H I L D E D E S M E D T

MEERTALIGE TAALONTWIKKELING

INHOUD

• Het thema verkennen

• De rol van thuistalen in leren – identiteit en

welbevinden

• De meertalige taalontwikkeling

ONDERZOEK – EVOLUTIE 1

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

‘POLICIES’ EVOLUTIE

• Golfbeweging: meer/minder openheid wisselen

elkaar af

• Algemene tendens: Monolingual mindset neemt

toe (Eisenchlas and Shalley, 2017)

• Rethoriek

• Implementatie

‘POLICIES’ EVOLUTIE

Vlaanderen:

kloof tussen

‘maatschappelijke sfeer’

en scholen / opvoeders

die vaak zoeken naar

goed open talenbeleid.

Toch steeds meer

initiatieven: (Klasse, 26

april 2016)

DE BEGRIPPEN

NIEUWE VRAGEN

• Wat met taal strategieën?

• Hoeveel talen kan een kind leren?

• Wat is ‘goede meertaligheid’

HOE ERVAREN OUDERS DIT ALLES?

• Het gevoel niet te kunnen terugvallen op traditie

• Een zoekproces te midden van tegenstrijdige

berichtgeving

• Onzekerheid over het samengaan van thuistaal en

schooltaal

• Taalcontext wordt complexer

• Confrontatie met maatschappelijke/politieke

ideologie

ERVARING MAMA

TAALGEBRUIK IN HET GEZIN

INHOUD

• Het thema verkennen

• De rol van thuistalen in leren – identiteit en

welbevinden

• De meertalige taalontwikkeling

Home language and language learning

Common Underlying Proficiency

THUISTALEN EN TAAL LEREN

(drempelhypothese-Cummins, 1976)

THUISTAAL EN TAAL LEREN

Als ik Spaans spreek,

voel ik me trots, gelukkig, Spaans.

De meester reageert slecht als ik Spaans spreek en noteert het want hij denkt dat het tegen hem is.

Tomas

THUISTALEN EN WELBEVINDEN

THUISTAAL EN WELBEVINDEN (ORIONI, 2016)

THUISTALEN EN WELBEVINDEN

HOME LANGUAGE AND WELLBEING(A. DE HOUWER, 2017)

Harmonious bilingual development

We can speak of harmonious bilingual development if on the

whole children and their families do not experience any

interpersonal problems because of the language contact

situation, or have a clearly positive experience with bilingualism

. This is connected with a person’s sense of well-being

JONG MEERTALIG OPGROEIEN: CONTACTTIJD /

Contacttijd / kwantiteit

verhogen Anne Fernald

JONG MEERTALIG OPGROEIEN – TIPS

• Spelen met klanken in elke ‘contacttaal’ op jonge

leeftijd

• Leerdruk kanaliseren: soms kan niet alles op het

zelfde moment

• Weet en accepteer dat een kind vooral die talen

leert het veel hoort

TAALLEERPROCESSEN – TE ONTHOUDEN (PARADIS)

Impliciet geheugen tot

4/6 jaar

• Nieuwe kennis

opnemen is toevallig

• Niet vatbaar voor

introspectie

• Focus op inhoud

Expliciet geheugen vanaf

6/7 jaar

• Bewust opnemen

• Vatbaar voor

introspectie

• Focus op inhoud en

vorm

TAALLEERPROCESSEN – TIPS

• Zorg voor voldoende en gericht taalaanbod –

vermijd gemengd taalgebruik

• Opnieuw dezelfde verhaaltjes, dezelfde liedjes

geeft een kind zelfvertrouwen en plezier bij het

gebruik van taal

• Je leert praten door het te doen

• Kansarmoede vertraagt vaak de start

BIJKOMENDE TIPS VOOR OUDERS

• OPOL is een goede maar niet de enig mogelijke

keuze

• Ouders overleggen samen

• Ouders en niet familie maakt taalkeuze

• Zo consequent mogelijk zijn in taalkeuzes

• Expressie aanmoedigen ≠ verplichten

• Plotse veranderingen in taalkeuze vermijden

VOORBEELD TWEETALIG GEZIN

• Tweetalige gezinnen

• Nederlands / Frans

VOORBEELD MEERTALIG GEZIN

• papa: Grieks – mama

Pools

• Onder elkaar: Engels

• Woonachtig: Brussel

• Plan: Franstalig

onderwijs

TAALEMOTIES EN ATTITUDES

• Marius – 8 jaar

• Thuistaal: Roemeens

• Schooltaal: Nederlands

• Taalstoornis

TAALEMOTIES EN ATTITUDES – TE ONTHOUDEN

(auteurs: Gardner, Dulay & Burt, Gibbon & Ramirez)

• Cruciale factor bij het taalleren

• Attitudes vormen zich van jongs af aan

• Verhouding minderheids- meerderheidstaal speelt

een rol

AFFECTIEVE FILTER

TAALEMOTIES EN ATTITUDES –RECENTE THEMA’S

• De impact van impliciete boodschappen

• Jongeren: de integratie van T1 in hun identiteit

• Aandacht voor het welbevinden van de ouders en

de wijze waarop ze hun rol ervaren

VOORBEELD

TAALEMOTIES EN ATTITUDES A. DE HOUWER

Indirect evidence from a wide range of sources

suggests that HBD may be at risk:

• When parents and children speak different

language in the same conversation

• When children who are raised with two languages

early on speak just a single language (When

actively bilingual children speak one language

far better than the other).

DE AANPAK - KLEUTER

• Verwoorden van je aandacht voor T1

• Verwoorden van inspanningen voor T2

• Ouders ondersteunen ook T2

• Welbevinden centraal

• Afspraken = samen proberen

• Tip: meertalig voorlezen

DE AANPAK - LAGER

• Zelf - reflectie stimuleren + verwoorden

• Uitwisseling met leeftijdsgenoten en ouders

• Zelfbeeld: hoe zie ik mij in de toekomst

DE AANPAK – HET GEZIN

• Family centered

appraoch

• www.talesathome.eu

• Workshops

TALEN LEREN – HET EINDDOEL

• Inclusieve meertaligheid (Jan D. Ten Thije)

• Soms is een hoge vaardigheid in een taal vereist

• Ook beperkte taalvaardigheden kunnen functioneel zijn ( zie Festman e.a.)

• Meertalige strategieën zijn een belangrijke vaardigheid

Werkhuizenstraat 25

1080 Brussel

02/609.55.63

Hilde.desmedt@foyer.be

FOYER VZW