Napoleon Revised (RESOC Kempen) vragenlijsten

r e v i s e d

Handleiding

Vragenlijsten

Handleiding

Vragenlijsten

�

Realisatie en druk: cursisten VDAB Opleidingscentrum TurnhoutMei 2007

�

Inhoudsopgave

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

InleIdIng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

hoofdstuk1 BetekenIsVandeBegrIppenentheoretIscheachtergrond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

1 .1 hetgeloofIneIgenkunnenmetBetrekkIngtotleren(self-effIcacy) . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.1.1 Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 1.1.2 Belang van de variabele ‘self-efficacy’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 1.1.3 Aanpak van de operationalisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

1 .2 eenoorzaakgeVenaandIngendIegeBeurenInjeleVen(locusofcontrol) . . . . . 12

1.2.1 Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 1.2.2 Belang van de variabele ‘locus of control’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.2.3 Aanpak van de operationalisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

1 .3 leerstIjlen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

1.3.1 Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.3.2 Belang van de variabele ‘leerstijl’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.3.3 Aanpak van de operationalisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

hoofdstuk2 afnameVragenlIjst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2 .1 Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2 .2 tIjdensdeafname . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

�

hoofdstuk3 deVragenlIjsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

3 .1 VragenlIjst“hetgeloofIneIgenkunnen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3 .2 VragenlIjst“eenoorzaakgeVenaandIngendIegeBeurenInjeleVen” . . . . . . . . . . . . . . 21

3 .3 VragenlIjst“leerstIjlen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

hoofdstuk4 scorIngenInterpretatIe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

4 .1 VragenlIjst“hetgeloofIneIgenkunnen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

4 .2 VragenlIjst“eenoorzaakgeVenaandIngendIegeBeurenInjeleVen” . . . . . . . . . . . . . . 28

4.2.1 Gebeurtenissen altijd verklaren door eigenschappen van jezelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 4.2.2 Gebeurtenissen meestal verklaren door eigenschappen van jezelf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29 4.2.3 Gebeurtenissen bijna nooit verklaren door eigenschappen van jezelf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29 4.2.4 Gebeurtenissen zelden of nooit verklaren door eigenschappen van jezelf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 4.2.5 Neutraal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

4 .3 VragenlIjst“leerstIjlen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

hoofdstuk5 rapportageaanderespondent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

BIjlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

BIjlage1–VragenlIjst“hetgeloofIneIgenkunnen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

BIjlage2–VragenlIjst“eenoorzaakgeVenaandIngendIegeBeurenInjeleVen49

BIjlage3–VragenlIjst“leerstIjlen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

BIjlage4–scorIngenInterpretatIeVragenlIjsten:sjaBloonrapportage . . . . . . . . . 65

BIjlage5–VoorBeeldVerwerkterapportageVragenlIjsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

�

Voorwoord

RESOC Kempen is een organisatie die onder meer projecten uitwerkt rond Human Resource Management en Human Resource Development voor kansengroepen. Vanuit deze positie stelden zij in 2002 een spanningsveld vast op het vlak van competentiemanagement en levenslang leren. Er werden reeds heel wat initiatieven ontwikkeld voor strategische functies en kaderleden, maar zowel in bedrijven als in de samenleving bestonden er nog maar weinig toepassingen op het gebied van competentiemanagement voor lager geschoolden en lagere functies. Tegelijkertijd werd het bedrijfsleven zich meer en meer bewust van de noodzaak en het belang om gedragsmatige vaardigheden en leervermogen van (potentiële) medewerkers in kaart te brengen. Nochtans werd hieraan – voornamelijk bij lager geschoolden – weinig of geen aandacht besteed bij onder meer werving, selectie en (bedrijfsinterne) opleidingen. De meting van capaciteiten en competenties bij deze doelgroep werd nog te vaak beperkt tot het bekijken van behaalde diploma’s.

Via het Europees project ‘NAPOLEON revised’ (2004-2007) wenst RESOC Kempen een antwoord te bieden op deze problematiek. Enerzijds vermindert immers het concurrentieel voordeel van het bedrijfsleven door deze zeer enge vorm van competentiemeting en anderzijds valideert het de mogelijkheden van heel wat lager geschoolden niet ten volle. Het ‘NAPOLEON revised’ project heeft een algemeen inzetbaar en interpreteerbaar instrument ontwikkeld om gedragsmatige competenties en leervermogen van individuen in kaart te brengen en te erkennen. Dit in het bijzonder van lager geschoolden, jongeren uit het deeltijds onderwijs en drop-out jongeren in een alternatieve leeromgeving. Op die manier wil het project zowel bijdragen tot een vlottere overgang van school naar werk als tot het vergroten van de kansen op de arbeidsmarkt voor deze doelgroep. Inhoudelijk bevat dit instrument de gedragsmatige competenties gevormd vanuit een specifieke werken/of leerervaring (sectoroverschrijdend geformuleerd) en het kernonderdeel ‘leervermogen’. De instrumenten - m.n. drie vragenlijsten, een gedragsproef, een competentie CV en een competentiewoordenboek - werden in nauwe samenwerking met de doelgroep lager geschoolden ontwikkeld en getest. Bij elk instrument werd bovendien een handleiding uitgewerkt die het gebruik ervan kadert en toelicht. Al deze instrumenten zijn tevens terug te vinden op de website van RESOC Kempen (www.resockempen.be).

�

Inleiding

Deze handleiding is gemaakt voor en door begeleiders van lager geschoolden in het kader van het Equal project NAPOLEON revised. Ze heeft als doel om begeleiders, leerkrachten, werkgevers en personeelsverantwoordelijken die het leervermogen van een lager geschoolde in kaart willen brengen aan de hand van het instrumentarium van NAPOLEON revised m.n. drie vragenlijsten, te ondersteunen en te begeleiden.

Vooreerst wordt relevante achtergrondinformatie aangeboden die nodig is om de vragenlijsten te kaderen. Geïnteresseerden kunnen voor een uitgebreide bespreking steeds het eindrapport van NAPOLEON revised1 of de website van RESOC Kempen2 raadplegen. Verder beschrijft deze handleiding ook de richtlijnen voor de afname en bespreking van de vragenlijsten. Hierdoor wordt een correcte en uniforme testing nagestreefd.

In de vragenlijsten kunnen er bij het begrip ‘Leervermogen’ drie basiscomponenten onder-scheiden namelijk ‘willen’ (leermotivatie), ‘kunnen’ (leercapaciteit) en ‘mogen’ (leercontext). De component ‘mogen’ werd bij de ontwikkeling van de gedragsproef beschouwd als basis-voorwaarde en daarom niet apart verwerkt in het instrumentarium; om individuen aan te zetten tot leren, is het immers essentieel dat de omgeving het leren niet alleen toelaat maar ook stimuleert. Vooral de tweede component – willen - heeft een belangrijke impact op het leerproces en het leereffect. Iemand die niet wil leren zal effectief niet veel bijleren. Deze component werd uitgewerkt aan de hand van de volgende begrippen:

het geloof in eigen kunnen met betrekking tot leren (=self-efficacy) een oorzaak geven aan wat er gebeurt in je leven (=locus of control)de voorkeurstijl om te leren (=leerstijlen)

Voor een uitgebreide bespreking van deze begrippen kan het eindrapport (deel 1 – hoofdstuk 3) geraadpleegd worden. In deze handleiding zal eerst een korte bespreking gegeven worden van de begrippen locus of control, self-efficacy en leerstijlen. Vervolgens wordt het proces van operationalisering toegelicht. (“Hoe kunnen deze begrippen gemeten worden?”). Tot slot wordt het proces van afname (de nodige voorbereiding, de afname, de scoring, de interpretatie en de rapportage) beschreven.

Wij wensen u alvast veel succes!!

� Légat S., Van Bouchaute K., Van den Wijngaert T., NAPOLEON revised: het eindrapport. Geel, �00�.� www.resockempen.be

›

›

›

9

Betekenis van de begrippen en theoretische achtergrond

HOOFDSTUK 1

��

Hoofdstuk 1

Betekenis van de begrippen en theoretische achtergrond

1.1 Het geloof in eigen kunnen met betrekking tot leren (self-efficacy)

1.1.1 Definitie

Het concept ‘self-efficacy’ werd geïntroduceerd door Bandura in 1977 en werd toen omschreven als “de ingeschatte vaardigheid om een bepaald gedrag te stellen”. Het is dus de overtuiging dat men in staat is het gedrag te stellen dat nodig is om tot een bepaald resultaat te komen. Vertaald naar de vragenlijsten betekent dit het volgende: in welke mate denkt iemand dat hij of zij het gedrag kan stellen dat nodig is om te leren?

Verder stelde Bandura dat het begrip een goede voorspeller kan zijn van het toekomstig gedrag. De algemene regel is: hoe groter het vertrouwen in eigen kunnen, hoe waarschijnlijker dat iemand een bepaald gedrag zal stellen en vice versa. Vertalen we dit opnieuw naar onze situatie dan krijgen we: hoe groter iemand zijn vertrouwen is in eigen kunnen met betrekking tot leren, hoe meer kans dat die persoon ook effectief zal leren en omgekeerd. Verder heeft het geloof in de eigen capaciteiten en hoe men zich gedraagt een invloed op welke denkpatronen men heeft en welke emotionele reacties men ervaart.

Je vertrouwen bepaalt ook de keuze van gedrag. Mensen trachten gedragingen te vermijden waarvoor ze niet capabel denken te zijn, maar worden aangetrokken door en ondernemen activiteiten waarvoor ze geschikt menen te zijn. Mensen die dus weinig vertrouwen hebben in hun capaciteiten om te leren, zullen effectief minder overgaan tot leren. Dit houdt de ontwik-keling van hun mogelijkheden tegen doordat ze niet deelnemen aan potentieel verrijkende activiteiten. Mensen met veel vertrouwen daarentegen zullen hun massa aan vaardigheden uitbreiden door aan vele soorten activiteiten deel te nemen.

Tot slot zal de mate van vertrouwen ook nog een invloed hebben op een drietal factoren. Ten eerste bepaalt het de hoeveelheid inspanning die iemand in een taak zal investeren. Vervolgens bepaalt het mee hoe lang iemand zal volhouden om eventuele hindernissen te vermijden. Tot slot heeft het effect op denkpatronen en emotionele reacties. Mensen die twijfelen aan hun competentie(s) zullen de aandacht van de activiteit afleiden naar persoonlijke mislukkingen en focussen op wat allemaal mis kan lopen. Dit zal hen stress geven. Mensen die overtuigd zijn van hun competentie(s) zullen gemakkelijker hun aandacht behouden op wat er moet gebeuren om

��

alles goed te laten verlopen. Dit zal op zijn beurt leiden tot een betere prestatie (Van Coppenholle, 1995).

1.1.2 Belang van de variabele ‘self-efficacy’

De beschreven theorie is aangeslagen bij heel wat onderzoekers en practici. Door de veelheid aan onderzoeken en de verscheidenheid van gedragsdomeinen waarop deze onderzoeken plaats hebben, kan men er niet buiten om een relatie tussen self-efficacy en gedrag te erkennen (Van Coppenholle, 1995).

1.1.3 Aanpak van de operationalisering

Voor het meten van het begrip ‘self-efficacy’ werd uitgegaan van een bestaande vragenlijst. Deze vragenlijst werd vertaald naar de doelgroep van lager geschoolden. Er werden diverse wijzigingen doorgevoerd. We vatten de belangrijkste even voor u samen.

Ten eerste werd het taalgebruik sterk vereenvoudigd: woordenschat op maat van de doelgroep, meer concreet taalgebruik, werken met voorbeelden bij abstracte stellingen, ….Vervolgens werden de instructies en de items aangepast. Lager geschoolden staan vaak negatief ten aanzien van leren omwille van negatieve ervaringen. Door in de instructie en in de items de nadruk te leggen op niet formele en meer praktische vormen van leren (bijvoor-beeld leren op de werkplek, ervaringsgericht leren, praktisch leren, leren door naar iemand anders te kijken, …) werd getracht deze negatieve houding uit te schakelen.Ten derde werden de vragenlijst ingekort. Op deze manier werd zowel tegemoet gekomen aan de verwachtingen van de toekomstige gebruikers van het instrument (o.a. bedrijfs-economisch kostenaspect) als aan de doelgroep (o.a. beperkte concentratie in tijd). Tevens werden minder relevante vragen geschrapt.Tot slot werd de schaalmethode3 aangepast. In de vragenlijst wordt gebruik gemaakt van een 5-punten Likert schaal4.

Na de aanpassingen werd een vooronderzoek uitgevoerd. Dit hield in dat de aangepaste versie besproken werd met personen uit de doelgroep zelf (leerlingen uit Centra Deeltijds Onderwijs).

1.2 Een oorzaak geven aan gebeurtenissen in je leven (locus of control)

1.2.1 Definitie

Het begrip ‘locus of control’ weerspiegelt de manier waarop mensen dingen die gebeuren in hun leven verklaren. Er kunnen algemeen genomen twee groepen onderscheiden worden.

De eerste groep bestaat uit mensen die geloven dat gebeurtenissen oncontroleerbaar zijn en dat verwezenlijkingen vooral kunnen toegeschreven worden aan geluk of aan de invloed van anderen. Deze groep denkt dat de kans waarin iemand controle heeft over zijn eigen leven eerder laag is.De andere groep van mensen gelooft dat ze hun omgeving kunnen beïnvloeden en dat hun realisaties voornamelijk worden bepaald door eigen inspanningen. Deze personen geloven dat ze controle hebben over hun eigen leven en zien zichzelf als bewust handelende individuen.

� de manier waarop respondenten een antwoord moeten geven� set van stellingen ontworpen door de onderzoeker die de respondenten de mogelijkheid moet geven om zich duidelijk voor of tegen een

bepaalde stelling te positioneren

›

›

›

›

›

›

��

1.2.2 Belang van de variabele ‘locus of control’

Volgens Buyens (2002) is een belangrijke voorwaarde bij leren dat de lerende weet welke assumpties hij maakt over hoe dingen werken. Deze bepalen namelijk zijn denken en handelen. Waar schrijft hij zijn successen en falingen aan toe: aan zichzelf (bijvoorbeeld ik heb slechte punten omdat ik dom ben) of aan factoren buiten zichzelf (bijvoorbeeld ik heb slechte punten omdat de vragen veel te moeilijk waren), aan constante of aan veranderlijke factoren. Indien een individu immers de neiging heeft om wat er gebeurt steeds te verklaren door externe of constante factoren, zal het vertrouwen in het eigen leerproces laag zijn. Men gaat er dan vanuit dat men toch niets aan de dingen kan veranderen. Wanneer je de veronderstellingen kent van waaruit het individu reageert, kan men nagaan of deze constructief zijn bij wat hij doet of wil bereiken.


Ook hier hebben we ons gebaseerd op een bestaande vragenlijst. Deze vragenlijst werd vertaald naar onze doelgroep. De wijzigingen omvatten onder andere:

Vereenvoudigen van het taalgebruik (woordenschat op maat, meer concreet taalgebruik, werken met voorbeelden bij abstracte stellingen, …).Inkorten van de vragenlijst. Ten eerste omdat het op die manier tegemoet komt aan de eisen van de toekomstige gebruikers van het instrument. Ten tweede omdat het op die manier tegemoet komt aan onze doelgroep (beperkte concentratie in tijd).

Ook hier werd een vooronderzoek uitgevoerd. Dit houdt in dat we de aangepaste versie van de vragenlijst besproken hebben met personen uit de doelgroep zelf (leerlingen uit Centra voor Deeltijds Onderwijs).

1.3 Leerstijlen

1.3.1 Definitie

Een leerstijl is de manier waarop iemand leert - of anders gezegd - de manier waarop iemand omgaat met nieuwe informatie.

1.3.2 Belang van de variabele ‘leerstijl’

Diverse redenen hebben er toe bijgedragen dat de variabele ‘Leerstijl’ werd opgenomen in de vragenlijsten.

Zicht krijgen op de leerstijl van een persoon zorgt er ten eerste voor dat deze optimaal kan benut worden.Vervolgens wordt er door de manier van instructies geven, manier van werken, opleidingen en trainingen,... te laten aansluiten bij de voorkeurstijl het meest geleerd en is de kans op transfer het grootst.Ten derde verschaft het een groter inzicht in het individueel leerproces. Kennis van de leerstijlen maakt het ten vierde mogelijk om zinvolle beslissingen te nemen over de aard en de hoeveelheid van benodigde ondersteuning, de mate van vrijheid, de keuze van leeractiviteiten, … .Tevens kunnen begeleiders en werkgevers beter inspelen op de lager geschoolde. Hierdoor wordt de kans op leren groter.Tot slot kan de kennis van de leerstijl een lager geschoolde meer vertrouwen geven in zichzelf en zijn eigen leerproces met alle positieve gevolgen vandien. Immers, het vroegere leergedrag, mislukkingen en eventueel successen kunnen vaak verklaard worden aan de

›

›

›

›

›

›

›

›

��

hand van de voorkeurstijl. Lager geschoolden kunnen het dikwijls wel, maar vaak niet op de manier waarop het hen wordt aangeboden. Hierdoor kunnen ze het vertrouwen in zichzelf verliezen met betrekking tot leren. Door de gepaste, gewenste leerstijl te hanteren, kan het zelfvertrouwen op het gebied van leren terug opgekrikt worden.

Het strekt tot aanbeveling het lerend individu te laten refl ecteren over de eigen leerstijl. Dit kan op verschillende manieren gestimuleerd worden.

Het individu kan betrokken worden bij de scoring en de interpretatie van afgenomen vragenlijsten.Mensen kunnen aangezet worden om na te denken over situaties die de persoonlijke leerstijl bevestigen of weerleggen.Men kan aan betrokkenen vragen hoe ze zichzelf een bepaald item zouden aanleren.Er kunnen voorbeelden gegeven worden hoe individuen enerzijds hun leerstijl kunnen gebruiken en anderzijds kan men ze aanmoedigen om ook andere leerstijlen uit te proberen.


Voor het meten van het begrip ‘Leerstijl’ werd opnieuw uitgegaan van een bestaande vragenlijst. Deze vragenlijst werd vertaald naar de doelgroep van lager geschoolden. Er werden diverse wijzigingen en een vooronderzoek uitgevoerd (cfr. 1.1.3).

Er zijn heel wat vragenlijsten beschikbaar op de markt die de leerstijl van iemand in kaart kan brengen. Er werd hier geopteerd voor een vragenlijst die een zestal aspecten van leren in kaart brengt.

Ten eerste werd er rekening gehouden met de verwerkingsactiviteiten van een individu m.n. hoe verwerkt een persoon binnenkomende informatie? Wordt de nieuwe informatie aan bestaande kennis gekoppeld of wordt de nieuwe informatie onveranderd in het geheugen opgeslagen? Vervolgens werd aandacht besteed aan de regulatie-activiteiten van een individu m.n. leert een individu het liefste zelfstandig of krijgt hij graag hulp van anderen bij het leren?Ten derde werd dieper ingegaan op de opvattingen die een individu heeft over leren. Hoe kijkt hij naar leren? Ziet hij het als een bouwproces of als een proces van kopiëren? Tot slot werd er voor gekozen om de persoonlijke motivaties van individuen in kaart te brengen. Wat zijn de persoonlijke doelstellingen en intenties die iemand heeft bij het volgen van een bepaalde opleiding? Zijn deze eerder intern (leren om het leren) ofwel extern (leren om oorzaken die liggen buiten het leren zelf ) georiënteerd?

›

›

›

›

›

›

›

›

��

HOOFDSTUK 2

Afname vragenlijsten

��

��

Hoofdstuk 2

Afname vragenlijst

2.1 Vooraf

Wanneer er beslist wordt om de vragenlijsten af te nemen, is de communicatie naar het doelpubliek heel belangrijk. Het is dan ook aan te raden om deze personen formeel op de hoogte te brengen. Dit kan onder andere via een brief, per telefoon, mail of een gezamenlijke bijeenkomst.

De volgende zaken verdienen extra aandacht bij de communicatie:

Doel van de vragenlijst. Waarom werd er beslist om de vragenlijsten af te nemen? Wat was de aanleiding?Procedure. Welke vragenlijsten worden er afgenomen? Naar wat peilen deze vragen-lijsten? Wat is de aanpak? Waar zal de afname plaatsvinden? Welke zijn de gevolgen van de afname? Bij welke personen worden de vragenlijsten afgenomen en waarom? Hoe zullen de resultaten achteraf gecommuniceerd worden? Wat wordt er concreet met de resultaten gedaan? Tijdschema. Wanneer worden de vragenlijsten afgenomen? Wanneer kunnen de resultaten verwacht worden? Wanneer worden de resultaten individueel besproken?

Deze communicatie is heel belangrijk en zal de sfeer tijdens en na de afname bepalen. Als mensen niet duidelijk weten wat er gaat gebeuren en waarom dan heeft dat consequenties. Onzekerheid leidt tot gissen naar de doelstellingen van de afname en vooral tot gissen naar wat er met de resultaten zal gebeuren en wat de gevolgen zijn (bijvoorbeeld “het is om ons te kunnen ontslaan” of “weeral een toets”). Dergelijke gedachten zullen zeker een invloed hebben op de medewerking, op de mate waarin men de vragenlijsten waarheidsgetrouw invult, op de mate van aanvaarding van de resultaten, … .

2.2 Tijdens de afname

Het is aangewezen om volgens volgend schema te werken:

VerwelkomingToelichting doelstelling Toelichting verloop afname vragenlijsten Wat gaat er allemaal gebeuren en hoeveel tijd zal het in beslag nemen?

›

›

›

›

›

›

›

��

Welke stappen volgen er na het invullen van de vragenlijsten? Wat gebeurt er met de resultaten?Overlopen instructies per vragenlijst (zie vragenlijsten).Checken of alles begrepen is.AfnameConcrete datum feedbacksessie afsprekenBedanken voor de medewerking

›

›

›

›

›

›

›

�9

HOOFDSTUK 3

De vragenlijsten

��

Hoofdstuk 3

De vragenlijsten

De vragenlijsten zijn terug te vinden op de website van RESOC Kempen (www.resockempen.be) of als bijlage.

Bijlage 1 – Vragenlijst “Het geloof in eigen kunnen”

Bijlage 2 – Vragenlijst “Een oorzaak geven aan dingen die gebeuren in je leven”

Bijlage 3 – Vragenlijst “Leerstijlen”

��

��

HOOFDSTUK 4

Scoring en interpretatie vragenlijsten

��

��

Hoofdstuk 4

Scoring en interpretatie

4.1 Vragenlijst “Het geloof in eigen kunnen”

De respondenten hebben zichzelf gescoord op een aantal items die te maken hadden met het geloof in eigen kunnen en dit op het gebied van leren. De scores varieerden van “Ik ben er zeker van dat ik dat niet kan” tot “ik ben er zeker van dat ik dat kan”. In het eerste geval heeft de persoon weinig vertrouwen in zijn eigen kunnen met betrekking tot dat item, in het laatste geval veel vertrouwen.

De eerste vraag kan eenvoudig worden geïnterpreteerd. Het geeft het algemene geloof weer dat iemand heeft in zichzelf met betrekking tot leren. - De antwoorden ‘ik ben er zeker van dat ik dat niet kan’ en ‘ik denk dat ik dat niet kan’ wijzen op

een beperkt tot geen vertrouwen in jezelf met betrekking tot leren. - De antwoorden ‘ik denk dat ik dat kan’ en ‘ik ben er zeker van dat ik dat kan’ wijzen op veel

vertrouwen in jezelf met betrekking tot leren. De veronderstelde implicaties van het al dan niet hebben van vertrouwen in jezelf kan je vinden op pagina 11 van deze handleiding.

Vraag twee geeft een beeld van het vertrouwen dat iemand in zichzelf heeft met betrekking tot de verschillende subprocessen waaruit zelfgestuurd leren bestaat. We sommen ze hier alle zeven op, leggen kort uit wat ze betekenen en noteren tussen haakjes welke items er deel van uit maken.- Taakanalyse: een analyse kunnen maken van de uit te voeren ta(a)k(en)

(items 11 en 13).- Doelstellingen opmaken: doelstellingen kunnen bepalen en neerschrijven

(doelstellingen verbonden aan de job en persoonlijke doelstellingen) (items 4 en 5).

- Strategische planning: een realistische en haalbare planning kunnen opstellen, rekening houdende met je sterktes en zwaktes en met beïnvloedende externe factoren (items 6 en 12).

- Zelfobservatie: je eigen handelingen en prestaties kunnen observeren en meedelen (items 1 en 7).

- Zelfcontrole: jezelf en je omgeving op die manier kunnen controleren dat je planning niet in het gedrang komt (items 2 en 8).

- Zelfbeoordeling: jezelf kunnen evalueren op de geleverde prestaties, dit door je prestaties te vergelijken met een opgestelde standaard of met de vooropgestelde doelstellingen (items 3 en 9).

- Zelfreactie: hierbij gaat het over gevoelens van (on)tevredenheid en over het al dan niet kunnen bijsturen van je gebruikte benadering (items 10 en 14).

›

›

��

In bijlage 4 kan je een aantal grafieken terugvinden waarop je alle antwoorden van de respon-denten kan uitzetten5. Op de horizontale as vind je de verschillende items terug (bijvoorbeeld voor taakanalyse item 11 en 13). Op de verticale as zie je de verschillende antwoordmogelijk-heden staan. Het is nu de bedoeling dat je de antwoorden van de respondent uitzet op de grafiek en dat je vervolgens de verschillende antwoorden met elkaar verbindt. We verduide-lijken aan de hand van twee voorbeelden:

In de bovenstaande figuur zie je bijvoorbeeld dat de respondent op item 11 antwoordde dat hij denkt dat hij dat kan. Verder is hij er zeker van dat hij kan wat beschreven staat in item 13. We kunnen dus besluiten dat deze persoon met betrekking tot het subproces taakanalyse veel vertrouwen heeft in zichzelf. Zijn profiel situeert zich dan ook boven de horizontale (rode) as.

In deze figuur zie je dat de respondent op item 11 antwoordde dat hij dat niet kan. Verder denkt hij hetgeen beschreven staat in item 13 niet te kunnen. Deze respondent heeft eerder weinig vertrouwen in zichzelf als het op taakanalyse aankomt. Zijn profiel situeert zich dan ook onder de horizontale (rode) as.

De derde vraag zegt je hoeveel vertrouwen iemand heeft in zichzelf inzake zelfkennis. Of met andere woorden, denkt iemand dat hij zichzelf al dan niet goed kent en kan inschatten met betrekking tot leren. Opnieuw interpreteren we de antwoorden aan de hand van een grafiek (zie bijlage 4). Hoe meer iemand zich situeert boven de horizontale (rode) as, hoe meer vertrouwen die persoon heeft in zichzelf inzake zelfkennis. Hoe meer iemand zich onder de horizontale (rode) as bevindt, hoe minder vertrouwen die persoon heeft in zichzelf als het op zelfkennis aankomt.

� De vragenlijsten en grafieken zijn ook terug te vinden op de ‘NAPOLEON revised’ pagina van de website van RESOC Kempen ‘www.resockempen.be’.

›

Taakanalysezeker dat ik dat kan

denk dat ik dat kan

Neutraal

denk dat ik dat niet kan

zeker dat ik dat niet kan

Item 11 Item 13


denk dat ik dat kan

Neutraal



Item 11 Item 13

��

Voor vraag 2 (en eventueel ook) 3 geldt ongetwijfeld dat bepaalde profielen moeilijk en zelfs niet te interpreteren vallen. Dit heeft onder andere (vooral bij vraag 2) te maken met het beperkte aantal vragen per subproces van leren. Een voorbeeld van een dergelijk profiel:

We pleiten in ALLE gevallen voor een interpretatie van de gegevens waarbij de respondent zelf actief betrokken wordt, maar dit zeker bij de moeilijk interpreteerbare grafieken (zie supra). Concreet komt dit neer op het invullen van de grafieken als voorbereiding op een gesprek met de respondent. In dit gesprek (tweerichtingsverkeer) staat de bespreking van de resultaten centraal. Overloop tijdens dit gesprek ALLE resultaten, dus zowel de duidelijke als de onduide-lijke. Hieronder geven we een stappenplan dat u kan volgen in beide gevallen.

Voor de duidelijke grafieken:

Herken je jezelf in deze score?

Ja Neen

Waarom niet? Geef voorbeelden, situaties, … die het tegendeel bewijzen (STARR) 6

Voor de dubbelzinnige grafieken:

Leg het subproces duidelijk uit (geef extra voorbeelden)

Denk je dat je het beschreven proces eerder wel of niet kan?

Zoek voorbeelden, situaties, personen, … die dit bewijzen (STARR)

� Laat de respondent de situatie beschrijven aan de hand van de STARR-techniek - S = Beschrijf de situatie - T = Wat was jouw taak binnen deze situatie? - A = Wat waren de activiteiten die je hebt ondernomen? - R = Wat was het resultaat van je acties? - R = Reflectie

›

›


denk dat ik dat kan

Neutraal



Item 11 Item 13

��

4.2 Vragenlijst “Een oorzaak geven aan dingen die gebeuren in je leven”

Deze vragenlijst bevat 20 vragen met elk twee stellingen. Een van de twee stellingen staat voor een externe dimensie (zie pagina 12). Het is de bedoeling dat alle E’s worden opgeteld waardoor je een beeld krijgt van iemands attributiestijl.

De volgende uitspraken duiden op de externe dimensie:

1. Vele ongelukken zijn voor een deel het gevolg van pech.2. Hoe hard mensen ook hun best doen om oorlogen te vermijden, er zullen altijd oorlogen

zijn.3. Dikwijls worden mensen die hard werken niet genoeg gewaardeerd.4. Als men de kans niet krijgt op de goede momenten, dan haalt men de top niet.5. Wat je ook doet, er zullen altijd mensen zijn die niet van je houden.6. Ik heb dikwijls ondervonden dat wat moest gebeuren ook echt gebeurde.7. Bij de beoordeling van je werk wordt er vaak niet gekeken naar het werk zelf, dus je best

doen heeft geen zin.8. Een goede positie bereiken in het leven heeft te maken met geluk. Je moet op het juiste

moment op de juiste plaats zijn.9. Deze wereld wordt geleid door een aantal machtige personen, wij kunnen daar niets aan

doen.10. Het heeft dikwijls niet veel zin om plannen te maken voor de toekomst omdat vele gebeur-

tenissen toch een kwestie zijn van geluk of ongeluk.11. Dikwijls kunnen we al even goed kop of munt gooien om een beslissing te nemen.12. Het feit of men al dan niet de top haalt en invloed heeft, hangt af van geluk.13. De meeste mensen beseffen niet dat een groot deel van hun leven bepaald wordt door

toeval.14. Het is zeer moeilijk om te weten te komen of iemand u echt graag heeft.15. Er is een evenwicht tussen de goede en de slechte dingen die ons overkomen.16. Het is moeilijk om controle uit te oefenen over de dingen die politiekers allemaal doen.17. Soms begrijp ik niet hoe mijn baas aan beoordeling komt die ik gekregen heb.18. Ik heb vaak het gevoel dat ik weinig kan doen aan de dingen die me overkomen.19. Iemand kan je of wel of niet verdragen; het heeft geen nut om moeite te doen om dit te

veranderen want dat gaat toch niet.20. Soms voel ik dat ik te weinig controle heb over de richting waarin mijn leven gaat.

Tel vervolgens alle E’s op dan kan de respondent in één van de volgende vijf categorieën geplaatst worden:

0 – 4 E’s = Gebeurtenissen altijd verklaren door eigenschappen van jezelf.4 – 8 E’s = Gebeurtenissen meestal verklaren door eigenschappen van jezelf.12 – 16 E’s = Gebeurtenissen bijna nooit verklaren door eigenschappen van jezelf.16 – 20 E’s = Gebeurtenissen zelden of nooit verklaren door eigenschappen van jezelf.8 – 12 E’s = Neutraal

Hieronder vind je een uitgebreide beschrijving van elke categorie, op maat van het doelpubliek. Deze kan gebruikt worden voor de vertaling naar de respondent.

4.2.1 Gebeurtenissen altijd verklaren door eigenschappen van jezelf

Je verklaart dingen die gebeuren bijna altijd door eigenschappen van jezelf. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.Voorbeeld �: Je bent geslaagd in je rijexamens omdat je veel hebt geoefend.Voorbeeld �: Je hebt je rijbewijs niet gehaald omdat je te weinig hebt geoefend.

Je denkt veel controle te hebben over je eigen leven.Voorbeeld: Een goed examen maken heb je zelf in de hand want als je veel studeert dan denk

je dat je veel punten zal halen.

Slagen voor een examen geeft je veel vertrouwen in jezelf. Hierdoor zal je met volle moed studeren voor andere examens. En dat is positief. Een slecht examen maken geeft je weinig

›

›

›

›

›

�9

vertrouwen in jezelf. Je zal dan de moed verliezen voor de volgende examens. En dat is niet goed.

Maar, opgepast! Je mag jezelf niet gaan overschatten. Als je denkt dat je alles kan, kan je met je hoofd tegen de muur botsen. Je gaat dan taken doen die te moeilijk zijn voor jou en die erge gevolgen kunnen hebben.Voorbeeld: Als je denkt dat je beton kan maken en je kan het eigenlijk niet dan heb je gewerkt

voor niets en zijn alle gebruikte materialen voor de vuilbak.

Verder mag je jezelf niet van alle pech de schuld geven. Denken dat je niets kan, zorgt ervoor dat je heel weinig vertrouwen hebt in jezelf.

4.2.2 Gebeurtenissen meestal verklaren door eigenschappen van jezelf.

Je verklaart dingen die gebeuren meestal door eigenschappen van jezelf. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.Voorbeeld �: Je hebt een zwemwedstrijd gewonnen omdat je hard hebt getraind.Voorbeeld �: Je hebt de marathon niet kunnen uitlopen omdat je te weinig hebt getraind.

Je denkt controle te hebben over je eigen levenVoorbeeld: Een sportwedstrijd winnen heb je zelf in de hand want als je veel traint dan denk je

dat je zal winnen.

Slagen voor een wedstrijd geeft je veel zelfvertrouwen. Hierdoor zal je met volle moed trainen voor volgende wedstrijden. En dat is positief. Een slechte wedstrijd geeft je weinig zelfver-trouwen. Je zal dan de moed verliezen voor de volgende wedstrijden en dit is niet goed.

Maar soms verklaar je dingen die gebeuren ook door dingen die buiten jezelf liggen.Voorbeeld: Je hebt een wedstrijd verloren omdat je pech hebt gehad.Het is goed dat je soms ook zo dingen verklaart. Want niet alles ligt aan jezelf! Als je alle positieve dingen verklaart door jezelf dan kan het zijn dat je jezelf overschat. Alle negatieve dingen die gebeuren verklaren door eigenschappen van jezelf kan er voor zorgen dat je heel weinig zelfvertrouwen hebt.

4.2.3 Gebeurtenissen bijna nooit verklaren door eigenschappen van jezelf.

Je verklaart dingen die gebeuren bijna nooit door eigenschappen van jezelf. Meestal gebruik je eigenschappen van anderen of toeval om de dingen te verklaren. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.Voorbeeld �: Je bent aangeworven voor een job omdat je geluk hebt gehad.Voorbeeld �: Je hebt een slechte beoordeling gekregen op je werk omdat je baas je niet kan

verdragen.

Je denkt weinig controle te hebben over je eigen leven.Voorbeeld: Een goed examen maken heb je niet zelf in de hand want het hangt af van geluk of

je zal slagen of niet.

Slagen voor een examen of een slecht examen maken heeft weinig invloed op je zelfver-trouwen. Want de oorzaak ligt buiten jezelf; je hebt er geen invloed op.

Maar soms verklaar je dingen toch ook door eigenschappen van jezelf.Voorbeeld: Je hebt een goede evaluatie van je baas gekregen omdat je heel hard hebt gewerkt.

Het is goed dat je soms ook zo dingen verklaart. Soms gebeurt iets omdat je er zelf hebt voor gewerkt. En als je die dan verklaart door interne eigenschappen van jezelf dan geeft je dat veel vertrouwen. Dit is goed voor je toekomst.Voorbeeld: Wanneer je een goed examen hebt gemaakt en je denkt dat dit komt door jezelf

(omdat je hard hebt gestudeerd) dan geeft dat je zelfvertrouwen. Hierdoor heb je veel moed om ook andere examens goed te maken.

�0

4.2.4 Gebeurtenissen zelden of nooit verklaren door eigenschappen van jezelf.

Je verklaart dingen die gebeuren zelden of nooit door eigenschappen van jezelf. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.Voorbeeld �: Je hebt een goed examen afgelegd omdat je geluk hebt gehad.Voorbeeld �: Je hebt een voetbalwedstrijd verloren omwille van de partijdigheid van de

scheidsrechter.

Je denkt geen controle te hebben over je eigen leven.Voorbeeld: Een goed examen maken heb je niet zelf in de hand want het hangt af van geluk of


Slagen voor een examen of een slecht examen maken heeft hier geen of weinig invloed op je zelfvertrouwen. Want de oorzaak ligt buiten jezelf; je hebt er geen invloed op.

Maar opgepast! Je mag jezelf niet gaan onderschatten. Als je denkt dat je niets kan, dan heeft dat invloed op je gedrag. Je gaat dan weinig taken doen, je kan ze toch niet. En als je een taak doet dan verwacht je steeds een negatieve uitslag.

Verder moet je negatieve gebeurtenissen niet steeds verklaren door anderen of toeval. Soms kan je wel de oorzaak hiervan zijn. Geef dit dan ook toe. Want dan alleen kan je er iets aan doen.Voorbeeld: Je hebt een slecht examen gemaakt omdat je te weinig hebt gestudeerd en niet

omdat de leerkracht je niet kan verdragen.

4.2.5 Neutraal

In ongeveer de helft van de gevallen gebruik je eigenschappen van jezelf om dingen die gebeuren te verklaren, in de andere helft van de gevallen gebruik je eigenschappen van anderen of toeval. Daarom kunnen we je niet in één van de twee categorieën onderbrengen. We zullen dan ook de beide categorieën bespreken. Ga zelf na waar je het meest in thuis hoort.

Wanneer je dingen verklaart door eigenschappen van jezelf dan denk je controle te hebben over je leven.Voorbeeld: Een goed examen maken heb je zelf in de hand want als je veel studeert dan denk

je dat je veel punten zal halen.

Slagen voor een examen bijvoorbeeld zal je veel vertrouwen geven in jezelf. Langs de andere kant, een slecht examen zal ervoor zorgen dat je weinig vertrouwen krijgt in jezelf omdat je denkt dat dit ook aan jezelf ligt.Voorbeeld: Je hebt een slecht examen gemaakt omdat je te weinig hebt gestudeerd.

Pas er voor op dat je jezelf niet overschat. Als je denkt dat je alles kan, kan je met je hoofd tegen de muur botsen. Je gaat dan taken doen die te moeilijk zijn voor jou en die erge gevolgen kunnen hebben.Voorbeeld: Als je denkt dat je taart kan bakken en je kan het eigenlijk niet dan heb je gewerkt

voor niets en zijn alle ingrediënten voor de vuilbak.

Verder mag je jezelf niet van alles de schuld geven. Denken dat je niets kan zorgt ervoor dat je heel weinig vertrouwen hebt in jezelf.Voorbeeld: Als je denkt dat je geen taart kan bakken zal je er ook niet aan beginnen. Of je doet

je best niet want je kan het toch niet.

Wanneer je dingen verklaart door toeval of door eigenschappen van anderen dan denk je weinig controle te hebben over je leven.Voorbeeld: Een goed examen maken heb je niet zelf in de hand want het hangt af van geluk of


Slagen voor een examen of een slecht examen heeft hier geen of weinig invloed op je zelfver-trouwen. Want de oorzaak ligt buiten jezelf.

��

Pas er hier voor op dat je jezelf niet onderschat. Als je denkt dat je niets kan, dan heeft dat gevolgen voor je gedrag. Je gaat dan weinig taken doen, je kan ze toch niet. En als je een taak doet dan verwacht je steeds een negatieve uitslag.

Verder moet je negatieve gebeurtenissen niet steeds verklaren door anderen of toeval. Soms kan je wel de oorzaak hiervan zijn. Geef dit dan ook toe. Want dan alleen kan je er iets aan doen. Voorbeeld: Je hebt een slecht examen gemaakt omdat je te weinig hebt gestudeerd en niet

omdat de leerkracht je niet kan verdragen.

4.3 Vragenlijst “Leerstijlen”

Deze vragenlijst probeert vier zaken te achterhalen.

Kan de persoon zelfstandig werken of heeft hij hulp nodig van anderen?Hoe verwerkt de persoon binnenkomende informatie: koppelt hij de nieuwe informatie aan bestaande kennis of stopt hij de nieuwe informatie onveranderd in zijn geheugen?Welke opvattingen heeft iemand over leren: ziet hij leren als een bouwproces of eerder als nabootsen?Welke motivaties heeft iemand om te leren: omwille van het leren zelf of omwille van andere redenen die ermee gepaard gaan?

In bijlage 4 kan je een aantal grafieken terugvinden waarop je opnieuw alle antwoorden van de respondenten kan uitzetten. In totaal zijn er vier grafieken, één voor elk aspect van leren dan wordt gemeten in deze vragenlijst. Op de horizontale (rode) as vind je de verschillende items terug (bijvoorbeeld voor interne regulatie items 3,7,11,15). Op de verticale as zie je de verschil-lende antwoordmogelijkheden staan. Het is nu de bedoeling dat je de antwoorden van de respondent uitzet op de grafiek en dat je vervolgens de verschillende antwoorden met elkaar verbindt.

We verduidelijken aan de hand van twee voorbeelden:

Voorbeeld 1:

Uit de grafiek blijkt dat deze respondent voornamelijk intern gereguleerd is of met andere woorden, een zelfstandige werker.

›

›

›

›

Interne regulatie (�,�,��,��) - Externe regulatie (�,�,��,��)Dit geldt altijd voor mij

Dit geldt veel voor mij

Dit geldt soms voor mij

Dit geldt zelden voor mij

Dit geldt nooit voor mij

Item 3 Item 7 Item 11 Item 15 Item 4 Item 8 Item 12 Item 16

��

Voorbeeld 2:

Uit de grafiek blijkt dat deze respondent voornamelijk extern gereguleerd is of met andere woorden, graag onder begeleiding leert.

In dit geval zal er veel minder sprake zijn van onduidelijke grafieken. Dit omdat je ten eerste vier items per onderdeel van leren hebt (en geen twee zoals bij zelfeffectiviteit). Bovendien is er telkens sprake van tegengestelde onderdelen. Hoe meer het ene op jou van toepassing is, hoe minder het andere. Hier is er dus sprake van een extra controle. Word je hier echter opnieuw geconfronteerd met een onduidelijke grafiek, dat pas je best dezelfde strategie toe als de hierboven beschreven (zie pagina 27 ).

In wat volgt geven we nog even een overzicht van alle onderdelen van deze vragenlijst, met de items die dit onderdeel trachten te meten en een korte uitleg van elk onderdeel.

Interne regulatie (items 3, 7, 11, 15)Je kunt op eigen houtje leren, zonder hulp van anderen.Voorbeeld �: Je hebt zelf leren surfen op internet. Niemand heeft je dit moeten uitleggen.Voorbeeld �: Je kunt van jezelf zeggen of je een opdracht goed of slecht hebt uitgevoerd.

Externe regulatie (items 4, 8, 12, 16)Je hebt hulp van anderen nodig om iets nieuws te leren.Voorbeeld �: Als je een MP�-speler koopt, moet iemand anders je ermee leren werken.Voorbeeld �: Iemand anders moet zeggen of je een opdracht goed of slecht hebt uitgevoerd. Je

weet dit zelf niet.

Informatie onbewerkt opslaan (items 2, 6, 10, 14)Nieuwe informatie in je geheugen stoppen zonder ze te veranderen. Jij gaat de informatie die je krijgt niet veranderen.Voorbeeld: Je bootst anderen na.

Informatie integreren (items 1, 5, 9, 13)Je koppelt de nieuwe informatie aan bestaande kennis. Jij gaat dan iets doen met de informatie die je krijgt.Voorbeeld: Als je een nieuwe GSM van een ander merk koopt, weet je door ervaring hoe je

je GSM moet gebruiken. Door je ervaring met je vorige GSM, kan je nu immers gemakkelijker je nieuwe GSM gebruiken. Ook al is je nieuwe GSM niet dezelfde als je vorige.

In de praktijk wil dat zeggen dat je een eigen manier van werken ontwikkelt, dat je verschillende manieren van werken kan vergelijken, dat je op zoek gaat naar betere manieren van werken dan wat de gewoonte is.

›

›

›

›

Interne regulatie (3,7,11,15) - Externe regulatie (4,8,12,16)Dit geldt altijd voor mij





Item 3 Item 7 Item 11 Item 15 Item 4 Item 8 Item 12 Item 16

��

Leren als een bouwproces (items 18, 22, 26, 30)Je gaat iets doen met de informatie die je krijgt.Voorbeeld: Wanneer iemand een interessante spreekbeurt geeft in de klas en je wilt er achteraf

meer over te weten komen, dan ga je meer informatie zoeken op internet, in de bibliotheek,…

Leren als kopiëren (items 17, 21, 25, 29)Leren is nabootsen. Je gaat de informatie die je krijgt niet veranderen.Voorbeeld: Als je een woord moet uitleggen op een examen dan doe je dat op juist dezelfde

manier als je leerkracht in de klas heeft gedaan. Je gebruikt je eigen woorden niet.

Intrinsieke motivatie met betrekking tot opleidingen volgen (items 27, 31, 32)Je wilt graag opleidingen volgen gewoon omdat je dat leuk vindt. Leren geeft je een goed gevoel.Voorbeeld: Je volgt een cursus veiligheid omdat je je job als bouwvakker dan beter kan doen.

Intrinsieke motivatie met betrekking tot het uitvoeren van je job (items 19, 23)Je doet je job omdat je hem graag doet. Je haalt positieve energie uit je job.

Extrinsieke motivatie (items 20, 24, 28)Je wilt graag iets leren gewoon omdat je daardoor dingen bereikt die los staan van het leren zelf. Leren geeft je een betere positie in het leven.Voorbeeld: Je volgt een computercursus omdat je dan meer geld kan verdienen.

›

›

›

›

›

��

��

HOOFDSTUK 5

Rapportage aan de respondent

��

��

Hoofdstuk 5

Rapportage aan de respondent

Verwerk de resultaten van de vragenlijsten in een samenvattende rapportage (zie bijlage 4). Het is zeer belangrijk dat deze bevindingen worden teruggekoppeld in een feedbackgesprek. Vul het verslag na het gesprek aan met een overzicht van de actiepunten en concrete afspraken die gepland zijn.

De kracht van deze vragenlijsten schuilt deels in het gesprek dat erop volgt. Het is niet enkel een middel om een bepaald kenmerk van iemand te beschrijven maar het is eveneens een reflectieinstrument. Een instrument dat de respondent aanzet om na te denken over zichzelf met betrekking tot leren, over zijn motivatie tot leren, over zijn sterkten en zwakten, … . Verder kan het instrument, wanneer het gecombineerd wordt met een gesprek, aanknopingspunten bieden voor het voeren van begeleidingsgesprekken. Wat zijn de sterke punten van iemand? Wat zijn aandachtspunten? Wordt de ontwikkeling belemmerd door de opvattingen over leren? Dit alles zorgt voor een nog meer afgestemde aanpak, op maat van de betrokkene. Aangezien we heel wat te weten gekomen zijn over iemand, kunnen we tijdens leermomenten on-the-job, instructiemomenten, opleidingen, trainingen, … rekening houden met de specifieke kenmerken van iemand.

Het gesprek bevat bij voorkeur volgende gesprekspunten:

Voorstellen van de resultaten. - Aan de hand van de grafieken- Objectief: enkel weergave van de resultatenNagaan of de werknemers zich kan herkennen in de resultaten.- Waarom wel/niet?De resultaten weerleggen/bevestigen met voorbeelden uit het werkveld (dit kan aan de hand van gesprekken met de directe overste, collega’s, klanten, leveranciers maar ook aan de hand van verslagen van vroegere functioneringsgesprekken). Gebruik hiervoor opnieuw de STARR techniek.Consensus bereiken met betrekking tot sterktes en aandachtpunten.Wat betekenen de resultaten tegen het licht van onze doelstelling (selectie, promotie, loopbaanbegeleiding, functioneren, ...). Welke actiepunten vloeien hieruit?- Welke zijn de actiepunten?- Wie speelt hierbij een rol?- Wat is de termijn?- Zijn er controlemomenten? (bijvoorbeeld na het verstrijken van een halve termijn even

samen komen voor stand van zaken en eventueel bijsturen)

Zet tijdens deze oefening beide partijen centraal: enerzijds de behoeften van het bedrijf en anderzijds de verwachtingen van de werknemer ten aanzien van zijn loopbaan.

›

›

›

›

›

›

��

Tot slot wordt er een duidelijk verslag van dit gesprek gemaakt in een taal die voor alle partijen verstaanbaar is. Eindig met een overzicht van de acties die gepland worden.

�9

Bijlage 1 – Vragenlijst “Het geloof in eigen kunnen”

Bijlage 2 – Vragenlijst “Een oorzaak geven aan dingen die gebeuren in je leven

Bijlage 3 – Vragenlijst “Leerstijlen”

Bijlage 4 – Scoring en interpretatie vragenlijsten: sjabloon rapportage

Bijlage 5 – Voorbeeld verwerkte rapportageBijlage 5 – Voorbeeld verwerkte rapportage

B I J L A G E N

��

✃ñ

Bijla

ge 1

��

Vragenlijst 1: “Het geloof in eigen kunnen”

InstructiesIn deze vragenlijst zal je een aantal vragen moeten beantwoorden over leren. Leren is een begrip dat je hier ruim mag verstaan. Denk dus niet alleen aan leren zoals we dat kennen van op school maar vooral aan andere vormen van leren zoals leren door iets zelf te doen, leren door te kijken naar anderen, leren van collega’s en oversten, leren op de werkplek, leren door op het internet te surfen, leren door een boek te lezen, leren door trainingen en opleidingen…

Het is belangrijk dat je daarbij denkt aan je eigen situatie. Denk aan je laatste eigen ervaringen met leren.

De vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die je moet beoordelen. Je dient je af te vragen in welke mate je denkt te KUNNEN wat er in de uitspraak wordt beschreven en NIET in welke mate je doet wat er in dat item beschreven staat. Dat doe je door een kruisje te zetten onder de juiste kolom.

Voorbeeld 1:

Ik ben er zeker van dat ik dat niet kan

Ik denk dat ik dat niet kan

Neutraal Ik denk dat ik dat kan

Ik ben er zeker van dat ik dat kan

1. Ik kan spaghetti maken voor 20 personen

Deze persoon is er zeker van dat hij geen spaghetti kan maken voor 20 personen.

Voorbeeld 2:





1. Ik kan spaghetti maken voor 20 personen

Deze persoon denkt dat hij wel spaghetti kan maken voor 20 personen.

Hoe dan ook, antwoord eerlijk. Er bestaan geen goede of foute antwoorden!! En denk er aan, je eerste gedacht is vaak ook het juiste!

��

✃ñ

Bijla

ge 1

��

Beoordeel de volgende vraag:





1. Als ik genoeg moeite doe, kan ik alles leren.

In welke mate denk je te kunnen wat er in onderstaande uitspraken beschreven staat:





1. Ik kan nagaan of ik op werkschema zit.

2. Ik kan mezelf de discipline opleggen die nodig is om mijn planning uit te voeren.

3. Ik kan beoordelen of de manier waarop ik werk goed is.

4. Ik kan precies zeggen wat de chef van mij verwacht, nadat hij me heeft uitgelegd wat ik moet doen.

5. Ik kan opschrijven wat ik wil bereiken op het gebied van werk.

6. Ik kan mijn werk, privé en vrije tijd goed combineren.

7. Ik kan na een week werken zeggen wat ik allemaal heb gedaan.

8. Ik kan nee zeggen tegen dingen die me van mijn werk houden.

��

✃ñ

Bijla

ge 1

��





9. Ik kan beoordelen of ik bereikt heb wat ik wou bereiken.

10. Ik kan manieren vinden om mijn werk beter uit te voeren.

11. Ik kan zeggen wat ik moet kennen en kunnen om uit te blinken in mijn job.

12. Ik kan mijn werktijd zo indelen dat ik alles gedaan krijg.

13. Ik kan zeggen wat het nut is van mijn job.

14. Als ik ondervonden heb dat een bepaalde manier van werken goed is, dan kan ik die manier ook in andere situaties gebruiken.

Ga na of je jezelf werkelijk kan inschatten:





1. Als iets niet lukt, dan vraag ik op tijd hulp aan mijn collega’s of mijn chef.

2. Ik kan voorspellen welke taken ik gemakkelijk zal aanleren en welke niet.

3. Ik kan voorspellen of ik een bepaalde taak tot een goed einde kan brengen.

��

✃ñ

Bijla

ge 1

��





4. Ik kan zeggen wat ik goed kan en wat ik minder goed kan.

5. Ik kan op voorhand zeggen of ik een bepaalde taak graag zal doen.

6. Ik kan zeggen wat mijn sterke en zwakke punten zijn.

7. Ik kan voorspellen voor welke taken ik hulp nodig zal hebben van iemand anders.

8. Ik kan goed inschatten hoe lang het duurt om een bepaalde taak af te werken.

9. Ik kan met zekerheid zeggen dat ik een job heb die goed bij mij past.

BEDANKT

✃ñ

�9

Bijla

ge 2

Vragenlijst 2

“Een oorzaak geven aan dingen die gebeuren in je leven”

InstructieDeze vragenlijst bevat 20 vragen. Iedere vraag bestaat uit twee uitspraken. Het is de bedoeling dat je telkens één van de twee uitspraken kiest die het beste bij jouw mening past. Dit doe je door het hokje voor die uitspraak zwart te maken.

Bijvoorbeeld:

® Kinderen worden te veel gestraft door hun ouders.

® Het probleem met veel kinderen is dat hun ouders niet voldoende streng zijn.

De eerste uitspraak past het beste bij je mening. Je maakt dan ook het hokje voor deze uitspraak zwart.

Er zijn geen goede of slechte antwoorden! Een mening is altijd juist of goed.

Probeer bij elke vraag goed na te denken vooraleer je een hokje zwart maakt. Bij sommige vragen zal je misschien vinden dat geen enkele uitspraak bij je mening past. Probeer dan toch één te kiezen waar je het meeste mee akkoord gaat. Als je vindt dat alle twee de uitspraken goed zijn, kies dan toch één namelijk diegene die het meest overeenkomt met je mening.

��

✃ñ

��

Bijla

ge 2

1. ® Vele ongelukken zijn voor een deel het gevolg van pech.

® Ongelukken zijn meestal het gevolg van fouten die mensen hebben gemaakt.

2. ® Eén van de belangrijke redenen waarom er oorlogen zijn, is omdat mensen zich te weinig interesseren in de politiek.

® Hoe hard mensen ook hun best doen om oorlogen te vermijden, er zullen altijd oorlogen zijn.

3. ® In het leven krijgen mensen uiteindelijk het respect dat ze verdienen.

® Dikwijls worden mensen die hard werken niet genoeg gewaardeerd.

4. ® Als men de kans niet krijgt op de goede momenten, dan haalt men de top niet.

® Mensen met talent die de top niet halen, hebben hun mogelijkheden niet goed gebruikt.

5. ® Wat je ook doet, er zullen altijd mensen zijn die niet van je houden.

® Het is je eigen fout als je niet veel vrienden hebt.

6. ® Ik heb dikwijls ondervonden dat wat moest gebeuren ook echt gebeurde.

® Ik heb ondervonden dat beslissingen waar goed over nagedacht is betere resultaten opleveren dan wanneer je op het lot vertrouwd.

7. ® Iemand die goed werkt, kan bijna geen tegenslag hebben in zijn job.

® Bij de beoordeling van je werk wordt er vaak niet gekeken naar het werk zelf, dus je best doen heeft geen zin.

8. ® Succes bereiken in het leven bekom je door hard te werken, geluk speelt hierbij weinig of geen rol.

® Een goede positie bereiken in het leven heeft te maken met geluk. Je moet op het juiste moment op de juiste plaats zijn.

��

✃ñ

��

Bijla

ge 2

9. ® De gewone mensen hebben toch wel een invloed op beslissingen van de overheid.

® Deze wereld wordt geleid door een aantal machtige personen, wij kunnen daar niets aan doen.

10. ® Wanneer ik plan voor de toekomst, ben ik altijd zeker dat wat ik plan ook zal gebeuren.

® Het heeft dikwijls niet veel zin om plannen te maken voor de toekomst omdat vele gebeurtenissen toch een kwestie zijn van geluk of ongeluk.

11. ® Voor mij is het bereiken van wat ik wil geen kwestie van geluk.

® Dikwijls kunnen we al even goed kop of munt gooien om een beslissing te nemen.

12. ® Het feit of men al dan niet de top haalt en invloed heeft, hangt af van geluk.

® Macht hebben bereik je doordat je talent daarvoor hebt. Toeval heeft daar weinig of niets mee te maken.

13. ® De meeste mensen beseffen niet dat een groot deel van hun leven bepaald wordt door toeval.

® Toeval of geluk hebben bestaat eigenlijk niet in een mensenleven.

14. ® Het is zeer moeilijk om te weten te komen of iemand je echt graag heeft.

® Het aantal vrienden dat je hebt, hangt af van hoe lief en vriendelijk je zelf bent.

15. ® Er is een evenwicht tussen de goede en de slechte dingen die ons overkomen.

® De meeste tegenslagen zijn het gevolg van het feit dat we iets niet kunnen, niet kennen, niet willen of een combinatie van deze drie.

16. ® Politiek gesjoemel kan worden uitgeschakeld als men genoeg moeite doet.

® Het is moeilijk om controle uit te oefenen over de dingen die een poliicus allemaal doet.

��

✃ñ

��

Bijla

ge 2

17. ® Soms begrijp ik niet hoe mijn baas aan beoordeling komt die ik gekregen heb.

® Hoe meer inspanningen ik lever, hoe beter mijn beoordeling zal zijn.

18. ® Ik heb vaak het gevoel dat ik weinig kan doen aan de dingen die me overkomen.

® Ik kan moeilijk aanvaarden dat toeval en geluk een belangrijke rol spelen in mijn leven.

19. ® Mensen zijn eenzaam omdat ze de moeite niet doen om vriendelijk te zijn tegen anderen.

® Iemand kan je of wel of niet verdragen: Het heeft geen nut om moeite te doen om dit te veranderen want dat gaat toch niet.

20. ® Wat mij overkomt is het gevolg van wat ik zelf doe.

® Soms voel ik dat ik te weinig controle heb over de richting waarin mijn leven gaat.

BEDANKT

��

✃ñ

��

Bijla

ge 3

Vragenlijst 3: “Leerstijlen”

InstructieVoor je ligt een vragenlijst die bedoeld is om een beeld te krijgen van hoe jij leert en denkt over leren. Met deze vragenlijst willen we nagaan op welke manier jij leert (bijvoorbeeld leren autorijden) en hoe je denkt over leren (bijvoorbeeld vind je bijleren leuk of eerder saai). We willen te weten komen welke manier voor jou de meest aangename is om iets te leren

Het is heel belangrijk dat je jouw eigen mening geeft. Elk eerlijk antwoord is een goed antwoord.

Belangrijk: Lees elke uitspraak goed. Geef dan aan in hoeverre je jezelf herkent in wat er staat. Dit doe je door een kruisje te zetten onder de kolom die bij jouw mening past.

Voorbeeld 1:





Dit geldt altijdvoor mij

1. Als ik een bepaalde taak moeilijk vindt om uit te voeren dan wil ik weten waaraan dat ligt.

Deze persoon zal niet op zoek gaan naar de oorzaak als hij een taak moeilijk vindt om uit te voeren.

Voorbeeld 2:






1. Als ik een bepaalde taak moeilijk vindt om uit te voeren dan wil ik weten waaraan dat ligt.

Deze persoon zal als hij een taak moeilijk vindt wel op zoek gaan naar de reden waarom dat hij moeite heeft met de taak.

VEEL SUCCES!

✃ñ

�9

Bijla

ge 3






1. Ik vergelijk verschillende mogelijke manieren van werken met elkaar en tracht er de beste uit te halen.

2. Bij de uitvoering van mijn job probeer ik zo goed mogelijk de collega’s die gelijkaardig werk doen, na te bootsen.

3. Als ik moeite heb met een taak, probeer ik na te gaan waar dat aan ligt.

4. Om te weten of ik een taak goed heb gedaan, moet iemand anders dat komen controleren.

5. Wanneer ik twijfel aan een bepaalde manier van werken, tracht ik een betere manier te vinden.

6. Eigenlijk imiteer ik de ganse dag mijn collega’s zonder verder na te denken bij wat ik juist aan het doen ben.

7. Ik ga zelf na of ik een opdracht goed heb gedaan.

8. Zonder tips van de chef, van collega’s, … vind ik het moeilijk om een taak uit te voeren.

9. Als de chef me uitlegt hoe ik iets moet doen dan vraag ik mezelf af of dat inderdaad de beste manier is.

10. De instructies die ik krijg van de chef probeer ik letterlijk te onthouden.

11. Als ik problemen heb bij de uitvoering van een taak zoek ik zelf naar mogelijke oplossingen.

12. Ik weet pas of ik mijn taak goed doe als de chef me dat heeft gezegd.

��

✃ñ

��

Bijla

ge 3






13. Tijdens de uitvoering van mijn job probeer ik me een persoonlijke aanpak eigen te maken.

14. Ik leer de veiligheidvoorschriften uit mijn hoofd.

15. Als een taak gedaan is vraag ik me af hoe ik het de volgende keer beter kan doen.

16. Als ik problemen heb bij het uitvoeren van een taak wil ik zo snel mogelijk van iemand hulp vragen.

17. Leren is de informatie die iemand je geeft precies onthouden.

18. Wanneer iemand me iets leert dan denk ik daar over na en dan heb ik daar ook een mening over.

19. Ik doe mijn job omdat ik ze graag doe.

20. Ik doe mijn job omdat dat van mij verwacht wordt.

21. Leren is precies nadoen wat iemand je heeft voorgedaan.

22. Leren is met anderen discussiëren over een bepaald thema.

23. Na een dag werken heb ik een tevreden gevoel.

24. Ik doe mijn job omdat ik er veel geld mee verdien.

��

✃ñ

��

Bijla

ge 3






25. Leren is de informatie die je hebt gekregen precies onthouden.

26. Wanneer ik iets heb geleerd dan kan ik dat navertellen in eigen woorden.

27. Ik volg opleidingen omdat ik zo beter kan worden in mijn job.

28. Ik volg opleidingen omdat ik hou van het sociale contact met anderen.

29. Leren is volgens mij zorgen dat je de theoretische principes uit je hoofd kent.

30. Als ik iemand moet uitleggen wat ik zelf heb geleerd dan verzin ik voorbeelden zodat de andere het zeker begrijpt.

31. Ik volg opleidingen omdat ik dan meer te weten kom over mijn job.

32. Ik volg opleidingen omdat ik me zo kan verdiepen in mijn vakgebied.

BEDANKT

��

✃ñ

��

Bijla

ge 4

Scoring en interpretatie vragenlijst en leervermogenSjabloon rapportage

De vragenlijsten zijn terug te vinden op de website van RESOC kempen (www.resockempen.be) of als bijlage.

Naam: …………………………………………………………………………

Voornaam: …………………………………………………………………………

Bedrijf/organisatie …………………………………………………………………………

Functie: …………………………………………………………………………

Datum bespreking: …………………………………………………………………………

Het geloof in eigen kunnen

Vraag 1

In het algemeen (denk je dat, weet je niet of ) je (eerder wel, wel, eerder niet, niet, blanco) in staat bent om iets te leren. Je (denkt dat, weet niet of ) je in een bepaalde leersituatie (wel, niet, blanco) het juiste gedrag zou kunnen stellen zodat het leren een succes wordt.

(3 antwoordmogelijkheden, schrappen wat niet past)

Het antwoord (ik ben er zeker van dat ik dat niet kan, ik denk dat ik dat niet kan) wijst op een beperkt tot geen vertrouwen in jezelf met betrekking tot leren.

Het antwoord (ik denk dat ik dat kan, ik ben er zeker van dat ik dat kan) wijzen op veel vertrouwen in jezelf met betrekking tot leren.

Het antwoord neutraal wijst erop dat we geen uitspraak kunnen doen over je zelfvertrouwen met betrekking tot leren.

Vraag 2

Leren bestaat uit verschillende stappen. Voor elke stap moet je iets anders kunnen. We overlopen de verschillende stappen waaruit leren bestaat en vermelden of je denkt dat je de stap kan of niet kan.

1. Taakanalyse: een analyse kunnen maken van de uit te voeren ta(a)k(en) m.n. Weet je uit welke deeltaken je taak bestaat? Weet je welke deeltaken belangrijker zijn dan andere? Welke deeltaken moeten eerst uitgevoerd worden?...

•

•

•

��

Taakanalyse

zeker dat ik dat kan

denk dat ik dat kan

Neutraal

Item11 Item13

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘taakanalyse’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘taakanalyse’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeert zich zowel boven als onder de horizontale (rode) as. We kunnen je antwoorden (niet, moeilijk) interpreteren.

2. Doelstellingen opmaken: Weet je wat het eindresultaat van je opdracht/taak moet zijn?

Doelstellingen opmaken


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item4 Item5

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


›

›

›

��

✃ñ

��

Bijla

ge 4 Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat

bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘doelstellingen opmaken’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘doelstellingen opmaken’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.


3. Strategisch plannen: Kan jij een realistische en haalbare planning opstellen waarbij je rekening houdt met je sterktes, zwaktes en met beïnvloedende externe factoren?

Strategische planning


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item6 Item12

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘strategisch plannen’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘strategisch plannen’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.


›

›

›

›

›

›

�� 9

4. Zelfobservatie: Kan je aan iemand uitleggen wat je aan het doen bent en/of wat je gedaan hebt en hoe je dat doet/gedaan hebt?

Zelfobservatie


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item1 Item7

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfobservatie’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfobservatie’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.


5. Zelfcontrole: Kan jij jezelf verplichten om dingen te doen zodat een taak op tijd klaar is?

Zelfcontrole


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item2 Item8

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


›

›

›

��

✃ñ

�9

Bijla

ge 4 Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat

bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfcontrole’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfcontrole’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.


6. Zelfbeoordeling: Kan jij zeggen of je een bepaalde taak goed of slecht hebt uitgevoerd?

Zelfbeoordeling


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item3 Item9

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfbeoordeling’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfbeoordeling’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.


›

›

›

›

›

›

�0 ��

7. Zelfreactie: Kan je zeggen of je tevreden of ontevreden bent over het resultaat van je werk? Als je niet tevreden bent, kan je dan aanpassingen doen zodat je toch een goed resultaat bereikt?

Zelfreactie


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item10 Item14

denk dat ik dat

zeker dat ik dat


Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfreactie’ (veel) vertrouwen hebt in jezelf.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfreactie’ (heel) weinig vertrouwen hebt in jezelf.


Vraag 3

Deze vraag meet hoeveel vertrouwen je hebt in jezelf op het vlak van zelfkennis. Of met andere woorden, denk je dat je jezelf wel of niet goed kent en kan inschatten (met betrekking tot het leerproces).


Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om jezelf in te schatten.

Je profiel situeer zich onder de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (zeker) niet in staat bent om jezelf in te schatten


›

›

›

›

›

›

�0

✃ñ

��

Bijla

ge 4 Zelfkennis


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item1 Item2 Item3 Item4 Item5 Item6 Item7 Item8 Item9denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Een oorzaak geven aan dingen die gebeuren in je leven


gebeurtenissen altijd verklaren door eigenschappen van jezelf

Je verklaart dingen die gebeuren bijna altijd door eigenschappen van jezelf. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.

Voorbeeld 1: Je bent geslaagd in je rijexamens omdat je veel hebt geoefend.Voorbeeld 2: Je hebt je rijexamens niet gehaald omdat je te weinig hebt geoefend.

Je denkt veel controle te hebben over je eigen leven.

Voorbeeld: Een goed examen maken heb je zelf in de hand want als je veel studeert dan denk je dat je veel punten zal halen.

Slagen voor een examen geeft je veel vertrouwen in jezelf. Hierdoor zal je met volle moed studeren voor andere examens. En dat is positief. Een slecht examen maken geeft je weinig vertrouwen in jezelf. Je zal dan de moed verliezen voor de volgende examens. En dan is niet goed.

Maar, opgepast! Je mag jezelf niet gaan overschatten. Als je denkt dat je alles kan, kan je met je hoofd tegen de muur botsen. Je gaat dan taken doen die te moeilijk zijn voor jou en die erge gevolgen kunnen hebben.

Verder mag je jezelf niet van alle pech de schuld geven. Denken dat je niets kan zorgt ervoor dat je heel weinig vertrouwen hebt in jezelf.

gebeurtenissen meestal verklaren door eigenschappen van jezelf.

Je verklaart dingen die gebeuren meestal door eigenschappen van jezelf. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.

Voorbeeld 1: Je hebt een zwemwedstrijd gewonnen omdat je hard hebt getraind.Voorbeeld 2: Je hebt de marathon niet kunnen uitlopen omdat je te weinig hebt getraind.

›

••

•

›

••

��

Je denkt controle te hebben over je eigen leven

Voorbeeld: Een sportwedstrijd winnen, heb je zelf in de hand want als je veel traint dan denk je dat je zal winnen.

Slagen voor een examen geeft je veel vertrouwen in jezelf. Hierdoor zal je met volle moed studeren voor andere examens. En dat is positief. Een slecht examen maken geeft je weinig vertrouwen in jezelf. Je zal dan de moed verliezen voor de volgende examens. En dan is niet goed.

Maar, soms verklaar je dingen die gebeuren ook door dingen die buiten jezelf liggen.

Voorbeeld: Je hebt een wedstrijd verloren omdat je pech hebt gehad.

Het is goed dat je soms ook zo dingen verklaart. Want niet alles ligt aan jezelf! Als je alle positieve dingen verklaart door jezelf dan kan het zijn dat je jezelf overschat. Alle negatieve dingen die gebeuren verklaren door eigenschappen van jezelf kan er voor zorgen dat je heel weinig zelfvertrouwen hebt.

gebeurtenissen bijna nooit verklaren door eigenschappen van jezelf.

Je verklaart dingen die gebeuren bijna nooit door eigenschappen van jezelf. Meestal gebruik je eigenschappen van anderen of toeval om de dingen te verklaren. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.

Voorbeeld 1: Je bent aangeworven voor een job omdat je geluk hebt gehad.Voorbeeld 2: Je hebt een slechte beoordeling gekregen op je werk omdat je baas je niet kan verdragen.

Je denkt weinig controle te hebben over je eigen leven.

Voorbeeld: Een goed examen maken heb je niet zelf in de hand want het hangt af van geluk of je zal slagen of niet.

Slagen voor een examen of een slecht examen maken heeft weinig invloed op je zelfvertrouwen. Want de oorzaak ligt buiten jezelf; je hebt er geen invloed op.

Maar, soms verklaar je dingen toch ook door eigenschappen van jezelf.

Voorbeeld: Je hebt een goede evaluatie van je baas gekregen omdat je heel hard hebt gewerkt.

Het is goed dat je soms ook zo dingen verklaart. Soms gebeurt iets omdat je er zelf hebt voor gewerkt. En als je die dan verklaart door interne eigenschappen van jezelf dan geeft je dat veel vertrouwen. En dat is goed voor je toekomst

Voorbeeld: Wanneer je een goed examen hebt gemaakt en je denkt dat dit komt door jezelf (omdat je hard hebt gestudeerd) dan geeft dat je zelfvertrouwen. En daardoor heb je veel moed om ook andere examens goed te maken.

•

•

•

›

••

•

•

•

��

✃ñ

��

Bijla

ge 4 gebeurtenissen zelden of nooit verklaren door eigenschappen van jezelf.

Je verklaart dingen die gebeuren zelden of nooit door eigenschappen van jezelf. Dit doe je zowel voor positieve als negatieve gebeurtenissen.

Voorbeeld 1: Je hebt een goed examen afgelegd omdat je geluk hebt gehad.Voorbeeld 2: Je hebt een voetbalwedstrijd verloren omwille van de partijdigheid van de scheidsrechter.

Je denkt geen controle te hebben over je eigen leven.

Voorbeeld: Een goed examen maken heb je niet zelf in de hand want het hangt af van geluk of je zal slagen of niet.

Slagen voor een examen of een slecht examen maken heeft hier geen of weinig invloed op je zelfvertrouwen. Want de oorzaak ligt buiten jezelf; je hebt er geen invloed op.

Maar, opgepast! Je mag jezelf niet gaan onderschatten. Als je denkt dat je niets kan, dan heeft dat invloed op je gedrag. Je gaat dan weinig taken doen, je kan ze toch niet. En als je een taak doet dan verwacht je steeds een negatieve uitslag.

Verder moet je negatieve gebeurtenissen niet steeds verklaren door anderen of toeval. Soms kan je wel de oorzaak hiervan zijn. Geef dit dan ook toe. Want dan alleen kan je er iets aan doen.

Voorbeeld: Je hebt een slecht examen gemaakt omdat je te weinig hebt gestudeerd en niet omdat de leerkracht je niet kan verdragen.

Neutraal

Je verklaart dingen die gebeuren, positieve en negatieve, door zowel

eigenschappen van jezelf

Voorbeeld 1: Je hebt een goed examen afgelegd omdat je goed hebt gestudeerd.Voorbeeld 2: Je hebt een slecht examen afgelegd omdat je te weinig hebt gestudeerd.

als door eigenschappen van anderen / toeval

Voorbeeld 1: Je hebt een goed examen afgelegd omdat je geluk hebt gehad.Voorbeeld 2: Je hebt een slecht examen afgelegd omdat de leerkracht je niet kan verdragen.


Wat kan je met deze resultaten doen?

Herken je jezelf in deze uitleg?Heb je negatieve ervaringen met leren? Indien ja, denk dan aan 1 negatieve ervaring uit je verleden. Waarom denk je dat je die negatieve gebeurtenissen hebt meegemaakt? Schrijf je deze toe aan anderen of toeval? Bekijk ook eens de rol die je zelf hebt gespeeld?

›

••

•

•

›

•

••

•

••

••

��

Leerstijlen

Hoe leer jij het liefste?

Interne regulatie (3, 7, 11, 15) - Externe regulatie (4, 8, 12, 16)

Dit geldt altijd voor mij



Item3 Item7 Item11 Item15 Item4 Item8 Item12 Item16Dit geldt zelden voor mij



Je leert graag zelfstandig (interne regulatie)

Je kunt op eigen houtje leren, zonder hulp van anderen.

Voorbeeld 1: Je hebt zelf leren surfen op internet. Niemand heeft je dit moeten uitleggen.

of

Je leert graag onder begeleiding (externe regulatie)

Je hebt hulp van anderen nodig om iets nieuws te leren.

Voorbeeld 1: Als je een MP3-speler koopt, moet iemand anders je ermee leren werken.

of

Op basis van je antwoorden kunnen we niet zeggen hoe je het liefste leert.

›

›

•

›

•

›

��

✃ñ

��

Bijla

ge 4 Wat doe jij met nieuwe informatie?

Info opslaan (2, 6, 10, 14) - Info intergreren (1, 5, 9, 13)







Informatie onbewerkt opslaan

Nieuwe informatie in je geheugen stoppen zonder ze te veranderen. Jij gaat de informatie die je krijgt niet veranderen.

Voorbeeld: Je bootst anderen na.

of

Informatie integreren

Je koppelt de nieuwe informatie aan bestaande kennis. Jij gaat dan iets doen met de informatie die je krijgt.

Voorbeeld: Als je een nieuwe GSM van een ander merk koopt, weet je door ervaring hoe je je GSM moet gebruiken. Door je ervaring met die vorige GSM, kan je nu immers gemakkelijker je nieuwe GSM gebruiken. Ook al is je nieuwe GSM niet dezelfde als je vorige.

In de praktijk wil dat zeggen dat je een eigen manier van werken ontwikkelt, dat je verschillende manieren van werken kan vergelijken, dat je op zoek gaat naar betere manieren van werken dan wat de gewoonte is.

of

Op basis van je antwoorden kunnen we niet zeggen wat je doet met nieuwe informatie.

›

›

•

›

•

›

��

Hoe sta jij tegenover leren?

Leren is bouwen (18, 22, 26, 30) - Leren is kopiëren (17, 21, 25, 29)







Leren als een bouwproces

Je gaat iets doen met de informatie die je krijgt.

Voorbeeld: Wanneer iemand een interessante spreekbeurt geeft in de klas en je wilt er achteraf meer over te weten komen, dan ga je meer informatie zoeken op internet, in de bibliotheek,…

of

Leren als kopiëren

Leren is nabootsen. Je gaat de informatie die je krijgt niet veranderen.

Voorbeeld: Als je een woord moet uitleggen op een examen dan doe je dat op juist dezelfde manier als je leerkracht. Je gebruikt je eigen woorden niet.

of

Op basis van je antwoorden kunnen we niet zeggen op welke manier jij naar leren kijkt.

›

›

•

›

•

›

��

✃ñ

��

Bijla

ge 4 Waarom wil je graag iets leren?

Intrinsieke motivatie opleidingen (27, 31, 32) - Intrinsieke motivatie job (19, 23) -Extrinsieke motivatie (20, 24, 28)







Intrinsieke motivatie met betrekking tot opleidingen volgen

Je wilt graag opleidingen volgen gewoon omdat je dat leuk vindt. Leren geeft je een goed gevoel.

of

Intrinsieke motivatie met betrekking tot het uitvoeren van je job

Je doet je job omdat je hem graag doet. Je haalt positieve energie uit je job.

of

Extrinsieke motivatie

Je wilt graag iets leren gewoon omdat je daardoor dingen bereikt die los staan van het leren zelf. Leren geeft je een betere positie in het leven.

Voorbeeld: Je volgt een computercursus omdat je dan meer geld kan verdienen.

of

Op basis van je antwoorden kunnen we niet zeggen waarom je graag iets leert.

›

›

›

›

•

›

�� 9

��

✃ñ

�9

Bijla

ge 5

Voorbeeld verwerkte rapportagevragenlijsten

Naam: Janssens

Voornaam: Anne

Bedrijf/organisatie Toyland

Functie: assembleur

Datum bespreking: 27/04/2007

Het geloof in eigen kunnen

Vraag 1

In het algemeen denk je dat je eerder niet, in staat bent om iets te leren. Je denkt dat je in een bepaalde leersituatie niet het juiste gedrag zou kunnen stellen zodat het leren een succes wordt.

Het antwoord ik denk dat ik dat niet kan wijst op een beperkt tot geen vertrouwen in jezelf met betrekking tot leren.

Vraag 2

Leren bestaat uit verschillende stappen. Voor elke stap moet je iets anders kunnen. We overlopen de verschillende stappen waaruit leren bestaat en vermelden of je denkt dat je de stap kan of niet kan.

1. Taakanalyse: een analyse kunnen maken van de uit te voeren ta(a)k(en) m.n. Weet je uit welke deeltaken je taak bestaat? Weet je welke deeltaken belangrijker zijn dan andere? Welke deeltaken moeten eerst uitgevoerd worden?...

Taakanalyse


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item11 Item13

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

•

�0 ��

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je (eerder) wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘taakanalyse’ vertrouwen hebt in jezelf.

2. Doelstellingen opmaken: Weet je wat het eindresultaat van je opdracht/taak moet zijn?

Doelstellingen opmaken


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item4 Item5

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘doelstellingen opmaken’ vertrouwen hebt in jezelf.

3. Strategisch plannen: Kan jij een realistische en haalbare planning opstellen waarbij je rekening houdt met je sterktes, zwaktes en met beïnvloedende externe factoren?

Strategische planning


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item6 Item12

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘strategisch plannen’ vertrouwen hebt in jezelf.

›

›

›

�0

✃ñ

��

Bijla

ge 5 4. Zelfobservatie: Kan je aan iemand uitleggen wat je aan het doen bent en/of wat je gedaan hebt

en hoe je dat doet/gedaan hebt?

Zelfobservatie


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item1 Item7

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfobservatie’ vertrouwen hebt in jezelf.

5. Zelfcontrole: Kan jij jezelf verplichten om dingen te doen zodat een taak op tijd klaar is?

Zelfcontrole


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item2 Item8

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfcontrole’ vertrouwen hebt in jezelf.

›

›

��

6. Zelfbeoordeling: Kan jij zeggen of je een bepaalde taak goed of slecht hebt uitgevoerd?

Zelfbeoordeling


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item3 Item9

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfbeoordeling’ vertrouwen hebt in jezelf.

7. Zelfreactie: Kan je zeggen of je tevreden of ontevreden bent over het resultaat van je werk? Als je niet tevreden bent, kan je dan aanpassingen doen zodat je toch een goed resultaat bereikt?

Zelfreactie


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item10 Item14

denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent om deze stap uit te voeren. Hieruit kunnen we besluiten dat je met betrekking tot het subproces ‘zelfreactie’ vertrouwen hebt in jezelf.

Vraag 3

Deze vraag meet hoeveel vertrouwen je hebt in jezelf op het vlak van zelfkennis. Of met andere woorden, denk je dat je jezelf wel of niet goed kent en kan inschatten (met betrekking tot het leerproces).

›

›

��

✃ñ

��

Bijla

ge 5 Je profiel situeert zich boven de horizontale (rode) as. Jij denkt dat je eerder wel in staat bent

om jezelf in te schatten.

Zelfkennis


denk dat ik dat kan

Neutraal

Item1 Item2 Item3 Item4 Item5 Item6 Item7 Item8 Item9denk dat ik dat

zeker dat ik dat

Een oorzaak geven aan dingen die gebeuren in je leven

Neutraal

Je verklaart dingen die gebeuren, positieve en negatieve, door zowel

eigenschappen van jezelf

Voorbeeld 1: Je hebt een goed examen afgelegd omdat je goed hebt gestudeerd.Voorbeeld 2: Je hebt een slecht examen afgelegd omdat je te weinig hebt gestudeerd.

als door eigenschappen van anderen / toeval

Voorbeeld 1: Je hebt een goed examen afgelegd omdat je geluk hebt gehad.Voorbeeld 2: Je hebt een slecht examen afgelegd omdat de leerkracht je niet kan verdragen.


Wat kan je met deze resultaten doen?

Heb je negatieve ervaringen met leren? Indien ja, denk dan aan 1 negatieve ervaring uit je verleden. Waarom denk je dat je die negatieve gebeurtenissen hebt meegemaakt?

›

›

•

••

•

••

•

��

Leerstijlen

Hoe leer jij het liefste?

Interne regulatie (3, 7, 11, 15) - Externe regulatie (4, 8, 12, 16)






Je leert graag onder begeleiding (externe regulatie)

Je hebt hulp van anderen nodig om iets nieuws te leren.

Voorbeeld: Als je een MP3-speler koopt, moet iemand anders je ermee leren werken.

Wat doe jij met nieuwe informatie?

Info opslaan (2, 6, 10, 14) - Info intergreren (1, 5, 9, 13)






Op basis van je antwoorden kunnen we niet zeggen wat je doet met nieuwe informatie.

›

›

•

›

›

��

✃ñ

��

Bijla

ge 5 Hoe sta jij tegenover leren?

Leren is bouwen (18, 22, 26, 30) - Leren is kopiëren (17, 21, 25, 29)






Leren als kopiëren

Leren is nabootsen. Je gaat de informatie die je krijgt niet veranderen.

Voorbeeld: Als je een woord moet uitleggen op een examen dan doe je dat op juist dezelfde manier als je leerkracht. Je gebruikt je eigen woorden niet.

Waarom wil je graag iets leren?

Intrinsieke motivatie opleidingen (27, 31, 32) - Intrinsieke motivatie job (19, 23) -Extrinsieke motivatie (20, 24, 28)






Extrinsieke motivatie

Je wilt graag iets leren gewoon omdat je daardoor dingen bereikt die los staan van het leren zelf. Leren geeft je een betere positie in het leven.

›

›

•

›

›

‘NAPOLEON revised’ is een project van RESOC Kempen en haar partners:

VOKA Kamer van Koophandel Kempen, Katholieke Hogeschool Kempen, IPV, ABVV, ACV, Cirkant vzw, Kempense Centra voor Deeltijds Onderwijs

(Balen, Geel, Herentals en Noorderkempen).

Met de financiële steun van: ESF, Hefboomkrediet en IPV

ESF: bijdrage tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door het bevorderen van inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid en gelijke kansen, en door het investeren in menselijke hulpbronnen.

Opleidingsadviseurvan de voedingsindustrie

Napoleon Revised (RESOC Kempen) vragenlijsten

Documents

Transcript of Napoleon Revised (RESOC Kempen) vragenlijsten