* de Gelderlander WOENSDAG 3 SEPTEMBER 2014

Verhalenbeleven

Al duizenden jaren gaanmensen naar het theater.Voor hun plezier maar ookom wijzer te worden.

PAGINA 3

De inspanningen van danseres Yulanne deGroot, actrice Judith van den Berg, musicusJeroen Soors en cabaretier Pieter Derks.

4/7

Theaterkrant

actie

alesalesale

salesale

alesalesalesalesalesalofvrijkaartenvooreenvoorstellingnaarkeuze

alesalesale

salesale

Win1vande5passe-partouts

TONEELGROEPOOSTPOOL.NL

Ganaartoneelgroepoostpool.nl/actie

alesalesale

salesale

alesalesalesalesalesalGanaartoneelgroepoostpool.nl/actie

Eenjaarlanggratisnaarhettheater?

11

20

25

28

30

sepMUSICAL

Vijftig Tinten... De ParodieMUSICAL

De JantjesTONEEL

De Huisvrouw-monologen

KIDS

Pippi Langkous (6+)MUZIEK

Jan Smit

u i t g e l i c h tsep

2014

Meer info en kaarten: www.lampegiet.nl

u i t g e l i c h tsep

Meer info en kaarten: www.lampegiet.nl

Reserveer uw kaarten bij:MOMOtheaterwerkplaats • Renswoudseweg 1 • Ederveen

06-123 936 23 • info@momotheaterwerkplaats.nl www.momotheaterwerkplaats.nl

SEPTEMBERvr 5* Cultureel Nazomeren

(Cultuurprijs Ede)optreden, Kröller-Müller, Otterlo

16.00 uur

vr 12 Kunstroute Barneveldoptreden, Voorthuizen, gratis toegang

20.00 uur

za 13 Dag van de Hoedcatwalk (14.30 uur), hoedenparade,

Wageningen 11.00 uur

do/vr 25/26 Voorstelling ‘Krachtvoer’

MOMOtheaterzaal, Ederveen,

kaarten à € 8,50 20.00 uur

OKTOBERza 4* Presentatie

dansperformance Poortkerk,

Veenendaal 17.00 uur

wo 8 Presentatie optreden, Cultureel Café, Veenendaal

20.00 uur

do 16 Stagemarkt Oranje Schelp, school voor ZMLK,

Veenendaal 19.00 uur

wo 29* Presentatieoptreden, Christeijke Hogeschool Ede

10.00 uur

NOVEMBERdo 6 Voorstelling ‘ik=IK’

Cultura, Ede, kaarten à € 8,50 20.00 uur

do/vr 13/14 Voorstelling ‘Vreemdeling’

MOMOtheaterzaal, Ederveen, kaarten à € 8,50 20.00 uur

*) Besloten voorstellingCheck de site voor nadere informatie en actuele gegevens!

speelt

O P E NO P E N

S E P TS E P T

Y E S !Y E S !

11 12 13

W E ’ R EW E ’ R E

O P E N I N G S -

W E E K E N D

S E I Z O E N 1 4 / 1 5

I N T h E a T E R

a a N D E R I j N

D O 1 1 h E T W I L D EO O S T E N

V R 1 2 D E N I E U W EO O G S T

Z a 1 3 S W a P S W a P -S h O W

a f T E R P a R T Y m E T

S E L E K T & B L a c K

a c I D , S I L V E R D I S c O

a a N V a N G 2 0 . 0 0 U

T I c K E T S & I N f O :

G E N E R a L E O O S T . N L

uitmaasenwaal.nlDe site voor Uit in Maas & Waal

DE GELDERLANDER WOENSDAG 3 SEPTEMBER 2014 EXTRA 3

door Anne Nijtmans

Miljoenen heb-ben de afgelo-pen jarenzo’n vijftiguur besteedom te zienhoe de suffi-

ge scheikundeleraar Walter Whi-te veranderde in een meedogenlo-ze drugscrimineel.Walter White is de hoofdpersoonvan de televisieserie Breaking Baden op dit moment in de westersewereld bijna net zo bekend alsOdysseus of Romeo en Julia.De hedendaagse televisieserievan epische omvang is een popu-lair genre. Karakters kunnen uit-gediept worden en zijn bijna be-kenden van de kijker.Wat film en zo’n langere serie zoaantrekkelijk maken? Je ziet hetleven uitgebeeld met de bijbeho-rende emoties en dilemma’s. Jekunt je vereenzelvigen met depersonages terwijl je hun lot niethoeft te ondergaan.Kijken naar het leven, naar ‘eennabootsing van een handeling’zoals de Griekse filosoof Aristote-les het omschreef, is een belang-rijke menselijke behoefte. Al inprimitieve samenlevingen aanwe-zig. Het is een hulpmiddel bij re-flectie en om de wereld te dui-den. Film en televisieverhalen ko-men voort uit drama’s en kome-dies die al duizenden jaren wor-den opgevoerd in theaters.De oorsprong van theater ligt ver-der terug, in de religieuze riten

van nog eerdere samenlevingen.In de geschiedenis van de mens-heid zijn oeroude sporen te vin-den van liederen en dansen terere van een godheid en de uit-beelding van zijn of haar leven,dood en verrijzenis.Het theater in het oude Grieken-land wordt gezien als het beginvan de westerse toneelgeschiede-nis. Voortgekomen uit rituelenom de godheid Dionysos te eren.Hierbij zong een koor van vijftigmannen liederen rond een altaar.De dichtregels gingen over Dio-nysos. Gaandeweg kwamen erverhalen over halfgoden en hel-den bij. Die gingen over de goedeen slechte daden van de helden,hun oorlogen, vetes, huwelijken

en overspel en het lot van hunkinderen. Met conflicten tussenmens en god, tussen goed enkwaad, tussen plicht en passie.Ergens in de vijfde eeuw voor on-ze jaartelling ging een persoonde godheid of held uitbeelden enontstond er een dialoog met hetkoor. Vervolgens werd het aantalacteurs uitgebreid en zo ontstondhet oude drama.Maskers waren een belangrijk at-

tribuut om aan te geven om welkpersonage het ging. Het maskeris trouwens nog steeds het sym-bool van theater.Het Griekse toneel bereikte eenbloeitijd in de vijfde eeuw vooronze jaartelling met meerdaagsefestivals in Athene.Het waren niet alleen serieuzestukken. Als toegift was er het sa-terspel (denk aan satire) waarbijde getoonde tragedies nog eensdunnetjes werden overgedaanmaar dan grappig. Hieruit kwa-men de komedies en kluchtenweer voort.Aanvankelijk gebruikten de Grie-ken een glooiing van een heuvelals tribune. Later bouwde zeopenluchttheaters waarbij de tri-

bunes een halve cirkel vormden.Veel theaters hebben nog steedsdeze vorm.Ook de Romeinen speelden to-neel en zo kwam het theater Eu-ropa in. Overgenomen door dekerk die in de middeleeuwenmet toneelspel bijbelverhalen uit-beeldde. Later ontstonden er ookniet-kerkelijke toneelstukken.Naast het klassieke theater is eraltijd een volkse vorm van het na-spelen van de werkelijkheid ge-weest. De Grieken noemden hetmimos (mime) wat letterlijk ‘na-bootsen’ betekent. Platter, karika-turaler. De verhalenvertellers,zangers, muzikanten en trouba-dours, stonden op straat of hoog-uit op een houten podium. Maarer is wel een wisselwerking ge-weest tussen het serieuze theateren de volksere genres.In West-Europa werd toneel van-af de zestiende eeuw een belang-rijk literair genre. Dankzij deboekdrukkunst zijn die toneeltek-sten bewaard gebleven. Bijvoor-beeld van de Nederlander Joostvan den Vondel, van de Engels-man William Shakespeare en deFransman Molière.In die periode kwamenen ook devroegste vormen van dansvoor-stellingen in de theaters en in Ita-lië het gezongen theater: de ope-ra. De wat lichtere operette volg-de twee eeuwen later. De eerstemusicals, een combinatie vanzang, dans en dialoog, werdenaan het einde van de negentien-de eeuw in New York geprodu-ceerd.De klassieke theatergenres dra-ma, komedie, klucht en satire be-staan nog steeds. Ze komen terugin film en televisie en worden li-ve voor het voetlicht gebracht inde theaters. Zodat we thuis ofmet zijn allen in een zaal kunnenkijken naar andere versies en in-terpretaties van de werkelijkheid.Zodat we onze werkelijkheid be-ter kunnen begrijpen.

Ja, het is makkelijk en comfortabel, een abonne-ment bij Netflix of HBO. Je hoeft de deur niet uit.Je hoeft niet eens meer op te staan want met de af-standsbediening kun je films en series op je highdefinition beeldscherm afspelen.Het zijn producties waarbij kosten noch moeitezijn gespaard. Zoals Game of thrones met opnamelo-caties in Noord-Ierland, IJsland, Marokko en Kroa-tië. Naar verluidt kost iedere aflevering ruim 4 mil-joen euro. Het ziet er prachtig uit.Maar toch. In het donker in een bioscoopzaal zoudezelfde aflevering veel meer indruk maken. Danis er niets anders dan dat. Thuis zijn er huisgeno-ten of huisdieren die iets van je moeten. De tele-

foon gaat. Of je laat jezelf afleiden door toch nogeven op de smartphone te kijken. Hoe mooi hetook gemaakt is, het verhaal en de diepere lagen er-achter komen niet binnen.Bij een theatervoorstelling is er geen ontkomenaan. Ervan uitgaande dat de uitvoerenden hunwerk goed doen en hun personages geloofwaardigneerzetten. Het is live, het zijn echte mensen, vanvlees en bloed die je ziet, emoties die je bijna kuntaanraken, er is geen ontkomen aan.Theater kan een onvergetelijke ervaring zijn.

Als toegift hadden Griekenhet saterspel waarbij de ge-toonde tragedies nog eensgrappig werden overgedaan

INTRODUCTIE

Reageren?specials@gelderlander.nl

dg.nl/bijlagen

Op deze site kunt u deze special vinden als pdf. Alle vorige specials treft u ook aan op onze site.

COLOFON Deze Extra is een redactionele bijlage van:

Wilt u adverteren in een van onze specials neem dan contact op:in de regio Nijmegen: advertenties.nijmegen@gelderlander.nl, 024-3650646, in de regio Arnhem/Doetinchem: advertenties.doetinchem@gelderlander.nl, 0314-372123

*+

� Het theater in Epidaurus in Griekenland, derde eeuw voor Christus. Met 14.000 zitplaatsen. foto Roel Burgler/HH

� Emoties bij Who’s afraid of Virgina Woolf van Oostpool. foto Sanne Peper

Aristoteles zei het al:theater is nabootsingvan de werkelijkheid.Een hulpmiddel om dewereld te begrijpen.

�

Redactionele leiding: Anne NijtmansVormgeving: Carmen DwarskasingAan dit nummer werkten mee: Dorine Steenbergen, Jolenta We-ijersFoto voorpagina: Jan Lankveld

Verhalen zien en beleven

Emoties die je bijna kunt aanraken

4 EXTRA

door Dorine Steenbergen

Ze maakt momen-teel lange dagen.Vijf, soms zes da-gen per week trai-nen van tien totvijf, onderbrokendoor een korte

lunchpauze. Soms gaat ze ’savonds door en dan verlaat ze hetpand van Introdans aan de Vijf-zinnenstraat in Arnhem nietvoor acht uur. Allemaal voorMeesterschap, een ballet van demaestro’s Hans van Manen, NilsChriste en Cayetano Soto dat 20september in première gaat inSchouwburg Arnhem.Yulanne de Groot (1990) – zeprijkt op de posters van de nieu-we voorstelling – danst vol over-gave. „Ik kan niet, zoals normalemensen, in het weekeinde los-gaan. Hoge hakken? Die draag ikamper. De hele volgende dagmoet ik daar voor boeten.” Niette-min staat ze bij het Arnhemseballetgezelschap waar ze sinds2010 aan verbonden is, te boek

als ‘de ballerina by accident’. „Alskind zat ik nooit stil, stond altijdvoor de tv mee te dansen. Ikdroomde ervan achtergronddan-seres te worden bij Usher, datwas mijn popidool.”Vanaf haar zesde zat ze, samenmet vriendinnetjes, op ballet. „Ikvond het geweldig om in een ro-se balletpakje en tutu te dansen.”Op een keer informeerde de bal-letjuf wie auditie wilde doenvoor de Nederlandse Ballet Aca-demie in Amsterdam. „Ik hadniet in de gaten wat ze vroeg; om-dat vriendinnetjes hun vinger op-staken, deed ik dat ook.” Toenthuis de oproep in de brievenbusviel, maakte haar moeder er eenfatsoenskwestie van. ‘Je moet au-ditie gaan doen, want dat heb jede juf beloofd.’In Amsterdam wachtte haar eenwonderlijke ervaring. Kleinemeisjes en jongens die stijf vande zenuwen op moesten vooreen jury en in tranen waren alsze werden afgewezen. „Het zeimij allemaal niets en dus had ikniets te verliezen.” Als enige uithaar klas mocht ze door naar detweede ronde, gevolgd door eenderde. Ze was 9 jaar toen ze werdtoegelaten tot een van de zwaar-ste balletopleidingen van Neder-land. „Nog steeds aarzelde ik. Ikwist niet wat ik van die opleidingmoest verwachten. Mijn moederheeft toen de knoop doorgehakt:‘Je gaat het proberen.’”Diezelfde moeder bracht haar ja-renlang vanuit Volendam naarAmsterdam. Daar kreeg de passievoor klassiek, spitzen, pas dedeux, modern, jazz en caractère

haar te pakken. Stage liep ze bijHet Nationaal Ballet waar zedanste in De Notenkraker en Gisel-le. Met haar diploma op zakkwam ze terecht bij Introdans.Ze beaamt dat ze als danser een‘hard bestaan’ leidt. De zware fy-sieke training, de geneugten dieze zich moet ontzeggen. „Op deacademie kreeg je al direct te ho-ren: niet skiën, niet schaatsen,niet paardrijden. Allemaal om tevoorkomen dat je een blessure op-loopt.” Het extreme perfectionis-

me, de balletwereld eigen, komthelemaal van binnenuit. „Dan-sers zijn bikkels. Ziek zijn is ta-boe. Met koorts op de plankenstaan, is heel normaal. En krijg jenegen positieve reacties op eenvoorstelling en één negatieve,dan weet je: het moet beter. Mijnvriend, die in de technische sec-tor werkt, vindt dat te ver gaan:‘Wat ben je toch hard voor jezelf.Wees nou eens tevreden.’ Maarzo werkt dat niet in de danswe-reld.” Toch blijven er voor Yulan-

ne de Groot alledaagse geneug-ten over. „Ik heb het geluk dat iker weinig voor hoef te doen omop gewicht te blijven. Door eensnelle stofwisseling kan ik eigen-lijk eten wat ik wil. Dat komtgoed uit, want ik ben dól op uiteten gaan. Bij Cosi, ZafVino ofRusticana, hier in Arnhem. Itali-aans eten, mmmmm, dat zou ikelke dag wel willen.”

Meesterschap gaat op 20 septemberin première. Zie introdans.nl

Nederland heeft zo’n vierhon-derd theaters, van vestzakthea-ter tot schouwburg met jaar-lijks meer dan tweeduizendshows. In de afgelopen decen-nia is het aantal zalen flink toe-genomen. Vooral in kleinereplaatsen. Zo kun je in Zeve-naar, Druten, Malden of Culem-borg cabaretiers zien als Woe& van der Laan, Javier Guzmanof Pieter Derks, soms alstry-out. In die kleine zalenwordt eveneens mooi toneel ge-bracht. Een productie als God

Vergeeft, de solovoorstelling vanHelmert Woudenberg, doet hetjuist goed in de intimiteit vankleine zalen.Voor sommige shows moet je welreizen. De musical Billy Elliotwordt alleen in het circustheaterin Scheveningen opgevoerd. Ande-re omvangrijke producties komenalleen tot hun recht met de facili-teiten van een schouwburg.Op de komende pagina’s een klei-ne selectie om een indruk te ge-ven van wat de theaters in Neder-land te bieden hebben.

Ik ben dól op uiteten gaan. BijCosi, ZafVino ofRusticana, hier inArnhemYulanne de Groot, danseres

Nee, het was geen meisjesdroom voor Yulanne deGroot om ballerina te worden. ‘Ik had geen ideedat ik m’n vinger opstak om auditie te gaan doen.’

Agnes van God Ali B Beken(d)t Hans Klok, The New Houdini

“

‘Ziek zijn istaboe voorballerina’

Een jonge non bevalt in het kloostervan een kind. Een gerechtspsychia-ter komt de zaak onderzoeken. Ditwereldbekende stuk wordt vertolktdoor Willeke van Ammelrooy, Noor-tje Herlaar en Eva van de Wijdeven.Binnenkort in première. Speellijst:albertverlindeentertainment.nl

Inmiddels genomineerd voor de Poe-lifinario 2014, Nederlands bekend-ste cabaretprijs: de show Beken(d)tvan Ali B. Een openhartig program-ma vol trots, schaamte en verbor-gen verhalen. Goed ontvangen doorpers en publiek. In reprise in de thea-ters. Zie: alib.nl

Voor theater hoef jeniet ver te reizen

De illusionist en ontsnappingskun-stenaar Harry Houdini is onovertrof-fen maar Hans Klok brengt de geestvan de grote Amerikaanse artiestgoed over. Klok brengt spectaculai-re stunts. In de show ook dansers eninternationaal bekroonde circus-acts. Speellijst: hansklok.nl.

� Ook bij maar één negatieve reactie op een voorstelling, weet Yulanne de Groot: „Het moet beter.”foto Hans Gerritsen

DE GELDERLANDER WOENSDAG 3 SEPTEMBER 2014 EXTRA 5

door Anne Nijtmans

Een actrice moet in dehuid van haar perso-nage kruipen. Zodater een geloofwaardigen gelaagd karakterop het podium staat.Judith van den Berg

is deze dagen bezig met de Ame-rikaanse zangeres Patti Smith zo-als zij in haar jonge jaren was.„Ze is heel anders dan ik. Iemanddie zonder gene en vol overgavedoet wat ze wil doen. Ik ben veelkritischer op mezelf. Altijd er-mee bezig of mijn werk wel goedis.”Judith van den Berg is een van dedrie acteurs in de Oostpool-pro-ductie They are just kids die op 6september in première gaat. Hettoneelstuk is een interpretatievan Just kids van Patti Smith uit2010. Het boek gaat over het le-ven van haarzelf en fotograaf Ro-bert Mapplethorpe in de jarenzestig en zeventig in New York.Een toneelstuk van ruim tweeuur met slechts drie acteurs.„Voor de spelers is het een inten-sieve productie”, zegt Judith vanden Berg.„Veel tekst natuurlijk maar dat isniet het zwaarste. Het gaat eromdat je de wereld laat zien achterdie woorden. Dat je meerdere la-gen van het personage laat zien,haar gevoel, wat ze eigenlijk be-doelt. We vertellen een verhaalover het heftige leven van jongekunstenaars en hun liefde envriendschap. Een belangrijke uit-daging bij dit materiaal is dat jede intensiteit van iemands levenkunt overbrengen. En dat je hettheatraal maakt. Dat het leuk,spannend, gek en ontroerend isom naar te kijken.”Acteren en toneelspelen is ietswat Judith van den Berg altijd alwilde. „Mijn moeder nam me

mee naar het theater en ik speel-de thuis al stukjes.” Als op-groeiend kind zat ze bij hetschooltoneel. Daarna volgde detoneelschool in Arnhem waar zein 2009 afstudeerde.Ze speelde sindsdien in produc-ties van Sarah Moeremans en Or-kater en in enkele kleinere projec-ten. Bij Oostpool heeft ze stagegelopen en ze had in 2012 een rolin het stuk In koud water, dat netals They are just kids, onder regievan Marcus Azzini stond. Afgelo-pen seizoen deed ze mee aan detrailer-voorstelling King Oeboe.Bij They are just kids hebben de ac-teurs meegedacht over de tekst.„In februari zijn we twee wekenbij elkaar gekomen. Om te pratenover belangrijke momenten inhet leven van Patti en Robert enwe speelden stukjes.”Roeland Hofman heeft er daarna

een toneeltekst van gemaakt.„Die kregen we begin van de zo-mer. De tekst ging mee op vakan-tie om in te studeren. Dat is le-zen, herhalen, stampen. Ik ben erveel mee bezig. Soms doe ik eenstukje tekst als ik op de fiets zitof tijdens de afwas.”In de repetitieweken komt het

team elke dag bij elkaar en vaakook ’s avonds. „In die fase gaathet om het samenspel, hoe brengje de woorden, hoe geef je er eenemotie bij, hoe breng je je rol fy-siek. Dan wordt het pas echt eentoneelstuk.”Het werk wordt nog intensieverin de montageweek, twee wekenvoor de première. Het decor, dekostuums en het licht komen erdan erbij. „We werken overdagaan overgangen en de muzikali-teit. ’s Avonds spelen we het helestuk. Het is een totale onderdom-peling want we zijn alleen nogmaar met de productie bezig. Delaatste week zijn ’s avondstry-outs. Dan spelen we voor pu-bliek. Overdag evalueren we ensleutelen we nog aan het stuk.”Na de première wordt het toneel-stuk in dit geval drie weken ge-speeld. Vijf avonden per week

moeten de acteurs er helemaalstaan. De uren voor de opvoeringzijn ze bezig met voorbereidin-gen als kleding en make-up endingen doorspreken waar op ge-let moet worden die avond.„Het is hard werken”, beaamt Ju-dith van den Berg. „Dit is niet zo-maar een leuke hobby. Om hetpubliek te raken, moet het er na-tuurlijk en vanzelfsprekend uit-zien. Dat betekent oefenen, con-centreren, er helemaal induiken.”De intensiteit van het werk geeftook veel terug, is de ervaring vande actrice. „Je werkt in een korteperiode veel uren met een groepmensen. Dat schept een band.Als de productie voorbij is, is datsoms even slikken. Gelukkigkomt altijd weer wat nieuws.”

They are just kids, 6 tot en met 20 sep-tember., toneelgroepoostpool.nl

Het gaat erom datje meerdere lagenlaat zien; haargevoel, wat zeeigenlijk bedoeltJudith van den Berg, actrice

Voor een toneelstuk opde planken staat, is actri-ce Judith van den Berger dag en nacht mee be-zig geweest. „Dit is nietzomaar een hobby.”

Moeder, ik wil bij de revue Helmert Woudenberg, God vergeeft Kwatta en HGO: Dissus Het Zuidelijk Toneel, Romeo en Julia Dreamgirls

“

‘Je duikt in een ander leven’

Na het succes van de televisieserieMoeder, ik wil bij de revue , presen-teert Joop van den Ende Theaterpro-ducties een eigen musicalbewerkingvan dit ongekend populaire verhaal.Een oer-Hollandse musical met hu-mor en drama. Vanaf september inhet Beatrix Theater Utrecht.

Acteur en theatermaker HelmertWoudenberg is sterk in solotoneel.God vergeeft, gaat over Joep Haff-mans, tussen 1984 en 2006 pastooren deken in het Limburgse Gulpen.Een ontluisterend verhaal over eenimmorele geestelijke. Goed ontvan-gen en daarom in reprise.

Een muziektheatervoorstelling vooriedereen vanaf 8 jaar. De geliefdeNijmeegse jeugdtheatergroep Kwat-ta brengt met het Het Gelders Or-kest Dissus, verdwaal mee in de Odys-see. Naar het bekroonde boek van Si-mon van der Geest. Dit najaar in degrote zalen. Zie: kwatta.info

Het Zuidelijk Toneel breng het be-roemdste liefdesverhaal uit de thea-tergeschiedenis: de verboden en on-mogelijke liefde tussen Julia Capuleten Romeo Montague. Een tijdlozeklassieker van William Shakespeare,gespeeld door jonge topacteurs.De speellijst staat op hzt.nl.

Dreamgirls is de grootste reizendemusical van komend theatersei-zoen. Gebaseerd op het levenvan The Supremes en Diana Ross.Een liveband en een twintigkoppi-ge cast vertellen het relaas vanThe Dreamettes. Speellijst:albertverlindeentertainment.nl

� Judith van den Berg vertolkt Patti Smith in They are just kids. foto Sanne Peper

6 EXTRA

door Jolenta Weijers

In zijn appartement in hetcentrum van Arnhem ishet geroezemoes van destad niet te horen. JeroenSoors kan er zich in allerust wijden aan zijn groteliefde: de hobo. De komen-

de dagen beleeft hij de kick vanoptreden voor een groot publiek.Het Gelders Orkest schittert, sa-men met zangeres Wende Snij-ders, in Openluchttheater DeGoffert in Nijmegen. En dusheeft Jeroen Soors het druk.Want eerste hoboïst van HGOword je niet door een dag vooreen concert nog even wat par-tijen in te studeren. Integendeel.Wie voor zo’n carrière kiest, is erdag en nacht mee bezig. „De ho-bo is als een wild paard dat jemoet temmen”, zegt Soors. „Endaar ben je nooit mee klaar.”Al vanaf zijn tiende jaar wijdt deVlaming zich aan zijn hobo. Hetwas de doordringende klank vanhet instrument die hem verleid-de. „Die resoneert met je hart.”

De liefde voor de hobo is nooitmeer overgegaan. Maar al wasSoors voorgoed verloren, hij kantoch terugkijken op een ontspan-nen jeugd. „Als kind had ik ookgenoeg andere hobby’s. Sport, detoneelschool. Pas toen ik op mijnachttiende naar het conservato-rium ging, werd het echt serieus.Sindsdien ben ik er élke dag dehele dag mee bezig.”Elke dag? Jazeker. Zelfs zijn vrijedagen staan in het teken van demuziek. „Sowieso ga ik dan naarde sportschool. Om de hobo tebespelen, moet je namelijk ui-terst fit zijn. Het is een instru-ment dat veel kracht vraagt. Jeblaast door een dubbel rietje meteen heel kleine opening.”De meeste professionele hoboïs-ten, zegt Soors, belanden in hetonderwijs. Slechts 3 procent vanhen lukt het om in een gereno-meerd orkest te geraken. „Ik hebdaar altijd op aangestuurd. Ik wil-de solist worden. Sinds mijn con-servatoriumtijd heb ik daarom al-tijd in orkesten gespeeld.”Dat het in 2008 lukte om zo’nvooraanstaande plek in HGO tebemachtigen, was een droom dieuitkwam. „Ik heb het conservato-rium gedaan, masterclasses ge-volgd bij allerlei gelauwerde ho-boïsten, er alles voor opzijgezet.Maar je moet ook geluk hebben.Een auditie bereid je voor. Je stu-deert muziek in. Je luistert. Jeleeft er naartoe. Maar uiteindelijkmoet je preciés op het momentdat je daar staat, spelen op de topvan je kunnen.”Op de dag van het interviewheeft hij net de eerste repetitie

voor het openluchtconcert achterde rug. Wende Snijders is komenkennismaken. Soors, hoe ervarenook, vindt het spannend. „Opeen gezonde manier, hoor. Ik hebwel geleerd dat je genoeg tijdmoet steken in de voorbereiding.Doe je dat niet dan schiet je in destress.”En dus heeft hij eerder in deweek de partijen opgehaald, zebestudeerd, ze beluisterd op inter-net, ze gespeeld. Thuis dus, inzijn vredige appartement hartje

Arnhem. Waar hij ook heel waturen doorbrengt met het makenvan rietjes. Hij laat wat lerendoosjes zien: rijtjes met rietjes,elk rijtje voor een ander concert.Met die rietjes geeft Jeroen Soorszijn spel kleur. „Sommige mu-ziek moet je zacht spelen. Of stac-cato – dan heb je een dunne tipnodig, zodat je gemakkelijk kuntaanzetten. Een componist als Ma-hler vraagt om een dikkere, ron-de klank, iemand als Mozart juistom een lichtere.” Rietjes maken

is een kunst op zich. Soors heefter, behalve de gebruikelijke mes-jes, speciale instrumenten voor.„Het komt vaak aan op een tien-de van een millimeter. Elke ho-boïst heeft een eigen geluid, eeneigen klankidentiteit. Ik bespeelgraag rieten die lekker trillen enin mijn lichaam resoneren.”

Het Gelders Orkest en Wende Snij-ders, Openluchttheater De Goffert,Nijmegen, 4 en 5 september, informa-tie: hetgeldersorkest.nl.

Het komt vaak aanop een tiende vaneen millimeter,elke hoboïst heefteen eigen geluidJeroen Soors, hoboïst

Jeroen Soors speelt de komende dagen in de open-lucht met Het Gelders Orkest. Dat is intensief.Want de hobo temmen, doe je niet zomaar even.

Billy Elliot

“

Introdans JARIG Reisopera, Sweeny Todd De JantjesBrigitte Kaandorp

‘De hobois als eenwild paard’

� Jeroen Soors, hoboïst bij Het Gelders Orkest, is elke dag met zijn vak bezig. De hele dag. foto Erik van ’t Hullenaar

Introdans Ensemble voor de Jeugdviert zijn vijfentwintigste verjaardagmet een feestelijk jubileumprogram-ma. JARIG bevat drie stukken van degelauwerde choreograaf Jirí Kylián.De voorstelling is een sprankelendedansshow voor de hele familie.Speellijst: introdans.nl.

De Nederlandse Reisopera en HetGelders Orkest brengen dit najaarSweeny Todd, een muzikale thrillervan Stephen Sondheim. Over eenverbond tussen een bloeddorstigeLondense barbier en een pasteien-bakster. Met onder meer Sanne Wal-lis de Vries. Zie reisopera.nl.

Na het succes van twee seizoenengeleden komt de oer-Hollandse mu-sicalklassieker De Jantjes nog een-maal terug naar de theaters. Met on-vergetelijke liedjes als In de Jordaanen Omdat ik zoveel van je hou. WillekeAlberti is de onbetwiste ster.Speellijst: dejantjesmusical.nl

La Kaandorp gaat de theaterslangs met een show gebaseerdop oude (maar ook een paar nieu-we) hits: Kaandorp Grande de Luxe.Tussendoor brengt ze het pu-bliek met haar conferences op dehoogte van de stand van zaken.Zie brigittekaandorp.nl

De musical Billy Elliot, gebaseerd opde wereldberoemde film, vertelt hetverhaal van een 11-jarige zoon vaneen mijnwerker die talent blijkt tehebben voor ballet. Joop van der En-de brengt deze show vanaf novem-ber in het Circustheater in Scheven-ingen. Speellijst: billyelliot.nl.

DE GELDERLANDER WOENSDAG 3 SEPTEMBER 2014 EXTRA 7

door Anne Nijtmans

Hoewel hij pas 29jaar is, kan hij albijna zijn tweedelustrum als caba-retier vieren. Pie-ter Derks is jongbegonnen en

werkt inmiddels al aan zijn vijfdesoloshow Zo goed als nieuw.Op 4 september begint Derksmet try-outs. Drie of vier keerper week staat hij op het podiumom met publiek erbij aan zijn pro-gramma te werken. In januari isde première en daarna toert hijdoor tot de zomer. „Dat is eendruk bestaan, ja. Gelukkig kan ikme vooraf goed ontspannen zo-dat mijn hoofd leeg is als ik ophet podium stap.”Een nieuw programma begintvoor de in Wijchen geborenDerks met een titel. „Omdat eenjaar van tevoren de show al ver-kocht wordt aan de theaters. Om-dat ik dan alleen nog maar globa-le ideeën heb, moet het een titelzijn waar je veel kanten mee opkunt. Ik heb voor Zo goed alsnieuw gekozen omdat ik wist datik in de tussenliggende periodevader zou worden. Een nieuwe le-vensfase. Natuurlijk heeft dat eengrote impact dus dat kom zekerterug in de show. Verder haal ikveel uit de actualiteit hoewel ikdaar wel een draai aan geef. Ikmaak graag vergelijkingen methet verleden omdat ik geschiede-nis heb gestudeerd. Daar past dietitel ook mooi bij.”Pieter Derks had het afgelopenjaar wekelijks een korte conferen-ce in De wereld draait door en eengesproken column op Radio 1.Die gebruikt hij soms als basisma-teriaal. „Ik heb die optredens opradio en televisie aangenomenomdat ik het leuk vind, maar ookomdat het me dwingt elke week

iets te schrijven en grappen temaken. Ik heb nu veel teksten lig-gen die ik kan bewerken.”Voor een nieuwe show begint hijdan ook met het doorbladerenvanl zijn columns en conferencesen selecteert wat bruikbaar is.Dat doet hij samen met zijn regis-seur Jessica Borst. „Ik heb deze zo-mer al liedjes geschreven en ge-sleuteld aan de teksten. Maar veelverder ben ik nog niet. Ik stapstraks met een stapel blaadjes hetpodium op. Daar staat dan eenpiano en een lampje. Dat is alles.Met publiek erbij groeit het ruwemateriaal uit tot een show.”In die periode is Pieter Derks con-stant met zijn programma bezig.Met af en toe slapeloze nachten

of zwetend wakker worden. „Dathoort erbij. Ik heb spanning endeadlines nodig. Ik weet inmid-dels dat het goed komt. Maar ermoet altijd nog veel gebeuren op

het laatste moment.”Zijn doel is een show die mensenboeit, amuseert, ontroert ensoms een nieuw inzicht geeft.Daarom is Pieter Derks cabare-tier geworden. „Dat wilde ikmijn hele leven. Op de basis-school deed ik mee aan toneel-stukjes en later kwam de belang-stelling voor cabaret. Wat Youpvan ’t Hek, Herman Finkers enBrigitte Kaandorp deden, dat wil-de ik ook kunnen.”Hij volgde in Den Bosch de Ko-ningstheateracademie, een oplei-ding voor cabaretiers. Veel zelfmaken, docenten uit het vak enveel voorstellingen zien, daarkomt het lesprogramma op neer.Nadat hij een cabaretprijs had ge-

wonnen, ging hij de theaters in.„Dat was in 2005, 2006, een bloei-tijd voor de theaterwereld. Ik konoveral in het land terecht.”Op dit moment is het voor veeltheatermensen moeilijker om dezalen vol te krijgen, maar PieterDerks heeft na bijna tien jaar ca-baret, columns en televisiewerknaamsbekendheid en publiek ver-worven. Een deel van zijn voor-stellingen is al uitverkocht. Meerdan honderd keer een avondvul-lend programma. „Het mooie vantheater is dat je maar met éénding bezig bent. Niet alleen hetpubliek. Ik ook. Ik houd van dieconcentratie.”

Zie: pieterderks.nl/speellijst

Ik weet dat hetgoed komt maar ermoet altijd veelgebeuren op hetlaatste momentPieter Derks, cabaretier

Slapeloze nachten ennachtmerries heeft caba-retier Pieter Derks voor-dat zijn show af is. „Dathoort erbij. Het is zelfsnoodzakelijk.”

Ro Theater, Vuurvrouwen Martijn Koning, Koning Chaos Frank Boeijen in het theater Vrijdag & Sandifort, Löyly Nationale Toneel, As you like it

“

‘Die deadlines heb ik nodig’

� Pieter Derks: „Het mooie van theater is dat je maar met één ding bezig bent. Niet alleen het publiek, ik ook.” foto Gerard Verschooten

Verzet plegen. Wat drijft mensen er-toe en hoever mag je gaan, kun jegaan? Vuurvrouwen van Ro Theatergaat over twee vrouwen die tot hetuiterste gingen voor hun overtui-ging. Ulrike Meinhof die in haar celin een visioen wordt bezocht doorJeanne D’Arc. Zie: rotheater.nl

Martijn Koning (1978) wordt gezienals een cabaretbelofte. Hij is al evenbezig. Vooral als stand-upcomedian.Dit najaar komt het met zijn tweedeavondvullende voorstelling. KoningChaos gaat over de chaos in de we-reld en in het hoofd van Martijn. Ziebunkertheaterzaken.nl.

Frank Boeijen staat van februari toten met mei 2015 weer in veel thea-ters in Nederland en België. De Nij-meegse zanger wordt vergezelddoor Ton Snijders, Charles Nagt-zaam, Rens van der Zalm en Martinde Wagter.Zie: frankboeijen.nl

Na hun juichend ontvangen debuut-voorstelling Hulphond komen RemkoVrijdag en Martine Sandifort nu metLöyly. Deze alleskunners die de lachaan hun kont hebben hangen, breng-en wederom een een stortvloed aangemankeerde en absurde types.Zie hekwerk.nl/vrijdagensandifort.

As you like it is een komedie vanShakespeare. Waarin Rosalindeen Celia naar het ArdennerWoud vluchten. Evenals geliefdeOrlando. Aanvankelijk genietenze van de vrijheid maar het levenblijkt ook minder moois in petto.te hebben. Zie nationaletoneel.nl

GRATISGLAS WIJN

bij een diner in Grand Café Mahler

tegen inlevering van deze bon

OPENING SEIZOENNEDERLANDSE REISOPERA - SWEENEY TODDzondag 13 septemberMusical-thriller over het sinistere verbond tussen een Londensepasteienbakster (Sanne Wallis de Vries) en de bloeddorstige kapperSweeney Todd, m.m.v. Het Gelders Orkest.50% korting op het 2e kaartje o.v.v. GELDERLANDER

VIJFTIG TINTEN… DE PARODIEvrijdag 26 september

Wegens succes is de tournee van deze vrolijke bewerking

van de wereldwijde erotische bestseller ‘Vijftig tinten

grijs’ verlengd en nu in Arnhem te zien.

SPINVISdonderdag 6 november

‘Kintsukuroi’ was de publieksfavoriet van Oerol,

nu te zien in Schouwburg Arnhem.

WENDEdonderdag 27 november

In deze spannende en filmische theaterconcert smelt

Wende theater, popmuziek en elektronische muziek

samen.

JAN SMITdinsdag 9 december

Beleef Jan Smit voor het eerst in het theater

in deze bejubelde theaterconcert.

WEIHNACHTSORATORIUMzondag 21 december

Na een jaartje zonder ‘Weihnachtsoratorium’ staat het

werk van Bach op veler verzoek weer op de agenda

ditmaal uitgevoerd door Concerto Copenhagen en het

Nederlands Kamerkoor.

KINDEREN VOOR KINDERENdinsdag 30 december

Dé familiemusical met de grootste hits uit 35 jaar

Kinderen voor Kinderen.

ST. PETERSBURG BALLETvrijdag 9 januari

Zeg je ballet, dan zeg je ‘Het Zwanenmeer’.

Het hoogtepunt van het klassiek-romantisch repertoire.

HAMLETwoensdag 21 januari

De Britse Tiger Lillies creëren een bijna vergeten

vaudeville-ambiance met deze bewerking van ‘Hamlet’.

EEN AVOND MET DORUSwoensdag 11 februari

Henk Poort kruipt in de huid van vagebond Dorus,

bekend van liedjes als ‘2 Motten’ en ‘Speel de Clown’.

LUCAS EN ARTHUR JUSSENzaterdag 21 maart

Amsterdam Sinfonietta en de gebroeders Jussen

geven een concert, waarin dieren een belangrijke

plaats innemen met o.a. ‘Carnaval des animeaux’ .

PLIEN & BIANCAdinsdag 7 april

In deze voorstelling trakteren de twee leukste vrouwen

van Nederland je op een mix van hartverscheurende

humor en ontroerende hilariteit.

GUIDO WEIJERSdonderdag 16 april

Met Guido Weijers is het opnieuw genieten van

confronterende humor en intelligente doordenkertjes.

SOUND OF MUSICvrijdag 1 mei / zaterdag 2 mei

Het hartverwarmende verhaal en liedjes als ‘Do re mi’,

‘My favorite things’ en ‘Edelweiss’ maken deze musical

tot een tijdloze klassieker.

HERMAN VAN VEENvrijdag 22 mei / zaterdag 23 mei

“Opzij, opzij, opzij” voor alleskunner Herman van Veen

en zijn nieuwste theatershow.

WEESER SNEL

BIJ!

TIP!

VOORDEEL!EXTRA!

DIT MAGU NIET

MISSEN!

MUSTSEE!

LAATSTEKAARTEN!

HIT UIT-boulevard

MUSIS SACRUM &SCHOUWBURG ARNHEM

Wij staan in de startblokken voor het nieuwe theaterseizoen.

En wat voor één! Artiesten van naam en faam maken hun

opwachting in Musis Sacrum en Schouwburg Arnhem.

Zij zijn ERBIJ, u toch ook?

RESERVEER VANDAAG NOG KAARTEN VIA WWW.MSSA.NL!