Ontstaan van de Schriftelijke en Mondelinge Thora, Misjna enTalmoed

Gedurende de vervolgingen van Hadrianus worden de Joodse wijzen gedwongen zich te verstoppen. Met zoveel onrust en Joden die vluchten uit het land Israël, realiseren de Rabbijnen zich het bijna onmogelijk wordt om een centrale zetel te behouden voor het Jodendom.In deze tijd waren er een paar belangrijke Rabbijnen die het Jodendom in stand wilden houden. Ze besluiten de Mondelinge Thora op te schrijven, de Misjna en later de Talmoed.

Wat zijn de Mondelinge en Schriftelijke Thora’s. De Schriftelijke Thora komt overeen met de Bijbelboeken zoals we die kennen in het Oude Testament. De Mondelinge Thora bestaat uit de Misjna en de Talmoed.

Thora Rollen,Tenach wordt een apart hoofdstuk aan gewijd.

De Schriftelijke ThoraDe Choemasj (Penteuch-Vijf Boeken van Mozes)

Mozes schreef al de Vijf Boeken van de Thora; zoals gedicteerd aan hem door G’d. de Thora vertelt over hoe G’d het universum schiep, hoe het menselijke ras tot stand kwam vanaf Adam en Eva, hoe onze Vaders –Abraham, Izaak en Jacob leefden, en hoe het Joodse Volk een natie werd, gekozen door G’d om een ‘koninkrijk van priesters en een heilige natie’ te zijn door het ontvangen en naleven van de Thora.

De 613 geboden

De Thora bestaat uit 613 geboden waarvan 248 positief zijn (wat te doen) en 365 negatief (wat niet te doen). De voorschriften en geboden beslaan elke fase van een Joods leven, zowel de plichten tegenover de naaste als de manier waarop G’d te dienen, om zo de hoogste morele standaards te verkrijgen.

Masora (traditie)

Aanvullend op de voorschriften, geboden en verboden geschreven in de Thora, onderwees G’d veel meer wetten, en veel verklaringen van de wetten in de Thora, die hij moest herinneren en mondeling doorgeven aan zijn opvolgers, die het weer aan de volgende generaties moesten doorgeven, veel wetten en gewoonten zijn door ons traditioneel uitgevoerd, alsof ze feitelijk in de Thora waren opgeschreven.

De Mondelinge Thora

De Mondelinge Wet is alles wat Mozes uit het hoofd geleerd heeft van G’d en Mondeling heeft doorgegeven aan zijn opvolgers. Het bevat tevens gegevens van wijzen door de generaties heen en wetten en leerstellingen die uit de Thoraverzen zijn gehaald (met een methode voorgeschreven door Mozes zoals G’d hem had geleerd).

Jehoeda HaNasi (Juda de Prins)

De Rabbijnen besluiten om de Mondelinge Wet op te schrijven. Rabbijn Jehoeda HaNasi is een invloedrijke man, zowel bij de Joden als bij de Romeinen. Na de dood van keizer Hadrianus raakt Jehoeda HaNasi bevriend met Marcus Aurelius de nieuwe keizer. Ze bespreken veel zaken met elkaar het is een rustige tijd tussen de Joden en Romeinen dat de Misjna ontstaat.

Misjna

Wat is de Misjna? Tijdens de openbaring ontvangen de Joden op de Berg Sinai de Geschreven en de Mondelinge Thora.De Mondelinge Thora is de toelichting op de Geschreven Thora. De Mondelinge Thora wordt mondeling doorgegeven omdat het flexibel moet zijn aan de steeds weer wisselende omstandigheden. Dit werkt goed zolang het Sanhedrin in takt blijft en de ketting niet wordt onderbroken (dus de leraren hun kennis vrijelijk kunnen overdragen aan hun leerlingen). Maar sinds de vernietiging van de Tweede Tempel komt het Sanhedrin in gevaar en moeten leerlingen schuilen.Maar Jehoeda HaNasi realiseert zich dat de ketting wel eens doorbroken kan blijven vanwege de vele vervolgingen. Hij besluit dat het tijd wordt de Mondelinge Thora op te schrijven. Het eindresultaat wordt de Misjna genoemd. Misjna betekend: “Herhaling”

De Misjna kan beschouwd worden als de hoeksteen van het Jodendom. Haar 62 onderdelen (tractaten) verschaffen de achtergrond voor elk onderwerp van de Halacha (Joodse Wet)) gevonden in de Mondelinge Thora. Elk ‘tractaat’ is een verzameling van ongeveer 50 tot 100 Misjnajot. De 62 onderdelen zijn verdeeld in 6 Sedariem.

Zes Sedariem

De 62 onderdelen zijn verdeeld in 6 Sedariem:

1. Zeraim – handelt voornamelijk met landbouwwetten die grotendeels alleen relevant zijn voor Israel.

2. Moed – bespreekt de wetten van de Shabbat en de feesten.3. Nashim – gaat over trouwen en gezinswet.4. Nezikin – gaat over het rechtssysteem.5. Kodshim – richt zich op de Tempel en de G’dlijke dienst daaromheen.6. Taharos – bespreekt de wetten van rituele reiniging.

ZeraimDit zijn de individuele traktaten:

Berachot – het handelt over de wetten en filosofie van gebed en zegens, dat een centraal onderdeel uitmaakt van het leven van elke Jood.

Peah – wetten die de Joodse boer verplichten delen van zijn oogst achter te laten voor de armen.

Demai – de status van de opbrengst waarover het twijfelachtig is als correcte tienden zijn weggenomen.

Kilayim – de wetten inzake verboden mengsels. Shviis – de wetten bepalen dat Joodse boeren in Israël, elke zevende jaar het land

onbewerkt moet laten. Troemos – wetten die bepalen dat delen van de opbrengst aan een priester moet

gegeven worden. Ma’asros – wetten van de tweede tienden die gegeven moeten aan een Levi. Ma’aser Sheni – wetten van de twee tienden die alleen in Jeruzalem gegeten

moeten worden. Challah – wetten dat een deel van het deeg gegeven moeten worden aan een

priester. Arla – het voorkomen van eten van de vruchten van een boom in de eerste drie jaar

(en wat te doen met het fruit van het vierde jaar zodat ze kunnen worden gegeten) Bikoeriem – beschrijft het brengen van de eerste vruchten van de ber naar

Jeruzalem (in de tijd van de Tempel)

MoedDit zijn de individuele traktaten:

Shabbat – de wetten van de Shabbat. Eroevien – de gecompliceerde wetten betreffende het dragen buiten iemands huis

op Shabbat. Pesachiem – de wetten van de Pesach. Sjekaliem – de wetten betreffende de jaarlijkse bijdrage van iedere Jood aan de

Tempel. Joma – de wetten van Jom Kippoer. Soekka – de wetten van Soekot. Beitza – de algemene wetten van feesten (Jom Tov). Rosh Hashana – de wetten van het Joods Nieuwjaar. Ta’aniet – de wetten inzake de vastendagen in de Joodse kalender. Megila – de wetten van de verschillende Mitswot rondom Poerim. Moed Katan – de wetten van de tussendagen (Co Hamoed) van zowel Soekot als

Pesach. Chagiga – de wetten inzake het brengen van een dierlijk offer op elk van de pelgrim

feesten.

NashimDit zijn individuele traktaten:

Yevamot – de wetten inzake levieten trouwerij. Kesoebot – de wetten van de huwelijkscontracten. Mesariem – de wetten van geloften. Nazir – de wetten van Nazeriet. Dit is een Jood die geen wijn drinkt, geen contact

heeft met doden en geen haar laat knippen. Sotah – de wetten van de verdachte overspeelster. Gitten – scheidings wetten. Kiddoeshim – huwelijkswetten.

NezikinDit zijn individuele traktaten:

Bava Kama – burger wet (schade) en criminele wet (diefstal). Bava Metziah – zakenwet. Brava Basra – eigendomswet. Sanhedrin – het opzetten van het Joodse rechtssysteem en criminele wet. Makos – niet zware straffen (zweepslagen) Shvoeot – de wetten van geloften Edios – verschillende wetten Avoda Zara – wetten van afgodsdienst. Horiyot – de wetten die de Joodse heersende klasse besturen (hhoggerechtshof,

hoge priester, koning) Avot – de ethiek van Vaderen (religieus advies)

KodshimDit zijn individuele traktaten:

Zevachim – de wetten inzake het brengen van dierlijke offers in de Tempel. Menachos – de wetten van maaltijd offers in de Tempel. Choelin – de wetten van rituele slachter (sjechita) en kasjroet. Bechorot – de wetten van het eerst geboren manlijke kind (zowel dierlijk als

menselijk). Temoera – de (illegale) transfer van heiligheid van één potentiele dierlijk offer naar

een ander. Krisot – het brengen van een zonde offer of andere offers voor meer serieuze

zonden. Me’ila – het toevallig persoonlijk gebruik van Tempel eigendom. Tamied – de wetten van dagelijkse dienst in de Tweede Tempel in Jeruzalem. Midot – een beschrijving van de Tweede Tempel in Jeruzalem. Kinim – de wetten van vogel offers in Tempel

TaharosDit zijn de individuele traktaten:

Kaylim – handelt met rituele van werktuigen. Ohalot – wetten van rituele onreinheid dat veroorzaakt kan worden onder hetzelfde

dak als het bezoedelde object. Negaim – wetten van Tzara’as (En Hij riep) Para – de rode koe wiens as wordt gebruikt om degen te reinigen die in contact heeft

gestaan met dode lichamen. Taharot – de algemene wetten van onreinheid. Mikvaot – de wetten die het gebouw en het onderhoudt van rituele baden regelen. Nida – de wetten rondom de menstruele cyclus van de vrouw. Machshirim – de inleidendee voorbereiding voordat een object ritueel bevuild kan

worden. Zavim – de wetten inzake verschillende lichamelijke handelingen. Tavul Yom – de status van een onrein persoon die naar de mikve ( ritueel bad) is

geweest, maar nog steeds moet wachten voor invallen van de avond. Yediam – de speciale rol gespeeld door handen in wetten der reinheid. Uktzim – de rol van stammen en schillen in de rituele reinheid van opbrengst.

Dit zijn enkele van de wetten er zijn er 613 totaal.

Het schrijven van de Talmoed

Gedurende de eeuwen na de afronding van de Misjna wordt de ketting verder verzwakt door een aantal factoren:

Economische moeilijkheden Vervolgingen Veel Rabbijnen vluchten naar Babylonie Decentralisatie van de Thora Gebrek aan consensus onder de Rabbijnen

Het is duidelijk dat de Misjna allen niet langer duidelijk genoeg is om de Mondelinge Thora volledig te verklaren. Het is te beknopt en cryptisch geschreven. Dit komt omdat men vanuit gaat dat de lezer de kennis toch al heeft. Dus er ontstaan discussies. In Babylonie schrijven de Rabbijnen deze discussie op en zo ontstaat de Babylonische Talmoed oftewel de Talmoed Bavli. In Israël is men al eerder begonnen en hier wordt het de Jeruzalem of PalestinaTalmoed genoemd. Vanwege de vele vervolgingen wordt de laatste nooit afgerond. Het bestaat slechts uit 4 onderdelen van de Misjna en het is meer cryptisch dan de Babylonische Talmoed. De twee Talmoeds zijn niet van elkaar gescheiden, maar als er

onenigheid is dan volgt men de Babylonische Talmoed. De Talmoed is in feite een encyclopedie van het Joodse bestaan. We komen er later op terug in “Talmoed (Gemara), Tosefta, Mechilta, Sifra en Sifre”. De Talmoed staat bekend om zijn discussies. Dit discussiëren wordt “Pilpul” genoemd. De reden dat er gediscussieerd wordt is om de Waarheid te achterhalen. Het Jodendom is een zoektocht naar de Waarheid, de absolute Waarheid is G’d.

Gemara

Gemara is de uitleg van de Misjna. Het betekent ‘traditie’ in het Aramees en ‘afronding’ in het Hebreeuws. De tekst van de Misjna is zoals gezegd geschreven tussen 100 voor de gewone jaartelling. De Rabbijnen worden Amoraiem genoemd. De tekst van de Gemara is geschreven door Rabbijnen die leefden tussen 200 en 500 n. Chr.. De Talmoed bestaat uit teksten van de Rishoniem die leven tussen 1000 en 1500 na de gewone jaartelling.

De Talmoed is dus de gedrukte versie van zowel de Misjna als de Gemara. De Misjna is de erg korte toelichting op de wetten van de Mondelinge Thora. De Gemara is de verklaring dat al de kloven opvult. Terwijl het aan één kant beknopt is, kent het lange discussies. Door dit te doen lijkt de oorspronkelijke vraag geheel vergeten te zijn totdat uiteindelijk de rook is opgetrokken en alles duidelijk wordt.

Amoraiem (Rabbijnen van de Gemara)

Regel bij regel woord bij woord onderzoeken Rabbijnen de Gemara. De Misjna leggen de bedoelingen uit. je vindt geen Amoraim die de Rabbijnen van de Misjna bekritiseren. Het doel van de Amora was uit te leggen, duidelijk te maken en vaak tegenstellingen op te lossen tussen één Misjna en een andere om tot de correcte regel – Halacha – te komen.Maar de Amoraiem hielden zich niet alleen bezig met de Halacha, want de Gemara is veel meer dan een droge-wettekst boek. De Gemara is een levend portret van een levende natie. De Talmoed student wordt beloond met een goede kijk in de privé-levens van ongewoon grote mensen. We zien briljante geesten, hun pijn, hun strijd, hun relaties en zelfs hun grappen. We zien ook gewone Joden van deze eeuwen, zijn zorgen, problemen en vaak wonderbaarlijke toewijding aan een Thora leven.

Gemara geeft een onschatbare les in hoe te leven als een Jood

Er is een doel van de Gemara, elk verhaal en zelfs elke grap bevat onschatbare lessen in hoe te leven als een Jood. De Gemara vertelt hoe elk aspect van onze levens (en niet de Halacha) in dienst van G’d moet staan. Vragen komen aan de orde zoals:

Hoeveel geld moet een man spenderen aan prullaria voor zijn vrouw Hoe moet men met slecht gehumeurde kinderen omgaan Welke winst moet hij behalen in zijn zaken

Alles wordt in de Talmoed behandeld. Er zijn geen zaken die niet behandeld worden in de door woorden in de Talmoed.

Talmoed is al meer dan 1500 jaar de focus van Joods leven

De studie van de Talmoed gebeurt al meer dan 2500 jaar. De intense poging die deze studie vraagt heeft de Joodse geest gevormd zowel van de Jood als zijn gemeente,

De Talmoed definieert en vormt het Jodendom en veel van onze vijanden weten dit. Eeuwenlang hebben Christenen en Moslims de Talmoed verafschuwd. Vele duizenden handgeschreven exemplaren van de Talmoed en andere heilige Joodse boeken werden verbrand. Vele van de grote bibliotheken van Europa inclusief die van het Vaticaan hebben unieke waardevolle manuscripten van Talmoedische commentaar….. Het feit dat er nog vele tienduizenden Joden leven die de Talmoed bestuderen en het feit dat er nog steeds kopieën zijn van de Talmoed kan worden gezien als een historisch wonder. Een het feit dat de Joodse natie nog steeds bestaat en dat G’ds Thora nog steeds wordt gepraktiseerd door zovele Joden is het directe resultaat van dit wonder.

Thosefta, Mechilta, Safira en Sifré

Tosefta

Tosefta is een verzameling aanvullingen en verklaringen op de Misjna onderverdeeld in traktaten. Er zijn 62 tractaten en 452 hoofdstukken. Het wordt vrijwel alle Talmoededities achterin bijgedrukt als appendix op het compendium van Rabbi Jitschak Alfassi.

Mechilta

Is een verklaring op Exodus vanaf hoofdstuk 12. Het bevat zowel Halachische als Agadische gedeelten. Het is verdeeld in tractaten. Er zijn 9 tractaten en 77 hoofstukken. De basis werd gelegd in de leerschool van Rabbi Jisjmaeel.

Sifra

Is een verklaring op Leviticus. Het wordt ook wel Thora Kohaniem genoemd, de leer der priesters. Het bevat hoofdzakelijk Halachisch (wettelijk) materiaal.

Sifré

Is een verklaring op Numeri vanaf hoofdstuk 5 en Deuteronomium. Deuteronomium komt veel Agadisch (verhalend) materiaal naar voren. In Numeri niet.

Hoe belangrijk het opschrijven van de Mondelinge Thora is, blijkt wel uit de volgende dreiging waarmee het Jodendom te maken krijgt: het Christendom en de Islam

Referentie:

Rabbijn Ken Spiro - 'Crash Course in Jewish History'.