Morfologisch onderzoek kustzand suppleren en wat daarvan komt

Ad van der Spek

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 2

Opzet presentatie

1. Inleiding

• Wat is suppleren?

• Waarom suppleren?

• Waarom zand?

2. Hoe suppleren?

3. Effect onderwatersuppleties

4. Resultaat suppleren

5. Sedimentbalans Nederlandse kust

• Uitwisseling kust - Waddenzee

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 3

Inleiding: Wat is suppleren?

1. Aanvullen van zandtekorten

2. Voeden van sedimentfluxen

3. Opbouwen van zandbuffer

4. Landaanwinning?

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 4

Inleiding: Waarom suppleren?

1. Bestrijding structurele erosie

• zandbalans Ned. kust negatief

• 1965-1990: -6,5 Mm3/jaar

• Dynamisch Handhaven (zacht waar het kan …)

2. Versterking kust

• preventieve compensatie SLR

• opschaling: Zandmotor, megasuppleties

3. Landaanwinning

• nabije toekomst ?

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 5

Inleiding: Waarom zand (1)?

• Flexibel

• Snel reageren op veranderende randvoorwaarden • Maatwerk• Goedkoop

• Kust van nature zandig• Gebruik maken van natuurlijke processen:

• herverdeling over kustsysteem

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 6

Inleiding: Waarom zand (2)?

• Nederlandse kust is van nature zandig• In verleden natuurlijke netto aanvoer van sediment • Gebruik maken van natuurlijke processen:

• herverdeling binnen kustsysteem

• meeste sediment naar getijbekkensSedimentbalans

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 7

Hoe suppleren (1)?

1. Strand

2. Onderwater

3. Geulwand

4. Combinaties

Toekomst: sturen natuurlijke

processen ?

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 8

Hoe suppleren (2)? Strand

Strand

• Bij acute problemen

• Alles in 1x op z’n plaats

• Daarna afname volume

• Locaal

• Reactief

• Forse ingreep

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 9

Hoe suppleren (3)? Onderwater

Onderwater

• Buitenkant bankensysteem,

• Beinvloeding morfodynamiek banken,

• Meerjarige toename zandvolume ondiepe deel kustprofiel

• Minder impact op gebruiksfuncties

• Groter gebied

• Vooruitkijken

• Meewerken met natuur

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 10

Effect onderwatersuppletie (1): volume

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 11

Effect onderwatersuppletie (2): bank en trog

I II

Swashbar

IBuitenste bank

SwashbarSuppletie uitzomer 2001

Nieuwe bank en trog !!!

1. Suppletie tegen buitenkant zeewaartse bank

2. Op termijn van maanden weer bank-en-trog systeem !

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 12

Effect onderwatersuppletie (3): bankdynamiek

Kust Egmond vóór suppletie

Na 1 winter Na 2 winters

suppletie

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 13

Resultaat: Afname aantal BKL overschrijdingen

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 14

Resultaat: strandbreedte / duinvoet

strandbreedte

duinvoet

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 15

Resultaat: aangroeiende duinen !!

Wassenaar

Katwijk aan Zee

Noordwijk aan Zee

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 16

Resultaat: Bergen aan Zee

nu toen

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 17

Sedimentbalans

Grootschalige sedimentbalans

Uitwisseling kust – Waddenzee• Grote bruto transporten• (zeer) kleine netto effecten• Maatgevende processen ?• Indirecte bewijzen:

• Lange-termijn netto opvulling getijbekkens

• Netto sedimentatie in getijbekkens

• Afzetting volgt energie-gradient

• Aanbod vanuit kust> Natuurlijk> Mens

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 18

Kustontwikkeling: vraag en aanbod

vraag > aanbod

5000 BP 2600 BP

vraag < aanbod

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 19

Waddenzee: geen lagune, netto aanvoer

Schiermonnikoog

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 20

20

Help! De Waddenzee verzuipt !

Stijging zeespiegel: toename vraag

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 21

21

Getijbekken tijdens snelle zeespiegelstijging

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 22

22

Accumulatie snelheden

Accumulatie =

verschil diepte /

verschil ouderdom

Géén correctie

voor compactie !

NB minimum waarden !

5080 cal BP

5790 cal BP

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 23

23

1

2

Zand versus slib

Zandige wad afzettingen zeldzaam (erosie door geulen)

1. 6800-4400 BP: 0.5 cm/jr, max. 0.6 cm/jr

2. 6500-4700 BP: 0.9 cm/jr, max. 1.6 cm/jr

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 24

Samenvattend:

1. Met zand houden we Nederland in stand

2. Onderwatersuppleties sturen bankgedrag

3. Herverdeling van sediment:

• Aanvoer vanaf Noordzee-kustzone

• Afzetting in getijbekkens

4. Wadden bestaan dankzij zeespiegelstijging

5. Zeespiegelstijging tot 0,5 m/eeuw bijhouden

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 25

Dank voor uw aandacht !

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 26

Golven

banken

strandhaken

overslag bij storm

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 27

Transgressive barrier islands

Chandeleur Islands, Louisiana, after Hurricane Katrina

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 28

Kustontwikkeling: vraag en aanbod

aanbod > vraag :

uitbouw

Vraag getijdebekken

vs.

Aanbod kust

aanbod < vraag :

terugtrekking

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 29

Regressive barrier islandGoeree

20 april 2010Morfologisch onderzoek kust 30

Resultaat suppleties 1991-2003; 112 Mm3