Motilisme op weg naar meer balans. · 2019-01-20 · beurzen beweegt. En ook hier zijn er gevolgen,...

de Motiele Architect Januari 2019

Motilisme... op weg naar meer balans.Het creëren van bewegingsruimte

Om het woord “Motilisme” te kunnen begrijpen wil ik beginnen met het kort toelichten van een drietal begrippen:

• Motiliteit: Dit begrip komt uit de biologie en betreft het vermogen van een eencellig of eenvoudig meercellig organisme tot het op eigen kracht omzetten van energie in arbeid. Het enige dat zij nodig hebben is “ruimte” om in te kunnen bewegen.

• Motiele kernen: Hiermee bedoel ik individuen of groepen mensen die in staat zijn om op eigen kracht in beweging te komen; hun dromen na te jagen.

• Motilisme: Dit is de naam van een nieuw werkveld waarmee we inspelen op het vermogen van deze “motiele kernen” om op eigen kracht in beweging te komen. M.a.w. de mens de “ruimte” bieden om in te kunnen “bewegen”; om hun dromen te realiseren!

Motilisme is dus een afgeleide uit de biologie en staat voor het idee dat de gemeenschap een dynamisch organisme is, opgebouwd uit zogenoemde “motiele kernen”. Motilisme, in de betekenis van werkveld, vormt zich vanuit de projectie van dit idee op onze bouwwereld. Het doel is om mensen te helpen met het naleven van hun “dromen” door het creëren van zoveel mogelijk “bewegingsruimte”.

Een plafond voor “ambities”

De aanleiding om op zoek te gaan naar een nieuw werkveld is het vrijwel onzichtbare “plafond” waar je als architect met regelmaat tegenaan loopt. Een plafond waardoor de “ambities” die je hebt als architect om dat te bieden wat ik hier voor het gemak als “kwaliteit” zou willen samenvatten, weinig ruimte krijgt om te gedijen. Het is steeds moeilijker om buiten de lijntjes te kleuren, te innoveren... idealen te concretiseren.

En als het dan toch lukt om aan de voorkant van een proces bijzondere ambities op de agenda te zetten, zoals duurzaam bouwen, meer flexibiliteit, betere collectieve ruimten, alternatieve energie, biobased materialen, ruimte voor inspraak, enzovoort... dan negeren we deze niet zelden als het er echt op aan komt of vertalen het tot een “sausje” voor op de bühne. We cultiveren wel het beeld van dat we ambities hebben, maar zien ons zelf (als bouwwereld) niet direct verantwoordelijk om deze ook daadwerkelijk te realiseren; als doelstelling bovenaan te zetten... en te houden! Ambities worden als eerste bezuinigd als het “ingewikkeld” wordt.

Het is lastig om door dit plafond heen te breken. Daar waar de politieke wil heerst om wat extra te brengen, ontstaat vaak wel ruimte voor die “kwaliteit” of het “experiment”, maar mainstream is “het plafond” de baas. Wat bij mij groeit is een besef dat architecten (en daarmee tevens de bouwwereld) hun potentiaal niet naar vermogen benutten en ik ben van mening dat we dit actief moeten veranderen!


Toename “complexiteit”

De vraag is waar dit “plafond” vandaan komt? Het bestaan ervan lijkt bijna homeopathische verdund door de jaren gevoed en toont eigenschappen die de symptomen zijn van een maatschappij onder druk; de druk van een toenemende complexiteit. Een gevolg van impulsen uit de maatschappij die invloed hebben op ons dagelijks functioneren. Impulsen die wij als maatschappij zelf initiëren, maar zonder een daadwerkelijk bewustzijn van de gevolgen. Wat ook lastig is, want ook al vormen wij de wereld, die wereld vormt ons ook... en hoe voorspel je de reactie?!

Ik heb het over invloeden van de (social)media, de “vrije markt”, digitalisering, automatisering, het tempo van processen, Europa, globalisering, klimaatverandering, overbevolking, het gat tussen rijk en arm, enzovoort. Veel ervan speelt zich af buiten onze directe invloedssfeer, maar heeft daardoor niet minder effect. En de complexiteit die het met zich meebrengt maakt het steeds moeilijker om je een beeld te vormen van oorzaak en gevolg, feit of mening, ambitie of belang… Kortom, het creëert verwarring.

Ik wil hier niet verder over uitweiden, want het leidt af van waar ik naartoe wil en er zijn mensen die dat veel beter kunnen dan ik. Maar waar ik het wel over wil hebben zijn de gevolgen van deze toenemende complexiteit (en verwarring) voor de wijze waarop wij omgaan met de ruimtelijke opgave. Ik noem er drie:

1. Verlies aan betekenis

Een eerste gevolg is dat ik in mijn dagelijks werk steeds minder ruimte krijg om goed over vraagstukken na te denken. Veel moet vooral snel gebeuren… tijd is geld! Echt inhoudelijke kennis ontwikkelen lijkt steeds minder relevant. In plaats daarvan richten wij ons op het verzamelen van “informatie”. En ook al lijkt dat hetzelfde, dat is het niet. Informatie biedt veel meer ruimte voor interpretatie, gaat niet perse over de feiten. En de waardering ervan is niet noodzakelijkerwijs het gevolg van de kwaliteit van de inhoud, als wel het gemak waarmee we deze inhoud kunnen begrijpen.

We zijn ontvankelijk voor dat wat wij snel en simpel kunnen begrijpen. Daarom is zoiets als “herkenbaarheid” ook een harde valuta in discussies, ook al handelt het om willekeurige meningen of opinies. Mensen lijken, ondanks hun toegang tot steeds meer informatie, juist minder goed of slechts oppervlakkig geïnformeerd.


Het effect is een devalueren van de meer complexe, menselijke eigenschappen die ons gevoelig maken voor de minder makkelijk zichtbare of begrijpelijke betekenis van gebeurtenissen en omstandigheden. Menselijke eigenschappen die zich uiten in intuïtie, geduld, twijfels, zorgvuldigheid, invoelingsvermogen, moraliteit, spiritualiteit... reflexie. Het zijn deze belangrijke menselijke vermogens die lijken onder te sneeuwen in een zucht naar concreet, herkenbaar, tastbaar, beheersbaar, snel, zakelijk... productie.

2. Geld als doel, geluk een luxe

Een tweede gevolg dat ik zie is dat waarden die wij makkelijk kunnen toetsen, ons vertrouwen geven en gemoedsrust. Dat wat we niet goed kunnen toetsen is minder populair, zij maken onze processen “ingewikkeld”. Het is zelfs zover dat het uitstralen van vertrouwen op zich, terecht of niet, al een kwaliteit is. De boodschap kan nog zo fout, fictief of fake zijn, als hij met vertrouwen wordt gebracht is men geneigd toch te geloven; die “sprong” wagen. Niet zelden in oorsprong volledig irrationeel. Kijk maar naar wat de financiële beurzen beweegt.

En ook hier zijn er gevolgen, want als “vertrouwen” of “toetsbaarheid” synoniem staan voor kwaliteit, verworden overzichtelijke en toetsbare thema’s zoals tijd en geld tot meer dan alleen een middel. Zij worden een kwaliteit (lees doel) op zich.

We zijn dan ook niet ver verwijdert van het denkbeeld dat huizen, woongebouwen, kantoren, enzovoort, eerder middelen zijn om geld mee te verdienen dan ruimten om ons geluk te borgen. Met andere woorden, geld is gepromoveerd van middel tot doel en ons geluk is steeds meer een luxe-artikel... voor hen die het kunnen betalen. We beoordelen en sturen onze ontwerpen vaker op basis van hun “ruilwaarde” dan hun “belevingswaarde”.

Deze “cultuur” zie ik terug in onze dagelijkse praktijk. In hoe we over opgaven praten. In uitspraken als: het bouwen van hutten of douwen van dozen, een unit van 100 m2 als metafoor van de woning, het bergen van mensen in plaats van huisvesten, enzovoort. Daarbij gaan “ambities” steeds vaker gepaard met de bijzin: “Maar er moet ook wat verdient worden?!” Wat natuurlijk zo is, maar in de praktijk helaas synoniem staat voor “geld eerst, en dan kijken wat we nog over hebben.”

Let wel, de waarde van een woning wordt in processen vooraf in normbedragen vastgesteld. Onze “bewegingsruimte” wordt gedefinieerd binnen financiële kaders, afhankelijk voor welke doelgroep we bouwen, wat zij kunnen betalen, in welke welstands-zone we zitten, wat de grond moet kosten, wie er positie heeft, enzovoort.

En voor alle duidelijkheid, ik wil hier niet suggereren dat alles daardoor fout is wat we maken of doen, absoluut niet, ik meen alleen dat het economisch systeem waarbinnen we


functioneren een hele specifieke weg bewandeld. Een waarbij de ambities zich in eerste instantie richten op een welvaart in de enge zin des woord (koopkracht & inkomen) en slechts in beperkte mate op die ruimere definitie waarin ook ons milieu, de veerkracht van flora en fauna, het collectieve leven en vrije tijdsbesteding een belangrijke rol spelen. Laat staan ons welzijn, waarbij we tevens rekening moeten houden met ons geluk, de liefde van het individu of de harmonie binnen de sociale gemeenschap.

Met name dat laatste is een zodanig subjectief en moeilijk meetbaar terrein, dat ons hedendaags “economisch denkmodel” er niet zo goed raad mee weet, de (belevings)waarde niet kan te toetsen en daardoor de noodzaak ervan simpelweg negeert... dus geld tot doel stelt en geluk als een luxe beschouwt.

3. Toename (tijds)druk

Als derde gevolg zie ik dat hele volksstammen bezig zijn met het reguleren van die complexiteit. Wat echter leidt tot een nog groter groeiend web van wetten en regels, maar óók exorbitante vrijheden. Veel ervan wordt getest “by trial and error”; een vorm van experimenteren dus en hebben effect. Ze ontnemen mensen hun houvast en stimuleren de behoefte aan de meer “simpele regels” van vraagstukken als haalbaarheid, beheersbaarheid, productie, enzovoort.

Het is begrijpelijk dat we regels bedenken om nieuwe ontwikkelingen een plek te geven in onze maatschappij, maar mijn beeld is dat we hierbij (vaak) de wetmatigheden van ons leven te veel vereenvoudigen. Werken op basis van te abstracte modellen van de werkelijkheid. Hierdoor de effecten, met name op de lange termijn, niet overzien.

Neem als voorbeeld de computer. Deze wordt “verkocht” met de boodschap dat hij ons werk gemakkelijker maakt. Met name dat “monotone” uit handen neemt, dat we meer (vrije) tijd overhouden en tegelijkertijd meer relaxed, beter presteren. Wanneer je deze gedachte isoleert van de maatschappij en diens complexe karakter, dan klinkt dat aannemelijk, maar de praktijk volgt een eigen “logica”...: omdat we iets sneller kunnen produceren krijgen we minder tijd of meer te doen in dezelfde tijd! Het biedt dus juist géén ontspanning, maar in plaats daarvan een toename van (tijds)druk. Zo reageert nu eenmaal een vrije handelsmarkt die is ingericht om permanent te groeien.

En in mijn vak, als architect, is dat geen positieve impuls. Architectuur is van nature bijzonder traag. Heeft tijd nodig om te rijpen en te kunnen heroverwegen. Inspiratie is slechts zelden die “bliksemschicht” die je treft. Het vraagt veel vaker noeste arbeid en uren maken. Het is prima om die “productie” wat te vereenvoudigen, maar de praktijk zorgt ervoor dat we minder tijd krijgen om na te denken. En niet in de laatste plaats omdat die productie oorspronkelijk een belangrijk onderdeel was van dat denkproces, niet alleen een uitwerking volgens protocollen.


Een transitie-fase...

Zo... wat is de conclusie? Waarom is het belangrijk om een verlies aan betekenis, die fixatie op economische ruilwaarde en een toenemende (tijds)druk te benoemen?

Omdat het symptomen zijn van de transitie waarin we zitten. Een tijdsperiode die met name complex is, voortdurend aan verandering onderhevig en waarin we veelal empirisch onderzoeken (by trial and error dus) of iets wel of niet werkt. Ik vergelijk het klimaat met hoe het moet zijn voor opgroeiende kinderen. Ook zij moeten gaandeweg van alles eerst ervaren en het dan een plek geven. Ik denk dat gelijk onze kinderen ook wij opgroeien in onze tijd. Veel is nieuw en daar moeten we mee leren omgaan... die (social)media, die permanente interactiviteit, het groeiende tempo, grote vraagstukken zoals de nieuwe economie, vrije markt, Europa, globalisering, enzovoort.

... met instabiliteit als gevolg

En de meest begrijpelijke consequentie van een transitie, is instabiliteit. Dat experimenteren waar ik het over had veroorzaakt verschuivingen in de maatschappij en deze raakt hierdoor op meerdere fronten “uit balans”. Het is een universele wet, ongeacht de context waarin wij ons als maatschappij bevinden en het vindt plaats op zowel grote als kleine schaal. Dit is de rede waarom je ook niet kunt stellen dat bijvoorbeeld een banken-crisis zoals we die kennen, alleen de resultante is van “zwaar weer”; het effect van een extreme

invloed van buitenaf. Je moet je net zo goed afvragen of die “boot” waar we met z’n allen in zitten niet gewoon onvoldoende “zeewaardig” is, te weinig stabiel dus.

Twee krachtenvelden

En als we vanuit deze gedachte naar de bouwwereld kijken, dan kan je met zekerheid stellen dat het werkveld van “bouwen” per definitie een balansoefening is. Een tussen verschillende krachtenvelden, bijvoorbeeld die van de “kunst” en “handel”, met elk hun eigen vertegenwoordigers. Misschien de architect en ontwikkelaar als meest herkenbaar. En al moet direct worden opgemerkt dat deze personages in de praktijk een zeer divers karakter hebben, die disbalans (in “gewicht” en “positie”) toont zich duidelijk en wordt door beide gevoed, elk op een eigen wijze.

Ik zal ze toelichten:


De architect

De architect legt steeds minder “gewicht” in de schaal. Hij doet natuurlijk wel mee in het proces, maar als adviseur en niet zelden de vormgever van andermans ideeën of zienswijzen, vastgelegd in EMVI-criteria, massa-optimalisatie, ordners met eisen... Terwijl de architect als vakmens van origine de vervanger was van een gemeenschappelijk, intuïtief, collectief bewustzijn en de bijzondere taak had om de wereld om ons heen en het leven dat zich daarin afspeelt te leren kennen en te begrijpen. Om vervolgens hieraan middels zijn of haar architectuur een waardevolle bijdrage te leveren. Te zien hoe wij het liefst leven, waar wij gelukkig van worden, bewust of onbewust, om vervolgens hiervoor zorg te dragen in het werk... als een soort hoeder van de (openbare) ruimte.

Oorzaken van deze verschuiving in “gewicht” vinden we in o.a.: • het ontbreken van een helder beeld van wat een “architect” is, kan en doet,• een begrijpelijk wantrouwen jegens het vrijzinnige “architectonisch denken”,• de afname van het bewustzijn dat “architectuur” een integraal werkveld betreft,• de impact van de “(tijds)druk” op ons “trage vak”. Met als gevolg dat veel architecten steeds later bij een ontwikkeling betrokken worden. Vaak pas aan het einde van een (denk)proces, wanneer belangrijke uitgangspunten (ook architectonische & stedenbouwkundige) reeds geformuleerd zijn.

De ontwikkelaar

De ontwikkelaar neemt in processen een steeds prominentere “positie” in. Met de overtuiging dat hij de touwtjes in handen moet hebben. De handelsgeest drijft mensen tot competitief gedrag en voedt de behoefte om “terrein te winnen”. En omdat het over handel gaat stellen zij logischerwijs kernwaarden als continuïteit, rendement, haalbaarheid, enzovoort hoog op de agenda. Ze staan wel open voor “ambities”, maar onder controle van de handelsgeest.

Oorzaken van deze “houding” vinden we in o.a.:

• het logisch effect van onze tijdgeest (kapitalisme),• de idee fixe dat wie betaald ook bepaald, • het feit dat de handel zich primair richt op continuïteit en groei.


Met als gevolg dat handelsbelangen als “drijfankers” werken wanneer we een andere koers willen varen. Er bestaat wel speelruimte om te innoveren, zolang die “positie’ (continuïteit, rendement, groei...) maar niet in het gedrang komt. Waardoor van echt “afdrijven”, laat staan een “ander water zoeken”, geen sprake is. Terwijl juist dat afdrijven of een ander water zoeken soms nodig is om tot nieuwe perspectieven te komen.

Een moeizaam hervormingsklimaat

Het gevolg van deze disbalans is een moeizaam klimaat voor hervormingen. Of de creatie van hervormingen die, ondanks alle goede bedoelingen en intellectuele vermogens, alleen symptomen bestrijden. Het feit dat bijzondere, innovatieve producten of ideeën niet van de grond komen is het directe gevolg hiervan. Sommige goede ideeën of producten zijn simpelweg niet van belang voor de handel; “Het huis wordt zo ook wel verkocht…” en dus komen zij niet tot bloei. Of innovaties richten zich vooral op een betere handel. Zo is prefabricatie er om sneller te kunnen bouwen, flexibiliteit om meer functionaliteit op een m2 te krijgen, duurzame energie om geld te besparen, enzovoort.

En let wel, het zijn wij mensen zelf die vanuit onze zucht naar “meer voor minder” deze vorm van “navelstaren” vaak cultiveren!

Bieden van een ander perspectief

De vraag is hoe we iets kunnen veranderen in een lastig klimaat voor hervormingen? Het helpt niet om er alleen over te praten, we moeten concreet handelen. Maar waar moet je beginnen? Vanuit wat voor soort denkbeeld? We kunnen een probleem niet oplossen met de denkbeelden die het veroorzaakt (A. Einstein). Het is een lastig vraagstuk, maar niet onmogelijk.

De oplossing begint met het stellen van de juiste vraag. En deze moet niet zijn of het goed of slecht gaat. We zijn geneigd op die manier te denken, maar polarisatie brengt zelden een oplossing. De vraag die centraal moet staan is niet of het goed of slecht gaat, maar of dit nu alles is wat we kunnen...?! Bieden wij elkaar het hoogst haalbare? Het gaat niet over goed of kwaad, het is meer een kwestie van niveau en in deze vraag zie ik perspectieven.

Want veel ontwikkelingen zijn vooral een zoektocht naar de minste weerstand of risico’s, het hoogste rendement, de snelste verkoop. Dus willen we een andere koers varen, dan moeten we inspelen op deze houding. Daar begint het, bij de vraag wat ons doel is, wat ons kan binden of misschien specifieker: welk ander doel we te bieden hebben. We zullen eerst de waarde van een ander perspectief moeten tonen om daarna te kunnen werken aan een betere balans.


Ontwikkelen op basis van draagvlak

Dus een ander perspectief... iets dat impliceert dat we binnen processen ook andere wetmatigheden voorop moeten stellen. Zonder ons daarbij gelijk als utopians te gedragen. Door bijvoorbeeld die behoefte aan een beperkt risico, te koppelen aan de meerwaarde van het hebben van draagvlak. Ontwikkelen vanuit draagvlak kan leiden tot meer balans; tot processen waarbij naast die “ruilwaarde” voor de handel, die “belevingswaarde” voor de gebruikers sturend wordt voor de content van projecten; ambities hoger op de agenda staan.

We zullen hiervoor moeten leren om mensen in beweging te zetten en de kracht die daarin verborgen zit positief te gebruiken, te richten, om zo draagvlak te creëren. Dit wel zonder die drijfankers, want voor motiliteit moeten we juist blokkades opheffen; de energie vrij laten stromen.

Dergelijke veranderingen vinden niet zomaar plaats. Daarvoor zijn initiatieven en voorbeelden nodig om partijen op sleeptouw te nemen; te overtuigen. Maar het is daarbij gelukkig niet nodig om nu al een blauwdruk te hebben van het uiteindelijk resultaat; de nieuwe wijze van werken. Deze mag best “organisch” groeien. En juist dat proces, het komen tot een vorm van ontwikkelen vanuit draagvlak, kan op verschillende wijzen inhoud krijgen, ik noem er drie:

Andere allianties onderzoeken

Architecten kunnen andere allianties onderzoeken. Niet afwachten tot je een werk krijgt toegeschoven om binnen voorwaarden “vorm te geven” of competities af te lopen waarbij je gratis je “gouden eieren legt”… Nee, zelf initiatieven opzetten en verantwoording nemen. En daarbij in processen niet te zoeken naar de beste deal, maar partijen die inhoud en kwaliteit aan tafel brengen; zij die het niveau kunnen opkrikken, innovatie niet als een bedreiging of obstakel zien, maar kans. Op dat vlak ook iets te bieden hebben.

Stimuleren collectief bewustzijn

We kunnen tevens investeren in het bewustzijn van de gebruiker; het collectief en intuïtief bewustzijn cultiveren en stimuleren. Mensen laten zien dat er meer mogelijk is dan dat soms lijkt of hen wordt voorgeschoteld. Mensen ook leren om beter te kijken. Kritisch te worden vanuit een besef dat er wel degelijk bruggen denkbaar zijn tussen de dromen die wij hebben en de realiteit. Zodanig dat dit bewustzijn mensen ontvankelijker maakt voor een beter niveau. En dat die ambities ook onderdeel worden (en blijven) van ontwikkelen en niet vooraf worden gesaneerd. Want let wel, zonder dit bewustzijn wordt er niet zo snel “bewogen”…!


Doelgroep-denken doorbreken

En als laatste denk ik dat we niet hele volksstammen over één kam moeten scheren en bespelen met onze soms zo elitaire ideeën over welke identiteit bij welk type mens hoort; wat ”hun niveau” mag zijn. Laten we die “identiteit”, dat door anderen ontwikkeld zelfbeeld, verrijken met meer aandacht voor ons “karakter”. Laten we dat doelgroepen-denken doorbreken. En ook al lijkt het lastig om aandacht te schenken aan wat de mens als individu gelukkig maakt, het is géén onmogelijke opgave. Het vraagt alleen een andere weging van belangen, een andere kijk op wat een “programma van eisen” is en wat onze houding zou moeten zijn wanneer we ons richten op de ruimtelijke opgave.

En let wel, we hoeven niet elk huis anders te bouwen! Het zou alleen ons doel moeten zijn om de mens meer mogelijkheden te bieden (meer “bewegingsruimte”) om zichzelf te zijn of te kunnen worden. Ter illustratie de volgende toelichting:

Van doelgroepen naar droombronnen

In de “mainstream” bouwpraktijk maken we ruimte voor de gemeenschap, beginnend met vragen als wat, waar, voor wie, welk budget, enzovoort…

Daarbij verdelen we de gemeenschap in overzichtelijke, herkenbare groepen; de zogenaamde doelgroepen.


Dit doen verschillende onderzoekers op basis van kenmerken als: leeftijd, leefstijl, gezinsopbouw, inkomen, enzovoort. Het resultaat is een staalkaart aan identiteiten; een soort van groep-karakters.

Deze, of afgeleiden ervan, worden door ontwikkelaars of makelaars geïnterpreteerd, overgenomen, verbouwd of genegeerd. Daarna vertaald naar eisen en wensen en verpakt in wat wij de opgave noemen.

Deze opgave wordt vervolgens in samenwerking met verschillende adviseurs (waaronder de architect) uitgewerkt tot een zo goed mogelijk antwoord (product) op de gestelde opgave. Met dit product gaat men “de markt” op of er heeft al een verkoop plaatsgevonden. Makelaars worden (of zijn reeds) ingeschakeld om een en ander zo snel en gunstig mogelijk te verkopen. Niet zelden met het woord “droomwoning” in de catalogus.

Maar stel nu dat we niet die identiteit, dat groeps-karakter, voorop zetten, maar de mens als individu met al z’n karakter-eigenschappen. Wij onszelf de opgave geven ook daar bewegingsruimte voor te bieden.


Dan zullen we een veel fijnmaziger mozaïek zien. Met tal van individuele wensen en verlangens, óók die behoeften die de generieke kaders van (doel)groepen doorbreken. Ik bedoel, je huis kunnen aanpassen, leven in een gezonde omgeving, invloed hebben op beslissingen, genieten van een goede investering, je niet alleen voelen, maar wel op jezelf kunnen zijn, enzovoort... zijn behoeften door alle leeftijden, inkomensgroepen, gezinssamenstellingen, leefstijlen heen. Onze maatschappij kenmerkt zich nu eenmaal door een grote diversiteit aan idealen.

Het bijzondere nu is, dat als we lang genoeg kijken naar dit mozaïek, we zien dat veel van deze verschillende idealen gebaseerd zijn op een zelfde behoefte, alleen is deze veel meer primair. Dromen van mensen lopen weliswaar in nuance uiteen, maar zijn in oorsprong toch verbonden... kennen eenzelfde bron.

Deze primaire behoeften van de mens zou je kunnen zien als een soort van droombronnen van waaruit idealen opborrelen. Het zijn onze primaire behoeften aan: Vrijheid, Duurzaamheid en Verbonden zijn.


Om van zo’n droombron een voorbeeld te geven: Ieder mens heeft in meer of mindere mate behoefte vrijheid!

Deze vertaald zich in hele praktische idealen en functionaliteiten, gewoon verankert in ons dagelijks bestaan... dingen waar wij van “dromen”.

=>

En in de praktijk hebben we daar oplossingen voor. Kunnen we er inhoud aan geven vanuit de kennis en producten in onze bouwwereld. Die behoefte aan vrijheid, duurzaamheid en verbondenheid vormen de pijlers waarop wij onze brug kunnen bouwen naar de dagelijkse realiteit!


Door het plafond...!

Zo, wat gaan we doen...? Het meest logische antwoord voor mij was: “Verbeter de wereld, begin bij jezelf”...! Dus ben ik in maart 2018 een nieuw bureau begonnen en noem het: de Motiele architect. Daarbij een agenda opgesteld met de belangrijkste ambities die ik door dat “plafond” wil loodsen:

• eerder aan tafel zitten met minder “ankers”,• ontwikkelen op basis van draagvlak,• creëren van “bewegingsruimte” voor de gebruiker,• samenwerken met de “industrie”,• cultiveren van een collectief bewustzijn,• programmeren op basis van droombronnen.

Ik zie het als de eerste stappen richting een meer collectief gedragen “ethos”, want echt iets veranderen kost nu eenmaal heel veel tijd, kennis, geld en energie. Maar dat let ons niet om gewoon te beginnen. En dus zijn we volop bezig met:

• het promoten van het werkveld (Motilisme),• het creëren van een platform (de Motiele architect),• het bouwen van een droombronnenbank,• het ontwikkelen van een “example of good practice”.

Een groot gedeelte ervan staat inmiddels goed in de “steigers”. Het is nog niet voor publiek toegankelijk, maar haast maken is niet het doel. Onze aandacht richt zich nu vooral op het ontwikkelen van een heldere boodschap en het vinden en genereren van de juiste content.

De creatie van een nieuw platvorm

Zo zijn we begonnen met het onderzoeken van een ander ontwikkelproces en bouwkolom (met de ankers los!). Centraal staat dat draagvlak en een meer directe samenwerking met de industrie. We richten ons op de inventarisatie en participatie en van zo’n 50 bedrijven die een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan wat wij “bewegingsruimte” noemen. We zoeken partijen die in onze toekomst durven investeren, gericht zijn op innovatie en transparant willen werken.

Het doel van de gesprekken is te komen tot een “partnership” die zich richt op 2 ontwikkelingen:


De bouw van een droombronnenbank

Ten eerste: de bouw van een droombronnenbank. We willen die “brug” waar ik over sprak, zichtbaar en bruikbaar maken. Een databank ontwikkelen voor mensen die op enigerlei wijze participeren in onze bouwwereld of bewoner zijn. Dat bewustzijn versterken dat er meer mogelijk is dan we doorgaans mee gevoed worden. Laten zien hoe specifieke kennis & producten kunnen helpen om onze dromen te realiseren door onderdeel te worden (en te blijven!) van ontwikkelingen. De “bank” moet gaan werken als portal, toolbox, checklist en kennisbank en het mogelijk maken om onze “dromen” te vertalen in een concreet programma van eisen.

De realisatie van een “example of good practice”

Ten tweede: het geven van het goede voorbeeld. Het bouwen van een “example of good practice”. Op dit moment zijn we bezig met ons eerste concept: het Motiele huis. We richten ons op een typologie dat we mainstream kunnen toepassen en van de circa 7,7 miljoen woningen in Nederland is het rijtjeshuis het meest populair. Mensen ambiëren een betaalbare, grondgebonden woning met een tuin en parkeerplaats. Het totaal aantal huishoudens in een rijtjeswoning betreft ruim 42%. De ontwikkeling van het Motiele huis moet leiden tot een realisatie van voorbeeldprojecten en ons inhoud en kennis geven om weer tot nieuwe concepten te komen met draagvlak binnen de gemeenschap.

En natuurlijk is de grondslag van onze programmering de inhoud van de droombronnenbank die we op dit moment aan het bouwen zijn. Het betreffen 8 kernwaarden op basis waarvan we elementen kiezen om in het Motiele huis te introduceren.

2020 online

We willen in 2020 online. De exacte datum en format staat nog open en is afhankelijk van het uiteindelijke proces dat we gaan volgen en hoe we dit initiatief “in de markt” willen zetten.


Oproep

Laten we proberen om samen dat “plafond” te doorbreken. Dat “plafond” dat ons in de weg zit om idealen te concretiseren. Laten we de instabiliteit, als gevolg van een maatschappij in transitie, gebruiken om tot een nieuw evenwicht te komen. Door de balans te herstellen of desnoods opnieuw op te bouwen. Laten we antwoorden vinden op een zorgelijke status quo waarin we geconfronteerd worden met ontwikkelingen als:

• een verlies aan betekenis,• de overtuiging dat geld het doel is en geluk een luxe,• een toename van (tijds)druk,• een moeizaam klimaat voor hervormingen.

Wij zijn gestart met een initiatief waarmee we willen proberen om vanuit een ander perspectief te werken. We willen onszelf nieuwe doelen geven als:

• eerder aan tafel zitten met minder “ankers”,• ontwikkelen op basis van draagvlak,• creëren van “bewegingsruimte” voor de gebruiker,• samenwerken met de “industrie”,• cultiveren van een collectief bewustzijn,• programmeren op basis van droombronnen.

We zijn nu bezig met een viertal activiteiten. Het zijn de eerste stappen richting een meer collectief gedragen “ethos”. Centraal staat ons doel om die “brug” tussen droom en realiteit beter zichtbaar te maken:

• promoten van een nieuw werkveld (Motilisme),• creëren van een platform (de Motiele architect),• bouwen van de zogeheten “droombronnenbank”,• ontwikkelen van “examples of good practice”.

Er is veel te doen! De Motiele architect is een jonge, private onderneming die primair wordt gedragen door overtuiging, enthousiasme en liefde voor het vak architectuur, dus alle hulp en steun is welkom. Wij nodigen partijen daarom uit om ons te steunen of te participeren:

• door het geven van nuttige en positieve feedback (via “contact” op onze website),• als leverancier van content in de vorm van kennis of producten (op uitnodiging),• als preferred supplier in de ontwikkeling van het Motiele huis (op uitnodiging).

Carli J.H. Driessen, architect AvB

Motilisme op weg naar meer balans. · 2019-01-20 · beurzen beweegt. En ook hier zijn er gevolgen,...

Documents

Transcript of Motilisme op weg naar meer balans. · 2019-01-20 · beurzen beweegt. En ook hier zijn er gevolgen,...