MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren...

55
MIMOSIS een microsimulatiemodel voor beleidsanalyses van de Belgische sociale zekerheid uitvoering Centrum voor Economische Studiën (CES) – KULeuven Centrum voor Sociaal Beleid H. Deleeck (CSB) – UAntwerpen Centre de Recherche en Economie Publique et de la Population (CREPP) – ULiège F.O.D. Sociale Zekerheid m.m.v. Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid financiering Federaal Wetenschapsbeleid F.O.D. Sociale Zekerheid

Transcript of MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren...

Page 1: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

MIMOSISeen microsimulatiemodel voor beleidsanalyses van de

Belgische sociale zekerheiduitvoering

Centrum voor Economische Studiën (CES) – KULeuvenCentrum voor Sociaal Beleid H. Deleeck (CSB) – UAntwerpen

Centre de Recherche en Economie Publique et de la Population (CREPP) – ULiègeF.O.D. Sociale Zekerheid m.m.v. Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

financieringFederaal Wetenschapsbeleid

F.O.D. Sociale Zekerheid

Page 2: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Doel van de presentatie

Voorstelling van het model MIMOSIS.Wat kan het? Wat kan het niet?

Feedback over bepaalde vaststellingen.

Voorstellen voor mogelijk toekomstig gebruik van het model.

Page 3: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Wat is een microsimulatiemodel?

Simulatiemogelijke effecten van beleidskeuzes worden nagebootst door ze te berekenen (op andere gegevens dan de finale realisaties)

Microvoor individuele economische agenten (individuen, gezinnen, bedrijven, ...)

Vb: geen a posteriori telling van het aantal kinderen dat de schoolpremie ontvangen heeft, maar een schatting van het aantal kinderen dat de schoolpremie zou ontvangen

Page 4: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Waarom een microsimulatiemodel?Om verdelingseffecten van een maatregel in kaart te brengen

Wie wint, wie verliest?Wordt niet gedaan door alternatieven zoals

Berekening voor een “type” gezinmacromodellen

Om rekening te houden met interacties tussen meerdere domeinenVb: Optrekken van pensioenen heeft een invloed op:

De middelentoets uitgevoerd voor het toekennen van het sociaal supplement in de kinderbijslagDe typering van de gezinslast van een werklozeDe typering van de gezinslast van een zieke of invalideDe inhouding die gebeuren op de pensioenenDe betaalde personenbelastingDe middelentoets die uitgevoerd wordt voor het toekennen van uitkeringen in de sociale bijstand

Om de kostprijs van een maatregel te schatten

Page 5: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Een microsimulatiemodel: 3 stappen

Stap 1omschrijving van

de maatregel

Stap 2simulatie

Stap 3evaluatie

regelgevingBASELINE

regelgevingHERVORMING

rekenregels uit regelgeving toepassen opbestand met beschikbare gegevens

Beschikbare inkomens (welvaart) voor alle

individuen in Baseline

Beschikbare inkomens (welvaart) voor alle

individuen na maatregelen

Evaluatie van het effect van de maatregel: budgettairverdeling (wie wint? wie verliest?)

Page 6: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Een microsimulatiemodel: 3 stappen

Stap 1omschrijving van

de maatregel

Stap 2simulatie

Stap 3evaluatie

Ontbinden van de regelgeving in 3 elementen (=vereenvoudiging)Parameters: elementen die de wetgever kan aanpassen, bvb: het bijdragepercentage voor de bepaling van de werkgeversbijdragenExogene variabele: een gegeven dat vast ligt voorafgaand aan de berekeningen. bvb: de bijdragebasisEndogene variabele: een variabele waarvan de waarde binnen het model bepaald wordt. bvb: de betaalde bijdrage.

Combineer een bestand met exogene variabelen en parameterwaarden om de waarde van de endogene variabele te bepalen

Verwerking van de gegevens met behulp van gecompileerde broncode

Vergelijk verdeling van het beschikbaar inkomen in baseline en na de hervorming

Page 7: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS in 3 stappen

Stap 1omschrijving van

de maatregel

Stap 2simulatie

Stap 3evaluatie

wetgeving van 2001 voor de baseline

een databestand met geanonimiseerde administratieve gegevensvoornamelijk van het 4de kwartaal van 2001toevallige steekproef van 100.000 individuen aangevuld met

gegevens over alle gezinsleden. Totaal 305.019 individuen.wegingsfactorenAlle nominale bedragen uitgedrukt in prijzen van 2001broncode geschreven in FORTRAN

Tabel vergelijkbaar met geaggregeerde uitgaven en ontvangsten in het stelsel van werknemers en zelfstandigen

ongelijkheidsmaatstaven en armoedemaatstaven voor verschillende karakteristieken

Page 8: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Vertaling van de wetgeving: een modulaire aanpakPENSWELF welvaartsaanpassingen van werknemers en zelfstandigenpensioenenFAMAL berekening van gezinsbijslagenSICK uitkeringen voor ziekte en invaliditeit, arbeidsongeschiktheid en

beroepsziektenUNEM uitkeringen voor werkloosheidCONTRIB bijdragen en inhoudingenPIT personenbelastingSOCBEN sociale bijstandsuitkeringen

+FAMREL bepaling familiale bandenEVAL evaluatie van gesimuleerde hervorming

Per module:een nota met omschrijving van de parameters, exogene en endogene variabelenbroncode voor uitvoering van de berekeningen

Page 9: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMREL module

Opzet module: bepalen van de band tussen verschillende leden van hetzelfde sociologisch gezin zodanig dat dezelfde definities gebruikt kunnen worden door alle andere modules van het model

Belangrijkste parameters:geen

Belangrijkste inputvariabelen:gegevens uit het Rijksregister, voornamelijk geanonimiseerd huishoudnummer dat aangeeft welke individuen tot hetzelfde sociologisch gezin behoren

relatiecode tussen verschillende leden van het sociologisch gezin

sociologisch gezin is hier ingeschreven zijn op hetzelfde adres

Page 10: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMREL module

Voornaamste bewerkingen:Ontbinden van het sociologisch gezin in kleinere families

Wie vormt een koppel met wie (gehuwd of ongehuwd)?Wie is kind van wie?Wie is ascendant?Graad van verwantschap

Page 11: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMREL moduleVoornaamste output:

individuele gegevens:geanonimiseerd nummer van de familie, relatie van ieder gezinslid ten opzichte van het hoofd van de familie,aanduiding van het type koppel (gehuwd of de facto) en type familie (hoofd gezin, kinderen van gezin enz..)

geaggregeerde gegevens:

voorlopig geen vergelijking met externe bronnenBedenkingen:

Page 12: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PENSWELF module

Opzet module: Mogelijkheid aanbieden om rust of overlevingspensioenen uitbetaald in het stelsel van de werknemers of de zelfstandigen aan te passen voor mogelijke welvaartsaanpassingenGeen herberekeningen van het pensioen volgens de regels die gehanteerd zijn om het pensioen te bepalen maar enkel aanpassen van de bestaande uitkering met hetzij een absoluut of een procentueel bedrag

Belangrijkste parameters:Matrixen met daarin de aanpassing in absolute cijfers of in procenten van het bestaande pensioen naar type pensioen

Onderscheid tussen gewoon pensioen en minimumpensioenOnderscheid tussen rustpensioen met gezinslast, rustpensioen van alleenstaande en overlevingspensioenOnderscheid naar aantal jaren gepensioneerd

Page 13: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PENSWELF module

Belangrijkste inputvariabelen:Gegevens afkomstig uit het Pensioenkadaster:

Voor 14 types van pensioenenBedrag op jaarbasis betaald per individuDatum waarop de eerste betaling werd uitgevoerd

Welke types?Rustpensioen en overlevingspensioen van loon en weddetrekkende,

zelfstandige, ambtenaar en niet geklasseerdenGegarandeerd inkomen voor bejaardenVerwarmingstoelage

Enkel bedragen gegenereerd als legaal pensioen naar Belgisch recht (i.e. extralegale pensioen en/of pensioenen naar Buitenlands recht werden uitgesloten)

Gegevens afkomstig uit CIMIReAantal jaren actief als loon en weddetrekkende

Page 14: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PENSWELF module

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van het minimumpensioenBepaling vervangingsratioBepaling van het pensioenbedrag na welvaartsaanpassing

Voornaamste output:geaggregeerde gegevens:

Page 15: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PENSWELF moduleVoornaamste output:

individuele gegevens:rustpensioen en overlevingspensioen per individu op kwartaalbasis

Hoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde uitgaven?

Bedenkingen:afbakening van wat wettelijke pensioenen zijn op basis van de beschikbare

gegevensbepaling minimumpensioenen moeilijk (werknemers) of onmogelijk (zelfstandigen,

ambtenaren)Performantie in termen van geaggregeerde uitgaven redelijk goed, behalve voor

IGO/Gegarandeerd inkomen voor bejaardenIntegratie van andere pensioenbenefits in het globaal beschikbaar inkomen

Page 16: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMAL module

Opzet module: Bepaling van de normale gezinsbijslag en eventuele supplementen gedifferentieerd naar bijdragestelsel van de rechthebbende volgens regels van toepassing in 2001

Belangrijkste parameters:Bedragen voor de bepaling van de normale gezinsbijslag en eventuele

supplementen per bijdragestelsel van de rechthebbendeMogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde

kinderbijslagSupplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen voor handicap

Belangrijkste inputvariabelen:Verband tussen verschillende gezinsleden (wie is kind van wie, geleverd door

FAMREL)Gegevens voor de bepaling van de rechthebbende en de bijslagtrekkende

(geleverd door RKW en RSVZ)Arbeidsinkomens en vervangingsinkomens (geleverd door CONTRIB, SICK,

UNEM en PENSWELF)

Page 17: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMAL module

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van de kinderen die rechtgevend zijn op kinderbijslag (leeftijdsconditie

en inkomensconditie)Bepaling van de rechthebbende en de bijslagtrekkende per kind (op basis van

exogene input of default waarden)Bepaling van het bijdragestelsel van de rechthebbende (op basis van

bijdragestelsel en/of stelsel waarin het vervangingsinkomen wordt uitbetaald)Bepaling recht op gegarandeerde kinderbijslag op basis van middelentoetsBepaling weeskind of nietBepaling rang en of geboorterang van het kindBerekening van

GeboortepremieGewone kinderbijslagSupplement voor leeftijdSociaal supplement met onderscheid voor werklozen en gepensioneerde

werknemers, gepensioneerde zelfstandigen en invaliden

Page 18: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMAL module

Voornaamste output:geaggregeerde gegevens:

Tabellen van het aantal rechtgevende kinderen naar Schaal en leeftijdsklasse van het kindSchaal en rang van het kind

Per stelsel waarin bijslag wordt uitgekeerd

individuele gegevens:Totaal bedrag aan kinderbijslag per bijslagtrekkendeAanduiding of het kind rechtgevend is in de kinderbijslag of niet

Hoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde uitgaven?

Page 19: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de FAMAL module

Bedenkingen:Totale uitgaven stelsel werknemers en zelfstandigen redelijk goed

gereproduceerd Probleem tussen stelsel ambtenaren en gewaarborgde bijslag kan gevolg zijn van

verkeerde classificatie van het aantal rechtgevende kinderen.

Is het mogelijk dat specifiek voor de openbare sector niet alle arbeidsplaatsen en of inkomens geregistreerd worden op individuele basis? We hebben op dit moment geen aanduiding van handicap geïntegreerd (i.e. supplement wordt niet berekend).Niet getoond, maar de totale uitgaven in het stelsel van de zelfstandigen worden vooral voor de invalidenschaal en de wezenschaal sterk onderschat

Page 20: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SICK module

Opzet module: Bepaling van uitkeringen voor ziekte en invaliditeit, arbeidsongeval of beroepsziekte volgens regels van toepassing in 2001

Belangrijkste parameters:Percentages toegepast op het laatst verdiende loon en eventuele bijhorende

minima en maxima voor de bepaling van uitkeringen voor ziekte en invaliditeit, moederschapsuitkeringen, arbeidsongeval en beroepsziektePer verzekeringstelsel

Verzekerd als loon en weddetrekkendenAmbtenaarZelfstandige

Page 21: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SICK moduleBelangrijkste inputvariabelen:

Band tussen de verschillende gezinsleden (afkomstig van FAMREL module)Variabelen voor bepaling van het verzekeringsstelsel (afkomstig van

bijdragevariabelen uit CONTRIB)Het laatst verdiende loonGegevens ivm ziektestatus en duur van de ziekte (afkomstig van RSZ of

RSZPPO, RIZIV, FAO en FBZ)Gegevens over arbeids- en vervangingsinkomens van alle gezinsleden (afkomstig

van CONTRIB, UNEM, SICK en PENSWELF)

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van het verzekeringsstatuut van de zieke (=ziek, invalide,

arbeidsongeval, beroepsziekte)Bepaling van het aantal dagen in ziekteBepaling van de gezinslast van de ziekeBepaling van de uitkering op basis van verzekeringsstatuut, aantal dagen in ziekte,

gezinslast, laatst verdiende loon

Page 22: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SICK moduleVoornaamste output:

geaggregeerde gegevens:

Page 23: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SICK moduleVoornaamste output:

individuele gegevens: Per individu uitkeringen voor ziekte en invaliditeit, arbeidsongevallen en

beroepsziekte

Hoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde uitgaven?

Page 24: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SICK module

Bedenkingen:Slechte FAO gegevens (nog geen definitieve erkenningen, precieze toewijzing aan

jaar van realisatie sociaal economische toestand is niet duidelijk)

geen IMA gegevens, daarom voorlopige schatting van primaire arbeidsongeschiktheid op basis van

gegevens werkgeveronmogelijkheid om primaire arbeidsongeschiktheid te schatten voor

zelfstandigen

Het aantal vergoede dagen wordt altijd onderschat.

Er is één gegeven dat we trachten te reconstrueren, dat gelijk is aan nul.

De onderschatting van het aantal dagen impliceert niet noodzakelijk een onderschatting van het totaal uitgekeerde bedrag.

Page 25: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de UNEM module

Opzet module: Bepaling van uitkeringen voor werkloosheid of werkonderbreking volgens regels van toepassing in 2001

Belangrijkste parameters:Absolute bedragen voor bepaling van lump sum benefits en percentages toegepast op het laatst verdiende loon en eventuele bijhorende

minima en maxima voor de bepaling van uitkeringen

Belangrijkste inputvariabelen:Band tussen de verschillende gezinsleden (afkomstig van FAMREL module)Variabelen voor bepaling van het type werkloosheidsuitkering en aantal maanden

in werkloosheid (RVA)Het laatst verdiende loonGegevens over arbeids- en vervangingsinkomens van alle gezinsleden (afkomstig

van CONTRIB, UNEM, SICK en PENSWELF)

Page 26: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de UNEM module

Voornaamste bewerkingenBepaling van het type uitkering waarop een individu recht heeft

Drie grote blokkenWerklozen die werkzoekend zijnWerklozen die niet werkzoekend zijnWerknemers met een aanvullende uitkering van de RVA

Bepaling van de uitkering op basis van gezinsstatuut van de werkloze, aantal maanden in werkloosheid, laatst verdiende loon en eventueel een aantal bijkomende karakteristieken

Page 27: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de UNEM module

Voornaamste output:geaggregeerde gegevens:

Page 28: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de UNEM module

Voornaamste output:individuele gegevens:

Uitkeringen voor werklozen inclusief onderscheid tussen uitkeringen waarop inhoudingen moeten betaald worden en deze waarop geen inhoudingen betaald worden

Hoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde uitgaven?

Page 29: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de UNEM module

Bedenkingen:

alle uitgavenaggregaten worden redelijk goed geschat

de omvang van relatief belangrijke groepen van rechthebbenden (behalve tijdelijke werklozen) wordt relatief goed ingeschat.

Het aantal alleenstaanden schoolverlaters wordt sterk onderschat en het aantal alleenstaande werklozen na tewerkstelling sterk overschat

Page 30: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de CONTRIB module

Opzet module: Bepaling van de bijdragen en inhoudingen volgens de regels van toepassing in 2001

Belangrijkste parameters:Bijdragepercentages, percentages voor bepaling van de inhoudingen en barema’s enpercentages van toepassing voor de bepaling van de bijdrageverminderingen

Belangrijkste inputvariabelen:Inkomensgegevens voor loon en weddetrekkenden en zelfstandigen (RSZ,

RSZPPO, RSVZ)Variabelen die aangeven op welke mogelijke bijdrageverminderingen iemand

aanspraak kan makenVervangingsinkomens zoals uitkeringen voor werkloosheid, ziekte en invaliditeit

en pensioenen waarop inhoudingen gebeuren (geproduceerd door UNEM, SICK en PENSWELF module)

Page 31: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de CONTRIB module

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van het bijdragestelsel (werknemers, ambtenaren (lokaal-federaal),

zelfstandigen)Onderscheid tussen zelfstandigen en helpers en hoofdbezigheid,

nevenactiviteit of activiteit na pensioenBepaling van de bijdragen en bijdrageverminderingenBepaling van de inhoudingen op vervangingsinkomensIndien nodig, loop over gewerkte uren zodanig dat je volledige budgetbeperking

kan tekenen

Page 32: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de CONTRIB module

Voornaamste output:geaggregeerde gegevens:

Page 33: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de CONTRIB moduleVoornaamste output:

geaggregeerde gegevens:

Page 34: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de CONTRIB moduleVoornaamste output:

individuele gegevens:Bruto inkomen uit arbeid en bruto belastbaar inkomen uit arbeid en

vervangingsinkomensHoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde ontvangsten?

Page 35: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de CONTRIB moduleBedenkingen:

Een overschatting van de bijdragenzou een gevolg kunnen zijn van de overschatting van de aan de bijdragen

onderworpen massa en/ofeen gevolg kunnen zijn van de onderschatting van de

bijdragenverminderingen

betere vergelijkingsbronnen nodig voor het aantal bijdrageplichtigen, we vergelijken nu het aantal bijdrageposten met het aantal individuen op een bepaald moment in de tijd

Page 36: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PIT module

Opzet module: Bepaling van de personenbelasting betaald volgens de regels van toepassing op inkomen verworven in 2001

Belangrijkste parameters:Schaal voor bepaling forfaitaire beroepskostenBarema en belastingpercentage voor bepaling belasting voor

belastingverminderingenBedragen voor de bepaling van belastingverminderingen voor gezinssamenstelling

en verminderingen voor vervangingsinkomens

Belangrijkste inputvariabelen:Relaties tussen gezinsleden (afkomstig van FAMREL)Bruto belastbare inkomens uit arbeid en vervangingsbron (afkomstig uit

CONTRIB)

Page 37: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PIT module

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van fiscale koppels en fiscaal alleenstaanden en de personen die ten laste

zijnBerekening van het bruto belastbaar inkomen uit arbeidBerekening van de belasting voor belastingvermindering per belastingplichtige en

voor het fiscaal gezinBelasting na belastingvermindering voor gezinssamenstelling en verminderingen

voor vervangingsinkomens

Page 38: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PIT module

Voornaamste output:geaggregeerde gegevens:

individuele gegevens:Samenstelling van het fiscaal gezin, belastbaar inkomen en betaalde

personenbelasting

Page 39: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PIT moduleHoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde ontvangsten?

Page 40: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de PIT moduleBedenkingen:

Relatief goede benadering van gemiddelde belastingvoet, maar vooral onderschatting van de betaalde belasting en dus belastingvoet van de lagere decielen.

Onderschatting is in principe geen gevolg van een teveel aan tax credits dat toegekend wordt (i.e. systematisch te grote fiscale gezinnen in de lage decielen)

Systematische onderschatting van de kwantielwaarden

geen gemeenteniveau voor gemeentebelastingen,

geen bestedingen zoals leningen en giften geen info over het kadastraal inkomen

Page 41: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SOCBEN module

Opzet module: Berekening sociale bijstand voor alle personen die onder bepaaldinkomensniveau vallen op basis van een middelentoets

Belangrijkste parameters:Inkomensniveau’s voor uitvoering middelentoets per huishoudtypeMaximaal bedrag aan sociale bijstand per huishoudtype

Belangrijkste inputvariabelen:Relaties tussen de gezinsleden (FAMREL)Bruto belastbare inkomens (CONTRIB) Betaalde personenbelasting (PIT)Niet herberekende variabelen die momenteel op nul staan (roerend en

onroerend inkomen, private pensioenen, onderhoudsgeld)

Page 42: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SOCBEN module

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van de gezinslast van de potentieel gerechtigde (gehuwd of de facto

koppel; samenwonend met kinderlast, alleenstaand, samenwonend zonder kinderlastUitvoering van een middelentoets (vergelijking van bestaansmiddelen met

vooropgesteld niveau)Bepaling van sociale bijstand

Voornaamste output:geaggregeerde gegevens:

Geen gedetailleerde vergelijking met andere bronnen uitgevoerd

individuele gegevens:Per individu een schatting van de opgenomen sociale bijstand

Page 43: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de SOCBEN moduleHoe performant is de module nu in reproductie van geaggregeerde uitgaven?

2,8 miljard Euro.

Totaal bedrag uitgekeerd in 2001 voor (IGO/Gewaarborgd inkomen bejaarden, Leefloon, maatschappelijke dienstverlening OCMW’s en tegemoetkoming bij handicap):

2,1 miljard Euro.

Bedenkingen:Geen take up functie

Geen gegevens over roerend of onroerend inkomen, private pensioenen en onderhoudsgeld

Geen gegevens over handicap (tegemoetkoming voor mensen met een handicap)

Page 44: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de EVAL module

Opzet module: Samenvatten van de verschillen tussen de gesimuleerde baseline en de gesimuleerde hervorming

Belangrijkste parameters:te gebruiken equivalentieschaaltype armoedemaatstaf

percentage van het mediaan of gemiddeld inkomenabsoluut bedrag

Belangrijkste inputvariabelen:Relaties tussen gezinsleden (afkomstig van FAMREL)Bruto inkomens uit zowel arbeid als vervangingsbron voor en na de

hervorming (geleverd door CONTRIB)Betaalde bijdragen (CONTRIB) en personenbelasting (PIT)Sociale bijstand (SOCBEN)

Page 45: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de EVAL module

Voornaamste bewerkingen:Bepaling van het beschikbaar inkomen per individu (bruto inkomens min

bijdragen en personenbelasting plus sociale bijstand)Bepaling van het beschikbaar inkomen per gezinBerekening van verschillen in beschikbaar inkomen voor en na hervorming

voor verschillende karakteristiekenvoor en na transfers

Voornaamste output:individuele gegevens:

Per individu een schatting van het totale bruto inkomen uit arbeid of vervangingsbron, voor en na de hervorming, de betaalde bijdragen en de betaalde personenbelasting

Page 46: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de EVAL module

geaggregeerde gegevens: Voornaamste output:

Page 47: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de EVAL module

geaggregeerde gegevens: Voornaamste output:

Page 48: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: korte beschrijving van de EVAL module

geaggregeerde gegevens: Voornaamste output:

Page 49: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: Wat niet?Geen gemodelleerde gedragsreacties

Vb: arbeidsaanbod

Geen maatregelen waarvoor we geen variabelen observerenVb: bijdragevermindering voor nachtarbeid

Geen verandering in de samenstelling van de populatie (statisch)Vb: geboortepremie

We berekenen enkel de directe impact van een maatregel. Vb: Geen tweede ronde effecten van bijvoorbeeld verandering in het

beschikbaar inkomen.

We gebruiken administratieve gegevens, dus geen socio economische gegevens beschikbaar in enquêtes

Vb: geen opleidingsniveau

Enkel wetgeving van 2001

Geen uitgaven

Page 50: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

Simulaties met administratieve gegevens in vergelijking met socio economische enquêtes

Administratieve variabelenzijn een administratieve realiteit (i.e. het concept diende als basis voor

werkelijke berekening van bijdrage of uitkering) en geen antwoord op een vraaggeen uitval uit de steekproefbevatten voor bepaalde items meer detail.

Vb: type en duur werkloosheid,type uitkering in geval van ziekte en invaliditeittype pensioen en aantal maanden op pensioenInformatie over het laatst verdiende loon voor terugval op

vervangingsinkomenbijdragebasis en mogelijke bijdrageverminderingenhet bijdragestelsel van een begunstigde op een vervangingsinkomen

MAARgeen bestedingenweinig informatie over samenstelling gezingeen opleidingsniveaumisschien een onvolledige inkomensverdeling

komen alle individuele inkomensbronnen geregistreerd in enquêtes ook in een centraal bestand terecht (los van zwartwerk en autoconsumptie)?

Page 51: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: sterke en zwakke punten ivg met werk van data-leveranciers (parastatalen)

MIMOSISDomeinoverschreidende maatregelen kunnen gesimuleerd worden

(parastatalen doorgaans partieel domein)

Maatregelen kunnen geëvalueerd worden op individueel niveau maar ook in functie van een gezinsconcept (parastatalen doorgaans geen gezinsinformatie)

Het effect van een maatregel op het beschikbaar inkomen wordt doorgerekend (parastatalen doorgaans geen kennis van het belastbaar inkomen van het gezin)

MAARMinder snel voor zeer concrete maatregelen (zij beschikken over de

werkelijke brongegevens)

Minder detail (de parastatalen beschikken over informatie over de volledige geaffecteerde populatie)

Minder kennis van de onderliggende data

Page 52: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: sterke en zwakke punten ivg met macro economische modellen?

VerdelingseffectenMaar

impact budget beperkt tot one shot operatie

geen weerslag op sparen, investeringen, arbeidsvraag en aanbod

Page 53: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: een toegevoegde waarde?

Simulatie van beleidsmaatregelen met administratieve gegevens

Levert een beeld op van de verdelingseigenschappen van een maatregel

Wie wint, wie verliest?impact op ongelijkheid/ impact op armoede

Voor maatregelen die domeinoverschrijdend zijnWeerslag van het ene domein op het andere

Evaluatie niet alleen in functie van individuele gegevens maar ook op basis van inkomensconcepten op gezinsniveau

Page 54: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: een toegevoegde waarde voor de FOD SZ?

Het model kan gebruikt worden om:bepaalde beleidsvragen te beantwoorden als daarom

gevraagd wordtbepaalde beleidsvragen voorafgaand aan een eventuele

vraag te bestuderen (= proactieve beleidsstudie)

Een afgeleid product van het werken aan MIMOSIS is dat kennis inzake administratieve gegevens opgebouwd wordt en eventueel gebruikt kan worden voor andere doeleinden (vb. het opstellen van sociaal economische indicatoren)

Page 55: MIMOSIS - Social Security | Taalkeuze · Mogelijke stelsels: werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en gegarandeerde kinderbijslag Supplementen: leeftijd, sociale supplementen en supplementen

FOD Sociale Zekerheid Project MIMOSIS

MIMOSIS: toekomstig werkVerdere validering van het model

Verklaring verschillen tussen administratieve gegevens en socioeconomische enquêtesWelke inkomenscomponenten ontbreken in een administratief

bestand?grensarbeidinkomens uit de openbare sector?detacheringen?

Wat zijn verschillen in budgettaire predicties met andere modellen

Gebruik van het model en de onderliggende gegevens voor de FOD SZ

suggesties welkom