Metamorfose – N.P.

2

Versie januari 2010

3

Inhoudstafel

Welkom 4

Een brokje geschiedenis 6

Opdrachtverklaring 8

Inspiratiebronnen 9

De afdelingen 10

Enkele diensten 23

Wie is wie? 27

Grondplan van het ziekenhuis 29

Hoe bereikt u het ziekenhuis? 30

Praktische informatie 32

Bijlagen

Het beroepsgeheim

Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk

4

Welkom

Beste nieuwe medewerker

Graag heet ik U via deze brochure welkom in het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Franciscus.

Met deze brochure is het onze bedoeling de nieuwe medewerkers wegwijs te maken in een complexe organisatie als ons ziekenhuis. Houdt de brochure dus in uw nabijheid: vooral in de eerste dagen en weken kan ze uitstekend van pas komen.

Uiteraard is de brochure slechts een verzameling van algemene informatie. De echte informatie, op maat van uw afdeling, uw dienst of uw job, zal U mondeling kunnen vernemen via uw afdelingshoofd en via Mevr. Kathleen De Cock die hiervoor speciaal beschikbaar is. Aarzel niet om uw vragen aan hen te stellen. Zelf hoop ik in de komende dagen persoonlijk met U kennis te kunnen maken.

Bij deze druk ik graag ook mijn waardering uit voor uw belangstelling in onze organisatie en mijn gelukwensen voor uw selectie. In zoverre staat U thans voor de niet geringe opgave om U te integreren in onze werking. Ik wens U dan ook alle succes bij uw inspanningen om de organisatiecultuur in al zijn aspecten te leren kennen. Mag ik hierbij verwijzen naar onze opdrachtverklaring die wij nadrukkelijk in tal van lokalen bekend maken. Hierbij verbinden wij onze kerntaak (de organisatie van een respectvolle en professionele zorg voor psychiatrische patiënten) aan een aantal inspiratiebronnen die ons hiertoe op het goede spoor kunnen zetten (de christelijke inspiratie, het ideeëngoed van Franciscus, de kwaliteitsideeën van de Balanced Scorecard, en zovele andere visies en invalshoeken). Wij zijn er in elk geval van overtuigd dat uw vakkennis en uw persoonlijkheid een meerwaarde zullen betekenen voor onze dagelijkse werking.

5

Mag ik U dan ook toewensen dat onze doelstellingen en inspiratiebronnen U persoonlijk kunnen motiveren om patiënten een eind op weg te helpen naar een beetje geluk en een betere toekomst.

Ik dank U nu reeds voor uw inzet en engagement.

J. Himpe Algemeen Directeur

6

Een brokje geschiedenis

Door de eeuwenlange inzet van de congregatie der Grauwzusters Penitenten, is het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Franciscus uitgegroeid tot een modern therapeutisch centrum in Zuid-Oost-Vlaanderen. Dit moge blijken uit volgend historisch overzicht:

1344 Stichting van de Congregatie door Burggraaf Van Melun 1689 Tijdens de Spaanse Overheersing krijgt het klooster de

toelating om geesteszieke vrouwen te verplegen 1809 Erkenning als instelling van openbaar nut bij Keizerlijk

Decreet van Napoleon 1905 Toelating van het Ministerie van Justitie voor het

verplegen van 70 vrouwelijke geesteszieken 1923-1967 Gestadige uitbreiding tot 440 bedden 1972 Oprichting van v.z.w. Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-

Franciscus 1975-1990 Door overheidsbeslissingen is er een duidelijke afbouw

van het aantal bedden tot 175 2005 Beddencapaciteit:

7

A-dienst: dienst voor patiënten die ofwel dringende hulp vergen in geval van crisistoestand, ofwel een observatie of actieve behandeling nodig hebben.

30 bedden

T-dienst: dienst voor patiënten welke een behandeling nodig hebben die erop gericht is hun sociale wederaanpassing optimaal te verzekeren.

60 bedden

Tp-dag: semi-residentieel, dienst voor patiënten die dagbehandeling volgen en welke een behandeling nodig hebben die erop gericht is hun sociale wederaanpassing optimaal te verzekeren.

43 plaatsen

Tp-nacht: semi-residentieel, dienst voor patiënten die ’s nachts naar het ziekenhuis komen en welke een behandeling nodig hebben die erop gericht is hun sociale wederaanpassing optimaal te verzekeren.

5 bedden

Sp-dienst: dienst voor oudere psychogeriatrische patiënten waarbij behandeling en/of revalidatie nodig is.

25 bedden

Totaal: 163 bedden

Dus 163 erkende ziekenhuisbedden, plus ongeveer 19 uitdovende Psychiatrisch Verzorgingstehuisbedden en 30 erkende bedden Beschut Wonen (deze laatste zijn ondergebracht in een aparte VZW). De afdelingen zijn onderverdeeld in leef- of behandelgroepen. De therapieprogramma’s vertrekken vanuit de hulpvraag van de patiënt.

8

Opdrachtverklaring

Als algemeen psychiatrisch ziekenhuis met een behandelfunctie binnen de regio Zuid-Oost-Vlaanderen staan wij open voor patiënten met algemeen psychiatrische en psychosociale problemen en dit ongeacht hun maatschappelijke positie en filosofische of religieuze overtuiging.

Ons ziekenhuis dankt zijn bestaan aan acht eeuwen inzet en inspiratie van de Grauwzusters Penitenten met trouw aan de spiritualiteit van Sint-Franciscus.

Wij onderschrijven volgende opdrachten: 1. Een patiëntenzorg met klemtonen op:

aandacht voor de patiënt in al zijn noden en vragen, zijn familie en omgeving

het behoud en het herwinnen van zelfstandigheid en zelfredzaamheid

gestructureerde behandelplannen op maat van de individuele hulpvraag van elke patiënt

2. Een zorgorganisatie met klemtonen op: geïntegreerde multidisciplinaire teams ondersteunende diensten ten dienste van patiënt en patiëntenzorg netwerkvorming en zorgcircuits in samenwerking met de andere

partners in de gezondheids- en welzijnszorg 3. Een organisatiecultuur met klemtonen op:

gestructureerde en open communicatie tussen alle teamleden en alle geledingen van het ziekenhuis

persoonlijke ontplooiing en ontwikkeling van deskundigheid

9

Inspiratiebronnen

Voor de uitwerking van deze opdrachten putten wij uit volgende inspiratiebronnen: 1. De christelijke visie

naar het voorbeeld van Jezus, met aandacht voor elke mens in zijn totaal mens zijn, in het bijzonder voor de zieke en gekwetste mens, in een ethisch christelijk perspectief.

2. Het gedachtegoed van Sint-Franciscus uitgaande van zijn oproep tot eenvoud, armoede en gastvrijheid.

3. De kwaliteitszorg als een lerende organisatie die gericht is op een streven naar continue kwaliteitsverbetering binnen alle geledingen.

Wij engageren ons om de hoger beschreven opdrachtverklaring te operationaliseren in kritische doelstellingen en kernopdrachten, en de uitvoering ervan te begeleiden, te evalueren en bij te sturen.

10

De afdelingen

Afdeling Indicatiestelling & Angst en Stemming

Zorgprogramma Indicatiestelling

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.30 Psychiater: Dr. Chris Eeckhout Afdelingshoofd: Mevr. Anja Van Hende Zorgcoach: Dhr. Robert Vervaet Psycholoog: Dhr. Robert Vervaet Maatschappelijk werker: Mevr. Leen Van Melckebeke

Doelgroep: Indicatiestelling is een residentiële afdeling met 10 bedden. Deze bedden bevinden zich gedeeltelijk op een gesloten unit. Wij richten ons op volwassenen die onvoldoende gekend zijn in ons ziekenhuis waardoor screening prioritair is. Het betreft zowel vrijwillige als gedwongen opnames.

Behandelvisie: Conform de algemene visie van het ziekenhuis hechten we veel belang aan het biopsychosociaal model. We zien een opname dan ook als een zoeken naar herstel van evenwicht tussen psychologische (mentale en emotionele), biologische (fysische) en sociale of relationele aspecten.

Als we een goed zicht krijgen op hoe mensen intrapsychisch en relationeel functioneren kunnen we komen tot een optimale indicatiestelling voor behandelgroep of doorverwijzing. We vinden het daarbij heel belangrijk om met alle betrokkenen tot een geïndividualiseerd behandelingsvoorstel te komen. Hoewel we oog hebben voor de beperkingen zullen we ons

11

vooral toeleggen op het in kaart brengen van sterke punten (kwaliteiten) en aanwezige of te ontwikkelen hulpbronnen.

Deze totaalvisie vormt de basis van ons handelen binnen indicatiestelling. We zoeken er naar om de reden van opname in een zo breed mogelijk kader te plaatsen om een genuanceerd beeld te krijgen van de patiënt en zijn problematiek.

Zorgprogramma Angst en Stemming

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.30 Psychiater: Dr. Benedicte Monté Afdelingshoofd: Mevr. Anja Van Hende Zorgcoach: Mevr. Amy Clarysse Psycholoog: Mevr. Amy Clarysse Maatschappelijk werker: Mevr. Leen Van Melckebeke

Doelgroep: De eenheid Angst- en Stemmingsstoornissen is een open residentiële afdeling met 11 bedden. Het behandelprogramma is gericht op volwassenen met een angst- of stemmingsproblematiek, die een minimale bereidwilligheid tonen om te functioneren in een behandelgroep en binnen de vooropgestelde structuur. De personen dienen te beschikken over voldoende fysieke en psychische mogelijkheden om actief deel te nemen aan het programma. De eenheid Angst en Stemming biedt behandelmogelijkheden voor vrijwillige en gedwongen opnames.

Opname in het zorgprogramma Angst en Stemming, is aangewezen bij mensen met een duidelijke angst- of stemmingsproblematiek, waarbij eveneens sprake kan zijn van duidelijke interpersoonlijke probleemgebieden (relatieproblematiek, gezinsproblematiek en familiale problematiek) en disfunctioneren op vlak van werk en vrije tijd.

12

Behandelvisie: Wij opteren voor het biopsychosociaal model. Hierbinnen wordt een angst- of stemmingsproblematiek gezien als het resultaat van de continue interactie tussen een aangeboren kwetsbaarheid (biologisch), de persoonlijke ontwikkeling (psychologisch) en de omstandigheden (sociaal). In plaats van een lineaire oorzaak/gevolg redenering, houden we rekening met circulaire processen waarbij zeer verschillende medebepalende factoren betrokken zijn. Het betreft hier onder meer voorbeschikkende, uitlokkende, bestendigende en beschermende factoren. We gaan er van uit dat als mensen anders leren denken, zij sneller en met minder klachten uit hun angst- of stemmingsproblematiek komen en nadien ook beter beschermd zijn tegen terugval. Samen met de patiënt wordt gezocht naar unieke en geïndividualiseerde oplossingen. En samen met de patiënt gaat de therapeut op zoek naar de aanwezige hulpbronnen en de sterktes die kunnen helpen in zijn zoektocht naar oplossingen. Dit kan de negatieve spiraal aan betekenissen doorbreken en helpt de patiënt hoopvol en toekomstgericht te kijken.

We trachten vanuit deze totaalvisie een context te creëren die de keuzemogelijkheden van de patiënt vergroot en hem/haar aanmoedigt om opnieuw volop deze keuzes na te streven.

Afdeling Ontwenning

Zorgprogramma Ontwenning

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.26 Psychiater: Dr. Sofie De Munck Afdelingshoofd: Mevr. Annemie Hove Zorgcoach: Mevr. Anne Van Wayenberg Psycholoog: Mevr. Evelyne De Bruycker Maatschappelijk werker: Mevr. Hilde De Smet

13

Doelgroep: Het behandelprogramma is gericht op volwassenen met een ernstig en primair ethylmisbruik of medicatie-afhankelijkheid, waar bijkomend sprake is van onderliggende interpersoonlijke (relatieproblematiek, gezinsproblematiek en familiale problematiek) en psychische probleemgebieden (depressie, angststoornissen, persoonlijkheids-problematiek, …).

Behandelvisie: Wij opteren voor een brede, maar tegelijkertijd geïntegreerde benadering en zorg op maat. Vanuit deze visie hanteren wij het biopsychosociaal model. Hierbinnen wordt een afhankelijkheid gezien als het resultaat van de continue interactie tussen een aangeboren kwetsbaarheid (biologisch), de persoonlijke ontwikkeling (psychologisch) en de omstandigheden (sociaal). Tijdens de behandeling ligt de klemtoon op oplossingsgericht systemisch werken. Hierin is het de taak van de therapeut om samen met de patiënt een context te ontwikkelen waarin hij ervoor kan kiezen zichzelf te veranderen. Hiernaast baseren wij ons op de cognitieve gedragstherapie, de motivationele gespreksvoering en de terugvalpreventie als complementaire basisstrategieën. Concrete doelstellingen:

motivatie tot gedragsverandering bevorderen kennis verwerven rond verschillende aspecten van een

afhankelijkheid inzicht krijgen in en leren omgaan met de persoonlijke

hoogrisicosituaties inzicht krijgen en leren omgaan met de achterliggende problematiek herstel of verbetering van de fysieke mogelijkheden maatschappelijke en sociale reïntegratie op het gebied van

huisvesting, werk en vrije tijd

14

Zorgprogramma Oriëntatietraining

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.26 Psychiater: Dr. Sofie De Munck Afdelingshoofd: Mevr. Annemie Hove Zorgcoach: Mevr. Sylvie Dehouck Psycholoog: Mevr. Evelyne De Bruycker Maatschappelijk werker: Mevr. Hilde De Smet

Doelgroep: Het behandelprogramma is aangewezen bij ernstige geheugenstoornissen in combinatie met centraal-executieve stoornissen, waarbij de aanwezigheid van een afhankelijkheid aannemelijk is en alternatieve verklaringen voor de cognitieve stoornissen onwaarschijnlijk zijn. Het gaat hier vaak om een vermoeden van de diagnose ‘Syndroom van Korsakov'.

Behandelvisie: We vertrekken vanuit het biopsychosociaal model, dat stelt dat zowel het ontstaan, het verloop als de gevolgen van alcoholproblemen samenhangen met lichamelijke, psychologische en sociale factoren. Verder maken we gebruik van de empatisch-directieve benadering. Hierbij fungeren zorgverleners als externe coach door het bieden van structuur en overzicht, waardoor de patiënten zoveel mogelijk in staat gesteld worden zelfstandig te functioneren. Deze benadering is een omgangsvorm voortgekomen uit het 4 K-model van Lindenhoff, en biedt vooral zekerheid en veiligheid aan de patiënten. Binnen dit model handelen we volgens de principes ‘kort, concreet, consequent en continu’. Hiernaast hanteren we de cognitieve gedragtherapie en de motivationele gespreksvoering als complementaire basisstrategieën.

15

De algemene doelstelling is het installeren van een bepaalde structuur in het leven, met het oog op een cognitieve en fysieke revalidatie. Deze is enerzijds gericht op het herstel van de functies en anderzijds op het in stand houden van de resterende en herwonnen mogelijkheden.

Concrete doelstellingen: inzicht krijgen in de eigen beperkingen gebruik leren maken van compensatietechnieken, zoals de agenda kennis en inzicht verwerven in de eigen

afhankelijkheidsproblematiek contacten met familie herstellen

Afdeling Woonactivatie - Rehabilitatie

Zorgprogramma Woonactivatie

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.55 Psychiater: Dr. Chris Eeckhout Afdelingshoofd: Mevr. Ann T’Joen Zorgcoach: Mevr. Marijke Claerhout Psycholoog: Mevr. Marijke Claerhout Maatschappelijk werker: Dhr. Boudewijn Baeskens

Doelgroep: Het zorgprogramma richt zich tot patiënten die de acute fase in hun ziekteproces achter de rug hebben en gemotiveerd zijn om (opnieuw) zelfstandig of semi-zelfstandig (bv. beschutte woonvorm) te wonen.

16

Behandelvisie: Woonactivering wil mensen direct voorbereiden op een leven buiten het ziekenhuis, meer speciaal op het alleen wonen. Dit kan zijn in een woning of een appartement, maar evenzeer in een beschut woonproject. Mensen die hiervoor kiezen, moeten over heel wat vaardigheden beschikken. Koken, zijn tijd zinvol organiseren, onderhoud, winkelen, verantwoord omgaan met geld… zijn wezenlijk om een zinvol en bevredigend bestaan te leiden. In verschillende stappen proberen wij kandidaten hierin te begeleiden.

Intakefase (1 week): men neemt zelf het initiatief om zich voor dit programma in te schrijven. Men neemt hiervoor contact op met Mevr. Marijke Claerhout. In een persoonlijk gesprek worden de persoonlijke verwachtingen uitgeklaard.

Opleidingsfase (2 weken): gedurende 2 weken volgt men een cursus, die een theoretische basis legt voor het zelfstandig wonen.

Oefenfase (10 weken): in groep wordt men begeleid naar zelfstandigheid. Heel wat activiteiten (koken; activiteiten dagelijks leven; sociale vaardigheden; themagesprekken; planning en organisatie) zullen stelselmatig worden uitgebreid.

Trainingsfase (12 weken): men krijgt nu de gelegenheid zijn kunnen te bewijzen en verder te vervolmaken. Men beschikt over een eigen kamer die men overigens zelf onderhoudt, staat zelf in voor zijn voedsel, organiseert zelf zijn tijdsbesteding. Er is mogelijkheid om in het systeem van arbeidszorg te stappen.

Uiteraard kan men bij dit alles terugvallen op individuele begeleiding. Gedurende en op het einde van elke fase zijn er evaluatiemomenten, waarin samen met de begeleiding de inzet van elke deelnemer wordt besproken en waar nodig bijgestuurd.

17

Zorgprogramma Rehabilitatie

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.55 Psychiater: Dr. Chris Eeckhout Afdelingshoofd: Mevr. Ann T’Joen Zorgcoach: Mevr. Marijke Claerhout Psycholoog: Mevr. Marijke Claerhout Maatschappelijk werker: Dhr. Boudewijn Baeskens

Doelgroep: 15 psychiatrische patiënten die een langdurige behandeling nodig hebben of blijvend op gespecialiseerde psychiatrische zorg zijn aangewezen.

Behandelvisie: Aan de hand van individuele behandelplannen tracht het team het zelfzorgvermogen van de patiënten te behouden of op een hoger niveau te brengen. We stellen het verhogen van de levenskwaliteit als prioritair. We beogen hiermee een zo groot mogelijke tevredenheid op persoonlijk en maatschappelijk vlak. Het is zeker niet onze bedoeling om de persoon in wezen te veranderen. Rehabilitatie is een permanent proces dat evolueert in de tijd: het moet worden aangepast aan de verschillende levenssituaties van de patiënt. Enkele activiteiten die ons helpen ons doel te bereiken:

ochtendvergadering actualiteitenbespreking (‘de krant’) themavergaderingen begeleide vrijetijdsactiviteiten begeleid marktbezoek kooktherapie …………

18

Afdeling Psychosenzorg

Zorgprogramma Psychosenzorg

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.55 Psychiater: Dr. Chris Eeckhout Afdelingshoofd: Mevr. Annick Van Merhaegen Zorgcoach: Mevr. Sigrid De Witte en

Mevr. Isabel De Wolf Psycholoog: Mevr. Sigrid De Witte Maatschappelijk werker: Dhr. Boudewijn Baeskens

Doelgroep: De afdeling is een open unit die plaats biedt aan 20 mensen. De behandeling richt zich op mensen met psychotische problemen zoals:

Moeilijkheden met denken, concentreren Gedachten hebben die anderen niet delen Dingen voelen, horen die anderen niet voelen Moeite met plannen maken, initiatieven nemen

Behandelvisie: De behandelvisie is gebaseerd op het dynamische stress-kwetsbaarheidsmodel. Dit model gaat ervan uit dat bij mensen die een psychose (of daaraan verwante stoornis) ontwikkelen, er sprake is van een verhoogde kwetsbaarheid voor de uitlokking van een psychose. Het gaat hierbij om een combinatie van kwetsbaarheid en stress. De kwetsbaarheid is een soort ‘aanleg’, en is voor een belangrijk deel erfelijk bepaald. Het betekent dat men onder invloed van stress vatbaarder is voor de ontwikkeling van een psychose. Afhankelijk van ieders persoonlijke doelstellingen wordt samen met de patiënt een programma opgesteld. Dit kan bestaan uit:

Medisch-psychiatrische opvolging Individuele en groepsgesprekken

19

Maatschappelijke begeleiding Psycho-educatie (familie en patiënt) Modules (omgaan met medicatie en symptomen) Ateliers Psycho-creatief zijn Emotioneel lichaamswerk Actueel zijn en blijven Persoonlijke tijd Vrije tijd

Daarnaast nodigt de leefgroepwerking mensen uit aan te sluiten op het ritme van de dag.

Afdeling Psychogeriatrie

Zorgprogramma Psychogeriatrie

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.65 Psychiater: Dr. Katleen Van Haute Afdelingshoofd: Dhr. Ronny Van Herzeele Zorgcoach: Psycholoog: Mevr. Marijke Claerhout Maatschappelijk werker: Mevr. Hilde De Smet

Doelgroep: Het betreft een zeer divers publiek waarbij vooral psychogeriatrische gedragsproblemen in al hun diversiteit een indicatie zijn voor opname in het zorgprogramma Psychogeriatrie. We kunnen als voorbeeld aanhalen: een dementerende persoon die zolang er geen uitermate gedragsmatige problemen zijn perfect binnen de thuissituatie of rustoord kan functioneren, doch die bij uitgesproken agressie of tegendraads zijn opgenomen wordt.

20

Behandelvisie: In dit zorgprogramma Psychogeriatrie ligt het hoofdaccent op revalidatie. Bij de revalidatie van oudere patiënten is de normalisatie een belangrijk principe: men beoogt een zo gering mogelijk verschil tussen de levenswijze van de patiënten en die van gezonde, buiten de instelling verblijvende, oudere personen. De thuissituatie is als omgeving uiteraard veel “normaler” dan een instelling. Toch kan men bij de organisatie van een gerontopsychiatrische afdeling een poging ondernemen om deze thuissituatie, rekening houdend met de beperkingen die aan elk instituut eigen zijn, zo dicht mogelijk benaderen. Normalisatie betekent ook dat men een zo “normaal” mogelijk gedrag verwacht. Uiteraard zal hierbij een continue observatie van de patiënt, waarbij diens mogelijkheden en beperkingen nauwkeurig in kaart worden gebracht en doorlopend aan een kritische reflectie worden onderworpen, als richtsnoer gelden. Revalidatie betekent dat men streeft naar een onafhankelijk en zelfstandig gedrag.

In het kader van de revalidatie kunnen tal van activiteiten worden georganiseerd. Een aantal van deze activiteiten maken deel uit van de Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL) waarbij naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid wordt gestreefd bij activiteiten zoals het wassen, het kleden, het eten en het naar toilet gaan. Hierbij kan de zelfstandigheid van de patiënt worden bevorderd door het nemen van ergonomische maatregelen: men verandert het te gebruiken materiaal in functie van de mogelijkheden van de patiënt. Voorts worden patiënten zoveel mogelijk bij de huishoudelijke activiteiten betrokken. Men stimuleert hen ook tot het nemen van voldoende lichaamsbeweging. Daarnaast schept men voldoende mogelijkheden om sociale contacten aan te gaan.

21

Dagcentrum

Zorgprogramma Dagcentrum

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.40 Psychiater: Dr. Benedicte Monté Afdelingshoofd: Mevr. Dominique D’Haenens Zorgcoach: Dhr. Tom Van Eeckhaute Psycholoog: Dhr. Tom Van Eeckhaute Maatschappelijk werker: Mevr. Dominique D’Haenens

Doelgroep: 1. Resocialisatie: Herintegratie in de eigen of een nieuwe sociale omgeving 2. Rehabilitatie: Streven naar het hoogst haalbare niveau van functioneren,

onafhankelijkheid en kwaliteit van leven voor mensen met langdurige psychiatrische beperkingen

3. Activatie: Een georganiseerde reeks van zorgactiviteiten met de bedoeling de patiënt te activeren of via een bepaald leefklimaat de nodige structuur en zinvolle daginvulling bij te brengen

4. Ontmoeting: Aanbieden van een leefklimaat dat gestructuureerd is en respect heeft voor het tempo van de patiënt

Behandelvisie: Psychosociale rehabilitatie is een samenhangend geheel van psychosociale interventies (vaardighedenontwikkeling, lotgenotenondersteuning, arbeidstraining, psychotherapie) voor mensen met langdurige psychiatrische beperkingen met als doel het hoogst haalbare niveau van functioneren, onafhankelijkheid en kwaliteit van leven te bereiken. Op het dagcentrum lopen een aantal specifieke programma’s voor mensen ouder dan 18 jaar met psychiatrische aandoeningen, voor wie de ambulante hulpverlening in de vorm van spreekuren ontoereikend is, maar een volledige opname niet nodig of langer vereist is. Als algemene voorwaarde geldt dat patiënten zich al dan niet met behulp van de omgeving buiten de uren van het dagcentrum (avonden, nachten,

22

weekenden) op een verantwoorde manier staande kunnen houden. Er wordt van de patiënt verwacht dat hij zelfstandig van en naar het dagcentrum kan komen, hetzij met eigen vervoer, hetzij met openbaar vervoer. Van belang is verder dat de patiënt gemotiveerd is voor een behandeling, hiervoor tijd kan en wil vrijmaken en dat de bereidheid bestaat om deel te nemen aan therapieën en activiteiten. Het is belangrijk dat deelnemers op de geplande dagen naar het dagcentrum komen zodat aan de hulpvraag tegemoet kan gekomen worden. Het Dagcentrum is elke werkdag te bereiken tussen 9u en 16u.

Psychiatrisch Verzorgingstehuis

Zorgprogramma Psychiatrisch Verzorgingstehuis (PVT)

Rechtstreeks nummer: 09/364.46.60 Psychiater: Dr. Chris Eeckhout Coördinator: Mevr. Véronique Van Gansbeke

In ons psychiatrisch verzorgingstehuis worden geen opnames gedaan.

23

Enkele diensten

Arbeidszorgcentrum "De Schakel" Het arbeidszorgcentrum is een dienst van het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint–Franciscus en is erkend door PAOV, het platform Arbeidszorg Oost–Vlaanderen. Het AZC “De Schakel“ biedt interessante arbeidsactiviteiten aan, dit zowel aan patiënten van het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint–Franciscus (VB, RAR, Dagcentrum) als van het Beschut Wonen “De Vlaamse Ardennen”. Het AZC biedt “werk op maat” aan, m.a.w. er is begeleiding van een ergotherapeut zodat “de medewerkers“ tijd krijgen om te leren en ervaring op te doen. De geleverde arbeid is nuttig en waardevol. Voor sommigen is dit een vervangende arbeidsinvulling (arbeidszorg): een interessante, actieve en waardevolle dagbesteding. Voor anderen ligt de klemtoon op arbeidstraining in een voorbereiding op een opleiding of tewerkstelling in beschutte werkplaats, vrijwilligerswerk of werk in het reguliere circuit. De begeleidende therapeut wil zowel zorg dragen voor de medewerkers door zijn professionele aanpak en begeleiding als aandacht hebben voor een kwaliteitsvolle aflevering van diensten en producten. Een aangename werksfeer biedt iedereen kansen tot ontplooiing, ontmoeting en waardering. Men baseert zich binnen het AZC voor deze doelstellingen op de filosofie van de arbeidsrehabilitatie.

Creatieve therapie Het hoofdaccent van deze therapie ligt op beeldende creatieve therapie. Het beeldend werk wordt gebruikt als middel om veranderingsprocessen op gang te brengen en te bewerkstelligen. Uitgaande van de cliënt wordt er samen met de therapeute een doelstelling en methodiek geformuleerd.

F.

24

Dienst Vrije Tijd en "Het Trefpunt" De dienst "Vrije Tijd" heeft wekelijks een programma met sportieve en socio-culturele activiteiten, binnen en buiten het ziekenhuis. “Het Trefpunt” is een ontmoetingsplaats met cafetaria waar patiënten ook met hun bezoek terecht kunnen. Voor meer informatie, raadpleeg het verplegend personeel.

Ombudsdienst Zoals de wet van 22 augustus 2002 het voorschrijft wordt aan de patiënten een onafhankelijke ombudsdienst aangeboden. De heer Willy Van Parys is de externe ombudsman. Opdrachten ombudsfunctie:

1. Voorkomen van klachten door het bevorderen van de communicatie patiënt-hulpverlener

2. Klachtenbemiddeling 3. Patiënt informeren over mogelijkheden indien bemiddeling mislukt 4. Informatie over organisatie, werking, procedureregels

ombudsfunctie 5. Aanbevelingen geven ter voorkoming van herhaling van

tekortkomingen die aanleiding geven tot klachten

Ontslagmanagement Ontslagmanagement (coördinator: Baeskens Boudewijn) wil de continuïteit van zorg bevorderen voor kwetsbare patiëntengroepen. Met een gestructureerde ontslagvoorbereiding, die start bij de opname in het ziekenhuis, willen wij voor patiënten met een complexe of continuïteitsproblematiek én hun mantelzorgers een geïndividualiseerd zorgpakket aanbieden. De methodiek wordt op iedere afdeling van ons ziekenhuis door de respectievelijke sociale diensten gedragen. Het samenstellen, evalueren en bijsturen van dit zorgpakket gebeurt via multidisciplinaire samenwerking. Ook overleg met externe hulpverleners heeft in de ontslagvoorbereiding een belangrijke plaats. Met de implementatie van het ontslagmanagement wil men heropnames in

25

residentiële voorzieningen verminderen, heropnames voorkomen, de periodes tussen twee opnames verlengen en de samenwerking met externe hulpverlenende instanties bevorderen. Het functieprofiel van de ontslagmanager situeert zich op 3 niveau’s: micro-, meso- en macroniveau. De taken op microniveau situeren zich rond de individuele patiënt. De sociale re�integratie wordt grondig en via een gestructureerd proces voorbereid, rekening houdend met een aantal belangrijke principes: geïndividualiseerde zorg, continuïteit van zorg, betrokkenheid van mantelzorgers en extramurale hulpverleners. De methodiek van het huisbezoek en van het zorgoverleg zijn voor de maatschappelijk werker belangrijke hulpmiddelen. Samenwerking in het interdisciplinair team maakt het mogelijk dat het zorgplan opgesteld, uitgevoerd en geëvalueerd wordt. Op mesoniveau werkt de coördinator van het ontslagmanagement - en dit in overleg met de directie - aan het creëren van een cultuur binnen het ziekenhuis die continuïteit van zorg bevordert en bewaakt. De coördinator participeert aan de intervisievergaderingen en staat in voor interne vorming rond de principes van de methodiek. Op macroniveau werkt de coördinator, samen met de directie, mee aan de ontwikkeling van transmurale communicatiestructuren, de inschakeling van het ziekenhuis in zorgnetwerken en het uitdragen van expertise naar samenwerkingspartners. De coördinator neemt deel aan de intervisies die door het Ministerie van Volksgezondheid worden georganiseerd.

Personeelsbibliotheek Het ziekenhuis beschikt over een bibliotheek met een 1500-tal boeken van alle genres. Inschrijven en uitlenen is gratis. Voor meer informatie kan je terecht bij Mevr. J. Van de Putte.

26

Samenwerkingsverbanden Wij werken actief samen met verschillende partners uit de ruime regio en participeren in verschillende zorgcircuits Er zijn samenwerkingsverbanden met: AZ Sint Elizabeth, Zottegem Ontwenningskliniek “De Pelgrim”, Scheldewindeke Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Oost- Vlaanderen

(POPOV-GGZ) Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) PISAD (Provinciaal Intergemeentelijk Samenwerkingsverband voor

Drugbegeleiding Zuid-Oost-Vlaanderen) Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Zuid-Oost-Vlaanderen Woon- en Zorgcentrum Ter Deinsbeke, Zottegem Huize Borremans, Zottegem Algemeen Ziekenhuis Oudenaarde Kliniek Zusters van Barmhartigheid, Ronse PIOZ (Provinciaal Interdisciplinair Overleg Ziekenhuishygiëne Oost-

Vlaanderen)

Ziekenhuispastoraat Deze dienst staat in voor de pastorale zorg door middel van liturgische vieringen en verdiepende gesprekken. Binnen de verschillende taken van de pastorale dienst komt de patiënt op de eerste plaats: taak naar de patiënten toe: pastorale gesprekken, gemeenschappelijke begeleiding, liturgische en sacramentele vieringen; taak naar de familie toe: pastorale gesprekken; taak naar de personeelsleden toe: pastorale gesprekken en vorming; taak naar het ziekenhuis toe: pastoraal aanbod voor de gehele gemeenschap, bijdrage aan de christelijke profilering en vertegenwoordiging van de pastorale dienst; taak naar de pastorale dienst toe: organisatie en communicatie, bureelwerk, eigen vorming en spiritualiteit.

27

Wie is wie?

De artsen Dr. C. Eeckhout, hoofdgeneesheer, psychiater Dr. S. De Munck, psychiater Dr. B. Monté, psychiater Dr. K. Van Haute, psychiater Dr. D. De Pauw, huisarts

Het directieteam Dhr. J. Himpe, algemeen directeur Dhr. M. De Gusseme, verpleegkundig en paramedisch directeur Dr. C. Eeckhout, hoofdgeneesheer, psychiater Dhr. P. Rasschaert, stafmedewerker directie

De sociale dienst Dhr. B. Baeskens Mevr. H. De Smet Mevr. D. D’Haenens Mevr. L. Van Melckebeke

De afdelingshoofden Mevr. A. Van Hende voor de afdeling Indicatiestelling en Angst- & stemmingsstoornissen Mevr. A. Hove voor de afdeling Ontwenning Mevr. A. T’Joen voor de afdeling Rehabilitatie en Woonactivatie Mevr. A. Van Merhaegen voor de afdeling Psychosenzorg Dhr. R. Van Herzeele voor de afdeling Psychogeriatrie Mevr. D. D’Haenens voor het Dagcentrum Mevr. V. Van Gansbeke voor de PVT

Stafmedewerker patiëntenzorg: Mevr. K. De Cock

Apotheek: Mevr. A. De Bruycker en Mevr. K. Van Turtelboom

28

Personeelsdienst: Mevr L. De Visscher en Mevr. E. Schepens Arbeidsgeneesheer: Dr. D. Verniers (IDEWE)

Preventieadviseur veiligheid: Dhr. P. Van Durme (IBEVE)

Externe preventieadviseur psychosociale aspecten: Mevr. A. Maes (IBEVE)

Keuken: Mevr. H. Petrus

29

Grondplan van het ziekenhuis

Grondplan van het ziekenhuis

VB ISKB

PVT

RAR

Dagc

Sp

30

Hoe bereikt u het ziekenhuis?

Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Franciscus Penitentenlaan 9 9620 ZOTTEGEM 09/364.46.46 09/364.46.50 info@pzsfz.be www.sint-franciscus.be

Aansluiting met “Belbus” 09/210.94.94

Aalst

E 40

Geraardsbergen

Merelbeke Gent

Oudenaarde

10 km

15 km

Afrit “Wetteren”

Afrit “Erpe-Mere”

“De Vos”

Spoorweg

Zottegem “centrum”

Velzeke “Dorp”

Zottegem

PZ St.-Franciscus

Herzele

Oosterzele

Brussel

Gent

31

Het ziekenhuis ligt in Velzeke, deelgemeente van Zottegem, op 200m van het dorpsplein en op 400m van de bushalte.

Een folder van “De Lijn” met informatie over het openbaar vervoer tussen Velzeke en Zottegem is ter beschikking op de receptie.

Het ziekenhuis is eveneens bereikbaar met “De Belbus”. Telefoneer minstens 2 uur op voorhand naar het nummer 09/210.94.94

32

Praktische informatie

Administratieve gegevens: Waarschijnlijk zal uw contract al ondertekend zijn op uw eerste werkdag. Bewaar het zorgvuldig. Op de eerste werkdag zal u een arbeidsreglement overhandigd worden, lees het grondig na.

Internet: www.sint-franciscus.be Beroepsgeheim: zie bijlage 1. Procedureboek: het procedureboek is te vinden op het intranet

M:\procedureboek. Op deze locatie zijn ook alle formulieren beschikbaar die gangbaar zijn in het ziekenhuis.

Intern noodplan: er is op elke afdeling een brochure van het intern noodplan aanwezig. Jaarlijks worden er één of meerdere evacuatieoefeningen gedaan met het oog op het verbeteren van de vlotte evacuatie van patiënten in geval van nood. Tweejaarlijks worden er ook theorieopleidingen voorzien. Op vraag worden er ook extra theorielessen voorzien voor nieuwe werknemers. Ons oproepsysteem is verbonden met onze brandcentrale. Uw afdelingshoofd zal u hierover uitgebreid briefen.

Arbeidsreglement: het arbeidsreglement is te vinden op het intranet M:\Varia\arbeidsreglement.

Ondernemingsraad: De ondernemingsraad is een adviesorgaan waar werkgevers- en werknemersafgevaardigden samen aan tafel zitten om allerhande zaken te bespreken die invloed hebben op de werking van het ziekenhuis. De werknemersafgevaardigden hebben de taak erop toe te zien dat de rechten van de werknemers gerespecteerd worden. De verslagen zijn te vinden op het intranet M:\Varia\verslagen ondernemingsraad.

CPBW (Comité voor de Preventie en Bescherming op het Werk): Het CPBW is een adviesorgaan waarin zowel werkgevers- als werknemersafgevaardigden zetelen. Ook de arbeidsgeneesheer en preventieadviseur participeren in dit overlegorgaan. Het is de bedoeling

33

dat er vanuit dit orgaan op toegezien wordt dat de gezondheid en het welzijn van werknemers gerespecteerd worden.

Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk: zie arbeidsreglement p. 63 (uittreksel uit arbeidsreglement zie bijlage 2)

Middagmaal: Er kan zowel warm als koud eten (koude schotel) gegeten worden. Ook kunnen belegde broodjes besteld worden. U schrijft zich in aan de receptie vóór 10u ’s morgens en duidt daar uw keuze aan. Afhankelijk van uw uurrooster en de afspraken op dienst kan u uw maaltijd nuttigen in het personeelsrestaurant. U kan uiteraard ook uw eigen eten meebrengen. Soep, water en koffie worden u gratis aangeboden in het personeelsrestaurant. Voor een warme of koude maaltijd (met inbegrip van dessert) betaalt u € 2,5. Een belegd broodje kost € 1,5. U hoeft niet ter plaatse af te rekenen. Alles wordt verrekend via uw loon.

Kledij: Er wordt u, afhankelijk van uw functie, beroepskledij aangeboden door het ziekenhuis. Deze wordt ook door het ziekenhuis gewassen (uitbesteding). Personeel in de patiëntenzorg is niet altijd verplicht beroepskledij te dragen! Personeel van de technische dienst en keuken draagt beroepskledij volgens de afspraken en veiligheidsnormen.

Sleutels en kledijkastje: U zal via uw afdelingshoofd een bos sleutels krijgen. Verlies deze niet! Er wordt u ook een kleedkastje aangeboden (afhankelijk van uw afdeling, al dan niet op de afdeling zelf). Laat geen waardevolle spullen achter in uw kleedkastje, het ziekenhuis kan niet aansprakelijk gesteld worden voor verlies!

EHBO koffer: Op elke afdeling is een uitgebreide EHBO-koffer voorhanden. Uw afdelingshoofd zal u hierover uitgebreid briefen.

Assistentieknop afdelingen: Elke afdeling heeft één of meer assistentieknoppen. Deze kunnen door het personeel in geval van nood gebruikt worden. Uw afdelingshoofd zal u hierover uitgebreid briefen.

Verwittigen in geval van ziekte: In geval van ziekte is het noodzakelijk dat u vóór de aanvang van uw shift uw dienst op de hoogte brengt alsook de personeelsdienst. Stuur (of bezorg) uw

34

ziekenbriefje meteen aan de personeelsdienst. Volg verder de afspraken in het arbeidsreglement.

Personeelsdienst: De personeelsdienst kan al uw vragen betreffende uw contract, loon, verlof ed. beantwoorden (liefst van 10u tot 12u).

Problemen, opmerkingen, klachten: Heeft u vragen, bedenkingen, klachten … bespreek deze dan best eerst met de betrokken personen. Ligt dit te gevoelig of lukt dit niet, bewandel dan best de hiërarchische ladder (betrokkene, afdelingshoofd, directeur patiëntenzorg en/of campuscoördinator).

Voor verdere vragen en informatie kan u terecht bij: Kathleen De Cock Verantwoordelijke nieuwe werknemers, herintreders en stagiairs Tel. 09/364.46.79 (binnenpost 679)

VEEL SUCCES

(Graag weten wij wat u van onze onthaalbrochure voor nieuwe werknemers vindt. Laat aub iets weten aan Kathleen De Cock of Peter Rasschaert als u suggesties heeft?!)

35

Het beroepsgeheim

Artikel 458 Sw. bepaalt dat geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen gebonden zijn door het beroepsgeheim.

Personen die beroepshalve een taak vervullen in de gezondheidszorg vallen dus onder deze geheimhoudingsplicht: psychologen, paramedici, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, maatschappelijk assistenten, en in het algemeen personeel dat toegang heeft tot medische persoonsgegevens.

Het beroepsgeheim omvat zowat alles wat de hulpverlener verneemt of ontdekt bij de uitoefening van zijn beroep. Medewerkers in de welzijns- en gezondheidszorg komen tijdens hun uitoefening van hun beroep heel wat te weten over de personen die hun toevertrouwd worden. Niet alleen is men op de hoogte van de gezondheidstoestand van de patiënt of bewoner, maar heeft men ook informatie over diens woonplaats, beroep, financiële situatie, familiale omstandigheden en leefgewoonten. Het is logisch dat men met deze informatie uiterst discreet moet omgaan.

Het beroepsgeheim dient zowel de belangen van de patiënt als die van de maatschappij. De geheimhoudingsplicht is een middel om de persoonlijke levenssfeer van de betrokken personen te beschermen. Het is niet bevorderlijk voor de volksgezondheid wanneer patiënten zich niet in vertrouwen tot een hulpverlener kunnen wenden. Het beroepsgeheim berust op de noodzaak om elke hulpbehoevende in de mogelijkheid te stellen de verzorging te krijgen die uit hoofde van zijn toestand vereist is, ongeacht de oorzaak ervan.

Bijlage 1

36

XV. Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk

Artikel 56: beginselverklaring Elke werknemer heeft het recht om met eerbied en achting te worden behandeld. Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk kunnen dus niet worden toegelaten of getolereerd. Onder geweld op het werk wordt verstaan elke feitelijkheid waarbij een werknemer of een andere persoon waarop dit arbeidsreglement van toepassing is, psychisch of fysiek wordt lastig gevallen, bedreigd of aangevallen bij de uitvoering van het werk. Onder pesterijen op het werk worden verstaan elk onrechtmatig en terugkerend gedrag, buiten of binnen de onderneming of instelling, dat zich inzonderheid kan uiten in gedragingen, woorden, bedreigingen, handelingen, gebaren, en eenzijdige geschriften en dat tot doel of gevolg heeft dat de persoonlijkheid, de waardigheid of de fysieke of psychische integriteit van een werknemer of een andere persoon waarop dit arbeidsreglement van toepassing is bij de uitvoering van dit werk wordt aangetast, dat zijn betrekking in gevaar wordt gebracht of dat een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd. Onder ongewenst seksueel gedrag wordt elke vorm van verbaal of lichamelijk gedrag van seksuele aard verstaan waarvan diegene die zich eraan schuldig maakt, weet of zou moeten weten, dat dit gedrag afbreuk doet aan de waardigheid van vrouwen en mannen op het werk. De werknemer die van oordeel is dat hij het slachtoffer is van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk kan zich tot de preventieadviseur of de vertrouwenspersoon richten en in voorkomend geval de klachtenprocedure opstarten. Er is voorzien in een omkering van de bewijslast als volgt: “Wanneer al wie een belang kan aantonen voor het bevoegde rechtscollege, feiten aanvoert die het bestaan van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk kunnen doen vermoeden, valt de

Bijlage 2

37

bewijslast dat er zich geen geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk hebben voorgedaan ten laste van de verweerder”. De wet van 11 juni 2002 voorziet ook in een ontslagbescherming voor de werknemer die: 1. Een klacht heeft ingediend bij de met het toezicht op de wet belaste

ambtenaren of voor wie deze ambtenaren zijn opgetreden. 2. Die een rechtsvordering instelt of voor wie de rechtsvordering wordt

ingesteld.

Artikel 57: Preventieadviseur en vertrouwenspersoon Voor de aanstelling van de preventieadviseur wordt beroep gedaan op de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (IBEVE). Daarenboven kan een slachtoffer (of een getuige) van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk kan hulp of raadgevingen bekomen bij de arbeidsgeneesheer van de interbedrijfsgeneeskundige dienst die als vertrouwenspersoon wordt aangeduid.

Artikel 58: procedure De procedure is als volgt: 1. De werknemer die beweert het slachtoffer te zijn geworden van

geweld, ongewenst seksueel gedrag of pesterijen wendt zich ofwel tot een vertrouwenspersoon, ofwel rechtstreeks tot de preventieadviseur.

2. De vertrouwenspersoon of de preventieadviseur hoort het slachtoffer en bemiddelt – indien het slachtoffer dit wil – tussen hem en de dader.

3. Indien er geen bemiddeling mogelijk is of indien deze mislukt, neemt de vertrouwenspersoon of de preventieadviseur de met redenen omklede klacht van het slachtoffer in ontvangst.

4. Indien het de vertrouwenspersoon is die de klacht in ontvangst neemt, moet deze de klacht onmiddellijk doorzenden aan de bevoegde preventieadviseur.

5. De klacht wordt opgenomen in een gedateerd document waarin ook de verklaringen van het slachtoffer en de eventuele getuigen alsook het resultaat van een eventuele bemiddeling worden opgenomen.

38

6. Het slachtoffer en de getuige ontvangen een afschrift van hun verklaring.

7. Er wordt onmiddellijk een afschrift van de klacht overhandigd aan de werkgever.

8. De preventieadviseur onderzoekt de zaak en doet aan de werkgever een voorstel met betrekking tot de te nemen maatregelen.

9. Indien de feiten van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk doorgaan na de inwerkingtreding van de maatregelen, kan de preventieadviseur zich, in overleg met het slachtoffer, wenden tot de geneesheer-arbeidsinspecteurs en de adjunct-inspecteurs inzake arbeidshygiëne van de Medische Inspectie bij het federale Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid.

Artikel 59: sancties Onverminderd de bepalingen inzake ontslag en sancties die kunnen voortvloeien uit een gerechtelijke procedure die werd ingesteld door het slachtoffer, wordt de persoon die zich schuldig maakt aan geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk, één van onderstaande sancties opgelegd:

een schriftelijke ter orde roeping een schriftelijke ingebrekestelling

Tegen deze beslissing tot sanctie kan verhaal worden ingediend volgens de richtlijnen onder artikel 50/51.