Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27...

10
OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 november 2015 De Toolbox Informatievaardigheden is in juni 2015 opgeleverd. De Toolbox Informatievaardigheden is een project van Fontys Dienst Onderwijs en Onderzoek in samenwerking met Fontys Mediatheken (cq informatiespecialisten verbonden aan de Fontys instituten). De Toolbox wil tegemoet komen aan de behoefte aan overzichtelijk, aantrekkelijk en flexibel inzetbaar lesmateriaal voor het verzorgen van workshops en lessen Informatievaardigheden. In deze Toolbox is materiaal opgenomen dat gebruikt kan worden bij het scholen van studenten op het onderwerp Informatievaardigheden. In eerste instantie kan de Toolbox gebruikt worden door informatiespecialisten en docenten binnen Fontys om workshops en lessen te arrangeren. Het uiteindelijke doel is om informatievaardigheden te embedden in het onderwijs en de materialen zelfstandig te kunnen gebruiken door alle studenten van Fontys. Er is een Handleiding beschikbaar, waarin aangegeven op welke manier de materialen gebruikt kunnen worden om een les of workshop te arrangeren. Ook kan direct op de afzonderlijke Leerdoelen gezocht worden. De Toolbox bevat ook een Ideeën box en een forum om uitwisseling van materialen en discussie te bevorderen. Een redactie onderhoudt de Toolbox en docenten en informatiespecialisten kunnen in ondersteuning vragen bij de dienst Onderwijs en Onderzoek bij het samenstellen van een workshop en het toepassen van de juiste materialen. NHTV MEDIATHEEK BREDA Tjaard ten Hove, 26 november 2015 Er wordt gewerkt aan trainingen voor NHTV docenten die worden aangeboden via de HRM School of Creative Education. Hierbij gaat het vooralsnog om een training informatievaardigheid voor docenten zelf en het overbrengen en meten van informatievaardigheid bij studenten; een training EndNote en een training Copyright. Een vraag die regelmatig aan de orde komt: hoe kunnen effectiviteit en efficientie van het onderwijs in informatievaardigheden worden verbeterd. In hoeverre kunnen didactiek, vormen en tools van blended learning hierin een rol spelen. In co-creatie met docenten wordt gezocht naar een balans tussen rondleidingen, face-to-face, blended learning, digitaal onderwijs IV. Het digitale onderwijs IV vindt plaats binnen het bredere kader van de e-learning initiatieven. Er komen diverse libguides tot stand die studenten en docenten ondersteunen bij hun omgang met informatie. Bij de Hotel- en Facility Academie zijn dit jaar de instructies structureel opgenomen in het vak Investigative Abilities in jaar 1,2 en 3 waardoor het makkelijker wordt om een verdiepende leerlijn te maken.

Transcript of Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27...

Page 1: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

OUI 27 NOVEMBER 2015

FONTYS HOGESCHOLEN

Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 november 2015

De Toolbox Informatievaardigheden is in juni 2015 opgeleverd. De Toolbox Informatievaardigheden

is een project van Fontys Dienst Onderwijs en Onderzoek in samenwerking met Fontys Mediatheken

(cq informatiespecialisten verbonden aan de Fontys instituten).

De Toolbox wil tegemoet komen aan de behoefte aan overzichtelijk, aantrekkelijk en flexibel

inzetbaar lesmateriaal voor het verzorgen van workshops en lessen Informatievaardigheden. In deze

Toolbox is materiaal opgenomen dat gebruikt kan worden bij het scholen van studenten op het

onderwerp Informatievaardigheden. In eerste instantie kan de Toolbox gebruikt worden door

informatiespecialisten en docenten binnen Fontys om workshops en lessen te arrangeren. Het

uiteindelijke doel is om informatievaardigheden te embedden in het onderwijs en de materialen

zelfstandig te kunnen gebruiken door alle studenten van Fontys. Er is een Handleiding beschikbaar,

waarin aangegeven op welke manier de materialen gebruikt kunnen worden om een les of workshop

te arrangeren. Ook kan direct op de afzonderlijke Leerdoelen gezocht worden. De Toolbox bevat ook

een Ideeën box en een forum om uitwisseling van materialen en discussie te bevorderen.

Een redactie onderhoudt de Toolbox en docenten en informatiespecialisten kunnen in

ondersteuning vragen bij de dienst Onderwijs en Onderzoek bij het samenstellen van een workshop

en het toepassen van de juiste materialen.

NHTV MEDIATHEEK BREDA

Tjaard ten Hove, 26 november 2015

Er wordt gewerkt aan trainingen voor NHTV docenten die worden aangeboden via de HRM School of

Creative Education. Hierbij gaat het vooralsnog om een training informatievaardigheid voor

docenten zelf en het overbrengen en meten van informatievaardigheid bij studenten; een training

EndNote en een training Copyright.

Een vraag die regelmatig aan de orde komt: hoe kunnen effectiviteit en efficientie van het onderwijs

in informatievaardigheden worden verbeterd. In hoeverre kunnen didactiek, vormen en tools van

blended learning hierin een rol spelen. In co-creatie met docenten wordt gezocht naar een balans

tussen rondleidingen, face-to-face, blended learning, digitaal onderwijs IV. Het digitale onderwijs IV

vindt plaats binnen het bredere kader van de e-learning initiatieven. Er komen diverse libguides tot

stand die studenten en docenten ondersteunen bij hun omgang met informatie. Bij de Hotel- en

Facility Academie zijn dit jaar de instructies structureel opgenomen in het vak Investigative Abilities

in jaar 1,2 en 3 waardoor het makkelijker wordt om een verdiepende leerlijn te maken.

Page 2: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK TWENTE

Bert Boxem, 26 november 2015

We hebben in Twente al jaren een Webcursus informatievaardigheden genaamd MEEWIZ, in 2

versies: Nederlands- en Engelstalig. De huidige versies draaien in Blackboard, en het is zeer de vraag

of het geheel over te zetten is in een andere leeromgeving. Het contract van de UT met Blackboard

loopt in 2017 af en het is beslist niet zeker dat Blackboard daarna blijft. We vonden dat indeling en

opzet van de cursus ook wel aan een vernieuwingsslag toe was en daarom hebben de

informatiespecialisten samen bekeken aan welke eisen een nieuwe webcursus zou moeten voldoen

en welke inhoud gewenst is. Dit heeft geresulteerd in een nieuwe opzet waarin naast een aantal

'oude' oefeningen ook tal van nieuwe gebruikt gaan worden.

De cursus wordt gemaakt in het programma Storyline en is makkelijk in allerlei leeromgevingen of

losstaand op internet te plaatsen. We zijn nu hard met de laatste werkzaamheden bezig en hopen

eind december de eerste versie voor het Bachelor-onderwijs klaar te hebben. Omdat de UT op

termijn overgaat op geheel Engelstalig onderwijs, wordt er alleen een Engelstalige cursus gemaakt,

genaamd MESI (MEthodically Searching for Information). Behalve de gebruikelijke onderwerpen

zoals kennis van diverse soorten informatie, databases, referentie-managers, plagiaat e.d., is er ook

aandacht voor het leren methodisch/systematisch zoeken en bv. de 'filter bubble' bij Google.

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK UTRECHT

Dorien Snoek, 25 november 2015

Afgelopen jaar maakten 10 informaticastudenten de serious game Recollection

http://libguides.library.uu.nl/recollection. Met deze game wil de UBU bewustwording van en

discussie over het belang van wetenschappelijk informatievaardig zijn vergroten. Er wordt nog

onderzocht of de game daadwerkelijk kan worden ingezet bij het onderwijs van

informatievaardigheden.

Vanuit het UBU Beleidsplan 2015-2017 is een project opgestart om de bestaande

informatievaardigheden trainingen te transformeren tot online, interactieve, didactisch effectieve

leermodules.

Met het programma Zoeken&Vinden werken we aan het uitfaseren van local discovery in de UBU.

De manier waarop mensen academisch materiaal zoeken en vinden is drastisch aan het veranderen:

discovery begint steeds vaker in databases en zoekmachines buiten de bibliotheek. In de

bijeenkomst van 27 november zal Johan Tilstra hier meer over vertellen.

De Libguides en Trainingslibguides (http://libguides.library.uu.nl/home)zijn verder uitgebreid. Deze

Libguides bieden informatie over zoeken en zorgvuldig gebruiken van bronnen in de wetenschap. Ze

zijn opgebouwd uit tabbladen met tekstboxen. Libguides zijn flexibel: ze vormen een geheel, maar

alle afzonderlijke boxen kunnen naar believen worden hergebruikt en herschikt en gemakkelijk in Blackboard

geplaatst.

Page 3: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

WAGENINGEN UR LIBRARY

Marja Duizendstraal, Marijn Post en Marian van Harmelen, 25 november 2015

Teambased learning (TBL)

In een pilot hebben we ervaring opgedaan met deze didactische aanpak in onze lessen

informatievaardigheden. TBL houdt in dat 1. studenten vooraf lesstof bestuderen, 2. deze stof

getoetst wordt aan het begin van de les, zowel individueel als in teams met gebruik van kras-en

winkaarten, 3. moeilijk gebleken onderwerpen worden besproken in een minicollege, 4. studenten

de kennis toepassen in een case, waarbij ze moeten kiezen voor de beste oplossing die ze gelijktijdig

bekend maken en welke vergeleken en bediscussieerd wordt met wat andere teams kozen. Met

behulp van innovatiegeld konden we materiaal voor toetsen en cases ontwikkelen. De eerste

ervaringen zijn positief.

Distance learning (DL)

Sinds oktober bieden wij Information Literacy helemaal online aan bij twee Master studies die via

Distance Learning onderwijs volgen bij Wageningen University. We gebruiken onze bestaande e-

learning modules als basismateriaal. Daarnaast zijn twee kennisclips opgenomen en bestaande

opdrachten omgezet naar een vorm waarbij studenten via het programma Feedback Fruits kunnen

overleggen en docenten feedback kunnen geven. De cursus wordt aangeboden in een Blackboard

omgeving.

BIBLIOTHEEK NEDERLANDSE DEFENSIE ACADEMIE

Mirjam Kruize & Gerard Oerlemans, 24 november 2015

Is er toekomst voor informatievaardighedenonderwijs op de NLDA?

De afgelopen twee jaar is bij diverse opleidingen (Officiersopleidingen lang/kort model en

Masteropleiding) informatievaardigheden gegeven. Naast een algemene presentatie maakten de

studenten opdrachten in de digitale leeromgeving. Deze werden op maat gemaakt afhankelijk van

de opleiding. Vanaf 2016 is er in de Academische Introductie geen ruimte meer voor

Informatievaardigheden. We gebruiken dit moment voor reflectie en proberen een inventarisatie te

maken van de behoefte aan trainingen in informatievaardigheden. Misschien zijn inloopworkshops

en afstudeerspreekuren een goed alternatief. We willen een werkgroep samen te stellen om dit

samen met de Faculteit Militaire Wetenschap te bekijken.

UNIVERSITEIT MAASTRICHT

Henrietta Hazen, 25 november 2015

Het project Informatievaardigheden is inmiddels goed op stoom:

pagina met instructievideo's is opgeleverd: http://library.maastrichtuniversity.nl/skills-and-

support/library-instruction-videos/. Vanwege implementatie 2016 zullen deze deels weer

moeten worden aangepast.

pilot gedraaid met tutorial Digital Information Skills bij eerstejaars geneeskunde studenten

in februari 2015: http://library.maastrichtuniversity.nl/tutorial/digital-information-skills/.

Page 4: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

Online tutorial was huiswerk vooraf, gevolgd door workshop met opdrachten.

Samenwerking tussen UB en docenten faculteit.

traditionele klassikale bibliotheekintroducties, vervangen door online tutorial Finding Your

Literature: http://library.maastrichtuniversity.nl/tutorial/finding-your-literature/. Inzet

tutorial bij alle faculteiten > uitwerking verschilde van klassikaal doorlopen, wel/geen

opdracht eraan gekoppeld, bespreking in onderwijsgroepen, etc. Momenteel bezig dit te

evalueren met de faculteiten.

pagina op website opgeleverd waar tutorials, instructievideo's en overige info en support

m.b.t. informatievaardigheden bij elkaar geplaatst is:

http://library.maastrichtuniversity.nl/skills-and-support/

gesprekken met faculteiten zijn in vergevorderd stadium. Hierin worden afspraken gemaakt

m.b.t. inbedding UB skills support in het curriculum, online en in workshop of andere

variant. We volgen daarbij de leerlijn van de faculteit.

in overleg met de graduate schools enkele workshops ontwikkeld voor PhD's, o.a. What

journal to publish in, Increasing your research impact, Data management, etc. Zie:

http://library.maastrichtuniversity.nl/service/workshops-courses/

recentelijk pilot Plagiaat workshop gedraaid voor master arts/klinisch onderzoeker.

Bedoeling is deze ook in te zetten voor andere doelgroepen.

pilot Data Search Support omgezet in structurele service. Zie:

http://library.maastrichtuniversity.nl/service/data-search-support/

UNIVERSITAIRE BIBLIOTHEKEN LEIDEN

Anneke Dirkx, 25 november 2015

We hebben nu een aantal cursussen gemaakt mbv Guide on the Side. De reacties van de studenten

en docenten zijn overwegend positief. We zetten dit middel in bij "grote groepen", dat wil zeggen bij

meer dan 200 deelnemers. Er komt nu ook vraag voor kleinere opleidingen, maar dan is het werk

aan het opstellen van een tutorial niet in verhouding tot een klassikale cursus. De cursussen zijn

beschikbaar via: http://library-tutorials.leidenuniv.nl/

Let op: ze zijn gebaseerd op de Leidse situatie en werken met Leidse bronnen (pay wall).

Vorige week is de cursus 7 Mobiele Dingen gestart. Deze cursus richt zich op "baliemedewerkers"

maar wordt ook door andere Leidse bibliotheekmedewerkers gevolgd. Doel van de cursus is dat

mensen op een speelse manier leren omgaan met (wetenschappelijke) informatie op tablets, ipads,

mobiles, zodat onze gebruikers beter geholpen kunnen worden. De cursus wordt geheel in de

traditie van 23 dingen uitgevoerd: een wekelijks blog met huiswerkopdrachten. Uiteraard is de

cursus onder CC gemaakt en kan deze door andere bibliotheken worden overgenomen. We hebben

inmiddels 55 Leidse deelnemers. De cursus is te vinden op:

http://blogs.library.leiden.edu/7mobieledingen/

ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM

Heather Boet-Foley, 24 november 2015

Vernieuwing informatievaardighedenonderwijs

De eerste Engelstalige e-modules, voor Bachelor 1 & 2, zijn gereed. Deze modules zijn geschreven en

Page 5: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

ontsloten in een CMS ontwikkeld door de UB en gepubliceerd op het web via de Training & Support

pagina van de UB. E-modules en cursusmateriaal voor Bachelor 3, Master en PhD studenten (i.s.m.

Graduate Schools) is in ontwikkeling en zal in 2016 worden opgeleverd.

De video's in de modules zijn deels geselecteerd van materiaal beschikbaar op het Internet en deels

gemaakt in eigen beheer met hulp van de Media Support Centre van de EUR. Recent zijn opnames

gemaakt voor een film waarin Prof dr. Rolf Zwaan de modules aanbeveelt aan docenten. Deze film

zal binnenkort worden toegevoegd aan een informatiepagina voor docenten over de Information

Skills Modules.

Een aantal teksten en interactieve oefeningen zijn, met toestemming van de makers, overgenomen

van e-modules van o.a. de Wageningen UR Library. Om de interactieve oefeningen in te bouwen in

de modules is een technische oplossing (overlay) bedacht door een web-ontwikkelaar van de UB en

site ontwikkelaar Hic & Nunc. Via het blog Redesigning information literacy @ EUR kunt u de

ontwikkelingen binnen het project op de voet volgen.

Nieuwe werkwijze van het EDSC

Het EDSC heeft sinds augustus 2015 een nieuwe werkwijze. Het aanbod van individuele begeleiding

is verminderd; daar tegenover is het aanbod aan workshops voor groepen uitgebreid.

AVANS HOGESCHOOL

Maaike van Berlo & Mariëtte Vissers, 23 november 2015

De digitale basisinstructie in Blackboard is nu 2 jaar in gebruik. Afgelopen zomer zijn de screencasts

geactualiseerd. De instructie wordt op verschillende manieren binnen academies ingezet. We zitten

nu in een fase, waarin nagedacht wordt over het uitbouwen van deze instructie naar meerdere

leerjaren en naar meer maatwerk voor het onderwijs. Naast deze digitale, algemene instructie wordt

binnen enkele opleidingen de tool Blendspace ingezet voor meer maatwerk en afstandsleren.

De tool Refworks wordt ingezet als hulpmiddel bij diverse afstudeertrajecten. Er zijn inloop-

workshops, die goed lopen. Ons Afstudeerspreekuur loopt nu voor het 3e schooljaar. Wegens het

succes zijn we aan het nadenken over een spreekuur 2.0; we willen o.a. een rubric ontwikkelen,

waarin basisvaardigheden getoest worden door de student zelf.

BIBLIOTHEEK HOGESCHOOL INHOLLAND

Mirjam Uijlenbroek & Eline van Vliet, 19 november 2015

De bibliotheek van Hogeschool Inholland is sinds september dit jaar volledig digitaal. In onze

trainingen informatievaardigheid besteden we voorlopig extra aandacht aan de voordelen en de

nadelen hiervan. Daarnaast streven we ernaar de trainingen zo veel mogelijk te integreren in het

curriculum. Dit gaat steeds beter. De transitie naar de volledig digitale bibliotheek maakt het ook

noodzakelijk opnieuw naar de weblectures te kijken. We hebben ervoor gekozen om diverse korte

weblectures te maken, in plaats van enkele lange. Wij verwachten dat de korte video's vaker

bekeken zullen worden. Een ander voordeel is, dat het vervangen van verouderde weblectures

eenvoudiger is.

Page 6: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

In samenwerking met de Inholland Academy biedt onze bibliotheek vanaf het voorjaar een cursus

aan waarvoor docenten zich kunnen inschrijven. Deze cursus beoogt de docenten die afstudeerders

begeleiden, tools aan te reiken waarmee zij studenten kunnen beoordelen op

informatievaardigheid. Op dit moment wordt de cursus ontwikkeld.

BIBLIOTHEEK UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM (UVA) EN HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM (HVA)

Harrie van der Meer & Noor Breuning, 18 november 2015

Werkgroep leerlijn informatievaardigheden

In de eerste helft van 2015 heeft een werkgroep leerlijnen (waarin zowel UvA als HvA

vertegenwoordigd waren) zich bezig gehouden met het inventariseren van good practices en

knelpunten bij het inzetten van leerlijnen in het onderwijs in informatievaardigheden. Het advies van

de werkgroep is om workshops meer en meer aan te bieden als leerlijn, in samenspraak met

faculteiten/opleidingen, waarbij we gefaseerd te werk willen gaan. Daarbij bieden we de leerlijnen

zoveel mogelijk ‘blended’ aan. De werkgroep is nu bezig met een vervolgopdracht: bij docenten en

opleidingsmanagers nagaan in hoeverre er behoefte is aan trainingen in informatievaardigheden

met meerdere leermomenten in de opleiding, toenemend in complexiteit en geïntegreerd in het

opleidingsprogramma. Dit wordt vooral bij de UvA gedaan; bij de HvA zijn deze behoeftes al eerder

in kaart gebracht.

Ontwikkelingen binnen het project Ondersteuning van het programma Research Data

Management

Binnen de UvA-bibliotheek is de 2 uur durende introductiecursus voor onderzoekers opgenomen in

het reguliere aanbod van cursussen. Het maken en onderhouden van het Data Management Plan

staat daarin centraal. Een deel van de informatiespecialisten van de HvA heeft inmiddels ook een

training gekregen; de informatiespecialisten van de UvA hebben dit in 2014 gehad.

Ontwikkelingen in het overige aanbod van de algemene (niet vakspecifieke) cursussen en

workshops van de UvA-bibliotheek

In het eerste semester van 2015/2016 worden de workshops Library Skills en RefWorks gegeven, in

het Nederlands en Engels. Deze worden ook voor het tweede semester gepland. De webtool

workshops (Google Drive & Docs, Evernote en LinkedIn) zijn vanwege afgenomen belangstelling uit

het aanbod geschrapt.

Onderzoekje effectiviteit Flipped Classroom binnen HvA

In september is er bij een van de opleidingen van de HvA een onderzoekje uitgevoerd naar de

effectiviteit van de flipped classroom-methode t.o.v. face-to-face workshops. Twee groepen met een

gelijke studiebelasting werden met elkaar vergeleken aan de hand van een korte toets. Ook is

gevraagd naar de perceptie van studenten t.a.v. de verschillende methoden. De resultaten zijn

gepresenteerd op ECIL 2015.

Online cursus STIP

In het najaar van 2015 is een project gestart voor de upgrade van de online cursus STIP. Het is de

bedoeling dat deze cursus een meer interactief karakter krijgt, zowel generiek als vakgebied

specifiek te gebruiken is en ook voor de UvA ingezet kan worden.

Page 7: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

Uitbreiding video’s Slim Zoeken

Begin november hebben we acht nieuwe filmpjes opgenomen en drie opnieuw opgenomen (o.a.

vanwege een aantal wijzigingen). Deze maand zullen ze worden gemonteerd, hopelijk zijn ze voor de

kerst live. De onderwerpen zullen zijn: Hoe zoek ik in de bibliotheek? [HvA gerelateerd onderwerp],

Hoe kom je over op internet? [mediawijsheid], Wat biedt de bibliotheek meer dan internet?, Je

scriptie online: hoe ga je om met gevoelige informatie?, Waarom is de Browzine app zo handig?, Hoe

blijf ik automatisch op de hoogte van nieuws? [RSS/alerts], Wat heeft literatuur zoeken te maken

met onderzoek doen? [o.a. theoretisch framework], Hoe lees ik slim mijn teksten?

HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN

Lieke Haverkort, 17 november 2015

Het afgelopen half jaar zijn er twee duidelijke ontwikkelingen binnen de Studiecentra te noemen op

het gebied van Trainingen. De eerste ontwikkeling is het in gebruik nemen van Libguides bij

trainingen i.p.v. het voorheen gebruikte SharePoint. De tweede ontwikkeling is het maken van

kennisclips. Inmiddels zijn er een aantal kennisclips opgenomen, een aantal waarbij de

informatiespecialist een uitleg geeft en een aantal waarbij spraak gecombineerd wordt met

screenshots. Verder vinden er op een aantal locaties spreekuren plaats voor studenten die hulp

nodig hebben bij het zoeken naar informatie bij hun afstudeeropdracht. Ook uitleg van het product

Refworks door middel van een instructie (een webapplicatie waarmee op een eenvoudige manier

literatuurverwijzingen kunnen worden opgeslagen, beheerd en gebruikt) is nu mogelijk.

HOGESCHOOL ROTTERDAM

Mathieu Sikkema, 16 november 2015

Adviseur Informatievaardigheid

Per 1 oktober 2015 ben ik in dienst gekomen als Adviseur Informatievaardigheid. Het is een nieuwe

functie en ik werk voor alle 4 de Mediatheken van de Hogeschool Rotterdam als een soort

accountmanager.

De Mediatheken vormen de afdeling Kennis & Informatie en zijn onderdeel van de Dienst Onderwijs

& Ontwikkeling. Vanuit die dienst moet het onderwijs (de docenten) worden ondersteund. Als

Mediatheken richten we ons nu nog (te) veel op het aanleren van informatievaardigheden bij

studenten. Het doel is om juist de docenten informatievaardiger te maken zodat zij deze

vaardigheden kunnen koppelen aan onderzoeksvaardigheden in hun curricula. Dat is nodig want het

College van Bestuur heeft in het visie document (juni 2015) benadrukt dat de samenhang tussen het

onderzoek en het onderwijs groter moet worden. Dit betekent o.a. meer aandacht voor

onderzoeksvaardigheden in de lesstof en in de leerlijnen. En daarmee ook meer aandacht voor de

daarbij ondersteunende informatievaardigheden zoals het formuleren van je zoekvraag, het

bedenken van trefwoorden en synoniemen, het leren zoeken in diverse bronnen, het op de juiste

wijze leren hoe je bronverwijzingen maakt etc.

Centrale vragen die wij daarbij aan docenten gaan stellen zijn: wat is je probleem? En hoe kunnen

wij daarbij helpen?

Page 8: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

Dat betekent dat de informatiespecialisten van de Mediatheken samen met mij de docenten gaan

benaderen om antwoorden te krijgen op deze vragen. Vervolgens kunnen wij de antwoorden gaan

vertalen naar specifieke oplossingen zoals train-de-trainer workshops. Dan zullen wij ook meer zicht

krijgen op nut en noodzaak van ons huidige (ruime) aanbod aan instructies, trainingen en

workshops. Het ondersteunen van docenten door goed aan te haken bij de inhoud van de curricula is

een belangrijke taak. En daar ga ik me mee bezig houden.

TU DELFT LIBRARY

Monique de Bont, 10 november 2015

Op 9 november is een pilot van onze nieuwe workshop voor PhD-studenten gestart. De workshop

"The Informed Researcher: information and data skills" is gebaseerd op het Researcher

Development Framework (Vitae 2011). Het is een blended workshop: 2 klassikale groepssessies en

daartussen 2 weken online learning. Als leeromgeving gebruiken we Blackboard en als

discussieforum FeedbackFruits (geïntegreerd in Blackboard).

Om het gebruik van onze online cursus Information Literacy 3 (doelgroep Master- en PhD-studenten)

te bevorderen, hebben we een logboek ontwikkeld. In dit logboek wordt de student door de stappen

van het literatuurproces geleid en hij kan er zijn resultaten in vastleggen en evt. delen met zijn

begeleider. Dit logboek is nog in een concept-fase en nu gemaakt in Wordforms. Dit gaan we eerst

testen onder de studenten en bij voldoende draagvlak verder onderzoeken welke software we

hiervoor kunnen inzetten.

Als afstudeerproject loopt er een onderzoek naar Online Hospitality: hoe kan de TU Delft Library

zichtbaar worden gemaakt in online onderwijs? Hoe kunnen wij onze stempel hierop drukken voor

een betere positionering?

UB RUG

Janny Jonkers, 11 november 2015

Afgelopen voorjaar/zomer heeft een projectgroepje van de UB een online module

Informatievaardigheden (Nederlands/Engels) ontwikkeld. Een groot project met een behoorlijke

tijdsdruk omdat we de module al in september in gebruik wilden nemen. Het is gelukt en we hebben

nu een mooi en flexibel product. We hebben de cursus in de vorm van een LibGuide gegoten. Dit

maakt het relatief gemakkelijk om wijzigingen aan te brengen en om deze generieke cursus om te

vormen tot vakspecifieke varianten. De module is te vinden op

http://libguides.rug.nl/informationliteracy-overview. In september gingen we van start. Bij een

aantal opleidingen van o.a. Geesteswetenschappen is de module ingezet voor 1e jaarsstudenten van

een groot aantal vakken. Van tevoren werd de module getoond en uitgelegd aan de docenten van de

betreffende vakken. Hun opmerkingen zijn verwerkt in een vakspecifieke module (die gebaseerd is

op de generieke en dezelfde lay-out aanhoudt). Over het algemeen waren de docenten enthousiast.

De groepen waar de module is gebruikt: GGW (12 studenten), Archeologie ( 20 studenten), Minority

studies (20 studenten), American Studies (75 studenten), Nederlandse taal en cultuur (70

studenten), Geschiedenis (160 studenten), Europese talen en culturen (200 studenten),

Communicatie- en Informatiewetenschappen (75 studenten), Kunst, cultuur en media (75

Page 9: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

studenten), Media Studies (50 studenten). In de meeste gevallen hebben we een combinatie van

online module, toetsvragen en rondleidingen aangeboden. Docenten vonden over het algemeen dat

wanneer wij niet meer face-to-face onderwijs aanbieden in de bibliotheek de studenten in ieder

geval kennis moeten maken met het bibliotheekgebouw en de collecties. Vandaar dat de

rondleidingen - na in een eerder stadium min of meer afgeschaft te zijn geweest - nu weer in ere

hersteld worden. Evaluatie volgt nog.

POLITIEACADEMIE

Marianne van Nieuwenhuizen & Moniek Moekotte, 5 november 2015.

De Politieacademie zit in een grote reorganisatie en de gevolgen worden steeds meer zichtbaar voor

de mediatheek. De mediatheek is inmiddels opgegaan in een Kennis en Informatie Knooppunt (KIK).

De toekomst laat een andere invulling van taken zien. Zeker is dat de taak Informatievaardigheden

afgestoten wordt en overgedragen aan het onderwijs zelf.

Onze activiteiten bestaan nu uit het onderhouden en het geven van (nog ingeplande) instructies tot

juni 2016. We hebben andere activiteiten stopgezet, zoals het ontwikkelen van nieuw lesmateriaal

en het realiseren van de 2e fase Libguide “Toolbox informatie zoeken” (De 2e fase stond in het teken

van verdere vulling van de boxen en de borging in de staande organisatie).

Het auteursrecht blijft wel een belangrijke onderwerp binnen het KIK en het AIP is in vol bedrijf.

Als laatste heeft het mediatheekteam (inmiddels opgegaan in KIK) halverwege 2015 een

inspirerende training gevolgd, georganiseerd door Windesheim Academie: didactische vaardigheden

m.b.t. ICT-ontwikkelingen en sociale media.

NHL HOGESCHOOL

Ingrid van Gorkum, 12 november 2015

Inmiddels heeft NHL Hogeschool ook een Scriptorium waar studenten een afspraak kunnen maken

voor persoonlijke begeleiding bij het schrijfproces, deskreseach en bronvermelding.

Er is een nieuwe folder ontwikkeld met het aanbod van de workshops die de mediatheek geeft. Een

korte inleiding in het Auteursrecht is de nieuwste les die wordt gegeven, dit n.a.v. vragen die gesteld

werden aan het AuteursrechtenInformatiePunt. De workshop Refworks wordt inmiddels gevolgd

door elke 2e jaars Verpleegkunde in het kader van Evidence Based Practice.

Daarnaast gaat mediatheek NHL Hogeschool een interactief (digitaal) platform

Informatievaardigheden voor studenten laten ontwikkelen. Omdat interactiviteit, fun en beleving

centraal staan worden korte instructievideo’s aan het platform toegevoegd en, mogelijk, een game.

Het platform wordt gelanceerd in het najaar van 2016.

SAXION HOGESCHOOL

Marij Tummers, 18 augustus 2015

Samen met drie collega's blijven we trainingen informatievaardigheden aan docenten, trainingen

aan masterstudenten en HIT-trainingen aan reguliere studenten geven.

Page 10: Nathalie van den Eerenbeemt & Mia van Rijsewijk, 27 ...de-knvi.squarespace.com/s/LOOWI_v20151127_oui.pdf · OUI 27 NOVEMBER 2015 FONTYS HOGESCHOLEN Nathalie van den Eerenbeemt & Mia

Je zou denken dat studenten dan al heel veel bagage hebben met literatuuronderzoek (projecten,

werkstukken), maar in de praktijk valt dit tegen. Studenten ontdekken pas tijdens de scriptie dat ze

niet meer wegkomen met Google en hun eigen studieboeken, maar dat een uitgebreid

literatuuronderzoek gevraagd wordt. Op het moment dat er vraag is moet de bibliotheek er zijn.

Scriptie Support

In april 2014 zijn we met de pilot “Scriptie Support” begonnen.

Op de site van de Saxion Bibliotheek en de site van Studiesuccescentrum Saxion hebben we de

volgende tekst geplaatst:

"Twijfel je of je de juiste bronnen in je scriptie hebt gebruikt of wil je je literatuurlijst eens laten

controleren? Maak dan een afspraak met Scriptie Support, een dienst van Saxion Bibliotheek. Samen

met een informatiespecialist van de bibliotheek kijk je in een sessie van ongeveer 30 minuten naar

het brongebruik in je scriptie. Daarbij leer je hoe je je gevonden resultaten volgens de regels in de

scriptie verwerkt. Ook krijg je tips over aanvullende bronnen die je nog kunt gebruiken bij het

onderzoek. Stuur een mail aan [email protected] of meld je aan de balie van

Saxion Bibliotheek voor het maken van een afspraak. Wij plannen in overleg met jou een sessie in.

Dat kan in Enschede of in Deventer."

Er is veel respons. Studenten en docenten weten ons te vinden.

Gemiddeld maken per week drie studenten een afspraak. Ook docenten verwijzen hun studenten

door naar Scriptie Support.

Studenten die gebruik gemaakt hebben van deze dienst zijn zeer enthousiast.

Met deze service gaan we door. We merken dat de bibliotheek weer zichtbaar is bij het onderwijs

(studenten/docenten). Je gaat voor literatuuronderzoek naar de bibliotheek en niet meteen naar

Google. Deze (individuele) service kost echter ook veel tijd. We zullen ook andere strategieën

moeten bedenken om te voldoen aan de vraag van student/docent.

04/12/15 Heather Boet-Foley