RUIMTEVOLK Jaarboek 2012: Nieuw eigenaarschap in de ruimtelijke ordening
MINIMALE DATASET VERSTANDELIJKE BEPERKINGEN...• Cijfers betekenis geven in een gesprek, schept...
Transcript of MINIMALE DATASET VERSTANDELIJKE BEPERKINGEN...• Cijfers betekenis geven in een gesprek, schept...
MINIMALE DATASET
VERSTANDELIJKE BEPERKINGEN
Leonieke van Boekel, Carlo Schuengel, Petri
Embregts, Thessa Hilgenkamp
2 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
HISTORIE EN AANLEIDING
Doelstelling Nationaal Programma en Minimale Dataset
Faciliteren, bevorderen van kennis.
Prakijkrelevante gegevens genereren
Bijdragen aan empowerment van gebruikers van zorg
Doelstelling vooronderzoek:
In welke vorm is een MDS haalbaar en is er draagvlak?
3 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
VOORONDERZOEK: METHODEN
Haalbaarheid
• Inventarisatie bestaande MDS / gegevensverzamelingen
• Inventarisatie meetinstrumenten
• Inventarisatie domeinen van functioneren
Draagvlak
• Klankbordgroep
• Survey
• Verdiepende gesprekken
4 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
VOORONDERZOEK: BEVINDINGEN
Haalbaar?
• MDS aanpalende zorgsectoren, o.a. TOPICS, InterRAI,
MHLDDS
• Keuze van gegevens
Type 1: onderzoek afstemmen (TOPICS MDS)
Type 2: afstemming zorgpraktijk (InterRAI)
Type 3: centraal stellen gebruiker van zorg (geen voorbeeld)
5 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
VOORONDERZOEK: BEVINDINGEN
Professionals N=125-156)
6 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
VOORONDERZOEK: BEVINDINGEN
Cliënt: “Waarom wordt het onderzoek niet uitgewisseld? Ik
vind dat bloedirritant. Ik zeg iets één keer. Gezegd is
gezegd. Ik wil het niet meer herhalen. Ik vertel het liefste
één keer en dan dat mensen het begrijpen.”
Professional: “Het is zinvol om onderzoek en praktijk aan
elkaar te koppelen. Er is vanuit de praktijk nog veel
behoefte aan onderzoek op veel verschillende
onderwerpen. Een bundeling van gegevens zal onderzoek
eenvoudiger maken.”
7 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
VOORONDERZOEK: BEVINDINGEN
140
137
136
136
128
120
120
119
97
76
73
62
54
Persoonlijke factoren
Persoonlijke ontwikkeling
Emotioneel welbevinden
Fysiek welbevinden
Medische factoren
Interpersoonlijke relaties
Lichamelijke functies
Zelfbepaling
Sociale inclusie
Externe Factoren
Materieel welbevinden
Rechten
Anatomische eigenschappen
(N=201, onderzoekers en professionals)
8 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
CONCLUSIES VOORONDERZOEK EN TOEKOMST
> Groeimodel suite van instrumenten
> Gegevens praktijkrelevant
> Gebruiker van zorg en netwerk staat centraal
> Geen verplichting / geen database
> Inhoud in samenspraak met gebruikers
Komende periode ontwikkeling basis MDS
...
Persoonlijke ontwikkeling
Zelfbepaling en welbevinden
...
...
Persoonlijke factoren
Externe factoren
Basis MDS
Domein specifieke MDS
Fase 1
Fase 2
Fase 3
Externe factoren
Lichamelijke functies
Interpersoonlijke relaties
Domein specifieke MDS
Rechten
Sociale inclusie
Anatomische eigenschappen van het lichaam
Medische factoren
Module Domein Operationalisatie In ontwikkeling
Vast Persoonlijke
factoren
Woonsituatie Beschermd wonen
Verzorgd wonen
Begeleid zelfstandig
wonen
Bij ouders of bij familie
wonen (CBS)
Persoon met
beperking / proxy
Persoonlijke
factoren
Wat moet iedereen
weten over
persoon?
Open invulveld
Naaste Persoonlijke
ontwikkeling
Adaptief
functioneren
Professional Zelfbepaling en
welbevinden
Vrijheidsbeperkende
maatregelen
Gebruikersplatform
12 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
CONTACT
Leonieke van Boekel
De zelfdeterminatie theorie;
het theoretisch kader van MDS
drs. Noud Frielink, prof. dr. Carlo Schuengel, & prof. dr. Petri Embregts
Het belang van zelfdeterminatie
• Doel VN verdrag voor rechten van mensen met een
beperking: rechten bevorderen, beschermen en waarborgen, en mensen met een beperking de regie over hun eigen leven geven (i.e., zelfdeterminatie)
• Een belangrijk aspect om te meten of mensen met een
verstandelijke beperking zelfdeterminatie ervaren, is het subjectieve perspectief van de persoon zelf, hetgeen nauw gerelateerd is aan welbevinden en persoonlijke
ontwikkeling.
Empowerment: zelfbeschikking en partnerschap
Moeite met kiezen, beslissen & hulpvraag
Afhankelijk, beperkt sociaal netwerk
Professionele begeleiding
Wat blijft: stimuleren van autonomie, op basis van
competenties en vanuit verbondenheid
Zelfdeterminatie en empowerment
De zelfdeterminatie theorie
Zelfdeterminatie theorie
• De zelfdeterminatie theorie van Deci en Ryan (2000) beschrijft dat ieder mens een psychologische basisbehoefte heeft aan autonomie, verbondenheid en competentiebeleving
• Voldoening van de basisbehoeften is voorwaarde voor een optimale groei van een persoon en diens welbevinden en daarmee samenhangend een betere kwaliteit van bestaan
• Als iemand zich autonoom, verbondenheid en competent voelt, ervaart die persoon zelfdeterminatie, maar de persoon zal dan ook autonome motivatie ervaren
motivatie is het tweede belangrijke construct binnen de zelfdeterminatie theorie
Verschillende type motivatie
• Autonome motivatie
• Gedragingen zijn vrijwillig en door de person zelf gekozen
• Gedragingen worden uitgevoerd voor de inherente waarde
Positief gerelateerd aan psychologisch welbevinden, tevredenheid met
het leven en blijvende gedragsverandering op de lange termijn
• Gecontroleerde motivatie
• Gedragingen worden onder druk uitgevoerd
• Gedragingen worden uitgevoerd voor een andere uitkomst
Negatief gerelateerd aan psychologisch welbevinden en blijvende
gedragsverandering
Positief gerelateerd aan drop-out
Het meten van ZDT-constructen Behoeftebevrediging en autonome motivatie zijn belangrijke constructen binnen ZDT. Echter, er is een gebrek aan psychometrisch adequate instrumenten voor gebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Basic Psychological Need Satisfaction and Frustration – Intellectual Disability (BPNSFS-ID) Treatment Self-Regulation Questionnare – Intellectual Disability (TSRQ-ID)
BPNSFS-ID
• Oorspronkelijk ontwikkeld door Chen et al. (2014)
• Aangepast voor gebruik bij mensen met een LVB of zwakbegaafdheid
door Frielink, Schuengel en Embregts (ingediend)
• 24 items
• 8 t.a.v. autonomie (4 bevrediging, 4 frustratie) • In mijn leven kan ik doen en laten wat ik wil
• In mijn leven vind ik dat ik vooral dingen doe omdat het ‘moet’
• 8 t.a.v. verbondenheid (4 bevrediging, 4 frustratie) • In mijn leven voel ik me buitengesloten door andere mensen
• In mijn leven geven de mensen om wie ik geef ook om mij
• 8 t.a.v. competentie (4 bevrediging, 4 frustratie) • In mijn leven vind ik dat ik goed ben in de dingen die ik doe
• In mijn leven twijfel ik of ik de dingen wel goed doe
Validatiestudie BPNSFS-ID
Psychometrische studie (N = 186)
Autonomie
•Personal Outcome Scale (POS)
Verbondenheid
•De Jong-Gierveld Loneliness Scale
Competentie
•General Self Efficacy Scale
r = -.65, p < .001 r = .65, p < .001 r = .65, p < .001
Betrouwbaarheid: interne consistentie: Chronbach’s α = .92
Test-hertest: r = .81 (A), r = .69 (V), r = .85 (C)
Ontwikkeling wijkanalyses bij GGD Gelderland Zuid
2010-2014
Drs. ir. Jolanda Terpstra
Utrecht, 22 juni 2015.
Inhoud
1. Wat is wijkanalyse / wijkprofiel?
2. Ontwikkeling wijkanalyse in Nijmegen
– Versie 1 en versie 2 (2010-2012)
– Versie 3 (2013)
– Versie 4 (nu)
3. Gebruik wijkanalyses
4. Vragen - discussie
Wat is een wijkprofiel?
• Staat niet in het woordenboek van Dale
• Wat kun je eronder verstaan? Hier:
1. Gegevensverzameling op wijkniveau
2. Betreffende (alle) inwoners in een bepaald gebied
3. Selectie van beschikbare data: doel is eenheid van taal & definities
4. Het is een schatting, géén waarheid…
Waarom een wijkprofiel (voor 1e lijn?)
Probleem: • Welk gezondheidsprobleem? • Geen eenheid van taal • Geen ordening/inzicht/duidelijkheid over de beschikbare data • Verschillende ervaringen • Verschillende doelgroepen • Verschillende doelen • Verschillende visies Oplossing: • Gezamenlijk visie en werkwijze maken op wat we in de wijk • willen aanpakken op het gebied van gezondheid • Bepaal focus • Wat (welke determinanten) • Waar (grenzen gebied) • Welke manier • Hoe breed
Waarom een wijkprofiel voor 1e lijn atelierprogramma?
Doelen (1) Inzicht in de gezondheidssituatie van de wijk
• Inzicht in ‘witte vlekken’ • Risicogroepen identificeren (2) Aanknopingspunten voor interventies,
• Preventief zorgprogramma • Gezamenlijk met alle professionals thema’s benoemen • Gezamenlijke aanpak/doel voor gezondheids-verbetering
in de wijk
Wijk(gezondheids)profiel is middel, geen doel
Wijkanalyses proces:
• Markeert uitgangssituatie
• Helpt om samen prioriteiten te stellen
• Perspectief: Samen verbeteringen in gang zetten
• Methodiek: Samen betekenis geven aan cijfers
Actiegericht
• ≠ evaluatie-instrument
Versie 1.0 (2010, kennisateliers)
Format wijkanalyse : 1.0 en 2.0
achtergrond gegevens
ziektes
kosten
leefstijl-determinantren
contacten 1e lijn
medicijngebruik
Beter dan gemiddelde
Gelijk aan gemiddelde
Slechter dan gemiddelde
Versie 2.0 (2012, AMPHI-ZONMW))
HIS-gegevens
JGZ-gegevens
Problemen - uitdagingen
• hoge verwachtingen
• gebied te klein (weinig inwoners)
• 6-cijferig postcode nodig voor afbakening
• extrapolaties zijn te grof: kloppen niet
• andere bronnen schaars/niet toegankelijk
• interpretatie van de cijfers
• getallen gaan ‘eigen leven leiden’
• extrapolaties laten géén gezondheidsverbetering zien!
• Dalende respons: toekomstige monitorgegevens?
Wijkanalyse in praktijk: in vogelvlucht
• Initiatiefnemers in een wijk
• Bepalen van de wijk en doelgroep
• Verzamelen gegevens volgens format
GGD
Gemeente
JGZ, HIS, andere partners
• Bespreken multidisciplinair professionals
• Betrekken bewoners
• Gezamenlijk bepalen prioriteit
Veel preventieve thema’s: valpreventie, meer bewegen
eenzaamheid
overgewicht, stoppen met roken
• Theoretisch degelijk
• Praktisch mogelijk
• Beleidsmatig nuttig
demografische kenmerken
leefstijl-determinanten
omgevings kenmerken
ziektes
Demografische gegevens - leeftijd - huishouden - etniciteit - opleiding
Leefstijldeterminanten
• Ervaren gezondheid • Psycische gezondheid • Groente/fruit • Overgewicht • Alcohol • Roken • Eenzaamheid
Omgeving en ziektebeelden
Lessen uit de samenwerking rond wijkanalyses:
• Ieder heeft zicht op deel van de werkelijkheid: deel het
• Complementariteit is in de wijk concreet te vinden
• Praktijk, beleid en onderzoek vult elkaar goed aan
• Cijfers betekenis geven in een gesprek, schept eigenaarschap voor oplossingen en mogelijkheden
• Besef dat vraagstukken in de wijk gezamenlijke aanpak van 1e en 0e lijn vraagt
• Preventieve aanpak komt er mee in het vizier en kan meer integraal worden opgepakt.
Aanpak vraag gemeente, versie 4
• Beeld voor de 11 kernen in de gemeente
• WMO + jeugd + gezondheid + voorzieningen + kracht + kosten
• Graag op 1 A4/ placemat A3 en snel klaar
• Nieuwe databronnen gebruiken (wo WMO)
• Kwalitatief onderzoek ondersteunend aan profiel
• Experiment: extra inzet GGD-onderzoeker & ‘gezondheidsmakelaar’
• Samen met gemeente, professionals en bewoners
• Perspectief: keuzes maken voor zaken die we aanpakken
Huidige uitdagingen:
• Kwalitatieve gegevens gebruiken
• Implementatie
• Huisartsen meekrijgen
• Extra modules ontwikkelen (WMO, kosten, GGZ)
• Hoge verwachtingen temperen
• Mensen laten beseffen dat het wijkprofiel een middel is, geen doel op zich.