MECHATRONICA&MACHINEBOUW 6 9

COLUMN

O p een leeftijd dat ik niet meer bij de jongeren hoor – maar zeker ook niet bij de ouderen – kijk ik met veel plezier

naar de generaties voor en achter me. Vooral de verschillende werkstijlen vind ik een inte-ressant fenomeen. Jongeren opgegroeid in het digitale tijdperk leven in een wereld van bits en bytes. Voor de generatie voor mij waren computers, smartphones en internet geen nor-maal onderdeel van het leven.

Zelf ben ik vanaf mijn twaalfde computermin-ded. Van Commodore 64 (met cassettebandje), via de Atari 1040ST naar mijn eerste pc in 1990. Internet bestond nog niet, maar inbellen in bul-letin boards kon al wel. Rond 1992 kwam ik voor het eerst in aanraking met in-ternet. Via de TU Delft kregen we toestemming om via een 2400-bits-lijntje ons studen-tenhuis aan te sluiten. Regel voor regel kwam het plaatje binnen via Mosaic. Ik weet het nog als de dag van gisteren.

Nu op mijn vierenveertigste ben ik nog steeds een digital junkie. Zelf pro-grammeren doe ik niet meer (maar ik kan het nog wel) en in mijn vrije tijd zet ik nog wel-eens een server neer, verzorg ik een database en maak ik websites. Zowel klassiek code klop-pen als via oo-software ligt me nog wel, maar mijn functie laat het niet meer toe.

Inmiddels werk ik bijna twintig jaar aan dis-ruptieve (machine)technologieën en (voedsel)toepassingen die daarmee kunnen worden ge-maakt. Getraind door de meest ervaren werk-tuigbouwers heb ik een belangrijke les geleerd die ik graag als volgt formuleer: ‘Ik hou van ict, maar ik heb een hekel aan ict’ers.’

Natuurlijk bedoel ik niet ict’ers persoonlijk. Neen, ik bedoel hun gemiddelde werkwijze. Een aanpak die zich typeert als agile. Dat mo-derne, hippe woord heeft bij mij absoluut geen positieve klank. Agile in de praktijk is houtje-touwtje, ongecontroleerd, niet voorbereid en niet voldoende overdacht.

Oké, programmeurs die een simpele website bouwen of een appje maken, mogen hun eigen werkstijl hebben (zolang ze maar niet voor mij werken). Maar zodra ze aan moderne, complexe, ‘echte’ systemen werken, moeten ze het niet in

hun hoofd halen om agile in hun eentje door een stukje software te itereren.

Het is duur en gevaarlijk om een banksys-teem agile te veranderen of een complexe fabriek agile aan te pakken. Het zal niet de eerste keer zijn dat een programmeur via zijn computersysteem een klep dichtzet en met vol vermogen een pomp aanzet. Resultaat is in het meest gunstige geval een kapotte pomp van achtduizend euro. Dat onze overheden die aan-pak accepteren, snap ik niet, maar het verklaart wel de veelheid aan mislukte ict-projecten.

Elke ict’er die voor ons werkt, leert hoe een werktuigbouwer de zaken aanpakt. Van ei-senpakket, naar specificaties, naar ontwerpen

die goed worden besproken en die bij voorkeur gewoon vanaf tekeningen worden be-oordeeld. Meet- en regeltech-nici werken alle regelingen op papier uit en implemen-teren pas na goedkeuring. Niks agile dus, gewoon de Delftse ontwerpmethode. Ook

voor softwareontwikkeling is mijn rotsvaste overtuiging. Ik ga zelfs zover dat ik liever een wtb’er als projectleider zie dan een Prince2-agile-snelle-code-man.

Kies de klassieke ontwerpmanier. Intern noe-men we dit ‘niet nadenken, maar voordenken’. Een aanpak zoals de generatie voor mij dit haar hele leven heeft gedaan. Vooraf nadenken en niet achteraf komen vertellen waarom het niet heeft gewerkt. Dat voordenken geld be-spaart, leerde ik heel lang geleden van Rudi den Hartog, de ontwerper van de Fokker 100. Agile en complexe systemen zijn een zeer dure en risicovolle combinatie. Daarom zeg ik met volle overtuiging: agile in een complexe omgeving is modern gekkenwerk. Mmm, misschien word ik dan toch een oude man.

Agile in een complexe omgeving is gekkenwerk

Wouter de Heij is ceo van TOP.

Ik hou van ict, maar ik heb een hekel aan ict’ers