Mijn boekenkast

Mijn boekenkast April 2016

Voor deze presentatie heb ik een selectie gemaakt van boeken die mij in mijn werk inspireren. Je treft boeken aan die onlangs zijn verschenen en het huidige landschap in de gezondheidszorg of het onderwijs trachten te duiden. En ik heb ook boeken opgenomen van auteurs bij wie ik - soms jaren geleden - college heb gevolgd of die al wat langer in mijn boekenkast staan. Ik sta versteld van de actualiteit die ze nog steeds hebben.

Ik hoop dat je geïnspireerd wordt door mijn boekenkast.

Naar reacties en tips ben ik benieuwd en vragen kunnen altijd worden gesteld.

Ineke

Nieuw Europees OrganiserenJaap Jan Brouwer & Jaap Peters

Organiseren op basis van vakmanschap, verbinding en vertrouwen: Nieuw Europees Organiseren. In drie onderdelen beschrijven de auteurs de wereld waarin wij leven en

organisaties waarin we werken. En de onoverbrugbare verschillen tussen Europese en Anglo-Amerikaanse landen,

de missie, visie en strategie vanuit een Europees perspectief. Gekeken wordt naar de organisatie en naar de inrichtings-vraagstukken op het terrein van structuren, systemen, mensen en cultuur,

de randvoorwaarden, versnellers en knelpunten bij een veranderingstraject.

Een boek dat de brug vormt van de geplande naar de echte wereld: de wereld van het Europese organiseren in de 21e eeuw.

Verdraaide organisatiesWouter Hart

Naast organisaties die ‘verdraaid’ zijn plaatst Hart organisaties die excelleren, die zaken eenvoudig houden en de ‘menselijke maat’ respecteren. Hij licht dit toe vanuit een basismodel met drie cirkels. In de middelste cirkel staat ‘de bedoeling’. Welke waarde wil de organisatie aan de klant of de samenleving toevoegen? Er omheen de leefwereld. Het hier en nu waarin mensen werken en beslissingen nemen. De buitenste cirkel is de systeemwereld met daarin alle afspraken die we maken om de leefwereld systematisch te laten verlopen.

Hart ziet dat de pijl veelal van buiten naar binnen gaat en pleit ervoor om de richting van de pijl om te draaien, omdat het hart van de cirkel – de bedoeling – daarom vraagt.

Vaart makenHans van der Loo

‘Vaart maken’ gaat over snel, soepel en succesvol veranderen en hoe in een minimale tijd maximale resultaten worden bereikt. Veranderen kan een feest zijn. Van der Loo laat zien dat je slimmer, sneller en soepeler kunt veranderen, in slechts negentig dagen tijd door te ‘boosten’! Door te focussen op positieve energie, ambities, prestaties en gedrag.

Op een wervelende manier wordt duidelijk hoe deze nieuwe veranderaanpak werkt. Hoe boosten de gebruikelijke verstarring en verkramping bij veranderingen doorbreekt. En hoe de verandering te realiseren is. Vaart maken is een inspiratie- en praktijkboek voor organisaties die het roer willen om gooien.

Leiderschap ontraadseldManfred F.R. De Vries

Kets de Vries kijkt vanuit een klinisch benadering naar organisatievragen. Zijn doel is de mens terug te brengen in de organisatie. Hij schenkt veel aandacht aan de interne wereld van het individu. En vraagt zich af met welke kernproblemen iemand zich bezig houdt en wat daarbij tot emotionele resonantie leidt. Hij is benieuwd wat het script en het decor is van iemands innerlijk theater. Er passeren ook een aantal vragen de revue. Hoe wordt iemand een succesvol leider en welke leiderschapsstijl past daarbij? Welke vaardigheden heeft iemand nodig om zichzelf, zijn medewerkers en zijn bedrijf zo goed mogelijk te laten functioneren? Het is een boek dat je helpt te reflecteren op je drijfveren en laat je in de spiegel kijken.

De menselijke conditieHannah Arendt

In dit boek geeft de Duits-Amerikaanse filosofe een analyse van de vita activa van de mens. Zij onderscheidt drie activiteiten: arbeiden (verbonden met het biologische proces van het lichaam), werken (verbonden met het niet-natuurlijke deel van het bestaan) en handelen (verbonden met de interactie tussen mensen). Activiteiten die elk een eigen waarde hebben voor het mens-zijn.

De hoofdstelling is dat van alle karakteristieke verrichtingen van de mens niet het arbeiden, dat is gericht op het bevredigen van lichamelijke behoeftes, en ook niet het werken, met als doel de productie van gebruiksvoorwerpen, maar het handelen de blijvende bron van betekenis is in het leven van de mens.

Logica van het gevoelArnold Cornelis

De ‘Logica van het gevoel’ is het hoofdwerk van de Belgische cultuurfilosoof Arnold Cornelis. Het verhaalt over de stabiliteitslagen in de cultuur als nesteling van de emoties. Cornelis ziet zowel de individuele mens als de maatschappij door een drietal fasen gaan waarin de logica van het gevoel zich steeds moet kunnen nestelen om zo niet te vervallen in een ontwikkelingsstagnatie. Hij geeft de mens en de maatschappij het stuur opnieuw in handen om zo betekenis te kunnen geven aan het bestaan.

Hij geeft richtlijnen voor onderwijs-organisaties maar ook voor het bedrijfsleven van de toekomst. Hij beschrijft een manier van leren waarbij zelfsturing voorop staat. Eigenlijk was hij zijn tijd ver vooruit.

Bij welke reorganisatie werk jij?Jaap Peters & Hester Heringa

Organiseren en managen zijn 2 verschillende dingen. In dit boek hebben de auteurs hun visie op organiseren en op managen uitgewerkt! Als de planning en implementatie met elkaar in overeenstemming is dan, zo is vaak de conclusie, is er goed gemanaged. Afvinken en daarmee is het klaar en afgehandeld. Klopt dit wel?. Waarom blijven organisaties dan toch steeds weer tegen dezelfde problemen aanlopen? Waarom wordt er aan de lopende band gereorganiseerd?

De kernvraag zou kunnen zijn: we hebben de vinkjes gezet, is het nu ook echt goed georganiseerd? Werkt het in de praktijk?Interessant om met dit in je achterhoofd naar organisatieontwikkelingen te kijken.

Lerende scholenPeter Senge

Lerende scholen is het vierde deel in de bekende serie de ‘Vijfde discipline’, waarin Peter Senge zijn denkbeelden over lerende organisaties in vijf leerdisciplines heeft vastgelegd: persoonlijk meesterschap, gemeenschappelijke visie, mentale modellen, teamleren en systeemdenken. Deze fundamentele managementinzichten en organisatieprincipes zijn in dit deel toegepast op scholen.

Door de vele voorbeelden en praktijk-beschrijvingen krijgt je direct een goed en helder beeld van een lerende school. Een klassieker voor iedereen die werkt in of betrokken is bij het onderwijs.Een inspirerend boek!

Reinventing OrganisationsFrederic Laloux

Moderne organisaties lijken vast te zitten in een verouderd stelsel. Werknemers raken gedemotiveerd, ondernemers zoeken naar een ander soort management, vertrouwde modellen schieten tekort. Kunnen we op deze manier eigenlijk nog wel verder?Laloux laat zien hoe we aan het begin staan van een nieuw tijdperk.

Met praktijkvoorbeelden en inspirerende getuigenissen biedt het boek een venster op de organisatie van de toekomst. Een aanrader voor wie nieuwe manieren van werken en leven wil begrijpen en combineren. En … een handleiding voor wie de kracht van vrijheid, vertrouwen en wendbaarheid optimaal wil benutten.

De laatste managerBen Kuiken

Dit inspirerende boek van Kuiken laat zien hoe steeds meer organisaties vertrouwen op ondernemende, zelfsturende professionals. Om het bedrijfsleven concurrerend te houden, de zorg betaalbaar en medewerkers betrokken, zijn er nieuwe organisaties nodig die meer ruimte bieden aan de individuele medewerker. De initiatieven bloeien overal op. Onder meer te lezen in de casussen die zijn beschreven. En ja, organisaties die hun medewerkers meer ruimte geven voor zelfsturing zijn mede daardoor veel effectiever.

Een mooi boek over de overgangsfase waarin je kunt ontdekken dat er bij een nieuwe manier van werken meer ruimte vrij komt voor het zelforganiserend vermogen.

De ambachtsmanRichard Sennett

Volgens arbeidssocioloog Richard Sennett is ambachtelijkheid meer dan vakmanschap. Het staat voor een blijvende, basale menselijke neiging: het verlangen om werk goed te doen omwille van het werk zelf, waardoor we vaardigheden ontwikkelen en gericht zijn op het werk in plaats van op onszelf. We geven vakmanschap door van generatie op generatie. En wanneer gewoonten en gebruiken al te veel veranderen loopt dit proces gevaar. In dit tot nadenken stemmende boek onderzoekt een van de grootste hedendaagse sociologen het werk van de ambachtsman in heden en verleden, vergelijkt hij de diepe verbanden tussen materieel bewustzijn en ethische waarden en ondergraaft hij algemeen aanvaarde ideeën over wat bijdraagt aan goede arbeid. Het betoog is knap geschreven en van belang voor een ieder die nadenkt over de betekenis van arbeid.

Leiderschap bij veranderingJohn P. Kotter

Er zijn veel ontwikkelingen die organisaties dwingen om te veranderen. Van belang is om juist deze veranderingen niet alleen te kunnen weerstaan, maar er op in te spelen, om in een nieuw ondernemingsklimaat te kunnen floreren.

Veel methodes om organisaties te veranderen schieten te kort, omdat zij niet in staat zijn gedrag te veranderen. Dit boek biedt een visie en een verslag gebaseerd op onderzoek naar ervaringen. Succesvolle verandering komt in 8 fasen. Kotter beschrijft ze én hun meest voorkomende valkuilen. Een praktisch en inspirerend boek waar je goed mee aan de slag kunt in organisaties. Als leider, manager of als adviseur.

Zelfsturing of samensturing?Kees Schilder & Joop Boukes

Zelforganisatie en cliëntgeoriënteerd werken zijn populaire alternatieven voor de wereld van sturing, hiërarchie, protocollen, externe eisen en bureaucratisering. In de praktijk lopen leiders aan tegen de paradox van leidinggeven versus zelfsturing. Er ontstaat een spanning tussen vertrouwen en loslaten en het kunnen blijven bewaken van kwaliteit en productiviteit.In dit boek wordt zelfsturing opgevat als samensturing. Als een gezamenlijk proces van denken en doen tussen cliënten en medewerkers, tussen medewerkers onderling en tussen uitvoerende en de leiding. Rode draad is: daar waar mensen in beweging komen ontwikkelen organisaties zich bijna als vanzelf. De drive is de wil, de ambitie en de droom om het beter te doen.

Da’s toch logischSjaak Evers, Jurriaan Cals, Henk van der Steen, Willemijn Brouwer

Rijnlands denken en doen wordt een steeds aantrekkelijker perspectief voor mensen. Dit boek gaat over hoe Rijnlandse doeners hun werk organiseren. Over hoe zij hun werk op een Rijnlandse manier organiseren, hoe dat er in de praktijk uit ziet, hoe keuzes worden gemaakt. Al lezend ontstaat een beeld van wat deze doeners doen met het gedachtengoed dat zij omarmen.

Er wordt steeds door een Rijnlandse en Angelsaksische bril naar een werksituatie gekeken. Het boek is vormgegeven als werkboek. Praktisch met een ringband en veel Rijnlandse denkers en doeners komen aan bod via hun werkervaring of een interview.

De zeven eigenschappenStephen R. Covey

Om de juiste keuzes te maken is het van belang om te weten wat je wilt. Willen vanuit de kern van je persoon: je persoonlijke waarden die je drijven. Alleen wanneer je sterk en duidelijk hebt aan de hand van welke waarden je je leven in wilt richten, kun je de keuzes in je leven daarop afstemmen. Keuzes maken wordt dan makkelijker, gaat bewuster en je voorkomt dat je ergens onderweg tot de conclusie komt dat je enorm succesvol bent, maar niet in wat je wilt. Covey leert ons hoe we de kwaliteit van ons persoonlijk leven, diensten en organisaties kunnen verbeteren. Wie er mee aan de slag gaat zal merken dat het ook echt werkt. Je pakt het telkens opnieuw op om je beeld (weer) te herzien en aan te scherpen.

De kunst van leiderschapEric Koenen

Meer dan tachtig kunstwerken, van Mondriaan, Magritte, Willink, Appel, Escher en Warhol, passeren de revue. Daaraan gekoppeld de meest essentiële dilemma's waar leiders aan het begin van de 21e eeuw mee worstelen.

Geen indeling in hoofdstukken, maar je loopt, al lezend door diverse 'zalen’ met namen als ‘dreigingen’, ‘paradoxen’, ‘verbindingen’ en ‘stiltes’.

Koenen wil met deze kunst nieuwe gedachten oproepen en nieuwe verbindingen leggen. Dat werkt inspirerend om je eigen visie verder te ontwikkelen.

HR & Social MediaDiana Russo & Inge Beckers

Veel organisaties hebben sociale media (nog) niet op de strategische agenda staan, terwijl de ontwikkelingen onomkeerbaar zijn. Daarbij benutten HR-professionals, een uitzondering daargelaten, volgens de auteurs maar een klein deel van de mogelijkheden.

Dit boek geeft naast theoretische handvatten ook een scala aan bruikbare hulpmiddelen voor de HR-praktijk. Dat maakt dit boek tot een bruikbaar praktijkboek.

Volgens de auteurs zijn er drie rollen weggelegd voor de HR-professionals als het gaat om sociale media: als gebruiker, als verandermanager en als business partner. Deze rollen worden in het boek besproken.

Schrijversdagboek Virginia Woolf

Virgina Woolf (1882 – 1941) heeft naam gemaakt vanwege haar schrijfstijl, aangeduid met de experimentele techniek ‘stream of consciousness’. Voor zover er in haar boeken sprake is van een verhaal, vordert dat in impressionistische aandoende stukken. Eigenlijk fragmentarische verwoordingen van bewustzijnsflitsen.Ik ben het meest gehecht aan haar Schrijversdagboeken waarin ze haar gevoelsleven verwoord, dat ondanks alle zelfspot en ironie geregeld diepe inzinkingen en zelfs vlagen van krankzinnigheid heeft gekend. Wat mij aanspreekt is het feit dat ze haar moeilijke periodes niet uit de weg gaat maar er over blijft schrijven. Daar heb ik bewondering voor. Het is als het leven zelf.