Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de...

49
Monitoren van het trainingsproces Prestatieoptimalisatie en blessurepreventie Arne Jaspers

Transcript of Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de...

Page 1: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Monitoren van het

trainingsproces

Prestatieoptimalisatie en

blessurepreventie

Arne Jaspers

Page 2: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Introductie

• MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven)

o Specialisatie T&C Triatlon

• MSc in de revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (KU Leuven)

o Musculoskeletale aandoeningen - Sportkinesitherapie

• Doctoraatsstudent KU Leuven

o ‘Relationships between load indicators, physical fitness and injury in

professional soccer’

• Sportwetenschapper

o TopSportsLab

o AZ Alkmaar (voetbalploeg Eredivisie – Nederland)

Page 3: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Trainingsproces: hardlopen

Page 4: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Trainingsproces: wielrennen

Page 5: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Externe load → Interne load → Trainingsuitkomst

• Korte & lange termijn

• Positief vs Neutraal vs Negatief

o + Toename in fitheid

o = Behoud van fitheid

o - Afname van fitheid, blessure of ziekte

Page 6: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Trainingsproces: teamsporten

VS

Page 7: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Individuele karakteristieken in de praktijk: de 3e helft → pintjes drinken!?

• Externe belasting

• Individuele karakteristieken

• Interne belasting

• ‘Trainingsuitkomst’…

Page 8: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Trainingsproces: model van Impellizzeri

(Impellizzeri et al. 2005)

Page 9: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Trainingsproces: samenvatting

• Trainingsbelasting

o Extern

o Intern

• Individuele eigenschappen!

• Trainingsuitkomsten: positief/neutraal/negatief

o Fysieke fitheid

o Blessure

o Ziekte

Page 10: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

In de praktijk: team of groep atleten

• One size fits all? No!

• Individualiseren!

o Optimalisatie van fysieke fitheid & readiness

o Preventie van blessure en ziekte

• Hoe?

o Monitoren van het trainingsproces

• Continuous monitoring of the workload can aid in determining

whether an athlete is adapting to a training program and in

minimizing the risk of injury and illness (Halson 2014)

Page 11: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Continuous monitoring?

• Monitoring is defined as the quantification of the training

load

• Volgens: type, frequentie, duur, intensiteit

• Maar ook:

o Individuele karakteristieken & trainingsuitkomsten

(Halson 2014)

Page 12: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Monitoren in kader van blessurepreventie

• Contact blessure

• Non-contact blessure

= Overbelastingsblessures of ‘training load error injuries’

• Voorbeeld hamstringblessure

Page 13: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

In theorie: de hamstringsblessure

• Type – Mechanisme

o High-velocity injury (sprinting)

o Overstretch injury (dancing)

(Askling et al. 2006)

Page 14: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Oorzaak van een blessure

• Bahr and Krosshaug (2005)

Page 15: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Intrinsieke risicofactoren

Page 16: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Intrinsieke risicofactoren: in detail

(Mendigucha et al. 2012)

Page 17: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Maar…

• Enkel individuele risicofactoren?

• Geen blessure zonder fysieke belasting!

o Afstand afgelegd aan hoge snelheid!!!

Page 18: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Oorzaak van een blessure 2.0

• Windt & Gabbett (2016)

Page 19: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke belasting & Belastbaarheid

Belastbaarheid:

→ Wat kan mijn atleet/team aan?

Belasting:

→ Wat leg ik mijn

atleet/team op?

Page 20: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

In de praktijk: hamstringsblessures

• Zowel voor individuele (atletiek: sprintnummers) als

teamsporten (voetbal, rugby, ultimate frisbee, …)

• Individuele karakteristieken – Risicofactoren

• Fysieke belasting

• Trainingsuitkomsten

Page 21: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Hamstringsblessures & individuele

karakteristieken

• Blessurevoorgeschiedenis: eerdere hamstringsblessure!

• Leeftijd

• Spierkracht

o Nordic hamstrings & collega-oefeningen

• Lengte spierfasciculi

o Nordic hamstrings & collega-oefeningen

Page 22: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Hamstringsblessures & fysieke belasting

Gamble, P. (2013). Reducing injury in elite sport - Is simply restricting

workloads really the answer?

Page 23: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Pieken in fysieke belasting

• High training workloads alone do not cause sports injuries:

how you get there is the real issue (Gabbett et al. 2016)

• Sportgericht

o Een snelle toename van de belasting. Belangrijkste

oorzaak van sportblessures? (Bas Van Hooren 2016)

• Voorbeelden uit het dagelijkse leven

o Sporten

o Klussen of verhuizen

o Avondje uit met vrienden

Page 24: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Pieken in fysieke belasting

• Off-season

• Pre-season

• Overgang elite jeugd/beloften naar eerste ploeg

• Drukke wedstrijdperiodes (2 of meer wedstrijden per week)

Page 25: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Hamstringsblessures & trainingsuitkomsten

• Blessure = te laat!

• Predictief en prescriptief te werk gaan

• Andere meetmethoden

o Vragenlijsten

• Monitoring the athlete training response subjective self-reported

measures trump commonly used objective measures: a

systematic review (Saw et al. 2015)

o Krachttesten

o Andere…

Page 26: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

Page 27: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

Page 28: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

• Monitoren fysieke belasting & live feedback (GPS)

Page 29: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

• Monitoren fysieke belasting: trainingsrapport (GPS)

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

Page 30: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

• Monitoren trainingsuitkomsten: vragenlijsten

Page 31: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

• Monitoren trainingsuitkomsten & individuele

karakteristieken (blessurevoorgeschiedenis)

Page 32: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – NT Saudi-Arabia

• Toepassing in ‘vloeiende’ periodisatie of ‘dag-tot-dag’

finetuning in aanloop naar kwalificatiewedstrijden

Page 33: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

In de praktijk: kniepeesproblematiek

• Sporten met sprongbelasting: volleybal, basketbal, …

• Individuele karakteristieken – Risicofactoren

• Fysieke belasting

o Extern

o Intern

• Trainingsuitkomsten

Page 34: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness

• Fitness-Fatigue model

o Fitness = + effect op Performance

o Fatigue = - effect op Performance

o Performance = Fitness - Fatigue

(Banister et al. 1975)

Page 35: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness: theorie

• Fitness-Fatigue model

o Tijdsconstante: fitness en fitness

o Wegingsfactor: kfitness en kfatigue

(Banister et al. 1975)

Fitness effect

Fatigue effect Performance

Page 36: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness: theorie

Fitness effect

Tijd

Fatigue effect

Verandering in Performance

Page 37: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness: team P

erf

orm

ance

Load

Speler 1 Speler 2

Page 38: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness: testing

Page 39: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness: samenvatting

• Fitness-Fatigue model in de praktijk

o Probleem 1

• Fitness ↑

• Fatigue ↑

Oplossing?

o Probleem 2

• Fitness ↓

• Fatigue ↓

Oplossing?

Page 40: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fysieke fitheid & Readiness

• Toepassing in ‘vloeiende’ periodisatie of ‘dag-tot-dag’

finetuning in aanloop naar training en wedstrijden

Page 41: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – AZ Alkmaar

“Het mooie is dat deze club (AZ Alkmaar) een systeem heeft

dat fysieke prestaties ontzettend nauwkeurig meet. Voorheen

hadden ze dat alleen in het Milan-lab bij AC Milan.”

Page 42: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Case study: TopSportsLab – AZ Alkmaar

Page 43: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Motor vs Carrosserie

• Beperkende factor?

o Cardiovasculair of musculoskeletaal systeem…

Page 44: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Fitheid vs Blessurerisico?

• Focus op fysieke fitheid of blessurerisicomanagement?

o Individuele sporten

• Performance success or failure is influenced by weeks lost to

injury and illness in elite Australian track and field athletes: A 5-

year prospective study (Raysmith et al. 2015)

• >80% van de geplande trainingsweken uitgevoerd = 7x meer kans om

prestatiedoel te bereiken

o Teamsporten

• Basisniveau!? Daarna verminderde meeropbrengst…

• Durf op basis van individuele monitoring de periodisatie

aan te passen in functie van optimale trainingsadaptaties

en blessurerisicomanagement!

Page 45: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Vergeet de individuele karakteristieken niet!

Page 46: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Uitsmijter: coaches vs sportwetenschap

Page 47: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Uitsmijter: coaches vs sportwetenschap

Open-minded & Not into

sport science

Open-minded & Into sport science

Narrow-minded & Not into

sport science

Narrow-minded & Into sport science

(Barnes)

Page 48: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Werkt het?

• AZ Alkmaar

o # injuries sinds 2013 ↓

o Consistente resultaten ondanks verkoop topspelers én

met veel eigen jeugdspelers

• Real Madrid

o Minder blessures = meer succesvolle seizoenen

Page 49: Monitoren van het trainingsproces - Sport Vlaanderen · Introductie • MSc in de bewegingswetenschappen (KU Leuven) o Specialisatie T&C Triatlon • MSc in de revalidatiewetenschappen

Bedankt voor jullie aandacht

[email protected]

[email protected]