Tweede leven voor afgeschreven mijnen VS

Door onze correspondentFrank KuinMountain Pass, 27 dec. Opcowboylaarzen staat Rocky Smithaan de rand van een enorme openmijn omgeven door kale, zilver-grijze heuvels in de Mojavewoes-tijn van de Amerikaanse staat Cali-fornië. „We staan op een voorraadzeldzame aardmetalen”, zegtSmith, de nieuwe baas van de inonbruik geraakte mijn met verval-len verwerkingsfaciliteiten vanmijnbedrijf Molycorp Minerals.

Smith, een mijnveteraan metervaring in goud en uranium,leidt het proces om de stilgelegdemijn bij Mountain Pass, een bewe-zen bron van gewilde, zeldzameaardmetalen als lanthanium, ceri-um en neodymium, weer op testarten na bijna tien jaar stilstand.„We voeren binnenkort de eersteexplosie uit sinds 2002”, zegt hij,terwijl bij de bodem grondwaterwordt weggepompt. „We gaan deput verbreden en dieper maken,zodat we vanaf 2011 weer minera-len kunnen winnen.”

Molycorp loopt voorop in eeninternationale race om zeldzameaardmetalen op de wereldmarkt tebrengen. Aan de noordkant van demijn komt een nieuwe breker voorrotsblokken die uit de goudrodelagen van de put zullen wordengedolven, zegt Smith. Het bedrijfheeft, via een beursgang, honder-den miljoenen dollars ingezameldvoor de bouw van een nieuwe fa-briek om het erts ter plekke te ver-werken tot grondstof voor indu-striële afnemers.

Molycorp ligt op koers om bin-nen twee jaar een cruciale, wester-se leverancier te worden van zeld-zame aardmetalen. Aan dezegrondstoffen, die in kleine hoe-veelheden onmisbaar zijn bij deproductie van sterke magnetenvoor hybride auto’s en windturbi-nes, dreigt een acuut gebrek op dewereldmarkt. De winning vindtbijna uitsluitend plaats in China,dat met goedkope productie ande-re leveranciers, waaronder Moun-tain Pass, uit de markt heeft gedre-ven. Nu China een toenemendaandeel van zijn productie opeistvoor de eigen industrie, schroefthet land leveranties aan buiten-landse afnemers gestaag terug –ook al neemt de behoefte juist toe.

Volgens ramingen van de Indu-strial Minerals Company of Australia(IMCOA) zal de wereldwijde vraagnaar zeldzame aardmetalen hetaanbod tussen dit jaar en 2014overtreffen, met mogelijke tekor-ten tot gevolg voor afnemers dieniet voldoende op voorraad heb-ben. Hoewel de behoefte in abso-

lute cijfers relatief klein is – ditjaar is wereldwijd ongeveer125.000 ton aan zeldzame aard-metalen nodig – kunnen de gevol-gen van een gebrek in sommigesectoren ernstig zijn. Zo kunnenhybride auto’s niet worden gepro-duceerd zonder kleine, krachtigemagneten met zeldzame aardme-talen als neodymium en dysprosi-um.

Onder mijnbedrijven in wester-se landen is dan ook een race ont-brand om alternatieve bronnenaan te boren, en het Chinese mo-nopolie te doorbreken. Molycorp,dat beschikt over een mijn die eer-der is gebruikt, verkeert in eensterke positie om in een deel vande behoefte te voorzien. Het be-drijf, dat al een minieme produc-

tie van 3.000 ton op jaarbasis heefthervat met erts dat voor 2002 is ge-wonnen, zegt vanaf eind 2012zo’n 20.000 ton per jaar te kunnenleveren. Potentiële klanten in deVS, Azië en Europa hebben zich alaangediend.

„Onze strategie is om weer eenbelangrijke producent van zeldza-me aardmetalen te worden”, zegtMark Smith, bestuursvoorzittervan Molycorp. „We zijn vastbeslo-ten om aanbod te scheppen opAmerikaanse bodem. Afnemershebben weliswaar geen grote hoe-veelheden nodig van deze materi-alen, maar ze kunnen niet zonder.Nu komen ze uit China; zou hetniet veel beter zijn om ze hier in deVS te hebben?”

Investeerders hebben vertrou-

Grondstoffen Internationale run op zeldzame aardmetalen nu China steeds minder exporteert

De hele wereld wil zeldzameaardmetalen hebben omonder meer hybride auto’ste maken. Gesloten mijnenkrijgen een nieuwe kansdankzij higtech.

Zeldzame aardmetalen voor hightech

Dagbouw in de Mountain Pass-mijn van Molycorp Minerals in Californië. Foto Bloomberg

Afhankelijk van de definitie zijner 14 à 16 zeldzame aardmeta-len, in twee categorieën: lichteen zware. Wegens hun magneti-sche en hittebestendige kwalitei-ten worden ze in kleine hoeveel-heden gebruikt in de hightechin-dustrie, onder meer in elektro-motoren, elektronica, spaarlam-pen en windturbines.De metalen zijn niet echt zeld-zaam: het meest schaarse ele-ment, lutetium, komt 200 maalzo veel voor in de aardbodem alsgoud. De elementen zijn echtermoeilijk te winnen. Elke voor-raad zeldzame aardmetalen be-vat alle elementen, hoewel deverdeling per voorraad verschilt.Enkele lichte zeldzame aardme-talen:Lanthanium (La, atoomnummer57) wordt gebruikt voor oplaad-

wen in het vermogen van Moly-corp om op redelijk korte termijnzeldzame aardmetalen te leveren;het aandeel is sterk in waarde op-gelopen, tot ruim 43 dollar. Ookanalisten zijn optimistisch. „Hetis goed te weten dat zeldzameaardmetalen in het verleden metrelatief gemak uit de mineralenvan Mountain Pass konden wor-den gewonnen”, zegt Jon Hykawyvan Byron Capital Markets in To-ronto. „Dat geeft aan dat het rela-tief makkelijk moet zijn om datweer te doen.”

Jack Lifton van Technology Me-tals Research in Detroit voorspeltdat Molycorp en het Australischemijnbedrijf Lynas binnen een paarjaar de twee belangrijkste leveran-ciers van zeldzame aardmetalen

zullen zijn buiten China. Lynasbouwt een mijn in Australië en eenverwerkingsfabriek in Maleisië diemogelijk al eind volgend jaar gaanproduceren. Verder werkt het Ca-nadese bedrijf Great Western Mi-nerals aan een mijn in Zuid-Afri-ka.

Deze koplopers hebben echteréén nadeel: hun voorraden bevat-ten bovenproportioneel grote hoe-veelheden van zogeheten lichtezeldzame aardmetalen als lantha-nium, cerium en neodymium. Hetgehalte zware zeldzame aardmeta-len als dysprosium en terbium isbuitengewoon laag. Molycorp enLynas zullen volgens analisten danook een eind komen om in de be-hoefte aan lichte aardmetalen tevoorzien – maar niet in staat zijnhet dreigende tekort aan zware opte lossen.

Nu is de behoefte aan zwarezeldzame aardmetalen slechts eenfractie van de totale vraag. Zo schatHykawy de totale wereldwijdevraag naar dysprosium, dat wordtgebruikt voor magneten, op 1.400ton per jaar, en de behoefte aan ter-

bium op slechts 250 ton. Molycorpen Lynas kunnen samen echterhoogstens enkele tientallen ton-nen van deze zware aardmetalenproduceren, zegt hij; Great Wes-tern Minerals mogelijk 70 à 80 ton.„Vraag en aanbod zijn uit balans.”

Er zijn bodemvondsten met ho-gere gehaltes aan zware zeldzameaardmetalen, maar die liggen inafgelegen gebieden als Alaska,Groenland, de Northwest Territo-ries en noordelijk Quebec in Cana-da. Het zou honderden miljoenendollars kosten om mijnen te bou-wen om die grondstoffen op tegraven en te verwerken. Gezien degeringe vraag lijkt dat economischmoeilijk haalbaar, zelfs nu prijzenvan zeldzame aardmetalen flinkzijn gestegen.

Molycorp, dat in Mountain Passbeschikt over een mijn met alle lo-gistieke voorzieningen, van eensnelweg tot elektriciteits- en wa-tertoevoer, maakt zich geen zor-gen. „Het erts dat we hier winnenis van hoge kwaliteit”, stelt RockySmith. „Ons vermogen om het opte graven en te verwerken ook.”

bare accu’s in hybride auto’s, enals katalysator bij de raffinagevan aardolieproducten.C e ri u m (Ce, 58) wordt toegepastin de glasindustrie, om glas tepolijsten of kleuren.Neodymium (Nd, 60) wordt ge-bruikt voor lichte, krachtige mag-neten voor elektromotoren enwindturbines (elke hybrideToyota Prius bevat zo’n 500gram).Enkele zware zeldzame aardme-talen:Te r b i u m (Tb, 65) wordt toege-past bij licht, onder meer inspaarlampen.D y s p ro s i u m (Dy, 66) wordt ge-bruikt voor lichte, sterke magne-ten voor elektromotoren enwindturbines, en om deze mag-neten hittebestendiger te maken.(* geeft dreigend tekort aan)

Aanbod ChinaAanbod Molycorp

Overig aanbod Wereldwijde vraag

Vraag China

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 20150

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

prognoseNRC 271210 / RL / Bron: IMCOA

Vraag en aanbod zeldzame aardmetalen in tonnen

China houdt productie steeds meer voor zichzelf