Mondpiercings

De kans dat de juiste materialenallergische reacties geven zoalseczeem of huidontstekingen, isuiterst klein.

Kies een gekwalificeerde piercerIn Nederland geldt een wet die van

toepassing is op het zetten van piercings.Het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid

heeft hygiënerichtlijnen opgesteld. Piercers zijnverplicht deze richtlijnen na te leven. Wie voldoet,krijgt een vergunning. De GGD en Keuringsdienst vanWaren controleren jaarlijks of de piercingstudio’szich houden aan de richtlijnen. Onhygiënischwerken brengt ernstige gevaren voor de gezondheidmet zich mee (infecties, Hepatitis B en Cen HIV). Een piercer moetbijvoorbeeld gesteriliseerdeinstrumenten en veiligematerialen gebruiken. Ookdraagt hij handschoenen engebruikt hij naalden eenmalig.Daarnaast moeten deruimte en medewerkersaan strikte eisen vol-doen. Kies dus nietzomaar de eerste de beste shop! Op www.veiligtatoeerenenpiercen.nl is te vindenwelke piercers een vergunning hebben.

Het zetten van de piercingHet zetten van een piercing gaat relatief snel en makkelijk. Verdoving is niet gebruikelijk. Sommigenvoelen niets van de piercing. Anderen voelen zich een moment onaangenaam tijdens het prikken.

Het aanbrengen van een piercing moet met eennieuwe steriele canulenaald (infuusnaald) ondersteriele omstandigheden gebeuren. Eerst markeert depiercer de plek waar de piercing moet komen.Controleer die zelf! Zorg er bij een tongpiercing voordat deze ver genoeg naar achteren wordt geplaatst,zodat de piercing je tanden en tandvlees niet raakt.Dan desinfecteert de piercer het gebied waar jepiercing komt. Vervolgens gaat de canulenaald doorhet weefsel. Het sieraad zit aan de stompe kant vande naald. Als hij de naald door het gaatje trekt, komtde piercing op zijn plaats. Soms komt hierbij wat

Lichaamversiering is van alle tijden en komt voor inallerlei samenlevingen. Vroeger versierde iemand zijnlichaam om zich te kunnen onderscheiden of te kunnenaantonen bij een bepaalde groep te horen. Zo brach-ten Egyptische farao’s piercings in hun navels aan,Romeinse soldaten in hun tepels en Maya’s in hun tongom hun moed en mannelijkheid te bewijzen. In oosterse culturen versierden Hindoes en Chinezenhun lippen, kaken en tong met diverse materialen. In Europa en Noord-Amerika werden lichaamspiercingsvooral gezien bij ‘punkers’ en bij aanhangers vansubculturen als symbool van afwijking en opstand.Piercings zijn nu gemeengoed en worden steedspopulairder, vooral bij jongvolwassenen. Het dragenvan een piercing betekent tegenwoordig niet meerautomatisch dat je tot een subcultuur behoort. Voorwie een mondpiercing overweegt of al gezet heeft, isde keuze van materiaal, de plaats in de mond, dekwaliteit van het aanbrengen en het onderhoud vangroot belang. Niet alleen voor je mondgezondheid,maar voor je totale gezondheid.

In je tong of in je lip? Van de mondpiercings komt een exemplaar in de tonghet meeste voor. Het is een recht of gebogen staafjemetaal met aan de twee uiteinden een balletje.De piercing kan worden geopend door een van detwee balletjes aan het uiteinde los te draaien.Tongpiercings worden vaak in het midden van detong geplaatst.

Speel niet met je mondpiercing. Hiermee wordt demeeste schade aan tanden en tandvlees aangebracht.

Daarna is een piercing in de lip het populairst. Bij lip-piercings komen alle plekken rondom de liplijn inaanmerking. Een lippiercing is vaak een recht staafjemet een platte achterkant aan de binnenkant van demond, zodat het sieraad zonder ongemak kan wordengedragen. Andere plaatsen zijn onder andere dewang, het lipbandje en het tongriempje.

Als het aanbrengen van de piercing volgens dealgemene hygiëneregels gebeurt, is de kans op com-plicaties gering. Een professionele en ervaren piercerzal problemen op de lange termijn kunnen voor-komen. Hij weet op welke plaats hij de piercing moetaanbrengen en geeft goede instructies.

Leeftijdsgrens en verklaringHet is in Nederland verboden om een piercing aan tebrengen bij kinderen onder de twaalf jaar, behalvevoor gaatjes in de oorlellen. Als je boven de zestienbent, kun je vrij beslissen over het laten aanbrengenvan piercings. Tussen de twaalf en zestien jaar moeteen ouder of voogd schriftelijk toestemming geven en mee als begeleider. Voordat je piercing wordtgezet, moet je een toestemmingsverklaring invullen.Hierin staan vragen over je gezondheid, informatieover vrijwilligheid en de risico’s van piercen.

De juiste materialenIn Nederland gebruiken piercersveilige materialen. Piercings zijnvaak gemaakt van chirurgischstaal of titanium. Een piercingmoet vrij zijn van inkepingen,

krassen, opstaande randenen polijstmaterialen.

Ook moeten ze eenhoogglanzendespiegelende buitenlaagen een superglad oppervlak hebben.Sieraden die hieraan niet voldoen, er dof uitzien of grijs van kleur zijn,

moet je niet in je lichaam laten aan-brengen.

Plaats een goed passend sieraad. Hiermee voorkom jeschade aan tanden en tandvlees.

Mondverzorging na de genezingMondhygiëne is het sleutelwoord voor dragers vanmondpiercings. Maak je piercing dagelijks goed schoonzodat tandplak en tandsteen geen kans hebben zichaan je piercing te hechten. Gebruik een milde vloei-bare zeep om je piercing schoon te maken. Poets jetanden tweemaal per dag twee minuten zorgvuldigmet een zachte tandenborstel met fluoridetandpasta.

Poets na het ontbijten voordat je naarbed gaat. Overleg met je tandarts ofmondhygiënist welkhulpmiddel je moetgebruiken om deruimten tussen jetanden en kiezenschoon te maken.

Staafje vervangenVervang het lange staafje door een kortere variant als de zwelling is afgenomen en de wond is genezen.Een mondpiercing mag je tandvlees niet raken bij het eten en praten. Als een tongpiercing ver genoegnaar achteren wordt geplaatst, zal de piercing ook bij gesloten mond je tanden en tandvlees niet raken.

Met je piercing naar de (tand)artsLaat je tandarts of mondhygiënist weten als je eenmondpiercing draagt. Zij kunnen met regelmaatcontroleren of je piercing invloed heeft op je mond-gezondheid. In geval van een verdoving in de onder-kaak kan de behandelaar vragen je piercing weg te

halen. Naar hetziekenhuis? Zorg dandat je je mond-piercing(s) verwijdertals er röntgenfoto’svan je hoofd-hals-gebied moetenworden gemaakt.Sommige mond-piercings kunnen

wond- en mondverzorging is van invloed op degenezingstijd. Bij tongpiercings kan dit proces tussende vier en zes weken duren, bij piercings in de lipzeven tot negen weken. Haal je piercing er tijdens degenezing niet uit, tenzij er sprake van een allergischereactie. Hiermee voorkom je infectie en dichtgroeienvan het gaatje.

NazorgDirect na het zettenNazorg voor tongpiercings is gecompliceerder danvoor andere mondpiercings, omdat de genezendewond in contact komt met alles wat in de mondkomt. Aangeraden wordt tijdens het genezingsprocesniet te roken. Bij infectie wordt aangeraden je mondte spoelen met een mondspoelmiddel dat 0,05% tot0,2% chloorhexidine (CHX) bevat. Volg daarbij de aanwijzingen op de verpakking.

Nieuwe piercings zijn open wonden en kunnen leidentot infecties. De kans op een infectie is verwaarloos-baar als je de juiste nazorg biedt. Er zijn verschillendemaatregelen die je kunt treffen om de wond zo snelmogelijk te laten genezen:• Was je handen voordat

je de piercing ofhet doorboordegebiedaanraakt.

• Niet tong-zoenen engeen orale seks.Voorkom datlichaamsvocht vananderen in contact komtmet je wond.

• Zorg voor een goede mondhygiëne. Tandplak entandsteen kunnen zich ook ontwikkelen op mond-piercings.

• Kauw geen kauwgom, rook niet en gebruik alcoholmet mate. Kauw ook niet op je nagels, pennen ofandere dingen.

• Gebruik geen cosmetica of andere schoonheids-producten in het gebied waar je piercing is gezet.

• Laat je piercing(s) gedurende het hele genezings-proces zitten.

• Speel niet met je piercing.• Wees voorzichtig tijdens het sporten.

bloed vrij. De piercer moet erop toezien dat de uit-einden van het sierraad goed vastzitten. Controleerdat zelf iedere dag zorgvuldig om er zeker van te zijndat je piercing goed op zijn plaats blijft.

HulpmiddelenErg beweeglijke lichaamsonderdelen, zoals de tong,kunnen vastgeklemd worden om ze stabiliteit te geventijdens het doorboren. Bij de doorboring brengt depiercer een langer staafje in de tong aan omdat detong zal opzwellen. Het voorkomt dat de piercingingroeit. Piercings moeten zo veel mogelijk loodrechtdoor het weefsel worden aangebracht.

Zelf een piercing zetten?Het is niet verstandig zelf een piercing aan te brengen.De instrumenten die voor de doorboring wordengebruikt, zijn niet steriel en dus ongeschikt. Ookboren ‘doe-het-zelvers’ vaak op een verkeerde plaats,waardoor er bloedvaten of zenuwen kunnen wordengeraakt en het sieraad niet goed blijft zitten. De kansop infectie bij zelfpiercing is groot.

Genezing De eerste vijf dagen na het zetten van de piercing iszwelling normaal. Het weefsel kan licht bloeden,gekneusd zijn en gevoelig. Ook een lichte afscheidingvan wit-geel wondvocht is normaal. De genezingstijdvarieert per piercing en per persoon en is afhankelijkvan eventuele complicaties die ontstaan. Ook je eigen

problemen geven bij de werking van beademings-apparatuur en kunnen daarmee een behandeling inhet ziekenhuis bemoeilijken.

Problemen door mondpiercingsMondpiercings kunnen verschillende (ernstige)problemen veroorzaken. Ze kunnen niet alleen jetanden en tandvlees beschadigen. Ook kunnen ze een bedreiging zijn voor je algemene gezondheid.Complicaties die zich direct bij het plaatsen kunnenvoordoen zijn: flauwvallen, ademhalingsproblemen,langdurige nabloeding, infecties, ontstekingen enabcessen. Na de genezing op langere termijn zijningroeien, tandvleesontsteking, terugtrekkend tand-vlees, tandbreuk, afbraak van tandbot, inslikken van piercings, aangezichtspijn en tetanusinfectie deproblemen.

Infectie en ontsteking na het aanbrengen Mondpiercings kunnen infecties veroorzaken. Pijn,roodheid, zwelling, warmte en eventueel ook wond-vocht zijn kenmerken van een ontstoken wond. Alseen ontsteking met normale middelen niet overgaat,neem dan contact op met je huisarts of piercer.Mogelijk moet je piercing worden verwijderd.

Infectie aan het hartOndanks goede hygiënemaatregelen komen er via depiercingwond bacteriën in de bloedbaan terecht. Een gezond lichaam maakt kleine hoeveelhedenbacteriën meteen onschadelijk. In een minder gezondlichaam hebben bacteriën meer kans om te over-leven. Via de bloedbaan kunnen bacteriën bij hethart terechtkomen. Als ze zich nestelen in het harten/of op de hartkleppen kan een ernstige infectieontstaan. Deze infectie (endocarditis) moet acuut(operatief) worden behandeld in het ziekenhuis.Tongpiercings worden vaak als bron van infectiegevonden.

Ingroeien Tong- maar ook lippiercings kunnen ingroeien in hetweefsel waarin ze zijn gezet. Tongpiercings groeienvoornamelijk aan de bovenkant van de tong in.Lippiercings kunnen vergroeien met het zachte weef-sel aan de binnenkant van de mond. In veel gevallenmoet de piercing chirurgisch worden verwijderd.

TandvleesontstekingMet een mondpiercing heb je meer kans op hetkrijgen van ontstoken tandvlees. Rood, gezwollen of bloedend tandvlees duidt er meestal op. Voor-namelijk bacteriën zijn de veroorzaker van ontstokentandvlees. Vaak is een ontsteking van het tandvleesoppervlakkig. In ergere gevallen kan de ontstekingverdergaan en het daaronder gelegen kaakbot aan-tasten en afbreken. Hierdoor kunnen je tanden enkiezen zelfs los komen te staan en uitvallen. Met eengoede mondhygiëne kun je tandvleesontstekingvoorkomen.

Terugtrekkend tandvleesLippiercings in de onderlip kunnen verantwoordelijkzijn voor de terugtrekking van het tandvlees. Maarook tongpiercings kunnen dat effect hebben. Lip-piercings veroorzaken vooral terugtrekkend tandvleesaan de voorkant van de tanden. Tongpiercings juistaan de achterkant. De wortels van de onderste snijtanden kunnen (gedeeltelijk) bloot komen teliggen. De wortels van je tanden zijn niet voorzien

van een sterke laagglazuur. Ze bestaanuit tandbeen. In ditporeuze materiaalzitten kanaaltjes dieverbonden zijn metde zenuwholtebinnenin de tand. Als je tandvlees dekanaaltjes afsluit,merk je daar niets

van. Is het tandvlees weg, dan komt door warme,koude, zoute of zure prikkels het vocht in diekanaaltjes in beweging. Die beweging irriteert dezenuwen en veroorzaakt zo de pijn. Eenmaal terug-getrokken tandvlees komt niet meer terug.

TandbreukMondpiercings kunnen tandbreuk veroorzaken. De breuk kan zich beperken tot kleine stukjes gla-zuur maar er kunnen ook grote delen van de tand of kies afbreken. Bij tongpiercings lopen in demeeste gevallen de achterste grote kiezen schade

op, gevolgd door de snijtanden en dekleine kiezen. De meeste schadeaan de tanden enkiezen wordt aan-gericht als met detongpiercing wordtgespeeld (wrijven,bijten, tikken).

Wat kun je doen om de schade door mondpiercings zoveel mogelijk te voorkomen?

Denk er allereerst goed over na of je echt een mond-piercing wilt laten zetten. Besluit je toch voor eenmondpiercing te kiezen? Kies dan altijd voor eenprofessionele piercer om onnodige schade aanzenuwen en bloedvaten te voorkomen. Laat je goedadviseren. Zorg altijd voor een goede mondhygiëneen bezoek je tandarts of mondhygiënist tweemaal per jaar voor controle.

Nog vragen? Neem dan contact op met je tandarts ofmondhygiënist. Meer informatie is ook beschikbaar via www.ggd.nl,www.vppn.nl en op www.veiligtatoeerenenpiercen.nl.

Voor een gezonde mond

Dit vouwblad is samengesteld door de Redactieraadvan het Ivoren Kruis met aanbevelingen van hetAdviescollege Preventie Mond- en Tandziekten. Doel van de Vereniging Ivoren Kruis is het bevorderenvan mondgezondheid. Circa 4000 tandartsen enmondhygiënisten zijn lid van deze vereniging. Meer weten? www.ivorenkruis.nl

© Ivoren Kruis / 2009

Gezond tandvlees Tandvlees is teruggetrokkenen tand staat los

Foto

: Lev

in L

, Zad

ik Y

. Am

J D

ent.

2007

Oct

;20(

5):3

40-4

Foto

: Lev

in L

, Zad

ik Y

. Am

J D

ent.

2007

Oct

;20(

5):3

40-4

0919

1