1

CAMPAGNEKRANT 2016

MET EEN LEVENSPEEL JE NIET

2

er wonen. Niet aan de hoogste bieder of diegene met de meeste

macht. Ook de kleine boeren hebben het recht om een waardig

leven uit te bouwen.

In deze campagnekrant vind je de nodige informatie om mee een

succesvolle campagne te voeren: de belangrijkste data, enkele acties

die Broederlijk Delen voorstelt en meer details over het campagne-

thema en het werk van Broederlijk Delen in Colombia.

Ook dit jaar roepen we iedereen op om stil te staan bij de eigen

manier van leven. Want ook die heeft een impact op mensen in het

Zuiden. We pleiten voor ‘genoeg is goed’: de bewuste keuze voor

een leven waarin er aandacht is voor de draagkracht van de aarde.

De vastenperiode, traditioneel een periode van inkeer, kan hierbij

een hefboom zijn.

We wensen je een boeiende campagne toe.

Thérèse Coens Lieve HerijgersVoorzitter, vrijwilliger DirecteurINHOUDSTAFEL

Campagne 2016: met een leven speel je niet 4

Campagnevoeren in vlaanderen 10

COlOmBIa Op De pOlItIeke ageNDa 10

OrgaNIseer eeN CampagNeaCtIe eN DOe mee 11

Op Naar eeN aNDere leVeNsstIjl 14

Campagneagenda 15

steun Broederlijk delen 16

ContaCtgegevens 16

Campagne 2016 i.s.m. nine o’clock somewhere

Teksten karel Ceule, thérèse Coens, thomas Craenen, ann Fransen, terri grootjans, annelien Heirman, lieve Herijgers, peter ketelers, marijke kussé, thei Noukens, emmanuel raison, maaike spanhove, moritz tenthoff, Wies Willems | Hoofd- en eindredactie ann Fransen | Tekstcorrectie muriel Burgers, Heleen Osaer | Grafische vormgeving marine De keyzer | Foto’s © thomas De Boever (campagnefoto’s), Fotoarchief Broederlijk Delen, kristof gijselinck | Drukkerij lowyck, gedrukt op offset 100 gr FsC-papier | Wettelijk Depotnummer D/2015/5.556/2 | Verantwoordelijke Uitgever lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel

d e Belg heeft een baksteen in de maag. Cijfers bevestigen

dit: België bevindt zich in de kopgroep van West-europa

wat betreft woningbezit. Niet enkel de Belg is gehecht

aan zijn eigen woning en zijn eigen lapje grond. Ook

in Colombia is dat zo.

In Colombia is grond van levensbelang. Zonder grond heeft de Co-

lombiaanse boer geen eten en geen inkomen. grond heeft ook een

spirituele waarde. Hij wordt doorgegeven van generatie op generatie.

en is deel van de cultuur en identiteit van de mensen.

jammer genoeg gaat Colombia niet zorgvuldig om met grond. Volgens

het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties is 52,2 %

van de grond in Colombia in handen van 1,1 % van de bevolking.

Colombia is bovendien een van de landen waar de inkomensonge-

lijkheid het grootst is.

Dat is onrechtvaardig. Ook voor Celia, Deyanira en Fanny. De grond

waarop ze wonen wordt bedreigd. maar deze drie sterke vrouwen

verzetten zich. Ze verdedigen hun rechten en beschermen hun grond.

Begeleid door lokale organisaties waarmee Broederlijk Delen sa-

menwerkt. Want de grond behoort toe aan de gemeenschappen die

BrOEDErLIjk DELEN VOOrGESTELDwww.broederlijkdelen.be

Broederlijk Delen is een Vlaamse organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Ze zet zich in voor een waardig leven voor gemeenschappen op het platteland in afrika en latijns-amerika. Want er is genoeg voor iedereen. toch leven er miljoenen mensen in armoede.

Daar wil Broederlijk Delen iets aan doen. We streven naar een duur-zame wereld zonder ongelijkheid. De oplossing volgens ons? Delen. en herverdelen.

WAT DOEN WIj?

In het Zuiden

In onze 13 partnerlanden investeren we in de plannen van de plaatselijke bevolking tegen ongelijkheid. Om die plannen te reali-seren, werken we samen met lokale organi-saties. Zij kennen de noden in de streek het beste. We starten dus zelf geen projecten op.

Broederlijk Delen werkt samen met zo’n 130 partnerorganisaties. We steunen deze organisaties met geld. We delen onze ken-nis, brengen hen samen om ervaringen uit te wisselen en stimuleren onderlinge net-werking. Zo zijn ze als organisatie sterker en komen ze samen op voor hun rechten.

We zijn actief in Bolivia, Burkina Faso, Burundi, Colombia, Congo, guatemala, Haïti, Israël-palestina, Nicaragua, Oeganda, peru, rwanda en senegal.

In Vlaanderen

politieke en economische keuzes hebben een grote invloed op de ontwikkeling van landen in het Zuiden. Vaak werken ze onge-lijkheid in de hand. Via ons politiek werk wil-len we daar iets aan doen: bij de Belgische en europese overheid pleiten we voor een rechtvaardig beleid in het Zuiden.

WAT IS ONZE THEmATISCHE FOCUS?Om resultaten te boeken, moeten we gericht werken. Daarom kiest Broederlijk Delen voor het platteland. Ongelijkheid pakken we aan via drie thema’s:

1. recht op voedsel

2. duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen, zoals grondstoffen, water en land

3. inspraak en vrede

Om meer invloed te kunnen uitoefenen, werken we samen met anderen. We infor-meren en sensibiliseren Vlaanderen en Brussel over de oorzaken van ongelijkheid en armoede. samen met duizenden vrijwil-ligers voeren we actie. en we stimuleren mensen om na te denken over hun manier van leven: welke impact heeft die op onze wereld?

Zo roepen we op tot concrete solidariteit. Het hoogtepunt is onze jaarlijkse campagne tijdens de vasten, 40 dagen voor pasen.

3

4

Fanny mosquera serna

46 jaar

Woont in el tigre. De mensen hier hebben een gemengde achtergrond en noemen zichzelf campesino.

Celia umenza velasco

36 jaar

Woont in tacueyó, een inheemse gemeen-schap. Celia behoort tot de stam van de Nasa-indianen.

Deyanira gonzalias rodallega

55 jaar

Woont in padilla, een gemeenschap waar veel mensen van afro-Colombiaanse afkomst leven.

MET EEN LEVEN SPEEL JE NIET7.00 uur, de wekker gaat. op automatische piloot doorloop je de ochtendroutine. tafel dekken, koffie zetten. je onderdrukt een geeuw en schenkt jezelf een kopje koffie uit. terloops werp je een blik door het raam: welk weer wordt het vandaag?

je verslikt je in je koffie. een graafmachine komt je tuin binnengereden, dwars door de omheining heen. nog voor je kunt knipperen met je ogen (droom ik nog?)

begint de machine te graven. in geen tijd is je mooie gazon verwoest.

na enkele ogenblikken begint het door te dringen. de verontwaardiging begint op te borrelen. Waar komt die graafmachine vandaan? Waar is ze mee bezig? Zoiets kan toch helemaal niet? dat is hier wel míjn tuin! staat hier ergens een verborgen camera misschien?

mAAk kENNIS mET CELIA, DEyANIrA EN FANNyVoor deze drie Colombiaanse vrouwen is dit scenario geen fictie. Het is bittere realiteit. De grond waarop zij wonen wordt dagelijks bedreigd.

5

Celia woont in tacueyó. Het gewa-pende conflict woedt in deze streek heel hevig. guerrilla en leger strijden om de controle over het

gebied. Drugshandel tiert er welig. gevechten, moorden en verkrachtingen zijn schering en inslag.

Celia en haar dorpsgenoten lijden zwaar onder het conflict. Hoe kunnen zij hun eigen plannen realiseren te midden van al dat geweld? “Dit is nochtans ons gebied”, vertelt Celia. “Het is het land van onze voor-ouders, de Nasa-indianen. en toch willen ze ons verjagen. Velen zijn al vertrokken. In sommige dorpen blijft er amper iemand over. Onze eeuwenoude inheemse cultuur gaat verloren.”

De hoogste biedergrond is voor boerengemeenschappen in Colombia veel meer dan dat lapje waar hun huis op staat. Ze wonen er, ze werken er. Ze produceren er hun voedsel. grond bepaalt hun cul-tuur en hun identiteit. Hij vertelt het verhaal van hun voorouders. grond heeft zelfs een spirituele waarde.

en toch is het de economische waarde van grond die voorop staat. Veel bedrijven, grootgrond-bezitters en gewapende groepen zien vooral het geld dat de grond kan opbrengen. Want in de grond zit goud. en op die vruchtbare grond kunnen ze grote plantages aanleggen. Of een stuwdam. Om hun doel te bereiken, schrikken ze nergens voor terug. Vaak gaat hun drang naar winst gepaard met omkopingen, bedreigingen en moorden. als het maar opbrengt.

Dat is onrechtvaardig. Want grond behoort toe aan de gemeenschappen die er wonen. en niet aan de hoogste bieder. Of aan degene met de meeste macht.

een beetje verderop, in padilla, woont Deyanira. Ze

verkoopt kumis, een lokale yoghurtdrank. traditioneel

zijn de afro-Colombianen een landbouw-volk. maar aan landbouw doen kan Deyanira niet meer. 95 % van de landbouwgronden in de streek is in het bezit van grote bedrijven die suikerriet verbouwen.

sinds de jaren ’60 zetten deze bedrijven de bevolking onder druk om hun land te verko-pen. Voorheen was de grond een bron van inkomsten voor heel wat boerenfamilies. Nu gaat alle opbrengst naar enkelingen: de eigenaars van de plantages.

Deyanira noemt het suikerriet het groene monster. “alles heeft het ons afgenomen. mensen moesten verhuizen, op zoek naar ander werk. Families werden ontwricht en leven in armoede. Het heeft onze cultuur afgenomen, onze liefde, onze vrijheid.”

Fanny is boerin. maar veel land heeft ze niet.

met amper één hectare moet haar gezin rondkomen.

Fanny: “met wat we oogsten leven we niet. We overleven.” In Colombia is noch-tans geen tekort aan grond. Hij is enkel erg ongelijk verdeeld. 1,1 % van de eigenaars bezit 52,2 % van alle gronden.

Ook de overheid maakt het de kleine boeren moeilijk. Zo wil de overheid het gebruik van lokale zaden verbieden. Boeren mogen enkel gecertificeerde zaden kopen die verkocht worden door grote multinati-onals. De zaden worden zo gemanipuleerd dat boeren er de bijhorende kunstmest voor moeten kopen. Dat is niet alleen schadelijk voor het milieu, het is ook onbetaalbaar voor boeren zoals Fanny.

Drie sterke vrouwenZou jij het laten gebeuren? Celia, Deyanira en Fanny niet. Deze drie sterke vrouwen kijken niet moedeloos toe. Ze steken hun nek uit om hun grondgebied te beschermen, ook al worden ze daardoor bedreigd.

Ze staan er gelukkig niet alleen voor. alle drie zijn ze lid van lokale organisaties waar-mee Broederlijk Delen samenwerkt. met die steun gaan ze in hun gemeenschap aan de slag om hun rechten te verdedigen.

5

6

Celia is lid van de inheemse wacht.

Deze werd opge-richt door de CrIC, een part-nerorganisatie van Broederlijk Delen, toen het

geweld in de jaren 2000 fel oplaaide

en de rechten van de inheemse bevolking steevast geschonden werden. Celia was een van de oprichters. Ze was zelfs een van de eerste coördinatoren.

De eerste taak van de inheemse wacht is om het grondgebied en de mensen te beschermen. Ze houden een oogje in het zeil en grijpen in waar nodig. Bijvoorbeeld als er gevechten dreigen. Of als er zonder toestemming graafmachines opduiken om goud te delven.

CELIA VErZET ZICH ZONDEr WApENS

Broederlijk delen in Colombia

Broederlijk Delen is actief in twee regio’s: Córdoba (noorden) en Cauca (zuidwesten, daar wonen Celia, Deyanira en Fanny). We werken samen met 13 organisaties om de rechten van de lokale bevolking te verdedigen. sommige organisaties werken op het terrein, rechtstreeks met de plaatselijke gemeenschappen. andere werken aan verandering op politiek vlak en beïn-vloeden het beleid. Broederlijk Delen ondersteunt het werk van deze organi-saties. Financieel, maar ook op andere manieren. We brengen de verschillende partnerorganisaties samen, organiseren vorming en stimuleren uitwisseling en dialoog. Zo versterken we hun plan-nen en strategieën opdat ze beter de rechten van de lokale bevolking kunnen verdedigen.

Tegenover geweren en gra-naten hebben zij een krach-tiger wapen: de kracht van de menigte.

De wachters gebruiken bewust geen wapens. Ze hebben enkel een bastón, een houten staf, het symbool voor hun geweld-loosheid en gezag. tegenover geweren en granaten hebben zij een krachtiger wapen: de kracht van de menigte. Bij problemen trommelen ze een grote groep wachters op om te protesteren en in te grijpen. mannen,

vrouwen, zelfs kinderen. tegenover een massa mensen blijven de geweren stil. meestal toch.

Veiligheid en vormingDaarnaast organiseert de wacht regelmatig vormingen. Over vrede of mensenrechten. en ook over mijnbouw. “Hier zijn nog geen mijnen, dankzij de wacht”, vertelt Celia. “We organiseerden verschillende optochten en onderhandelingen. We gaven ook verschil-lende vormingen aan de mensen, zodat ze zich bewust zijn van de impact en ‘nee’ zeg-gen. In andere gebieden, waar we niet zo sterk staan, zijn wel al mijnen.” Niet alleen veiligheid, maar ook bewustmaking behoort tot de opdrachten van de wacht.

Het engagement van Celia bij de wacht is niet zonder gevaar. als coördinator liep ze erg in de kijker. Daardoor kreeg ze regelma-tig bedreigingen aan haar adres. Ze moest verschillende keren verhuizen omdat het niet meer veilig was. “Het is eng als je briefjes in je bus vindt: ‘morgen mag je je kinderen ophalen op het kerkhof’ of ‘neem al maar afscheid, want over 48 uur ben je dood’. maar de 48 uur zijn al voorbij en ik leef nog.”

Vandaag is Celia geen coördinator meer, maar wachter blijft ze voor het leven. altijd draagt ze haar staf bij zich. “We moeten doorgaan: het heft in handen nemen, ons verenigen. Zodat onze kinderen hier kun-nen opgroeien en een toekomst hebben. Binnen onze eigen cultuur, de cultuur van onze voorouders.”

7

Vorming op straatsamen met UOaFrOC, een partnerorgani-satie van Broederlijk Delen, zet Deyanira sterk in op vorming. met een rondtrekkende school reizen ze van dorp naar dorp en orga-niseren ze vormingen. Over de suikerriet-plantages, mijnbouw en andere bedreigin-gen voor het grondgebied. maar ook over mensenrechten, man-vrouwverhoudingen, traditionele geneeskunde enzovoort.

Dankzij de vormingen zijn de mensen niet alleen geïnformeerd. De gemeenschap wordt ook hechter. Zodat ze samen één front kunnen vormen. “We moeten de mensen duidelijk maken dat land veel waarde heeft. Dat we het moeten verdedigen om te over-leven. Om echte vrijheid te hebben.”

De touwtjes in handen nemensteeds meer gronden van boeren in Colombia worden afgenomen door het grote geld van bedrijven of grootgrondbezitters, en door gewapende groepen. Dat is onrechtvaardig. Voor boeren is de grond hun leven. Op de grond van hun voorouders wonen en werken ze voor de toekomst van hun kinderen.

Broederlijk Delen ondersteunt het geweldloos verzet van deze boeren. Omdat wij geraakt worden door hun situatie. Omdat we verontwaardigd zijn over dit onrecht. Wij willen hun stem hier in Vlaanderen laten klinken en mee versterken.

In de Bijbelverhalen leren we een god kennen die zich laat raken door het onrecht in de wereld en die ons oproept de kant te kiezen van wie onrecht wordt aangedaan. Daarom zijn we solidair met hen en steunen hun verzet tegen elke onrechtvaardigheid. De vasten is een uitgelezen periode om onze solidariteit en ons engagement aan te scherpen. Om werk te maken van gods droom voor deze wereld en verbondenheid te creëren met de boeren in Colombia.

DEyANIrA WApENT ZICH mET INFOrmATIE

Het groene monster, de suikerrietplan-tages, heeft de gemeenschap van

Deyanira volle-dig ontwricht. amper 5 % van de grond

is nog niet in handen van suikerrietbedrijven. Hoe is het zo ver kunnen komen? “er waren zich maar weinig mensen bewust van de schade die de suikerrietplantages zouden berokkenen”, legt Deyanira uit. “mensen zijn hun land verloren omdat ze zich niet bewust waren van het belang ervan. Daardoor konden de eigenaars van de plantages het land van de mensen gemakkelijk afkopen.” anderen moesten hun landbouwgrond verkopen omdat die onbruikbaar werd door het vergif dat gebruikt wordt op de suikerrietplantages.

goed geïnformeerd zijn. Dat is voor Deyanira de eerste stap om als gemeenschap baas

Educatie is belangrijk omdat een volk dat opgeleid is, rijkdom kent.

te zijn over het eigen gebied. “educatie is belangrijk omdat een volk dat opgeleid is, rijkdom kent. geld is goed, maar niet als je er je rechten voor moet opgeven. er zijn belangrijkere dingen dan geld: mensenrech-ten, een waardig leven, opleiding, gezond-heid, een goede woonplaats.”

8

grond is o n g e l i j k

verdeeld in Colombia. terwijl ver-

derop duizenden hectaren in handen van één persoon zijn, moet Fanny het met één hectare doen. Bovendien wil de overheid opleggen hoe ze haar lapje grond moet bewerken. Fanny wil aan landbouw doen op haar manier. Zonder chemische producten. met lokale zaden. met respect voor mens en natuur. Ze wil niet afhankelijk zijn van grote multinationals en hun dure en gemanipuleerde producten. autonomie is voor haar het sleutelwoord.

Fanny staat niet alleen met die mening. Ze is aangesloten bij de Boerenbeweging van Cajibillo (mCC), een lokale organisatie die de belangen van kleine boeren verdedigt. In haar dorp is Fanny voortrekker van de bewe-ging. Ze motiveert vrouwen en kinderen om vorming te volgen en om over te schakelen op biologische landbouw. Naast vormingen

organiseert mCC ook beurzen en markten om mensen bijeen te brengen, zaden uit te wis-selen, producten te verkopen, biologische technieken te leren enzovoort.

met water en mest is geen enkele oogst verpest1

met de steun van mCC runt Fanny ook een kleine mestfabriek, samen met een aantal

FANNy BESCHErmT mET BIO

Wij beschermen ons grond-gebied door het te bewerken.

1 lokaal spreekwoord: “Con agua y mierda no hay cosecha que se pierda.”

Vrede in ColombiaColombia wordt sinds de jaren ‘50 verscheurd door een gewapend conflict tussen ver-schillende partijen. In 2012 startte de regering opnieuw vredesonderhandelingen met de FarC, de grootste rebellengroep. Nu groeit de hoop dat er een akkoord wordt bereikt. en dat er een einde komt aan het bloedvergieten.De partnerorganisaties van Broederlijk Delen volgen de onderhandelingen op de voet. Hun vrees? Dat een akkoord vooral gunstig is voor buitenlandse investeerders, ten koste van de lokale bevolking. Want eens er vrede is, kunnen zij gemakkelijker aan mijnbouw doen of grote projecten opzetten. Dat zal de druk op het grondgebied sterk verhogen.Onze partnerorganisaties ijveren voor een vredesakkoord dat een waardig leven op het platteland mogelijk maakt. Daarvoor moeten de diepere oorzaken van het conflict wor-den aangepakt. Zoals de ongelijke verdeling van grond. Daarbij is het belangrijk dat er rekening gehouden wordt met de eisen van de sociale organisaties. Want een akkoord dat opgelegd wordt zonder overleg, zal enkel tot nieuwe conflicten leiden.

dorpsgenoten. Ze produceren er verschil-lende soorten organische mest. soms verko-pen ze de mest, maar hij dient vooral voor eigen gebruik. “alle mest die we hier produ-ceren, bespaart ons een hap uit het budget. Chemische meststoffen zijn een derde duur-der dan onze organische producten.” met de mestfabriek gaan ze ook regelmatig naar beurzen, waar ze informatie uitwisselen over het proces en andere mensen overtuigen van het belang van biologische landbouw.

tegelijk oefent mCC sterk druk uit op de over-heid. Die geeft steun aan grote landbouw-bedrijven die palmolie en suikerriet expor-teren. Waarom blijven kleine boeren met hun lokale productie dan in de kou staan?

9

mCC eist dat het landbouwbeleid de rechten van de kleine boeren respecteert. Zodat zij op een autonome en duurzame manier aan landbouw kunnen doen. en zodat ze boer kunnen blijven. Want er zijn steeds minder kleine landbouwers in Colombia. Fanny: “Wij beschermen ons grondgebied door het te bewerken. Wij verkopen het niet, wij gaan niet weg. Wij nemen zelfstandig beslis-singen. Wij verdedigen onze gewoontes, onze cultuur, onze identiteit. Dat is voor mij grondbezit.”

Een wereld zonder ongelijkheidDe bedreigingen voor de boerengemeenschappen zijn groot. maar het verzet is dat gelukkig ook. en dat dankzij leidersfiguren zoals Celia, Deyanira en Fanny. met de partnerorganisaties werken ze alternatieven uit, brengen ze gemeenschappen samen, informeren ze hen over hun rechten en zetten ze aan tot actie.

Deze aanpak werpt vruchten af. Want waar mensen verenigd en geïnformeerd zijn, wordt niet zomaar over hen heen gelopen. Celia, Deyanira en Fanny tonen dat het mogelijk is om een halt toe te roepen aan de grote machten die denken dat ze zich alles kunnen permitteren. Ze blijven strijden voor een wereld zonder ongelijkheid. Waar ze zelf kunnen beslissen wat er gebeurt met hun grondgebied. Waar ze waardig kunnen leven, in vrede.

“Onze grond” in Nasa Yuwe,

de taal van de Nasa-indianen

10

COLOmBIA Op DE pOLITIEkE AGENDABroederlijk Delen wil Colombia hoger op de agenda van Belgische en europese politici zetten. De europese Unie (eU) en België steunen het vredesproces in Colombia. Ze verklaarden ook te willen bijdragen aan vredesopbouw in het land.

tegelijkertijd zijn België en de eU mee verantwoordelijk voor de grondproblematiek in het land. De Colombiaanse regering stimuleert grootschalige ontginning van grondstoffen en export van landbouw-producten. europese investeringen en de handel met europa dragen bij tot dit beleid, dat tot nieuwe gewelddadige conflicten en schen-dingen van mensenrechten leidt.

een staakt-het-vuren door alle partijen is een fundamentele voor-waarde voor vrede in Colombia. maar dit is niet voldoende. aan de basis van het conflict liggen de ongelijke grondverdeling en econo-mische belangen van onder andere gewapende groepen, bedrijven en grootgrondbezitters. Om duurzame vrede te bereiken, moeten gemeenschappen op het platteland zelf kunnen beslissen over de toekomst van hun grondgebied.

België moet duurzame vrede in Colombia stimuleren door:

1. te verzekeren dat Belgische bedrijven in Colombia en de import uit het land niet bijdragen tot mensenrechtenschen-dingen zoals grondonteigening. België moet daarom onder meer werk maken van een Nationaal actieplan Bedrijven en mensenrechten;

2. het middenveld en mensenrechtenverdedigers in Colombia de nodige ondersteuning en bescherming te bieden als cru-ciale spelers in de opbouw van vrede vanuit het platteland;

3. aan te dringen op het recht van inheemse, boeren- en afrogemeenschappen om op hun grondgebied te kunnen blijven wonen;

4. deze punten ook op eU-niveau te verdedigen.

Zet Colombia mee op de politieke agenda. Teken vanaf januari 2016 de petitie op www.broederlijkdelen.be/ petitie-colombia.

CAMPAGNEVOEREN IN VLAANDEREN

“geen oorlog meer”

11

kOFFIESTOpDe koffiestop is ondertussen toe aan zijn tiende editie. Dat kunnen we uiteraard niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Daarom ont-vangt iedereen die een koffiestop registreert op www.koffiestop.be een kleine verrassing. Noteer alvast vrijdag 4 maart in jouw agenda!

Ook voor deze tiende editie blijven de ingrediënten van de koffiestop hetzelfde: een kopje koffie en een gezellige babbel, in ruil voor een vrije bijdrage ten voordele van onze strijd tegen ongelijkheid.

Vrijwilliger aan het woord

Wat motiveert jou om al negen jaar lang mee je schouders te zetten onder de koffiestop?

Via de koffiestop zet je Broederlijk Delen in heel Vlaanderen op een leuke manier in de kijker: met een lekkere kop fair trade koffie. Zo bereik je heel wat nieuwe mensen. Ook mensen die niet gebonden zijn aan de parochie. en dat is enorm belangrijk.

met wie organiseer je de koffiestop?

We organiseren de koffiestop met de twee parochies in Wommelgem. tijdens de koffiestop zelf werken we met teams van telkens twee personen. Dat zijn mensen met een heel gevarieerde achtergrond: sommigen komen uit de parochie, anderen zagen een oproep in

het parochieblad. Nog anderen ken ik vanuit mijn engagement bij Femma of spraken ons in het verleden aan tijdens een koffiestop. In 2013 kwam er zelfs een vormeling onze ploeg versterken na school.

elk team biedt twee uur lang koffie aan. De teams overlappen elkaar een half uur, zodat alle praktische informatie kan worden doorgege-ven. Dat werkt perfect!

Hoe pak je de organisatie aan?

Het is heel belangrijk om mensen persoonlijk aan te spreken. Ik begin medewerkers al warm te maken vanaf november. Daarnaast publiceer ik goed op tijd een oproep in o.a. het parochieblad en het maandblad van Femma.

Ook tijdens de koffiestop spreken we mensen persoonlijk aan. We nodigen hen uit om een kopje koffie te drinken en geven brochures met meer informatie over het werk van Broederlijk Delen. twijfelaars proberen we te overhalen door aan te geven dat ze zelf hun bijdrage kunnen bepalen.

Heb je nog een gouden tip voor andere vrijwilligers?

De samenwerking met Colruyt loopt heel goed. Het volstaat om de koffiestop aan te vragen. Via een affiche kan je de koffiestop een maand op voorhand aankondigen. Colruyt zorgt daarna voor de rest: tafels, bekers, koffie, thee, melk, suiker, thermossen enzovoort.

ORGANISEER EEN CAMPAGNEACTIE EN DOE MEE

NAAm: marijke kussé

pLAATS: Wommelgem

pALmArES: 9 koffiestops: 4 op de markt

van Wommelgem en 5 aan de Colruyt

OpBrENGST: 286 euro in 2015

11

12

NArCISSENVErkOOptoon je van je fleurigste kant en doe mee met onze narcissenver-koop. Nieuw dit jaar is dat je al vanaf 50 bloemetjes een bestelling kan plaatsen!

Op woensdag 16 maart worden de narcissen geleverd. Bestellingen vanaf 250 plantjes worden aan huis geleverd. kleinere bestellingen kan je afhalen op één van onze afhaalpunten (twee per provincie). meer weten of een bestelling plaatsen? www.broederlijkdelen.be/narcis.

Vrijwilliger aan het woord

Waarom heb je meegedaan met de narcissenverkoop?

een bloemenactie voor het goede doel heb ik altijd al zinvol gevon-den. mensen houden nu eenmaal van bloemen. Door zelf een narcis-senverkoop te organiseren, werd mijn mening bevestigd.

Ik vind het ook belangrijk dat vele mensen via de narcissen voor het eerst in contact komen met Broederlijk Delen. Het mooie etiket dat in elk bloempotje steekt, geeft de koper de kans om Broederlijk Delen beter te leren kennen.

met wie heb je de narcissenverkoop georganiseerd?

Ik heb op mijn eentje het initiatief genomen. Ik heb verschillende mensen en organisaties aangesproken. Die namen elk een klein aantal bloemen van mij af. Ze moesten de bestelling bij mij thuis komen afhalen.

Hoe heb je het aangepakt?

Ik nam eerst contact op met de parochies waar ik iemand kende. tegelijkertijd overliep ik mijn eigen agenda om te kijken welke bij-eenkomsten er in die periode gepland stonden. Ook mensen die ik onderweg ontmoette sprak ik aan: mijn buurman, een verre vriend, een tooggenoot, een medewerkster in de bibliotheek enzovoort. Onder mijn moeders’ zaliger motto ‘als je het niet vraagt, kan je het ook niet weten’ nam mijn bedeesdheid af om mensen aan te spreken.

Hoeveel bloemetjes verkocht je?

Het eerste jaar verkocht ik 250 narcissen. Het tweede jaar verkocht ik er 330.

Heb je tips voor andere vrijwilligers?

Heel belangrijk is dat je tijdig de nodige contacten legt. De verkoop moet op tijd op de agenda van de verenigingen geraken. Nog een tip: neem contact op met de vele wijk- en straatcomités die Vlaanderen momenteel rijk is. Dat is een onontgonnen publiek. Vaak relatief jong, geëngageerd en meestal betrokken bij de wereld.

NAAm: thei Noukens

pLAATS: kessel-lo

pALmArES: Deed al twee keer mee

met de narcissenverkoop

OpBrENGST: 2.160 euro in 2015

12

13

Lesgeven in het BASISONDErWIjS

• een prachtige fotoset over eilin (7) in Colombia;

• een filmportret over een dag in het leven van haar nichtje jennifer (13);

• een ontroerend verhaal over de avon-turen van jennifer;

• een swingend themalied;

• originele, speelse en bovenal leerrijke verwerkingssuggesties.

➜ doe mee met de 10e editie van de koffiestop, met kilometers voor het Zuiden (dit jaar “Walk for peace”) of organiseer een kidsquiz. op www.broederlijkdelen.be/voor-scholen vind je meer info.

Lesgeven in het SECUNDAIr ONDErWIjS

• inspirerende lessen over de onge-lijke verdeling van grond in Colombia, geweldloos verzet en de strijd om grond wereldwijd;

• korte filmpjes en een oproep van leer-lingen op inleefreis in Colombia, inclu-sief een oproep om ook hier in actie te schieten;

• een campagnefilm, webtips, een inter-actieve workshop en meer.

Doe mee met het project Second Life@School, een concreet signaal van jullie school tegen de wegwerpcultuur en voor een duurzame omgang met onze spullen. meer info op www.second-life.be.

CAmpAGNEVOErEN Op SCHOOL

WIL jE EEN ANDErE CAmpAGNEACTIE OrGANISErEN?• Verspreid onze collecteomslag in de

brievenbussen of organiseer een huis-aan-huisactie. een overzicht van de giften via overschrijving kan je achteraf opvragen bij jouw regionale dienst (zie gegevens op achterflap).

• Culinair Solidair: samen tafelen in de strijd tegen ongelijkheid.

• moedig leerlingen, vrienden, collega’s enzovoort aan om op een sportieve en/of originele manier kilometers voor het Zuiden af te leggen en zich hiervoor te laten sponsoren.

• ga aan de slag met onze kant-en-klare Noord-Zuidquiz en zamel zo geld in om de plannen van het Zuiden te steunen. er

is een editie voor volwassenen en voor kinderen van 10 tot 14 jaar.

• Organiseer een informatieve campagne- avond met een getuigenis van een enthousiaste inleefreiziger. meer info via je regionale dienst (zie gegevens op achterflap).

• De vasten vieren: met ons eigentijdse aanbod (liturgie en vastenkalender) nodigen we je tijdens de veertigda-gentijd uit tot bezinnen, soberheid en solidariteit.

• laat je brein de vrije loop, en stamp je eigen creatieve actie uit de grond.

registreer je actie op www.broederlijkdelen.be/organiseer-zelf.

eilin (7) en jennifer (13)

OP NAAR EEN ANDERE LEVENSSTIJL

vooruitgang ≠ groei

In onze samenleving is vooruitgang vaak synoniem voor groei. Dat is een misvatting. Het groeimodel creëerde de voorbije decennia meer welvaart voor vele mensen. Dat klopt. maar nu botsen we op de grenzen. Crisissen volgen elkaar in sneltempo op: klimaatcrisis, economische crisis, sociale crisis, enzovoort. De ongelijkheid is nog nooit zo groot geweest. en armoede blijft alom aanwezig. Dat alles ondanks ‘groei’ in de wereldwijde samenleving.

Onze wereld heeft nood aan een nieuw maatschappelijk project. We moeten op zoek naar een andere manier van leven. met als ultieme doel het voortbestaan van onze planeet en een menswaardig leven voor iedereen.

ethiek van het genoeg

solidariteit is de basis voor deze ‘nieuwe’ levensstijl. We moeten radicaal kiezen voor een samenleving die gebaseerd is op gemeen-schap, duurzaamheid en rechtvaardigheid. Ook als we daarvoor onze comfortzone moeten verlaten. respect voor de waardigheid van iedere mens en de planeet vormen de leidraad. We moeten leven vanuit een ‘ethiek van het genoeg’. Dat gaat niet over verliezen of inbinden, maar over het scheppen van ruimte voor het goede leven. Voor een ‘leven met genoeg’.

Zo’n nieuwe levensstijl vraagt om radicale keuzes. Bijvoorbeeld voor een duurzame economie die rekening houdt met de draagkracht van onze aarde.

surf vanaf eind november naar www.broederlijkdelen.be en ontdek meer over

de visie van Broederlijk delen op een andere manier van leven. grasduin door

enkele concrete acties die jij kan doen om jouw levensstijl te veranderen. Zoals

onze internationale campagne ‘Change for the planet, Care for the people’. Ze

roept mensen op om hun levensstijl radicaal te veranderen. via #change4planet

(twitter, pinterest) en www.facebook.com/changeforplanet krijg je regelmatig

tips voor een duurzaam leven.

We moeten radicaal kiezen voor een samenleving die gebaseerd is op gemeenschap, duurzaamheid en rechtvaardigheid.

radicale veranderingen voor een andere samenleving

Ook jij en ik zullen radicale aanpassingen moeten doen in ons dag-dagelijkse leven. Onze voedsel- en energieconsumptie moeten bij-voorbeeld anders.

Of je er nu voor kiest om minder vlees te eten, bewuster om te gaan met water, of je in te schakelen in de deeleconomie: het gaat om de positieve impact die deze gedragsverandering heeft op onze samenleving en onze planeet. Dat is wat we nodig hebben. Want kiezen voor duurzaamheid en solidariteit is kiezen voor de toekomst van onze aarde.

talrijke tips voor een andere manier van leven zijn reeds voorhanden. en heel wat mensen onder ons leven al zeer bewust. en dat is goed!

“Neen tegen wapens”

14

15

CAMPAGNEAGENDAjanuari

ZA 9 (9.00 u. > 12.00 u.) lanceermoment* voor vrijwilligers, Humaniora kindsheid jesu, kempische steenweg 400, Hasselt

WOE 13 (18.30 u. > 21.30 u.) lanceermoment* voor vrijwilligers en leerkrachten basis- en secundair onderwijs, Ontmoetingscentrum Oostakker, pijphoekstraat 30, Oostakker (gent)

ZA 16 (9.00 u. > 13.00 u.) lanceermoment* voor vrijwilligers en leerkrachten basis- en secun-dair onderwijs, provinciaal Vormingscentrum, smekensstraat 61, malle

ZA 16 (10.00 u. > 13.00 u.) lanceermoment* voor vrijwilligers, kantoor Broederlijk Delen, Huidevettersstraat 165, Brussel

WOE 20 (19.00 u. > 22.00 u.) lanceermoment* voor vrijwilligers, provinciehuis, provincie-plein 1, leuven

WOE 20 (19.30 u. > 22.00 u.) lanceermoment* voor vrijwilligers en leerkrachten basis- en secundair onderwijs, CC De spil, spilleboutdreef 1, roeselare

DO 21 (18.30 u. > 20.30 u.), lanceermoment* voor leerkrachten basis- en secundair onder-wijs, provinciehuis, provincieplein 1, leuven

mA 25, DI 26, WOE 27 (telkens 13.30 u. > 16.00 u.), lanceermoment* voor leerkrachten basisonderwijs, pCs, tulpinstraat 75, Hasselt

WOE 27 (13.30 u. > 16.00 u.) lanceermoment* voor leerkrachten secundair onderwijs en Buso, pCs, tulpinstraat 75, Hasselt

FeBruari

WOE 10 aswoensdag, start van de campagne

mA 15 tot mA 29: Broederlijk Delen ont-vangt 9 gasten uit Colombia**. Zij vertellen hun levensverhaal op verschillende plaat-sen in Vlaanderen. meer info over data en locaties vind je vanaf eind januari 2016 op www.broederlijkdelen.be/agenda.

maart

Vr 4 koffiestopdag: schenk een (h)eerlijk kopje koffie in ruil voor een vrije bijdrage

ZA 5 & ZO 6: eerste collecteweekend. Vrijwilligers in de parochies halen geld op voor het werk van Broederlijk Delen

DO 17 start verkoop narcissen in tal van steden en gemeenten

ZA 19 & ZO 20 tweede collecteweekend. Vrijwilligers in de parochies halen geld op voor het werk van Broederlijk Delen

ZO 27 pasen, einde van de campagne

april

Vr 22 (12.00 u. > 14.00 u.) picknick plein public, een smakelijke manier om iets op te steken over de grondproblematiek in Colombia. reserveer een fair trade picknickpakket van Oxfam-Wereldwinkels of breng je eigen brooddoos mee. en ontdek tijdens die (h)eer-lijke maaltijd de randanimatie. theaterplein, antwerpen

ZA 23 (Vanaf 20.30 u.) dansen voor... , een muzikaal dansevent, planeet mars, land van Waaslaan 78, 9040 gent

* Wat is een lanceermoment?

tijdens een lanceermoment kan elke leerkracht, student, verantwoordelijke van een lokale Broederlijk Delengroep en medewerker van andere orga-nisaties heel wat informatie, tips en ideeën vinden om de campagne van Broederlijk Delen vorm te geven.

** Ontmoet onze negen gasten uit Colombia

Zij dompelen zich twee weken lang onder in ‘het leven zoals het is in België’ en maken ons wegwijs in hun manier van werken en leven.

een van onze gasten is kunstenaar jafeth gomez. jafeth is een veelzijdig schilder. Hij begeleidt ook groepspro-cessen om tot gemeenschappelijke murales (muurschilderingen) te komen.

tijdens de campagne van Broederlijk Delen kan je zijn werk bewonderen in gent. Hij zal ook enkele nieuwe mura-les uitwerken, samen met een aantal groepen in Vlaanderen.

meer info over de tentoonstellingen van jafeth gomez en de open avonden waarop je onze gasten aan het woord kan horen vind je vanaf eind januari 2016 op www.broederlijkdelen.be/agenda

16

www.broederlijkdelen.be

www.facebook.com/broederlijkdelen

www.twitter.com: @broederlijkdele

www.youtube.com/BroederlijkDelen

Voor meer info kan u terecht bij onze regio- nale medewerkers of op het nationaal secretariaat:

regionale dienst Antwerpentel. 03 217 24 90antwerpen@broederlijkdelen.be

regionale dienst Limburgtel. 011 24 90 20limburg@broederlijkdelen.be

regionale dienst Oost-Vlaanderen tel. 09 269 23 40gent@broederlijkdelen.be

regionale dienst West-Vlaanderen tel. 051 26 08 08roeselare@broederlijkdelen.be

regionale dienst Vlaams-Brabant/mechelen/Brusseltel. 015 29 84 58 mechelen@broederlijkdelen.be tel. 02 213 04 73 bdwzz.brussel@broederlijkdelen.be

OpGELET ! Openingsuren van alle regio-nale diensten: 10.00 u. - 12.30 u. en 13.30 u. - 16.30 u. sluitingsdag = maandag

Nationaal secretariaat Broederlijk Delentel. 02 502 57 00 • fax 02 502 81 01info@broederlijkdelen.bewww.broederlijkdelen.be

stort je bijdrage op BE12 0000 0000 9292 of surf naar www.broederlijkdelen.be/steun

BESTEL OF DOWNLOAD jE CAmpAGNE- mATErIAAL ONLINE!

Online bestellen en downloaden kan vanaf maandag 14 december 2015 via winkel.broederlijkdelen.be. Vanaf januari wordt het campagnemateriaal gratis geleverd op het gewenste adres. Bij problemen met je bestelling of facturen, bel 02 213 04 87.