Mbo Onderzoeksdag PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015mboonderzoeksdag.nl/_images/user/downloads/mbo... ·...

www.mboonderzoeksdag.nl

1STE Mbo Onderzoeksdag

PROGRAMMA12 NOVEMBER 2015Deltion College, Zwolle

VOOR IEDEREEN IN HET MBO DIE BETROKKEN IS BIJ ONDERZOEK

Welkom bij deze eerste editie van de Mbo Onderzoeksdag! Vandaag staat in het teken van onderzoek in het mbo, kennis uitwisselen en inspiratie opdoen.

Het verhogen van de professionele kwaliteit van het leraarschap is een van de

speerpunten van de scholen en van het ministerie van OCW. De onderzoekende

(master)docent speelt hierin een belangrijke rol. En dat gaan we vandaag zien. Er

is aandacht voor veel onderzoeken over uiteenlopende onderwerpen, die bijdragen

aan de kwaliteit van het onderwijs, de opleiding en/of de organisatie.

De Mbo Onderzoeksdag 2015 is een initiatief van Deltion College, Landstede,

Windesheim en ecbo. In overleg met het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonder-

zoek (NRO) en het ministerie van OCW zetten wij ons in voor een (twee)jaarlijks

terugkerende Mbo Onderzoeksdag.

PAGINA TWEE

Mbo Onderzoeksdag 2015

1STE MBO ONDERZOEKSDAG

02

PROGRAMMA12 NOVEMBER 2015Tijd Inhoud Locatie

09.00 - 09.45 Inloop en kiezen uit 3 workshops Centrale hal

09.45 - 11.00 Plenaire opening Theater

11.00 - 11.15 Verplaatsen naar workshops

11.15 - 12.15 Workshopronde 1 Zie workshopticket12.15 - 13.15 Lunch Sweelinckplein

13.15 - 13.30 Verplaatsen naar workshops

13.30 - 14.30 Workshopronde 2 Zie workshopticket14.30 - 14.45 Verplaatsen naar workshops

14.45 - 15.45 Workshopronde 3 Zie workshopticket15.45 - 16.00 Verplaatsen naar Theater

16.00 - 16.30 Plenaire afsluiting + prijsuitreiking Theater

16.30 Borrel Sweelinckplein

Bij de start van de onderzoeksdag kun je voor iedere workshopronde één workshop

kiezen. Je krijgt dan per workshop een ‘ticket’. Hier staat tevens de ruimte op waar

de workshop plaatsvindt.

PAGINA DRIE

12 NOVEMBER 2015

03

PLENAIRPROGRAMMA09.45 – 11.00 - OPENINGMinister van OCW Jet Bussemaker opent deze eerste editie van de Mbo Onderzoeksdag.

Prof. dr. Geert ten Dam gaat tijdens haar lezing ‘Stromen van kennis’ in op de ver-

binding tussen onderwijspraktijk en onderwijsonderzoek. Hoe kunnen we meer van

elkaar leren en zo bijdragen aan onderwijsverbetering?

Dagvoorzitter Donatello Piras gaat in gesprek met organisatoren en supporters

van de dag.

16.00 – 16.30 - AFSLUITINGProf. dr. Marc Vermeulen, voorzitter van de adviesraad van de Mbo Onderzoeksdag,

maakt bekend waar de volgende editie van de Mbo Onderzoeksdag plaatsvindt.

We sluiten de dag af met een prijsuitreiking, bedoeld als stimulans voor onder-

zoek in het mbo. We belichten hiermee een aantal naar het oordeel van de jury

inspirerende voorbeelden. Denk bijvoorbeeld aan een originele en voor het mbo

relevante onderzoeksvraag, een goed doordachte en voor scholen uitvoerbare

methodiek of de doorwerking van onderzoeksresultaten in de onderwijspraktijk.


PAGINA VIER04

WORKSHOPRONDESDe 37 workshops waarin afgerond onderzoek wordt gepresenteerd zijn verdeeld

over drie workshoprondes. Iedere ronde heeft een eigen kleur.

Ook is er in elke ronde een workshop over ‘hoe doe je onderzoek?’. Thema’s: het

ontwikkelen van een goede onderzoeksvraag, samenwerking tussen docent-onder-

zoekers en professionele onderzoekers, en wat kan een master-docent (en zijn

onderzoek) betekenen voor het mbo-onderwijs. Deze workshops zijn per ronde

gemarkeerd met een eigen kleur.

Verder heeft iedere ronde een of twee workshops waarin presentatoren feedback

vragen op de opzet van hun voorgenomen onderzoek. Ook deze workshops zijn

te herkennen aan hun eigen kleur.

12 NOVEMBER 2015

PAGINA VIJF05

NR. TITEL PRESENTATIE DOOR ORGANISATIE

1 Jezelf redden in een innovatieve omgeving. Het probleem

oplossend vermogen van

studenten versterken.

Johan Crielaard ROC A12

2 Vitaliteitsmanagement op orde! Werken met plezier en passie

aan duurzame inzetbaarheid.

Mieke Droste,

Corine Baart,

Jaap Neutkens en

Bert Groothengel

ROC van Twente

3 Back to Basics! Motivatie,

betrokkenheid en zelfregulerend

leren verhogen.

Miriam Cents-

Boonstra

Graafschap College

4 E-learning onder de loep.Plaatsonafhankelijk onderwijs

binnen de kaders van BOT.

Hilbert Otten,

Miranda Kiewiet en

Wim Trooster

Deltion College en

Windesheim

5 Spijbelende studenten in de grote stad. Verkenning van

de wegen om verzuim terug te

dringen.

Nico Hemelaar ROC Mondriaan

6Bevorderen van studiesucces.Schoolfactoren om voortijdig

schoolverlaten tegen te gaan.

Adinda Hukema-

Storteboom en

Greta de Wit

Landstede en

Windesheim

7 Van vmbo kader naar mbo niveau 3. Verbetertraject door-

stroom vmbo-leering naar mbo.

Geerte Damman Noorderpoort

8 Docentvaardigheden verbe-teren. Op weg naar individuele

leerlijnen in het mbo.

Marco Verschure ROC West Brabant


PAGINA ZES06

WORKSHOPRONDE 1

11.15 - 12.15


9 Taalbewust beroepsonderwijs in het mbo. Een kans voor het

entree-onderwijs.

Frank Schaafsma Deltion College

10 Het nieuwe rekenen in het mbo. Verschil in motivatie tussen

studenten.

Giel Hanraets ROC Midden

Nederland

11 Rekenen met digitale leer-middelen. Effect van een

elektronische leeromgeving op

motivatie en leerresultaat.

Bart Voshol Deltion College

12 Sport motiveert!? Curriculum in

topsportcontext voor risicojon-

geren.

Marieke Fix Landstede

13 Wat is eigenlijk de vraag? Een goede vraagarticulatie als

vertrekpunt voor een praktijk-

gericht onderzoek.

Monique Ridder,

Elly de Bruijn en

Liesbeth Baartman

Windesheim, UU

en HU.

14 Het herkennen van beweeg-talent door mbo CIOS/Sb studenten. Aansluiting Talent-

herkenning bij opleidingen.

Saskia Torn-Broers Graafschap College

15 Multisectorale onderzoeks-omgeving. Mbo/hbo-studenten

binnen een Europees centrum

voor mentoring.

Szilvia Simon Friesland College

Wit

Grijs

Paars

Workshops over afgerond onderzoek.

Workshop over ‘hoe doe je onderzoek?’.

Workshops waarin presentatoren feedback vragen op de opzet van hun voorgenomen onderzoek.

12 NOVEMBER 2015

PAGINA ZEVEN07

KEUZE UIT DE VOLGENDE WORKSHOPS:

WORKSHOP 1 • 11.15 - 12.15

Jezelf redden in een innovatieve omgeving.Het probleemoplossend vermogen van studenten versterken.Johan Crielaard (ROC A12)

Omschrijving:

Veel studenten van de afdeling Mechatronica van ROC A12 liepen vast in een examen-

project. Volgens de docenten lag dit aan een te weinig ontwikkeld probleemoplos-

send vermogen. Johan Crielaard onderzocht hoe een innovatieve leeromgeving kan

bijdragen aan een beter probleemoplossend vermogen van studenten. Hij formuleert

in deze workshop een aantal pedagogische en didactische aanbevelingen om dit

probleemoplossend vermogen te versterken.

WORKSHOP 2 • 11.15 - 12.15

Vitaliteitsmanagement op orde! Werken met plezier en passie aan duurzame inzetbaarheid.Mieke Droste-van Ginkel, Bert Groothengel, Jaap Neutkens & Corine Baart

(ROC van Twente)

Omschrijving:

ROC van Twente vindt het belangrijk dat de verschillende generaties medewerkers

duurzaam inzetbaar blijven. Docenten moeten hun eigen vitaliteitsmanagement

kunnen regelen. Hoe brengen we een bewustwording op gang van het belang van

duurzame inzetbaarheid bij docenten én bij leidinggevenden? De onderzoekers

geven in hun workshop handvatten voor het starten van een dialoog dat leidt tot

minder ziekteverzuim, toenemende professionaliteit en het nemen van verantwoor-

delijkheid voor het eigen functioneren.

PAGINA ACHT


08

WORKSHOPRONDE 1

11.15 - 12.15

WORKSHOP 3 • 11.15 - 12.15

Back to basics!Motivatie, betrokkenheid en zelfregulerend leren verhogen.Miriam Cents-Boonstra (Graafschap College)

Omschrijving:

Motivatie van studenten heeft een duidelijk effect op de schoolprestaties. Hoe kun-

nen scholen en docenten de motivatie en betrokkenheid van studenten vergroten?

Tijdens het onderzoek is het gedrag van docenten geobserveerd en is er een korte

interventie ontwikkeld om het autonomie versterkende gedrag van docenten te

verhogen. Miriam Cents-Boonstra gaat tijdens haar workshop in op deze interventie

en op de geleerde lessen over effectief gedrag van docenten om studentmotivatie

te verhogen.

WORKSHOP 4 • 11.15 - 12.15

E-learning onder de loep.Plaatsonafhankelijk onderwijs binnen de kaders van BOT.Hilbert Otten & Miranda Kiewiet (Deltion College) & Wim Trooster (Hogeschool

Windesheim)

Omschrijving:

Bij vier opleidingen van Deltion College zijn e-learning pilots uitgevoerd. Voldoen

deze aan de criteria van onderwijskwaliteit en die van begeleide onderwijstijd

(BOT)? De onderzoekers vonden onder meer dat de kwaliteit van het onderwijs

door e-learning op z’n minst gelijk bleef of zelfs verbeterde. De BOT-criteria werden

ook grotendeels gehaald (na implementatie waarschijnlijk volledig gehaald). Reden

voor het Deltion College om plaatsonafhankelijk werken met behulp van ict verder

te ontwikkelen en te implementeren. In deze workshop delen de onderzoekers de

opgedane kennis.

PAGINA NEGEN

12 NOVEMBER 2015

09

WORKSHOP 5 • 11.15 - 12.15

Spijbelende studenten in de grote stad.Verkenning van de wegen om verzuim terug te dringen.Nico Hemelaar (ROC Mondriaan)

Omschrijving:

Het achterhalen van de redenen voor het spijbelgedrag van niveau 2 studenten in

grote steden en het vinden van een mogelijke oplossing is onderwerp van het pro-

motieonderzoek van Hemelaar. Op basis van literatuuronderzoek, dataonderzoek

en enquêtes heeft hij een coderingsstelsel ontworpen waarmee wordt aangegeven

welke actie bij welke student het meest effect heeft. Soms is een sms’je genoeg, in

het andere uiterste kan een mobiel verzuimteam worden ingeschakeld. In zijn

workshop pleit Hemelaar voor een betere match tussen de reden van verzuim en

de te plegen interventie.

WORKSHOP 6 • 11.15 - 12.15

Bevorderen van studiesucces.Schoolfactoren om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan.Adinda Hukema-Storteboom (Landstede) & Greta de Wit (Windesheim)

Omschrijving:

De opleiding Eerste Verkoper (niveau 3, bol) van Landstede zag in het schooljaar

2012-2013 een laag diplomaresultaat en veel voortijdig schoolverlaters. Daarom dit

onderzoek naar de mogelijke oorzaken en de factoren die de school kan beïnvloeden.

Deze workshop gaat in op deze maatregelen en de opbrengsten voor de opleiding.

Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de denkstappen en facetten die een rol

spelen bij praktijkonderzoek.

WORKSHOP 7 • 11.15 - 12.15

Van vmbo kader naar mbo niveau 3.Verbetertraject doorstroom vmbo-leerlingen naar mbo.Geerte Damman (Noorderpoort)

Omschrijving:

Dit onderzoek heeft als doelstelling de doorstroom van vmbo-kader naar de

opleiding Zorg & welzijn mbo niveau 3 te verbeteren. Er is in verschillende onder-

zoeken gekeken naar hoe de doorstroom in elkaar zit en naar de pedagogisch-

didactische verschillen die leerlingen ervaren tussen vmbo en mbo. Ook is er een

doorlopende leerlijn ontwikkeld met specifieke aandacht voor de vaardigheden die


PAGINA TIEN10

vmbo-leerlingen nodig hebben op het mbo. Geerte Damman gaat in haar workshop

nader in op de resultaten van de onderzoeken en het gebruikte LOB-plan in het vo

en het plan Studievaardigheden in het mbo.

WORKSHOP 8 • 11.15 - 12.15

Docentvaardigheden verbeteren.Op weg naar individuele leerlijnen in het mbo.Marco Verschure (ROC West-Brabant)

Omschrijving:

Voor het ontwikkelen van docenttrainingen – om te kunnen bijdragen aan de ontwikke-

ling en uitvoering van individuele leerlijnen voor studenten – maakte Marco Verschure

gebruik van een model voor ‘instructional design’. Daarmee bracht hij leerbehoeften

en leeromgeving in kaart. Ook ontwikkelde hij drie trainingen voor loopbaanleren,

coaching en feedback. In zijn workshop is Verschure benieuwd naar feedback van

deelnemers om onderwijsontwikkeling en onderzoek laagdrempelig te verbinden.

WORKSHOP 9 • 11.15 - 12.15

Taalbewust beroepsonderwijs in het mbo.Een kans voor het entree-onderwijs.Frank Schaafsma (Deltion College)

Omschrijving:

In het onderzoek Taalbewust beroepsonderwijs in het MBO heeft Schaafsma zijn

team meegenomen in taalbewust lesgeven. Dit deed hij met een kwalitatief praktijk-

onderzoek door middel van concrete interventies, onderbouwd door een theoretisch

kader, zonder dat de leraren allerlei cursussen of andere tijdrovende acties hoeven te

ondernemen. In deze workshop vertelt hij over de aanleidingen, opzet, methodes en

conclusies van het onderzoek en de dilemma’s die hij is tegengekomen bij onder-

zoek doen in het eigen team.

WORKSHOP 10 • 11.15 - 12.15

Het nieuwe rekenen in het mbo.Verschil in motivatie tussen studenten.Giel Hanraets (ROC Midden Nederland)

Omschrijving:

De verschillen in rekenscores tussen leerlingen uit verschillende groepen zijn groot.

12 NOVEMBER 2015

PAGINA ELF11

PAGINA TWAALF


12

Waar ligt dat aan? Hoe zit het met de rekenmotivatie van deze groepen? er lijkt

inderdaad een samenhang te zijn in motivatie voor rekenen en de resultaten op het

examen. Zeker als rekenen minder relevant is voor de beroepsrichting, zijn studen-

ten minder of zelfs niet gemotiveerd voor rekenen. Hanraets gaat in zijn workshop

verder in op de rekenmotivaties van studenten.

WORKSHOP 11 • 11.15 - 12.15

Rekenen met digitale leermiddelen.Effect van een elektronische leeromgeving op motivatie en leerresultaat.Bart Voshol (Deltion College)

Omschrijving:

In dit onderzoek is gekeken naar het effect van digitale leermiddelen op de motivatie

en resultaten van tweedejaars mbo-studenten ‘Verf- en Applicatietechniek’. Het

onderzoek maakt deel uit van een groter onderzoek om onderwijsbehoeften van

verschillende niveaugroepen te duiden. In zijn workshop gaat Bart Voshol met

name in op het effect van digitale leermiddelen op motivatie en resultaat, waarbij

eveneens de veranderende rol van de docent ter sprake komt.

WORKSHOP 12 • 11.15 - 12.15

Sport motiveert!?Curriculum in topsportcontext voor risicojongeren.Marieke Fix (Landstede)

Omschrijving:

Vier mbo-instellingen hebben een curriculum ontworpen voor risicojongeren (met een

hoge kans op voortijdig schoolverlaten). Doel: toeleiding naar een nieuwe opleiding

of werk. Bijzonder aan deze curricula is dat ze plaatsvinden in een topsportcontext

zoals een voetbalstadion of topsporthal. Marieke Fix onderzocht de typische

kenmerken van de vier ontwikkelde curricula. In haar workshop bespreekt Fix de

successen van onderwijs in een topsportcontext en hoe dit project kan bijdragen

aan het verminderen van voortijdig schoolverlaten.

WORKSHOP 13 • 11.15 - 12.15

Wat is eigenlijk de vraag?Goede vraagarticulatie als vertrekpunt bij praktijkonderzoek.Monique Ridder (Hogeschool Windesheim), Elly de Bruijn (Universiteit

Utrecht) & Liesbeth Baartman (Hogeschool Utrecht)

PAGINA DERTIEN

12 NOVEMBER 2015

13

Omschrijving:

Een praktijkgericht onderzoek begint met het signaleren van een praktijk-

probleem in de school en het formuleren van een geschikte onderzoeksvraag

herkenbaar voor de praktijk. Dat is minder eenvoudig dan het lijkt. In deze

workshop gaan deelnemers met vraagarticulatie aan de slag om een praktijk-

probleem in kaart te brengen en te vertalen naar een praktijkrelevante onder-

zoeksvraag. Zij krijgen inzicht in het waarom en waartoe van het onderzoek

op basis waarvan je een relevante onderzoeksvraag kunt opstellen, die je op

een goede manier kunt onderzoeken en die bruikbare resultaten oplevert.

Het is een ondersteunende, actieve workshop over (leren) onderzoek doen.

WORKSHOP 14 • 11.15 - 12.15

Het herkennen van beweegtalent door mbo CIOS/Sb studenten.Aansluiting Talentherkenning bij opleidingen.Saskia Torn Broers (Graafschap College)

Omschrijving:

Saskia Torn Broers wil onderzoeken hoe haar Talentherkenningsprogramma

aansluit bij andere opleidingen en wensen inventariseren over talentontwik-

keling binnen bewegingslessen. Zij wil graag tips van deelnemers over die

aansluiting met andere opleidingen. Ook wil ze feedback op haar Talent-

herkenningsprogramma om dit verder te verbeteren.

WORKSHOP 15 • 11.15 - 12.15

Multisectorale onderzoeksomgeving.Mbo/hbo-studenten binnen een Europees centrum voor mentoring.Szilvia Simon (Friesland College)

Omschrijving:

Het MentorProgramma Friesland moet een leer- en onderzoeksomgeving

worden voor mbo en hbo in Friesland. Met haar onderzoek wil Simon

bijdragen aan kennisverwerving en conceptontwikkeling ten behoeve van

het expertisecentrum. Zij wil graag feedback over vinden van de juiste

onderzoeksfocus en een passende onderzoeksmethode.

PAGINA VEERTIEN


14

WORKSHOPRONDE 2

13.30 - 14.30


16 RIM: ruimtelijk inzicht in de metaal. Ruimtelijk inzicht en

motivatie vergroten.

Felix Kruese Graafschap College

17 Co-creatie bij curriculum-ontwerp. Hybride werkplaats-

leeromgeving voor cross-

mediale opleidingen.

Eugene van Wijk en

Hans de Vries

ROC van Twente en

Saxion.

18 Kiezen ván en óp niveau. Studenten helpen het juiste

opleidingsniveau te kiezen.

Herman Kruis en

Peter den Boer

ROC West-Brabant

19 De docent als e-coach. Ver-

beteren van ouderbetrokkenheid.

Annette van Liere ROC van Twente

20 Praktijkonderzoek op de kaart. Ervaringen van het ID College.

Erica Wijnands en

Kathinka Groenink

ID College

21 Succesvol samenwerken met het bedrijfsleven. Samen goed ge-

kwalificeerd personeel opleiden.

Mireille Aalfs ROC Midden

Nederland

22 Professionele dilemma’s.Kansen voor opleiders in een

hybride leeromgeving.

Lotte van Hal en

Irma Gelderblom

Landstede

23 Docententeam als leergemeen-schap. Factoren en interventies

die invloed hebben op het ont-

wikkelproces.

Bart Zandvliet Nova college

24 SLIMme leermechanismen. Hoe leren docenten in samen-

werkingsrelaties?

Wim Schuitema en

Ton Bruining

Scalda en KPC Groep

PAGINA VIJFTIEN

12 NOVEMBER 2015

15


25 Doet goed voorbeeld goed volgen? Effect van voordoen en

expliciteren op zelfsturend leren.

Jolanda Cuijpers en

Marielle den Otter

ROC de Leijgraaf

26 Teamleren stimuleren. Effectieve interventies voor

samenwerkende docenten.

Angela Bults ROC van Amsterdam

27 Beter projectonderwijs. Naar

een hoger rendement en meer

tevredenheid.

Erik de Vries-

Gonggrijp

Horizon College

28 Nederlands leren, integraal proberen! Ondersteuning van

de taalzwakke student.

Christian de Kraker Alfa College

29 Wat kan de master docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo onderwijs?Succesfactoren en knelpunten.

Cees den Hartog,

Marjanne Hagedoorn

en Marielle Kuijper

Deltion College,

Landstede en

Windesheim

30 Studentenbetrokkenheid:Inzet van pedagogisch actie-

repertoire en interpersoonlijk

docentgedrag.

Martijn Broers Scalda

Grijs

Grijs

Roze




PAGINA ZESTIEN


16

WORKSHOPRONDE 2

13.30 - 14.30


WORKSHOP 16 • 13.30 - 14.30

RIM: ruimtelijk inzicht in de metaal.Ruimtelijk inzicht en motivatie vergroten.Felix Kruese (Graafschap College)

Omschrijving:

Met zijn ontwerponderzoek wil Felix Kruese het verwerven van ruimtelijk inzicht

door studenten vergemakkelijken. Op basis van observaties en interviews met

studenten, docenten en praktijkopleiders heeft hij RIM ontworpen: Ruimtelijk

Inzicht in Metaal. Met RIM maken studenten op zoveel mogelijk manieren gebruik

van hun zintuigen om hun ruimtelijk inzicht te vergroten en de kennis beter te

laten beklijven. RIM is ook vertaald naar RIB: Ruimtelijk Inzicht in de Bouw. Kruese

vertelt in zijn workshop alles over het product dat hij heeft ontwikkeld.

WORKSHOP 17 • 13.30 - 14.30

Co-creatie bij curriculumontwerp.Hybride werkplaatsleeromgeving voor cross-mediale opleidingen.Hans de Vries (Saxion) & Eugene van Wijk (ROC van Twente)

Omschrijving:

Opleidingen kunnen vaak onvoldoende inspelen op de snel veranderende ontwik-

kelingen, technologieën en toepassingen van de mediawereld. Het cross-mediale

innovatieproject levert een duurzaam en hybride opleidingscurriculum op in de

vorm van een productiehuis: een werkplaatsleeromgeving voor studenten. De

onderzoekers hebben het programma geanalyseerd en geëvalueerd en delen hun

bevindingen in deze workshop.

PAGINA ZEVENTIEN

12 NOVEMBER 2015

17

WORKSHOP 18 • 13.30 - 14.30

Kiezen ván en óp niveau.Studenten helpen het juiste opleidingsniveau te kiezen.Herman Kruis en Peter den Boer (ROC West-Brabant)

Omschrijving:

Op het Johan Cruyff College van het Zoomvliet College voor economie en admini-

stratie (onderdeel van ROC West-Brabant) schatten veel studenten de combinatie

van sport en opleiding te rooskleurig in. Hoe kunnen we de studenten helpen het

juiste niveau te kiezen? Peter den Boer onderzocht of een ingezette oplossing en

de geboden begeleiding voldoende blijken en hoe studenten hun keuze na een

half jaar ervaren. Het experiment bleek een succes. Over dit succes en mogelijke

vervolgstappen zal Peter den Boer het in zijn workshop hebben.

WORKSHOP 19 • 13.30 - 14.30

De docent als e-coach.Verbeteren van ouderbetrokkenheid.Annette van Liere (ROC van Twente)

Omschrijving:

ROC van Twente wil samen met docenten meer ervaring opdoen met ouderbetrok-

kenheid en voert het experiment uit: de docent als e-coach van mbo-studenten

en ouders, om ouderbetrokkenheid te vergroten. Doel is om inzicht te verkrijgen in

de relatie tussen ouderbetrokkenheid en het voorkomen van schooluitval. Annette

van Liere gaat in haar workshop in op de gepleegde interventies, de opgeleverde

producten en de voorlopige resultaten.

PAGINA ACHTTIEN


18

WORKSHOP 20 • 13.30 - 14.30

Praktijkonderzoek op de kaart.Ervaringen van het ID College.Kathinka Groenink & Erica Wijnands (ID College)

Omschrijving:

Hoe kun je praktijkgericht onderzoek en een onderzoekende houding bij docenten

stimuleren? Op basis van hun onderzoek over de verbetering van studentmotivatie,

docentmotivatie en verbinding met andere studieonderdelen gaan Kathinka Groenink

en Erica Wijnands tijdens hun workshop vooral het gesprek aan over deze vraag.

WORKSHOP 21 • 13.30 - 14.30

Succesvol samenwerken met het bedrijfsleven.Samen goed gekwalificeerd personeel opleiden.Mireille Aalfs (ROC Midden Nederland)

Omschrijving:

De samenwerking tussen ROC Midden Nederland en het bedrijfsleven vindt onder

andere plaats in adviesraden: een overlegorgaan met vertegenwoordigers vanuit

bedrijfsleven en onderwijs. Mireille Aalfs analyseerde de samenwerking, gedeelde

ambities, individuele belangen en het werkniveau van de deelnemers aan de advies-

raad. Haar aanbevelingen voor succesvolle samenwerking tussen onderwijs en

bedrijfsleven deelt ze in deze workshop.

WORKSHOP 22 • 13.30 - 14.30

Professionele dilemma’s.Kansen voor opleiders in een hybride leeromgeving.Lotte van Hal & Irma Gelderblom (Landstede)

Omschrijving:

In dit onderzoek is gekeken naar wat het verbinden van werken leerprocessen van

studenten in een hybride leeromgeving vraagt van de professionaliteit van opleiders.

Het heeft geleid tot een aanpak die de professionele dialoog tussen opleiders

een prominente plek geeft in het team. Lotte van Hal en Irma Gelderblom delen in

deze workshop aanbevelingen om de professionele dialoog op gang te brengen

en in gang te houden.

PAGINA NEGENTIEN

12 NOVEMBER 2015

19

WORKSHOP 23 • 13.30 - 14.30

Docententeam als leergemeenschap.Factoren en interventies die invloed hebben op het ontwikkelproces.Bart Zandvliet (Nova College)

Omschrijving:

Docenten en docententeams moeten zich steeds meer verantwoorden en profes-

sionaliseren. Een goede manier om daarmee om te gaan, is het docententeam te

ontwikkelen tot leergemeenschap. Op basis van literatuuronderzoek en interviews

zijn een teamvisie en een gemeenschappelijke pedagogische aanpak gecreëerd.

Bart Zandvliet vertelt in deze workshop over de gepleegde interventies en hoe deze

bijdragen aan de professionele ontwikkeling van het docententeam als leergemeen-

schap.

WORKSHOP 24 • 13.30 - 14.30

SLIMme leermechanismen.Hoe leren docenten in samenwerkingsrelaties?Wim Schuitema (Scalda) en Ton Bruining (KPC Groep)

Omschrijving:

ROC Scalda startte het innovatieproject SLIM: Samenwerkend leren is meesterschap.

Doel was het ontwikkelen van een systematische samenwerkingsmethodiek tussen

onderwijs en bedrijfsleven en het beter afstemmen van het onderwijsaanbod op de

vragen uit het bedrijfsleven. Wim Schuitema en Ton Bruining hebben een aantal

docenten uit het SLIM-project gevolgd. Zij gaan nader in op vier leermechanismen:

hoe kunnen deze worden ingezet door schoolorganisaties om de samenwerking

met bedrijven vorm te geven in een professionele leeromgeving?

WORKSHOP 25 • 13.30 - 14.30

Doet goed voorbeeld goed volgen?Effect van voordoen en expliciteren op zelfsturend leren.Jolanda Cuijpers & Marielle den Otter (ROC de Leijgraaf)

Omschrijving:

Dit onderzoek gaat over het effect van ‘modeling’ (voordoen) en ‘articulation’ (explici-

teren) door docenten. Stimuleert dit de ontwikkeling van zelfsturende leervaardig-

heden van studenten? Modeling en articulation blijken goede handvatten voor de

docent om een goede balans tussen sturing en zelfsturing te bereiken. Tijdens de

workshop gaan de onderzoekers verder in op de effecten van modeling en articulation.

PAGINA TWINTIG


20

WORKSHOP 26 • 13.30 - 14.30

Teamleren stimuleren.Effectieve interventies voor samenwerkende docenten.Angela Bults (ROC van Amsterdam)

Omschrijving:

In dit onderzoek is gekeken naar wat bruikbare interventies zijn om het teamleren

te stimuleren. Op basis van literatuuronderzoek, (focusgroep) interviews en vragen-

lijsten onderzocht Bults wat een team effectief maakt, in welke mate teamleren al

voorkomt en wat de behoeftes van team en management zijn. Zij gaat in haar work-

shop in op de criteria voor een goede interventie om teamleren te stimuleren.

WORKSHOP 27 • 13.30 - 14.30

Beter projectonderwijs.Naar een hoger rendement en meer tevredenheid.Erik de Vries-Gonggrijp (Horizon College)

Omschrijving:

Hoe kan projectonderwijs verbeterd worden qua begeleidingsstructuur, werkwijze

en beoordelingswijze, met als doel een toename van de tevredenheid van de leer-

lingen en het rendement van het projectonderwijs? Deze vraag staat centraal in

het onderzoek van Erik de Vries-Gonggrijp. Hij gaat tijdens de workshop uitgebreid

in op de door hem ontwikkelde werkwijze.

WORKSHOP 28 • 13.30 - 14.30

Nederlands leren, integraal proberen!Ondersteuning van de taalzwakke student.Christian de Kraker (Alfa College)

Omschrijving:

Vanuit betrokkenheid bij de ‘Werkgroep Vluchtelingen in het mbo’ deelt Christian

de Kraker zijn passie en inzichten over onderzoek naar vluchtelingen in het mbo.

Het onderzoek dat hij in deze workshop presenteert is het stimuleren van taalbewust

beroepsonderwijs onder vakdocenten aan vluchtelingstudenten. Deze studenten

kampen met een taalachterstand, waardoor ze niet makkelijk kunnen doorstromen

in het mbo.

PAGINA EENENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

21

WORKSHOP 29 • 13.30 - 14.30

Wat kan de master docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo onderwijs?Succesfactoren en knelpunten.Cees den Hartog (Deltion College), Marjanne Hagedoorn (Landstede) en

Marielle Kuijper (Windesheim)

Omschrijving:

Deze workshop gaat over de manier waarop de school tot nu toe de master-

docent positioneert op de juiste plek in de school en hoe de school gebruik

maakt van onderzoek, uitgevoerd in het kader van de opleiding. Er wordt

stilgestaan bij de succesfactoren en de knelpunten. Ook zal er ruimte zijn

voor discussie en het uitwisselen van ervaringen vanuit de vraag: wat kan

de master-docent (en zijn onderzoek) betekenen voor het mbo onderwijs?

WORKSHOP 30 • 13.30 - 14.30

Studentenbetrokkenheid:Inzet van pedagogisch actierepertoire en interpersoonlijk docentgedrag.Martijn Broers (Scalda)

Omschrijving:

Met zijn onderzoek wil Martijn Broers een bijdrage leveren aan het terug-

dringen van voortijdig schoolverlaten. Hoe kan met beter interpersoonlijk

docentgedrag de studentbetrokkenheid worden vergroot? Tijdens zijn

presentatie wil Broers vooral input van de deelnemers om zijn onder-

zoeksvragen scherper te formuleren. Ook wil hij graag feedback op de

onderzoeksmethode en de onderzoeksinstrumenten.

PAGINA TWEEENTWINTIG


22

WORKSHOPRONDE 3

14.45 - 15.45


31 Groei door professionele verbinding. Samen profes-

sionaliseren in een opleidings-

team.

Karin Gehrels Drenthe College

32 Juist beslissen tijdens het praktijkexamen. Factoren die

een rol spelen in de beoordeling

van de proeve van bekwaamheid.

Rianne Boehmer-

Banning

ROC A12

33 Betrouwbaar en valide. Beter

beoordelen van werkplekleren.

Paulien Knol Horizon College

34 Korte intensieve internationale mbo-uitwisselingen. Het effect

op de persoonlijkheid gemeten.

Martha Vreijsen Horizon College

35 Strategisch lezen voor studie en beroep. Leesvaardigheid

van bbl-studenten vormgeven.

Georgia Vasilaras en

Edith Vissers

ROC de Leijgraaf en

KPC Groep

36 Wat zegt de professional zelf? Docenten vo en mbo over

professionaliseren en teamleren.

Carin Hogenbirk,

Klaas Keizer en

Pim Hulsman

Noorderpoort en

Eridanos

37 Differentiatie in de rekenles.Verbetering van het reken-

onderwijs in het mbo.

Giel Hanraets,

Suzanne Verveer,

Monica Wijers en

Vincent Jonker

ROC Midden

Nederland,

ROC Albeda College

en UU

38 Serious gaming. Verbetering

van communicatieprocessen bij

ict-studenten.

Tom Hogendoorn Nova College

PAGINA DRIEENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

23


39 Talentontwikkeling van docenten. Katalysator voor

krachtgerichte begeleiding van

studenten.

Mieke Haverkort Sint Lucas

40 Digitalisering in het werkveld. Bijblijven met je onderwijs-

curriculum.

Angelique van Balen

en Manon Osterop

Nova College

41 Samenwerken aan werkplek-leerbegeleiding. Onderzoek

naar kritische succesfactoren.

Richard Voss ROC Friesland

College

42 Coachen binnen Landstede. Effecten en randvoorwaarden

van coachen.

Jantje Timmerman

en Sandra

Brandenburg

Landstede

43 Vrij lezen op mbo en hbo.Gezamenlijk onderzoek om de

onderwijspraktijk te verbeteren.

Erna van Koeven,

Frank Schaafsma en

Yvonne Leeman

Windesheim en

Deltion College

44 Leren en werken verbinden. Van verstandshuwelijk naar

liefdesrelatie.

Erna de Wolff-

ter Beek

Albeda College

45 Van voorbereidend naar beroepsopleidend? Wereld-

oriëntatie implementeren in het

curriculum.

Leonie Gaikema-

van Randen

Alfa College

Grijs

Wit

Paars




PAGINA VIERENTWINTIG


24


WORKSHOP 31 • 14.45 - 15.45

Groei door professionele verbinding.Samen professionaliseren in een opleidingsteam.Karin Gehrels (Drenthe College)

Omschrijving:

Met haar onderzoek wil Karin Gehrels een bijdrage leveren aan professionaliseren

van de docenten van een opleidingsteam door middel van samenwerkend leren.

Met video-opnames van lessen en intervisiebijeenkomsten wordt samen gewerkt aan

het eigen handelen voor de klas. Zij vertelt in de workshop over haar ervaringen

met het professionaliseringstraject en doet aanbevelingen voor vervolgstappen.

WORKSHOP 32 • 14.45 - 15.45

Juist beslissen tijdens het praktijkexamen.Factoren die een rol spelen in de beoordeling van de proeve van bekwaamheid.Rianne Boehmer-Banning (ROC A12)

Omschrijving:

Het oordeel van praktijkexaminatoren moet deskundig en betrouwbaar zijn.

Boehmer-Banning deed onderzoek naar de factoren die van invloed zijn op de

kwaliteit van de beslissingen van de praktijkexaminatoren tijdens de proeve van

bekwaamheid. In haar workshop gaat zij in op factoren die een rol spelen in de

beoordeling, om zo de kwaliteit van de examenbeslissingen te verhogen.

WORKSHOPRONDE 3

14.45 - 15.45

PAGINA VIJFENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

25

WORKSHOP 33 • 14.45 - 15.45

Betrouwbaar en valide.Beter beoordelen van werkplekleren.Paulien Knol (Horizon College)

Omschrijving:

Dit onderzoek richt zich op het ontwerp van een betrouwbaar en valide instrument

om het werkplekleren van tweedejaars studenten te beoordelen. Zij gaat in haar

workshop in op de geleerde lessen van haar onderzoek, die ze heeft verwerkt in

een aantal aanbevelingen en een stappenplan voor het maken van een competentie-

matrix als hulpmiddel voor een betrouwbare beoordeling.

WORKSHOP 34 • 14.45 - 15.45

Korte intensieve internationale mbo-uitwisselingen.Het effect op de persoonlijkheid gemeten.Martha Vreijsen (Horizon College)

Omschrijving:

Martha Vreijsen onderzocht het effect van een intensieve internationale uitwisseling

op de persoonlijkheidsaspecten Openheid, Vriendelijkheid en Emotionele Stabiliteit,

vanuit het perspectief van studenten èn van ouders. De effecten zijn groot. Vreijsen

gaat in haar workshop in op de resultaten en de mogelijke gevolgen voor studenten.

Minder vakantie en veel meer internationale contacten tijdens een uitwisseling.

Een week is voldoende.

PAGINA ZESENTWINTIG


26

WORKSHOP 35 • 14.45 - 15.45

Strategisch lezen voor studie en beroep.Leesvaardigheid van bbl-studenten vormgeven.Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) & Edith Vissers (KPC Groep)

Omschrijving:

Hoe kan strategisch lezen worden vormgegeven? Naast het effect van een door

de onderzoekers ontwikkelde interventie op de leesvaardigheid van studenten is

ook gekeken naar professionele ontwikkeling van docenten en de werkbaarheid

van de interventie. De resultaten worden in de workshop gepresenteerd. Tijdens

de workshop komen ook de dilemma’s aan bod die je tegenkomt bij het uitvoeren

van praktijkgericht onderzoek in het mbo.

WORKSHOP 36 • 14.45 - 15.45

Wat zegt de professional zelf? Docenten vo en mbo over professionaliseren en teamleren.Carin Hogenbirk (Noorderpoort), Klaas Keizer & Pim Hulsman (Eridanos)

Omschrijving:

Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de ‘binnenkant’, door aan docenten

zelf te vragen welke betekenis zij toekennen aan professionalisering en teamleren

en hoe zij het effect van teamleren beoordelen in relatie tot de ontwikkeling en

prestaties van leerlingen. De onderzoekers doen in hun workshop aanbevelingen

om teamleren vooral maatwerk te laten zijn.

WORKSHOP 37 • 14.45 - 15.45

Differentiatie in de rekenles.Verbetering van het rekenonderwijs in het mbo.Giel Hanraets (ROC Midden Nederland), Suzanne Verveer (ROC Albeda College),

Monica Wijers & Vincent Jonker (UU)

Omschrijving:

Hoe kunnen mbo-instellingen hun rekenonderwijs versterken en de resultaten

verbeteren? De onderzoekers gaan in deze workshop nader in op een scholings-

traject over het model van interne convergerende differentiatie en op andere

praktische hulpmiddelen die het onderzoek heeft opgeleverd, zoals ontwerpen

voor gedifferentieerde rekenlessen.

PAGINA ZEVENENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

27

WORKSHOP 38 • 14.45 - 15.45

Serious gaming.Verbetering van communicatieprocessen bij ict-studenten.Tom Hogendoorn (Nova College)

Omschrijving:

Kan serious gaming helpen bij de communicatieve vaardigheden van ict-studenten?

Er wordt gewerkt an een oplossing in de vorm van SLEM: Serious games voor Leren

en Examineren in het Mbo. De uitkomsten van een gebruikersonderzoek zijn gebruikt

om de game verder te verbeteren. In zijn workshop deelt Tom Hogendoorn de

uitkomsten van het evaluatieonderzoek: heeft serious gaming invloed op de leer-

resultaten van de studenten?

WORKSHOP 39 • 14.45 - 15.45

Talentontwikkeling van docenten.Katalysator voor krachtgerichte begeleiding van studenten.Mieke Haverkort (SintLucas)

Omschrijving:

Het traject ‘Pedagogische Tact’ werd in eerste instantie ingezet om docenten

verder te professionaliseren in pedagogisch-didactisch handelen. De benadering

van studenten door docenten is verschoven van probleemgericht naar krachtgericht.

De resultaten van het onderzoek - die gedeeld worden in deze workshop - zijn te

gebruiken voor persoonlijke ontwikkeling van docenten en voor het beter matchen

van rollen en taken met talenten van docenten door de schoolleiding.

WORKSHOP 40 • 14.45 - 15.45

Digitalisering in het werkveld.Bijblijven met je onderwijscurriculum.Manon Osterop & Angelique van Balen (Nova College)

Omschrijving:

Hoe kunnen opleidingen hun curriculum up-to-date houden, in lijn met de digitale

ontwikkelingen in het werkveld? Osterop en Van Balen geven in hun workshop

een reeks aanbevelingen voor scholen om op de hoogte te blijven van recente

ontwikkelingen op het gebied van digitalisering in het werkveld. Ook delen ze hun

ervaringen over de lessenserie die zij ontwikkeld hebben.

PAGINA ACHTENTWINTIG


28

WORKSHOP 41 • 14.45 - 15.45

Samenwerken aan werkplekleerbegeleiding.Onderzoek naar kritische succesfactoren.Richard Voss (ROC Friesland College)

Omschrijving:

Wat zijn de kritische succesfactoren in de begeleiding bij werkplekleren? Op basis

van literatuuronderzoek en interviews met begeleiders, toekomstige docenten en

het managementteam destilleerde Richard Vos overkoepelende factoren als

faciliteiten, deskundigheid en de juiste match en betrokkenheid. Voss maakt ons

in zijn workshop, naast deze succesfactoren, ook deelgenoot van de verdere

innovaties en interventies die zijn ingezet op basis van zijn onderzoek.

WORKSHOP 42 • 14.45 - 15.45

Coachen binnen Landstede.Effecten en randvoorwaarden van coachen.Sandra Brandenburg & Jantje Timmermans (Landstede)

Omschrijving:

Hoe kan de tevredenheid van studenten bij Landstede over coaching worden

behouden en verbeterd? En hoe tevreden zijn de coaches over de inhoud en

randvoorwaarden van coaching? Aanbevelingen uit het onderzoek zijn het beter

gebruiken van leermiddelen en materialen voor coaching en dit stimuleren door

extra ondersteuning van coaches en het houden van instructiebijeenkomsten.

Ook wordt de input van het onderzoek gebruikt in de nieuwe teamplannen. De

onderzoekers delen de geleerde lessen in hun workshop.

WORKSHOP 43 • 14.45 - 15.45

Vrij lezen op mbo en hbo.Gezamenlijk onderzoek om de onderwijspraktijk te verbeteren.Erna van Koeven & Yvonne Leeman (Hogeschool Windesheim) & Frank

Schaafsma (Deltion College)

Omschrijving:

Met dit onderzoek willen mbo- en hbo-docenten samen onderzoekend de

onderwijspraktijk verbeteren. Focus van het onderzoek: hoe kan vrij lezen

worden vormgegeven en ingebed in het curriculum, zodat het motiverend

is en bijdraagt aan de leesontwikkeling en persoonlijke en sociale ontwik-

keling? Welke organisatorische aspecten zijn nodig ter ondersteuning en

PAGINA NEGENENTWINTIG

12 NOVEMBER 2015

29

ontwikkeling van de leraren bij vrij lezen? In deze workshop gaan de onder-

zoekers niet zozeer in op de inhoudelijke aspecten van het onderzoek, maar

juist op het samen onderzoeken door mbo- en hbo-docenten.

WORKSHOP 44 • 14.45 - 15.45

Leren en werken verbinden.Van verstandshuwelijk naar liefdesrelatie.Erna de Wolff-ter Beek (Albeda College)

Omschrijving:

Wat zijn de leeropbrengsten van een leerontwerp waarbij leren en werken

met elkaar zijn verweven? Deze vraag wil Erna de Wolff-ter Beek beant-

woorden in haar onderzoek. In haar presentatie wil zij graag feedback op de

keuze van de onderzoeksinstrumenten. Adviezen om prestatie-indicatoren

voor Verzorgende uit te werken in vragenlijsten zijn ook welkom.

WORKSHOP 45 • 14.45 - 15.45

Van voorbereidend naar beroepsopleidend?Wereldoriëntatie implementeren in het curriculum.Leonie Gaikema-van Randen (Alfa College)

Omschrijving:

Leonie Gaikema wil onderzoek doen naar de lessen wereldoriëntatie die

in het vmbo worden gegeven, maar in het mbo niet meer. Mbo-studenten

die willen doorstromen naar de pabo of aanverwante hbo-opleidingen zijn

hierdoor soms niet toelaatbaar. Op het Alfa College, opleiding Onderwijs-

assistent, is vorig jaar een pilot gestart met workshops rondom wereld-

oriëntatie. Gaikema wil onderzoeken of het haalbaar is om deze lessen vanaf

het eerste jaar aan te bieden. Het onderzoek zit nog een voorstadium van

verzamelen van informatie. Alle feedback op het onderwerp en tips voor

de aanpak zijn welkom.

PAGINA DERTIG


30

NOTITIES12 NOVEMBER 2015

PAGINA EENENDERTIG

12 NOVEMBER 2015

31

MBO Onderzoeksdag12 NOVEMBER 2015

CONTACTE: [email protected]

W: www.mboonderzoeksdag.nl

@mbonderzoeksdag

PARTNERSDe Mbo Onderzoeksdag 2015 is een gezamenlijk initiatief van Deltion College,

Landstede, Windesheim en ecbo.

www.mboonderzoeksdag.nl

Mbo Onderzoeksdag PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015mboonderzoeksdag.nl/_images/user/downloads/mbo... ·...

Documents

Transcript of Mbo Onderzoeksdag PROGRAMMA 12 NOVEMBER 2015mboonderzoeksdag.nl/_images/user/downloads/mbo... ·...