10 jaar Melba Nederland

Wat (w)eten we vandaag?

Wat (w)eten we vandaag?

10 jaar Melba Nederland

Van Hoo�

Arbeidskundig Advies

AperitiefVoorwoord van Mariëtte van Hooff over het hoe en waarom van dit boek 5

AmuzeHoe kennen we de naam Melba? 6

VoorgerechtTien Jaar Melba in Nederland 7

HoofdgerechtenDe Chefkoks Mariëtte van Hooff 10 Peer Bos 12Chef de Rang Marianne Eijgenraam 13Werkpost Suzon Spierings 14 Anneke de Geus 16 Anja Beelen 18 Ellen Polak 20 Anne de Graaf-Pothof 22

TussengerechtRecept Melba-Toast 23

Hoofdgerechten Trainers Annelies van Bree 24 Ingrid Esbeukman 26 Joost Roorda 28 Joyce Bennema 30 Sara Zwetsloot 32 Mark van de Weijer 34 Harm Rademaekers 36 Irma Scholtens 38 Angela Linders 40 Hester van ‘t Blik 42

TussengerechtCasus Danny 43

Hoofdgerechten Sleutelfiguren Louis van Herk 44 Erik Timmer 46 Anne-Marie van Boeckel-Bonekamp 48

Jo van den Heuvel 50

NagerechtRecept Peche Melba 52

Tot slot 54

Aperitief

5

Werken in beweging

Melba in veranderende tijden

Er was eens... aan het eind van de negentiende eeuw een vermaarde Franse

chef-kok, Escoffier, die van toneel en opera hield. Hij noemde een aantal van

zijn gerechten naar beroemde zangeressen en toneelspeelsters. ‘Peche Melba’

en ‘Melba-Toast’ zijn twee gerechten die genoemd zijn naar de Australische

operazangeres Dame Nellie Melba, die in die tijd wereldberoemd was en

regelmatig in Parijs verbleef.

Wie het Melba-systeem nog niet kent, zal hier ongetwijfeld ook als eerste aan

denken. Melba heeft in dit geval echter niets met eten te maken,

maar met methodisch handelen in het kader van arbeids(re)integratie.

Sinds 2001 wordt Melba in Nederland op de markt gebracht door Van Hooff

Arbeidskundig Advies. In 10 jaar tijd zijn vele mensen opgeleid en gecertificeerd

middels een vierdaagse cursus. Melba wordt door het hele land breed toegepast

binnen verschillende soorten organisaties en door verschillende beroepsbeoefe-

naren. Wat zij gemeen hebben: het zijn allemaal professionals die hun cliënten,

leerlingen, klanten, medewerkers of werknemers zo goed mogelijk willen

ondersteunen bij het participeren in onze maatschappij. Participeren door het

verrichten van arbeid in welke vorm dan ook.

De verspreiding van Melba is als een zich uitbreidende olievlek: in een bepaalde

regio begint een organisatie met Melba te werken en vervolgens sluiten andere

organisaties zich aan. Dit is voor ons het beste teken dat Melba voor veel organi-

saties en professionals een positieve bijdrage levert aan hun werk. Zonder het

enthousiasme van de toepassers was het nooit zo ver gekomen, sommigen

spreken zelfs over een ‘Melba-virus’.

In dit boek staan een aantal van deze professionals centraal. Allemaal ambassa-

deurs van Melba. De mensen van Werkpost Eindhoven waren letterlijk de eerste

cursisten. Hoe is het hen vergaan? Zijn ze nog steeds met Melba aan de slag?

Anderen hebben zich, nadat ze zelf met het systeem aan de slag zijn gegaan,

ontwikkeld tot Melba-trainer om hun kennis te delen met anderen. Wie zijn dit?

Wat doen ze nog meer? En tot slot zijn er nog enkele sleutelfiguren die vele

anderen met het Melba-virus besmet hebben.

Naast de mensen die aan het woord komen, zijn er natuurlijk nog veel meer

mensen die een belangrijke rol gespeeld hebben of nog spelen. Als dank voor

iedere ambassadeur van Melba dit Melba-receptenboek, waarin zichtbaar wordt

hoe divers de achtergrond en werksituatie van de professional in dit vakgebied

is. En hoe mensen, die zich inzetten voor de ontwikkeling van hun doelgroep,

zich zelf ook ontwikkelen!

Mariëtte van Hooff

Van Hooff Arbeidskundig Advies

Licentiehouder Melba en Ida

November 2011

Amuze

Dame Nellie Melba (1861 – 1931) was een Australische

sopraan. Haar echte naam was Helen Porter Mitchell;

ze ontleende haar kunstenaarsnaam aan haar geboortestad

Melbourne. Ze werd geboren in een muzikale familie en

ging naar een prestigieuze privé-school, waar haar

muzikale talent naar voren kwam.

In 1886 vertrok ze naar Europa en probeerde een carrière

als operazangeres op te bouwen. Ze volgde zanglessen bij

de gevierde Madame Marchesi in Parijs. Na haar operade-

buut in 1887 in Brussel volgden internationale successen in

alle vooraanstaande operahuizen en werd ze de ‘grande

dame’ van Covent Garden in Londen. In 1902 begon haar

eerste tour in Australië en Nieuw Zeeland, waar ze als een

beroemdheid werd ontvangen. In de eerste Wereldoorlog

zette ze zich in voor het werven van fondsen voor gewonde

soldaten. Ze werd in 1918 en 1927 koninklijk onderscheiden.

Na enkele malen afscheid genomen te hebben, gaf ze haar

allerlaatste concerten in 1928 in Australië.

Haar naam wordt geassocieerd met twee gerechten, het

dessert Pêche Melba, en de Melbatoast. Beide zijn bedacht

door de chef-kok Auguste Escoffier van de Ritz hotels, de

grondlegger van de moderne Franse keuken.

Ook kent men in Australië de uitdrukking ‘more comebacks

than Nellie Melba’, wat verwijst naar haar vele afscheids-

concerten. Het Melba Memorial Conservatorium of Music in

Melbourne is naar haar vernoemd, evenals de Melba Hall

van de Universiteit van Melbourne en haar portret staat op

het Australische biljet van 100 dollar.

VOOrGereCHt

Tien Jaar Melba in Nederland

binnen verschillende bedrijven en verschillende branches is

gebleken dat een groot aantal sleutelkwalificaties een

essentiële rol spelen bij het functioneren op een werkplek.

Na toepassing bij verschillende doelgroepen en onderzoek

naar validiteit en betrouwbaarheid bleven er uiteindelijk

29 sleutelkwalificaties over. Melba wordt tot op heden in

Nederland voornamelijk ingezet bij de re-integratie en

rehabilitatie van mensen met een arbeidsbeperking. In Duits-

land wordt Melba meer toegepast bij werving en selectie op

de open arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de auto-industrie.

Kennismaking met melbaEind jaren ’90 richtte de arbeidskunde zich nog voornamelijk

op het verkrijgen van inzicht in het fysiek en motorisch

handelen van een kandidaat. MTM, MAST, Ruward en MTP

zijn hierbij bekende begrippen. De gedragsmatige invloed

op het functioneren was naar mijn idee een nog onderbe-

lichte kant. In mijn zoektocht naar aanvulling stuitte ik

toevallig op de Melba-methodiek in Duitsland.

Wat blijkt? Met Melba wordt het daadwerkelijk functione-

ren in de praktijk in kaart gebracht. Dit functioneren (het

arbeidsgedrag) wordt natuurlijk door een groot aantal

factoren beïnvloed. Melba biedt de mogelijkheid om het

arbeidsgedrag op meerdere momenten of in verschillende

situaties vast te leggen. Hierdoor kunnen ontwikkelingen en

verschillen in presteren zichtbaar gemaakt worden waardoor

je meer zicht krijgt op de omstandigheden waaronder

iemand juist goed of slecht functioneert. En daardoor is het

mogelijk om heel gerichte adviezen te geven voor het

treffen van aanpassingen in een specifieke arbeidssituatie (in

taak, begeleiding of werkomgeving). Maar ook kunnen

adviezen worden gegeven ten aanzien van ontwikkeldoelen

wanneer wordt verwacht dat bepaalde arbeidsvaardigheden

nog kunnen verbeteren door middel van training.

Ook krijgt de persoon zelf meer inzicht in zijn/haar gedrag,

bekeken vanuit het perspectief van de eisen die in een

Wat is melba?De afkorting Melba staat voor Merkmalprofile zur

Eingliederung von Leistungsgewandelter und Behinderter

in Arbeit. Of vrij vertaald: profielensysteem voor de

arbeids inpassing van mensen met verminderde prestatie

of beperkingen.

Melba is een systeem voor het in kaart brengen van de

capaciteiten van een medewerker (cliënt, leerling, enz.)

en/of het in kaart brengen van de eisen van een werkplek,

uitgaande van 29 basisvaardigheden. Melba geeft inzicht in

aspecten die te maken hebben met cognitief functioneren,

sociale kenmerken, kenmerken voor de manier van

werkuitvoering, schoolse vaardigheden en psychomotori-

sche kenmerken. Ongeacht het soort werk wat je doet of

het niveau waarop je dat werk uitvoert: je moet in een

arbeidssituatie in een bepaalde mate over deze sleutel-

kwalificaties beschikken (of het nu om handelingen in het

kader van dagactiviteiten gaat of om een functie als

trajectbegeleider). De sleutelkwalificaties zijn zorgvuldig

en nauwkeurig gedefinieerd, zowel wat betreft capacitei-

ten als functievereisten. Ze worden op een vijfpuntschaal

gescoord, waarbij de score 3 staat voor het niveau van de

gemiddelde werknemer en de gemiddelde functie in

Nederland. Het capaciteiten- en eisenprofiel kunnen los van

elkaar worden ingezet en zijn gestandaardiseerde instru-

menten. De profielen kunnen echter ook vergeleken

worden waardoor het mogelijk is gericht advies te geven

met betrekking tot plaatsing of werkplekaanpassing.

Naarmate deze match immers beter is, is de kans op

duurzame plaatsing groter.

Waar komt melba vandaan?Het systeem is vanaf 1986 in Duitsland aan de Universiteit

van Siegen door arbeidspsychologen ontwikkeld in opdracht

van het Duitse Bundesministerium für Arbeit und Sozialord-

nung. Uit het onderliggend onderzoek naar 450 functies

6-7

gemiddelde werksituatie worden gesteld.

Het op meerdere momenten en in verschillende situaties

kunnen vastleggen van arbeidsgedrag past bij de visie van

assessment als cyclisch/doorlopend proces. Dus niet een

éénmalige momentopname, maar een ‘groei-assessment’.

Melba biedt de mogelijkheid om de (potentiële) werknemer

te volgen waardoor hij/zij steeds een stapje dichter bij het

benutten van zijn/haar arbeidsmogelijkheden komt. Het

mooiste is wanneer dit al op school begint.

Melba bestaat inmiddels 10 jaar in Nederland. In het najaar

van 2001 werden de eerste officiële cursussen gegeven. Al in

het jaar daarna werd ook het aan Melba verbonden diagnos-

tisch instrument, de Ida (Instrumentarium voor de Diagnos-

tiek van Arbeidsvaardigheden), een koffertje met 14

arbeids vaardigheidstoetsen op verschillende niveaus,

vertaald en aangepast voor de Nederlandse situatie.

GebruikMelba is breed inzetbaar in het arbeidsproces en voor vele

disciplines bruikbaar. De afgelopen 10 jaar is Melba uitge-

groeid tot een groep van ongeveer 1300 actieve toepassers,

werkzaam bij uiteenlopende organisaties variërend van

scholen voor speciaal onderwijs, sociale werkvoorziening,

jobcoachorganisaties en UWV tot revalidatiecentra.

Waarvoor zetten zij Melba (en eventueel Ida) zoal in?

- Intake; hulpmiddel bij het gerichter vragen stellen en

dóórvragen, bepalen of en welk vervolgonderzoek

nodig is.

- Diagnose en praktijk-assessment; doelgericht inzetten

van hulpmiddelen om antwoord te kunnen geven op een

gerichte onderzoeksvraag, zoals vragenlijsten, Ida,

Worksamples.

- Handelingsplan/arbeidstoeleiding/IOP/leerwerkperiode/

arbeidsontwikkeling: opstellen van ontwikkeldoelen op

basis van Melba en volgen van de ontwikkeling.

- Ondergrensbepaling SW, begeleiden aanvraag Wajong.

- Matching naar ander werk of regulier werk; als de

persoon goed in kaart is gebracht kan er met dezelfde

‘Melba-bril’ naar een concrete werkplek worden gekeken.

Wat vraagt de werkplek eigenlijk? Wat is wel of niet

passend, waar moet begeleiding op gericht zijn en/of wat

moet worden aangepast in de functie?

- Jobcoaching; doordat het functioneren van de persoon in

kaart gebracht wordt kan de begeleiding heel specifiek

zijn. Punten van over- of onderbelasting bij matching met

de werkplek geven aanleiding tot aanpassing van het werk

of verdere ontwikkeling en training.

- Inhoudelijke functie-analyse. Voor matching, maar ook om

mensen bewust te maken wat er op een werkplek eigenlijk

gevraagd wordt, en/of om werkplekken met elkaar te

kunnen vergelijken en/of om te zien of nieuwe werkzaam-

heden wel uitgevoerd kunnen worden door het huidige

cliëntenbestand.

- Onderbouwing van loonwaardebepaling. De arbeids-

deskundige gaat uit van de categorieën productie,

begeleidingsbehoefte en inzetbaarheid. Deze kunnen

verder geoperationaliseerd worden met bepaalde Melba-

items.Over- of onderbelasting op die items maakt inzichte-

lijk waarom wordt gekozen voor bepaalde percentages.

effektenUit de begeleiding en coaching van toepassers komt

duidelijk naar voren dat Melba een ‘kapstok’ is, die het

kijken naar de cliënt verscherpt, het rapporteren verduide-

lijkt en communicatie met cliënt, andere begeleiders en

professionals vergemakkelijkt. Het dwingt om intuïtieve

kennis zichtbaar te maken.

Naast positieve effecten voor het werk van de professional in

zijn/haar contacten met de cliënt zijn er ook op organisatie-

niveau effecten, namelijk verbetering van de overdracht in

brede zin (intern en extern, tastbaar en procesmatig). De

aanwezige kennis schuilt niet meer alleen in de hoofden van

de professionals, maar is overdraagbaar geworden. Daarnaast

kunnen op organisatieniveau gegevens gegenereerd worden

met betrekking tot arbeidsvaardigheden van cliëntgroepen

en de binnen het bedrijf aanwezige werkzaamheden.

Door toepassing in een breder netwerk wordt de communi-

catie met andere organisaties bevorderd, zoals gebeurt in de

regio Eindhoven. Melba kan interdisciplinair worden

toegepast. Bijvoorbeeld: Ergon in Eindhoven, De Risse in

Weert en WVK in Bladel werken in meer of mindere mate

met Melba, maar ook de praktijkscholen, ZML-scholen, AOT

De Berkenschutse in Heeze, Stg. Neos (dak- en thuislozen),

De Boei (psychiatrie), evenals enkele kleinere jobcoachorga-

nisaties. Ook bij de gemeente Eindhoven en het UWV

werkbedrijf is Melba bekend. Hierdoor kan de loopbaan van

een cliënt met Melba bij wijze van spreken worden gevolgd

“De aanwezige kennis is overdraagbaar geworden”

van school tot pensioen. De overdraagbaarheid van het

systeem levert kwalitatieve monitoring in alle fases van

iemands loopbaan. Dit scheelt tijd (en dus geld) en biedt

de aansluiting die nodig is voor het daadwerkelijk kunnen

werken naar vermogen.

De toekomstDe verschillende werkvelden zijn voortdurend in ontwikke-

ling, in meer of mindere mate als gevolg van steeds verande -

rende wetgeving. Met de komst van de Wet Werken Naar

Vermogen, die waarschijnlijk in 2013 in werking zal treden,

gaan we weer een nieuwe fase in. In deze wet staat het

beoordelen van arbeidsvermogen centraal, net als bij de

Wajong. Al gaat dit wel op een andere manier gebeuren dan

nu het geval is. Het wordt echter alleen maar van meer

belang om gedegen, eenduidige en gestandaardiseerde

informatie met betrekking tot een persoon beschikbaar te

hebben. Melba kan een essentiële rol spelen bij het inzichte-

lijk maken van het arbeidsvermogen van personen in het

kader van de nieuwe wetgeving.

In combinatie met de komende bezuinigingen vraagt dit

om een kritische kijk op re-integratie in het algemeen.

Er zal (nog) effectiever en efficiënter gewerkt moeten gaan

worden. Een kwalitatieve en goed onderbouwde aanpak is

hierbij noodzakelijk om tijd en geld te besparen.

8-9

Melba blijft verder kijken naar nieuwe toepassingen die

aansluiten op de vraag in de markt. Zo wordt er in het kader

van een ESF-project van gemeente Gennep en Intos met

betrekking tot bijstandsgerechtigden gewerkt aan een

screening om re-integratiesucces te voorspellen.

Samen met de mensen van ADAPT re-integratie gaan we

kijken naar een koppeling tussen Executieve Vaardigheden

en de Ida onderdelen. Om zo Ida verder uit te kunnen

breiden.

In november 2009 is er door Research voor Beleid in

opdracht van de Raad voor Werk en Inkomen een eerste

onderzoek uitgevoerd ter inventarisatie van methoden om

loonwaarde te meten. Momenteel loopt vervolgonderzoek

(publicatie verwacht na januari 2012). Melba is min of meer

expliciet gekoppeld aan een aantal van de in het onderzoek

meegenomen methoden. Momenteel zijn we bezig om

samen met Competensys te kijken of Melba de basis kan

worden voor Loonbalans.

Ook de komende jaren zullen we volop aan de slag blijven,

om samen met de toepassers kwaliteit van toepassingen te

waarborgen en verdere ontwikkelingen in gang te zetten.

De huidige digitale mogelijkheden en sociale media maken

uitwisseling en kennisdeling gelukkig steeds makkelijker.

Melba, door en voor professionals!

Uitreiking van het 1000ste Melba-certificaat

Mariëtte van Hooff, licentiehouder Melba en Ida

Eindelijk een systeem wat past bij onze visie!

We hebben zelfs nog een opzet ge-

maakt voor promotieonderzoek en

contact gezocht met Prof. Nijhuis van

Universiteit Maastricht. Maar het blijkt

lastig om financiering te vinden (het is

in die tijd onduidelijk waar de uitvoe-

ring van de Wajong zal komen liggen.

Niemand wil een onderzoek financie-

ren naar een groep die misschien on-

der de verantwoordelijkheid van een

andere organisatie gaat vallen).

In 1998 besluit ik als zelfstandige te

gaan werken en me vooral te richten

op het geven van trainingen op het

gebied van arbeidskunde en arbeids-

kundige assessmentinstrumenten.

Bij het geven van een cursus in Eupen,

in Duitstalig België, komt onze zoek-

tocht ter sprake. Toevallig heeft men

daar net een cursus Melba gevolgd en

krijg ik de goede raad om toch maar

eens in Duitsland ten rade te gaan.

melba als ‘paraplu’ voor het metho­disch en systematisch handelenIn 2000 volg ik zelf de cursus Melba in

Duitsland. Daarna zijn Peer en ik met

het systeem gaan werken en het wordt

ons snel duidelijk dat we niet opnieuw

het wiel hoeven uit te vinden. Dit sys-

teem past namelijk precies bij onze

visie. Wij zien assessment binnen het

(re)integratieproces als een cyclisch

proces, dat in alle fases door blijft

lopen en dat de (potentiële) werkne-

mer telkens weer een stapje dichter

brengt bij het optimaal benutten van

mogelijkheden. Vandaar dat wij kiezen

voor de term groei-assessment. En

Melba blijkt in dat proces zeer bruik-

Halverwege de jaren negentig ben ik als coördinator en arbeidskundige van de Leerlingwerkplaats Helmond naarstig op zoek naar een instrument om arbeidsvaar-digheden van leerlingen goed te kunnen beschrijven. Een zoektocht waarin ik in contact kom met Peer Bos, als GZ-psycholoog werkzaam bij het arbeidsonderzoeks- en trainingscentrum (AOT) van De Berkenschutse in Geldrop. Hij is bezig met dezelfde zoektocht. Op dat moment kunnen we dat wat we zoeken niet vinden. We besluiten om zelf een systeem te gaan ontwikkelen...

reCept

Ingrediënten

Naam: Mariëtte van Hooff

Organisatie: Van Hooff Arbeids-

kundig Advies

functie: arbeidsonderzoeker,

trainer, ontwikkelaar

melba leren kennen in: 2000

Bij: Universiteit Siegen

Kwaliteit: voorstellingsvermogen

Lievelingsgerecht: hutspot

De CHefKOKs

10-11

August Escoffier luistert

naar zijn idool op de radio.

baar als ‘paraplu’ voor het methodisch

en systematisch handelen! Met Melba

als referentiekader neem je telkens

weer opnieuw gefundeerde beslissin-

gen over vervolgstappen, de inzet van

andere testen, of het raadplegen van

andere deskundigen.

ChampagneOnze ervaringen monden uit in verde-

re contacten met Frau Dr. Anke Kleff-

mann van de Universiteit Siegen en

een kennismakingsgesprek, tenminste

dat denken we. Bij aankomst zit er

echter een heuse examencommissie

van 5 personen die ons even aan de

tand voelen over hoe wij dat in Ne-

derland gaan aanpakken. Schijnbaar

doorstaan we de test goed, want na

enige tijd komt zowaar de champagne

op tafel! En tevens een licentie voor

het verder mogen verspreiden van

Melba in Nederland. Hierna volgt de

correctie van de vertaling van Melba

in het Nederlands (met dank aan

Suzon Spierings!) en de eerste proef-

cursus bij Het Brugproject / Werkpost

Eindhoven in juni 2001. In het najaar

van 2001 geven we de eerste drie

officiële cursussen.

Ontwikkeling en coachenPeer maakt in de tussentijd enkele

carrièrestappen en werkt inmiddels

bij Adapt re-integratie, waar hij zich

voornamelijk bezig houdt met de

opzet en ontwikkeling van Adapt,

het begeleiden van zijn team bij het

uitvoeren van arbeidsonderzoeken en

het geven van cursussen en de verdere

ontwikkeling van Melba. Ik ben als

zelfstandige blijven werken, al is mijn

taak wel veranderd. Van alles zelf

doen -cursussen organiseren en geven,

onderzoek doen, offertes maken,

rekeningen schrijven en kantoormate-

riaal bestellen- naar randvoorwaarden

scheppen voor de cursussen, netwer-

ken, ontwikkelen en het uitvoeren

van arbeidsonderzoek. Mijn partner

heeft het administratieve en orga-

nisatorische deel overgenomen. Zelf

wil ik me in de komende jaren meer

gaan concentreren op ontwikkeling

en coachen.

1300 gecertificeerde toepassersWat begon als een voorzichtige

poging van een tweetal om andere

professionals te ondersteunen bij hun

werk, is nu, 10 jaar later, uitgemond

in een groep van ongeveer 1300 ge-

certificeerde toepassers, werkzaam bij

uiteenlopende organisaties, variërend

van scholen voor speciaal onderwijs,

sociale werkvoorziening, jobcoach-

organisaties en UWV tot revalidatie-

centra. Het Melba-team Nederland is

gegroeid tot twaalf trainers, allemaal

deskundige professionals die in hun

eigen dagelijkse praktijk binnen het

werkveld van (re)integratie werkzaam

zijn en ingehuurd worden om hun

deskundigheid te delen. Maar dat

alles is niet mogelijk zonder de inzet

van al die Melba-toepassers, die door

hun enthousiasme anderen besmet

hebben met het ‘Melba-virus’.

“Na enige tijd komt de champagne op tafel!”

• Dankzij Melba kan ik een persoon beter doorgronden in zijn doen, denken,

maar ook zeker in zijn ‘laten’.

• Dankzij Melba weet ik dat een mens o.a. bestaat uit 29 kwalificaties en dat zijn

werkplek eisen aan hem stelt.

• Dankzij Melba kan ik die persoon vertellen welke eisen aan hem worden ge-

steld en of hij daaraan kan voldoen.

• Dankzij Melba weet ik dat ‘arbeid’ te toetsen is.

• Dankzij Melba heb ik een kader van waaruit ik een eerste aanzet heb om de

psychische belastbaarheid van de persoon in beeld te brengen, te krijgen.

• Dankzij Melba heb ik een kader om doelgericht werkgedrag in beeld te

brengen

• Dankzij Melba ga ik beseffen dat we andere instrumenten in moeten gaan

zetten om een adequater beeld van de persoon met betrekking tot arbeid,

gedrag en stress te vormen.

• Dankzij Melba ben ik tot bezinning gekomen; het arbeidsproces begint met

arbeidsidentiteit.

Peer Bos, licentiehouder Melba en Ida

De ontwikkeling van Melba heeft mij als persoon en mijn leven behoorlijk beïnvloed

reCept

Ingrediënten

Naam: Peer Bos

Organisatie: ADAPT re-integratie

functie: leidinggevende, psycholoog

melba leren kennen in: 2000

Via: Mariëtte

Kwaliteit: assertiviteit/

weerbaarheid

Lievelingsgerecht: bamisoep

De CHefKOKs

12

Marianne Eijgenraam, Melba-team

Er gaat heel wat vooraf aan een cursus

reCept

Ingrediënten

Naam: Marianne Eijgenraam

Organisatie: Van Hooff

Arbeidskundig Advies

functie: account manager

melba leren kennen in: 2000

Via: Mariëtte

Kwaliteit: assertiviteit/

weerbaarheid

Lievelingsgerecht: vitello tonnato

CHef De rANG

13

Na een carrière als organisatieadviseur bij Vluchtelingenwerk Nederland, werkt Marianne Eijgenraam sinds 2005 bij Van Hooff Arbeidskundig Advies, voor 16 uur per week. Zij is inmiddels gepensioneerd, maar wil betrokken blijven bij maatschap-pelijke ontwikkelingen.

zetten, bevestigingen sturen, deel-

nemerslijst maken, deelnemers door-

geven aan accommodatie, rekeningen

versturen, iedereen invoeren in onze

administratie en zo kan ik nog even

doorgaan. En dan moet het nog

beginnen! Natuurlijk moeten ook het

cursusmateriaal en de handboeken

tijdig op de juiste plaats zijn.

Als men zegt dat Melba veel tijd kost,

dan klopt dat helemaal: ik heb net

genoeg aan mijn 16 uur! Zeker voor

vakanties is het toch wel stressen om

alles goed te regelen.

Gelukkig gaat tegenwoordig veel via

de website, tenminste als uw juiste

mailadres bij ons bekend is!

Door mijn werkzaamheden ken ik

veel Melba-toepassers bij naam, maar

de gezichten erbij niet. Want ik ben

financieel, organisatorisch en admi-

nistratief bezig. Dus ik zie de mail

binnenkomen, of sta u telefonisch te

woord, tenminste als het niet om de

inhoud gaat.

Uit vragen als: “Wilt u mij daarvan op

de hoogte houden?” blijkt dat som-

mige mensen nog denken dat ze een

van de weinige Melba-toepassers zijn.

Terwijl er meer dan 1700 zijn inge-

voerd in onze administratie!

Voor er een cursus start, is er al heel

wat werk verricht: plannen van de

data met trainer(s) en accommoda-

tie, inschrijfformulier op de website

HOOfDGereCHteN

Ik ben begonnen met mijn eerste

Melba-map op te zoeken. Voorin wat

plastic hoesjes, waarin onder andere

de tekening van ‘de persoon’ die met

zijn arbeidsidentiteit (wensen en mo-

gelijkheden) in beeld gebracht wordt,

ten opzichte van de kwaliteit van de

arbeidssituatie, die bepaald wordt

door arbeidsvoorwaarden, arbeidsin-

houd, arbeidsomgeving en arbeids-

verhoudingen. De 4 A’s. Het willen en

kunnen ten opzichte van het mogen

en moeten. “Melba richt zich hierbij

op de sleutelkwalificaties waarover

de werknemer beschikt”.

essentieDeze tekening heeft door de jaren

heen zijn waarde niet verloren,

evenals de termen die inmiddels in

mijn geheugen gegrift staan, zoals

arbeidsidentiteit, eigen effectiviteit en

natuurlijk de tekening waarin de

zevende dwerg gezocht wordt. Is ’t nu

wel of niet Sneeuwwitje? Ik gebruik al

deze termen en de tekeningen nog

steeds als ik informatie geef over

Melba en tijdens de introductiecursus-

sen. En ook al is er inmiddels veel

veranderd, deze hulpmiddelen maken

nog steeds de essentie duidelijk.

Deze map, de voorloper van het

huidige Melba-handboek, staat vol

verbeteringen doordat alles zo slecht

vertaald is vanuit het Duits. Dat is

meteen mijn eerste klus voor Mariëtte,

het nakijken van de map op taalfou-

ten en zinsbouw en deze corrigeren,

zodat ze alles opnieuw foutloos kan

laten drukken in Duitsland. Ook later

heb ik nog heel wat vertalingen van

‘Fähigkeitsdefinitionen’ en ‘Anforde-

rungsdefinitionen’ gezien.

Suzon begint als medewerken van Het Brugproject met cursussen arbeidskundige technieken en systemen zoals MAST 1, 2, 3 en de Ruwardtoets. In 2001 wordt ze warm gemaakt voor een duidelijke, valide en goed werkbare methodiek om capaci-teiten van de persoon en functies in beeld te brengen. De Melba-methodiek.

Suzon Spierings, voormalig Werkpost medewerker, tevens Melba-team

Daarmee geef je dan ook een heel goed beeld van iemand

reCept

Ingrediënten

Naam: Suzon Spierings

Organisatie: Ergon

functie: P&O consulent

melba leren kennen in: 2001

Bij: Werkpost

Kwaliteiten: omschakeling,

teamwork

BereidingstijdArbeidsintensief in vergelijking

met afgaan op gevoel

Lievelingsgerecht: Thaïs

14-15

August Escoffier wil een

heerlijke maaltijd klaar maken

voor zijn idool Nellie Melba.

ArbeidsintensiefDe methodiek intrigeert me. Ik vind

’t leuk om ermee te werken, ik snap

waar ’t om draait en weet ‘m te

gebruiken. Het kostte me toen veel

meer tijd om een goed profiel te

maken dan nu, maar het gaf en geeft

een goede en complete beschrijving

van de persoon die in beeld gebracht

wordt, waardoor ik menig maal het

compliment heb gekregen dat er

eindelijk eens een goed verslag lag,

waarin de persoon zich herkent en

waarin duidelijk staat wat wel en niet

mogelijk is op het gebied van werk.

“Het kost zoveel tijd’ en “Het verslag

is zo uitgebreid”, zijn opmerkingen

die je veel terug hoort. Dat klopt.

Maar daarmee geef je dan ook een

heel goed beeld van iemand, welke

capaciteiten iemand heeft, waar zijn

‘kunnen’ door wordt beïnvloed, hoe

zijn gezondheid hierbij een rol kan

spelen en hoe zijn functie eruit moet

zien. En hoe je het werken en de

begeleiding aan kunt passen om hem

toch goed te laten functioneren. Door

de tijd heeft het computerprogramma

het wat gemakkelijker gemaakt en

leer je er sneller mee werken. Maar

het blijft arbeidsintensief. Tenmin-

ste… als je nog van mening bent dat

je dit allemaal aan de hand van je

onderbuikgevoel op één A-viertje in

kunt vullen!

eén van de gezichten van melbaSinds mijn certificering 2001 ben ik

bij elke functie die ik heb gehad met

Melba blijven werken. Ook nu als

personeels- en ontwikkelingsconsulent

bij de Sociale Werkvoorziening, komt

’t bijna dagelijks in mijn werk terug.

Ergon heeft ervoor gekozen om Melba

als een vast onderdeel van het

ontwik kelingsgericht werken te

gebruiken. Elke werknemer heeft een

individueel ontwikkelingsplan waarbij

het capaciteitenprofiel een vast

onderdeel is. Ik ben betrokken

geweest bij het implementatietraject,

ben bezig geweest om het computer-

programma samen met anderen

hierop in te richten, heb leidinggeven-

den en voorwerkers gecoacht en geef

informatie aan andere Sociale

Werkvoorzieningen die geïnteresseerd

zijn en bij Ergon willen komen kijken.

Daarnaast geef ik zo nu en dan samen

met andere trainers themadagen, met

Melba als uitgangspunt. Ook ontwik-

kel ik samen met Mariëtte hulpmidde-

len die het gebruik van Melba in

diverse situaties aanvullen.

Voor velen ben ik één van de gezich-

ten van Melba geworden. Ik heb er

voor gekozen om dit zo te laten en te

blijven werken met Melba. Omdat ik

het een goede methodiek vindt, er

graag mee werk, graag wil blijven

ontwikkelen en het niet kan laten

om me voor Melba en het werk van

Mariëtte te blijven inzetten.

“Ik kan het niet laten me in te blijven zetten voor Melba en het werk van Mariëtte”

HOOfDGereCHteN

Hoe heb je melba leren kennen?Het begon eigenlijk al eerder met de

cursus Arbeidskundige Technieken;

dat was mijn eerste kennismaking met

Mariëtte van Hooff en met een andere

kijk op ‘mensen aan het werk’.

Het vervolg was Melba, waarmee alles

wat je zag, vertaald werd naar papier

en op die manier inzichtelijk en over-

draagbaar werd.

Wat was de intentie van het gaan werken met melba?Voor mij was het belangrijkste om

het observeren aan te scherpen en

een zo helder mogelijk beeld te kun-

nen schetsen van de arbeidsmogelijk-

heden en onmogelijkheden van mijn

klantjes. Ik heb veel gebruik gemaakt

van de SL capaciteitenformulieren.

Toen het Brugproject veranderde in

Werkpost Eindhoven, waar ik werkte

als trajectconsulent, behoorde het

matchen tot mijn hoofdtaken.

Welke stappen heb je sindsdien gezet?In 2002 ben ik voor mezelf begonnen;

ik miste de vrijheid en het buiten-

werk. Ik werd zelfstandig ondernemer

en startte een Zorgkwekerij. Inmid-

dels ben ik bijna 10 jaar gelukkige

eigenaar van Planterij de Pimpernel

in Waalre. Een bijzondere kwekerij op

een bijzondere plek met bijzondere

mensen om me heen.

Wat zijn de ontwikkelingen binnen je bedrijf?De Pimpernel is volwassen geworden:

van 1 medewerker (=deelnemer) naar

30 medewerkers, van 1 personeelslid

naar 4 betaalde krachten en van

1 vrijwilliger naar 5 vrijwilligers in de

Anneke de Geus werkte bij het Brugproject, de voorloper van Werkpost, op de kwekerij met een buitenploeg. Eerst met mensen met een verstandelijke beperking in het kader van arbeidsmatige dagbesteding,later ontwikkelde zich dat veel meer naar arbeidstraining en arbeidstoeleiding.

Anneke de Geus, voormalig Werkpost medewerker

Wat je eenmaal geleerd hebt, raak je niet meer kwijt

reCept

Ingrediënten

Naam: Anneke de Geus

Organisatie: Planterij De Pimpernel

functie: Eigenaar Zorgkwekerij

melba leren kennen in: 2001

Bij: Werkpost

Kwaliteit: probleemoplossing

BereidingstijdVeel

Lievelingsgerecht: pompoensoep

16-17

Nellie Melba, de wereld­

beroemde operazangers.

begeleiding. Daarnaast nog een aan-

tal technische vrijwilligers en mensen

die additioneel werk doen.

Zakelijk: van 1000 planten naar 70.000

planten.

Hoe past melba daarbinnen?We hebben een heel brede doelgroep

en zo af en toe zit er een klantje bij

waarvan ik denk: die zou wel eens

kunnen doorstromen. Een Melba-

capaciteitenprofiel helpt me dan om

mijn verhaal te onderbouwen.

Het Melba-eisenprofiel werk ik op

papier niet uit, maar het zit wel in

mijn hoofd: dagelijks maken wij een

planning en proberen we zo goed

mogelijk passend werk per persoon

aan te bieden.

Wat heeft het werken met melba je opgeleverd? Wat je eenmaal geleerd hebt, raak je

niet meer kwijt. Ik blijf altijd kijken

naar ‘mensen aan het werk’: wat past

bij de persoon, wat past bij zijn mo-

gelijkheden, waar heeft hij plezier

in, wat zijn kwaliteiten, waar zitten

de valkuilen en wat kunnen we nog

leren?

Ik kan niet zeggen dat ik zonder Mel-

ba geen eigen bedrijf was begonnen,

maar ik weet wel dat het een aanvul-

ling is geweest op mijn kennis en

ervaringen tot dan toe. Ik heb leuke

herinneringen aan de themadagen.

Dan krijg ik altijd een reüniegevoel.

Bovendien is op de eerste terugkom-

dag mijn eerste kleinzoon geboren,

ook dat vergeet ik nooit meer, ik was

die dag te laat en helemaal van de

wap. (Niet veel opgestoken die dag,

sorry Mariëtte.)

zie je een toekomst voor melba, gezien alle ontwikkelingen?Ja, want er blijven altijd mensen met

beperkingen en ik zie het als onze

taak om hen werkplezier te bieden.

Dat kan alleen als het werk passend is

bij de persoon en de persoon passend

is in de werkomgeving.

“Melba is een aanvulling geweest op mijn kennis”

HOOfDGereCHteN

Het Brugproject gaf vorm aan het

traject van school naar werk en van

dagbesteding naar werk voor mensen

met een verstandelijke beperking. Er

werkten werkleiders, onderzoekers en

ook jobcoaches, die de mensen extern

een vorm van dagbesteding boden. Bij

Werkpost wordt de doelgroep

uitgebreid naar mensen met een WSW

indicatie en mensen met een grotere

afstand tot de arbeidsmarkt. In de

overgangsperiode is gezocht naar een

instrument dat gebruikt kan worden

bij diagnostiek en tevens naar een

methodiek die arbeidsvaardigheden

duidelijk in beeld kon brengen.

De kwaliteit van de dienstverlening neemt een grote sprongDe keuze valt op Melba. Mariëtte

kennen we al van andere arbeidskun-

dige cursussen. Alle medewerkers

worden in april 2001 in company

geschoold. We krijgen provisorische

handboeken, want er de officiële

handboeken zijn nog niet klaar. In het

najaar komt Peer Bos bij Werkpost

werken. Samen met Mariëtte en Peer

worden verschillende formats ontwik-

keld en aangepast die toepasbaar zijn

in ons werkveld. De kwaliteit van de

dienstverlening neemt een grote

sprong. De verslagen worden op Melba

leest geschoeid en er is duidelijkheid

naar de opdrachtgever.

Na Werkpost ben ik bij Stichting Sterk

in Werk gaan werken. Sterk in Werk is

een onderdeel van Koraal Groep en

houdt zich bezig met arbeidstoeleiding

Anja Beelen werkt in 2001 bij Het Brugproject in Eindhoven, een onderdeel van Stichting Meare (inmiddels Lunet zorg) als coördinator van de jobcoaches. Tijden veranderen en er ontstaat een samenwerking tussen Ergon bedrijven en Stichting Meare die uitmondt in een nieuwe stichting: Werkpost. De doelgroep wordt uitgebreid en diagnostiek wordt steeds belangrijker.

Anja Beelen, voormalig Werkpost medewerker

Werkgevers krijgen heldere handvatten aangereikt wat baan-behoud ten goede komt

reCept

Ingrediënten

Naam: Anja Beelen

Organisatie: Sterk in Werk

(Koraalgroep)

functie: manager arbeidsintegratie

melba leren kennen in: 2001

Bij: Werkpost

Kwaliteiten: leiderskwaliteit,

verantwoording

BereidingstijdHet levert tijdwinst op

Lievelingsgerecht: Thaïs

18-19

August Escoffier raakt

geïnspireerd voor een

culinaire creatie.

voor jongeren en jong volwassen met

een beperking of belemmering en/of

een grote afstand tot de arbeids-

markt. We werken in Brabant, Zeeland

en Limburg en hebben ongeveer 1200

cliënten. Sterk in Werk was zoekende

naar een methode om arbeidsvaardig-

heden beter in beeld te brengen en

ook om naar de opdrachtgevers én

cliënten een duidelijk beeld te

scheppen. Mijn ervaringen met Melba

resulteerden in een training voor

werkleiders, jobcoaches en arbeidsdes-

kundige. Maar ook voor een aantal

leerkrachten van Saltho onderwijs

(ook onderdeel van Koraal Groep),

zodat iedereen die zich bezig houdt

met arbeid dezelfde taal spreekt.

In mijn huidige functie als manager

arbeidsintegratie heb ik nog elke dag

te maken met Melba. Alle verslagen

zijn op de Melba leest geschoeid.

Opdrachtgevers en cliënten krijgen

een helder verslag met daarin de

mogelijkheden wat betreft arbeid.

elke werkleider, elke jobcoach en elke arbeidsdeskundige spreekt dezelfde taalDagelijks worden er aan jongeren

binnen de leerwerkbedrijven worksam-

ples aangeboden om hun arbeidsvaar-

digheden in beeld te brengen en de

ontwikkelpunten te verhelderen.

Vacatures worden in kaart gebracht en

er wordt met Melba gematched. Elke

werkleider, elke jobcoach en elke

arbeidsdeskundige spreekt dezelfde

taal. Nieuwe mensen worden opgeleid

en anderen krijgen verdiepingscursus-

sen aangereikt. Ook breder wordt er

gewerkt met Melba. Zo is er zojuist een

project afgerond met een aantal

collega stichtingen om te kijken of we

jongeren een EVC certificaat kunnen

laten halen en hoe dit te vertalen in

Melba-termen. Inmiddels hebben

8 jongeren een certificaat behaald,

een mooie prestatie.

Melba is een manier om arbeidsvaar-

digheden in beeld te brengen. Het

geeft houvast, het vraagt een bepaalde

manier van kijken en denken. Melba

ondersteunt de dagelijkse praktijk. Het

levert tijdwinst op. Op een concrete

snelle manier worden mogelijkheden

duidelijk en kan er een goede stage-

plaats of werkplek gezocht worden.

Werkgevers krijgen heldere handvat-

ten aangereikt wat baanbehoud ten

goede komt. En dat is toch het

uiteindelijk doel.

“Melba leert je anders kijken en denken”

Cliënt van Sterk in Werk

HOOfDGereCHteN

Sinds begin dit jaar heb ik de overstap

gemaakt naar P&M Arbeidsreïntegra-

tie. We begeleiden mensen naar werk,

bijvoorbeeld via zgn. voorschakeltra-

jecten (interventie – loopbaanoriën-

tatie- psychische weerbaarheid ver-

groten). We begeleiden mensen ook

tijdens verzuim. Als mensen uitvallen

binnen een dienstverband begeleiden

we in opdracht van de werkgever.

Verder doen we outplacement, job-

coaching en re-integratie vanuit de

WIA. We begeleiden voornamelijk

mensen die om psychische redenen

arbeidsongeschikt zijn (of waren).

Daarnaast 45-plussers. We coachen

en bemiddelen naar werk.

Hiernaast heb ik samen met een col-

lega coach ons eigen coach bureau:

ID Coaching. Hier kunnen bedrijven

en/of particulieren een beroep doen

op individuele coaching of coaching

in een groep. Vanwege onze diverse

achtergrond (mijn collega is naast

coach oefen/bewegingstherapeut, ik

heb GGZ en HRM ervaring), kunnen

we een brede doelgroep begeleiden

en indien wenselijk adviseren.

Coaching op de werkplek is groeiende.

De werkdruk wordt hoger. Er is een

groeiende vraag naar hoogopgeleide

coaches, die werknemers kunnen

begeleiden bij het behoud van hun

baan. Bij werkgevers wordt vanuit

de overheid een steeds grotere druk

gelegd op het intensief re-integreren

van hun werknemers. Het zoeken naar

passend werk vergt creativiteit, kwa-

liteit en een hoge betrokkenheid met

en bij de vraag van de klant. Daarbij

Ook Ellen Polak werkte bij het Brugproject / Werkpost en leerde daar Melba ken-nen. Na een functie als personeel en ontwikkelingsconsulent bij Ergon werkt zij nu voornamelijk als coach bij P&M Arbeidsreïntegratie en bij haar eigen coach bureau.

Ellen Polak, voormalig Werkpost medewerker

Uiteindelijk geeft het de klant een werkplek die past bij zijn capaciteiten

reCept

Ingrediënten

Naam: Ellen Polak

Organisatie: P&M Arbeidsreïnte-

gratie/ID coaching

functie: coach

melba leren kennen in: 2001

Bij: Werkpost

Kwaliteiten: voorstellingsvermogen,

energetische inzet

BereidingstijdKwaliteit is investeren

Lievelingsgerecht: sotoh en sajoer

boontjes op Indische wijze

20-21

August Escoffier gaat

ijverig aan de slag.

aansluiten vergt blijvende ontwik-

keling van de coaches! Stilstaan is

achteruitgaan.

Melba past daar prima in, maar er

moet ook snel doorgepakt worden

op software mogelijkheden en snel-

heid waarmee het product praktisch

toepasbaar wordt. Dit zou het gebruik

stimuleren.

Op dit moment is mijn Melba-kennis

op de achtergrond aanwezig en niet

zichtbaar in rapportages of verslagen.

Wel heb ik me de methodiek zo eigen

gemaakt, dat het onderdeel uitmaakt

van mijn manier van werken. Zonder

dat ik dit expliciet benoem.

Door het werken met Melba spreekt

men dezelfde taal. Dat geeft helder-

heid in vraag en antwoord en biedt de

werknemer een hogere kwaliteit bij

de aansturing. Het eisenprofiel heb ik

in praktijk echter zelden echt toege-

past. Het zit wel in mijn hoofd, maar

ik heb praktisch geen eisenprofiel

gemaakt van werkplekken, om zo ook

via de methodiek formeel te toetsen

of de matching klopt.

Uiteindelijk geeft het de klant een

werkplek die past bij zijn capaciteiten.

Dus een hogere tevredenheid voor

alle partijen. Voor de leidinggevende

is het prettig inzichtelijk te hebben

waar iemands aandachtspunten en/of

ontwikkelmogelijkheden liggen.

Er is veel kritiek geweest op het imple-

menteren van Melba in het bedrijfsle-

ven; in het begin lijkt het veel werk.

Nadat het meer bekend is en zowel

inhoudelijk als praktisch uitvoerbaar

is, begrijpt men het en ontstaat de

vertaalslag op de werkvloer. De aan-

sturing verloopt dan methodisch =

professioneel.

Melba kost in eerste instantie veel tijd,

maar dat is zo bij iedere methodiek

die je je eigen maakt en net toepast.

Kwaliteit is investeren. Daarna kun je

bij de oogst het resultaat beoordelen.

Er is zeker een toekomst voor Melba,

als het maar trendy blijft (innovatief

in uitstraling en gebruiksvriendelijk-

heid e.d.)

“Melba maakt onder-deel uit van mijn manier van werken”

HOOfDGereCHteN

reCept

Ingrediënten

Naam: Anne de Graaf-Pothof

Organisatie: De Boei

functie: manager

melba leren kennen in: 2001

Bij: Werkpost

Kwaliteit: leiderskwaliteit, kritisch

beoordelen

BereidingstijdHet is een denkraam

Lievelingsgerecht: tapas,

salade met een mals biefstukje

Anne de Graaf-Pothof, voormalig Werkpost medewerker

Melba is voor mij net als leren schrijven geweest

nodig heeft om in te leren. En die

punten worden werkpunten in de

praktijk waarbij vooral de mensen zelf

rapporteren en vertellen. Men kijkt

zelf terug op de leerpunten aan de

hand van de Melba-definities. Hier-

door ontstaat zelfinzicht en motivatie

om verder te ontwikkelen.

Denkraam Gebruik ik in mijn huidige functie

als manager van De Boei de Melba-

methodiek nog?

Ja. Niet in de feitelijke zin, maar het

heeft mij een denkraam gebracht.

Het heeft me woorden gegeven om

observaties te kunnen beschrijven. Om

verschillen aan te geven, ook al zijn ze

nog zo klein. En dat is iets wat belang-

rijk is in mijn werk.

Melba is voor mij net als leren schrij-

ven geweest, alleen kon ik me deze

keer verheugen op het resultaat. En

zo was het ook!

Melba leren, de cursus, maar ook het

werken in de strakke voorgestruc-

tureerde omgeving van Werkpost

vond ik wel eens zwaar. Het is mijn

hogeschool voor methodisch werken

geweest.

zelfinzicht en motivatie om verder te ontwikkelenEn zoals het vaak is met scholen, en

ook met Melba, vind ik de vrije toe-

passing het mooist.

In praktische zin ben ik gecharmeerd

door de wijze waarop Melba werd

toegepast bij Boei&deKunst. Zij pak-

ten die items eruit waar de betref-

fende mens in wil leren, dan wel het

Weet je, ooit leerde ik letters schrijven. Wat een magie! En toen moest ik leren schrijven, netjes binnen de lijntjes. Verschrikkelijk, ik kon immers al schrijven.Daarna ontdekte ik dat anderen konden lezen wat ik had geschreven en dat aan elkaar schrijven wat sneller ging dan een opsomming van losse letters. Wat een ervaring en wat fijn dat ze mij hadden leren schrijven.

tusseNGereCHt

22-23

Ingrediënten1 witte casino boterham (zo dik als

gesneden brood) voor 4 toastjes

Voorbereiden circa 5 - 10 minuten (plus opwarmen

van de grill)

Bereidingstijdcirca 5 minuten (plus opwarmen van

de grill)

Melba-Toast

VoorbereidenRooster de boterham in een broodrooster (of op een bakplaat circa 10 centime-

ter onder een hete ovengrill ) aan beide zijden licht bruin. Maak de boterham

niet te donker, als de buitenkant hard is en net een kleurtje heeft is hij goed,

de binnenkant moet zacht blijven.

Wacht even tot de boterham vast gepakt kan worden en snijd daarna de korst er

rondom af.

Snijd de boterham met een scherp mes in twee dunne sneetjes. Snijd de boter-

ham - rondom (tussen de harde buitenkanten door het binnenste zachte kruim

heen) - vanaf de buitenkant naar het midden toe in om te voorkomen dat de

randen afbrokkelen.

Snijd de dunne sneetjes - diagonaal doormidden (elk sneetje in twee driehoeken)

Tip: Gooi de afgesneden korstjes niet weg, schuif ze straks al de toast geroosterd

wordt ook even onder de grill tot ze krokant zijn. Laat ze afkoelen en verpulver

ze, het is prima paneermeel!

BereidenZet de ovengrill aan.

Leg de driehoekjes brood met de zachte, witte kant naar boven op een bakplaat.

Schuif de bakplaat op circa 10 centimeter afstand onder de hete ovengrill en blijf

opletten, het roosteren is een kwestie van enkele minuten.

De toastjes trekken eerst krom. Wacht tot de omhoog gekrulde punten licht

bruin zijn en haal op dat moment de bakplaat met toast onder de grill uit.

Keer de toastjes en leg ze met de bolle kant naar boven. (Tip: De toast is zo dun

dat de hitte van de grill er dwars doorheen gaat, ze worden daardoor haast

gelijktijdig aan de boven en onderkant bruin, de afstand tot de grill is bepalend

voor welk deel van het kromme toastje het eerst bruin wordt.)

Schuif de bakplaat weer onder de grill en rooster de toastjes verder tot ze hele-

maal krokant en lichtbruin zijn, let goed op en keer of kantel de toast (indien

nodig) nog een keer als sommige stukken te bruin dreigen te worden.

Als u dit recept kunt lezen (PW 3)

kunt u aan de slag. Vervolgens

concentreert u zich (PW 2) om de

essentiële informatie te filteren en

om uw werkstappen te bepalen

(werkplanning, helaas nauwelijks

nodig, SL gebruiken!) Als u zich niet

kunt voorstellen (PW 2) wat ‘niet te

donker’, of wat ‘van de buitenkant

naar het midden toe doorsnijden’

inhoudt, dan is de kans op misluk-

king groot (frustratietolerantie

PW 2). Bij het snijden heeft u zeker

fijne motoriek nodig (PW 3). Bij het

roosteren is, indien u tussendoor

gestoord wordt en een praatje

maakt, ook enige oplettendheid

nodig (PW 2) en indien u daar niet

over beschikt is weer frustratietole-

rantie vereist. Mocht u dit alles naar

uw mening (kritische controle PW 2)

tot een goed einde gebracht hebben,

hoeft u niet assertief/weerbaar te

zijn om anderen tot eten aan te

zetten.

HOOfDGereCHteN

groeid tot een bijna gelijkwaardige

poot in de onderneming. Ik ben

inmiddels een van de trainers binnen

het Netwerk Leven in je Lijf, een

landelijke groep trainers die intensie-

ve trainingen lichaamswerk verzorgt.

Ook geef ik trainingen Mindfulness,

in groepen voor volwassenen en vanaf

najaar 2011 ook aan kinderen tussen

10 en 17 jaar.

Nog steeds nieuwe vragenAls Melba-trainer heb ik vanaf 2006

vele groepen opgeleid, van het diepe

zuiden van België tot in Groningen.

Melba trainen betekent intensief met

de methodiek bezig zijn. Het is

bijzonder dat er nog steeds (voor mij)

nieuwe vragen gesteld worden. Het

blijft een uitdaging om daar een

Mariette kende ik al via mijn oplei-

ding arbeid- en organisatiesociologie

aan de universiteit van Tilburg. Bij

Arbeidsvoorziening gaf ik zelf een

methodiektraining, de Kwalificerende

Intake (Kwint) genaamd. In 2005

informeer ik nader wat Melba inhoudt

en tijdens de cursus blijkt het een

veelomvattend en solide systeem,

uitgebreider en concreter dan de

Kwint. De keuze van de items en

categorieën maakt voor mij duidelijk

dat alles wat met arbeid te maken

had aan bod komt. Het feit dat

expliciet gestreefd wordt om uitspra-

ken te doen gebaseerd op het gedrag

van een toekomstige werknemer

maakt de uitkomsten ook meer solide.

Sinds 2007 heb ik mijn eigen pand;

inmiddels is de therapiepoot uitge-

Toen Annelies van Bree in 2005 de Melba-cursus volgde was zij net gestart met haar eigen bedrijf: re-integratiecoaching en op heel kleine schaal lichaamsgeoriën-teerde psychotherapie. Vanuit haar achtergrond binnen Arbeidsvoorziening had zij al kennisgemaakt met tal van methodieken die het ’aanbod’ op de arbeidsmarkt in beeld trachten te brengen.

Annelies van Bree, Melba-team

Ik werk er aan dat mensen zelf genoeg bagage krijgen

reCept

Ingrediënten

Naam: Annelies van Bree

Organisatie: Inneractie

functie: lichaamsgericht therapeut,

coach

melba leren kennen in: 2005

Kwaliteit: kritisch beoordelen

BereidingstijdTijd investeren om het eigen te

maken

Lievelingsgerecht: Grieks, bifteki

24-25

De creaties van August

Escoffier: Melba­toast en

Pêche Melba.

passend antwoord op te geven.

In de groep roept iemand wel eens:

“Wat weet ik nog veel niet van mijn

cliënt, moet ik dat allemaal weten?”

Ik vind dit een prettige opmerking, je

krijgt door Melba meer zicht op wat

de reguliere arbeidsmarkt vraagt. En

in relatie daarmee bepaal je wat

belangrijk is om te weten. Melba is

geen strak keurslijf, maar ondersteunt

keuzes! Ik vind het heerlijk om

mensen zelf verantwoordelijk te

maken voor hun beslissingen.

En om uit te leggen wat Melba kan

betekenen voor de leerlingen en

cliënten die begeleid worden. Een

doel is voor mij ook steeds, dat zij zelf

ook iets mee krijgen van de metho-

diek. Dat ze meer zicht krijgen op

zichzelf en weten waar men op de

arbeidsmarkt op let. Bovendien

kunnen de resultaten van het werken

met Melba gebruikt worden in

rapportages, die hen dan ook weer

ondersteunen.

melba­bril Als mensen zeggen dat Melba zo veel

tijd kost geef ik aan dat ze moeten

beginnen met het uitwerken van 3 tot

4 casussen, als je het uitgebreid doet

zelfs maar 2. Dan ben je al een heel

eind met de implementatie van Melba

in je eigen werkproces. En dan kun je

al bijna niet anders meer dan door de

Melba-bril kijken. Het scheelt wel of

er meer mensen in je organisatie met

Melba werken.

Verder is Melba een instrument met

veel toepassingsmogelijkheden. Als je

daar zicht op krijgt, ontdek je dat

Melba te gebruiken is in alle stappen

van je begeleiding, dat je door Melba

continu de vinger aan de pols van het

proces kunt houden. Het geeft je

bijvoorbeeld criteria op basis waarvan

jij beslissingen neemt over het traject

van de cliënt.

Denken vanuit de inhoudIk denk dat er op de markt plaats blijft

voor dit instrument. Eigenlijk is er

geen nieuw instrument nodig (zoals

zo vaak gebeurt, het ene instrument

wordt vervangen door een soortgelijk

nieuw instrument met nieuwe

woorden). Melba kan m.i. nog jaren

mee. Ik denk vaak vanuit de inhoud

van Melba in het traject met cliënten.

Ontwikkeling is mogelijk op de

‘werkuitvoeringskenmerken’. Wat is er

mogelijk vanuit de cognitieve

kenmerken in combinatie met de

“Melba is geen strak keurslijf, maar ondersteunt keuzes!”

sociale kenmerken? De nieuwe

ontwikkelingen binnen de neurofysio-

logie/psychologie/biologie wijzen er

op dat er verbindingen zijn tussen

cognitieve kenmerken en bijvoorbeeld

het ontstaan van emoties. Dit heeft

invloed op de emotieregulering. Hoe

kun je mensen begeleiden om zelf op

te komen (assertiviteit) om hun

cognitieve beperkingen op de

werkvloer te managen? Mensen meer

inzicht laten krijgen in zichzelf en hen

handvatten geven richting zelfred-

zaamheid. Ik werk er aan dat mensen

zelf genoeg bagage krijgen (en dat

wij daar als begeleiders ook in geloven),

zodat ze niet levenslang door een

jobcoach begeleid hoeven te worden.

HOOfDGereCHteN

De organisatie had de intentie dat we

er allemaal mee zouden gaan werken:

binnen de trajectbegeleiding, binnen

de beschutte werkplekken, binnen het

assessment. Het was ook een beetje

een kwestie van: het is iets nieuws en

wij willen daarin voorloper zijn. Een

aantal afdelingen heeft het werken

met Melba lang volgehouden, maar

het werd te vrijblijvend. Je mocht er

mee werken als je wilde, maar het

hoefde niet…. Uiteindelijk werkt al-

leen de afdeling assessment er nog

structureel mee.

Ik heb Melba pas echt leren kennen

door er zelf training in te gaan geven

en te ervaren wat werken met Melba

doet met mensen en een organisatie.

Eigenlijk ben ik het daardoor pas echt

op waarde gaan schatten.

sinds 2 jaar eigen trainingsburoIk werkte in die tijd als trajectbegelei-

der, maar ging steeds meer trainingen

geven aan onze cliëntgroep. Daar

kwam toen mijn interesse voor het

geven van de Melbatrainingen bij en

eigenlijk ben ik me langzaamaan gaan

bekwamen in het trainers- en coa-

chingsvak. Nu heb ik sinds 2 jaar mijn

eigen trainingsbureau, Esbeukman

Training & Coaching (www.esbeuk-

mantenc.nl). Ik geef Melbatrainingen,

ontwikkel trainingen in opdracht,

geef teamtrainingen op het gebied

van samenwerking en communica-

tie. Verbinding maken en delen zijn

daarin belangrijke peilers.

Wat ik nu met Melba doe is het geven

van de trainingen, kennismakingsda-

gen en themadagen. Daarnaast denk

Ingrid werkt in 2002 bij DaAr in Apeldoorn. Een organisatie die zich bezighoudt met re-ntegratie van mensen met een psychische en/of psychiatrische beperking. Melba heeft zij leren kennen middels de cursus. Vooraf heeft ze geen idee wat ze eigenlijk gingen doen.

Ingrid Esbeukman, Melba-team

De voldoening die de vierde dag mij brengt is elke keer weer een heel prettige ervaring

reCept

Ingrediënten

Naam: Ingrid Esbeukman

Organisatie: Esbeukman T&C

functie: trainer en coach

melba leren kennen in: 2002

Bij: DaAr

Kwaliteiten: contactvaardigheid,

weerbaarheid

BereidingstijdAfhankelijk van je doel

Lievelingsgerecht: pizza

26-27

Melba­toast wordt nog

steeds gemaakt, maar niet

meer door Escoffier.

ik mee over ontwikkelingsstappen die

gemaakt kunnen en moeten worden

om Melba een zo volledig en bruik-

baar mogelijk instrument te maken.

De momenten waarop de kwartjes en soms hele euro’s vallenWat het werken met Melba mij heeft

opgeleverd? Enthousiasme voor het

instrument, enthousiasme voor het

werkgebied, enthousiasme en betrok-

kenheid bij mens- en arbeidsontwik-

keling. Daarnaast fijne contacten, een

kijkje in verschillende keukens. Maar

ook de mogelijkheid me verder in

het vak als trainer te bekwamen en

te merken dat dít het vak is dat ik wil

doen! Uiteindelijk heeft het me zelfs

opgeleverd dat ik hierdoor de stap

heb gezet om als zelfstandig trainer

verder te gaan, onder mijn eigen

naam, met mijn eigen bureau.

Wat me vooral opvalt is het reactie-

patroon van deelnemers tijdens de

cursus…de momenten van wanhoop

(dit leren we nooit, ik dacht dat ik het

snapte..), de ‘aha-momenten’, de mo-

menten waarop de kwartjes en soms

hele euro’s vallen. Het is bij iedere

groep weer een vergelijkbaar proces…

soms kan je de klok erop gelijk zetten.

Persoonlijk beleef ik er erg veel plezier

aan om het leerproces van de groep

te volgen en te sturen. Ik wéét dat het

helemaal goed gaat komen en ik kan

ze in dat vertrouwen meenemen en

op weg laten gaan. De voldoening die

de 4de dag (dag van presentaties en

certificering) mij brengt is elke keer

weer een heel prettige ervaring.

Doel heiligt de middelenAls mensen zeggen dat Melba veel

tijd kost dan antwoord ik dat ze daar

gelijk in hebben! En daarna daag ik

ze uit om met elkaar te kijken naar de

toepassingsmogelijkheden. Zodra je

Melba tot hoofddoel verheft en het

als middel tot…uit het oog verliest,

verzand je al gauw in de begrippen,

de beschrijvingen en alle lijstjes die te

gebruiken zijn.

Elke keer weer stel ik mensen de

vraag: wat is je doel, hoe kun je Melba

daarin gebruiken en wát gebruik je

van Melba? Vervolgens ervaren men-

sen dat als ze er op deze manier mee

aan de slag kunnen en ze het IDEE

loslaten dat Melba alleen maar méér

werk en tijd betekent, ze tijdwinst er-

varen. En enthousiast zijn over de vele

mogelijkheden die Melba biedt m.b.t.

de begeleiding van cliënten, mede-

werkers of leerlingen én de onderlin-

ge communicatie met collega’s.

“Melba droeg eraan bij dat ik voor mezelf ben begonnen”

eenduidig instrumentMelba heeft absoluut toekomst. Juist

met alle ontwikkelingen die er zijn is

het belangrijk een eenduidig instru-

ment te hebben dat zoveel in zich

heeft. Ik ben er van overtuigd dat een

goed geïmplementeerde Melba zo

veel meer doet voor een organisatie

dan alleen maar een goed systeem

erbij.

De effecten op samenwerking en

onderlinge communicatie, betrok-

kenheid en commitment is in mijn

beleving een hele belangrijke én zeer

waardevolle ‘bijwerking’.

HOOfDGereCHteN

Voor Melba gebruikten we een zelf

ontwikkeld evaluatieformulier om

onze observaties en adviezen vast te

leggen. We zetten een serie kruisjes

en schreven daarbij met de hand een

losse opmerking – dat kon toen nog…

KwaliteitslagIn 2002 kwamen we op het spoor van

Melba en hebben we de cursus ge-

volgd. We hadden duidelijk behoefte

aan verdieping en wilden een grotere

nadruk leggen op methodisch werken.

We merkten al snel dat Melba aan

onze verwachtingen voldeed. Direct

na de cursus werd Melba één van de

kernen van onze methodiek – en dat

is nog steeds zo.

Onze trajecten en rapportages kregen

meer diepgang en onze opdracht-

gevers gingen een duidelijk groter

belang hechten aan onze observaties

en verslaglegging.

Met behulp van de Melba-methodiek

slaagde Prakton er in een kwaliteits-

slag te maken.

OntwikkelingAls ik nu terug kijk was de Melbacursus

één van de eerste concrete stappen in

de ontwikkeling die Prakton door-

gemaakt heeft in de afgelopen tien

jaar. We groeiden van een arbeids-

trainingscentrum, naar een compleet

re-integratiebedrijf, dat alle aspecten

zelf in huis heeft: van assessment en

(groeps)trainingen tot jobhunting en

jobcoaching. Sinds vijf jaar is het bege-

leiden van mensen met autisme één

van onze specialismen. We werken

intussen voor een veel bredere groep

opdrachtgevers, gemeenten, UWV,

werkgevers (eerste en tweede spoor)

etc.

Prakton, re-integratiebedrijf in Kampen, gebruikt Melba sinds 2002. Op dat moment was het een arbeidstrainingscentrum dat werkte in opdracht van scholen, andere re-integratiebedrijven en gemeenten. Joost Roorda was daar toen nog als werk-begeleider in dienst.

Joost Roorda, Melba-team

Prakton: kwaliteitsslag door Melba

reCept

Ingrediënten

Naam: Joost Roorda

Organisatie: Prakton

functie: assessor

melba leren kennen in: 2002

Kwaliteit: voorstellingsvermogen

BereidingstijdVerdient zich terug

Lievelingsgerecht: jachtschotel

28-29

Sinds 2001 heeft Melba

nog een andere betekenis.

In de ontwikkeling blijft Prakton

trouw aan zijn roots als arbeidstrai-

ningscentrum. We blijven sterk gefo-

cust op de praktijk: wat werkt nu écht

voor onze cliënt in de werkpraktijk?

Wat kan hij/zij écht? En we zijn nog

steeds gericht op het bieden van diep-

gang en kwaliteit in onze resultaten.

een nieuwe faseIntussen bereiden we ons voor op de

nieuwe uitdagingen die veranderend

overheidsbeleid en de Wet Werken

naar Vermogen ons stelt. Bij alle

onzekerheden is al wel duidelijk dat

deze toekomst van ons vraagt, dat we

kosten- en tijdtechnisch efficiënter

gaan werken.

Prakton is hard aan de slag om in dit

proces de kwaliteit en betrokkenheid

op onze cliënten en opdrachtgevers

vast te houden. Daarin gaan we nau-

wer samenwerken met ons moeder-

bedrijf IMpact.

Prakton en IMpact geven opnieuw

Melba een belangrijke rol. We zijn

overtuigd dat het gebruik van een

kwaliteitsinstrument als Melba zich

terugverdient. Daardoor kunnen we

onze cliënt en SW-medewerker beter,

sneller en preciezer op een echt pas-

sende werkplek plaatsen. Een kort,

maar precies assessment aan de hand

van o.a. Melba en vervolgens training

op benodigde aspecten zijn kernele-

menten in onze aanpak. Want wij

van Prakton blijven mensen van de

praktijk.

Prakton en Melba? Dat blijft een

goede match.

“Wij zijn ervan over-tuigd dat Melba zich terugverdient”

HOOfDGereCHteN

Hoe heb je melba leren kennen?Destijds via Inovat, de vereniging

voor arbeidskundigen. In 2000 en

2001 heb ik MAST 1,2 en 3 gevolgd.

Melba en Ida leken mij een welkome

aanvulling. Ik heb de cursus zelf eind

2002 gevolgd. Doel was het verder

professionaliseren van mijn werk als

arbeidskundige. Ik ben er meteen in

de praktijk mee aan de slag gegaan

en het is nog steeds de rode draad in

mijn manier van werken.

Welke stappen heb je sindsdien gezet?In 2005 ben ik mijn eigen bedrijf

begonnen. Nog vele jaren naast een

parttime loondienstverband, maar

sinds januari 2011 als volledig zelf-

standige. Vanuit Weg naar Werk bied

ik Loopbaanbegeleiding, Arbeidsdiag-

nostiek en Verliesbegeleiding.

Binnen de Arbeidsdiagnostiek is Melba

nog steeds leidend in mijn manier

van werken. Verder bied ik coaching,

counseling en training om de drie-

hoek ‘mens, werk en gezondheid’ zo

goed mogelijk op elkaar af te stemmen.

Wat zijn de ontwikkelingen binnen jouw werkveld?Veel veranderingen en bezuinigingen

aan de onderkant van de arbeidsmarkt.

Een goede diagnose wordt des te

belangrijker. De weg naar werk wordt

hiermee snel helder. Dit bespaart een

hoop tijd en geld.

Wat heeft het werken met melba je opgeleverd? Melba is voor mij het beste kader

om capaciteiten en eisen in onder te

brengen. De grootste toegevoegde

waarde zit voor mij in de items onder

Tot 2002 was Joyce Bennema werkzaam als Hoofd Opleiding, Vorming en Training bij Sociale Werkvoorziening Fivelingo in Appingedam. In de zomer van 2002 ver-huisde zij naar Den Haag en ging zij werken bij Sociale Werkvoorziening Patijnen-burg in Naaldwijk. Vanaf juni 2005 heeft zij haar eigen praktijk ‘Weg naar Werk’.

Joyce Bennema, Melba-team

Een goede diagnose wordt belang rijker

reCept

Ingrediënten

Naam: Joyce Bennema

Organisatie: Weg naar werk

functie: arbeidskundige, loopbaan-

begeleider, verlieskundige

melba leren kennen in: 2002

Kwaliteiten: leren/onthouden,

lezen

BereidingstijdAlle begin is moeilijk

Lievelingsgerecht: de Spaans

keuken

30-31

Melba is ook de naam van

een profielensysteem.

“Melba helpt om je werk professioneel te doen!”

de categorie ‘ Cognitieve kenmerken’.

Inzicht in deze aspecten is vaak zeer

verhelderend voor alle partijen. Het

vraagt kennis en deskundigheid om

deze aspecten daadwerkelijk goed te

kunnen analyseren, maar het maakt

vaak het onbegrijpelijke begrijpelijk.

Oorzaken van disfunctioneren zijn uit-

eindelijk vaak terug te herleiden naar

het ontbreken van bepaalde cognitie-

ve vaardigheden. Met de uitkomsten

wordt het mogelijk om aanpassingen

en ontwikkeldoelen te formuleren,

zodat er echt werk gemaakt kan wor-

den van ‘passend werk’.

persoonlijke ervaringen als melba­trainer?Vanaf eind 2005 ben ik gestart met

het geven van Melba-trainingen.

Mijn eerste groep, samen met

Mariëtte, was bij De Hartekampgroep

in Heemstede. Hier ben ik daarna nog

meerdere keren terug geweest voor

het geven van Melba en Ida trainin-

gen en bijscholingsdagen. De eerste

groep vergeet je niet meer!

Ik vind het nog altijd leuk om te zien

dat er met Melba kwartjes bij mensen

gaan vallen. Het biedt inzicht en over-

zicht. Zelfs bij mensen die al jaren-

lange ervaring hebben als consulent,

P&O-er, arbeidsdeskundige etc.

Als mensen zeggen dat melba veel tijd kost, wat zeg je dan?Wat is het je waard? Alle begin is

moeilijk. Als je enthousiast bent over

de methodiek dan is het een kwestie

van doen. Natuurlijk kost het in het

begin meer tijd, maar dat geldt voor

alle nieuwe dingen.

Naarmate je vaker met Melba werkt is

het geen kwestie meer van de Melba-

bril opzetten, maar zul je hem nooit

meer afzetten. Het wordt een manier

van kijken, die jou en je klanten veel

kan opleveren. En dit zeg ik vanuit

eigen praktijkervaring.

zie je een toekomst voor melba, gezien alle ontwikkelingen die er zijn?Mensen met beperkingen en ge-

zondheidsproblemen zullen er altijd

blijven. Werkgevers zullen een steeds

belangrijkere rol gaan krijgen in het

bieden van passend werk. Hier ligt

dan ook een grote markt voor Melba.

Het helder krijgen van mogelijkheden

en aandachtspunten is naar mijn idee

de eerste stap in een re-integratie-

traject en daarin heeft Melba een

hoop te bieden.

HOOfDGereCHteN

Wat is de intentie van het gaan werken met melba?Melba speelt een centrale rol in de

diagnostiek en de arbeidstoeleiding

op mijn werk. In eerste instantie is het

voor mij een manier om op methodi-

sche wijze cliënten naar passende

arbeid toe te leiden. Ook in de ver-

slaglegging van dit proces werkt

Melba ondersteunend. Na een tijdje

kwam er voor mij het uitvoeren van

arbeidskundig onderzoek bij.

Het was als nieuwbakken jobcoach

voor mij heel prettig om te kunnen

werken aan de hand van een metho-

de, die voorziet in tools om de belang-

rijke processtappen van arbeidstoel-

eiding zorgvuldig te doorlopen. Het

arbeidskundig onderzoek heeft mijn

interesse aangewakkerd voor diagnos-

tiek. De eerste stappen werden gezet

met Ida en de Valpars.

Welke stappen heb je sindsdien gezet?Na jobcoach werd ik trajectconsulent

waarbij mijn werkinhoud zich met

name richt op het doen van arbeids-

kundig en psychologisch onderzoek.

Ergens in het proces ben ik benaderd

om als Melba-trainer aan de slag te

gaan. Een bijzonder leuke afwisseling

binnen het geheel. In 2008 startte ik

met de opleiding Orthopedagogiek

aan de Universiteit in Leiden.

Ik ben nog steeds hard aan het werk

bij Adapt, maar nu als orthopedagoog.

Daarnaast werk ik anderhalve dag als

ambulant behandelaar bij Dichterbij.

En zo nu en dan verzorg ik een Melba-

cursus.

Sara volgt eerst de opleiding SPH aan de Avans Hogeschool in Breda. Wanneer zij als jobcoach bij Adapt re-integratie gaat werken, komt ze in aanraking met Melba. Tijdens de inwerkweken staat Melba centraal en volgt het hele team de cursus, informeel, bij Peer Bos. Ongeveer een jaar later volgt ze de cursus formeel bij Joyce.

Sara Zwetsloot, Melba-team

De kracht ligt in de zorgvuldigheid

reCept

Ingrediënten

Naam: Sara Zwetsloot

Organisatie: ADAPT re-integratie

functie: orthopedagoog

melba leren kennen in: 2005

Kwaliteiten: spreken, voorstellings-

vermogen

BereidingstijdKwaliteit gaat voor kwantiteit

Lievelingsgerecht: linzensalade

32-33

Melba wordt gebruikt om

capaciteiten in kaart te

brengen.

Wat zijn de ontwikkelingen binnen jouw organisatie?In reactie op de vele veranderingen

wordt steeds gezocht naar de juiste

insteek met een juist product. Het

blijft leuk om dit in teamverband

vorm te geven. Momenteel zijn we

bezig met een goed gefundeerd

samenwerkingsverband binnen onze

regio, om cliënten te ondersteunen

om stappen te maken op de participa-

tieladder. Het werken naar vermogen

wordt hierin verwerkt.

Hoe past melba daarbinnen? Melba blijft een rode draad in het

arbeidskundig onderzoek en in de

arbeidstoeleiding bij Adapt. In team-

verband zijn we in de praktijk aan

het experimenteren met de koppe-

ling van Ida aan neuropsychologisch

onderzoek. Wat hebben we nodig

om zorgvuldige uitspraken te kunnen

doen over het werken naar vermogen

van een cliënt? Welke uitspraken kun-

nen we doen over de handelingsvaar-

digheden? Leuke materie, daar komen

we wel uit.

Wat heeft het werken met melba je opgeleverd? In eerste instantie voor mij houvast

en helderheid tijdens de bange eerste

jobcoachdagen. Daarna een instru-

ment dat mijn nieuwsgierigheid en

interesse voor diagnostiek mede heeft

gewekt. Door het geven van Melba-

cursussen heb ik mijn trainersvaar-

digheden kunnen ontwikkelen. Ten

aanzien van mijn werkomgeving wil

ik het voordeel van het methodisch

werken benoemen.

Als mensen zeggen dat melba veel tijd kost, wat zeg je dan?Ja. Natuurlijk, als je bedreven bent in

de materie gaat het relatief snel maar

uiteindelijk ligt de kracht van Melba

voor mij niet in de snelheid. Meer de

zorgvuldigheid waardoor je een per-

soon op een gefundeerde manier kan

ondersteunen in het proces van, naar,

of uit arbeid.

zie je een toekomst voor melba, gezien alle ontwikkelingen die er zijn?Zeker. Melba heeft een sterk funda-

ment en er zijn proactieve ontwikke-

laars betrokken.

“Ik heb mijn trainers-vaardigheden kunnen ontwikkelen.”

HOOfDGereCHteN

Tijdens het volgen van de cursus blijkt

Melba wel een matchingsinstrument,

maar niet met de door mij gewenste

voorspellende kwaliteiten: je kunt op

basis van een Melba-onderzoek niet

voorspellen op welke beroepen een

cliënt zal passen. Desondanks ben ik

toch gegrepen door het Melba-virus.

Als jobcoach voor mensen met NAH

blijkt Melba een perfect instrument

voor het opstellen van een persoons-

profiel, eisenprofiel en coachingsplan

(als logische uitkomst van de mat-

ching).

In 2004 maak ik de overstap naar een

expertisebureau in de letselschade.

Als re-integratieconsulent blijkt Melba

ook hier goed bruikbaar. In 2005 volg

ik ook de Ida opleiding. Twee jaar

later, in 2007, besluit ik te starten met

een eigen re-integratiebureau, Werk-

motief. Nu, bijna vijf jaar later, is het

Melba-onderzoek een van de instru-

menten die ik inzet, vaak bij haalbaar-

heidsonderzoeken: kan onze mede-

werker deze functie nog wel aan?

Standaard gebruik ik Melba bij het

opstellen van een profielschets, dat in

nagenoeg elk re-integratietraject aan

de orde komt. Zeer bruikbaar vind ik

Melba bij ‘probleemdossiers’, cliënten

waarbij je het gevoel hebt dat je vast-

loopt en de vinger niet op de oorzaak

daarvan kunt leggen. Na het maken

van een Melba-analyse kom ik altijd

weer een stap verder!

Het inzetten van Melba en Ida helpt

me bij het objectief inschatten van

mijn cliënten. Soms schat ik de vaar-

digheden van cliënten te hoog in,

maar meestal wordt ik tijdens een

Melba-onderzoek verrast door de

kwaliteiten die mensen laten zien.

In 2003 werkt Mark van de Weijer bij Stichting Start Kans, de jobcoachorganisatie van de Start Holding. Uit nieuwsgierigheid en enthousiasme geeft hij zich op voor de Melba-cursus. Eindelijk een matchingsinstrument!

Mark van de Weijer, Melba-team

Het bespreken van de resultaten versterkt mensen

reCept

Ingrediënten

Naam: Mark van de Weijer

Organisatie: Werkmotief

functie: arbeidscoach

melba leren kennen in: 2003

Kwaliteiten: ordenend vermogen,

bevattingsvermogen

BereidingstijdAfhankelijk van hoe je het inzet

Lievelingsgerecht: nagerechten

34-35

Of om de eisen van

functies te analyseren.

Je merkt dat het bespreken van de re-

sultaten mensen versterkt, ze krijgen

er meer zelfvertrouwen van.

Een voordeel van het zelfstandig

ondernemerschap is dat ik naast mijn

werk ook Melba-trainingen kan

geven. Het geven van een training

is voor mij een uitje, even ‘boven’ je

werk hangen en kennis delen. Ook

maak je kennis met veel mensen uit

verschillende organisaties. Mensen die

allemaal in de re-integratiebranche

werken, maar vanuit een andere

achtergrond.

Na tien jaar is Melba nog steeds

actueel denk ik. Lay-outs kunnen

veranderen, maar de basis van Melba

is solide en bruikbaar. Gezien het feit

dat steeds meer diverse organisaties

Melba kennen en gebruiken zeg ik:

op naar het 20-jarig jubileum!

“Melba helpt bij het objectief inschatten van mijn cliënten”

HOOfDGereCHteN

Ik ging op zoek via internet en al snel

kwam ik in contact met Mariëtte van

Hooff. Ik ben vervolgens gaan praten

met een aantal organisaties die al

met Melba werkten en werd steeds

enthousiaster.

In mijn eigen werk van arbeidsdes-

kundige Wajong bij UWV was ik

namelijk op zoek naar een manier

om de informatie die aanwezig is op

de scholen voor speciaal onderwijs,

met betrekking tot de capaciteiten

van leerlingen/toekomstige cliënten

van UWV zoveel mogelijk in heldere

en eenduidige taal ter beschikking te

krijgen. Zodat verzekeringsartsen en

arbeidsdeskundigen van UWV daar-

mee verder kunnen in de beoorde-

ling van de arbeidsmogelijkheden en

de arbeidsongeschiktheid. En zodat

vervolgens ook andere organisaties

in de keten van school naar werk met

die informatie verder kunnen, bij-

voorbeeld sociale werkvoorzieningen,

re-integratiebedrijven, jobcoachorga-

nisaties etc. Dit alles ten gunste van de

cliënt, zodat zijn of haar arbeidsver-

mogen zo goed mogelijk inzichtelijk

wordt gemaakt.

mister melbaIk schreef een projectplan voor UWV

en ging aan de slag met de uitvoering

daarvan.

Inmiddels wordt Melba in het UWV-

district waar ik werk veel gebruikt en

wel in de hele keten van school naar

werk. Daar ben ik trots op en nog

steeds heel blij mee. Het leverde mij

binnen en buiten UWV al heel snel de

titel ‘Mister Melba’ op en met enige

regelmaat ontving ik symbolisch een

pak toast van dit merk. Heel smake-

lijk! In heel het land - zowel binnen

De eerste keer dat Harm Rademaekers van Melba hoort, is hij op bezoek bij een collega arbeidsdeskundige in Antwerpen. Die onder andere werkt in letselschade-zaken voor arbeidsrechtbanken in België. Hij vertelt over Melba en hoe hij Melba gebruikt…

Harm Rademaekers, Melba-team

Een aanrader voor elke arbeidsdeskundige

reCept

Ingrediënten

Naam: Harm Rademaekers

Organisatie: UWV werkbedrijf /

Raad!

functie: arbeidsdeskundige Wajong,

beleidsmedewerker

melba leren kennen in: 2004

Door: Belgische collega

Kwaliteiten: zorgvuldigheid,

werkplanning

BereidingstijdZorgvuldigheid en kwaliteit kost tijd

Lievelingsgerecht: Dal Bhat

36-37

Er zijn verschillende

toepassingen mogelijk.

als buiten UWV - werd ik gevraagd

te vertellen over mijn ervaringen met

Melba. Dit heeft mij veel opgeleverd

want ik raakte in gesprek met heel

veel verschillende mensen en organi-

saties in Nederland die bezig zijn met

arbeidsmogelijkheden van mensen,

met arbeids(re)-integratie, met ar-

beidsrevalidatie, met opleiden, met

loopbaanplanning etc. Daar heb ik

heel veel van geleerd.

In Nederland heeft Melba - zeker in

de laaste 5 jaar - een enorme groei

doorgemaakt en ik weet ook dat er

inmiddels heel wat arbeidsdeskundi-

gen in het land zijn die Melba kennen

en gebruiken. Zelf ben ik al enkele

jaren actief als Melba-trainer en cer-

tificeerder en heb inmiddels al aardig

wat mensen in het land opgeleid en/

of gecertificeerd in deze mooie en

waardevol methodiek. Een metho-

diek ook die in ontwikkeling blijft

en doorontwikkeld wordt. En dat is

nodig in deze tijden van verandering

en nieuwe inzichten.

essentiële rol Inmiddels werk ik - naast mijn werk

als arbeidsdeskundige bij UWV- als

arbeidsdeskundig beleidsmedewerker

bij het Expertise Centrum Sociaal Me-

dische Zaken van UWV in Amsterdam.

Ben daar vooral bezig met de Wet

Werken naar Vermogen die in 2013

geïntroduceerd gaat worden. Ook in

deze wet staat het beoordelen van

arbeidsvermogen centraal. Al gaat dit

wel op een andere manier gebeuren

dan nu het geval is bij de Wajong.

En ook hier kan het gebruik van

Melba een essentiële rol spelen bij het

inzichtelijk maken van het arbeids-

vermogen van cliënten. Dat blijf ik

promoten, steeds in het belang van

de cliënt.

Wat ik vaak te horen krijg is dat het

gebruik van Melba veel tijd kost. Maar

wat is veel tijd? Je brengt met Melba

het arbeidsvermogen van een mens

in beeld. Dat is niet iets wat je in een

uurtje doet. Het is een vak en het

vraagt een zorgvuldige en gedegen

afweging van een complex aan facto-

ren en variabelen. Realiseer je dat dit

voor de cliënt ook grote persoonlijke

en/of financiële consequenties kan

hebben! Zorgvuldigheid en kwalteit

zijn dan ook vereist. En dat kost nu

eenmaal tijd.

“Het leverde mij al heel snel de titel ‘Mister Melba’ op”

HOOfDGereCHteN

Irma Scholtens, Melba-team

Er wordt nooit ‘zomaar’ gewerkt, maar altijd met een doel

Ik ben op zoek gegaan naar instru-

menten die er al waren, want om

het wiel opnieuw uit te gaan vinden,

leek me niet logisch. Zo kwam ik via

een collega in contact met Werkpost.

Daar is de Melba-systematiek breed

ingevoerd. Uiteindelijk lijkt die mij het

meest geschikt, omdat Melba dieper

gaat en ook een bredere inzetbaar-

heid heeft.

De bedoeling was om aan de cliënt te

vragen welk soort werk men wil gaan

doen en dan te kijken naar wat er al

aan mogelijkheden zijn en wat er nog

nodig is aan training of scholing. Het

blijkt echter heel lastig voor cliënten

te kiezen welk werk men wil doen.

De blik is toch heel vaak gericht op

‘wat er al is’, of het beeld is niet reëel.

Daarom hebben we, naast een gron-

dige Melba-analyse, ook een traject

ingezet naar verkenning van werk-

soorten. Dus eerst onderzoeken wat

iemand wérkelijk wil.

Melba blijkt in de praktijk heel handig

om te onderbouwen waarom iemand

wel of niet naar een betaalde baan

kan. En welke begeleidings- en om-

gevingsfactoren belangrijk zijn in die

nieuwe situatie.

Het idee van de ‘maakbaarheid’ van

de individuele klant is iets verschoven.

De cliënt kan zich verder ontwikke-

len, maar het is ook belangrijk om de

haalbaarheid van de situatie in kaart

te brengen en een goed begeleidings-

plan mee te geven.

Irma Scholtens werkt bij de voorloper van Dichterbij, Vizier, als fysiotherapeute. Haar wordt gevraagd om een nieuw project op te zetten, waarbij mensen met een verstandelijke beperking een ontwikkeltraject aangeboden krijgen om te groeien in hun mogelijkheden op het gebied van dagbesteding en werk. Tevens is de vraag om hiervoor een methodiek op te zetten. De bedoeling is om dit zelf te ontwikkelen, maar…

reCept

Ingrediënten

Naam: Irma Scholtens

Organisatie: Dichterbij

functie: leidinggevende Prismaas,

beleidsmedewerker

melba leren kennen in: 2001

Kwaliteiten: energetische inzet,

omschakeling

BereidingstijdNiet meer dan ongeveer 20 minuten

t.o.v. wel professioneel- maar niet

Melba- handelen

Lievelingsgerecht: gebraden kip

38-39

Is de werknemer geschikt

voor deze functie?

Inmiddels ben ik leidinggevende

van Prismaas en ook van het cursus-

huis voor cliënten van Dichterbij. En

werk ik als beleidsmedewerker op

het Kenniscentrum voor Dagbeste-

ding en Werk van Dichterbij, met als

aandachtsgebied het grensgebied

tussen werk en dagbesteding. Daar-

naast geef ik af en toe een themadag

Melba, vooral gericht op de SL.

steeds bredere doelgroepWe zien een verschuiving van mensen

met vooral een verstandelijke beper-

king, naar allerlei verschillende men-

sen aan de onderkant van de arbeids-

markt, die komen voor onderzoek

en/of training. De doelgroep wordt

steeds breder en de vragen ook. We

zijn blij dat we voor Melba gekozen

hebben om zo die brede vraagstelling

te kunnen beantwoorden.

Prismaas is volledig opgezet vanuit

Melba als onderliggend systeem. Alle

medewerkers zijn gecertificeerd en

spreken met elkaar de Melba-taal.

De werkzaamheden worden ingezet

t.b.v. onderzoek of training op Melba-

items. Er wordt dus nooit ‘zomaar’

gewerkt, maar altijd met een doel,

heel methodisch.

Daarnaast zijn de arbeidstrainers in-

tensief bezig met het ontwerpen van

Worksamples. Sommige items kunnen

niet in gebruikelijke werkzaamhe-

den worden onderzocht of getraind.

Daarom heb ik, samen met Mariëtte,

een aantal toetsen ontwikkeld die

de Melba-items op SL niveau goed in

kaart brengen.

mensen hoeven niet meer te mislukkenWat we doen en wat we zeggen is

goed onderbouwd. De eisen aan de

nieuwe werk- of dagbestedingplek

zijn helder. Mensen hoeven niet meer

te mislukken omdat we op intuïtie

denken dat het wel kan. En áls het niet

goed gaat, kunnen we snel de vinger

op de zere plek leggen, zodat de per-

soon niet ter discussie komt te staan,

maar bepaalde capaciteiten, of bepaal-

de eisen van de werkplek. Melba helpt

om je werk professioneel te doen!

Als mensen zeggen dat Melba veel

tijd kost, dan zeg ik dat het net is

als bij autorijden, of het leren van

een vreemde taal: als je het daarna

dagelijks gebruikt kost het bijna geen

energie en geen tijd. Maar als je het

moeilijk vindt en daarom alleen maar

inzet als het absoluut nodig is, moet

je het bijna weer opnieuw leren. Dán

kost Melba veel tijd. Ik beweer altijd

dat je in 20 minuten een analyse kunt

maken als je de gegevens van de

betrokkene goed op een rijtje hebt.

Maar dat op een rijtje zetten van die

gegevens moet tóch, althans als je

professioneel wilt handelen.

“Melba helpt om je werk professioneel te doen!”

Voor de toekomst zie ik twee richtingen:

• Melba krijgt een sterke toekomst,

omdat het geringe budget dát nog

beschikbaar is aantoonbaar effec-

tief moet worden ingezet en Melba

daar een belangrijke bijdrage aan

kan leveren (zowel in effectieve

plaatsingen als ook in het bepalen

van een werkelijke loonwaarde)

• Melba wordt gezien als een te

arbeidsintensief instrument en

men richt zich op ‘lange halen, snel

thuis’, met de hoop dat als je veel

goedkope plaatsingen doet er vast

wel een aantal geslaagde plaatsin-

gen tussen zitten.

Zolang we bij Prismaas aan arbeids-

analyse, training en scholing doen,

zal ik het instrument blijven hanteren.

Tenzij er een nóg beter instrument

komt, want perfect is ook Melba (nog)

niet.

HOOfDGereCHteN

Hoe heb je melba leren kennen?In september 2004 ben ik bij Ergon

begonnen als kwartiermaker: de orga-

nisatie rijp maken voor arbeidsontwik-

keling. Vermaatschappelijking van de

persoon staat voorop, een werkplek

buiten de muren van het SW-bedrijf is

de ambitie. Er is een gedegen keuze

gemaakt voor een methode die de

omslag van een productiegericht SW-

bedrijf naar een arbeidsontwikkelor-

ganisatie kan ondersteunen. Hiervoor

hebben we een aantal criteria opge-

steld: een methode met wetenschap-

pelijke onderbouwing die voor de

gesubsidieerde én reguliere arbeids-

markt voldoet, bij meerdere organi-

saties wordt gehanteerd en levend

wordt gehouden door de gebruikers.

Een methode ook die consulenten,

(traject)begeleiders én leidinggeven-

den handvatten biedt voor het meten

van voortgang én voor begeleiding

van mensen. Onder meer deze criteria

leiden eenduidig naar Melba.

Voldoet melba? Zelf heb ik een ontwikkeling doorge-

maakt van ‘streng in de leer’ naar een

aanpak waarbij je datgene onder-

zoekt waarmee je het traject verant-

woord kan starten en de fase van

simulatiewerk zo snel mogelijk achter

je kan laten.

In organisaties waar ik Melba heb

ingevoerd zie je na zo’n twee jaar dat

de methode is ingedaald, afhankelijk

van hoe breed en diep de implemen-

tatie is gegaan en hoeveel mensen er

zijn opgeleid. Op enig moment wordt

het kijken met de ‘Melba-bril’ je twee-

de natuur, ook privé in de opvoeding

Angela Linders werkt binnen het vakgebied HRM. Zo werkte zij o.a. als personeels-adviseur bij de Kinderbescherming. Ze heeft Melba leren kennen in 2004 bij Ergon, het SW-bedrijf in Eindhoven.

Angela Linders, Melba-team

Na zo’n twee jaar is de methode ingedaald

reCept

Ingrediënten

Naam: Angela Linders

Organisatie: Maal8 Mens Organisa-

tie Ontwikkeling

functie: HRM adviseur

melba leren kennen in: 2004

Kwaliteit: werkplanning

BereidingstijdVastleggen kost veel tijd en daar

zit de winst

Lievelingsgerecht: oesters met

roze champagne

40-41

Zijn er aanpassingen

nodig?

van kinderen bij voorbeeld!

Ik ervaar dat de twee invalshoeken

Melba heel krachtig maken: én capa-

citeiten én eisen, en dat dit resultaat-

gerichte arbeidsontwikkeling mogelijk

maakt. Voor detacheringsplekken en

begeleid werken plekken is het een

must om Melba volledig te hanteren.

Er zijn meer matchingsmethodes, die

veelal hun eigen digitale systeem met

zich meebrengen, ik heb die allemaal

niet nodig. Spelen met Melba is veel

handiger en een goede werkplek-

analyse met Melba geeft inzicht in

alle functies en wat je moet aanpas-

sen voor die ene medewerker. Melba

geeft ook zicht op productieproces-

sen: met Melba in de hand heb je zo

een checklist waarmee je de werkge-

ver kan interviewen op arbeidsinhoud,

-omstandigheden en -verhoudingen.

In een kort tijdsbestek weet je wat

voor werk er beschikbaar is op een al

of niet gesubsidieerde arbeidsplek.

Welke stappen heb je verder gezet? Vanaf 2007 werk ik als zelfstandige

in Maal8 Mens Organisatie Ontwik-

keling. Bij verschillende SW-bedrijven

heb ik arbeidsontwikkeling mee

ingevoerd. Ik heb mijn hart liggen bij

de training van de uitvoerders van

arbeidsontwikkeling: de werkleiders

op de werkplek die dag in dag uit met

de mensen bezig zijn. Het is een sport

om ze te overtuigen en als ik na de

training nog eens terugkom bij ‘mijn’

cursisten, dan ben ik altijd positief

verrast over de mate waarin ze Melba

gebruiken.

In 2010 ben ik samen met Henk Loos,

gestart met het ontwikkelen van een

digitaal systeem voor methodiek en

procesmanagement van arbeidsont-

wikkeling, MiM (Methode in Mensont-

wikkeling), hét systeem voor resultaat-

gerichte arbeidsontwikkeling! Voor

mij zijn de twee pijlers van arbeids-

ontwikkeling het bedrijfsproces en de

methode en die komen in MiM samen.

Het is een complete leidraad voor de

professional. De eerste arbeidsontwik-

kelorganisaties zijn nu met MiM gaan

werken.

Wat zeg je als mensen zeggen dat melba veel tijd kost?De methode zoals die in de opleiding

wordt aangereikt is een kennisma-

king, het werken leer je in de praktijk.

In het begin leer je veel nieuwe

“Voor detacherings-plekken is Melba een must”

dingen. Na gemiddeld tien trajecten

heb je de methode aardig in de vin-

gers. Er moet niet te veel tijd zitten

tussen het volgen van de cursus en het

toepassen.

Ik ga ook na hoeveel tijd er werd

besteed aan een intake, diagnose,

traject in de situatie vóór Melba. Dat

blijkt vaak erg veel te zijn, vooral het

vastleggen van je werk kost veel tijd

en daar zit juist de winst bij Melba. Er

moet dan wel duidelijkheid zijn over

ieders taken, bevoegdheden en ver-

antwoordelijkheden en er moet een

klantvriendelijk CVS zijn.

zie je een toekomst voor melba?Ik zie een grote toekomst voor Melba

in relatie tot de WWNV. Dan moet

Melba wel een eenvoudige manier

ontwikkelen voor de berekening van

loonwaarde. Voorlopig lijkt het erop

dat de overheid niet kiest voor één

methode voor loonwaardebepaling.

Zelf werk ik ook hierbij overigens met

Melba en noem het dan geen loon-

waardebepaling maar een onderbou-

wing van de loonwaarde.

HOOfDGereCHteN

In 2006 ben ik als jobcoach gaan wer-

ken bij Adapt. Ook daar is Melba basis

voor jobcoaching, arbeidstoeleiding

en arbeidsdiagnostiek. Het doel is om

methodische te werk te gaan en uit

te gaan van kwaliteiten in plaats van

beperkingen.

‘melba­bril’Toen heb ik officieel de cursus gevolgd

bij Joyce. Ik had veel steun aan de

‘Melba-bril’ waarmee ik naar cliënten

leerde kijken. Het helpt om concrete

doelen te stellen en om uit te gaan

van mogelijkheden. Uniformiteit krijgt

bijvoorbeeld vorm door Melba te

implementeren in rapportageformats.

Van jobcoach werd ik trajectconsulent

en daarna ben ik als psycholoog gaan

werken. Ik ben in mijn werk vooral

bezig met arbeidskundig en psycho-

logisch onderzoek. In de diagnostiek

ondersteunen Melba en Ida mij in

het concretiseren van arbeidsgedrag

en -resultaat. Daarnaast geef ik af en

toe Melba en Ida cursussen. Ik ben

onlangs begonnen met een cursus

cognitieve gedragstherapie en ga me

meer richten op behandeling.

Melba heeft mij met name het belang

van methodisch werken doen inzien.

Het heeft me een houvast geboden in

mijn werkzaamheden. Daarnaast heb

ik de kans gekregen om trainingen te

geven, waarvan ik veel heb geleerd en

wat ik een leuke afwisseling vind. Ida

biedt mij in de diagnostiek een verta-

ling naar de praktijk.

Melba kost je tijd, vooral in het begin.

Je zult er in moeten investeren om het

je eigen te maken. Wanneer dit gelukt

is, kost het veel minder tijd en levert

het kwaliteit op.

Melba bestaat niet voor niks al 10 jaar,

het is een methodiek die overeind

blijft. Ook de nieuwe ontwikkelingen

brengen weer vraagstukken met zich

mee waar Melba een waardevolle

bijdrage aan kan leveren.

In 2001 begint Hester met haar studie arbeid- en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Tijdens haar afstudeerstage in 2004 bij Werkpost heeft ze de nodige kennis opgedaan over Melba, deze zit verweven in de (jobcoach)trajec-ten en de arbeidsdiagnostiek.

Hester van ’t Blik, Melba-team

Het is een methodiek die overeind blijft

reCept

Ingrediënten

Naam: Hester van ‘t Blik

Organisatie: ADAPT re-integratie

functie: psycholoog

melba leren kennen in: 2004

Door: stage bij Werkpost

Kwaliteiten: teamwork, voorstel-

lingsvermogen

BereidingstijdTijd investeren om het eigen te

maken

Lievelingsgerecht: Italiaans

42-43

Casus Danny

tusseNGereCHt

Danny is een jongeman van 27 jaar. Hij heeft speciaal onderwijs gevolgd (4 verschillende scholen), van de middelbare school werd hij afgeschopt of hij zag er zelf geen heil meer in.

Danny heeft nu een metselcertificaat en een heftruckcertificaat. Maar...dit heeft

hem nog niets opgeleverd, want Danny kan geen werk vasthouden. Hij heeft

heel wat baantjes gehad, steeds van korte duur. Hij hing op straat, leerde slechte

vrienden kennen en kwam in de kleine criminaliteit terecht.

Danny heeft een redelijke intelligentie, maar structurele, functionele beper-

kingen in persoonlijk en sociaal functioneren. Hij heeft moeite met gezag, is

eigenzinnig en tegendraads, gaat liever zijn eigen gang. Hij vertoont kenmer-

ken van adhd en asperger. Wel wil hij graag zijn leven beteren en hoopt nu

dat hij op korte termijn tot de WSW doelgroep gaat behoren. Danny kan goed

verwoorden wat hij nodig heeft om te kunnen functioneren. Het gaat om één

aanspreekpunt, een begeleider die hem structuur biedt en er voor zorgt dat hij

niet gaat flippen, want Danny raakt gauw in paniek als zaken niet lopen zoals

hij verwacht had. Van belang is dan dat hij even apart genomen wordt en tot

rust gebracht wordt. Hierna kan Danny weer prima aan de slag. Dankzij een ge-

meentelijk project mag hij in het kader van arbeidsgewenning werkzaamheden

binnen de SW uitvoeren. De capaciteiten van Danny en randvoorwaarden om te

kunnen functioneren zijn met Melba goed in kaart gebracht. Momenteel werkt

hij alweer 4 maanden in het groen/grijs en houdt hij zich bezig met bestraten.

Dit geeft hem nu enige structuur en stabiliteit in zijn leven.

De WSW indicatie is aangevraagd en dit geeft Danny toekomstperspectief...

denkt hij. Dat het nu ook wankelt in SW land, is hem (nog) niet helemaal duide-

lijk. Als Danny een indicatie krijgt, komt hij op de wachtlijst en kan hij de komen-

de 2 jaar nog niet aan het werk. Ook kan hij zijn indicatie verliezen, want wat

gaat er gebeuren vanaf 2013? Een groep die terecht komt binnen een beschutte

setting en een groep waar van verwacht wordt dat die regulier kan werken...

kan een regulier bedrijf zo’n jongen als Danny erbij hebben, gezien de begelei-

dingstijd en randvoorwaarden die nodig zijn?

Met dank aan Heidy Daatzelaar

HOOfDGereCHteN

Het blijkt namelijk niet zo belang-

rijk om ogenschijnlijk voor de hand

liggende zaken te weten te komen,

zoals bijvoorbeeld bij een timmer-

man, of dat hij/zij de hamer nog goed

kan hanteren, of de zaag. Het is veel

belangrijker om beter te kunnen

duiden hoe de cognitieve processen

bij een persoon verlopen. Hoe is de

omschakeling, het concentratievermo-

gen, hoe efficiënt gaat men te werk?

Kortom het gaat om tal van processen

binnen de cognitieve domeinen, die

bepalen op welke manier je wat doet

en hoe je een opdracht uitvoert en

verwerkt.

Het gaat meestal om onzichtbaar letselJuist bij de doelgroep NAH, waar het

in de meeste gevallen gaat om on-

zichtbaar letsel. Deze mensen kunnen

vaak verbaal imponeren en de indruk

wekken over veel capaciteiten te

beschikken, maar kunnen dat dan in

de praktijk niet waarmaken. Verbaal

en performaal handelen blijken twee

heel verschillende dingen en het is dus

belangrijk om dat in kaart te brengen.

Als je dat dan weet en vervolgens

ook kunt aangeven wat een functie

vereist, kan je bekijken of de functie

passend is, of dat er aanpassingen

van de functie nodig en mogelijk zijn.

Duidelijk wordt welke randvoorwaar-

den nodig zijn om optimaal te kunnen

presteren en of het mogelijk is voor

Louis van Herk is medeoprichter van HEADwerk, re-integratiebureau voor mensen met een niet aangeboren hersenletsel. In 2001 is hij op zoek naar een instrument, waarmee hij de (nog) aanwezige arbeidscapaciteiten van mensen met een niet aan-geboren letsel (NAH) beter in kaart kan brengen. De bij hem bekende instrumenten lijken allemaal op een of andere manier niet helemaal te voldoen.

Louis van Herk, sleutelfiguur Melba

Verbaal en performaal handelen blijken twee verschillende dingen

reCept

Ingrediënten

Naam: Louis van Herk

Organisatie: HEADwerk

functie: projectleider

melba leren kennen in: 2001

Kwaliteit: probleemoplossing

BereidingstijdHet arbeidsintegratieproces

wordt bekort

Lievelingsgerecht: een dubbele

whiskey

44-45

Melba kijkt naar 29

capa citeiten en eisen.

de persoon in kwestie om te kunnen

voldoen aan het eisenprofiel van de

functie. Binnen Melba vind ik daar

antwoorden.

Het instrumentarium blijkt uitstekend te werkenMelba is een volledig geïntegreerd

onderdeel van de ontwikkelde metho-

diek arbeidsintegratie voor mensen

met een niet aangeboren hersenletsel.

Deze methodiek vraagt een multidis-

ciplinaire aanpak. Gespecialiseerde

medewerkers, met jarenlange erva-

ring in het ondersteunen en begelei-

den van mensen met NAH, hebben

inmiddels kennis gemaakt met Melba,

al dan niet uitgebreid met Ida. Het

instrumentarium blijkt in de praktijk

uitstekend te werken.

De succesvolle aanpak is vervolgens

samen met het UWV als project opge-

pakt en momenteel wordt deze (met

Melba als onderdeel) landelijk door

andere partijen ook gebruikt.

Daarnaast hebben we Melba ingezet

om de mentale belastbaarheid van

mensen met NAH in kaart te bren-

gen. Vrijwel iedereen met NAH heeft

te maken met - naast de cognitieve

problematiek- een beperkte mentale

belastbaarheid. Men is eerder moe.

We hebben zelf een aantal worksam-

ples ontwikkelend, waarmee een

aantal Melba-kernkwaliteiten tot

uitdrukking komen. Door het observe-

ren van de uitvoering, in relatie met

de benodigde energie, is steeds beter

aan te geven hoe iemand belastbaar

is. Hieruit komen adviezen naar voren

waar men in de toekomst rekening

mee kan houden.

‘trail and errorgehalte’ gereduceerdHet Melba-systeem vraagt in eerste

instantie een flinke tijdsinvestering.

Als het Melbaprofiel met randvoor-

waarden voor het functioneren een-

maal bekend is, reduceert dit het ‘trail

and errorgehalte’ echter aanzienlijk,

wordt het arbeidsintegratieproces

verkort en borgt het uiteindelijk de

interventie door duurzaamheid van de

plaatsing.

“Melba wordt ingezet om mentale belast-baarheid te meten”

Erik Timmer, sleutelfiguur Melba

Met Melba worden de gevolgen duidelijk van arbeidshandicap binnen regulier werk

reCept

Ingrediënten

Naam: Erik Timmer

Organisatie: Jobstap

functie: assessor, projectleider

melba leren kennen in: 2005

Door: pilot UWV

Kwaliteit: zorgvuldigheid

BereidingstijdHet kost tijd om keuzes goed te

leren onderbouwen

Lievelingsgerecht: de Mediterrane

keuken

HOOfDGereCHteN

Het MTP lijkt in zijn opzet op Melba,

maar is erg gericht op de werkzaam-

heden voor WSW en dan vooral op

motorische productievaardigheid. Ik

ben toen op zoek gegaan naar alter-

natieve systemen die zich meer op

basisvaardigheden richten en waarbij

er meer aandacht is voor de cognitie

van de cliënt. Dit vind ik in Melba.

Maar omdat het MTP nog niet zo lang

zijn intrede had gedaan bij ’s Heeren-

loo is Melba daar pas veel later in

gebruik genomen, maar toen werkte

ik al elders.

In 2005 heb ik de Melba-cursus ge-

volgd toen ik als jobcoach werkte bij

Jobstap. Die cursus is georganiseerd

in het kader van een pilot van UWV

Nijmegen. Daarin werd onderzocht

welke meerwaarde Melba kan heb-

ben bij het indiceren van Wajonge-

ren. Aan deze regionale pilot deden

verzekeringsartsen en arbeidsdeskun-

digen van het UWV mee, aangevuld

met consulenten van MEE, leraren

van PRO-scholen en jobcoaches van

jobcoachorganisaties. Na de cursus

Melba en Ida heb ik de cursus Prakti-

sche Arbeidsdiagnostiek bij Peer Bos

gevolgd. Daarna ben ik opgeleid als

arbeidsdeskundige. In deze rol ben ik

verantwoordelijk voor de ontwikke-

ling van het methodisch werken bin-

nen Jobstap.

potentiële mogelijkhedenNa de cursus Melba/Ida heb ik een

assessment-toolkit opgebouwd, met

Ida als basis voor worksamples. Dit

assessment slaat aan, omdat de re-

Erik Timmer maakt kennis met arbeidskunde bij ’s Heerenloo Kwadrant in Ermelo. Daar werkt hij dan op een arbeidstrainingsafdeling met het Model Test Programma (MTP). Alle taken heeft hij volgens dat systeem geanalyseerd. De vaardigheden van cliënten analyseert hij met behulp van een assessment (waaronder MAST-1/Ruward).

46-47

Bijvoorbeeld frustratie­

tolerantie.

sultaten een goed beeld geven van

de potentiële mogelijkheden van

mijn cliënten. En daarmee een goede

richting geven aan de manier van

coachen. Het management van Job-

stap heeft toen vastgesteld dat Melba

een belangrijk en nuttig hulpmiddel

is voor de begeleiding van cliënten.

Alle cliënten moeten een Melbaprofiel

krijgen.

Keuzes specifiek onderbouwenIn 2009 ben ik met het project ‘Job-

stap in de Steigers’ gestart. Dit project

is erop gericht om het begeleiden op

competenties met behulp van Melba

vorm te geven. Dit moet leiden tot

een meer toekomst gerichte bege-

leiding, waardoor de cliënt zich echt

kan profileren op basis van zijn/haar

mogelijkheden. Hiervoor heb ik het

4V-model opgezet. Melba loopt hier

doorheen als rode draad. De V’s staan

voor Verzamelen (intake), Verbeteren

(jobcoahing), Vastleggen (portfolio)

en Verzilveren (EVC) van aanwezige

benutbare capaciteiten.

De implementatie blijkt een moei-

zame weg. Een veel gehoorde klacht

is dat Melba veel tijd kost. En dat het

moeilijk is. Zonder enige nuance zijn

deze argumenten best wel waar. Maar

het is natuurlijk niet de bedoeling dat

elke cliënt van de één op de andere

dag een compleet vastgesteld Melba-

profiel heeft. Toch blijft dat idee vrij

hardnekkig hangen. Men ontdekt

dat Melba een behoorlijk verfijnd en

transparant beeld kan creëren van de

mogelijkheden en aandachtspunten

van de cliënten. Door de hoeveelheid

informatie die het kan geven moet je

keuzes specifiek onderbouwen. Dat

is moeilijk en het kost tijd om dat te

leren.

spannende tijden voor alle partijenDoordat Jobstap met het 4V-model

werkt aan de employabiliteit van onze

cliënten, denk ik dat we toekomst-

bestendig bezig zijn. Maar het zijn

spannende tijden voor alle partijen

die werken met mensen met een ar-

beidshandicap. De regering lijkt een

arbeidshandicap weg te relativeren

met als argumenten dat jongeren hun

verantwoordelijkheid moeten nemen

en dat er werk genoeg is. Door de

vaardigheden van cliënten te moni-

toren met behulp van Melba kunnen

we duidelijk maken wat de gevolgen

zijn van een arbeidshandicap voor het

uitvoeren van regulier werk.

Ik heb een pilot georganiseerd, waar-

in we Melba gebruiken om de vereiste

competenties uit een MBO-kwalifica-

tiedossier te bewijzen voor een EVC

traject. Dit heeft de interesse gewekt

van het landelijk overkoepelende

orgaan van de kenniscentra. Zij willen

gaan verkennen op welke manier

Melba kan helpen bij het diagnosti-

ceren van leerlingen voor een gericht

arbeidsintegratie.

Ik ben enthousiast over Melba. Dit

komt doordat het een systeem is

waarmee in behoorlijke mate objec-

tief gekeken kan worden naar vaar-

digheden. Als de cliënt weet waartoe

hij of zij in staat is en daarop kan en

durft te vertrouwen, dan maakt dat

hem of haar een serieuze concurrent

op de arbeidsmarkt.

“Melba creëert een verfijnd en transparant beeld”

HOOfDGereCHteN

Hoofddoel is dat de cliënt zelfver-

trouwen krijgt en zich sterk genoeg

voelt om zijn of haar leven op eigen

kracht positief te veranderen. Op deze

manier functioneert DaAr als brug

tussen psychiatrie en de maatschappij.

Rond 1998 zijn we vanuit GGNet (toen

nog Spatie) gestart met de opdracht

om een assessment op te zetten. We

hebben destijds onze eigen observa-

tielijnen op papier gezet en diverse

werkmodules ontwikkeld. We zijn lid

geworden van INOVAT, de landelijke

vereniging voor arbeidskundigen. Die

informeerde ons over een uitgebreid

observatiesysteem afkomstig uit Duits-

land en we volgden een lezing van

Frau Dr. Anke Kleffmann.

In 2001 hebben we met de assesso-

ren de Melba-cursus gevolgd, hierin

vonden we veel wat aansluit bij onze

doelgroep. Waardoor we samen met

de cliënt zijn of haar capaciteiten in-

zichtelijk kunnen maken, gerelateerd

aan een functie of vrijwilligerswerk en

daadoor ook kunnen matchen.

Vervolgens hebben we ook de Ida cur-

sus gevolgd; Ida is een goede aanvul-

ling op onze eigen worksamples.

Het is belangrijk dat je dezelfde taal

spreekt

Vanuit ons enthousiasme en door het

inzicht wat door Melba wordt gebo-

den werd het zinvol geacht om Melba

binnen de rest van de organisatie te

introduceren. DaAr heeft verschillen-

de afdelingen die hun eigen bijdrage

leveren aan het re-integratieproces

van cliënten met GGZ problematiek.

Hierbij is het belangrijk dat je dezelf-

de taal spreekt en naar dezelfde

dingen kijkt. Omdat Melba hier goed

Anne-Marie werkt bij DaAr, een onderdeel van GGNet, een organisatie voor geeste-lijke gezondheidszorg. DaAr ondersteunt mensen bij hun zoektocht naar zichzelf en een plek in deze maatschappij. Dat kan zijn op het gebied van werk, opleiding, uitkering, of het hervinden van balans en zingeving.

Anne-Marie van Boeckel-Bonekamp, sleutelfiguur Melba

We zijn voortdurend op zoek naar de perfecte match

reCept

Ingrediënten

Naam: Anne-Marie van Boeckel-

Bonekamp

Organisatie: DaAr, Functionele

Diagnostiek

functie: arbeidsonderzoeker

melba leren kennen in: 2001

Door: Inovat

Kwaliteit: contactvaardigheid

BereidingstijdHet je eigen maken kost tijd en

vereist ervaring

Lievelingsgerecht: pittige pizza

48-49

Als capaciteiten en eisen

goed zijn afgestemd

kunnen we toasten!

bij aansluit, hebben collega’s de

Melba-cursus ook gevolgd, waardoor

we op eenzelfde manier naar de capa-

citeiten van de cliënt kijken.

Het bleek wel dat het je eigen maken

van Melba zeer veel tijd kost en erva-

ring vereist. Binnen de organisatie is

een eigen werksysteem met de Melba-

items gemaakt, waardoor het geheel

overzichtelijker wordt. Melba-profielen

worden nog altijd als leidraad gebruikt

binnen DaAr.

Om mensen succesvol te (re)activeren

en (re)integreren zijn we voortdurend

op zoek naar de perfecte match.

Melba is een goed bruikbare metho-

diek. Innoveren binnen DaAr Functio-

nele Diagnostiek zal blijven doorgaan,

want het is belangrijk om de ontwik-

kelingen te blijven volgen.

Het kan een goede aanvulling zijn

om Ida (onderdelen) te digitaliseren,

zodat cliënten eigentijds ondersteund

worden bij het onderzoeken van hun

mogelijkheden en capaciteiten.

“Melba-profielen worden nog altijd als leidraad gebruikt”

Jo van den Heuvel, sleutelfiguur Melba

Om het verschil te zien heb je een referentie-kader nodig

Door het anders gaan kijken naar

leerlingen en hun vaardigheden,

besefte ik dat arbeidsvoorbereiding

anders aangepakt moest worden en

dat er meer bij komt kijken dan alleen

motoriek. Dat er een goed referentie-

kader nodig is, om gericht te kijken,

te ontwikkelen en vast te leggen.

Kwaliteit moet je kunnen meten.

Daarom heb ik eind 2001 de Melba-

cursus gevolgd, nadat ik een presen-

tatie heb bezocht van Frau Dr. Anke

Kleffmann, georganiseerd door Inovat.

Na afloop dacht ik: hier kunnen, nee,

moeten we meer mee.

Gebruik van melbaIk ben het vak AAV (Algemene

Arbeidstraining en Vorming), in de

vorm van een arbeidstrainingscentrum

op gaan zetten. Het ‘riemen maken’ is

veranderd in ‘werken bij de leerwerk-

plaats’, waar we zo gericht mogelijk

werken aan bepaalde basiscompeten-

ties. De Melba-items vormen in principe

het uitgangspunt. Als leerlingen

binnenkomen, ligt hun werkbrief al

klaar, met daarop duidelijk aangege-

ven aan welke taak én aan welke com-

petentie er gewerkt moet worden. Aan

het einde van de les beoordeelt de

leerling zichzelf. Daarna wordt

besproken hoe het gegaan is en wat

de volgende keer als trainingspunt

aan bod komt. Leerlingen worden op

hun eigen verantwoordelijkheid

aangesproken.

Na de cursusHet moeilijkste is om als je enthousiast

van de cursus terugkomt goed te zien

waar je Melba kunt toepassen. En om

de directie te overtuigen dat het

misschien wel extra formatie kost,

Jo van de Heuvel is binnen en buiten het onderwijs werkzaam geweest en als hij in 1995 bij de Rijzert gaat werken, bestaat de arbeidsvoorbereiding uit ‘riemen maken’. Een aantal van zijn collega’s volgen de Mast cursus, hij raakt geïnspireerd door de manier van kijken en volgt zelf de cursus Arbeidskundige technieken.

reCept

Ingrediënten

Naam: Jo van den Heuvel

Organisatie: Praktijkschool

De Rijzert

functie: projectleider ESF,

kwaliteitscoördinator

melba leren kennen in: 2001

Via: Mariëtte

Kwaliteit: energetische inzet

BereidingstijdHet past in een andere werkwijze

Lievelingsgerecht: zelf gebakken

Pan Aceita

HOOfDGereCHteN

50-51

maar zeker meerwaarde oplevert.

Je komt terug in een andere wereld,

die jou niet meer begrijpt. Ik heb het

in eerste instantie binnen mijn

vakgebied toe kunnen passen.

Daarvoor moest ik leren zien hoe de

Melba-items op de leerwerkplaats hun

plek kunnen krijgen. Wat doen we al,

waar trainen we eigenlijk op, wat

ontbreekt er nog? Wat je traint is

afhankelijk van hoe je het werk

aanbiedt, niet zozeer van het werk

zelf. Als ik iemand in een hoekje

neerzet met montagewerk en ‘m alles

van voor tot achter uitleg, vraag ik

andere dingen, dan als ik iemand met

hetzelfde werk in een kleine groep

neerzet en zeg: “Dit moet het worden,

over zoveel tijd moeten jullie er

zoveel gemaakt hebben.” Om dat

verschil te zien heb je een referentie-

kader nodig.

Het volgende punt is dat je de

moeilijke taal van Melba om moet

zetten in voor leerlingen (én ouders)

begrijpelijke bewoordingen. Een item

wat op dit moment weer volop de

aandacht heeft. En je moet het op een

bepaalde manier gaan vastleggen.

Je moet daar een vorm voor vinden,

waarmee je dingen kunt volgen.

We doen dit digitaal in een soort

competentie leerlingvolgsysteem.

introductie bij anderenVervolgens moet het ook z’n plek

krijgen bij collega’s. Deze manier van

kijken vraagt om een andere werk-

wijze. Het per les registreren en

bespreken met leerlingen is nieuw,

mensen moeten heel gericht gaan

kijken, een globale indruk is niet meer

voldoende. Het is geen extra werk na

school, je moet al tijdens de les aan

het einde direct terugkoppelen naar

de leerling. Ze rechtstreeks aanspreken.

Inmiddels hanteren mijn collega’s van

de meeste praktijkvakken een

soortgelijke werkwijze. Na elke 9 tot

10 weken wordt een overzicht per

leerling uitgedraaid en worden de

verschillen besproken, is er vooruit-

gang of niet, waardoor worden

verschillen tussen vakgebieden

veroorzaakt, wat betekent dat voor

het vervolg, enz. Als je iets tegen

komt wat een leerling echt niet kan,

wordt dat verder niet meer ingevuld.

Het is onzin om te werken aan iets

wat niet meer verandert. Dat wordt

dan vastgelegd als iets waar je

rekening mee moet houden.

In eerste instantie was de werkwijze

erg van mij afhankelijk. Dat is nu niet

meer zo, de voedingsbodem is gelegd,

ook anderen hebben de cursus gevolgd.

Ik ben inmiddels een maand met

vroegpensioen. Om betrouwbaarheid

van scores te verkrijgen én te houden

is het nodig dat er steeds meer

team leden wegwijs worden gemaakt

in Melba. De werkwijze en de gehan-

teerde items kennen ze al. Nu is het

“Ze leren dat het een middel is om een hoger doel te bereiken”

nog een kwestie van het borgen van

de kwaliteit.

Wat is tegengevallenDe tijd die het hele proces kost is me

tegen gevallen, ik ben misschien wat

ongeduldig, maar het kost zoveel tijd

om de neuzen dezelfde kant op te

krijgen. Er zijn collega’s die echt

keihard werken, maar niet altijd

adequaat. Veranderen van werkwijze

is moeilijk. Ook is het moeilijk om

kwaliteit te handhaven: hoe houden

we het geheel actueel, hoe houden

we het proces cyclisch i.p.v. lineair,

het is immers nooit af.

Wat het oplevertAls eerste heeft het heel veel werk-

vreugde voor mezelf opgeleverd.

Geweldig om de ontwikkeling van

arbeidstoeleiding mee vorm te geven.

De leerlingen worden veel meer

aangesproken op de wijze waarop ze

recht hebben, waar ze iets mee kunnen

én waar ouders iets mee kunnen. Het

afzetten van de leerling ten opzichte

van de ‘normaal vaardige werknemer’

schept duidelijkheid.

De leerlingen gaan met meer plezier

naar AAV, of naar een praktijkvak.

Ze leren dat het slechts een middel is

om een hoger doel te bereiken: goed

toegerust zijn om deel te nemen aan

de maatschappij, als mens en als

werknemer.

Daarnaast levert het meerwaarde op

voor de gehele school, het heeft mede

geleid tot een nieuw leerlingvolgsys-

teem en is een vast onderdeel in het

IOP ( individueel ontwikkel plan).

Arbeid vraagt meer dan fijne motoriek

NAGereCHt

Pêche Melba kan op verschillende manieren worden klaargemaakt, variërend van zeer eenvoudig tot culinair. Escoffier gebruikte alleen verse perziken en zou de variant uit blik nooit gewaardeerd hebben. De slagroom, die men er in Nederlandse restaurants meestal bij krijgt, maakt nadrukke-lijk geen deel uit van zijn creatie.

Peche Melba

52-53

eenvoudige versie:

Ingrediënten voor 1 portie3 bollen vanille roomijs

halve perzik

frambozensaus

geschaafde amandelen

Bereidingstijd10 minuten

Doe de bollen roomijs in een ijscoupe met de perzik.

Schenk er frambozensaus overheen. Bestrooi met geschaaf-

de amandelen.

Dit recept stelt in termen van Melba niet zo heel veel

eisen. Het boodschappen doen vereist nog de meeste

vaardigheden, maar dat laten we even buiten beschou-

wing (werkplanning, lezen, voorstellingsvermogen); het

bereiden zal nog het meest een beroep doen op fijne

motoriek (PW 2).

Bereidingswijze

In Melba-termen wordt het nu spannend… hier komt wel

wat meer bij kijken (lezen van zinnen en vaktermen PW

3, bevattingsvermogen verschillende maten PW 3) en er

is zeker kans op mislukken (frustratietolerantie PW 3).

En zonder voorstellingsvermogen (PW 3) kom je niet aan

eidooiers, weet je niet wat ‘beetje bij beetje’ is, of hoe

warm matige hitte moet zijn. En als je niet kunt plan-

nen (PW 2) zijn je gasten al weg voor je toetje klaar is.

Jammer dat die vanillestokjes opengesneden en uitge-

schraapt moeten worden, anders zou je met beperkte

fijne motoriek (PW 2) een aardig eind komen.

iJs Doe de eieren en de eidooiers samen met de suiker in een

kom. Roer het mengsel glad totdat het bijna wit is. Ver-

warm de melk met de opengesneden en uitgeschraapte

vanillestokjes op een laag vuur. Roer de hete melk daarna

beetje bij beetje door het mengsel. Schenk het mengsel in

een pan als de ingrediënten goed met elkaar zijn ver-

mengd. Verwarm het mengsel (compositie) bij een matige

hitte en onder voortdurend roeren 10 minuten bij een tem-

peratuur van max. 82°C (pasteuriseren). De compositie mag

Culinaire versie:

Ingrediënten- vanille-ijs

- halve perziken

- 2 dl frambozensaus

- munt en oublierolletjes

Vanille-ijs:

4 eidooiers

2 eieren

250 gram kristalsuiker

zaadjes van 2 vanillestokjes

800 gram volle melk

300 gram slagroom

Frambozensaus:

200 gram frambozen

2 eetlepels water

50 gram poedersuiker

sap van een halve citroen

beslist niet koken. Passeer het geheel door een puntzeef,

zodat de vanillestokjes verwijderd worden. Nu de slagroom

door de compositie roeren. Laat het tot 20°C. afkoelen, dit

gaat het snelst in een bak met ijswater. Daarna afgedekt

met plasticfolie 4 uur in de koelkast laten rijpen. Het ijs kan

nu afgedraaid worden in de machine volgens gebruiksvoor-

schriften van de ijsmachine.

Hè verdorie, wat is een puntzeef? En ik heb helemaal

geen ijsmachine. En nu? Heb ik toch nog probleemop-

lossing nodig… PW 2, gelukkig kan ik het opzoeken op

internet. Maar dat vereist weer andere vaardigheden!

En wat is pocheren nu weer? Hoe lang moet dat?

perzikenIn de schil gepocheren in water met suiker en/of vanille.

Door ze pas na het pocheren te ontvellen, krijgen de perzi-

ken een mooiere kleur.

frambozensausWas de frambozen, verwijder de kroontjes en laat ze goed

uitlekken. Breng het water, de poedersuiker en het citroen-

sap in een pan aan de kook. Voeg de frambozen toe en

breng het mengsel opnieuw aan de kook. Schuim de vloei-

stof af met een schuimspaan en neem de pan van het vuur.

Laat de saus, afgedekt, buiten de koelkast afkoelen. Pureer

de saus met een staafmixer tot een homogene massa. Men

kan de saus eventueel zeven. Bewaar de saus afgedekt in

de koelkast. Enkele dagen houdbaar. Voor een onvergete-

lijke smaak kan men een klein beetje likeur door de saus

roeren, maar niet te veel.

Het is nodig om zelf verschillende beslissingen te nemen

(zelfstandigheid 3) en dan moet je ook nog met machi-

nes werken, omgaan met hete en koude ingrediënten,

hygiëne in acht nemen en niet te veel alcohol in de saus

verwerken of deze tijdens het bereiden in te grote hoe-

veelheid nuttigen (verantwoording PW 3).

OpmaakSchep in gekoelde glazen drie bollen vanille-ijs. Snijd de

perziken in partjes en verdeel deze over het ijs. Schenk de

frambozensaus eroverheen en garneer met een takje munt

en oublierolletjes.

Even proeven of het goed smaakt (kritische controle

PW 2), maar niet te veel… Nog meer voorstellingsvermo-

gen nodig, hoeveel saus moet er over, hoe moet het er

uitzien? Tot slot is nog ordenend vermogen vereist, voor

alles weer op z’n plek hangt en staat en de keuken weer

netjes opgeruimd is. En enige assertiviteit om huisgenoten

te beletten om vroegtijdig met hun toetje aan de haal te

gaan komt zeker van pas.

Tot slot

NAGereCHt

‘Werken in beweging - Melba in veranderende tijden’, zo luidt de titel van ons

congres op 4 november 2011. Een congres om met elkaar in contact te komen

en stil te staan bij wat er de afgelopen jaren bereikt is. Maar ook bij wat er de

komende tijd gaat veranderen op het snijvlak van school, zorg en arbeid.

Melba is nu 10 jaar in Nederland in gebruik en Melba ontwikkelt zich verder.

Instrumenten, organisaties en cliënten ontwikkelen zich en krijgen alle aandacht.

Maar hoe zit het eigenlijk met de professionals die Melba-toepassen? In dat kader

hebben we dit ‘receptenboek’ gemaakt.

Uit de voorgaande verhalen kunt u opmaken dat de betrokken professional ieder

op zijn of haar eigen wijze met Melba heeft kennisgemaakt en ermee aan de

slag is gegaan. Maar ook op eigen wijze heeft bijgedragen aan de verspreiding

van Melba. En zich ook op eigen wijze zelf verder ontwikkelt!

Uit de enthousiaste bijdragen is te lezen dat zij er alle vertrouwen in hebben

dat Melba ook de komende jaren een rol van betekenis zal spelen, op organisatie-

niveau, voor de professional, maar uiteindelijk zeker ook voor de klant, cliënt,

medewerker of leerling.

Ik wil alle betrokkenen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan dit recepten-

boek, maar vooral voor hun inzet en toewijding door de jaren heen! Daarnaast

veel dank aan alle mensen van wie geen recept is opgenomen, maar wiens rol als

verspreider van het Melba-virus essentieel is geweest (en hopelijk nog lang zal

zijn) door een enthousiaste en adequate inzet van het systeem.

Mariëtte van Hooff

Van Hooff Arbeidskundig Advies

Licentiehouder Melba en Ida

54

Colofontekst Basistekst geïnterviewden

Elk stuk weerspiegelt de eigenheid van de schrijver.

Dit hebben we zoveel mogelijk geprobeerd te handhaven.

eindredactie Marion van der Wal, Mariëtte van Hooff

fotografie Marianne Eijgenraam, Mariëtte van Hooff

Met dank aan Sterk in Werk en Licom

Ontwerp en productie Diddums, vorm met inhoud, Helmond

Van Hoo�

Arbeidskundig Advies

Van Hooff Arbeidskundig Advies

Jkvr. Van der Brugghenstraat 56

5708CC Helmond

0492 574830

info@melba.nl

www.melba.nl