Grondslag.

3 KNAPEN EN JONGE MEISJESDe genoemde verenigingen zijn voor jongeren vanaf zestien jaar, die in steeds grotere aantallen een vereniging bezoeken. Maar la-ten we niet vergeten dat er ook ‘jonge meisjes’ en ‘knapen’ zijn! Zij verenigen zich en bundelen de krachten. Op 24 augustus 1921 sluiten de plaatselijke knapenverenigingen zich aan bij de Bond van Nederlandse Hervormde Knapenverenigingen op Gereformeerde Grondslag. Vele jaren later, in 1936, maakt de Bond van Neder-landse Hervormde Jonge Meisjesverenigingen op Gereformeerde Grondslag het viertal jeugdbonden compleet.

4 BIJ EEN VERENIGING HOORT EEN BLADHet aantal verenigingen neemt toe en ook het landelijk werk groeit. Er komen bladen als De Vaandrager, De Kandelaar, Ons Knapenblad en Ons Meisjesblad. Later komen er nog andere bladen bij: Leiding, Spirit, TijdSchrift (later voortgezet als Cruciaal), Dichtbij, Generator, en als meest recente ontwikkeling kinderclubblad Clik, sinds sep-tember 2010 de opvolger van Bouwstof.

Dit jaar, om precies te zijn op 9 november 2010, bestaat de HGJB honderd jaar. In die honderd jaar is er veel gebeurd. Het lijkt onmogelijk om een eeuw geschiedenis in tien plaatjes samen te vatten – en dat is het ook. Toch doen we hier een poging tot een kort overzicht. Smaakt het naar meer? Bestel dan het jubile-umboek met bijbehorende dvd ‘100 jaar jong - Een eeuw hervormd-ge-reformeerd jeugdwerk in beeld’ (zie ook bladzijde 3).

3

4Dichtbij20

Tekst: Dick Schaap en Adri TerlouwFoto’s: archief HGJB

5 ELKAAR ONTMOETENJongeren willen elkaar ontmoeten. Dat gebeurt op Bondsdagen. Later komen er de jeugddagen bij voor de jongere leeftijdsgroepen en nog later tienerdagen. Er worden vakantiekampen opgezet en de kadervorming gaat een steeds belangrijkere plaats innemen. Dat heeft ook te maken met het feit dat de taken van jeugdleiders steeds veelomvattender worden en scholing dus nodig is. En ook voor jeugdleiders is de onderlinge ontmoeting onmisbaar.

6 PROFESSIONELE WERKERSHet werk wordt de vele vrijwilligers te veel. Al lang wordt er nage-dacht over een beroepskracht.In 1960 wordt een langgekoesterde wens om een eigen vrijgestelde jeugdpredikant te hebben werkelijkheid: ds. A.J. Jorissen wordt be-noemd. Vele andere predikanten, jeugdwerkadviseurs en ook ad-ministratieve medewerkers zullen volgen. De professionalisering is een feit, precies 50 jaar na het ontstaan van de jeugdbonden.

7 EEN EIGEN BONDSCENTRUM; DE KRACHTEN GEBUNDELDSnel daarna komt er een eigen Bondscentrum, Silvosa te Bilthoven. Velen maken hier een conferentie of weekend mee. Voor de HGJB is het betrekken van Silvosa extra belangrijk, omdat het nu mogelijk wordt om vanuit één vast landelijk punt te werken.Wie goed geteld heeft, zal gezien hebben dat er sprake is van vier bonden. In de loop van de jaren komt daarin stapsgewijs verande-ring. Via allerlei fusies komt in 1982 één landelijke vereniging tot stand, de huidige HGJB.

8 JEUGDWERK KRIJGT OOK REGIONAAL VASTERE VORM Ook regionaal en provinciaal wordt niet stilgezeten. De gedachte hierachter is: de HGJB moet dicht bij de gemeenten komen! Achter-eenvolgens komen er de volgende regionale of provinciale centra: Noord-Brabant/De Crocus (1963), Goeree-Overfl akkee (1966), Zuid-Holland (1972), Gelderland (1973), Overijssel (1975), Het Noorden (1982), Utrecht/Noord-Holland (1983 parttime, 1985 fulltime).

9 UITBREIDING VAN TAKENWas de HGJB aanvankelijk - en nog jarenlang - vooral een orga-nisatie van en voor clubs en verenigingen, vanaf ongeveer 1975 komen andere, bredere, taken in het vizier zoals jeugdevangelisatie (‘De Windroos’ - 1975), catechese, geloofsopvoeding, jeugddiaco-naat, materiaal voor bid- en dankdagen, godsdienstonderwijs op openbare scholen en dergelijke.

10 DE ONTWIKKELING GAAT DOOROok na 1975 blijft de HGJB in beweging. We noemen enkele hoofd-momenten: de samenwerking met uitgeverij Boekencentrum; twee grote verbouwingen van Silvosa; het aantal regionale kantoren wordt teruggebracht tot twee, Putten en Schoonhoven, en het aan-tal vrijwilligers en personeelsleden dat is betrokken bij het HGJB-werk groeit. Als in 2007 het missionaire jeugdwerk van deWind-roos/IZB wordt toegevoegd en begin 2009 een overeenkomst met de Protestantse Kerk in Nederland wordt getekend, krijgt de HGJB zijn huidige vorm en positie in het jeugdwerk van de Protestantse Kerk.

Terugziend op de geschiedenis van de HGJB, kom je onder de indruk. Vooral kom je onder de indruk van de grote zegen die God gaf en steeds blijft geven. Al honderd jaar!

86

7

9

1

10

2

5

21Dichtbij

HGJB-kernkwaliteiten: doelmatige structuur

Wordt het park of pastorie?Binnenkort starten we een jongvolwassenengesprekskring in de gemeente. Bepaald geen gemakkelijke klus om dit te orga-niseren. Wie maakt tijd in zijn agenda voor deze kring, wie leidt de avond? Waarover moet deze kring gaan om van betekenis te zijn voor het (geloofs)leven van jongvolwassenen? Alleen een ‘doelmatige structuur’ kan voorkomen dat deze kring een een-dagsvlieg wordt.

De eerste avond trekken we ervoor uit om samen een doel en een daar-bij passende structuur vast te stellen. Willen de kringleden elkaar als jongvolwassen gemeenteleden op ontspannende wijze ontmoeten? Wil-len ze discussiëren over maatschappelijke thema’s? Willen ze de Bijbel bestuderen? Gaat het erom elkaar op ontspannen wijze te ontmoeten, dan kunnen we afspreken in het park op zaterdagmiddag. Voor het be-studeren van de Bijbel ligt een vrijdagavond in de pastorie meer voor de hand.

Als het doel duidelijk is, zijn de verwachtingen helder en dat werkt mo-tiverend. Wie graag wil ontspannen, zal al snel verstek laten gaan als blijkt dat de meerderheid graag de Bijbel wil bestuderen. En andersom precies zo. In de praktijk zorgen onduidelijke doelstellingen, niet pas-sende structuren en onuitgesproken verwachtingen ervoor dat menig goedbedoelde kerkelijke activiteit na één à twee seizoenen verwatert. Daarom enkele tips.

1. Veranker het werk in het geheel van alles wat er met jongeren in de gemeente wordt gedaan.

Motiveer waarom het van belang is dat jongvolwassenen naar een kring gaan. Bedenk wat deze kring voor de deelnemers toevoegt aan andere activiteiten in de gemeente.

2. Spreek met elkaar verwachtingen uit, stel gezamenlijk een doel op en verdeel taken.

Wat willen de kringleden tijdens de samenkomst? Is hier overeen-stemming in gevonden? Hebben leidinggevenden en kringleden taken die hen liggen?

3. Maak een jaarplanning. Op welke dag(deel) ga je samenkomen? Wat is hierin leidend: het doel

van je kring of je agenda? Zorg voor duidelijkheid in data, aard van de bijeenkomst (bijbelstudie of barbecue), plaats van samenkomst en

verantwoordelijkheid in voorbereiding en leiderschap. Wijzig gemaak-te afspraken zo min mogelijk.

4. Maak een planning van de bijeenkomst zelf. Geef ruimte voor ontspanning, werk daarna via een ijsbreker of bin-

nenkomer naar de bespreking van je thema toe. Begin op tijd en sluit op tijd weer af. Wees consequent in de tijd die je hebt gereserveerd voor ontspanning, gebed en themabespreking, want die heb je geza-menlijk vastgesteld. Zijsporen zijn leuk, maar leiden van je doelstelling af en zijn dus demotiverend.

5. Kies een logische ruimte voor (onderdelen van) je bijeenkomst. Loop programmaonderdelen langs en beslis waar je deze wilt houden.

Welke sfeer roept (de plaats in) de ruimte op bij je deelnemers? Horen bijbelstudie en loungebank bijeen? Wordt het park of pastorie? Durf keuzes te maken omdat je doelstelling dit waard is.

Trek er gerust een vergadering voor uit om tot een heldere doelstelling en structuur te komen, bevorder een open gesprek en wees consequent in de naleving van de afspraken. Het zou zomaar tot gevolg kunnen hebben dat de kring opbloeit en tot de zegen leidt waarvoor je ‘m georganiseerd hebt!

Dichtbij

Tekst: Arie de Winter

ACHT KERNKWALITEITEN VOOR GOED JEUGDWERK:1 Integrale visie2 Doorleefd geloof3 Liefdevolle relaties4 Wervende openheid5 Doelmatige structuur6 Dienstbaar leiderschap7 Herkenbare context8 Persoonlijke inschakeling

22

DIGITAAL JUBILEUMFORUM GEOPEND

Wat betekende de HGJB voor u? Zoekt u weer contact met iemand van vroeger? Weet u nog een leuke anekdote? Wilt u de HGJB gelukwensen? Op www.hgjb.nl/100jaar staat een uitgebreid foto-overzicht van 100 jaar HGJB. Maar wij zijn ook benieuwd naar uw verhalen! Daarom is nu de mogelijkheid geopend om uw eigen verhalen en foto’s toe te voegen op het speciale jubileumforum. Ga naar de site en laat een krabbel achter. Wie weet wat er nog uit voortkomt!

FOLLOW ME NEXT WARM ONTVANGEN

De eerste jaarreeks van Follow Me Next is warm ontvangen in het land. Al 40 gemeenten met ruim 900 catechisanten werken met deze vorm van verdiepingscatechese voor 16+’ers. Hierbij gaan ze na een korte viering, waarin gebruikt gemaakt wordt van multimedia, uiteen in een mentorgroep voor een goed gesprek. Het thema van de catechisatieles wordt tijdens een centrale start kort en bondig neergezet, waarna de jongeren in mentorgroepjes zelf oefenen om hun geloof te verwoorden. Niet alleen worden de jongeren zo zelf gewonnen, ook worden ze toegerust om het gesprek met vrienden, collega’s en klasgenoten aan te gaan.Zie : www.hgjb.nl/fmn voor informatie of een kennismakingspakket.

JONGERENFOLDER VOOR WEEK VAN GEBED

16-22 januari 2011 is er weer de Week van Gebed. Om jongeren te stimuleren daaraan mee te doen, heeft de HGJB meegeschreven aan de jongerenfolder ‘Houvast’. Voor elke dag van de gebedsweek staat daarin een overdenking met gebedsonderwerpen. Aan alle abonnees van Spirit en Cruciaal wordt de folder gratis toegezonden, maar hij is ook nog te bestellen à € 0,35 (niet via de HGJB, zie www.ea.nl). Jongeren die mee willen doen aan een gebedsbijeenkomst in hun omgeving (15 januari), kunnen kijken op www.prayernight.nl.

Nieuws

GEBEDSPUNTEN

Op 9 november 2010 precies bestaat de HGJB 100 jaar. Dat bete-kent dus een eeuw hervormd-gereformeerd jeugdwerk. We willen God hiervoor een week lang dagelijks dankzeggen.

7 november: Dank U voor alle kinderen, tieners en jongeren die zich willen laten voeden door het geloof in onze Heere Jezus Christus en hun leven willen leiden voor Uw aangezicht.

8 november: Dank U voor alle leidinggevenden en andere vrijwil-ligers in de gemeente die zich inzetten voor de clubs, verenigingen, catechisatie, kringen, diensten en bijeenkomsten met kinderen, tieners en jongeren.

9 november: Dank U voor het werk van de HGJB, zowel landelijk als voor onze gemeente, met materialen, toerusting en activiteiten voor jongeren.

10 november: Dank U voor de mogelijkheden die er zijn om vanuit onze gemeente ook andere kinderen, tieners en jongeren te bereiken met het Evangelie.

11 november: Dank U voor de honderden mensen die steeds weer hun tijd en talenten inzetten voor het hervormd-gereformeerde jeugdwerk van de HGJB.

12 november: Dank U voor de vaders en moeders die elke dag weer, in grote en kleine dingen, het geloof in U voorleven en vertellen aan hun kinderen.

13 november: Dank U voor de kerk - de landelijke kerk, en daarin onze eigen gemeente - waar kinderen, tieners en jongeren een plek mogen hebben om U (beter) te leren kennen.

AANBOD MATERIAAL

Tienerdagboek: Als je verder kijkt

Uitgeverij Jes! heeft sinds kort een tweedelig ‘tienerdag-boek met visie’. Het eerste deel was er al (‘Als je het zó bekijkt’) en nu is er dan ook deel twee: ‘Als je verder kijkt’. Het gaat over de bijbelboeken Spreuken tot en met Male-achi (Oude Testament), en Kolossenzen tot en met Open-baring (Nieuwe Testament). Bij elk bijbelboek wordt vooral één hoofdthema belicht, dat de tieners vanuit hun eigen leven zullen herkennen. De overige bijbelboeken kwamen aan de orde in het eerste deel. Beide dagboeken kosten € 13,90.

Handleiding Kampweekenden organiseren

‘Laten we met z’n allen een weekend weg gaan!’ Leuk, maar hoe pak je dat eigenlijk aan, het organiseren van een kamp? Wat moet er allemaal geregeld worden en waar moet je op letten bij de voorbereidingen? De HGJB heeft nu een handleiding ontwikkeld boordevol praktische tips voor een paar dagen weg met kinderen, tieners of jongeren. Met informatie over o.a. de waarde van een kampweek-end, kiezen en uitwerken van een kampthema, bijbels-tudie en geloof tijdens het kamp, jouw rol als leidingge-vende en de organisatie van de reünie. En last but nog least in de bijlage allerlei handige lijstjes! Te bestellen via www.hgjb.nl voor € 9,95.

Dichtbij 2323Dichtbij

De HGJB heeft uw steun hard nodig!

Deze bladzijde is bedoeld voor mensen die het jeugdwerk in de kerk een warm hart toedra-gen, maar nog geen donateur zijn van de HGJB. Bent u wel donateur? Wilt u dan alstu-blieft deze Dichtbij doorgeven aan iemand die ons werk mo-gelijk kan ondersteunen?

De HGJB heeft iets te vieren, want we bestaan 100 jaar! We zijn God dankbaar dat wij ons al een eeuw lang mogen inzetten voor de Evangelieverkondiging aan kinderen, tieners en jongeren binnen de kerk.

Terugkijkend zien we hoe onze organisatie net als een boom gegroeid is, met grote sterke takken vol activiteiten, stevige wortels in de gemeente én een groot bladerdak van mensen die het jeugdwerk van de HGJB mogelijk maken. Want ons werk zou niet mogelijk zijn zonder de grote inzet van vele vrijwilligers en fi nanciële steun van donateurs.

De HGJB wil jongeren toerusten om als christen voor Gods aangezicht te leven. Wij ontwikkelen daarvoor activiteiten en materialen die aansprekend en van hoge kwaliteit zijn. De inkomsten uit verkoop, contributies en collecten zijn niet voldoende om de kosten van dit werk te dekken. Giften van betrokken mensen, met hart voor het jeugd-werk binnen gemeente, zijn van groot belang om onze boom in leven te houden!

Ja, ik steun de hgjb!

Ik geef een gift van € 15,00 € 25 €

Ik wil een vaste bijdrage geven van € per maand kwartaal jaar

Man/vrouw/familie Voorletters: Achternaam:

Straat: Nr.:

Postcode: Woonplaats:

Bankrekeningnr.: E-mail:

Geboortedatum: Telefoonnummer:

Handtekening:

Ik machtig de HGJB om dit bedrag van mijn rekening af te schrijven. Bij een gift van minimaal € 25 op jaarbasis ontvang ik als dank de jubileumuitgave ‘100 jaar jong’.

Wij willen u vragen om ook een blad aan onze boom te

worden en zo uw bijdrage te leveren aan het werk onder

jongeren in onze gemeenten. U kunt ons werk steunen

door de bon in te vullen en op te sturen, of door een bij-

drage over te maken op rekeningnummer 3083.16.835

t.n.v. HGJB te Bilthoven.

De volgende bedrijven hebben de uitgave van dit speciale jubileumnummer van Dichtbij mogelijk gemaakt:

Achter ieder jongere (25.000) een oudere (... daar ontbreekt nog een aantal). Wij hebben gelukkig heel veel jongeren. Wellicht ook de jongeren uit uw gemeente of familie. Wij hebben echter ook ù nodig. Vooral uw ge-bed kunnen wij niet missen. Heel dringend behoeven wij ook uw financiële steun. Periodiek, al is het maar een klein bedrag. Laat merken dat u achter hen staat. Het gaat om al die jongeren, de kinderen van de ge-meente. Speciaal voor hen doen wij een appèl op u. Doe het nu!

Ds. F. van Roest, voorzitter bestuur HGJB

Help mee!