Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen...

83
1 Calamiteitenplan 2017-2020 Bezoekadres: Postadres: Handelsweg 100 Postbus 4103 2988 DC Ridderkerk 2980 GC Ridderkerk Telefoonnummer (T) 088 – 9743000 E-mail adres (E) [email protected] Website (W) www.wshd.nl Voor meldingen van wateroverlast, watertekort of waterverontreiniging is waterschap Hollandse Delta 24 uur per dag bereikbaar via het Waterschapsloket / Klant Contact Centrum (T) 0900 – 2005005.

Transcript of Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen...

Page 1: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

1

Calamiteitenplan 2017-2020

Bezoekadres: Postadres:

Handelsweg 100 Postbus 4103 2988 DC Ridderkerk 2980 GC Ridderkerk

Telefoonnummer (T) 088 – 9743000 E-mail adres (E) [email protected]

Website (W) www.wshd.nl

Voor meldingen van wateroverlast, watertekort of waterverontreiniging

is waterschap Hollandse Delta 24 uur per dag bereikbaar via het

Waterschapsloket / Klant Contact Centrum (T) 0900 – 2005005.

Page 2: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

2

Processtappen Planning

1. Ontwikkelen Ontwerp Calamiteitenplan WSHD 2016

25-07-2016

2. Vaststellen van het Ontwerp Calamiteitenplan WSHD 2016 door de stuurgroep calamiteitenzorg WSHD

27-07-2016

3. Vaststellen van het Ontwerp Calamiteitenplan WSHD 2016 door de Directieraad WSHD

03-08-2016

4. Vaststellen van het Ontwerp Calamiteitenplan WSHD 2016 door het college van Dijkgraaf en Heemraden WSHD

23-08-2016

5. Verzoek om zienswijzen op Ontwerp Calamiteitenplan WSHD 2016 uit te brengen aan: - besturen van veiligheidsregio’s; - burgemeester en wethouders van inliggende gemeenten; - omliggende waterschappen; - Rijkswaterstaat West Nederland Zuid; - Rijkswaterstaat Verkeer en Watermanagement; - de provincie Zuid-Holland; - de Inspectie voor Leefomgeving en Transport; door afdelingshoofd BJ/beleidsadviseur calamiteitenzorg

07-09-2016

6. Beoordelen van ingekomen zienswijzen en opmaken nota van beantwoording waarin ook gewenste aanpassingen op het Ontwerp Calamiteitenplan WSHD 2016 staan aangegeven door afdelingshoofd BJ/beleidsadviseur calamiteitenzorg Voor zienswijzen ter inzage leggen. Beoordeling ingekomen zienswijzen

18-11-2016 21-10-2016 18-11-2016

7. Vaststellen van het definitief Calamiteitenplan WSHD 2016 door het college van dijkgraaf en heemraden WSHD door de Verenigde Vergadering WSHD

13-12-2016 26-01-2017

COLOFON

In opdracht van: waterschap Hollandse Delta

Samensteller: adviseur calamiteitenzorg, drs. C.A. Robbemont

Vaststelling: door de Verenigde Vergadering

Status: definitief

Versie: 1.0

Datum: 26 januari 2017

Page 3: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

3

INHOUDSOPGAVE

1 Inleiding 05

1.1 Leeswijzer 1.2 Definities van incident, calamiteit, ramp en crisis

1.3 Doel van het plan

1.4 Afbakening van het plan

1.5 Relatie met andere plannen

2 Missie en visie van waterschap Hollandse Delta 12

2.1 Missie

2.2 Visie

2.3 Integraal veiligheidsbeleid waterschap Hollandse Delta 2.4 Visie op organisatie waterveiligheid

3 Taken en beheergebied van waterschap Hollandse Delta 16

3.1 Gebiedsbeschrijving

3.2 Beheertaken

4 Wettelijk kader Calamiteitenplan en bevoegdheden 19

4.1 Wettelijk kader preparatiefase

4.2 Wettelijk kader responsfase

4.3 Afstemming over maatregelen en bevoegdheden

5 Risicoprofiel 27

5.1 Organisatiebehoefte

5.2 Risicoanalyse

5.3 Risicodiagram 5.4 Calamiteitenbestrijdingsplannen en supplementen

5.5 Overzicht risicobeheersing en crisisbeheersing Hollandse Delta

6 Alarmeren en opschalen 35

6.1 Melden en alarmeren

6.2 Opschalen van de calamiteitenorganisatie

6.3 Afschalen van de calamiteitenorganisatie

6.4 Regionale opschaling algemene bestuurlijke kolom

6.5 Landelijke opschaling waterkolom bij watercrises

7 Calamiteitenorganisatie 49

7.1 Uitgangspunten

7.2 Mensen

7.3 Middelen

7.4 Structuur

7.5 Mandaten

Continuïteit

8 Informatiemanagement 60

8.1 Ontwikkeling informatiemanagement 8.2 Implementatie Netcentrisch Werken

Page 4: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

4

9 Risico- en Crisiscommunicatie 61

9.1 Risicocommunicatie 9.2 Crisiscommunicatie

10 Nafase 62

10.1 Psychosociale nazorg 10.2 Schadeafhandeling

10.3 Evaluatie 10.4 Herstel en wederopbouw

11 Netwerkpartners 65

11.1 Externe netwerkpartners

11.2 Afstemmen met de algemene keten 11.3 Relatie met convenanten en plannen

11.4 Relevante netwerkpartners in de functionele keten 11.5 Relevante netwerkpartners in de algemene keten

11.6 Overige relevante netwerkpartners 11.7 Bijstand van de netwerkpartners

12 Borging kwaliteit calamiteitenorganisatie 72

12.1 Deskundige en goed opgeleide medewerkers 12.2 Beleidscyclus

12.3 Plancyclus 12.4 Goede samenwerking met crisispartners

12.5 Beheer en inrichting van de calamiteitenorganisatie

Lijst van afkortingen 80

Page 5: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

5

1 Inleiding

Het calamiteitenplan van waterschap Hollandse Delta (WSHD) beschrijft het beleidskader van waterschap Hollandse Delta met betrekking tot de voorbereiding, uitvoering, evaluatie en

bijstelling van de aanpak van (dreigende) calamiteiten en watercrises, en de organisatie en werkwijze van de calamiteitenorganisatie.

De Waterwet verwacht van waterschap Hollandse Delta doeltreffend optreden bij gevaar

voor waterstaatswerken. Daarvoor moet het waterschap (periodiek) oefeningen houden

in het doeltreffend optreden bij gevaar, en voor alle in beheer zijnde waterstaatswerken een calamiteitenplan vaststellen.

Onder “waterstaatswerk” wordt verstaan: “oppervlaktewaterlichaam, bergingsgebied,

waterkering of ondersteunend kunstwerk”.

Onder “gevaar” wordt verstaan: “omstandigheden waaronder de goede staat van een of

meer waterstaatswerken onmiddellijk en ernstig in het ongerede is, of in het ongerede dreigt te raken”.

Het calamiteitenplan bevat tenminste:

a. een overzicht van de soorten calamiteiten die zich in de watersystemen of onderdelen daarvan kunnen voordoen, waaronder een inventarisatie van de daarmee gepaard

gaande risico’s;

b. een overzicht van te nemen maatregelen die voortkomen uit de voor de betreffende watersystemen geldende overstromingsrisicobeheerplannen, en het beschikbare

materieel benodigd om de onderscheidene calamiteiten het hoofd te bieden;

c. een overzicht van de diensten, instanties en organisaties die bij gevaar kunnen

worden ingeschakeld;

d. een beschrijving van het moment en de wijze van het door de beheerder informeren van burgemeester en wethouders van de gemeenten waarbinnen de watersystemen of

onderdelen daarvan zijn gelegen;

e. een schema met betrekking tot de calamiteitenorganisatie van de beheerder;

f. een meld- en alarmeringsprocedure;

g. een overzicht waaruit blijkt op welke wijze de beheerder de kwaliteit van de

calamiteitenorganisatie waarborgt.

Onder watersysteem wordt verstaan: “samenhangend geheel van een of meer

oppervlaktewaterlichamen en grondwaterlichamen, met bijbehorende bergingsgebieden, waterkeringen en ondersteunende kunstwerken”.

In het calamiteitenplan moet de afstemming op de regionale crisisplannen van inliggende

veiligheidsregio’s en voor het waterbeheer van belang zijnde rampbestrijdingsplannen worden gewaarborgd. Het ontwerp van het Calamiteitenplan wordt daarvoor in elk geval voor commentaar gezonden aan de besturen van veiligheidsregio’s en colleges van burgemeester

en wethouders van de gemeenten waarbinnen de waterstaatswerken zijn gelegen.

Page 6: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

6

1.1 Leeswijzer

Het calamiteitenplan is het basisdocument van het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS),

waarbinnen alle activiteiten van waterschap Hollandse Delta gericht op een goede voorbereiding, uitvoering, evaluatie en bijstelling van calamiteitenbestrijding plaatsvinden.

Aangezien elke calamiteit weer anders is, bevat het calamiteitenplan geen draaiboek waarin van het begin tot het eind staat beschreven wat moet gebeuren bij de bestrijding van een

calamiteit. Uiteindelijk is de feitelijke bestrijding van calamiteiten gebaseerd op gezond verstand van de betrokken medewerkers en een effectieve samenwerking met anderen.

De organisatiestructuur beschreven in het calamiteitenplan geeft duidelijkheid over de wijze van interne en externe coördinatie en afstemming met anderen tijdens calamiteiten.

Aanvullend op het calamiteitenplan zijn voor de verschillende soorten calamiteiten die door

het waterschap zijn voorzien calamiteitenbestrijdingsplannen opgesteld. Wanneer deze calamiteiten optreden is niet te voorzien. De calamiteitenorganisatie kan ook worden

ingesteld bij ernstige verstoring van de bedrijfscontinuïteit ten gevolge van ongeplande personeelsuitval, ongeplande uitval van vitale infrastructuur, of ongeplande uitval van

centrale en decentrale werk- en vergaderlocaties van het waterschap.

De calamiteitenbestrijdingsplannen bevatten scenario’s van mogelijke calamiteiten die zich

kunnen voordoen bij waterstaatswerken en maatregelen die daarbij overwogen moeten worden. Hiervan kan gebruik gemaakt worden tijdens de bestrijding van specifieke

calamiteiten. De calamiteitenbestrijdingsplannen worden periodiek op basis van risicoanalyses geactualiseerd of herzien.

CALAMITEITENPLAN

- Beleidskader- Organisatieplan

CALAMITEITENBESTRIJDINGSPLANNEN

- CBP Waterkeringen- CBP Watersystemen- CBP Zuiveren

INCIDENTBESTRIJDINGSPLANNEN

- IBP Vaarwegen- IBP WegenBEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN

SUPPLEMENTEN

- Netwerkoverzicht- Alarmeringslijsten- Werkwijze calamiteitenorganisatie- Overzicht Personeel- Overzicht Middelen- Opleidings- en Oefenprogramma- Juridisch supplement- Evaluaties en situatierapportages

Page 7: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

7

Naast de interne organisatie wordt in het calamiteitenplan ook aandacht besteed aan de

samenwerking en afstemming met externe organisaties. Bij een calamiteit zijn naast het waterschap meestal andere organisaties actief en betrokken, zoals gemeenten,

hulpverleningsdiensten, veiligheidsregio’s, andere waterbeheerders, externe adviseurs, aannemers en diverse soorten media. Voor deze externe organisaties biedt het

calamiteitenplan inzicht in de wijze waarop het waterschap omgaat met calamiteiten.

Uit oefeningen en de feitelijke bestrijding van calamiteiten komen leerpunten naar voren voor verdere verbetering van de calamiteitenorganisatie. Het calamiteitenplan is dus nooit “af”,

maar een “levend” document.

Actualisering en herziening

Het calamiteitenplan wordt jaarlijks geactualiseerd door de stuurgroep calamiteitenzorg. Herziening vindt eens in de vier jaar plaats of eerder als daartoe vanwege interne of externe

ontwikkelingen of evaluaties aanleiding is.

1.2 Definities van incident, calamiteit, ramp en crisis

Incident

Een incident wordt door waterschap Hollandse Delta gedefinieerd als: “een klein voorval dat

de beheertaken van het waterschap raakt, doch met beperkte inzet van mensen en middelen

in normale bedrijfsvoering is te herstellen”.

Calamiteit

Calamiteiten worden door waterschap Hollandse Delta gedefinieerd als: “omstandigheden,

waarin de veiligheid van waterstaatswerken in gevaar is, of dreigt te komen met mogelijk

zodanig ernstige gevolgen voor waterkeringen, watersystemen, wegen, vaarwegen en/of

rioolwaterzuiveringen, rioolgemalen en riooltransportleidingen dat het noodzakelijk kan zijn af

te wijken van het bestuurlijk vastgestelde beleid, of beslissingen te nemen waarin het

vastgestelde beleid niet voorziet”.

Indien waterschap Hollandse Delta de instandhouding van de waterstaatswerken in zijn

beheer (mogelijk) niet (alleen) meer kan garanderen dan is sprake van een calamiteit. Bij calamiteitenbestrijding gaat het om de inzet van mensen, middelen, werkwijzen en communicatie in bijzondere omstandigheden. Deze gebeurtenissen hebben veelal

de volgende kenmerken: - grote maatschappelijke consequenties kunnen op het spel staan;

- er is doorgaans grote belangstelling van de media; - een (goede) samenwerking met andere overheden en instellingen is voorwaarde voor een

effectieve bestrijding van de calamiteit; - er zijn vaak (hoge) kosten waarin de begroting slechts beperkt voorziet.

Genoemde kenmerken impliceren niet dat meteen van een crisis of ramp wordt gesproken.

De dijkgraaf (voorzitter) van het waterschap is bij gevaar voor waterstaatswerken (namens het dagelijks bestuur van het waterschap) bevoegd, zolang de ontstane situatie zulks

noodzakelijk maakt, de maatregelen te treffen die hij nodig oordeelt, zo nodig in afwijking van wettelijke voorschriften, met dien verstande dat hij geen maatregelen treft die in strijd

zijn met de Grondwet of internationaalrechtelijke verplichtingen.

Page 8: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

8

Crisis

Onder crisis wordt verstaan: “een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is

aangetast, of dreigt te worden aangetast”.

Crisisbeheersing is: “het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de

voorbereidingen daarop, dat het gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio in

een crisis treft ter handhaving van de openbare orde, indien van toepassing in samenhang

met de maatregelen en voorzieningen die op basis van een bij of krachtens enige andere wet

toegekende bevoegdheid ter zake van een crisis worden getroffen”.

Ramp

Onder ramp wordt verstaan: “een zwaar ongeval of andere gebeurtenis waarbij het leven en

de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn

geschaad of worden bedreigd en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of

organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de

schadelijke gevolgen te beperken”.

Rampenbestrijding is: “het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de

voorbereiding daarop, dat het gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio treft

met het oog op een ramp, het voorkomen van een ramp, en het beperken van de gevolgen

van een ramp”.

Indien een calamiteit wordt bestempeld als een ramp of zwaar ongeval geldt een andere

bevoegdhedenstructuur en is het waterschap, als functioneel gezag voor wat betreft het beheer van waterstaatswerken, ondergeschikt aan de bevelen die door het algemeen gezag, de burgemeester of de voorzitter van de veiligheidsregio, in het kader van openbare orde en

veiligheid worden gegeven.

De voorzitter (dijkgraaf) van elk direct betrokken waterschap wordt door de voorzitter van de veiligheidsregio uitgenodigd deel uit te maken van het regionaal beleidsteam, als dat door

hem bijeengeroepen wordt bij ramp of crisis met waterstaatkundige oorzaken of gevolgen.

incident calamiteit ramp crisis

Page 9: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

9

De calamiteitenorganisatie van het waterschap Hollandse Delta is voorbereid op het

bestrijden van de volgende typen calamiteiten (scenario’s) en incidenten: 1. (dreigende) overstroming en/of bezwijken van waterkeringen;

2. (dreigende) wateroverlast; 3. (dreigend) watertekort;

4. (dreigende) waterverontreiniging (ernstige verslechtering van de waterkwaliteit); 5. (dreigende) ernstige verstoring van rioolwaterzuiveringsprocessen.

6. incidenten op wegen in beheer van het waterschap; 7. incidenten op vaarwegen in beheer van het waterschap.

In de scenario’s zoals beschreven in de calamiteitenbestrijdingsplannen en

incidentbestrijdingsplannen staat nader aangegeven welke specifieke acties (maatregelen) het waterschap kan uitvoeren bij het voordoen van een bepaald type calamiteit (scenario). Waterschap Hollandse Delta actualiseert

calamiteitenbestrijdingsplannen en incidentbestrijdingsplannen periodiek op basis van risicoanalyses, oefeningen en evaluaties. Daarnaast is bij waterschap Hollandse Delta

planvorming op het gebied van bedrijfscontinuïteitsmanagement ontwikkeld. Deze planvorming is geïntegreerd in het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS).

Overzicht planvorming calamiteitenzorg WSHD

Vastgesteld door

Visie op organisatie Waterveiligheid

Directieraad

Calamiteitenplan Verenigde Vergadering

Crisiscommunicatieplan Dijkgraaf en Heemraden

Calamiteitenbestrijdingsplan Waterkeringen Dijkgraaf en Heemraden secretaris-Directeur

Calamiteitenbestrijdingsplan Watersysteem Dijkgraaf en Heemraden secretaris-Directeur

Calamiteitenbestrijdingsplan Zuiveren Dijkgraaf en Heemraden secretaris-directeur

Incidentbestrijdingsplan Vaarwegen Dijkgraaf en Heemraden secretaris-directeur

Incidentbestrijdingsplan Wegen Dijkgraaf en Heemraden secretaris-directeur

Draaiboek uitbraak Pandemie

Directieraad Stuurgroep calamiteitenzorg

Continuïteitsplan uitval elektriciteit en ICT-verbindingen

Directieraad

Strategisch beleid voor informatiebeveiliging Dijkgraaf en Heemraden

Het bestuur van het waterschap stelt vast hoe en in welke mate de eigen organisatie

voorbereid moet zijn op calamiteiten en rampen die zich op het gebied van zijn taken en in zijn beheersgebied kunnen voordoen. Daarvoor is inzicht nodig in de omvang en effecten van

die (taak gerelateerde) calamiteiten en rampen. Om ook andere overheden en instanties gelegenheid tot voorbereiding te geven, wordt kennis daarvan met hen gedeeld. Die kennis

kan dan tevens worden benut voor risicobeheersing en crisisbeheersing binnen de algemeen bestuurlijke keten.

Page 10: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

10

1.3 Doel van het calamiteitenplan

Het belangrijkste doel van dit plan is structuur bieden aan de eigen calamiteitenorganisatie,

zowel tijdens de voorbereiding op calamiteiten (preparatie), tijdens de bestrijding van calamiteiten (repressie), als na de bestrijding van calamiteiten (nafase). Het calamiteitenplan

is het basisdocument dat invulling geeft aan het Calamiteiten Zorg Systeem. Het is daarmee van belang voor alle medewerkers en vrijwilligers die betrokken kunnen raken bij de

voorbereiding op en daadwerkelijke bestrijding van calamiteiten.

Elke calamiteit is per definitie anders. Het calamiteitenplan en de daarbij behorende

calamiteitenbestrijdingsplannen en supplementen moeten dan ook niet gezien worden als uitputtende regelingen, waarin alle mogelijke situaties en risico’s zijn afgedekt. Uiteindelijk is

de feitelijke bestrijding van calamiteiten gebaseerd op gezond verstand van betrokken medewerkers en vrijwilligers, hun kennis en expertise en effectieve samenwerking met

andere publieke en private organisaties.

Het calamiteitenplan beschrijft de wijze waarop de voorbereiding en uitvoering van crisisbeheersing en rampenbestrijding bij waterschap Hollandse Delta is vormgegeven en de

wijze waarop de benodigde kwaliteit wordt geborgd.

Het calamiteitenplan vormt daarmee het beleids- en operationele kader voor de voorbereiding

op en bestrijding van incidenten en calamiteiten.

1.4 Afbakening van het calamiteitenplan

Het beleid rond waterveiligheid komt tot uitdrukking in de verschillende schakels van de

veiligheidsketen (pro actie, preventie, preparatie, respons en nazorg) en meerlaags veiligheid (veiligheidsnormering, ruimtelijke inrichting, en voorbereiding en uitvoering van

rampenbeheersing).

Pro-actie

Preventie

PreparatieRespons

Nazorg

Page 11: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

11

1.5 Relatie met andere plannen

Voor een adequate bestrijding van calamiteiten is samenwerking met andere private en

publieke organisaties – de zogenaamde netwerkpartners – een vereiste. Hiervoor is het noodzakelijk dat plannen, procedures en dergelijke op elkaar zijn afgestemd. Voorliggend

calamiteitenplan is dan ook in overleg met de netwerkpartners opgesteld.

Het calamiteitenplan staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een landelijke en regionale planstructuur.

Schaal

Functionele keten

Algemene Keten

Landelijk

Handboek Crisisbeheersing Departementaal Coördinatiecentrum Crisisbeheersing (DCC) IenM Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen * Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging (LCO) Landelijk Draaiboek Watertekort en Droogte * Landelijke Coördinatiecommissie Watertekort (LCW) en Regionale Droogte Overleggen (RDO’s) Landelijk Draaiboek Milieuverontreiniging Water * Landelijke Coördinatiecommissie Milieuverontreiniging Water (LCM) Nationaal Meetplan voor metingen in water bij nucleaire incidenten

Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming Nationaal Crisisplan Hoogwater en Overstromingen Landelijk Operationeel Plan Evacuatie Water Handboek Bijstand LOCC Catalogus Nationale Operaties Ministerie van Defensie Handboek Incidentmanagement Rail ProRail

Provinciaal

Provinciaal Draaiboek Water

Provinciaal Coördinatieplan

Regionaal

Calamiteitenplan - waterschap Hollandse Delta - andere waterschappen en regionale diensten van Rijkswaterstaat Calamiteitenbestrijdingsplannen - Waterkeringen - Watersystemen - Zuiveren Incidentbestrijdingsplannen - Wegen - Vaarwegen Draaiboeken Aanvalsplannen

Regionaal Crisisplan VRR en VRZHZ Rampbestrijdingsplannen Incidentbestrijdingsplannen - Hoogwater en Overstromingen - Extreem Weer - Incidenten op het water - Natuurbranden - Stroomuitval (Basis) Informatie Kaarten Incidentbestrijdingsplan Deltawateren Inzetprotocol Volkerak-Zoommeer Calamiteitenregeling HSL-Zuid Calamiteitenregeling Betuweroute

Lokaal Hoogwaterbestrijdingsplan Dordrecht Aanvalsplan Wateroverlast Zwijndrechtse Waard Calamiteitenplan Kijfhoek Werkafspraken Indirecte Lozingen met DCMR en OZHZ

Hoogwaterbestrijdingsplannen Rotterdam, Dordrecht, HI-Ambacht en Zwijndrecht Operationeel Veiligheidsplan spoor Overkapping Barendrecht Incidenten Plannen Rioleringen HI-Ambacht, Goeree-Overflakkee, Korendijk, Oud-Beijerland, Strijen, Rotterdam, Spijkenisse, Zwijndrecht.

Page 12: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

12

2 Missie en visie van waterschap Hollandse Delta

2.1 Missie

De missie van het waterschap Hollandse Delta luidt: "Waterschap Hollandse Delta beschermt

de Zuid-Hollandse eilanden tegen wateroverlast, beheert het oppervlaktewater en de wegen

en levert een actieve bijdrage aan de ruimtelijke invulling van zijn gebied. Het richt zich

daarbij, samen met anderen, op veilig en duurzaam wonen, werken en recreëren voor

burgers, bedrijven en andere gebruikers. Waterschap Hollandse Delta is toonaangevend in de

uitvoering van zijn taak, stelt zich ten dienst van zijn omgeving en is een goed en

aantrekkelijk werkgever."

Van deze missie kan de volgende doelstelling voor de (calamiteiten)organisatie van het waterschap Hollandse Delta worden afgeleid: “het bieden van veiligheid”.

"Bescherming tegen wateroverlast behoort tot het wezen van een waterschap. Burgers en

bedrijven kunnen er dan ook op vertrouwen dat het waterschap deze taak zeer serieus neemt

en dat het er alles aan doet om hen de vereiste veiligheid te bieden."

Waterschap Hollandse Delta biedt bescherming tegen wateroverlast, tegen watertekort (de gevolgen van extreme droogte), tegen (dreigende) ernstige verslechtering van de waterkwaliteit, en is voorbereid op calamiteitenbestrijding op of aan waterkeringen,

watersystemen, rioolwaterzuiveringen. Het bieden van “veiligheid” voor de ingezetenen (burgers, bedrijven en instellingen) in het beheersgebied ziet het waterschap Hollandse Delta

als kerntaak van zijn (calamiteiten)organisatie!

2.2 Visie

Naast preparatie, ook pro-actie en preventie

Veiligheid wordt niet alleen geboden door het in stand houden van een goede

calamiteitenorganisatie, inclusief de dijkbewakingsorganisatie en de mensen en middelen (materiaal en materieel) die daarvoor nodig zijn, maar vooral ook door een goed

proactief en preventief onderhoud van de objecten (waterkeringen, watersystemen, wegen en rioolwaterzuiveringsinstallaties) in beheer bij het waterschap aangevuld met een goede vergunningverlening en handhaving, met andere woorden een kwalitatief goede

bedrijfsvoering, c.q. taakuitvoering.

De veiligheidsketen

Het bieden van veiligheid vraagt om kwaliteit van bedrijfsprocessen die kunnen worden ondergebracht in de zogeheten “veiligheidsketen” ( pro-actie – preventie – preparatie – repressie – nazorg/evaluatie ) die gesloten moet zijn om een goed resultaat te kunnen

bereiken.

Page 13: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

13

Het Calamiteitenzorgsysteem heeft in dit kader betrekking op de preparatiefase: de

voorbereiding op de bestrijding van calamiteiten door gestructureerde planvorming en het periodiek opleiden en oefenen van functionarissen die in de calamiteitenorganisatie een taak

hebben (de “koude” situatie). Repressie heeft betrekking op het feitelijk optreden van de calamiteitenorganisatie bij alarmering en opschaling (de “warme” situatie).

Risicoanalyse, operationele prestaties en risicocommunicatie

Uit risicoanalyses voor de te onderscheiden beheerobjecten van het waterschap wordt afgeleid tot op welk niveau het waterschap zich moet voorbereiden op mogelijke calamiteiten

in zijn beheersgebied, en welke operationele prestaties (inzet van personeel en materieel) daarbij van het waterschap verwacht mogen worden! De gewenste operationele prestaties

kunnen echter op gespannen voet staan met de maatschappelijke aanvaardbaarheid van investeringen in personeel, materiaal en materieel voor de calamiteitenorganisatie.

Bestuurlijk moet daarom vastgesteld worden tot op welk niveau in de calamiteitenorganisatie van het waterschap wordt geïnvesteerd. Naar burgers en bedrijven moet aansluitend

communicatie over de restrisico’s plaatsvinden!

Calamiteitenzorgsysteem

Door implementatie van het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS) wordt:

- de calamiteitenorganisatie van het waterschap ingebed in de normale organisatiestructuur en taakuitoefening van het waterschap, hierdoor wordt dagelijkse kennis en kunde van

personeel ook benut in de calamiteitenorganisatie;

- naast planvorming en voorbereiding ook structureel aandacht besteed aan het opleiden en oefenen van (sleutel)functionarissen in de calamiteitenorganisatie, zodat men voorbereid is

op zijn taken;

- effectieve en efficiënte inzet van personeel en materieel van het waterschap bij calamiteiten

bevordert;

- een structurele waakzaamheid, bereikbaarheid en beschikbaarheid van het waterschap geborgd, wat bijdraagt aan het tijdig signaleren van weers- en terreinomstandigheden die

aanleiding kunnen geven tot calamiteitenbestrijding.

Voortdurend verbeteren van kwaliteit

Calamiteitenorganisatie en Calamiteitenplan en bijbehorende calamiteitenbestrijdingsplannen

en supplementen worden periodiek bijgesteld en geactualiseerd naar aanleiding van:

- de uitkomsten van evaluaties van incident- en calamiteitenbestrijding;

- de uitkomsten van evaluaties van opleidingen, trainingen en oefeningen van de

calamiteitenorganisatie;

- relevante interne en externe ontwikkelingen.

Page 14: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

14

Veilig

"Het resultaat van het werk is dat de Zuid-Hollandse eilanden voor iedereen ‘waterveilig’ zijn.

Schoon water, voldoende water, veilige wegen en bescherming tegen de kracht van hoog

water zijn primaire levensbehoeften. Het voorzien in deze levensbehoeften creëert bestaans-

en leefmogelijkheden voor mensen, dieren en planten. Daarom is het zo belangrijk dat het

waterschap de calamiteitenorganisatie goed op orde heeft."

Als het waterschap zijn beheer van waterschapsobjecten goed op orde heeft en hierbij pro-actief en preventief optreedt, wordt de kans op het voordoen van calamiteiten kleiner. Een

goed beheer van waterschapsobjecten (waterkeringen, watersystemen, wegen en afvalwaterzuiveringsinstallaties) gekoppeld aan pro-actie en preventie (bijvoorbeeld door

vergunningverlening en handhaving) kan de kans op het voordoen van calamiteiten in het beheersgebied van het waterschap Hollandse Delta verkleinen.

Kwaliteitsbeleid met betrekking tot calamiteitenzorg wordt bij het waterschap Hollandse Delta

gerealiseerd door implementatie van het Calamiteitenzorgsysteem (vergelijkbaar met een arbozorgsysteem) van de Unie van Waterschappen.

Duurzaam

Het gaat er om structurele oplossingen voor problemen te vinden. Waterschap Hollandse Delta pakt problemen pro-actief en integraal aan. Waterschap Hollandse Delta ontwikkelt een

integraal veiligheidsbeleid waarbij niet alleen aan preparatie maar ook aan pro-actie, preventie en nazorg aandacht wordt besteed.

Samen met anderen

"Waterschap Hollandse Delta vindt het belangrijk dat nauw wordt samengewerkt met

anderen."

Een van de uitgangspunten voor de opbouw van een goede calamiteitenorganisatie is netwerkmanagement. Netwerkmanagement wordt dan ook in hoofdstuk 5 van dit

calamiteitenplan als een belangrijk onderdeel van het Calamiteitenzorgsysteem beschreven.

Goed werkgever

“Waterschapswerk is mensenwerk. Hollandse Delta investeert daarom in zijn medewerkers.

Door een open cultuur, een transparante manier van werken, goede arbeidsvoorwaarden,

een veilige werkomgeving en aandacht voor competenties en persoonlijke

ontwikkelingsbehoeften.”

De bepalingen in de Sectorale Arbeidsvoorwaardenregeling van Waterschappen

(SAW) over de inzetbaarheid van waterschapsmedewerkers in bijzondere omstandigheden (bij calamiteiten) worden expliciet bekend gemaakt bij de aanstelling van de medewerkers in het waterschap Hollandse Delta.

In het calamiteitenplan zijn de taken van functionarissen in de calamiteitenorganisatie

beschreven. Op grond van het Personeelsoverzicht behorend bij het calamiteitenplan worden medewerkers van het waterschap geplaatst in de calamiteitenorganisatie.

Deze functionarissen worden structureel opgeleid en geoefend voor hun taken in de calamiteitenorganisatie.

Page 15: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

15

2.3 Integraal veiligheidsbeleid waterschap Hollandse Delta

EXTERNE VEILIGHEID

RISICOBEHEERSING/DUURZAAM BEHEER CRISISBEHEERSING/CALAMITEITENZORG VAN WATERKERINGEN, WATERSYSTEMEN, VAARWEGEN, WEGEN EN RIOOLWATERZUIVERINGSINSTALLATIES PRO-ACTIE PREVENTIE PREPARATIE REPRESSIE NAFASE

Ruimtelijke ordening Vergunningverlening Planvormen Melden, alarmeren Psychosociale nazorg Ruimte voor de rivier Toezicht & Handhaving Opleiden Op- en afschalen Schadeafhandeling Vasthouden, bergen, afvoeren waterkeringen Trainen Leiding &coördinatie Evalueren Watertoets ontwikkelingsplannen watersystemen Oefenen Uitvoering Herstel/wederopbouw Veiligheidstoets waterkeringen waterketen Informatiemanagement Watersysteemanalyse wegen Risico- Crisis- Waterkansenkaart/ Monitoring waterkwaliteit communicatie communicatie Waterrisicokaart Meten en monitoren van Rationeel wegenbeheer weer-, water- en terreinomstandigheden INTERNE VEILIGHEID

KAM (Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden en Milieu) Kwaliteitsbeleid Arbeidsomstandighedenbeleid – Bedrijfshulpverlening (ontruimings- en evacuatieoefeningen) Bedrijfscontinuïteitsplanning (BCP) - Bedrijfsnoodplannen Beveiligingsbeleid en Beveiligingsplan (Fysieke beveiliging en ICT-beveiliging) Duurzaamheidsbeleid Milieuzorg HRM-beleid Goede werkomgeving Individuele ontwikkelings- en ontplooiingsmogelijkheden

2.4 Visie op organisatie waterveiligheid 2015

Waterveiligheid is een kerntaak van waterschap Hollandse Delta. Voor de uitvoering van

taken vindt een omslag plaats naar risico gestuurd beheer en onderhoud.

Om deze taken goed te kunnen uitvoeren dient de eigen formatie in staat te zijn om te sturen op output, adequate besluitvorming en efficiënte processen.

Basisvoorwaarden hiervoor zijn grondige kennis van het watersysteem en een uitmuntende informatievoorziening.

De visie dient als stip op de horizon waar naar toe gewerkt wordt, en waarlangs alle

voorstellen voor plannen, investeringen, capaciteit, formatie e.d. getoetst worden.

Page 16: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

16

3 Taken en beheergebied van waterschap Hollandse Delta

3.1 Beheertaken

Waterschap Hollandse Delta zorgt voor waterkeringen, watersysteembeheer, (vaar)wegenbeheer en rioolwaterzuivering in het gebied van de Zuid-Hollandse eilanden:

Goeree-Overflakkee, de Hoeksche Waard, Voorne-Putten, Rozenburg, Pernis, IJsselmonde en het Eiland van Dordrecht.

Dit houdt in:

• beheer en onderhoud van duinen, dijken en boezemkades (waterkeringen);

• beheer van de hoeveelheid oppervlaktewater (peilbeheer);

• bewaking van de kwaliteit van het oppervlaktewater;

• transport en zuivering van afvalwater;

• beheer en onderhoud van wegen en fietspaden buiten de bebouwde kom (met uitzondering van provinciale wegen en rijkswegen en het wegenbeheer op het Eiland

van Dordrecht);

• beheer en onderhoud van gereglementeerde vaarwegen en boezemwateren.

Het waterschap onderscheidt binnendijkse en buitendijkse gebieden. In de buitendijkse

gebieden voert waterschap Hollandse Delta niet alle beheertaken uit. Buitendijkse gebieden worden door waterschap Hollandse Delta niet, of slechts beperkt beschermd tegen hoog

water vanuit zee of de rivieren. De gemeenten toetst de aanvaardbaarheid van de aanwezige en de gewenste ruimtelijke inrichting in deze gebieden, en regelt de hoogwaterbestrijding in

deze gebieden. De buitendijkse gebieden in de Noord-Bovenpolder in Dordrecht, in de Leenherenpolder in de Hoeksche Waard, in Polder Beningerwaard en Polder Zuidoord in

Voorne-Putten, en in de Crezéepolder in IJsselmonde worden beperkt beschermd tegen hoogwater door voorliggende waterkeringen in beheer bij waterschap Hollandse Delta.

De stand en kwaliteit van het grondwater vallen sinds 1 januari 2010 onder de verantwoordelijkheid van verschillende overheden. Het beheer over de grondwaterstand

berust voor het stedelijk gebied bij de gemeente en voor ondiep grondwater en kleine wateronttrekkingen buiten de bebouwde kom bij het waterschap. De provincie is

verantwoordelijk voor grote onttrekkingen en koude- en warmteopslagsystemen. Het beheer van de grondwaterkwaliteit ligt volgens de Wet Bodembescherming bij de provincie.

Page 17: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

17

3.2 Gebiedsbeschrijving

Het beheergebied van waterschap Hollandse Delta op de Zuid-Hollandse Eilanden

is circa 101.800 hectare groot. Enkele kengetallen over het beheersgebied:

- Aantal gemeenten 17

- Aantal inwoners 845.000 - Dijken en duinen 787 kilometer

- Peilgebieden 618 - Oppervlaktewatergemalen 280

- Rioolwaterzuiveringsinrichtingen 21 - Rioolgemalen 65

- Rioolpersleiding 180 kilometer - Wegen 1.390 kilometer

- Fietspaden 224 kilometer

Het Rijk, i.c. de minister van Infrastructuur en Milieu is politiek eindverantwoordelijk voor

een goede waterstaatszorg in Nederland. Rijkswaterstaat is de beheerder van het hoofdwatersysteem, de rivieren en meren die de Zuid-Hollandse eilanden omgeven, van de

stormvloedkeringen die de Zuid-Hollandse eilanden beschermen tegen overstroming, van de primaire waterkringen en dammen die de Zuid-Hollandse eilanden verbinden, is beheerder

van de rijksvaarwegen (rivieren) en beheerder van rijkswegen. Verder voert het rijk i.c. ministerie van IenM sinds 2013 rechtstreeks toezicht uit op het beheer van primaire

waterkeringen door het waterschap. Het nautisch beheer in het Rotterdamse havengebied is door Rijkswaterstaat Zuid-Holland

belegd bij het Havenbedrijf Rotterdam N.V. Divisie Havenmeester.

Page 18: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

18

De provincie is verantwoordelijk voor de waterstaatkundige organisatie op regionaal niveau.

Tevens is zij verantwoordelijk voor grondwateronttrekkingen van meer dan 500.000 m3 per jaar. Ook het in stand houden van meetnetten en het grondwaterregister is een taak voor de

provincie. Tenslotte is de provincie beheerder van provinciale wegen en een aantal provinciale vaarwegen.

De veiligheidsregio is een gebied waarin door verscheidene besturen en diensten wordt samengewerkt bij taken op het terrein van rampenbeheersing en crisisbeheersing:

bevolkingzorg, brandweerzorg, geneeskundige zorg, politiezorg, water- en scheepvaartzorg en handhaving van de openbare orde en veiligheid. Het beheergebied van waterschap

Hollandse Delta is gelegen in de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid.

Gemeenten beheren gemeentelijke wegen voornamelijk binnen de bebouwde kom, beheren

havens en verzorgen de inzameling en (deels) het transport van rioolwater. De inzameling van afvalwater door middel van het beheer en onderhoud van rioleringssystemen in stedelijk

en landelijk gebied is een taak van de gemeenten in het beheersgebied van het waterschap.

Gemeenten zijn ten tijde van een (dreigende) ramp of crisis verantwoordelijk voor de bevolkingszorg. Hieronder valt de uitvoering van de volgende processen: Communicatie,

Publieke zorg, Omgevingszorg, Informatie en Ondersteuning. Deze processen worden ook geactiveerd bij (dreigende) overstroming van buitendijkse gebieden in gemeenten.

Gemeenten bepalen op basis van een eigen risicobeoordeling op overstromingsgevaar van

buitendijkse gebieden in hun gemeente zelf of zij wel of niet nadere maatregelen voor hoogwaterbestrijding in de buitendijkse gebieden voorbereiden en uitvoeren, en of zij

daarvoor wel of niet een specifiek hoogwaterbestrijdingsplan opstellen. Rijkswaterstaat en de waterschappen kunnen de gemeenten hierover adviseren.

Drinkwaterbedrijven verzorgen de drinkwatervoorziening en nooddrinkwatervoorziening in het beheergebied van het waterschap.

Page 19: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

19

4 Wettelijk kader calamiteitenbestrijding en bevoegdheden

In dit hoofdstuk worden de (wettelijke) taken en bevoegdheden van het waterschap in het

kader van calamiteitenbestrijding beschreven.

4.1 Wettelijk kader preparatiefase

In de preparatiefase zijn twee hoofdtaken te onderscheiden:

* Informeren

* Prepareren

De wettelijke grondslagen van de preparatiefase zijn in artikel 5.29 van de Waterwet en

artikel 5.3 van het Waterbesluit vastgelegd.

Informeren

Verzorgen van informatievoorziening aan overheden, instanties en particulieren die daarvoor

in aanmerking komen, komt tot stand door:

- overleg over het ontwerp van het calamiteitenplan met rijk, provincies, veiligheidsregio’s,

gemeenten en andere waterbeheerders;

- het informeren van betrokken overheden, instanties en particulieren over de waterstaatkundige risico’s;

- deelnemen aan gemeentelijke en regionale crisisteams.

Prepareren

Onder preparatie worden alle voorbereidende activiteiten verstaan die noodzakelijk zijn om in

geval van een calamiteit doeltreffend te kunnen optreden, zoals: - het vaststellen van een Calamiteitenplan;

- het onderhoud van noodvoorzieningen; - het aanhouden van strategische voorraden;

- het aanschaffen van specifiek materieel; - opleiden, trainen en oefenen;

- overleg met partners in crisisbeheersing; - verzamelen en verspreiden van kennis over relevante risico’s.

Naast kwaliteitszorg voor de eigen organisatie is ook bekendheid met en afstemming op de

operationele (basis)plannen van derden van belang.

Page 20: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

20

4.2 Wettelijk kader responsfase

De bevoegdheden van het waterschap in relatie met de algemeen bestuurlijke kolom.

De wettelijke grondslagen van de responsfase zijn in artikel 5.30 van de Waterwet,

artikel 96 van de Waterschapswet, en de artikelen 7, 39 en 50 van de Wet veiligheidsregio’s vastgelegd.

De algemeen bestuurlijke kolom omvat de overheidshulpdiensten (brandweer, politie, ambulancediensten en geneeskundige hulpverlening) en de coördinerend instanties hiervoor

van gemeenten, veiligheidsregio’s, provincie en ministerie van Veiligheid en Justitie.

De functionele waterkolom is verantwoordelijk voor het aanpakken van de dreiging. De functionele kolom wordt gevormd door de waterschappen, Rijkswaterstaat en andere

onderdelen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu die bij de bestrijding van een waterstaatkundige dreiging betrokken zijn.

Een belangrijke voorwaarde voor de effectiviteit van calamiteitenbestrijding, crisisbeheersing en rampenbestrijding is een efficiënte en effectieve samenwerking tussen de algemeen

bestuurlijke kolom en de functionele waterkolom.

Page 21: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

21

Bestuurlijke netwerkkaart 3 Oppervlaktewater en waterkering

Page 22: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

22

Bevoegdheden waterschappen

Noodbevoegdheden

Wanneer bij gevaar voor waterstaatswerken opgetreden moet worden, heeft de dijkgraaf van waterschap Hollandse Delta verregaande (nood)bevoegdheden om die maatregelen te treffen

die hij noodzakelijk vindt.

Onder gevaar voor waterstaatswerken verstaat artikel 5.28 Waterwet: “omstandigheden

waardoor de goede staat van één of meer waterstaatswerken onmiddellijk en ernstig in het

ongerede is of dreigt te geraken”.

Aandachtspunten zijn als volgt.

* De maatregelen mogen in strijd zijn met wettelijke voorschriften, maar ze mogen niet in strijd zijn met de grondwet of internationaalrechtelijke verplichtingen.

* De noodbevoegdheden zijn alleen van toepassing op waterstaatswerken en taken waarvoor het waterschap verantwoordelijk is.

* Het bestuur en gedeputeerde staten dienen zo snel als mogelijk op de hoogte te worden gesteld van het gebruik van de noodbevoegdheden.

* De noodbevoegdheden zijn vastgelegd in artikel 5.30 van de Waterwet en artikel 96 van de Waterschapswet.

* Daarnaast zijn artikel 73 Onteigeningswet en artikel 3 van de Wrakkenwet van belang. De Onteigeningswet regelt dat onroerende zaken in bezit mogen worden genomen voor het

winnen van bodemmaterialen voor de aanleg, het herstel en de versterking van waterkeringen. De Wrakkenwet regelt dat alle gezonken of gestrande vaartuigen en andere voorwerpen direct mogen worden verwijderd door het waterschap.

* In de Waterwet zijn onder andere de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (WVO) en een deel van de Wet bodembescherming (voor wat betreft de waterbodem) opgegaan.

Aanwijzing door Commissaris van de Koning of minister

De burgemeester of voorzitter van een veiligheidsregio kan, in geval van een ramp, eventueel

specifieke maatregelen (of juist het nalaten daarvan) opleggen aan het waterschap. De provincie – gedeputeerde staten - en het rijk – minister van Infrastructuur en Milieu –

oefenen toezicht uit op het optreden bij gevaar door waterschappen. Indien Gedeputeerde Staten – en bij spoed de Commissaris van de Koning – of de minister van Infrastructuur en

Milieu vinden dat het waterschap niet adequaat optreedt bij calamiteiten, dan kunnen zij het waterschap een aanwijzing ten aanzien van het door het waterschap te voeren beleid geven.

Bevoegdheden algemeen bestuurlijke kolom

De burgemeester of de voorzitter van de veiligheidsregio, in geval van een ramp of crises van meer dan plaatselijke betekenis, is belast met het opperbevel in geval van

een ramp of ernstige vrees voor het ontstaan daarvan. Dit opperbevel strekt zich ook uit over niet-gemeentelijke diensten en bestuursorganen (waaronder waterschappen).

Page 23: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

23

Samenloop bevoegdheden burgemeester/voorzitter veiligheidsregio – dijkgraaf

Er kan sprake zijn van samenloop van bevoegdheden van de burgemeester/voorzitter

veiligheidsregio (openbare orde en veiligheid) en de beheerder van een waterstaatswerk (dijkgraaf en/of hoofd ingenieur directeur Rijkswaterstaat ) in geval van een ramp of crisis

met meer dan plaatselijke betekenis.

Bij een ramp

Degenen die aan de bestrijding van een ramp deelnemen staan onder het bevel van de burgemeester of voorzitter van de veiligheidsregio. Dit betekent dat:

* de burgemeester of voorzitter van de veiligheidsregio het beleid bepaalt van de rampenbestrijding in overleg met betrokken diensten en bestuursorganen;

* de burgemeester daarbij rekening houdt met de wettelijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden van anderen;

* de voorzitter van de veiligheidsregio daarbij ook bovenregionaal kan afstemmen met de voorzitters van andere veiligheidsregio’s;

* de burgemeester of voorzitter van de veiligheidsregio in het uiterste geval bindende aanwijzingen kan geven aan de dijkgraaf;

* de dijkgraaf de inzet van de eigen bevoegdheden moet afstemmen met de burgemeester; * als de burgemeester een aanwijzing aan de dijkgraaf geeft, de dijkgraaf verplicht is de

eigen bevoegdheden conform die aanwijzing te hanteren; * de burgemeester niet in de plaats kan treden van de dijkgraaf van het waterschap.

Bij een calamiteit, niet zijnde een ramp

Daarnaast is het denkbaar dat er sprake zal zijn van een situatie van gevaar in de zin van de

Waterwet, die nog niet is te kwalificeren als een ramp (of ernstige vrees daarvoor) in de zin van de Wet veiligheidsregio’s. Het waterschap beschikt dan over eigenstandige

bevoegdheden. Bevoegdheden van de burgemeester of voorzitter van de veiligheidsregio zijn dan nog niet aan de orde.

Geschillen

Een geschil tussen burgemeester/voorzitter van de veiligheidsregio en dijkgraaf over de toepassing van wederzijdse bevoegdheden dient te worden voorgelegd aan de Commissaris van de Koning en aan de minister van Infrastructuur en Milieu.

4.3 Afstemming over maatregelen en bevoegdheden

Operationele invulling liaisons/vertegenwoordigers

De operationele afstemming tussen de functionele waterstaatskolom en de algemeen bestuurlijke kolom kan het beste plaatsvinden door samen te werken in de volgende te onderscheiden coördinatiefasen.

* Operationeel niveau: ambtelijke vertegenwoordiging van het waterschap in Commando

Plaats Incident (CoPI) bij afkondiging van GRIP-1 door de veiligheidsregio.

* Tactisch niveau: ambtelijke vertegenwoordiging van het waterschap in het Regionaal Operationeel Team (ROT) bij afkondiging van GRIP-2 door de veiligheidsregio.

* Strategisch niveau: bestuurlijke vertegenwoordiging van het waterschap in het Gemeentelijk Beleidsteam(GBT) of Regionaal Beleidsteam (RBT) bij afkondiging van GRIP-3

of GRIP-4 door de veiligheidsregio.

Page 24: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

24

Bestuurlijke afstemming

Wanneer een maatregelen meerdere veiligheidsregio’s overstijgt of wanneer om andere redenen een waterbeheerder niet alleen over een maatregelen kan beslissen, is hierover

afstemming nodig.

Afstemming tussen waterschappen en Rijkswaterstaat vindt plaats tussen dijkgraaf en Hoofd Ingenieur Directeur (HID). De HID stemt indien nodig verder af met de Directeur-Generaal

van Rijkswaterstaat. Een dijkgraaf kan worden uitgenodigd voor de Coördinatiegroep van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, waarin de Directeuren Generaal van het ministerie

van Infrastructuur en Milieu zitting hebben. Voorzitter van de Coördinatiegroep is de meest betrokken Directeur-Generaal.

Landelijke afstemming bij (verwachte) overschrijding van landelijke

alarmeringspeilen voor hoogwater

In 2010 is het Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen (LDHO) vastgesteld. Het

LDHO beschrijft de landelijke opschaling binnen de waterkolom (waterschappen, ministerie van Infrastructuur en Milieu en provincies) bij een (dreigende) overstroming met

bovenregionale effecten, dat wil zeggen een overstroming waarvan de effecten zich uitstrekken over het (beheer)gebied van meerdere waterschappen, veiligheidsregio’s,

provincies en/of regionale diensten van Rijkswaterstaat. Het coördinatieplan beschrijft de taken en verantwoordelijkheden van de betrokken partijen in de waterkolom ten aanzien van

deze bovenregionale effecten. Het gaat daarbij vooral om de landelijke coördinatie van de informatievoorziening gericht op een eenduidig landelijk beeld van de waterstaatkundige toestand, en de afstemming van eventuele maatregelen met bovenregionale effecten. De

landelijke coördinatie van de informatievoorziening dient voor een goede samenwerking tussen de betrokken actoren en voor de ondersteuning van de besluitvorming door

bestuurders ten aanzien van eventuele maatregelen.

Als er kans bestaat dat landelijke alarmeringspeilen voor hoogwater in het hoofdsysteem (zee, meren en rivieren) worden bereikt of overschreden, wordt op grond van het LDHO de

Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging (LCO) ingesteld. In de LCO zijn ook liaisons (vertegenwoordigers) van de (Unie van) waterschappen vertegenwoordigd.

Wanneer de LCO actief is worden situatierapporten van waterschap Hollandse Delta,

als deze vanwege een overstromingsdreiging in het beheergebied van Hollandse Delta gemaakt worden, ook naar de LCO gezonden. Problemen met primaire en regionale waterkeringen die tot regio-overstijgende crisissituaties kunnen leiden worden door het

waterschap direct aan de LCO gemeld. De calamiteitencoördinatoren fungeren als contactpersonen van waterschap Hollandse Delta voor de LCO. WSHD geeft voor

veiligheidsregio’s duiding aan de interpretatie van het landelijk waterbeeld van de LCO.

In het kader van de (mogelijke) opschaling van veiligheidsregio’s bij (dreigende) overstromingen kan bestuurlijke afstemming van waterschap Hollandse Delta met andere

waterbeheerders (Rijkswaterstaat en andere waterschappen) plaatsvinden. In Dijkring 14, 15 en 44 is hierover een convenant met bijbehorend coördinatieplan

afgesloten. Waterschap Hollandse Delta rapporteert rechtstreeks aan de LCO en geeft voor de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid duiding aan het

regionaal waterbeeld in het beheergebied van waterschap Hollandse Delta.

Page 25: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

25

Landelijke en regionale samenwerking bij droogte

In 2009 is het Landelijk Draaiboek Watertekort en droogte vastgesteld. Zodra de

rivierafvoeren bij de grens van de Rijn (bij Lobith) en de Maas (bij Maastricht Sint Pieter) onder een bepaalde waarde komen óf er bovenregionale watertekortproblemen ontstaan

zonder dat aan de eerste twee criteria wordt voldaan, wordt op grond van het LDW de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) bijeengeroepen.

De LCW maakt bij watertekorten een verdeling van het beschikbare rijkswater onder sectoren die daarvan afhankelijk zijn. Voorbeelden van deze sectoren zijn de land- en tuinbouwsector,

de scheepvaartsector en natuurbeheer.

De LCW kijkt naar de hoeveelheid water per sector, maar ook naar de juiste waterkwaliteit voor de bestemming ervan. Elke sector heeft immers zijn eigen wensen voor het water. Zo

wil de landbouwsector graag water met een niet te hoge zoutconcentratie en willen elektriciteitsproducenten water dat niet te warm is.

De LCW heeft formeel geen besluitvormende rol, maar geeft advies aan de directeur-generaal van Rijkswaterstaat. De directeur-generaal besluit bij beperkte watertekorten of hij de

adviezen overneemt en uitvoert. Als de situatie kritischer wordt kan de besluitvorming worden neergelegd bij de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu.

Regionaal Droogte Overleg (RDO)

Waterschap Hollandse Delta neemt deel aan twee Regionale Droogte Overleggen: het RDO West en Midden Nederland, en het RDO Zuid West Nederland. Het doel van een RDO is het

gezamenlijk aanpakken van knelpunten in de zoetwateraanvoer bij droogte, lage rivierafvoeren en waterkwaliteitsproblemen gerelateerd aan watertekort in de regio. In het RDO vindt afstemming plaats over de regionale droogtesituatie en de maatregelen.

Het RDO zorgt tevens voor de juiste regionale informatie ten behoeve van besluitvorming en informeert de Landelijke Commissie Waterverdeling die adviezen opstelt over de landelijke

waterverdeling.

De taken van het RDO zijn te verdelen in de koude fase (periode waarin er geen droogte is) en de warme fase (bijzondere omstandigheden).

Taken van een RDO in de koude fase zijn:

- kennis uitwisselen over watersysteem eigen beheergebied (eenmalig); - opstellen (en actualiseren) orgaanbeschrijving RDO (regionale uitwerking);

- opstellen en actualiseren draaiboek; - verankeren van RDO (in plannen en draaiboeken) van de eigen organisaties; - inventariseren van belangen in de regio en de daarvan afgeleide watervraag;

- afstemmen en optimaliseren van waterbeheer bij droogte (bijv. KWA); - uitwerken van knelpunten en (nood)maatregelen per scenario (eenmalig);

- opleiden, trainen, oefenen; - evalueren van de warme fase;

- elkaar informeren over relevante ontwikkelingen; - actualiseren contactpersonenlijst en de RDO organisatie in het algemeen.

Page 26: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

26

Taken van een RDO in de warme fase, zijn:

- de LCW informeren over de huidige en potentiële knelpunten in de waterverdeling en de daarvoor al genomen maatregelen door middel van situatierapportages;

- wederzijds informeren van partijen in de regio over de actuele en verwachte situatie; - afstemmen van de uitvoering van maatregelen mede op basis van de op landelijk niveau

vastgestelde maatregelen; - afstemmen communicatie met de stakeholders en verstrekken van informatie aan de

veiligheidsregio’s (door tussenkomst van de crisisorganisatie); - afstemmen van en adviseren over onderlinge (pers-)communicatie in de regio.

Deelnemende partijen in RDO West Midden Nederland

Rijkswaterstaat Provincies Waterschappen

West Nederland Zuid Utrecht Delfland Midden Nederland Zuid-Holland Schieland en de Krimpenerwaard West Nederland Noord Noord-Holland Stichtse Rijnlanden

Rijnland Amstel Gooi en Vecht/Waternet Hollandse Delta Rivierenland (agendalid)

Deelnemende partijen in RDO Zuid West Nederland

Rijkswaterstaat Provincies Waterschappen

West Nederland Zuid Zuid-Holland Hollandse Delta

Zee en Delta Zeeland Scheldestromen

Zuid Noord-Brabant Brabantse Delta

Werkafspraken Indirecte Lozingen met DCMR en OZHZ

Met de invoering van de Waterwet is de bevoegdheid voor de bij categorieën aangewezen

indirecte lozingen bij het WABO bevoegd gezag komen te liggen, en daarmee de verhouding tussen gemeente (Wabo-bevoegd gezag) en de waterbeheerders bij indirecte lozingen

veranderd. De waterbeheerder is geen bevoegd gezag meer voor de indirecte lozingen, maar heeft nog wel een aantal bevoegdheden. Dit betreft de adviesbevoegdheid bij de Wabo-

vergunningverlening en de mogelijkheid om toezicht te mogen houden bij indirecte lozingen. Daarnaast verplicht artikel 3.8 van de Waterwet dat waterbeheerder en gemeente

samenwerken aan een samenhangend waterbeheer, waarbij de nodige afstemming van taken en bevoegdheden moet plaatsvinden.

Omdat in Zuid-Holland Zuid de DCMR en OZHZ als WABO bevoegd gezagen het toezicht en de handhaving op de indirecte lozingen hebben, de gemeenten als rioolbeheerders het

afvalwater ontvangen en transporteren, en het waterschap het afvalwater zuivert is het belangrijk dat deze instanties samenwerken in de afvalwaterketen. Hiervoor zijn in 2013

Werkafspraken in de vorm van 4 blokschema’s opgesteld: [1] Plan van aanpak afwijkend influent op rioolwaterzuiveringsinstallaties;

[2] Plan van aanpak melding calamiteit / onvoorziene lozing door bedrijf aan DCMR/OZHZ; [3] Plan van aanpak lozing van bluswater (afkomstig van brandbestrijding bij bedrijven) op rioolwaterzuiveringsinstallaties;

[4] Plan van aanpak lozing van afvalwater wat (mogelijk visueel) niet voldoet aan lozingseisen Lozingsvergunning of Activiteitenbesluit.

Page 27: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

27

5 Risicoprofiel

5.1 Organisatiebehoefte

De nadruk van de werkzaamheden van het waterschap ligt op het veilig houden van het beheergebied (preventie). Dit komt tot uitdrukking in bijvoorbeeld de veiligheidsnormen

voor primaire en regionale waterkeringen, de NBW-normen voor wateroverlast, de beheer- en onderhoudsstrategie van het waterschap, en de prioritering bij handhavingstaken. Het

voorkomen van waterstaatkundige calamiteiten en hun gevolgen is niet altijd mogelijk. De combinatie van de kans van voorkomen van calamiteiten de gevolgen daarvan vormen samen

het (rest)risico.

Bij een risico inventarisatie is het daarom noodzakelijk om inzicht te krijgen in zowel de

kansen van voorkomen als de gevolgen (effecten) bij het optreden van calamiteiten. Een derde aspect is de risicoperceptie. Waterschap Hollandse Delta en crisispartners kunnen

de risicoperceptie van burgers en bedrijven actief beïnvloeden door risico-communicatie. Voor het bepalen van nut en noodzaak voor preparatieve maatregelen is de risicoperceptie buiten

beschouwing gelaten.

De stuurgroep calamiteitenzorg heeft op 2 april 2012 het volgende overzicht van soorten calamiteiten en inventarisaties van de daarmee gepaard gaande risico’s

(waarschijnlijkheid x impact) vastgesteld. De score geeft de door de stuurgroep calamiteitenzorg gepercipieerde impact op de bedrijfsprocessen van

waterschap Hollandse Delta aan.

5.2 Risicoanalyse

Soort calamiteit risico-inventarisatie score

PRIMAIRE WATERKERINGEN

overstroming van buitendijkse gebieden kans: waarschijnlijk effect: aanzienlijk

laag

overlopen/bezwijken van voorliggende waterkeringen

kans: mogelijk effect: beperkt

laag

overloop/overslag van primaire waterkeringen

kans: onwaarschijnlijk effect: beperkt

midden

falen van kunstwerken/kabels en leidingen in primaire waterkeringen

kans: waarschijnlijk effect: aanzienlijk

midden

erosie van de dijkbekleding van primaire waterkeringen

kans: mogelijk effect: beperkt

laag

bezwijken van primaire waterkeringen faalmechanismen

- macro-instabiliteit - micro-instabiliteit - piping/zandmeevoerende wel(len) - zettingsvloeiing

- invaren schip (met gevaarlijke lading) - schade door (zwaar) verkeer - explosie - sabotage/terroristische aanslag

kans : zeer onwaarschijnlijk effect: catastrofaal

hoog

Page 28: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

28

Overzicht van soorten calamiteiten en risico-inventarisatie

Soort calamiteit risico-inventarisatie score

BOEZEMWATERKERINGEN

overstroming van boezemland kans: waarschijnlijk effect: beperkt

laag

overloop/overslag van boezemwaterkeringen

kans: onwaarschijnlijk effect: aanzienlijk

midden

falen van kunstwerken/kabels en leidingen in boezemwaterkeringen - onvoorziene zetting van boezemwaterkeringen

kans: mogelijk effect: aanzienlijk

midden

erosie van de bekleding van boezemwaterkeringen - graverijen door dieren - instabiliteit door droogte of extreem hoge of lage boezemwaterstanden

kans: mogelijk effect: beperkt

laag

bezwijken van boezemwaterkeringen faalmechanismen

- macro-instabiliteit - micro-instabiliteit - piping/zandmeevoerende wel(len)

- droogte/extreem lage boezemwaterstand - maalstop/extreem hoge boezemwaterstand - snel dalende boezemwaterstand

- doorbraak van primaire waterkeringen - invaren schip (met gevaarlijke lading) - schade door (zwaar) verkeer - explosie - sabotage/terroristische aanslag

kans: onwaarschijnlijk effect: zeer ernstig

hoog

Page 29: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

29

Overzicht van soorten calamiteiten en risico-inventarisatie

Soort calamiteit risico-inventarisatie score

WATEROVERLAST

extreme neerslag of dooi kans: waarschijnlijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

uitval van een bemalingsinrichting of peilregulerend kunstwerk

kans: mogelijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

breuk van een transportleiding kans: mogelijk effect: beperkt

laag

maalbeperking als gevolg van een verontreiniging van oppervlaktewater

kans: onwaarschijnlijk effect: beperkt

laag

doorbraak van een primaire waterkering of een boezemwaterkering

kans: zeer onwaarschijnlijk effect: catastrofaal

hoog

WATERTEKORT

verzilting van oppervlaktewater en grondwater kans: waarschijnlijk effect: beperkt/aanzienlijk

midden

zoutindringing op de rivieren kans: waarschijnlijk effect: aanzienlijk

midden

inlaten van water van onvoldoende kwaliteit kans: mogelijk effect: aanzienlijk

midden

verzakking van waterkeringen kans: onwaarschijnlijk effect: aanzienlijk/ernstig

hoog

hoge watertemperaturen kans: mogelijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

WATERVERONTREINIGING (KWALITEIT)

Zoutindringing kans: waarschijnlijk effect: beperkt/aanzienlijk

midden

lozing bekende of onbekende stof - puntbronnen: verontreiniging op specifieke locatie bijvoorbeeld vanuit een pijpleiding, riolering of brandbestrijding - diffuse bronnen: verontreiniging die verspreid en indirect in het oppervlaktewater belandt vanuit de landbouw (meststoffen, chemische bestrijdingsmiddelen), industrie, bebouwde omgeving, weg- en railverkeer, beroeps- en recreatievaart), veroorzaker is moeilijk aan te wijzen. In bijzondere omstandigheden kan het waterschap vergunning verlenen om stoffen te lozen op het oppervlaktewater. Bijvoorbeeld rioolwateroverstorten. Dit type lozing wordt niet als calamiteit beschouwd.

kans: mogelijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

Zuurstofgebrek kans: mogelijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

Botulisme kans: mogelijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

Bruinrot kans: onwaarschijnlijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

waterhyacint/grote waternavel kans: waarschijnlijk effect: beperkt

midden

dode dieren in het water kans: mogelijk effect: beperkt

laag

Page 30: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

30

Overzicht van soorten calamiteiten en risico-inventarisatie

Soort calamiteit risico-inventarisatie score

VAARWEGEN

bezwijken van een sluis of sluisdeur kans: onwaarschijnlijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

verontreiniging van vaarwater kans: mogelijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

versperring van de vaarweg - door een op drift geraakt of gezonken schip

kans: mogelijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

blokkade van de vaarweg door extreme weersomstandigheden - sneeuw en ijs

kans: onwaarschijnlijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

WEGEN

bezwijken of overstromen van een weg door: - leidingbreuk - extreme regenval - dijkdoorbraak met overstroming

kans: mogelijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

blokkade van wegen door extreme weersomstandigheden, zoals:

- extreme sneeuwval - ijzel - extreme regenval - storm

kans: mogelijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

blokkade van wegen door menselijke activiteiten zoals:

- ongeval - opzettelijke stremming - opzettelijke beschadiging - sabotage

kans: mogelijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

uitval van verkeersregelinstallaties door: - werkzaamheden aan kabels en leidingen in

de omgeving - ongeval - sabotage

kans: waarschijnlijk effect: beperkt/aanzienlijk

midden

ZUIVEREN

uitval van één of meerdere rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi's) door:

- stroomstoring - zeer vervuilde aanvoer van ongezuiverd

rioolwater - explosie

kans: mogelijk effect: aanzienlijk/ernstig

midden

uitval van één of meerdere rioolgemalen door: - stroomstoring - falen van een pomp - explosie

kans: mogelijk effect: beperkt/aanzienlijk

laag

breuk of lekkage van een rioolpersleiding door: - verzakking - lekkage - werkzaamheden

kans: waarschijnlijk effect: beperkt/aanzienlijk

midden

Page 31: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

31

5.3 Risicodiagram waterschap Hollandse Delta

Catastrofaal Bezwijken van Primaire waterkeringen

Zeer ernstig Bezwijken van Moedwillige langdurige elektriciteitsuitval Boezemwaterkeringen Cyberspionage

Ernstige grieppandemie

Ernstig Uitval rwzi's Extreme neerslag (wateroverlast) Cyberconflict Cyber hackactivisme

Waterverontreiniging

Moedwillige ICT-uitval Aanzienlijk Falen van kunstwerken Overstromen van Chemisch incident kabels & leidingen buitendijkse gebieden Incident vaarwegen Uitval gemaal Verzilting oppervlaktewater (watertekort)

Beperkt Uitval rioolgemaal Incident wegen Overstromen van boezemland

Milde grieppandemie Breuk/lekkage rioolpersleiding

Zeer onwaarschijnlijk Onwaarschijnlijk Mogelijk Waarschijnlijk Zeer waarschijnlijk

Risicodiagram Nationale Risicobeoordeling 2014

Risicodiagram veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (2016)

Page 32: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

32

Risicodiagram natuurlijke omgeving

veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid (2015)

5.4 Calamiteitenbestrijdingsplannen en supplementen

Calamiteitenbestrijdingsplannen

Voor bestrijding van de soorten calamiteiten (watercrises) die in het beheergebied van waterschap Hollandse Delta met een bepaalde kans en gevolg (effect) kunnen optreden heeft

het waterschap calamiteitenbestrijdingsplannen opgesteld, waarin is beschreven op welke wijze de calamiteitenorganisatie bij dreiging op, of het voordoen van calamiteiten

(watercrises) optreedt.

* Calamiteitenbestrijdingsplan waterkeringen

* Calamiteitenbestrijdingsplan watersysteem

* Calamiteitenbestrijdingsplan zuiveren

Incidentbestrijdingsplannen

Voor de bestrijding van incidenten op wegen en vaarwegen in normale bedrijfsvoering heeft waterschap Hollandse Delta incidentbestrijdingsplannen vastgesteld.

* Incidentbestrijdingsplan Wegen

* Incidentbestrijdingsplan Vaarwegen

Incidenten op wegen of vaarwegen kunnen leiden tot calamiteiten op of aan waterkeringen,

watersystemen of rioolwatertransport en –zuivering. In dat geval zijn de calamiteiten-bestrijdingsplannen voor waterkeringen, watersysteem of zuiveren van toepassing.

Page 33: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

33

Supplementen

Bij het Calamiteitenplan behoort een aantal losbladige supplementen: * de werkwijzebeschrijving van de calamiteitenorganisatie;

* het Crisiscommunicatieplan; * het Personeelsoverzicht;

* het Middelenoverzicht inclusief overzicht waakvlamovereenkomsten; * het opleidings- en oefenprogramma;

* het netwerkoverzicht (overzicht van crisispartners); * het juridisch supplement (dat een overzicht biedt van relevante wet- en regelgeving en

noodbevoegdheden van het waterschap bij calamiteiten en in crisissituaties).

Beschikbaarheid van de plannen

Alle medewerkers van het waterschap kunnen via intranet beschikken over het calamiteitenplan, het crisiscommunicatieplan, calamiteitenbestrijdingsplannen,

incidentbestrijdingsplannen, bedrijfscontinuïteitsplannen en supplementen.

Stuurgroep calamiteitenzorg

Het directieteam van waterschap Hollandse Delta heeft op 20 april 2005 een stuurgroep

calamiteitenzorg ingesteld, waarvan de samenstelling en werkwijze op 20 juni 2012 is gewijzigd door de directieraad. Deze stuurgroep staat onder voorzitterschap van een lid van

de directieraad, die wordt ondersteund door de beleidsadviseur calamiteitenzorg die het secretariaat van de stuurgroep voert. De stuurgroep calamiteitenzorg kan voor de uitvoering

van werkzaamheden op het gebied van calamiteitenzorg projectgroepen en werkgroepen instellen.

Bedrijfscontinuïteitsplannen

Ongeplande uitval van personeel

Naar aanleiding van de eerste Nationale Risicobeoordeling 2008 heeft het kabinet in 2009 aan

alle vitale sectoren, waaronder de sector keren en beheren van oppervlaktewater, gevraagd een continuïteitsplan voor ongeplande uitval van personeel bij een grieppandemie vast te

stellen. Op 31 augustus 2009 heeft waterschap Hollandse Delta hiervoor het: * Draaiboek uitbraak pandemie (2009) vastgesteld.

Ongeplande uitval van elektriciteit en/of informatietechnologie

Naar aanleiding van de Nationale Risicobeoordeling 2010 heeft de minister van Veiligheid en Justitie op 9 december 2010 aan alle vitale sectoren gevraagd voor de ongeplande uitval van elektriciteit of informatietechnologie (ICT) een continuïteitsplan vast te stellen.

Op 17 oktober 2012 heeft waterschap Hollandse Delta hiervoor het:

* Continuïteitsplan uitval elektriciteit/ICT verbindingen (2012) vastgesteld.

Nationale Cyber Security Strategie (2013) Cyber security is het vrij zijn van gevaar of schade door verstoring of uitval van ICT. Het gevaar of de schade door misbruik, verstoring of uitval kan bestaan uit beperking van de

beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de ICT, schending van de vertrouwelijkheid van de in de ICT opgeslagen informatie, of schade aan de integriteit van die informatie.

Op 6 januari 2015 heeft waterschap Hollandse Delta hiervoor het:

* Strategisch beleid voor informatiebeveiliging (2015) vastgesteld.

Page 34: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

34

5.5 Overzicht van risico- en crisisbeheersing Hollandse Delta

WATERSTAATSWERKEN

CALAMITEITEN RISICO's RISICOBEHEERSING CRISISBEHEERSING

1. Waterkeringen

- waterkeren

Relevante wet- en regelgeving:

- Waterwet en Waterbesluit (2009)

- Europese kaderrichtlijn

overstromingsrisico's (ROR)

- Landelijk Draaiboek Hoogwater en

Overstromingen (LDHO)

- Deltawet (2011)

Faalmechanismen

veroorzaakt door

* extreem weer

* menselijk handelen

* technische of

mechanische storing(en)

leiden tot:

(dreigende)

overstroming of

bezwijken van

waterkeringen

* Bedreiging van de

fysieke veiligheid van mens en

dier

* Economische

schade voor burgers en

bedrijven

* Maatschappelijke

ontwrichting

* Milieuverontreiniging

(ecologische schade)

* Veiligheidstoetsing

waterkeringen

* Watertoets

* Beleidsplan waterkeringen 2006

* Keur en Leggers van primaire

en regionale waterkeringen

* Dijkversterkingsprogramma’s

* Vergunningverlening

* Handhaving

* Beheer, toezicht, inspectie

* Calamiteitenplan

* Crisiscommunicatieplan

* Calamiteitenbestrijdingsplan

Waterkeringen

* Calamiteitenregelingen voor

dijkversterkingsprojecten.

* Hoogwaterbestrijdinsgplannen

Dordrecht, HI-Ambacht en Zwijndrecht.

* Hoogwaterregeling

Stadsbeheer Rotterdam

2. Oppervlaktewateren

- waterkwantiteit

- waterkwaliteit

Relevante wet- en regelgeving:

- Waterwet en Waterbesluit (2009)

- Wet algemene bepalingen

omgevingsrecht (Wabo)

- Europese kaderrichtlijn water (KRW)

- Nationaal Bestuursakkoord Water

- Landelijk Draaiboek Watertekort

(LDW)

- Landelijk Draaiboek

Milieuverontreiniging Water (LDM)

Faalmechanismen

veroorzaakt door

* extreem weer

* menselijk handelen

* technische of

mechanische storing(en)

leiden tot:

wateroverlast

watertekort

waterverontreiniging

* Bedreiging van de

fysieke veiligheid van mens en

dier

* Economische

schade voor burgers en

bedrijven

* Maatschappelijke

ontwrichting

* Milieuverontreiniging

(ecologische schade)

* Watersysteemanalyse

oppervlaktewateren

* Watertoets

* Waterbeheerplan

* Waterstructuurplan

* Waterplannen

* Keur en Legger van wateren en

kunstwerken

* Vergunningverlening

* Handhaving

* Beheer, toezicht, inspectie

* Calamiteitenplan

* Crisiscommunicatieplan

* Calamiteitenbestrijdingsplan

Watersystemen

* Inzetplannen flexibele noodbemaling

* Aanvalsplan Wateroverlast

Zwijndrechtse Waard

* Incidentenplannen Rioleringen

Goeree-Overflakkee,

Hendrik-Ido-Ambacht, Korendijk,

Oud-Beijerland, Rotterdam,

Spijkenisse, Strijen en Zwijndrecht.

* Werkafspraken indirecte lozingen

met DCMR en OZHZ

3. Wegen

- verkeersmanagement

Relevante wet- en regelgeving:

- Wegenverkeerswet 1994

- Besluit Administratieve

Bepalingen Wegverkeer 1990

- Handreiking Incidentmanagement

Wegen (Rijkswaterstaat)

Faalmechanismen

veroorzaakt door

* extreem weer

* menselijk handelen

* technische of

mechanische storing(en)

leiden tot:

bezwijken,

innunderen of blokkade

van wegen, en/of

uitval van vri's

* Bedreiging van de

fysieke veiligheid van mens en

dier

* Economische

schade voor burgers en

bedrijven

* Maatschappelijke

ontwrichting

* Milieuverontreiniging

(ecologische schade)

* Risicobeoordeling (inspecties)

Wegen

* Rationeel wegbeheer

* Duurzaam Veilig

* Wegenbeleidsplan 2008

* Keur

* Vergunningverlening

* Handhaving

* Beheer, toezicht, inspectie

* Calamiteitenplan

* Crisiscommunicatieplan

* Incidentbestrijdingsplan Wegen

4. Vaarwegen

- nautisch verkeersmanagement

voor het openbaar scheepvaartverkeer

op bestaande binnenwateren

Relevante wet- en regelgeving:

- Scheepvaartsverkeerswet 1988

- Besluit Administratieve

Bepalingen Scheepvaartverkeer 1993

- Handboek Incidentbestrijding

op het water IFV (2015)

Faalmechanismen

veroorzaakt door

* extreem weer

* menselijk handelen

* technische of

mechanische storing(en)

leiden tot:

bezwijken sluis of

sluisdeur

versperring

blokkade

verontreiniging

* Bedreiging van de

fysieke veiligheid van mens en

dier

* Economische

schade voor burgers en

bedrijven

* Maatschappelijke

ontwrichting

* Milieuverontreiniging

(ecologische schade)

* Risicobeoordeling (inspecties)

Vaarwegen

* Waterbeheerplan

* Keur

* Besluit Binnenvaart Politie

Reglement (1983)

* Vergunningverlening

* Handhaving

* Beheer, toezicht, inspectie

* Calamiteitenplan

* Crisiscommunicatieplan

* Incidentbestrijdingsplan Vaarwegen

5. Zuiveren

- zuiveren van afvalwater

Relevante wet- en regelgeving:

- Waterwet en Waterbesluit (2009)

- Wet algemene bepalingen

omgevingsrecht (Wabo)

- 2e Rioleringsnota 2002

- Nationaal Bestuursakkoord Water

Faalmechanismen

veroorzaakt door

* extreem weer

* menselijk handelen

* technische of

mechanische storing(en)

leiden tot:

nucleair, chemisch,

biologisch

verontreinigd

rioolwater (slib)

uitval rwzi

uitval gemalen

breuk/lekkage

transportleiding

* Bedreiging van de

fysieke veiligheid van mens en

dier

* Economische

schade voor burgers en

bedrijven

* Maatschappelijke

ontwrichting

* Milieuverontreiniging

(ecologische schade)

* Waterbeheerplan

* Nota gemeentelijke zorgplicht en

waterschap d.d. 6 augustus 2008

* Afvalwaterakkoorden

* Vergunningverlening

* KAM handboeken en

procesbeschrijvingen ZV

- Vaststelling behoefte aan

zuiveringscapaciteit

- Voorbereiding en uitvoering van

(nieuwbouw)projecten

- Productie, onderhoud

zuiveringstechnische werken

- transporteren en zuiveren van

afvalwater

- milieuvriendelijk verwerken van

geproduceerd slib

* Calamiteitenplan

* Crisiscommunicatieplan

* Calamiteitenbestrijdingsplan

Zuiveren

* Bedrijfsnoodplan rioolwater-

zuiveringsinstallatie Dokhaven

* Bedrijfsnoodplan

Slibverwerkingsbedrijf Sluisjesdijk

* Locatienoodplan rioolwater-

zuiveringsinstallatie Baanhoekweg

Dordrecht

Page 35: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

35

6 Alarmeren en opschalen

6.1 Melden en alarmeren

Waterschap Hollandse Delta is voor de meldingen van hoogwater, wateroverlast, watertekort, waterverontreiniging, of incidenten op waterschapswegen, vaarwegen en rioolwaterzuiveringen 24 uur per dag bereikbaar onder het nummer:

0900 – 2005005 (KCC/Waterschapsloket) Tijdens kantooruren worden (spoedeisende) meldingen door het KCC/Waterschapsloket doorgeleid naar de meldingenwacht van afdeling Handhaving of de (administratieve) medewerkers van de afdeling BO op de regiosteunpunten in de werkgebieden van

waterschap Hollandse Delta.

In de weekenden en tijdens werkdagen van 16.30 uur tot 08.30 uur wordt dit nummer beantwoord door een Klant Contact Centrum (KCC), die op verzoek spoedeisende meldingen direct doorschakelt naar de wachtdienst van de afdeling Handhaving of de wachtdienst Beheer en Onderhoud (hoogwater en gladheidsbestrijding). Buiten kantooruren zijn de wachtdiensten Handhaving, Beheer en Operatie, en Technisch

Onderhoud/Zuiveren op hun vaste telefoonnummers of semafoonnummers bereikbaar.

De wachtdienst van de afdeling Handhaving bepaalt of spoedeisende meldingen verder moeten worden afgehandeld door: * de wachtdienst Beheer en Onderhoud, en de piketdiensten in de werkgebieden van de afdeling Beheer en Onderhoud; * de wachtdiensten in de werkgebieden van de afdeling Technisch Onderhoud/Zuiveren. Verder is de calamiteitencoördinator 24 uur per dag bereikbaar via het telefoonnummer:

088 - 974 3055 De calamiteitencoördinator fungeert als eerste meldpunt bij dreigende calamiteiten. Hij beoordeelt de situatie, overlegt met, en adviseert wachtdiensten, teamleiders, afdelingshoofden, directeuren, secretaris-directeur en dijkgraaf over de mate van opschaling van de calamiteitenorganisatie en de te ondernemen acties. Voor persvragen in en buiten kantooruren is een piketdienst van communicatieadviseurs bij de afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken ingesteld, bereikbaar via het telefoonnummer:

088 - 974 3056

Page 36: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

36

Normale bedrijfsvoering Medewerkers van het waterschap lossen dagelijks zelfstandig klachten en incidenten op in het kader van de werkwijzen die zijn afgesproken bij de normale bedrijfsvoering van het waterschap. De wacht- en piketdiensten van het waterschap zijn via het KCC/Waterschapsloket permanent bereikbaar voor de afdoening van spoedeisende meldingen van incidenten en/of calamiteiten. De aanpak van incidenten wordt tijdens kantooruren door de meldingenwacht van de afdeling Handhaving en buiten kantooruren door de wachtdiensten van het waterschap geïnitieerd. De aanpak van pers en media wordt door het communicatiepiket van de afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken geïnitieerd. Als incidenten escaleren wordt door het KCC/Waterschapsloket of de wachtdiensten contact opgenomen met de calamiteitencoördinator. De meldkamers van de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid alarmeren de calamiteitencoördinator rechtstreeks via pager als zich GRIP-incidenten in de regio voordoen, en multidisciplinaire crisisteams - CoPI, ROT, GBT of RBT – worden ingesteld. Vanuit de gemeenten kan de officier van dienst bevolkingszorg (OvD-Bz) rechtstreeks contact opnemen met de calamiteitencoördinator bij incidenten, en vice versa. De calamiteitencoördinator fungeert als eerste meldpunt bij (dreigende) calamiteiten. Hij beoordeelt de situatie, overlegt met en adviseert de wachtdiensten, teamleiders, afdelingshoofden, directeuren, secretaris-directeur en dijkgraaf over de mate van opschaling van de calamiteitenorganisatie en de te ondernemen acties. In alle gevallen beoordeelt personeel ter plekke of de situatie aanleiding geeft tot opschaling. In dat geval wordt met de calamiteitencoördinator contact opgenomen. De wachtdienst Handhaving (handhaver) initieert, in overleg met de coördinerend bevelvoerder bij incidenten, de inzet van mensen en middelen vanuit het waterschap tijdens de bestrijding van calamiteiten op de incidentlocatie in een zogeheten “motorkapoverleg” of vanuit een Commando Plaats Incident (CoPI).

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Decentraal (regio)

OG

VELD

Centraal

Page 37: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

37

6.2 Opschalen van de calamiteitenorganisatie

Potentiële Coördinatiefase 1 : activeren GWB en Planningsstaf

Aan de hand van de opschalingscriteria beschreven in de calamiteitenbestrijdingsplannen en in overleg met betrokken wachtdiensten, medewerkers, coördinatoren of teamleiders stelt de calamiteitencoördinator vast of er sprake is van een Potentiële Coördinatiefase 1. Als dat zo is maakt de calamiteitencoördinator een activiteit aan in LCMS Waterschappen en activeert zo het Gemeenschappelijk Waterbeeld (GWB) van WSHD. De calamiteitencoördinator wordt bij een GRIP-situatie direct geïnformeerd door een veiligheidsregio. Ook dan maakt hij de afweging, in overleg met de meldingenwacht of de wachtdienst Handhaving of er sprake is van een potentiële Coördinatiefase 1. Ook kan de calamiteitencoördinator bij een externe melding afkomstig van het KNMI, WMCN Kust, RWS-WNZ, LCO, LCW, ProRail, VRR, VRZHZ, DCMR, OZHZ, of een gemeente in het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta een Potentiële Coördinatiefase 1 afkondigen, daarbij een GWB van waterschap Hollandse Delta activeren, en een Planningsstaf instellen om een dreigingsanalyse en een daarop afgestemde capaciteitsplanning voor WSHD te maken. De calamiteitencoördinator informeert langs geautomatiseerde weg (Nerve Center) direct afdelingshoofden en teamleiders, communicatieadviseurs, KCC/Waterschapsloket en ICO’s over de afkondiging van een Potentiële Coördinatiefase 1 en activering van het GWB in LCMS Waterschappen. Bij het instellen van een Planningsstaf wordt dit direct door de dienstdoende communicatieadviseur op Intranet bekend gemaakt. Een Planningsstaf is als volgt samengesteld. * Calamiteitencoördinator (voorzitter) - Informatiecoördinator WOT - GIS-ondersteuner - Adviseur waterkeringen - Adviseur watersystemen - Adviseur zuiveren - Adviseur wegen - Adviseur TO/AA/FC/PK - Informatiecoördinator Rail (ICR) - Calamiteitencoördinator - Communicatieadviseur - Juridisch adviseur De voorzitter bepaalt aan de hand van het type incident/scenario welke adviseurs aan de Planningsstaf deelnemen. De kernvragen van een Planningsstaf bij een dreigingsanalyse en bijbehorende capaciteitsplanning zijn als volgt. - Wat bedreigt ons en hoe erg is dat? - Wat moeten we daarbij kunnen? - Wie doet wat en hoe organiseren we dat?

Page 38: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

38

Coördinatiefase 1 : Veld en Waterschaps Actie Team (WAT) Als incidenten in één regio (dreigen te) escaleren tot calamiteit, en als aanvullende coördinatie, beeld- en oordeelsvorming en/of ondersteuning ten behoeve van de uitvoering van bestrijdingsmaatregelen gewenst is, dan wordt door het betrokken afdelingshoofd Coördinatiefase 1 afgekondigd. De calamiteitencoördinator kan hierover aan het betrokken afdelingshoofd advies uitbrengen. Als incidenten in meerdere regio’s (dreigen te) escaleren wordt direct opgeschaald naar Coördinatiefase 2! Nadat een besluit tot afkondiging van Coördinatiefase 1 door een afdelingshoofd is genomen, informeert de calamiteitencoördinator langs geautomatiseerde weg (Nerve Center) de Hoofden Veld, de Hoofden WAT, de Voorzitters WOT, de Voorzitters WBT, de ICO’s, en de communicatieadviseurs over de opschaling naar Coördinatiefase 1. De dienstdoende communicatieadviseur maakt direct op Intranet de opschaling bekend. Aan de hand van het type incident/scenario, en de in Nerve Center aangegeven beschikbaarheid van Hoofden Veld en voorzitters WAT, verzoekt de calamiteitencoördinator: - een beschikbaar Hoofd Veld zijn team bijeen te roepen; en - een beschikbaar Hoofd WAT zijn team bijeen te roepen. Door het Hoofd Veld wordt eerst een beschikbare ICO-Veld opgeroepen. De ICO-Veld presenteert beeldvorming aan het Hoofd Veld, actualiseert het GWB, monitort het GWB en informeert het Hoofd Veld over ontwikkelingen. De samenstelling van het Veldteam is als volgt * Hoofd Veld (teamleider) - Informatiecoördinator Veld - coördinator(en) uitvoering BO, HH, TO/ZV - medewerker(s) uitvoering BO, HH, TO/ZV - liaison CoPI WSHD (Handhaver) Het Hoofd Veld bepaalt wie aan het overleg van het Veldteam deelnemen. Door het Hoofd WAT wordt eerst een beschikbare ICO-WAT opgeroepen. De ICO-WAT presenteert beeldvorming aan het WAT, actualiseert het GWB, monitort het GWB en informeert het Hoofd WAT over ontwikkelingen. De samenstelling van een WAT is als volgt. * Hoofd WAT (afdelingshoofd of teamleider) - Informatiecoördinator WAT - GIS-ondersteuner - Adviseur waterkeringen - Adviseur watersystemen - Adviseur zuiveren - Adviseur wegen - Calamiteitencoördinator (indien niet verder wordt opgeschaald) - Communicatieadviseur (indien niet verder wordt opgeschaald) - Telefonist Het Hoofd WAT bepaalt welke adviseurs aan het overleg van het WAT deelnemen. De communicatieadviseur in het WAT kan de coördinator van het KCC/Waterschapsloket verzoeken het meldingenbeeld in het Tabblad Meldingen van het LCMS bij te houden. Aan een WAT kunnen ook externe vertegenwoordigers of liaisons van bijvoorbeeld gemeenten, brandweer, veiligheidsregio’s, Defensie, andere betrokken hulpdiensten, bedrijven, ingenieurs- of adviesbureaus worden toegevoegd.

Page 39: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

39

Coördinatiefase 2 : Waterschaps Operationeel Team (WOT) De secretaris-directeur interpreteert en monitort de informatie in het GWB in het LCMS en weegt af of opschaling naar Coördinatiefase 2 noodzakelijk is. Als incidenten in meerdere regio’s (dreigen te) escaleren tot calamiteit en als aanvullende tactische coördinatie, beeld- en oordeelsvorming en/of ondersteuning ten behoeve van de operationele calamiteitenbestrijding gewenst is, dan wordt door de secretaris-directeur Coördinatiefase 2 afgekondigd. De calamiteitencoördinator, betrokken afdelingshoofden, teamleiders en/of Hoofden WAT die reeds zijn opgeschaald, kunnen hierover advies aan de secretaris-directeur uitbrengen. Nadat een besluit tot afkondiging van Coördinatiefase 2 door de secretaris-directeur is genomen informeert de calamiteitencoördinator langs geautomatiseerde weg (Nerve Center) de Hoofden Veld, de Hoofden WAT, de voorzitters WOT, de voorzitters WBT, de ICO’s en de communicatieadviseurs over de opschaling naar Coördinatiefase 2. De dienstdoende communicatieadviseur maakt direct op Intranet de opschaling bekend. Aan de hand van het type incident/scenario, en de in Nerve Center aangegeven beschikbaarheid van ICO’s-WOT verzoekt de calamiteitencoördinator: - de beschikbare voorzitter WOT zijn team bijeen te roepen. Door de Voorzitter WOT wordt eerst een beschikbare ICO-WOT opgeroepen. De ICO-WOT presenteert beeldvorming aan het WOT, actualiseert het GWB, monitort het GWB en informeert de voorzitter WOT over ontwikkelingen. Het WOT is als volgt samengesteld: * Voorzitter WOT (secretaris-directeur); - Informatiecoördinator WOT - GIS-ondersteuner - Adviseur waterkeringen - Adviseur watersystemen - Adviseur zuiveren - Adviseur wegen - Informatiecoördinator Rail (ICR) - Calamiteitencoördinator - Communicatieadviseur - Juridisch adviseur - KAM adviseur De Voorzitter WOT bepaalt welke adviseurs aan het WOT deelnemen. Iedereen met een vast dienstverband bij het waterschap kan op grond van de SAW worden verzocht in of buiten kantooruren in het WOT zitting te nemen. Aan een WOT kunnen ook externe vertegenwoordigers of liaisons van bijvoorbeeld gemeenten, brandweer, veiligheidsregio’s, Defensie of andere betrokken hulpdiensten, bedrijven, ingenieurs- of adviesbureaus worden toegevoegd. Het WOT heeft voor de ondersteuning van zijn werkzaamheden de beschikking over: * een Actie Centrum Crisiscommunicatie (ACC) die uitvoering geeft aan het Crisiscommunicatieplan WSHD; * een Coördinator Ondersteuningsgroep (OG) die uitvoering geeft aan de facilitaire ondersteuning en de ICT-dienstverlening van de calamiteitenorganisatie.

Page 40: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

40

Coördinatiefase 3 : Waterschaps Beleidsteam (WBT) De dijkgraaf monitort de ontwikkeling van de calamiteit via het GWB in het LCMS en weegt af of opschaling naar Coördinatiefase 3 noodzakelijk is. Heeft het optreden van de calamiteitenorganisatie van het waterschap gevolgen voor beleid, strategie en/of communicatie van het waterschap dan wordt door de dijkgraaf Coördinatiefase 3 afgekondigd. De voorzitter WOT en de calamiteitencoördinator kunnen hierover advies aan de dijkgraaf uitbrengen. Nadat een besluit tot afkondiging van Coördinatiefase 3 door de dijkgraaf is genomen informeert de calamiteitencoördinator langs geautomatiseerde weg (Nerve Center) de Hoofden Veld, de Hoofden WAT, de voorzitters WOT, de voorzitters WBT, de ICO’s en de communicatieadviseurs over de opschaling naar Coördinatiefase 3. De dienstdoende communicatieadviseur maakt direct op Intranet de opschaling bekend. Aan de hand van het type incident/scenario, en de in Nerve Center aangegeven beschikbaarheid van ICO’s-WBT verzoekt de calamiteitencoördinator: - de beschikbare voorzitter WBT zijn team bijeen te roepen. Door de Voorzitter WBT wordt eerst een beschikbare ICO-WBT opgeroepen. De ICO-WBT presenteert de actuele situatie met de bestuurlijke knelpunten, legt de bestuurlijke besluiten van het WBT vast in het GWB., en informeert de voorzitter WBT over ontwikkelingen. Het WBT is als volgt samengesteld: * Voorzitter WBT (dijkgraaf); - Informatiecoördinator WBT - Voorzitter WOT - Bestuurlijk-Juridisch adviseur - Communicatieadviseur De Voorzitter WBT bepaalt wie aan het WBT deelnemen. De dijkgraaf (voorzitter WBT) is het hoofd van de calamiteitenorganisatie van het waterschap en heeft bijzondere wettelijke bevoegdheden voor de uitoefening van zijn functie.

Coördinatiefase 4 : beheergebied overschrijdende calamiteit

Bij een calamiteit die het beheergebied van waterschap Hollandse Delta overschrijdt kan een coördinatiefase 4 worden afgekondigd. Dit is een calamiteit waarbij intensieve bestuurlijke afstemming nodig is tussen meerdere waterschappen en/of Rijkswaterstaat. > Overeenkomstig het Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen (LDHO) stemt WSHD zijn GWB af met de Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging (LCO) bij hoogwater en (dreigende) overstromingen en (boven)regionale wateroverlast. > Overeenkomstig het Landelijk Draaiboek Watertekort en Warmte (LDW) stemt WSHD zijn GWB af met de Landelijke Coördinatiecommissie Watertekort en Droogte (LCW) en participeert WSHD in het Regionaal Droogte Overleg West en Midden Nederland en het Regionaal Droogte Overleg Zuid West Nederland. De voorzitter van het WBT (dijkgraaf) beslist tot het opschalen naar coördinatiefase 4, op advies van de Voorzitter WOT (secretaris-directeur) en/of de calamiteitencoördinator. Een coördinatiefase 4 betekent geen verandering in de bevoegdheden van waterschap Hollandse Delta of andere waterschappen. Er is geen centrale bestuurlijke aansturing.

Page 41: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

41

SAMENVATTEND

De calamiteitenorganisatie bestaat uit de volgende onderdelen: Afkorting

Naam

Locatie Opgezet in

coördinatiefase

Planningsstaf Planningsstaf Centraal op hoofdkantoor

Potentiële fase 1

VELD en WAT Veldteam Waterschap-Actie-Team

Decentraal in de regio

Coördinatiefase 1

WOT Waterschap-Operationeel-Team

Centraal op hoofdkantoor

Coördinatiefase 2

ACC Actie Centrum Crisiscommunicatie

Centraal op hoofdkantoor

Coördinatiefase 1/2

OG Coördinator Ondersteuningsgroep

Centraal op hoofdkantoor

Coördinatiefase 1/2

WBT Waterschap- Beleids-Team

Centraal op hoofdkantoor

Coördinatiefase 3

RDO Regionaal Droogte Overleg

Bovenregionaal

Coördinatiefase 4

Indien een incident of calamiteit een hoger niveau van bevelvoering cq. verantwoordelijkheden vereist, wordt opgeschaald van uitvoerend (coördinatiefase 1) naar tactisch (coördinatiefase 2), naar bestuurlijk-strategisch (coördinatiefase 3) en uiteindelijk (inter)regionaal niveau (coördinatiefase 4). De mate van coördinatie is afhankelijk van diverse factoren: dreigingsniveau, (mogelijke) impact, bestuurlijke betrokkenheid, financiële gevolgen en/of media aandacht. In coördinatiefase 1 wordt één Veldteam en één Waterschaps Actie Team (WAT) ingesteld in de regio waar de calamiteit optreedt of dreigt op te treden. In coördinatiefase 2 zijn er altijd één of meerdere WAT’s en Veldteams in de regio’s en een WOT met ACC en OG op het hoofdkantoor actief. In coördinatiefase 3 wordt een Waterschaps-Beleids-Team (WBT) ingesteld.

In coördinatiefase 4 is sprake van bovenregionale afstemming en coördinatie.

Page 42: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

42

Schema alarmering en opschaling van de calamiteitenorganisatie

Calamiteiten-

coördinator

Meldingenwacht óf

Wachtdienst HH / BE

Hoofden Veld, leden WAT,

vz’s WAT, vz’s WOT, vz’s WBT

Regionale meldkamer(s)

veiligheidsregio(‘s)

Rijkswaterstaat en/of

andere waterschappen

Provincie Zuid-Holland

Ministerie van IenM

Coördinatiefase 1:

WAT/VELD.

Normale

bedrijfsvoering of

Potentiële fase 1 :

dreigende calamiteit

Coördinatiefase 2:

WOT, WAT(‘s)/VELD,

ACC en OG.

Coördinatiefase 3:

WBT, WOT,

WAT(’s)/VELD,

ACC en OG.

Page 43: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

43

Dijkbewakingsorganisatie

Als de calamiteitenorganisatie wordt opgeschaald bij verwacht hoogwater aan de Kust en/of in het Benedenrivierengebied kunnen de Waterschaps-Actie-Teams

in de betreffende regio’s dijkposten (38) instellen van waaruit patrouilles van dijkwachten de (232) dijkvakken van primaire waterkeringen kunnen inspecteren.

De organisatie en werkwijze van de dijkbewakingsorganisatie is beschreven in het Calamiteitenbestrijdingsplan Waterkeringen.

Overzicht van dijkposten en dijkvakken waterschap Hollandse Delta

WAT Eiland van Dordrecht (RWZI Dordrecht)

- Actiecentrum Hoogwaterbestrijding Stadsbeheer Depot Kerkeplaat (8 dijkvakken) - Dijkpost Stadspolders, Gemaal Stadspolders (6 dijkvakken)

- Dijkpost Kop van’t Land, Gemaal Staring (5 dijkvakken) - Dijkpost Biesbosch, Hoeve Jong Dordrecht (5 dijkvakken) - Dijkpost Prinsenheuvel, Gemaal Prinsenheuvel (5 dijkvakken) - Dijkpost Wieldrecht, Gemaal Loudon Wieldrecht (7 dijkvakken)

WAT Hoeksche Waard (Regiosteunpunt Hoekseweg Strijen)

- Dijkpost Oud-Beijerland, Gemaal De Bosschen Heinenoord (7 dijkvakken) - Dijkpost Puttershoek, Rioolgemaal Puttershoek (6 dijkvakken) - Dijkpost ’s-Gravendeel, Dorpshuis Concordia ’s-Gravendeel (5 dijkvakken) - Dijkpost Strijensas, Gemaal De Volharding Strijensas (9 dijkvakken) - Dijkpost Cromstrijen, Gemaal Cromstrijen Numansdorp (11 dijkvakken)

- Dijkpost De Eendracht, Gemaal De Eendracht Nieuwendijk (6 dijkvakken) - Dijkpost Goudswaard, Dorpshuis Coorndijk Goudswaard (9 dijkvakken) - Dijkpost Nieuw-Beijerland, Dorpshuis Swaensvoet Nieuw-Beijerland (7 dijkvakken)

WAT IJsselmonde (Hoofdkantoor WSHD Ridderkerk)

- Dijkpost IJsselmonde, Bothastraat 13 Ridderkerk (5 dijkvakken) - Dijkpost Ridderkerk, RWZI Ridderkerk (5 dijkvakken) - Dijkpost Zwijndrecht, Magazijn Walburg Zwijndrecht (6 dijkvakken) - Dijkpost Groote Lindt, Magazijn De Geer Zwijndrecht (7 dijkvakken) - Dijkpost Barendrecht, RWZI Barendrecht (6 dijkvakken)

- Dijkpost Albrandswaard, Albrandswaardsedijk 153 (9 dijkvakken) - Dijkpost Pernis, Wijksecretarie Pernis (7 dijkvakken) - Dijkpost Gemeentewerken Rotterdam Molenvliet Rotterdam (7 dijkvakken)

WAT Voorne-Putten en Rozenburg (RWZI Hellevoetsluis)

- Dijkpost Noordzeekust, Gemeentehuis Westvoorne Rockanje (2 duinvakken) - Dijkpost Hartelkanaal, West Spuisluis Rozenburg Oostvoorne (6 dijkvakken) - Dijkpost Brielle, Oude Veerdam Brielle (4 dijkvakken) - Dijkpost Zwartewaal, Jachthaven Nautica Zwartewaal (4 dijkvakken) - Dijkpost Hartelkanaal Oost, Voornse Sluis Spijkenisse (6 dijkvakken) - Dijkpost Spijkenisse, RWZI Spijkenisse (7 dijkvakken)

- Dijkpost Spui Oost, gemaal De Volharding Hekelingen (7 dijkvakken) - Dijkpost Spui West, Inlaatsluis Bernisse Simonshaven (6 dijkvakken) - Dijkpost Haringvliet Oost, Dijkmagazijn Oudenhoorn (5 dijkvakken) - Dijkpost Haringvliet West, Reddingsbrigade Hellevoetsluis (6 dijkvakken) - Dijkpost Rozenburg, Dijkmagazijn Rozenburg (4 dijkvakken)

WAT Goeree-Overflakkee (Regiosteunpunt Goeree-Overflakkee Stellendam)

- Dijkpost Kust Goeree, Magazijn Kust Goeree Ouddorp (2 duinvakken) - Dijkpost Stellendam, Spuisluis Zuiderdiep Stellendam (6 dijkvakken) - Dijkpost Zuiderdiep, RWZI Middelharnis (6 dijkvakken)

- Dijkpost Middelharnis, RWZI Middelharnis (7 dijkvakken) - Dijkpost Den Bommel, Dorpshuis Bommelstee Den Bommel (6 dijkvakken)

Page 44: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

44

6.3 Afschalen van de calamiteitenorganisatie

Indien de situatie het toelaat kan worden beslist om de calamiteitenorganisatie af te schalen. Afschalen is het afkondigen van een lagere coördinatiefase of het terugkeren

naar normale bedrijfsvoering. Er wordt pas afgeschaald als resterende taken en verantwoordelijkheden zijn overgedragen aan de reguliere organisatie. Besluitvorming

over afschalen geschiedt door de voorzitter WBT, voorzitter WOT en/of het Hoofd WAT in afstemming met het Hoofd Veld, op advies van de calamiteitencoördinator.

Page 45: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

45

6.4 Regionale opschaling algemeen bestuurlijke kolom

Bij de bestrijding van waterstaatkundige calamiteiten is naast de waterkolom vaak ook de algemeen bestuurlijke kolom betrokken. De veiligheidsregio en gemeenten kunnen

door het waterschap geïnformeerd en betrokken worden bij de bestrijding van waterstaatkundige calamiteiten, zonder dat zij zelf opschalen. Informatie over oorzaken

en gevolgen van deze waterstaatkundige calamiteiten kan voor veiligheidsregio of gemeente aanleiding zijn om naast de opschaling van het waterschap, parallel op te

schalen in de algemeen bestuurlijke kolom overeenkomstig de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP) van de veiligheidsregio.

Daarnaast kan het waterschap vanuit het proces Waterzorg, zoals beschreven in het Regionaal Crisisplan van de veiligheidsregio, betrokken worden bij multidisciplinaire

opschaling van de algemeen bestuurlijke kolom, zonder zelf op te schalen. Het waterschap stelt dan vertegenwoordigers of liaisons ter beschikking die aan de

multidisciplinaire crisisteams op operationeel, tactisch en/of bestuurlijk-strategisch niveau van de veiligheidsregio en gemeenten kunnen deelnemen.

Adequate bestrijding van incidenten en rampen valt of staat met een goede

communicatie en samenwerking tussen alle betrokken diensten. Essentieel hierbij is dat elkaars ‘taal’ wordt gesproken. Dit kan alleen bereikt worden door het gezamenlijk toepassen van een eenduidige systemantiek van opschaling en fasering. In eerste

instantie binnen de eigen kolom, waar mogelijk tussen verschillende kolommen onderling.

De organisatiestructuur van de algemeen bestuurlijke kolom is tijdens rampen leidend.

Om goed met de algemeen bestuurlijke kolom te kunnen communiceren tijdens een ramp is het dan ook noodzakelijk dat structuren en begrippen zo veel mogelijk

herkenbaar zijn voor iedereen. Te veel verschillen in (functie)benamingen, faseringen, nummeringen en dergelijke kan tijdens calamiteiten al snel leiden tot misverstanden.

Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP)

De algemeen bestuurlijke kolom maakt gebruik van de GRIP-systematiek als een

incident of een crisis een gecoördineerd optreden van hulpdiensten vereist. GRIP staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure, en is in 2013 uitgebreid met bovenregionale en landelijke coördinatiestructuren.

De GRIP-systematiek maakt gebruik van zes opschalingsniveaus en werkt volgens het

principe van “bottom-up” organisatorische opschaling. Indien een incident of calamiteit multidisciplinaire samenwerking behoeft en een hoger niveau van bevelvoering c.q.

verantwoordelijkheden vereist, wordt er opgeschaald van uitvoerend naar tactisch en uiteindelijk strategisch niveau.

Page 46: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

46

De zes opschalingsniveaus van GRIP kunnen als volgt worden omschreven.

GRIP-1 Wanneer bij de bestrijding van een incident in het brongebied meerdere disciplines betrokken zijn en structurele coördinatie tussen disciplines noodzakelijk is, wordt

opgeschaald naar GRIP-1. Er wordt nabij de plaats van het incident een team ingericht, het commando plaats incident (COPI). Dit team wordt geleid door een leider COPI.

GRIP-2

Wanneer ook structurele coördinatie buiten het brongebied – het effectgebied – noodzakelijk is, wordt opgeschaald naar GRIP-2. Naast het COPI wordt een regionaal

operationeel team (ROT) ingericht. Dit team wordt geleid door een regionaal operationeel leider (ROL).

GRIP-3 Wanneer er sprake is van een bedreiging van het welzijn van grote groepen van de

bevolking binnen een gemeente en bestuurlijke coördinatie of besluitvorming is noodzakelijk, wordt opgeschaald naar GRIP-3. Naast het COPI en het ROT wordt een

gemeentelijk beleidsteam (GBT) gevormd, onder voorzitterschap van de betrokken burgemeester.

GRIP-4 Wanneer er sprake is van een gemeentegrensoverschrijdend incident waarbij de

hulpdiensten in meerdere gemeenten moeten optreden en bestuurlijke coördinatie van betrokken gemeenten aan de orde is, wordt opgeschaald naar GRIP-4. Naast COPI en

ROT wordt dan een regionaal beleidsteam (RBT) gevormd, onder voorzitterschap van de voorzitter van de veiligheidsregio.

GRIP-5 Bij een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis in meerdere regio’s of ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, kunnen de voorzitters van de betrokken veiligheidsregio’s, omdat dit bestuurlijk noodzakelijk wordt geacht, besluiten een coördinerend regionaal operationeel team en coördinerend regionaal beleidsteam in te stellen. Mochten de betrokken voorzitters veiligheidsregio’s het tijdens een specifiek incident niet eens kunnen worden over GRIP-5, dan voorziet de Wet veiligheidsregio’s erin dat de Minister van Veiligheid en Justitie dienaande de Commissaris(sen) van de Koning een aanwijzing kan laten geven. Bij GRIP-5 zijn in elke betrokken regio naar behoefte RBT’s en ROT’s actief, al dan niet met één of meerdere COPI’s. De voorzitters van de betrokken veiligheidsregio’s wijzen samen één coördinerend regionaal operationeel leider (COL) aan. In principe die van de bronregio. De voorzitters van de betrokken veiligheidsregio’s maken samen afspraken over coördinerend voorzitterschap. In principe de voorzitter RBT van de bronregio. Alle ROL’s en voorzitters van betrokken veiligheidsregio’s houden hun adviestaak ten opzichte van het eigen bveoegd gezag. Ook worden geen verantwoordelijkheden overgedragen. De ROL en de voorzitter van de veiligheidsregio waaruit de voorzitters coördineren hebben daarmee een bijzondere positie.

Page 47: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

47

GRIP-RIJK Bij een ramp of crisis met landelijke uitstraling of situaties waarbij de nationale veiligheid

in het geding is of kan zijn, kan sturing bij het Rijk belegd worden en kan de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) GRIP-Rijk verklaren. Daarvan is sprake als de vitale

belangen van de Nederlandse Staat en/of samenleving zodanig bedreigd worden dat er sprake is van (potentiële) maatschappelijke ontwrichting. Het rijk neemt de operationele

uitvoering niet over maar faciliteert, geeft richting aan en stuurt een of meer deelaspecten van de crisisaanpak. GRIP-Rijk kan in alle GRIP-fasen worden ingesteld.

Het Rijk faciliteert en verschaft bij GRIP-Rijk:

* bestuurlijke of operationele expertise, advies of informatiekennis (bijvoorbeeld advies ten aanzien van crisiscommunicatie via het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie of

lessen uit eerdere, soortgelijke rampen en crises); * mogelijkheden tot afstemming en coördinatie tussen partijen (bijvoorbeeld interdepartementale of internationale afstemming);

* facilitering voor operationele processen, informatievoorziening, informatieverstrekking en crisiscommunicatie;

* middelen (bijvoorbeeld communicatiemiddelen, zoals www.crisis.nl of het publieksinformatienummer).

Het Rijk geeft richting in een situatie dat enige vorm van coördinatie en/of het

stimuleren van eenduidigheid van leiding en coördinatie gewenst of noodzakelijk is; dat geschiedt door middel van een dringend advies van het Rijk aan veiligheidsregio(‘s)

en/of gemeente(n). Het Rijk stuurt een of meer deelaspecten van de crisisaanpak, door het geven van een aanwijzing en/of door het instellen van GRIP-Rijk.

Coördinatieprocessen nationale crisisbesluitvorming

Page 48: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

48

6.5 Landelijke opschaling Waterkolom bij watercrises

Landelijke opschaling van de Waterkolom bij watercrises vindt plaats op grond van de landelijke draaiboeken en plannen die beheerd en onderhouden worden door de Landelijke Coördinatiecommissies van het Water Management Centrum Nederland

(WMCN) van Rijkswaterstaat en de waterschappen in Lelystad. De opschalingscriteria en informatiestromen die in deze landelijke plannen en draaiboeken zijn beschreven zijn,

voor zover van toepassing, verwerkt in de calamiteitenbestrijdingsplannen van waterschap Hollandse Delta.

* Landelijk Draaiboek Watertekort en Droogte

* Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen

* Landelijke Coördinatiecommissie Milieuverontreiniging Water (LCM)

- Internationaal Waarschuwings- en Alarmplan Rijn

- Internationaal Waarschuwings- en Alarmsysteem Maas

- Nationaal meetplan voor metingen in water bij nucleaire ongevallen

Page 49: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

49

7 Calamiteitenorganisatie

In dit hoofdstuk staat beschreven op welke wijze waterschap Hollandse Delta is georganiseerd om calamiteiten te bestrijden.

7.1 Uitgangspunten

Een slagvaardige en flexibele organisatie kan elke crisis het hoofd bieden. Waterschap

Hollandse Delta bereikt dit door zowel tijdens de voorbereiding als tijdens de daadwerkelijke bestrijding van calamiteiten te werken met een aantal uitgangspunten.

Deze uitgangspunten zijn onder andere gebaseerd op ervaringen met calamiteiten in het verleden. Deze uitgangspunten zijn:

- voortbouwen op de dagelijkse praktijk; - toepassen van drie-eenheid voor besluitvormende teams;

- scheiden van beleid en uitvoering; - toepassen van vijf crisismanagementprocessen.

Voortbouwen op de dagelijkse praktijk

Het optreden van het waterschap bij (dreigende) calamiteiten wordt gezien als het

uitvoeren van de normale bedrijfsvoering onder bijzondere omstandigheden. Het waterschap houdt nadrukkelijk rekening met deze bijzondere omstandigheden en

baseert daar zijn voorbereidingen op. De voorbereiding op calamiteitenbestrijding vindt structureel plaats als volwaardig onderdeel van de bedrijfsvoering. Tijdens calamiteiten

werkt het waterschap vanuit een vaste basisstructuur en werkwijze. Afhankelijk van de omstandigheden worden binnen deze structuur mensen met de juiste expertise op de

juiste plaats ingezet. Waar nodig wordt extra expertise en capaciteit van buiten de organisatie gehaald.

Toepassen van drie-eenheid voor besluitvormende teams

Om in een besluitvormend team tot een goed resultaat te komen zijn drie componenten

van wezenlijk belang. Een goed resultaat is een besluit dat technisch/inhoudelijk voldoet, aanvaardbaar is voor de “buitenwereld” en binnen korte beschikbare tijd tot stand komt.

Vakinhoudelijke

kennis

Procesbewaking

Communicatie

Page 50: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

50

Vakinhoudelijke kennis

De basis voor de bestrijding van elke calamiteit is de eigen kennis en vaardigheden van

de organisatie. Bij de basis van de organisatie zullen kennis en vaardigheden vooral betrekking hebben op operationele en uitvoeringstechnische aspecten. In de top van de

organisatie zijn kennis en vaardigheden meer gericht op beleidsmatige aspecten. Deze kennis is nodig om tijdens een calamiteit technisch goede oplossingen te kunnen vinden.

Procesbewaking en probleemgestuurd vergaderen

Zowel de organisatiestructuur als de werkprocessen bieden houvast bij het bestrijden van een calamiteit. Door de grote druk bij calamiteiten kan het overzicht over de structuur en werkwijze verloren gaan. Het houden van overzicht is niet gericht op

specifieke maatregelen, maar op het algemeen functioneren van de organisatie. Dit is extra van belang op plekken in de organisatie waar coördinatie tussen

verschillende onderdelen van de organisatie en/of met externe partijen plaatsvindt. Procesbewaking moet voor iedereen een punt van aandacht moet zijn. Besluitvorming

moet binnen de beschikbare tijd plaatsvinden.

Probleemgestuurd vergaderen houdt in dat op elk niveau van de calamiteitenorganisatie, als daartoe aanleiding is (en niet op basis van een klok), het Gemeenschappelijk

Waterbeeld (GWB) bijgewerkt. Voor alle betrokkenen is daarmee continu inzichtelijk wat de situatie is. Beeldvorming is een continu proces geworden. Actuele besluiten en uitgezette acties worden direct via het GWB gedeeld.

Vergaderingen worden gehouden als er problemen voorliggen. Als bijvoorbeeld uit het

GWB blijkt dat het operationele niveau bepaalde issues heeft die de competenties of capaciteiten overstijgen, dan wordt dat als probleem/knelpunt op tactisch niveau bij het

WOT neergelegd, dat gebaseerd daarop een vergadering belegt. Informatie Coördinatoren (ICO’s) spelen daarbij een cruciale rol in de informatievoorziening.

Zij worden toegevoegd op elk niveau aan de operationeel leidinggevende (Hoofd Veld, Hoofd WAT, voorzitter WOT, voorzitter WBT) en monitoren het GWB voortdurend.

Als de ICO een probleem constateert in het GWB dat bijvoorbeeld door een Hoofd WAT bij het WOT is neergelegd, dan ziet de ICO dat, hij informeert de voorzitter WOT en deze

beslist of daar een WOT voor wordt bijeen geroepen. Het begin van elk overleg start met een presentatie door de ICO van de beeldvorming en wordt afgesloten met de

problemen die voor dit overleg voorliggen om opgelost te worden. Als het WOT dan met een oplossing komt wordt dit door ICO WOT verwerkt in het GWB. ICO WAT merkt dit op

en legt dit dan voor aan Hoofd WAT. Op deze wijze wordt probleemgestuurd op elk niveau vergaderd.

Communicatie

Naast de daadwerkelijke inhoudelijke bestrijding is communicatie met andere

organisatieonderdelen van belang en het beeld dat de “buitenwereld” heeft van het optreden van het waterschap. De bestrijding kan nog zo effectief en efficiënt zijn,

wanneer organisatie onderdelen niet over voldoende informatie beschikken kunnen zij niet handelen of hun handelen niet voldoende afstemmen. Als “buiten” een ander beeld

bestaat, loopt het imago van het waterschap schade op. Goede communicatie en voorlichting zijn essentieel. Daarmee is communicatie in alle lagen van de

calamiteitenorganisatie een punt van aandacht.

Page 51: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

51

Scheiden van beleid en uitvoering

De calamiteitenorganisatie wordt ingericht naar aard, omvang en locatie van (dreigende)

calamiteiten en benodigde expertise en capaciteit om deze te voorkomen, dan wel gevolgen ervan te beperken, De daarvoor benodigde activiteiten en bevoegdheden

worden daarop afgestemd. Elk onderdeel van de calamiteitenorganisatie heeft een eigen taak. Wanneer een onderdeel zich niet met de eigen taak bezig houdt zullen bepaalde

activiteiten niet en andere wellicht dubbel worden uitgevoerd, met coördinatieproblemen als gevolg. Een scheiding tussen activiteiten is daarom noodzakelijk.

In aansluiting op de crisisorganisaties bij diverse netwerkpartners is een driedeling op basis van de soorten gepast. Het Waterschaps-Beleids-Team (WBT) houdt zich bezig met

de strategie, waarbij beleidsvorming, bestuurlijke afstemming, lange termijngevolgen en communicatie aan de orde komen. De tactische coördinatie, de aanpak op hoofdlijnen,

de afstemming met coördinatiecentra van andere instanties en dergelijke behoren tot de taken van het Waterschaps-Operationeel-Team (WOT). Tenslotte zijn Waterschaps-Actie-

Teams (WAT’s) en Veldteams actief met de daadwerkelijke operationele bestrijding van de calamiteit in de regio en op de incidentlocaties in de regio. De afbakening, rolvastheid

en afstemming tussen deze onderdelen van de calamiteitenorganisatie is essentieel.

Toepassen van crisismanagementprocessen

Bij het bestrijden van een calamiteit en/of crisis staan de volgende processen centraal:

- informatiemanagement;

Tijdens calamiteitenbestrijding en crisisbeheersing wordt relevante informatie zo snel mogelijk ontsloten, geverifieerd en continu met betrokken partijen gedeeld.

- netwerkmanagement;

Tijdens calamiteitenbestrijding en crisisbeheersing wordt samengewerkt met andere

organisaties en diensten en wordt voortgebouwd op de dagelijkse contacten met deze organisaties.

Het waterschap houdt nadrukkelijk rekening met de gevraagde adviserende en ondersteunende rol bij opschaling van de algemeen bestuurlijke kolom en voorziet in

liaisons en vertegenwoordigers in multidisciplinaire crisisteams van veiligheidsregio’s.

- procesbewaking;

De omvang van de daadwerkelijke opschaling van de calamiteitenorganisatie wordt

gestuurd door de actuele behoefte aan benodigde mensen (expertise) en middelen en kan ook extern worden bepaald, als waterprocessen worden geraakt bij opschaling van

de algemeen bestuurlijke kolom (veiligheidsregio’s en gemeenten).

- groepsdynamiek;

- crisisbesluitvorming;

- communicatie en mediamanagement.

Tijdens calamiteitenbestrijding en crisisbeheersing communiceert het waterschap open en eerlijk over de risico’s en over de eigen mogelijkheden en onmogelijkheden.

Page 52: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

52

7.2 Mensen

Uitgangspunten Bij een calamiteit wordt zo veel mogelijk uitgegaan van de normale, dagelijkse

werkwijzen. Medewerkers hebben zo veel mogelijk een rol in de calamiteitenorganisatie die in het verlengde ligt van hun dagelijkse werkzaamheden. Door de vele

werkzaamheden en langdurige inzet zijn concessies hierop noodzakelijk. Competenties geven daar zo veel mogelijk richting aan. Voor de rollen in de calamiteitenorganisatie

zijn in het supplement “Werkwijze calamiteitenorganisatie” competentieprofielen opgenomen. Deze competentieprofielen gebruikt de werkgroep Opleiden, Trainen en

Oefenen (OTO) tevens voor het opleiden en oefenen van de calamiteitenorganisatie.

Vanwege specifieke kennis en vaardigheden hebben sommige medewerkers meer dan één rol. Het maximum is twee rollen zodat specifiek opleiden en trainen voor de

toegewezen rollen mogelijk blijft. Voor elke rol in de calamiteitenorganisatie wijst waterschap Hollandse Delta minimaal twee medewerkers aan, maar bij voorkeur meer zodat bij ziekte of andere redenen van (langdurige) afwezigheid Hollandse Delta kan

beschikken over twee of drie ‘shifts’.

Beschikbaarheid en bereikbaarheid van medewerkers

In het Personeelsoverzicht van de calamiteitenorganisatie staat welke medewerkers bij

de bestrijding van calamiteiten inzetbaar zijn in welke rol. De stuurgroep calamiteitenzorg zorgt voor actualisatie van in- en uitstroom en bereikbaarheids-

gegevens.

In principe is iedere medewerker van waterschap Hollandse Delta inzetbaar binnen de

calamiteitenorganisatie. Op basis van de Sectorale Arbeidsvoorwaardenreling Waterschapspersoneel (SAW) kan waterschap Hollandse Delta in bijzondere

omstandigheden medewerkers aanwijzen voor bijzondere (afwijkende) taken, eventueel op afwijkende werktijden.

Ook is een overzicht van wacht- en piketdiensten (geconsigneerde medewerkers) bij

WSHD beschikbaar. Geconsigneerde medewerkers zijn volgens een rooster beschikbaar en telefonisch bereikbaar. Voor de opkomst gelden maximale opkomsttijden. Ook voor niet geconsigneerde medewerkers worden verwachtingen t.a.v. bereikbaarheid en

beschikbaarheid met betrekking tot hun rol in de calamiteitenorganisatie aangegeven.

Personeelsinvulling bij een daadwerkelijke calamiteit

In samenspraak tussen de leidinggevenden van de crisisteams op operationeel, tactisch

en bestuurlijk- strategisch niveau vindt bij een daadwerkelijke calamiteit de personele invulling plaats van de diverse onderdelen van de calamiteitenorganisatie. Uitgangspunt

hierbij is dat alleen die mensen worden opgeroepen die strikt noodzakelijk zijn voor de aanpak van de calamiteit.

Daar waar knelpunten optreden in de beschikbaarheid van personeel is het de verantwoordelijkheid van de leidinggevenden van de betrokken crisisteams om samen

tot een oplossing te komen. Zij zorgen ook voor aflossing bij langdurige calamiteiten. Bij grote knelpunten beslist de voorzitter WOT. De wijze van aflossen wordt bij elke

(dreigende) calamiteiten opnieuw afgesproken en vastgelegd. Ter ondersteuning van de calamiteitenorganisatie kan ook gebruik worden gemaakt van personeel dat in het

Personeelsoverzicht calamiteitenorganisatie nog geen rol is toebedeeld.

Page 53: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

53

7.3 Middelen

Crisisteams (centraal en decentraal)

De calamiteitenorganisatie beschikt over centrale crisisteams op het hoofdkantoor en

decentrale crisisteams op de regiosteunpunten en RWZI’s in de regio’s. Deze crisisteams zijn gevestigd in vergader- en werkruimten die door de reguliere organisatie in de

normale bedrijfsvoering worden gebruikt. Bij opschaling van de calamiteitenorganisatie zullen deze calamiteitenruimten vrijgemaakt en ingericht worden als vergaderruimten

voor de crisisteams en werkruimten voor medewerkers van de calamiteitenorganisatie.

* Het Waterschaps Beleids Team (WBT) komt bijeen in Vergaderzaal 4 op het hoofdkantoor in Ridderkerk.

* Het Waterschaps Operationeel Team (WOT) komt bijeen in de Vergaderzalen 8+9 op het hoofdkantoor in Ridderkerk.

* Het Actie Centrum Crisiscommunicatie (ACC) komt bijeen in het Atrium op het

hoofdkantoor van WSHD in Ridderkerk.

* De coördinator van de Ondersteuningsgroep (OG) komt indien noodzakelijk met

betrokken teamleiders van de teams AAID, AAIB en BOFC bijeen in een daarvoor beschikbare overlegruimte op het hoofdkantoor in Ridderkerk

* De Waterschaps-Actie-Teams (WAT’s) kunnen worden ingesteld:

- in de vergaderruimte op het regiosteunpunt in Stellendam (Goeree-Overflakkee); - in de vergaderruimte op de RWZI in Hellevoetsluis (Voorne-Putten en Rozenburg);

- in Overlegruimte 1.42B op het hoofdkantoor van WSHD in Ridderkerk (IJsselmonde); - in de vergaderruimte op het regiosteunpunt in Strijen (Hoeksche Waard);

- in de vergaderruimte op de RWZI in Dordrecht (Eiland van Dordrecht).

Een plattegrond met indeling en vermelding van alle beschikbare faciliteiten is

opgenomen in het supplement “Werkwijze calamiteitenorganisatie”. In het supplement zijn ook de faciliteiten nader uitgewerkt en is beschreven hoe vaak, op welke wijze en

door wie de beschikbaarheid van de faciliteiten wordt beproefd.

De afdelingen BO en AA zijn verantwoordelijk voor alle ruimten, middelen en inrichting van de als zodanig aangewezen calamiteitenruimten. De stuurgroep calamiteitenzorg geeft in het Programma van Eisen calamiteitenorganisatie de gewenste beschikbaarheid,

wijziging of doorontwikkeling van crisisruimten en middelen aan.

Communicatiemiddelen

In het supplement “Werkwijze calamiteitenorganisatie” is uitgewerkt welke

communicatiemiddelen gebruikt kunnen worden voor welke doelen. Bovendien is daarin opgenomen hoe vaak en door wie het gebruik van deze middelen wordt beproefd.

Materiaal en materieel

In het supplement “Middeloverzicht” zijn het benodigde en beschikbare materiaal en

materieel met de opslagplaatsen beschreven. Relevante aannemers, loonbedrijven en (technisch) adviseurs zijn ook opgenomen. Bovendien is opgenomen op welke wijze en

hoe vaak de beheerder de beschikbaarheid van materiaal, materieel en leveranciers beproeven. De afspraken die zijn gemaakt met bovenstaande partijen zijn vastgelegd in

waakvlamovereenkomsten.

Page 54: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

54

7.4 Structuur

Planningsstaf

Een Planningsstaf kan centraal op het hoofdkantoor van het waterschap worden ingesteld om een dreigingsanalyse en capaciteiten planning bij een dreigende calamiteit

uit te voeren. Mensen en middelen van waterschap Hollandse Delta worden dan preventief ter voorkoming of beperking van dreigende calamiteiten in het hele

beheergebied van het waterschap ingezet.

Waterschaps-Actie-Team (WAT) en Veldteam

Waterschaps-Actie-Teams (WAT’s) kunnen decentraal op een regiosteunpunt,

op het hoofdkantoor in Ridderkerk, of op een RWZI worden ingesteld om een opgetreden of dreigende calamiteit in een specifiek werkgebied (regio) van WSHD te bestrijden. Mensen en middelen van WSHD worden dan decentraal voor calamiteitenbestrijding in

een specifiek werkgebied van het waterschap ingezet. Bij opschaling naar een WAT wordt tegelijkertijd een Veldteam in de betreffende regio ingesteld die door het

waterschap ingezette of nog uit te voeren maatregelen op incidentlocaties in de betreffende regio gaat coördineren en uitvoeren. Het veldteam wordt aangestuurd door

het Hoofd Veld ondersteund door een ICO-Veld en bestaat uit coördinatoren en medewerkers van betrokken uitvoerende afdelingen (BO, HH en TO/ZV).

Page 55: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

55

Op grond van het CBP Waterkeringen kan vanuit de Waterschaps-Actie-Teams (WAT’s) dijkbewaking worden ingesteld. Dijkpostleiders ontvangen dan van de Hoofden WAT

instructies over wanneer, hoe en met welke aandachtspunten inspecties van dijkvakken vanuit de dijkposten moeten worden ingezet, en komen de voor de dijkposten benodigde

middelen, opgeslagen in dijkpostkoffers, dan afhalen op het WAT.

Waterschaps-Operationeel-Team (WOT)

Het Waterschap Operationeel Team (WOT) is de spil van de calamiteitenorganisatie.

Het WOT bepaalt de tactiek van de calamiteitenbestrijding. De taken zijn al volgt samen te vatten: - analyseren van het probleem;

- het bijhouden van een totaalbeeld van de calamiteitenbestrijding door het waterschap; - coördinatie en operationele leiding van de calamiteitenorganisatie:

- vertalen van de strategie van het WBT naar een tactiek voor de actieteams; - nemen van beslissingen voor gevallen binnen het vastgestelde beleid, over

operationele dilemma’s, die in het CBP zijn toegewezen aan het WOT of die worden voorgelegd door het WAT en vanuit de WAC’s;

- netwerkmanagement op operationeel/ tactisch niveau.

Liaisons en vertegenwoordigers bij externe crisisteams

Op alle niveaus van de calamiteitenorganisatie kan WSHD liaisons afvaardigen naar, en ontvangen van netwerkpartners. Liaisons zorgen voor informatie-uitwisseling tussen

betrokken partijen en afstemming van de te nemen maatregelen (strategie, tactiek, uitvoering). De voorzitter WBT (dijkgraaf) en voorzitter WOT besluiten in overleg met de

calamiteitencoördinator welke liaisons zij afvaardigen en wie die rol vervult.

Waterschaps-Beleids-Team (WBT)

Het Waterschap-Beleids-Team (WBT) houdt zich bezig met de bestuurlijke en

beleidsmatige aspecten van de calamiteit en is eindverantwoordelijk voor het optreden van het waterschap. Dat betekent dat het WBT de strategie voor het optreden bepaalt.

De taken zijn als volgt samen te vatten: - bewaken van het imago;

- crisiscommunicatie en voorlichting aan publiek, pers en media; - nemen van beslissingen voor gevallen waarin afgeweken wordt van vastgesteld beleid, waarin beleid niet voorziet of die in het CBP zijn voorbehouden aan het WBT;

- besluiten tot gebruik van bijzondere bevoegdheden (dijkgraaf); - netwerkmanagement op bestuurlijk niveau.

Actie-Centrum-Crisiscommunicatie (ACC)

Het Actie-Centrum-Crisiscommunicatie (ACC) bestaat uit communicatieadviseurs en medewerkers en geeft uitvoering aan het Crisiscommunicatieplan. Vanuit het ACC vindt

afstemming plaats met het Waterschapsloket voor omgevingsanalyse.

Klant Contact Centrum (KCC)/Waterschapsloket

Het KCC/Waterschapsloket is in eerste instantie de schakel tussen melders en de Waterschaps-Actie-Teams (WAT’s) in de regio’s. Daarnaast kan het informatievragen van

burgers afhandelen. De coördinator van het KCC/Waterschapsloket bepaalt in overleg met de coördinator van het ACC de daadwerkelijke bezetting van het Waterschapsloket.

Page 56: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

56

Coördinator Ondersteuningsgroep (OG)

De coördinator Ondersteuningsgroep biedt de benodigde facilitaire en ICT ondersteuning

die voor een goed functioneren van de calamiteitenorganisatie noodzakelijk is. Het gaat om de bezetting van de receptie, gebouwbeheer (toegang, beveiliging,

klimaatbeheersing en voorzieningen in vergaderruimten en werkplekken), catering en beschikbaarheid van automatisering, communicatiemiddelen en gegevensbronnen.

Voor de gewenste dienstverlening door de afdelingen BO en AA wordt door de

stuurgroep calamiteitenzorg een Service-Level-Agreement afgesloten op grond van een “Programma van Eisen calamiteitenorganisatie WSHD”.

De specifieke bezetting van de ondersteuning is sterk afhankelijk van de mate van opschaling en de omstandigheden (tijdstip, media aandacht, aanloop burgers e.d.).

De coördinator Ondersteuningsgroep zorgt voor de aansturing van de ondersteuning.

De werkwijze is uitgewerkt in het supplement “Inzetprocedure Facilitaire

Ondersteuning en ICT Dienstverlening WSHD”.

Page 57: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

57

7.5 Mandaten

De functionele structuur van de calamiteitenorganisatie is niet dezelfde als die van de reguliere organisatie. Voor de uitoefening van juridische bevoegdheden (het gebruik

maken van mandaten en volmachten) in beide organisaties betekent dit het volgende.

De reguliere organisatie heeft juridische bevoegdheden conform het delegatie- en mandaatbesluit 2016. Voor de financiële bevoegdheden geldt de regeling budgetbeheer

2016. Zodra de calamiteitenorganisatie geactiveerd wordt en totdat afgeschaald wordt naar de dagelijkse werkzaamheden, geldt dat de reguliere juridische en financiële

bevoegdheden als volgt van toepassing zijn op de calamiteitenorganisatie.

Bevoegdheden dijkgraaf/voorzitter WBT

De dijkgraaf, of zijn plaatsvervanger door het dagelijks bestuur aangewezen, is voorzitter van het beleidsteam van het waterschap (WBT). De dijkgraaf heeft alle

bevoegdheden zoals die in de wet aan het dagelijks bestuur zijn toegekend. Hij moet zich houden aan de wettelijke verplichtingen van informeren en evaluatie.

Bevoegdheden secretaris-directeur/voorzitter WOT

De secretaris-directeur, of zijn plaatsvervanger, is voorzitter van het WOT. Hij kan beschikken over alle bevoegdheden die aan de secretaris-directeur overeenkomstig het

delegatie- en mandaatbesluit 2016 en de regeling budgetbeheer 2016 aan de secretaris-directeur zijn toegekend. Hij kan daarmee in ieder geval beschikken over alle middelen van het waterschap (inclusief al het personeel). Daarnaast kan hij alle

bijstandsverzoeken (laten) doen aan hulpverleningsdiensten, gemeenten, (buur)waterschappen, Rijkswaterstaat en andere netwerkpartners voor zo ver deze niet

expliciet door het bestuur gedaan moeten worden.

Zo lang niet afgeweken wordt van vastgesteld beleid kan de voorzitter WOT alle maatregelen nemen die hij noodzakelijk acht. Voor de effectieve bestrijding van een

ernstig incident of calamiteit kan de voorzitter WOT beschikken over extra bevoegdheden. Indien de voorzitter WOT gebruik maakt van deze bevoegdheden moet

hij zorg dragen voor voldoende verantwoording achteraf, en kunnen aantonen dat het organiseren van maatregelen, materieel en middelen via de normale bevoegdheden en procedures niet mogelijk was. Indien mogelijk stemt de voorzitter WOT het gebruik van

de extra bevoegdheden zo veel mogelijk af met de dijkgraaf.

Indien noodzakelijk heeft de voorzitter WOT de bevoegdheid: - om af te wijken van het inkoop en aanbestedingsreglement, dat wil zeggen opdracht te

verstrekken zonder aanbesteding of offerteaanvraag; - om af te wijken van het budgetreglement, dat wil zeggen uitgaven te doen zonder dat

bekend is of een toereikend budget beschikbaar is; - om opdracht te verstrekken tot het bedrag van teken- en beschikkingsbevoegdheid van

het niveau van directeur; - om medewerkers van waterschap Hollandse Delta te verplichten werkzaamheden te

verrichten ter bestrijding van het incident of de calamiteit, ook buiten de normale werktijden; - om gebouwen van waterschap Hollandse Delta open te (laten) stellen buiten de

normale openingstijden; - om uitgebreide assistentie in te roepen van hulpdiensten, (buur)waterschappen,

Rijkswaterstaat of andere netwerkpartners.

Page 58: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

58

Het WOT kan bovendien alle maatregelen nemen die in de bestrijdingsplannen expliciet bij het WOT zijn neergelegd.

Bevoegdheden Hoofd WAT

Voor de effectieve bestrijding van een (ernstig) incident of calamiteit kan een Hoofd WAT (na opschalen tot coördinatiefase 1 of hoger) beschikken over extra bevoegdheden.

Indien een Hoofd WAT gebruik maakt van deze bevoegdheden moet hij zorg dragen voor voldoende verantwoording achteraf. Hij moet kunnen aantonen dat het organiseren van

maatregelen, materieel en middelen via de normale bevoegdheden en procedures niet mogelijk was. Indien mogelijk moet een Hoofd WAT het gebruik van de bevoegdheden zo veel mogelijk afstemmen met secretaris-directeur of voorzitter WOT.

Indien noodzakelijk heeft een Hoofd WAT de bevoegdheid:

- om af te wijken van het inkoop en aanbestedingsreglement, dat wil zeggen opdracht te verstrekken zonder aanbesteding of offerteaanvraag;

- om af te wijken van het budgetreglement, dat wil zeggen uitgaven te doen zonder dat bekend is of een toereikend budget beschikbaar is;

- om opdracht te verstrekken tot het bedrag van teken- en beschikkingsbevoegdheid van het niveau van afdelingshoofd;

- om medewerkers van waterschap Hollandse Delta te verplichten werkzaamheden te verrichten ter bestrijding van het incident of de calamiteit, ook buiten de normale werktijden;

- om gebouwen van waterschap Hollandse Delta open te (laten) stellen buiten de normale openingstijden;

- om beperkte assistentie in te roepen van hulpdiensten, collega waterschappen, Rijkswaterstaat of andere netwerkpartners.

Een Hoofd WAT kan bovendien alle maatregelen nemen die in de bestrijdingsplannen

expliciet bij het WAT zijn neergelegd. Het gebruik van deze bevoegdheden binnen de calamiteitenorganisatie is beperkt tot handelingen die in verband staan met het

bestrijden van de betreffende calamiteit. Indien gebruik is gemaakt van juridische en financiële bevoegdheden, wordt hiervan in de nafase gerapporteerd aan de dijkgraaf (als

een volmacht is gebruikt) en het college (als een mandaat is gebruikt).

Bevoegdheden van liaisons bij multidiciplinaire crisisteams

Een liaison is een afgevaardigde van het waterschap en is bevoegd om als adviseur en deskundige van het waterschap op te treden in een multidisciplinair crisisteam: COPI,

ROT, GBT of RBT. Hij is daarin een gelijkwaardige partner. De liaison draagt bij aan het gezamenlijk doel om de calamiteit of crisis te bestrijden, treedt op namens het

waterschap, sluit aan op vigerende wet- en regelgeving zoals uitgewerkt in de bestuurlijke netwerkkaarten en treedt niet in de bevoegdheden van andere disciplines.

Page 59: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

59

7.6 Continuïteit

De standaard regel is dat een medewerker die 8 uur heeft gewerkt, wordt afgelost. Dit kan in overleg met de voorzitter WOT worden verlengd tot maximaal 12 uur.

De voorzitter van het WBT, de voorzitter van het WOT, de Hoofden WAT en de Hoofden

Veld regelen hun eigen aflossing en zijn verantwoordelijk voor de aflossing van de medewerkers in hun crisisteams met gebruikmaking van het personeelsoverzicht.

Knelpunten met betrekking tot de continuïteit worden gemeld aan het WOT en zo nodig door het WOT opgelost.

De coördinator ACC regelt de aflossing van het ACC in afstemming met het WOT.

De coördinator van het KCC/Waterschapsloket regelt zijn eigen aflossing en die van de medewerkers van het KCC/Waterschapsloket in afstemming met de coördinator van het

Actiecentrum Crisiscommunicatie (ACC).

Page 60: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

60

8 Informatiemanagement

8.1 Ontwikkelingen in informatiemanagement

De Unie van Waterschappen, Rijkswaterstaat en het Veiligheidsberaad hebben

september 2011 in De Beurs te Amsterdam een Model convenant ondertekend waarin is opgenomen dat partijen streven naar de netcentrische werkwijze van informatie-

voorziening. Dit houdt in dat alle partijen op dezelfde tijd over relevante en eenduidige informatie (kunnen) beschikken.

Door waterschap Hollandse Delta zijn met de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en

Zuid-Holland Zuid afspraken gemaakt over de toegang tot de netcentrische applicatie van de veiligheidsregio’s: het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS). Sinds de

introductie van LCMS bij de veiligheidsregio’s heeft waterschap Hollandse Delta bij de VRR schrijfrechten, en bij de VRZHZ leesrechten in dit systeem.

Op grond van het STOWA-rapport “Informatievoorziening bij crisisbeheersing” (2011) en de uitwerking daarvan in de Visie “Samenwerking in crisisbeheersing” (2013) heeft de

Unie van Waterschappen 16 juni 2014 het Referentiekader implementatie Netcentrisch Werken waterschappen en Uitvoeringsprogramma Crisisbeheersing vastgesteld.

8.2 Netcentrisch Werken

De essentie van Netcentrisch Werken is dat verschillende partijen samenwerken op basis

van een actueel gedeeld totaalbeeld van dreigende of acuut opgetreden incidenten, calamiteiten en/of crises. Dit totaalbeeld zorgt voor een versnelling van het proces van

crisisbesluitvorming, omdat gezamenlijke beeldvorming minder tijd kost.

In 2014 is bij waterschap Hollandse Delta de 1e fase van het project implementatie Netcentrisch Werken WSHD gestart. De 2e fase – feitelijke implementatie - van dit

project is op 22 april 2015 door de Directieraad gestart aan de hand van het landelijke Referentiekader implementatie Netcentrische Werken waterschappen (2014).

De opdracht van dit project is op 6 januari 2016 door de Directieraad bijgesteld naar aanleiding van de evaluatie aanpak wateroverlast WSHD 31 augustus 2015: naast

Netcentrisch Werken moest ook een nieuwe calamiteitenorganisatie worden geïmplementeerd.

In 2016 is Netcentrisch Werken en een nieuwe calamiteitenorganisatie bij WSHD

geïmplementeerd. Het verlengde implementatietraject loopt tot 1 oktober 2016. Hierna zal een eerste borgingsfase van 1 oktober 2016 tot 1 april 2017 ingaan, die april

2017 wordt geëvalueerd, in aanloop naar de gewenste resultaten en daarvoor benodigde mensen (capaciteit) en middelen (financiën) in de Programmabegroting 2018-2022.

Onderdeel van de eerste borgingsfase is dat zowel landelijk als regionaal met veiligheidsregio’s, waterschappen en Rijkswaterstaat nadere afspraken worden gemaakt

om informatie uit het LCMS van de waterkolom en het LCMS van de veiligheidsregio’s onderling uit te wisselen om zo het netcentrisch werken verder te ontwikkelen.

Page 61: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

61

9 Risico- en Crisiscommunicatie

9.1 Risico communicatie

Risico communicatie is het communiceren over de kans op het plaats vinden van een

calamiteit en de gevolgen daarvan. Doelstellingen hiervan zijn: - verbeteren van kennis en bewustwording van risico’s;

- realiseren van draagvlak en reële verwachtingen ten aanzien van risicobeheersing; - aanzetten tot verstandig gedrag bij calamiteiten, en daardoor beperken van het aantal

slachtoffers en/of materiële schade.

Crisiscommunicatie volgt op de risicocommunicatie en vindt plaats vlak voor, tijdens en vlak na een calamiteit en richt zich vooral op het beperken van de gevolgen en repons.

Op WSHD rust geen verplichting tot risicocommunicatie en kiest daarom voor een sobere uitvoering van deze taak. Concreet betekent dit dat WSHD noodzakelijke informatie

verstrekt binnen de wettelijke kaders en zich laat informeren door gemeenten en veiligheidsregio’s met betrekking tot risicocommunicatie. Risicocommunicatie vindt

plaats in normale bedrijfsvoering en niet bij opschaling van de calamiteitenorganisatie.

9.2 Crisis communicatie

Crisis communicatie is een belangrijke pijler van crisismanagement. Om een effectieve

en gezaghebbende communicatie te realiseren is het van belang alle interne en externe doelgroepen snel, regelmatig, eenduidig, consistent en geloofwaardig te informeren over de (dreigende) calamiteit en de wijze waarop WSHD de bestrijding ter hand gaat nemen

of heeft genomen. Het gaat daarbij uitsluitend om waterschap gerelateerde aspecten.

Crisiscommunicatie haalt de buitenwereld naar binnen om een communicatieaanpak te ontwikkelen. Hierdoor kan de beeldvorming van de buitenwereld worden meegenomen in

het besluitvormingsproces, mede door omgevingsanalyses. Daarnaast brengt communicatie de binnenwereld naar buiten om gericht te voorzien in informatie-

behoeftes. Afstemming tussen overheden is bij crisiscommunicatie essentieel. Deze belangrijke taak is dan ook beschreven in het Crisiscommunicatieplan.

Bij crisiscommunicatie staan drie basisdoelstellingen centraal: * informatieverstrekking: geven van feitelijke informatie gericht op wat doelgroepen

willen/moeten weten; * schadebeperking: door snelle handelingsadviezen en instructies;

* betekenisgeving: communicatie op basis van wat de crisis betekent voor de getroffenen en de samenleving door de informatie in een breder perspectief te plaatsen.

Goede crisiscommunicatie draagt bij aan: * het voorkomen van onrust bij burgers, bedrijven en mede overheden;

* het verkrijgen van medewerking van alle betrokkenen; * het tonen van verantwoordelijkheid;

* het verkrijgen van vertrouwen in de genomen maatregelen; * een positief imago van WSHD.

De verdere uitwerking van crisiscommunicatie en uitgangspunten worden beschreven in

het Crisiscommunicatieplan WSHD.

Page 62: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

62

10 Nafase

Iedere calamiteit, en in het verlengde hiervan de bijbehorende nafase is uniek. Sommige calamiteiten blijven qua gevolgen beperkt. Grote rampen hebben haast onvoorstelbare

gevolgen. De omvang en complexiteit van de nafase van een calamiteit is even onvoorspelbaar als de calamiteit zelf. Zolang een calamiteit niet is afgeschaald, blijft het

hoogst opgeschaalde crisisteam verantwoordelijk voor het inzetten van de uitvoering van de nafase.

Tijdens de nafase moet door WSHD aandacht worden besteed aan: - psychosociale nazorg;

- schade-afhandeling; - evalueren van de calamiteitenbestrijding;

- herstel en wederopbouw van waterstaatswerken en/of wegen.

De calamiteitenorganisatie mag pas afgeschaald worden nadat resterende taken en verantwoordelijkheden worden overgedragen aan de “normale” organisatie of aan een

projectteam die met de afhandeling van de calamiteit in de nafase wordt belast. Voor dit projectteam is een Checklist Nafase calamiteitenbestrijding (2015) beschikbaar.

10.1 Psychosociale nazorg

Een crisissituatie met één of meerdere (zwaar)gewonde(n) en/of dodelijke slachtoffers

kan een schokkende ervaring zijn geweest. Het is dan ook belangrijk dat direct na de afhandeling van een dergelijke crisis, de medewerkers ondersteuning krijgen bij de

verwerking van mogelijke traumatische ervaringen.

Hier geldt: * het aanbieden van nazorg is een verantwoordelijkheid voor het waterschap als werkgever;

* het gebruik maken van nazorg is een keuze van de medewerker; * het eerste opvanggesprek is een verantwoordelijkheid voor de direct leidinggevende

(lijnorganisatie), daarna kan gekozen worden voor een traject met een vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werker.

10.2 Schadeafhandeling

Onduidelijkheid over schadeafhandeling kan voor veel onrust en onzekerheid zorgen onder getroffenen. Vaak bestaat er grote druk om snel tot afhandeling over te gaan om

zowel getroffenen als verzekeraars uit deze onzekerheid te halen. Voor een goede schadeafhandeling is taxatie noodzakelijk. Echter, te snelle taxatie kan

betekenen dat nog niet alle schade bekend is. Met andere woorden: een goede schadeafhandeling dient zorgvuldig te gebeuren en kost daarmee tijd. Van belang is dat

al tijdens de bestrijding van de calamiteit informatie wordt verzameld en logboeken worden bijgehouden, zodat achteraf kan worden geconstrueerd wat er zich precies heeft

afgespeeld.

Op nationaal niveau bestaat de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen, op basis waarvan in voorkomende gevallen gedupeerden een

tegemoetkoming kunnen krijgen in schade en kosten.

Page 63: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

63

Bij schadeafhandeling kan WSHD te maken krijgen met twee situaties: * derden stellen WSHD aansprakelijk;

* WSHD verhaalt de kosten op derden.

Voor beide situaties geldt dat de afdeling Vergunningverlening van waterschap Hollandse Delta verantwoordelijk is voor de schadeafhandeling.

Derden stellen WSHD aansprakelijk

Als gevolg van waterstaatkundige calamiteiten kunnen derden schade ondervinden.

In die gevallen kan WSHD – al dan niet terecht – geconfronteerd worden met schade als gevolg van bijvoorbeeld wateroverlast. WSHD wordt dan aansprakelijk gesteld voor de

schade op grond van onrechtmatig handelen. Voor die gevallen heeft WSHD een WA-verzekering afgesloten.

WSHD verhaalt de kosten op derden

Handelend optreden tijdens calamiteiten of incidenten brengt kosten met zich mee, bijvoorbeeld: arbeidsloon van eigen of ingehuurd personeel, reinigingskosten, bergingskosten, herstelkosten en kosten van gebruikt materiaal en materieel. In principe

zijn alle gemaakte kosten voor bestrijding en nazorg verhaalbaar op de veroorzaker.

10.3 Evaluatie

Het analyseren en evalueren van calamiteiten is naast een wettelijke plicht ook een

leermoment van de bij de bestrijding betrokken overheden en instanties. Tevens vormt het de (publieks)verantwoording over de ondernomen acties. Evaluaties kunnen niet

alleen aanleiding geven om de calamiteitenorganisatie en/of procedures bij te stellen, maar ook een eerste aanzet te geven voor het bijstellen of opstellen van nieuw beleid.

Bij afschaling van de calamiteitenorganisatie wordt de afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken belast met het uitvoeren van een evaluatie. In de opdracht voor het uitvoeren van

de evaluatie staat beschreven: - welke informatie door verschillende partijen ter beschikking moet worden gesteld;

- wie bij de evaluatie betrokken moet worden; - wanneer de evaluatie moet worden gehouden;

- wie verantwoordelijk is voor het opstellen van de evaluatie, verslaglegging van evaluatiebijeenkomsten, en verspreiding van evaluatieverslagen.

Bij opschaling tot:

Coördinatiefase 1 Operationeel Potentiële Coördinatiefase 1

Coördinatiefase 2 Tactisch

Coördinatiefase 3/4 Strategisch

Wie levert informatie?

WAT / Planningsstaf en externen (CoPI)

WAT’s, WOT, ACC en externen (ROT’)

WAT’s, WOT, ACC WBT externen (RBT)

Wie zijn betrokken bij de uitvoering?

Afdeling(en)

Afdeling(en) Extern onderzoeksbureau

Afdeling(en) Extern onderzoeksbureau

Opdrachtgever

Voorzitter SGCZ lid Directieraad

Voorzitter WOT secretaris-directeur

Voorzitter WBT dijkgraaf

In het Protocol Evalueren worden uitgangspunten en randvoorwaarden nader beschreven.

Page 64: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

64

10.4 Herstel en wederopbouw

Nadat een calamiteit zich heeft voorgedaan, moeten beschadigde waterstaatswerken of

wegen worden hersteld. De aard en omvang van deze activiteiten verschillen per calamiteit.

Herstel en wederopbouw zijn binnen de nafase samenhangende al dan niet door de

overheid in samenhang aangestuurde processen en activiteiten, uitgevoerd met als doel gevolgen van een ramp, crisis of zwaar ongeval zodanig aan te pakken dat getroffenen, getroffen objecten en gebieden weer duurzaam kunnen functioneren op vergelijkbaar of

hoger niveau.

Nadat de calamiteit is afgelopen, dienen de resterende taken en verantwoordelijkheden over te worden gedragen aan de “normale” dagelijkse organisatie.

Afhankelijk van de schade die aan waterstaatswerken of wegen is opgetreden kan het noodzakelijk zijn een speciaal projectteam voor herstel en wederopbouw in te stellen.

Dit projectteam heeft dan als opdracht alle herstelwerkzaamheden te coördineren die noodzakelijk zijn. Al naar gelang de aard van de calamiteit kan het projectteam worden

aangevuld met andere teams en disciplines.

Aandachtspunten

De werkzaamheden die door het projectteam herstel moeten worden verricht zijn zeer

divers. Aandachtspunten daarbij zijn: * waterstaatswerken waarvoor noodmaatregelen zijn genomen moeten zoveel mogelijk

weer in overeenstemming met de legger worden gebracht (overeenkomstig artikel 5.30 lid 3 Waterwet);

* bepaal de omvang van de gevolgen van de calamiteit. Denk hierbij aan de omvang van materiële schade, de politieke lading en de kans op volgende calamiteiten;

* maak een herstelplan; * zorg voor voldoende tijdelijke voorzieningen, zoals noodpompen (het kan langere tijd

duren voordat definitief herstel is uitgevoerd); * ga na of er wel moet worden hersteld, en of er een kans bestaat tot verbetering; * breng zo snel mogelijk de verantwoordelijkheden in beeld;

* werk met heldere doelstellingen in een Plan van Aanpak Nafase (deze doelstellingen moeten zoveel als mogelijk bestuurlijk worden goedgekeurd. Hierbij horen ook een

duidelijk mandaat voor de projectleiding en een vastgesteld werkbudget); * werk met een duidelijke projectstructuur voor de nafase;

* definieer de rollen en verantwoordelijkheden van de bestuurders in de nafase; * maak gebruik van scenario’s en denk vooruit in dagen, maanden en jaren (scenario’s

kunnen betrokken partners helpen om de mogelijk noodzakelijke capaciteit en middelen in beeld te brengen);

* werk samen met andere partners zoals gemeenten en veiligheidsregio’s, maar ook collega waterbeheerders om eventuele schaarse capaciteit en expertise te bundelen,

zodat deze voor langere tijd kan worden ingezet.

Page 65: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

65

11 Netwerkpartners

Voor een goede bestrijding van calamiteiten is samenwerking met andere overheden en instanties noodzakelijk. De betrokken organisaties vormen samen een netwerk.

Het netwerk van waterschap Hollandse Delta

GEMEENTEN

EILAND VAN DORDRECHT - Dordrecht

VEILIGHEIDSREGIO

ROTTERDAM-RIJNMOND

- GMK - Risico & Crisisbeheersing - Brandweer - Ambulancezorg

CHEMISCHE EN NUCLAIRE INDUSTRIE - BRZO-bedrijven

EILAND HOEKSCHE WAARD - Binnenmaas - Cromstrijen - Korendijk - Oud-Beijerland - Strijen

VEILIGHEIDSREGIO

ZUID-HOLLAND ZUID

- GMC - VRC - Brandweer - GHOR

DRINKWATERBEDRIJVEN - Evides - Oasen

EILAND IJSSELMONDE - Albrandswaard - Barendrecht - Hendrik-Ido-Ambacht - Ridderkerk - Rotterdam * Hoogvliet * Pernis * Charlois * Feijenoord * IJsselmonde - Zwijndrecht

Instituut Fysieke

Veiligheid (IFV)

Veiligheidsberaad

ENERGIE - Gasunie - Stedin (Eneco)

OMGEVINGSDIENSTEN

- DCMR - OZHZ

FINANCIËLE INSTELLINGEN - NWB - ING

PROVINCIE

ZUID-HOLLAND

- PCC - Afdeling Water en Groen - Dienst Beheer Infrastructuur

GEZONDHEID - Huisartsen - Ambulancediensten - Ziekenhuizen - Zorginstellingen - GHOR

EILAND VOORNE-PUTTEN - Brielle - Hellevoetsluis - Nissewaard - Westvoorne EILAND ROZENBURG - Rotterdam

UNIE VAN

WATERSCHAPPEN

- CBCF - Adviesgroep Crisisbeheersing - STOWA - Waterschapshuis

KEREN EN BEHEREN OPPERVLAKTEWATER - DCC-IenM

- RIJKSWATERSTAAT - WATERSCHAPPEN - Havenbedrijf Rotterdam

GOEREE-OVERFLAKKEE - Goeree-Overflakkee

SMWO OPENBAAR BESTUUR Rijk, provincie, gemeenten

OVERIGE INSTANTIES

Wegbeheerders

Rijk, provincie, gemeenten

Veiligheid en Justitie

- NCC – NCTV – NSCC - LOS/LOCC - IOOV

OPENBARE ORDE en VEILIGHEID - Veiligheidsregio/Brandweer - Politie

Natuurterreinbeheerders

- Natuurmonumenten - Staatsbosbeheer - ZH en HW Landschap

Infrastructuur en Milieu

- KNMI - WMCN - ILT

RECHTSORDE - Openbaar Ministerie - Rechtspraak

Recreatieschappen

- Voorne-Putten Defensie

- OVR TELECOMMUNICATIE ICT

Pers en media - RTV Rijnmond - NOS, RTL en SBS

Economische Zaken

Landbouw en Innovatie TRANSPORT Weg, Water, Spoor, Lucht, Buisleiding

Burgers en bedrijven

- Arcadis, Deltares, Fugro Onderwijs & Onderzoek

- RIVM, RIZA, TNO VOEDSEL - Voedsel en Warenautoriteit

Page 66: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

66

11.1 Externe netwerkpartners

In alle gevallen is bij de bestrijding van calamiteiten een goede samenwerking met

andere overheden en instanties onontbeerlijk. Deze organisaties vormen samen het externe netwerk. Het externe netwerk wordt gevormd door de instanties die betrokken

zijn bij de bestrijding van een calamiteit. Welke externe netwerkpartners bij een specifieke calamiteit zijn betrokken verschilt afhankelijk van de soort calamiteit.

In het Calamiteitenplan wordt in hoofdlijnen een aantal mogelijke externe netwerkpartners aangeduid.

In het supplement “Netwerkoverzicht” van het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS) is per externe netwerkpartner gedetailleerde informatie, zoals bereikbaarheidsgegevens,

aangegeven.

In de Calamiteitenbestrijdingsplannen van het waterschap wordt voor een aantal specifieke calamiteiten aangegeven welke netwerkpartners actief zijn en welke rol zij

vervullen bij de bestrijding van een calamiteit.

11.2 Afstemmen met de algemene keten

De algemene keten wordt gevormd door de gemeenten, de veiligheidsregio’s, de

provincie en het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Als sprake is van een gebeurtenis waarbij door een burgemeester gebruik wordt gemaakt van zijn bevoegdheden op grond van de Gemeentewet (handhaving openbare orde, brand of ongevallen) of op grond van

de Wet veiligheidsregio’s, dan opereren de diensten van het waterschap in gecoördineerd verband met de andere overheidsdiensten op aanwijzing van, of onder opperbevel van

de betreffende burgemeester, en bij gemeentegrens overschrijdende calamiteiten onder opperbevel van de voorzitter van de veiligheidsregio en de operationele leiding van de

daartoe aangewezen operationeel leider (voorzitter ROT).

Namens het waterschap kan de dijkgraaf deel uit maken van een Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) indien daardoor de afstemming beter wordt gewaarborgd. Hij wordt

daartoe uitgenodigd door de burgemeester. Bij gemeentegrensoverschrijdende incidenten kan de dijkgraaf gevraagd worden deel uit te maken van een Regionaal

Beleidsteam (RBT). Hij wordt daartoe uitgenodigd door de voorzitter van de veiligheidsregio. De regionaal operationeel leider van het ROT kan het waterschap verzoeken zitting te

nemen in het Regionaal Operationeel Team (ROT), en aan het waterschap verzoeken een liaison (vertegenwoordiger) naar het ROT af te vaardigen.

Als op een incidentlocatie in een veiligheidsregio een Commando Plaats Incident (CoPI) wordt ingesteld kan een handhaver van het waterschap daarin optreden als

vertegenwoordiger van het waterschap.

Bij opschaling naar de calamiteitenorganisatie zorgt de dienstdoend calamiteiten-coördinator van waterschap Hollandse Delta voor telefonische waarschuwing van:

- de Staf Officier van Dienst Rotterdam-Rijnmond via de GMK van de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond; - de Regionaal Operationeel Leider Zuid-Holland Zuid via de GMC van de veiligheidsregio

Zuid-Holland Zuid; - de burgemeesters van de betrokken gemeenten via de ambtenaren rampenbestrijding

c.q. ambtenaren openbare veiligheid van de betrokken gemeenten; - de provincie Zuid-Holland via de Waakdienst van de provincie Zuid-Holland.

Page 67: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

67

In het volgende schema wordt de samenwerking tussen de gemeente(n), het waterschap en de hulpverleningsdiensten tijdens de bestrijding van calamiteiten weergegeven.

11.3 Relatie met convenanten en plannen

Met een aantal netwerkpartners zijn afspraken gemaakt over de samenwerking bij (boven)regionale incidenten en calamiteiten. Deze afspraken zijn in de volgende

documenten vastgesteld.

* Convenant veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond “Bestuurlijke en operationele

afspraken Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, Hoogheemraadschap van Delfland, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en waterschap Hollandse

Delta (2012);

* Convenant veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid “Bestuurlijke en operationele afspraken Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, waterschap Hollandse Delta en waterschap

Rivierenland (2012);

* Crisisplan veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond 2014-2017

* Crisisplan veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid (2016)

De Zuid-Hollandse waterschappen hebben afgesproken de opzet en inhoud van hun calamiteitenplannen zo veel als mogelijk op elkaar af te stemmen en eenduidig te

maken, zowel voor wat betreft indeling en opzet als voor wat betreft de inhoud.

* Calamiteitenplan Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard * Calamiteitenplan Hoogheemraadschap van Delfland

* Calamiteitenplan Hoogheemraadschap van Rijnland * Calamiteitenplan waterschap Rivierenland

WBTWaterschaps Beleidsteam

WOTWaterschaps Operationeel

Team

WACWaterschaps Actiecentra

RVS/RBTRegionale

Veiligheidsstaf - Beleidsteam

ROTRegionaal Operationeel Team

CoPICommando Plaats Incident

EenhedenRegionale Hulpdiensten

Veldmedewerkers

WSHD

GVS/GBTGemeentelijke

Veiligheidsstaf - Beleidsteam

GMTGemeentelijk Management

Team

Gemeentelijke

Actiecentra

Veldmedewerkers

Gemeente

Strategisch Niveau

Tactisch Niveau

Coördinerend

uitvoerend niveau

Uitvoerend niveau

WSHD VEILIGHEIDSREGIO GEMEENTE

WBTWaterschaps Beleidsteam

WOTWaterschaps Operationeel

Team

WACWaterschaps Actiecentra

RVS/RBTRegionale

Veiligheidsstaf - Beleidsteam

ROTRegionaal Operationeel Team

CoPICommando Plaats Incident

EenhedenRegionale Hulpdiensten

Veldmedewerkers

WSHD

GVS/GBTGemeentelijke

Veiligheidsstaf - Beleidsteam

GMTGemeentelijk Management

Team

Gemeentelijke

Actiecentra

Veldmedewerkers

Gemeente

Strategisch Niveau

Tactisch Niveau

Coördinerend

uitvoerend niveau

Uitvoerend niveau

WSHD VEILIGHEIDSREGIO GEMEENTE

RBT

Regionaal Beleids Team

GBT

Gemeentelijk Beleids Team

Team

Bevolkingszorg WAT

Waterschap Actie Team

Veldteam

WSHD

Page 68: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

68

Convenanten met veiligheidsregio’s

De veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid hebben

convenanten met inliggende waterschappen, waaronder waterschap Hollandse Delta, afgesloten waarin de volgende afspraken zijn vastgelegd.

1- Kennis van elkaars organisaties en processen wordt vergroot om te komen tot daadwerkelijke samenwerking op het gebied van risicobeheersing en (de voorbereiding

op) crisisbeheersing. 2- Bij deze samenwerking wordt zo veel mogelijk efficiency en optimalisatie gerealiseerd

door gebruik te maken van elkaars expertise en door gezamenlijk te oefenen. 3- Waterschappen werken mee aan het regionaal risicoprofiel van de veiligheidsregio.

4- Waterschappen stemmen risico- en crisiscommunicatie af met de veiligheidsregio. 5- Waterschappen en veiligheidsregio’s betrekken elkaar bij nieuw te ontwikkelen

plannen met betrekking tot crisisbeheersing. 6- Waterschappen en veiligheidsregio organiseren regelmatig oefeningen met elkaar en stemmen hun meerjarig OTO beleid en de planning hiervan, op elkaar af.

7- Waterschappen streven naar een netcentrische werkwijze van informatievoorziening bij crisisbeheersing.

8- De GRIP-structuur is leidend bij deelname van waterschappen aan multidisciplinaire crisisteams COPI, ROT, GBT of RBT.

9- waterschappen en veiligheidsregio’s geven zo veel als mogelijk gevolg aan verzoeken om personele en materiële bijstand;

10- Waterschappen en veiligheidsregio maken afspraken over het gezamenlijk evalueren van incidenten in opschalingsfase GRIP-1 of hoger.

De actielijsten behorend bij deze convenanten worden jaarlijks geactualiseerd.

11.4 Relevante netwerkpartners in de functionele keten

Gemeenten (rioleringsbeheerders en Wabo bevoegd gezag)

Waterschappen

- het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard - het Hoogheemraadschap van Delfland

- het Hoogheemraadschap van Rijnland - waterschap Rivierenland - waterschap Brabantse Delta

- waterschap Scheldestromen

PROVINCIE ZUID-HOLLAND

RIJKSWATERSTAAT

Rijkswaterstaat Water, Verkeer en Leefomgeving Rijkswaterstaat Verkeer en Water Management

Water Management Centrum Nederland (WMCN) Rijkswaterstaat West Nederland Zuid

Rijkswaterstaat Kust en Delta Rijkswaterstaat Zuid Nederland

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Departementaal Coördinatiecentrum Crisisbeheersing (DCC) Inspectie Leefbaarheid en Transport (ILT)

Page 69: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

69

11.5 Relevante netwerkpartners in de algemene keten

* Gemeenten

* Omgevingsdiensten (DCMR en OZHZ)

* Veiligheidsregio’s

* Provincies

* Nationaal Crisis Centrum

* Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC)

11.6 Overige relevante netwerkpartners

KNMI

- Extranet Waterbeheer (“Gevaarlijk weer voor waterbeheer”)

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

- Infectieziekten Bulletin

Ministerie van Defensie

- Civiel-Militaire Samenwerking: bijstand en steunverlening

Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

- Adviescentrum Bescherming Vitale Infrastructuur (BVI)

Spoorwegbeheerders : ProRail, Keyrail en Infraspeed

- Betuweroute - Hogesnelheidslijn-Zuid

- Overige spoorwegen

Rotterdamse Elektrische Tramwegmaatschappij (RET)

- Metrotunnels en Metrobaan

Page 70: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

70

11.7 Bijstand van de netwerkpartners

Regionale meldkamers veiligheidsregio’s

De meldkamers van de brandweer, politie en de centrale post ambulancevervoer zijn ondergebracht in de Gemeenschappelijke Meld Kamer (GMK) Rotterdam-Rijnmond en de

Gemeenschappelijke Meld Centrale (GMC) Zuid-Holland Zuid. De meldkamers regelen en coördineren de inzet van de hulpverleningsdiensten in de betreffende veiligheidsregio’s. Voor een verzoek om assistentie van brandweer, politie of geneeskundige dienst moet

contact opgenomen worden met de betreffende meldkamer of meldcentrale.

Regionale Verkeerscentrale Dordrecht (RVC)

De RVC is het centraal meldpunt van Rijkswaterstaat West Nederland Zuid bij

ongevallen, calamiteiten, waterverontreinigingen en ijsbestrijding op de rivieren en kanalen rond de Zuid-Hollandse Eilanden. De RVC heeft een continue bezetting, veel

kennis van het gebied en onderhoudt direct contacten met verschillende instanties zoals: patrouillevaartuigen van Rijkwaterstaat, Politie te Water en Havendiensten, regionale

brandweer en politie, ambulancediensten, artsen, drinkwater- en energiebedrijven, de verkeersposten in Nederland en het Berichtencentrum van het RIZA.

Verkeersmanagementcentrale (VMC) Zuid-West Nederland Rhoon

Deze Verkeersmanagementcentrale houdt in de regio het verkeer op alle bruggen,

tunnels en rijkswegen in de gaten, en beïnvloedt dit waar nodig met systemen voor dynamisch verkeersmanagement. Meldingen van ongevallen worden afgehandeld het

Incident Management Protocol. Het Verkeerscentrum Nederland (VCNL) in Utrecht coördineert het werk van regionale centrales bij verstoringen met landelijke gevolgen.

Bijstandsaanvragen door burgemeester of voorzitter veiligheidsregio

Uitsluitend de burgemeester van de gemeente of de voorzitter van een veiligheidsregio

waarin zich een ramp of zwaar ongeval voordoet of dreigt is bevoegd tot het aanvragen van bijstand van brandweer, politie en/of geneeskundige eenheden buiten de

betreffende veiligheidsregio. Ook is de burgemeester of voorzitter van de veiligheidsregio bevoegd tot het aanvragen van militaire bijstand. Dergelijke aanvragen dient de

burgemeester te richten aan het LOCC. De Commissaris van de Koning wordt hierover geïnformeerd. Indien het Regionaal Operationeel Team (ROT) operationeel is worden

dergelijke bijstandsaanvragen namens de betreffende burgemeester of voorzitter veiligheidsregio door het ROT aan het LOCC gedaan.

Verzoek om bijstand aan het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum

De formele procedure voor het verlenen van bijstand is vastgelegd in de

Wet veiligheidsregio’s. Een verzoek om bijstand aan het LOCC dient de volgende elementen te bevatten:

- de plaats, de aard en de omvang van de (dreigende) ramp of het zware ongeval; -het totale aantal en de soort van de reeds ingezette eenheden van hulpverlenings- en

andere diensten; - degene die ter plaatse met de operationele leiding is belast, alsmede diens

bereikbaarheid; - het aantal en de soort van het benodigde bijstandspotentieel, alsmede de behoefte aan

gespecialiseerd personeel, deskundigen en specifiek materieel: -de locatie waar de bijstandsverlenende eenheden zich dienen te melden.

Page 71: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

71

Bijstand van hulpverleningsdiensten (brandweer, politie, GHOR)

De dijkgraaf, secretaris-directeur, afdelingshoofden en/of veldcoördinatoren van het

waterschap kunnen bijstand aanvragen via de GMK Rotterdam-Rijnmond of de GMC Zuid-Holland Zuid.

De regionale politiekorpsen beschikken ook over rivierpolitie. De afdeling Luchtvaart van

het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) beschikt over vliegtuigen en helikopters voor het uitvoeren van verkenningsvluchten.

De Landelijke Eenheid van het Korps Nationale Politie te Driebergen, Dienst Informatie- en Communicatiecentrum (DIC), legt contact tussen bijstandsverlenende instellingen en

bedrijven en de overheid die om bijstand vraagt. Ook de politie te water kan via het DIC worden bereikt. Het verzoek om assistentie van de Landelijke Eenheid Nationale Politie

loopt via de regionale eenheden van het Korps Nationale Politie.

Militaire bijstand

In geval van een ramp of dreigende ramp kan door de burgemeester militaire bijstand

worden aangevraagd bij het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum (LOCC) van de Minister van Veiligheid en Justitie.

In zeer spoedeisende gevallen kan men zich rechtstreeks richten tot de Minister van

Veiligheid en Justitie, die het verzoek kan indienen bij de Minister van Defensie. De burgemeester is in spoedeisende gevallen bevoegd zich rechtstreeks te wenden tot

de Regionaal Militair Commandant (met de verplichting de Commissaris van de Koning te informeren).

Aan de Commandant Maritieme Middelen kan in geval van een calamiteit hulp van de marine worden gevraagd. De hulp betreft onder meer bemande kleine vaartuigen,

vletten, helikopters, vliegtuigen, en dergelijke.

Indien de inzet van een helikopter nodig is, kan een aanvraag daartoe worden gericht tot het Kustwachtcentrum in Den Helder. Het Kustwachtcentrum is aangewezen als

Nationaal Maritiem en Aëronautisch Redding Coördinatie Centrum.

Voor melding en ruiming van explosieven kan men zich te allen tijde rechtstreeks

wenden tot het Explosieven Opruimings Dienst Defensie (EODD). Wanneer een gemeente bijstand van de EODD behoeft loopt deze aanvraag van de burgemeester

via de Commissaris van de Koning.

Bijstand crisiscommunicatie

De provincie heeft een convenant met RTV Rijnmond afgesloten voor inzet bij calamiteiten. De Commissaris van de Koning kan deze zender gebruiken voor het doen van dringende mededelingen in het algemeen belang van het publiek.

De veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid zijn met RTV Rijnmond

een rampenbestrijdingsregeling overeengekomen. Deze regeling voorziet erin dat de bevolking in crisisomstandigheden via RTV-Rijnmond snel kan worden voorgelicht.

Page 72: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

72

12 Borging kwaliteit calamiteitenorganisatie

Een professionele en slagvaardige calamiteitenorganisatie dient de voorbereiding en de kwaliteit ervan in de organisatie te borgen.

Uitgangspunt is de definitie van crisisbeheersing als gecoördineerde improvisatie door

kundige en goed opgeleide mensen, op basis van het Calamiteitenplan.

De vier belangrijkste pijlers van de kwaliteit van de calamiteitenorganisatie zijn:

* kundige, goed opgeleide en geoefende medewerkers en vrijwilligers in de calamiteitenorganisatie (mensen);

* planvorming (waarin aan de hand van scenario’s de gewenste uitvoering van maatregelen, organisatie en werkwijze, inzet van mensen en middelen, is beschreven);

* goede samenwerking met de crisispartners (netwerk); * beheer en inrichting van de calamiteitenorganisatie (middelen).

De kwaliteitsborging van de calamiteitenorganisatie, zowel in de preparatie, respons als nafase, kan cyclisch worden weergegeven.

De kwaliteitsborging van de calamiteitenorganisatie betekent dat de plannen, mensen en middelen op elkaar zijn afgestemd en gebaseerd zijn op de risico’s in het beheergebied

van waterschap Hollandse Delta. Essentieel is periodiek evalueren hiervan (doen we de goede dingen en doen we de dingen goed), mogelijk leidend tot aanpassing van beleid, planvorming en/of procedures.

PLANNEN

* Calamiteitenplan

* Bestrijdingsplannen

* OTO beleidsplan en OTO Jaarplan

* Programmabegroting

UITVOEREN

* Incident- en calamiteitenbestrijding

* Opleidingen, trainingen en oefeningen

* Programmabegroting

EVALUEREN

* Incident- en calamiteitenbestrijding

* Opleidingen, trainingen en oefeningen

* Programmabegroting a.d.h.v.Maraps en Buraps

AANPASSEN

* Calamiteitenplan

* Bestrijdingsplannen

* OTO beleidsplan en OTO Jaarplan

* Programmabegroting

Page 73: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

73

12.1 Deskundige en goed opgeleide en geoefende medewerkers

Jaarplan Opleiden, Trainen en Oefenen WSHD Voor een goede voorbereiding op de bestrijding van calamiteiten moeten medewerkers met een rol in de calamiteitenorganisatie worden opgeleid, getraind en geoefend.

De Waterwet (2009) verplicht de beheerder van waterstaatswerken, in artikel 5.29 lid 1, zorg te dragen voor “het houden van oefeningen in doeltreffend optreden bij gevaar”.

In het Jaarplan Opleiden, Trainen en Oefenen WSHD, dat wordt vastgesteld door de

stuurgroep calamiteitenzorg, is vastgelegd hoe waterschap Hollandse Delta medewerkers en vrijwilligers voorbereid op hun rol in de calamiteitenorganisatie, en

welke monodisciplinaire en multidisciplinaire OTO activiteiten daarvoor worden gepland. Het Jaarplan OTO WSHD wordt jaarlijks geëvalueerd in de maand april, en bijgesteld in

de maand mei zodat conclusies en aanbevelingen uit de evaluatie tijdig kunnen worden verwerkt in de Programmabegroting voor het komende jaar, en het Jaarplan OTO voor het open seizoen (1 april tot 1 oktober) en stormseizoen (1 oktober tot 1 april) tijdig kan

worden bijgesteld.

Multidisciplinair Opleiden, Trainen en Oefenen (MOTO) Multidisciplinaire OTO activiteiten van waterschap Hollandse Delta worden afgeleid van

de meerjarenbeleidsplannen MOTO en de MOTO jaarplannen van de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid. Waterschap Hollandse Delta brengt advies

uit over deze plannen en ziet erop toe dat daarin convenantafspraken worden geborgd dat regelmatig oefeningen met elkaar op operationeel, tactisch en strategisch niveau

worden gehouden, en dat (M)OTO beleid en planning op elkaar wordt afgestemd.

Waterschap Hollandse Delta maakt voldoende capaciteit vrij voor het gezamenlijk

ontwikkelen van oefenscenario’s, het voorbereiden en evalueren van multidisciplinaire oefeningen en spant zich in om de verbeterpunten te implementeren.

Evaluaties van oefeningen

Alle OTO activiteiten worden door waterschap Hollandse Delta geëvalueerd. De evaluaties worden uitgevoerd door de afdeling BO in opdracht van de stuurgroep

calamiteitenzorg. De afdeling BO kan de evaluatie van een OTO activiteit delegeren aan een extern bureau. De deelnemers aan OTO activiteiten (medewerkers en vrijwilligers) worden geacht hun medewerking te verlenen aan de evaluatie van OTO activiteiten.

Eventuele acties en of verbeterpunten uit de evaluaties van opleidingen, trainingen en

oefeningen worden uitgezet door de afdeling BO en gerapporteerd aan de stuurgroep calamiteitenzorg. De stuurgroep calamiteitenzorg stelt prioriteiten aan uit te zetten

verbeterpunten en borgt het nakomen van afspraken van individuele actiehouders.

Evaluatieverslagen worden door de afdeling BE opgesteld en door de stuurgroep

calamiteitenzorg vastgesteld. Inhoudelijk worden opleidingen, trainingen en oefeningen bepaald door de oefenbehoefte van medewerkers en vrijwilligers die zijn ingedeeld in de

calamiteitenorganisatie en die kan worden afgeleid uit de evaluaties van incidenten, calamiteiten en OTO activiteiten in het voorgaande jaar.

Page 74: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

74

12.2 Beleidscyclus

In de Programmabegroting van waterschap Hollandse Delta is de inzet van mensen en middelen ten behoeve van calamiteitenzorg in vijf programma’s en beleidsproducten

uitgewerkt:

1* Programma Waterkeringen / beleidsproduct 110 Calamiteiten waterkeringen;

2* Programma Water / beleidsproduct 210 Calamiteiten water; 3* Programma Zuiveren / beleidsproduct 310 Calamiteiten zuiveren;

4* Programma Wegen / beleidsproduct 410 Calamiteiten wegen;

5* Programma Algemene beleidstaken / beleidsproduct 510 Bestuur.

Van de beleidsproducten zijn in de Beheerbegroting van waterschap Hollandse Delta de volgende beheerproducten afgeleid:

* 1.40 Calamiteiten waterkeringen / 1.4001 Calamiteitenplannen waterkeringen en

1.4002 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding waterkeringen;

* 2.70 Calamiteiten watersystemen / 2.7001 Calamiteitenplannen waterkwantiteit en 2.7002 Calamiteitenbestrijding watersystemen;

* 3.30 Calamiteiten zuiveringsbeheer / 3.3001 Calamiteitenplannen zuiveringsbeheer;

* 4.40 Calamiteiten wegenbeheer / 4.4001 Calamiteitenplannen wegen en 4.4002

Calamiteitenbestrijding wegen;

* 6100 Bestuur / 6.1002 Calamiteitenplannen algemeen.

In de afdelingsjaarplannen en persoonlijke jaarplannen staan de bijdragen van

afdelingen en individuele medewerkers aan de totstandkoming van beleids- en beheerproducten beschreven.

Page 75: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

75

Stuurgroep calamiteitenzorg

Op dinsdag 20 april 2005 heeft het Directieteam de stuurgroep calamiteitenzorg

ingesteld om het Calamiteiten Zorg Systeem van waterschap Hollandse Delta te beheren en onderhouden. Onder Calamiteiten Zorg Systeem wordt verstaan: alle activiteiten die

waterschap Hollandse Delta onderneemt om de calamiteitenorganisatie te prepareren op optreden tijdens (dreigende) calamiteiten.

De Directieraad heeft op 20 juni 2012 de samenstelling en werkwijze van de stuurgroep

calamiteitenzorg herzien en daarbij de volgende uitgangspunten ingenomen.

1. De calamiteitenorganisatie bouwt voort op de normale bedrijfsvoering van waterschap

Hollandse Delta en de strategische samenwerking met veiligheidsregio’s, Rijkswaterstaat en andere waterschappen.

2. Er is onderscheid tussen voorbereiding (koude fase) en daadwerkelijke inzet van de

calamiteitenorganisatie (warme fase).

3. Incidentmanagement valt niet binnen de scope van calamiteitenzorg.

Continuïteitsmanagement wel.

4. Calamiteitenzorg, preparatie en periodieke evaluatie van de calamiteitenorganisatie, wordt als regulier bedrijfsproces in de planning en control cyclus van waterschap

Hollandse Delta en het daarbij behorend instrumentarium opgenomen.

5. Het afdelingshoofd Handhaving toetst regelmatig de actualiteit en adequaatheid van

de wachtdiensten van WSHD en rapporteert hierover, tenminste jaarlijks of indien hiertoe aanleiding is, aan de directieraad.

Activiteiten in het kader van calamiteitenzorg zijn:

PREPARATIE (koude fase) * beoordelen en communiceren van risico’s;

* ontwikkelen, vaststellen en evalueren van beleid; * maken, vaststellen en evalueren van plannen;

* inrichten, beheren en onderhouden van calamiteitenruimten en informatiesystemen; * opleiden, trainen en oefenen van medewerkers en vrijwilligers;

* kwaliteitsborging van calamiteitenzorg; * nazorg, schadeafhandeling en herstel.

REPRESSIE (warme fase) * meten en monitoren

* waarschuwen en alarmeren * opschalen en afschalen

* leiding en coördinatie * uitvoeren van bestrijdingsmaatregelen (inzet van mensen en middelen)

* informatiemanagement * crisiscommunicatie

Page 76: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

76

Afdelingen betrokken bij calamiteitenzorg

strategisch - tactisch – operationeel Werkgroepen/trekkers BJ PR BOTO HH PK AA PU VG FN

Calamiteitenplan T B B B B B B B B B

Bestrijdingsplannen scenario’s & maatregelen

B T B T B B B B B B

Dijkbewakingsorganisatie B B T B B B B B

Bestrijdingsmiddelen B B T B B B B B B B

Personeelsmanagement opleiden trainen, oefenen

B B T B B B B B B B

Personeelsmanagement werven, selecteren, indelen, beoordelen

B B B B B T B B B B

Incidentmanagement - wachtdiensten

B B B B T B B

Continuïteitsmanagement * B B T B B T T B B B

T = trekker, B = betrokken.

* Trekker continuïteitsmanagement facilitaire dienstverlening = BO

* Trekker continuïteitsmanagement personeel = PK * Trekker continuïteitsmanagement ICT dienstverlening = AA

Samenstelling

Het afdelingshoofd BO, aangewezen door de secretaris-directeur, is voorzitter van de stuurgroep calamiteitenzorg. De stuurgroep calamiteitenzorg wordt ondersteund door

een secretaris, een adviseur calamiteitenzorg, en een communicatieadviseur.

De afdelingshoofden BJ, PR, TO, BO, AA, HH en PK met budgetverantwoordelijkheid

en/of uitvoerende bevoegdheden op het gebied van calamiteitenzorg zijn leden van de stuurgroep calamiteitenzorg.

Vergaderfrequentie

De stuurgroep calamiteitenzorg komt maandelijks bijeen en stuurt op de doelstellingen

en inzet van mensen en middelen met betrekking tot calamiteitenzorg zoals vastgesteld in de programmabegroting, en verantwoord in management- en bestuursrapportages

hierover.

Mandaat

De voorzitter van de stuurgroep beoordeelt welke beslispunten met betrekking tot calamiteitenzorg tijdig aan de directieraad moeten worden voorgelegd.

De voorzitter van de stuurgroep calamiteitenzorg rapporteert maandelijks aan de

portefeuillehouder calamiteitenzorg (dijkgraaf) en de directieraad over de voortgang van calamiteitenzorg bij waterschap Hollandse Delta.

De stuurgroep calamiteitenzorg kan projectgroepen instellen voor onderzoek en ontwikkeling, van de calamiteitenorganisatie, en werkgroepen instellen voor beheer en

onderhoud van het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS) van waterschap Hollandse Delta.

Page 77: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

77

12.3 Plancyclus

Calamiteiten Zorg Systeem (CZS) waterschap Hollandse Delta Het Calamiteitenplan is het basisdocument voor de verdere ontwikkeling van de calamiteitenorganisatie en het Calamiteiten Zorg Systeem van WSHD.

Op grond van het Calamiteitenplan worden bestrijdingsplannen en supplementen

jaarlijks geactualiseerd en periodiek herzien.

Calamiteitenplan

In het Calamiteitenplan staat in hoofdlijnen beschreven op welke wijze het waterschap de voorbereiding op en de bestrijding van calamiteiten ter hand neemt. Op basis van de

in het Calamiteitenplan aangegeven structuur vindt in andere plannen verdere uitwerking plaats. Eens per jaar wordt het calamiteitenplan geactualiseerd.

Het Calamiteitenplan wordt ten minste een keer per vier jaar herzien.

Calamiteitenplan

=

Beleidskader +

Organisatieplan

Risicobeoordeling

Scenario's

Basisdocument

Calamiteiten-

bestrijdingsplan

(scenario's)

=

maatregelen

inzet van mensen

en middelen

Bestrijdingsplannen

Netwerkoverzicht

Crisiscommunicatie

O&O programma

Personeelsoverzicht

Supplementen

Werkwijze

calamiteiten-

organisatie

Page 78: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

78

Supplementen

Bij het calamiteitenplan behoort een aantal supplementen: de werkwijze beschrijving

van de calamiteitenorganisatie, het crisiscommunicatieplan, het personeelsoverzicht van de calamiteitenorganisatie, het middelenoverzicht (materiaal en materieel) inclusief

overzicht van waakvlamovereenkomsten, het opleidings- en oefenprogramma, het netwerkoverzicht en het juridisch supplement.

In de Werkwijze beschrijving van de calamiteitenorganisatie is per onderdeel van de organisatie aangegeven welke taken medewerkers hebben en op welke wijze deze taken

worden uitgevoerd.

Het Personeelsoverzicht geeft een overzicht van medewerkers van het waterschap die bij opschaling naar een bepaalde coördinatiefase een taak in de calamiteitenorganisatie

vervullen.

In het Crisiscommunicatieplan staat beschreven op welke wijze de interne en externe

communicatie tijdens calamiteiten plaatsvindt.

Het Jaarplan OTO beschrijft op welke wijze het waterschap Hollandse Delta zich door middel van monodisciplinaire en multidisciplinaire opleidingen, trainingen en oefeningen

voorbereidt op calamiteiten. Het Netwerkoverzicht biedt achtergrondinformatie over de diverse netwerkpartners, in

de vorm van organisatiebeschrijvingen, overzichten van contactpersonen, bereikbaarheid, calamiteitenregelingen, enz.

Het Juridisch Supplement biedt een overzicht van alle relevante wetteksten,

verordeningen en regelingen met betrekking tot de (nood)bevoegdheden van het waterschap in crisissituaties.

Calamiteitenbestrijdingsplannen

Los van de supplementen zijn er calamiteitenbestrijdingsplannen waarin voor de

betreffende soorten calamiteiten is beschreven op welke wijze de calamiteitenorganisatie concreet kan optreden. Dit zijn vertalingen van de algemene werkwijze naar situaties

waarin een bepaalde calamiteit optreedt.

Beschikbaarheid van Calamiteitenplannen

Alle medewerkers van het waterschap kunnen via Sharepoint digitaal beschikken over de documenten behorend bij het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS) van WSHD.

De stuurgroep calamiteitenzorg zorgt voor de beschikbaarheid van actuele documenten.

Page 79: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

79

12.4 Goede samenwerking met de crisispartners

Waterschap Hollandse Delta werkt met diverse crisispartners samen, op zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau. De afdeling Bestuurlijke en Juridische

Zaken is verantwoordelijk voor de contacten van waterschap Hollandse Delta met de diverse netwerkpartners op het gebied van crisisbeheersing.

De prioriteit voor de samenwerking met partners ligt voor waterschap Hollandse Delta bij het KNMI, Rijkswaterstaat, andere (omliggende) waterschappen, de veiligheidsregio’s

Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid, inliggende gemeenten, burgers en bedrijven.

De afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken signaleert relevante ontwikkelingen en adviseert bij het maken van strategische keuzes en beslissingen op bestuurlijk-

strategisch en tactisch niveau.

De adviseurs calamiteitenzorg kennen sleutelfunctionarissen van de crisispartners, en

hebben regelmatig overleg met:

- de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid; - Rijkswaterstaat West Nederland Zuid, Zee en Delta, en Zuid Nederland;

- andere waterschappen; - landelijke crisispartners, zoals de KNMI, Rijkswaterstaat, Unie van Waterschappen,

Veiligheidsberaad, IFV, ministerie van IenM, ministerie van VenJ, NCTV/LOCC en het Ministerie van Defensie vertegenwoordigd in de landelijke Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen (SMWO).

12.5 Beheer en inrichting van de calamiteitenorganisatie

De stuurgroep calamiteitenzorg is eindverantwoordelijk voor ontwikkeling, beheer en onderhoud van crisisruimten en daarin benodigde communicatie- en ICT middelen.

De stuurgroep stelt daarvoor een “Programma van Eisen calamiteitenorganisatie”

op dat jaarlijks wordt geactualiseerd en tenminste een keer per vier jaar wordt herzien aan de hand van evaluaties van incidenten, calamiteiten en/of oefeningen.

Daarnaast is de stuurgroep calamiteitenzorg eindverantwoordelijk voor ontwikkeling, beheer en onderhoud van middelen (materiaal en materieel) dat door de

calamiteitenorganisatie van waterschap Hollandse Delta wordt ingezet bij de bestrijding van calamiteiten.

De stuurgroep calamiteitenzorg zorgt dat een Middelenoverzicht – supplement van het

Calamiteitenplan in het Calamiteiten Zorg Systeem (CZS) – wordt bijgehouden, dat wordt gedeeld met het Waterschaps Hulp Team (WHT) van de Unie van Waterschappen.

P.M. Dijkgraaf en Heemraden hebben 19 januari 2016 ingestemd met het voorstel beschikbaarheid en inzet van noodbemaling waterschap Hollandse Delta.

Page 80: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

80

Lijst van afkortingen

AA Afdeling Advies en Automatisering

ACC Actiecentrum Crisiscommunicatie

BJ Afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken

BO Afdeling Beheer en Operatie

BVI Adviescentrum Bescherming Vitale Infrastructuur

CBP Calamiteitenbestrijdingsplan

COPI Commando Plaats Incident

CZS Calamiteiten Zorg Systeem

DCC Departementaal Coördinatie Centrum

DCMR Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond (Omgevingsdienst)

DenH Dijkgraaf en Heemraden

DIC Dienst Informatie en Communicatie (Nationale Politie)

DR Directieraad

EOD Explosieven Opruimingsdienst Ministerie van Defensie

FN Afdeling Financiën

GBT Gemeentelijk Beleids Team

GHOR Geneeskundige Hulpverlenings Organisatie in de Regio

GMC Gemeenschappelijke Meld Centrale (Zuid-Holland Zuid)

GMK Gemeenschappelijke Meld Kamer (Rotterdam-Rijnmond)

GMT Gemeentelijk Management Team

GRIP Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure

GWB Gedeeld Water Beeld

HH Afdeling Handhaving

HID Hoofd Ingenieur Directeur (Rijkswaterstaat)

HRM Human Resource Management

IA Afdeling Informatisering en Automatisering

IAO Interdepartementaal Afstemmings Overleg

ICCb Interdepartementale Coördinatiecommissie Crisisbeheersing

Page 81: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

81

Lijst van afkortingen

ICO Informatie Coördinator

ICT Informatie- en Communicatie Technologie

IenM Ministerie van Infrastructuur en Milieu

IFV Instituut Fysieke Veiligheid

ILT Inspectie Leefbaarheid en Transport

ING Internationale Nederlanden Groep (Bank)

IOOV Inspectie Openbare Orde en Veiligheid

KAM Kwaliteit-, Arbeidsomstandigheden en Milieuzorg

KNMI Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

KRW Europese Kaderrichtlijn Water

LCO Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging

LCM Landelijke Coördinatiecommissie Milieuverontreiniging Water

LCMS Landelijk Crisis Management Systeem

LCW Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling

LDHO Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen

LDW Landelijk Draaiboek Watertekort

LOCC Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum

MCCb Ministeriële Coördinatiecommissie Crisisbeheersing

MOTO Multidisciplinair Opleiden Trainen en Oefenen

NCC Nationaal Coördinatie Centrum

NKC Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie

NWB Nederlandse Waterschapsbank

OG Ondersteuningsgroep facilitaire en ICT dienstverlening

OTO Opleiden Trainen en Oefenen

OvD-B Officier van Dienst Brandweerzorg

OvD-Bz Officier van Dienst Bevolkingszorg

OvD-G Officier van Dienst Geneeskundige Hulpverlening

OvD-P Officier van Dienst Politiezorg

Page 82: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

82

Lijst van afkortingen

OVP Operationeel Veiligheids Plan Spoorwegoverkapping Barendrecht

OVR Officier Veiligheidsregio (Ministerie van Defensie)

OZHZ Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (Omgevingsdienst)

PK Afdeling Personeel & Organisatie / KAM

PR Afdeling Plannen en Regie

PU Afdeling Projecten en Uitvoering

RBT Regionaal Beleids Team

RDO Regionaal Droogte Overleg

RET Rotterdamse Elektrische Tramwegmaatschappij

RIVM Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne

ROL Regionaal Operationeel Leider

ROT Regionaal Operationeel Team

ROR Europese Kaderrichtlijn Overstromingsrisico’s

RVC Regionale Verkeers Centrale (Rijkswaterstaat) Dordrecht

SAW Sectorale Arbeidsvoorwaardenregeling Waterschappen

SGCZ Stuurgroep Calamiteitenzorg (waterschap Hollandse Delta)

SMWO Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen

TO Afdeling Technisch Onderhoud

VenJ Ministerie van Veiligheid en Justitie

VG Afdeling Vergunningverlening

VMC Verkeers Management Centrale (Rijkswaterstaat) Rhoon

VWM Verkeer en Water Management (Rijkswaterstaat)

VRR Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

VRZHZ Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid

WABO Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht

Page 83: Calamiteitenplan WSHD 2017-2020 versie 1.0 d.d. 26 01 2017 · -IBP Vaarwegen-IBP Wegen BEDRIJFSCONTINUÏTEITSPLANNEN SUPPLEMENTEN-Netwerkoverzicht-Alarmeringslijsten-Werkwijze calamiteitenorganisatie-Overzicht

83

Lijst van afkortingen

WAT Waterschap-Actie-Team

WOT Waterschap-Operationeel-Team

WBT Waterschap-Beleids-Team

WMCN Water Management Centrum Nederland (Rijkswaterstaat) Lelystad

WSHD waterschap Hollandse Delta

WSRL waterschap Rivierenland