1

Onderzoek

CodeDatu

m2012

Inhoudsopgave

Doel onderzoek.........................................................................................................................................................3De deelvragen bij het praktijkgerichte onderzoek.........................................................................................................3

Operationaliseren van de onderzoeksvraag...................................................................................................................3Doel van het Actieplan MBO Focus op vakmanschap......................................................................................................3Opzet vragenlijst........................................................................................................................................................4Privacy.....................................................................................................................................................................4Organisatie...............................................................................................................................................................4Rapportage...............................................................................................................................................................4Tijdsplanning.............................................................................................................................................................4Vragen.....................................................................................................................................................................5Managementteam......................................................................................................................................................6Docenten..................................................................................................................................................................7Studenten.................................................................................................................................................................9Bedrijven................................................................................................................................................................10Externe school........................................................................................................................................................11

2

InleidingVoor mijn opleiding Master leren & Innoveren pleeg ik praktijkonderzoek binnen mijn school. Voor dit onderzoek heb ik een aantal vragen opgesteld die d.m.v. interview of vragenlijsten worden voorlegt aan verschillende auditanten.

Toelichting

Doel onderzoekHet onderzoek richt zich op een aantal stappen van het instructional design proces. De stappen betreffen het ontwerpen van het curriculum voor de toekomstige horeca opleiding (niveau 2, 3, 4 kok, zelfstandigwerkend kok en leidinggevende keuken). Met als resultaat: een vernieuwd curriculum voor de toekomstige opleiding en een plan van aanpak. Met deze informatie over het theoretisch kader, didactisch en pedagogisch model, format en vormgevingseisen, de eisen aan facilitering ten behoeve van het ontwerp- en schrijfproces van de leeractiviteiten en de opleiding en nog overige te bepalen randvoorwaarden, kan de opleiding verder ontworpen kan worden (bijvoorbeeld: de bijbehorende leeractiviteiten volgens de stappen van een ontwerpproces.)

Onderzoekvraag: Hoe moet de verbeterde horeca opleiding worden vormgegeven?

De deelvragen bij het praktijkgerichte onderzoek

1. Welke eisen worden er gesteld vanuit alle betrokken partijen?2. Wat zegt de literatuur over het ontwerpen van een curriculum?3. Hoe sluiten de curricula van de huidige opleidingen nu op elkaar aan?

Operationaliseren van de onderzoeksvraagMet “de verbeterde horeca opleiding” wordt bedoeld: Een competentie (beroeps) gerichte opleiding voor: Kok1, Zelfstandigwerkend kok2, Leidinggevende keuken3 zoals omschreven in het kwalificatiedossier MBO Kok (Colo & Kenwerk, 2010), die past binnen de gestelde kaders uit actieplan MBO, focus van vakmanschap 2011-2015 en de wensen van de organisatie zoals: financiële, organisatorische haalbaarheid en uitvoerbaarheid en binnen de onderwijsvisie en ankerpunten van het Albeda College inclusief een hoge studententevredenheid en hoge rendementen.

Brondocumenten:- Actieplan 2010-215 Focus op vakmanschap- Albeda college in perspectief

Doel van het Actieplan MBO Focus op vakmanschapGoed vakmanschap bepaalt de veerkracht van de samenleving. Onze economie heeft goed opgeleide vakmensen nodig. Het opleiden van ondernemende vakmensen vereist goed beroepsonderwijs.

- Verhoging van de kwaliteit van het beroepsonderwijs

o Meer onderwijstijd, betere examens en professionele docenten Betere examens Professionaliseren docenten

o Verminderen van kwalificaties en opleidingen Vereenvoudiging kwalificatiestructuur Regionaal aanbod aan opleidingen Samenwerking vmbo, mbo en hbo

- Vereenvoudiging van het BVE stelsel.

o Beëindiging drempelloze instroom in mbo niveau 2o Entreeopleidingeno VAVO onder aansturing van het Rijk

- Besturing en bedrijfsvoering op ordeo Besturing en bedrijfsvoering door de instellingo Intern toezicht van de instellingo Besturing, bekostiging en toezicht door de overheid

Bekostiging Toezicht

- Wetgevingskalender en uitvoeringsprogrammao Wetgevingskalender

Pakket 1 t/m 5o Uitvoeringsprogramma

1 Niveau 2 Crebo 90760 Kok 2 Niveau 3 Crebo 94950 zelfstandigwerkend kok3

Niveau 4 Crebo 95420 leidinggevende keuken

3

Opzet vragenlijstIk heb verschillende vragenlijsten opgesteld. Deze vragenlijsten zijn opgesteld voor diverse doelgroepen. Hieronder vind je een overzicht de doelgroepen. Vraag 1 t/m 6 zijn algemene vragen. Daarna zijn de vragen ingedeeld per doelgroep. De vragen voor het management en het docententeam zullen gesteld worden via een interview.

- Vraag 1 t/m 6 Algemene vragen Pag. 5- Vraag 7 t/m 16 Managementteam Pag. 6- Vraag 17 t/m 23 Docententeam Pag. 7

- Vraag. 24 t/m 29 Studenten Pag. 9- Vraag. 30 t/m 32 Bedrijfsleven Pag. 10- Vraag. 33 Externe school Pag. 11

PrivacyIn het belang van het onderzoek is het belangrijk om een aantal basisgegevens te verzamelen. Deze gegevens zullen uiteraard met de worden afgeschermd worden bij publicatie van de onderzoeksresultaten.

Code MT 1

□ Branche directeur 1□ Adjunct directeur 2□ Beleidsmedewerker 3□ Onderwijsleider 4

Code DC 2

□ Docent LC 5□ Docent LB 6□ Medewerker 7

Code ST 3

□ Student 8

Code 4

□ Overige 9

Elke respondent krijgt ook een nummer toegekend in combinatie met de bovenstaande nummer.

OrganisatieOpdrachtgever : R. Keizerwaard, adjunct directeurCoördinatie : F. Groenewegen van der WeijdenLeadauditor : Auditteam : Opleidingen : Niveau 4 OHB,

Niveau 4 Gespecialiseerd kok, leidinggevende, leidinggevende bediening keuken, Niveau 3 zelfstandigwerkend kok, niveau 3 zelfstandige werkend gastheer / vrouwNiveau 2 Kok, niveau 2 gastheer / vrouw

Rapportage- Per interview wordt een verslag gemaakt. Deze komen als bijlagen bij het auditrapport- De rapportage bevat conclusies aan de hand van de onderzoeksvragen, verbetersuggesties van de gesprekspartners.- Aantekeningen van de auditgesprekken blijven bewaard tot aan de definitieve rapportage- Publicatie: Management, leidinggevenden en gesprekspartners ontvangen de volledige versie.

Tijdsplanning

Week Activiteit Wie Tijd / plaats

Week 44 Interview Branche directeurWeek 44 Interview Adjunct directeurWeek 47 Interview Docent 1 Team niveau 2Week 47 Interview Docent 2 Team niveau 3Week 48 Interview Docent 3 Team niveau 4Vanaf 8 november t/m 30 november

Vragenlijsten Overige docenten (diverse teams) en onderwijsleiders en beleidsmaker, studenten

15 november Bezoek competent cityBezoek externe school

4

Vragen

Algemeen

Vraag 1: Vul in de lege ruimte uw gegevens in?

- Voornaam

- Achternaam

Vraag 2: Wat is uw geslacht? Kruis het juiste vakje aan.

□ Man □ Vrouw

Vraag 3:Wat is uw leeftijd?

Vraag 4: Kruis een van de mogelijkheden aan. Functie binnen de organisatie?

□ Branchedirecteur□ Adjunct directeur□ Beleidsmedewerker□ Onderwijsleider

□ Docent LC□ Docent LB□ Medewerker□ Student

□ Overige:

Vraag 5:

Kruis een of meerdere antwoorden aan.

Student

Welke opleiding volg u?

□ Niveau 2 KOK □ Niveau 2 Gastheer/vrouw□ Niveau 3 Zelfstandigwerkend kok□ Niveau 3 Zelfstandigwerkend gastheer/ vrouw

□ Niveau 4 Leidinggevende keuken □ Niveau 4 Leidinggevende bediening□ Niveau 4 Gespecialiseerd kok

Docent

Aan welke opleiding(en) geeft u les?

□ Niveau 2 KOK □ Niveau 2 Gastheer/vrouw□ Niveau 3 Zelfstandigwerkend kok□ Niveau 3 Zelfstandigwerkend gastheer/ vrouw

□ Niveau 4 Leidinggevende keuken □ Niveau 4 Leidinggevende bediening□ Niveau 4 Gespecialiseerd kok

Vraag 6:Wat is de naam van de school?

5

ManagementteamDeze vragen worden gesteld in een semi gestructureerd interview.

Binnen de eisen uit ‘Focus op vakmanschap’, de visie van het Albeda College en de diverse beleidsstukken hebben wij de ruimte om de opleiding vorm te geven. Hierover gaan de volgen vragen.

- Deelvraag 1 “Welke eisen worden er gesteld vanuit alle betrokken partijen?”

Vraag 7:Hoe moet de verbeterde horeca opleiding er volgens u uit komen te zien? Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

- Het didactische en pedagogisch model- Vorm van de opleiding- Didactisch werkvormen- Vorm BSP (binnenschoolse praktijk)

Vraag 8:Welke eisen / randvoorwaarden stelt het management aan de verbeterde opleiding? Wees zo specifiek mogelijk!Denk hierbij aan de volgende punten:

- Organisatorische haalbaarheid- Beschikbare middelen

Vraag 9:Welke tools worden (zie vraag 8) gebruikt binnen de organisatie om dit vast te stellen? Denk hierbij bijvoorbeeld:

- Onderwijscalculators- Beleid

Vraag 10Welke beleidsstukken zijn vastgesteld naar aanleiding van Focus op vakmanschap binnen de organisatie?

Vraag 11Welke invloed hebben deze stukken op b.v. onderwijstijd, personeel bezetting, financiële middelen voor lessen?

Vraag 12Welke (financiële) middelen zijn beschikbaar gesteld voor het invoeren van de verbeteringen?

Vraag 13Binnen welk tijdspad moeten de verbeterde opleidingen worden ingevoerd?

Vraag 14Hoe gaan zijn jullie van plan de verbetering meten? (welke tools / middelen). Denk hierbij bijvoorbeeld aan de: “JOB enquête”.

Vraag 15 Methode van invoering willen. Zijn er bepalende wensen over de wijze van invoering voor de verbeterede horeca opleiding?

Vraag 16Eigen ruimte ten behoeve van opmerkingen.

- Zijn we iets vergeten te vragen dat je wel had verwacht?

6

Docenten

InleidingHet Albeda College is een regionaal opleidingscentrum (ROC) voor educatie en beroepsonderwijs. Ons ROC is er voor iedereen in Rotterdam en omgeving voor wie een mbo-opleiding of volwassenenonderwijs een nuttige stap kan zijn op weg naar werk of een hogere opleiding. Hiervoor heeft het Albeda College een eigen identiteit, kernwaarden, maar ook een missie en een onderwijsvisie met 5 ankerpunten.

Missie

Doel van het Albeda College is om iedere jongere en volwassene in Rotterdam en omgeving de kans te geven zich op het mbo zo hoog mogelijk te kwalificeren. Dat helpt om zich te ontwikkelen tot een vakbekwaam werknemer en actief burger. Iemand die niet voor even, maar voor langere tijd een goede plek vindt op de arbeidsmarkt en in de maatschappij. Dat doen wij door de balans te zoeken tussen aan de ene kant de wensen en eisen van studenten, bedrijven en de maatschappij, en aan de andere kant de kwaliteitseisen die we zelf aan onze opleidingen stellen.

Onderwijs visie

De visie op onderwijs is vertaald in vijf ankerpunten. Zij geven houvast en richting aan de verbetering en vernieuwing van ons onderwijs in de komende jaren.

1. Loopbaan deelnemer centraalOp het Albeda College draait het om de studenten. We bereiden ze voor op een toekomst in de maatschappij. Hoe? Door deskundig studieadvies aan de poort en vervolgens uitdagend en goed onderwijs te geven. Daarbij wordt rekening gehouden met wat studenten al weten en kunnen. Samen met de docenten ontwikkelen ze hun sterke kanten.

2. Leren in betekenisvolle beroepscontextHet Albeda College maakt zich sterk voor leren in de praktijk. Studenten zitten bij het Albeda niet alleen in de schoolbanken. Ze leren in de context van het beroep, simulatieomgevingen en lopen veel stage bij bedrijven en instellingen.

3. Binding, zelfstandigheid en verantwoordelijkheidDoor het Albeda College worden studenten zelfstandiger. Ze leren om zelf keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen voor de weg die ze kiezen op school en in de maatschappij. Daarbij houden ze rekening met de mensen om hen heen. Want leven, leren en werken doe je niet alleen.

4. Ondernemerschap en ondernemend zijnWe dagen studenten uit om actief en creatief te zijn op school. Niet afwachten, maar aanpakken. Want actieve, ondernemende mensen maken meer kans op een goede baan. Willen studenten na de opleiding een eigen bedrijf starten? Dat kan. Het Albeda College helpt ze waar mogelijk op weg.

5. Begeleiding en zorgBij het Albeda College kunnen studenten rekenen op begeleiding door hun docenten en vanuit hulpverleningsinstanties in de regio. Als bijvoorbeeld een deelnemer thuis problemen heeft of ziek is, is er extra begeleiding en zorg. Wij werken daarvoor samen met bijvoorbeeld de GGD, Bureau Jeugdzorg en het Jongerenloket. Zo wordt het meestal toch mogelijk voor studenten hun opleiding af te maken en een diploma halen.

Beroeps / Competentiegericht onderwijs MBO staat voor Middelbaar Beroeps Onderwijs. Er wordt dus opgeleid voor een beroep in dit geval KOK. De onderwijsvisie die daarvoor wordt gebruikt is competentiegericht onderwijs. Wat is dat nu precies? Het volgende stuk is de strekking van Streumer, Lappia, Kho, Keulers, Spierings , Veltman-van Vugt (2010), Coppoolse & Vroegindeweij (2010) en Valcke (2010) e.a.

Competentiegericht onderwijs is een visie op beroepsontwikkeling: het onderwijs stelt de beroepspraktijk centraal voor het ontwikkelen van vermogens om te kunnen handelen in niet de geïsoleerde kennis en vaardigheden. Bedrijven hebben behoefte aan medewerkers die niet alleen theoretisch geschoold zijn, maar ook zelfstandig kunnen functioneren in de veranderende beroepspraktijk. Medewerkers beschikken over het vermogen om op een juiste manier te handelen in specifieke beroepssituaties. Dat vermogen, vaak 'competentie' genoemd, omvat kennis en vaardigheden maar ook de houding van de medewerker. In het competentiegerichte onderwijs staat het functioneren in de beroepspraktijk centraal. De opleiding is gericht op het verwerven van:

- beroepscompetenties (voor de uitoefening van het beroep) - burgerschapscompetenties (om als burger te kunnen functioneren in de maatschappij) - leercompetenties (vermogen om in verschillende opleidingssituaties te leren).

Drie uitgangspunten van competentiegericht leren: - er is een sterke relatie met de beroepspraktijk (het werkplekleren) - de persoonlijke ontwikkeling en competentiegroei van de student staat centraal (maatwerk, denk daarbij ook aan

rekening houden met verschillende leerstijlen) - er is een krachtige leeromgeving.

Achter het competentiegericht onderwijs (beroepsgericht onderwijs) zit een visie op leren die het sociaal constructivisme wordt genoemd. Simons, (1999): “Het sociaal constructivisme berust op het inzicht dat mensen zelf betekenis verlenen aan hun omgeving en dat sociale processen hierbij een belangrijke rol spelen. Ieder mens heeft zijn eigen manier om informatie te verwerken, construeert zijn eigen kennis, waarbij hij / zij sterk wordt beïnvloed door de reacties en opvattingen in zijn sociale omgeving”. Volgens Boekaerts (2010): Het begrip krachtige leeromgeving is een uitwerking geworden van een constructivistisch ideaal voor leeromgevingen. Dit zijn leeromgevingen waarin de lerende uitgedaagd worden om samen met elkaar actief te leren, met een duidelijk zicht op de functionaliteit van het leren en het geleerden (toepassingsperspectief), waarin het leren wordt gesitueerd in een concrete context, waarin de authenticiteit van die context zo hoog mogelijk is (werkplekleren), zodat lerenden vooral vanuit intrinsieke motivatie leren en geacht worden zoveel mogelijk zelfstandig hun leren te sturen en te controleren. Intrinsieke motivatie verwijst naar de zelfstandige aanpak van de taak/ opdracht vanwege de opdracht zelf zoals omschreven wordt in (Valcke, 2010) De opleider is hierbij meer coach en begeleider dan overdrager van informatie.

7

Binnen dit kader en de eisen uit ‘Focus op vakmanschap’ heeft de Branche ruimte om de opleiding vorm te geven. Hierover gaan de volgen vragen.

- Deelvraag 1 “Welke eisen worden er gesteld vanuit alle betrokken partijen?”- Deelvraag 3 “Hoe sluiten de curricula van de huidige opleidingen nu op elkaar aan?”

Vraag 17Hoe moet de verbeterde horeca opleiding volgens u uit komen te zien? Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

- Het didactische en pedagogisch model- Vorm van de opleiding (praktijk, theorie lessen …)

Vraag 18Aan welke eisen moet de opleiding volgens u voldoen?

Vraag 19Welke middelen heeft u nodig om uw ideale opleiding te bereiken?

- Denk hierbij ook aan training, scholing, ruimte, techniek, materialen en tijd.

Vraag 20Hoe zal de verandering moeten worden ingevoerd om de verbeterende opleiding tot een succes te maken?

- randvoorwaarden

Vraag 21Onderwijs visie. Vraag of aanbod gestuurd onderwijs. De opleidingen zij beroepsgericht (CGO), binnen deze visie van onderwijs kun je verschillende werkvormen en methodes gebruiken. Welke vorm van onderwijs zou u willen geven?

Vraag 22Waar sluiten de verschillende opleidingen niveau 2 kok, gastheer/vrouw, niveau 3 zelfstandig werkend kok, gastheer / vrouw en de niveau 4 opleidingen gespecialiseerd kok, leidinggevende keuken en horeca ondernemer manager op elkaar aan?

- Denk hierbij op het niveau van kerntaak, werkproces of competentie niveau

Vraag 23Eigen ruimte ten behoeve van opmerkingen.

8

Studenten

Inleiding

Er staan grote veranderingen voor de deur, de regering heeft een plan ‘Focus op vakmanschap’die deze verandering in werking zetten. Tevens heeft de branche Horeca & Toerisme als doel gesteld de “beste horecaopleiding” van Zuid-Holland te willen worden. Hiervoor hebben wij jullie nodig. Als student ben je een van de belangrijkste pijlers bij het vormgeven van de opleiding. Voor mijn onderzoek wil ik jullie dus een aantal vragen stellen met betrekken tot jullie opleiding.

Deelvraag 1 “Welke eisen worden er gesteld vanuit alle betrokken partijen?”

Vraag 24Hoe zou jullie ideale opleiding er uit moeten zien?

Vraag 25Welke punten vinden jullie belangrijk voor je opleiding, geef deze in mate van belangrijkheid aan in een schaal van 1 t/m 10?

Vraag 26 Wat vinden jullie goede punten van je opleiding?

Vraag 27Welke punten / zaken moeten worden verbeterd binnen jullie opleiding?

Vraag 28Wat missen jullie nog in je opleiding?

Vraag 29Eigen ruimte ten behoeve van opmerkingen.

9

Bedrijven

InleidingEen goede samenwerking met het bedrijfsleven is essentieel. Ook bij het vormgeven van een opleiding is daarom hun input zeer belangrijk. Dit om een kwalitatief en zeer contextrijke leeromgeving voor de student te ontwerpen.

- Deelvraag 1 “Welke eisen worden er gesteld vanuit alle betrokken partijen?”

Vraag 30Hoe zou de ideale horeca opleiding er uit moeten zien?

Vraag 31

Welke punten vinden jullie belangrijk voor je opleiding vanuit het bedrijfsleven, geef deze in mate van belangrijkheid aan met een schaal van 1 t/m 10?

Vraag 32

Welke punten / zaken moeten worden verbeterd binnen de opleiding wat ten goede komt aan het bedrijf en de opleiding?

- Kennis- Vaardigheden- Beroepshouding

10

Externe school

Inleiding

Naam van de school:

Vraag 33- Wat maak dat u school op de eerste plek staat in de KEUZEGIDS mbo studies • horeca & toerisme • 2012?

11

12