Lr dnu208 ict magazine nr 37 los
-
Upload
redactie-dnu -
Category
Documents
-
view
225 -
download
6
description
Transcript of Lr dnu208 ict magazine nr 37 los
Columnisten:Naam Achternaam pagina 00
Naam Achternaam pagina 00
Naam Achternaam pagina 00
Hét vakblad voor managers en ict-professionals Jaargang 5 Nr. 5 - 12 mei 2015
106
Vliegende ‘fi ets’ getestEen Hongaars bedrijf heeft de eerste
succesvolle test gedaan met een ‘fl ying
bike’, kort: Flike. De test van het bedrijf
Flike werd eind april al gehouden.
pagina 14
Windows 10 op 29 juliMicrosoft heeft bekendgemaakt dat het
Windows 10 zal lanceren op 29 juli. In
de fi nale versie van Windows 10 zitten
veel nieuwe features, zoals Cortana en
de Edge-browser.
pagina 14
Nieuwe CTO voor Unit4 Nog geen jaar na zijn aanstelling wordt
CTO Daan Snijders bij bedrijfssoft -
wareleverancier Unit4 vervangen door
de Zweed Erik Tiden. Hij treedt ook toe
tot het managementteam.
pagina 14
Water View van GoogleGoogle mag zo langzamerhand een
nieuwe naam verzinnen voor Street
View, want sinds kort kun je in Google
Maps ook zwemmen met walvissen en
papegaaivissen.
pagina 15
Cyberdiefstal bij Brabantia De webwinkel van Brabantia is onlangs
gehackt. Daarbij zijn de gegevens van
ruim honderdduizend klanten gesto-
len. De hack werd tijdens een routine-
controle ontdekt.
pagina 14
HTC verwacht fors verliesHTC heeft de verwachtingen voor het
tweede kwartaal fl ink naar beneden bij-
gesteld. De smartphonemaker verwacht
van april tot en met juni 30 procent
minder omzet dan geraamd.
pagina 14
Hybride brein in 2030 Rond 2030 zullen de eerste hybride
mensen ontstaan die gebruikmaken
van hun eigen hersenen, maar die tege-
lijk koppelen aan een digitale cloud, dat
voorspelt Ray Kurzweil.
pagina 14
Nederlands uitstel Apple WatchDe Nederlanders moeten nog even
wachten op de Apple Watch. Apple heeft
bekend gemaakt dat het slimme horloge
voorlopig nog niet naar ons land komt.
pagina 15
Hoe pak je zo’n scan nu aan? Er is in alle
lagen van de ICT immers zo ontzettend
veel gaande. Journalist Fred Teunissen
doet het u voor, en selecteerde alvast
30 nieuwkomers die het waard zijn in
de gaten te houden. Hij pakte het onder-
zoek dat Gartner elk jaar doet naar ‘cool
vendors’, samen met de Technology
Fast 500-overzichten van Deloitte en
kwam zo tot zijn selectie. Wel waar-
schuwt hij dat de research van Gartner,
hoe bruikbaar ook, beperkingen kent
omdat het sterk gericht op leveranciers
uit de VS, waardoor je interessante nieuw-
komers uit bijvoorbeeld de BRIC-landen
kunt missen. Ook dit materiaal is beperkt,
aangezien snelle groeiers niet per se ‘cool’
hoeven te zijn. Ook zegt het niet veel
over hun uiteindelijke business-waarde.
Op deze manier kun je uitstekend jouw
eigen Top-10 samenstellen.
pagina 3 13
kennis delen • kennis maken
Hét vakblad voor managers en ict-professionals Jaargang 5 Nr. 6 - 12 juni 2015
30 veelbelovende nieuwkomers
Snelle veranderingen van het speelveld kenmerken de digitalisering. Dat houdt onder meer in dat je over
een paar jaar zaken zal doen met partijen waarvan je nu de naam nog niet weet. Je kunt afwachten tot
zulke veranderingen zich vanzelf aandienen. Verstandiger is het om elk jaar een moment te nemen om een
snelle scan te doen naar wat er – buiten je dagelijkse omgeving – allemaal voor nieuws de kop opsteekt.
Daar zit vast iets van jouw gading bij waar je je voordeel mee kan doen.
Columnisten:
Lotte de Bruijn pagina 5
Brenno de Winter pagina 15
Trusttester lost dataprivacy op
pagina 8
Aandacht voor security
pagina 9
Betere concurrentie in telecom
pagina 12
Containersoftware: gamechanger?
pagina 16
ERP vindt zichzelf opnieuw uitERP bestaat zo’n 25 jaar en is al die tijd
niet wezenlijk veranderd. Er kwamen
nieuwe modules voor CRM, HRM
en wat dies meer zij, maar de kern
bleef overeind. Tot nu. Ontwikke-
lingen als de cloud, big data en
mobiel werken zorgen voor een ware
revolutie. In haar onderzoeksartikel geeft Mirjam Hulsebos een overzicht.
De snelheid van verandering ligt hoger dan ooit. Nieuwe bedrijfstakken ontstaan,
bestaande industrieën maken grote veranderingen door. Bedrijven die zich niet
snel aanpassen, zijn ten dode opgeschreven. Dat betekent dat organisaties ook
nieuwe eisen gaan stellen aan ERP. De soft ware moet fl exibel zijn en kunnen
meebewegen met de organisatie, allemaal zaken die tot voor kort niet vanzelf-
sprekend waren.
IT moet differentiërenIT probeert zoveel mogelijk met standaarddiensten de behoeft e van de organisatie
in te vullen en dat heeft veel voordelen. Op die manier kan IT voorspelbaar leveren,
met een relatief hoge kwaliteit tegen relatief lage kosten. Toch is de wendbaarheid
van IT meestal niet groot genoeg. Daar komt nog bij dat de wensen en eisen
vaak niet helder zijn en inconsistent. Maar wat nog veel fundamenteler is: De
business-wensen ten aanzien van IT zijn binnen een organisatie niet overal het-
zelfde. De diverse bedrijfsonderdelen stellen verschillende eisen aan IT. In de derde
afl evering van de serie ‘De afdeling die vroeger IT heette…’ houden de auteurs
een overtuigend pleidooi voor diff erentiatie van IT.
De voordelen van dedicated dark fi berNu steeds meer organisaties ervoor kiezen hun datacenter te outsourcen, is het
belang van een breedbandverbinding nog groter geworden. Telecomoperators
staan te trappelen om glasvezelverbindingen te verkopen, maar leest u eerst
even dit artikel. Het kan namelijk op lange termijn voordeliger zijn om te investeren
in een eigen dedicated dark fi ber verbinding. Het artikel biedt een korte technische
uiteenzetting over wat dark fi ber, ofwel onbelichte glasvezel, nu precies is.
Daarnaast zet het de tien voornaamste factoren uiteen, die een rol spelen in het
maken van een goede keuze. Aangezien optische netwerken een zeer lange
levensduur hebben, is het verstandig om hier toch even grondig bij stil te staan.
kpn.com/werkplek
Werken. We doen het steeds fl exibeler. Op het device dat op dat moment
het beste past. Dat vraagt om een aanpassing van de ICT-organisatie.
KPN Werkplek is de totaaloplossing, waarmee u altijd, overal en met elk
device toegang heeft tot bedrijfsdata en bedrijfsapplicaties.
Met gepersonaliseerde werkomgevingen, waarbij de functionaliteiten
per medewerker te bepalen zijn. U houdt alle werkplekken eenvoudig
up-to-date met de laatste software versies. En de regie over uw
IT-omgeving blijft volledig bij u.
KPN WerkplekOveral toegang tot uw werkomgeving.
‘Die meeting? Ja hoor, ik ben er klaar voor.’
www.ictmagazine.nl
312 juni 2015
TRENDS
Het begin van de zomer is een goed moment voor
zo’n strategische scan, omdat je dan ruim op tijd
bent voor de budgetbesprekingen voor 2016. Die
beginnen bij veel organisaties al in de loop van
september. Interessante nieuwkomers kunnen dan
nog worden opgenomen in je investeringsbudget
voor het nieuwe jaar.
Hoe pak je zo’n scan nu aan? Er is in alle lagen van
de ICT immers zo ontzettend veel gaande. Waar
moet je beginnen? Een goede basis is het onderzoek
dat Gartner elk jaar doet naar ‘cool vendors’, vrij
vertaald: veelbelovende nieuwkomers. De resultaten
daarvan worden elk jaar eind april gepubliceerd.
Waarom geen gebruikmaken van dit voorwerk van
de researchers en analisten van dit grote onderzoeks-
en adviesbureau?
Er zijn dit jaar 105 categorieën in dit onderzoek en
evenzoveel rapportages. Als je klant bent van
Gartner dan is al deze research beschikbaar voor je.
Wie gaan klant is, betaalt 495 dollar per rapport.
Als je al weet in welke categorie jij wilt shoppen,
dan kan dit interessant zijn. Weet je die niet, dan is
er een workaround, waarmee je toch veel bruikbare
informatie boven kunt krijgen. Zoek in Google op
‘Cool vendors in X 2015’, waarbij X de naam is van
een subcategorie (bijvoorbeeld 3D, BI, CRM, smart
machines, unifi ed communications enzovoort). Je
vindt dan al snel de namen van de nieuwkomers die
Gartner dit jaar in het zonnetje zet. Daarvan is de
website snel genoeg gevonden.
Verruim je zoekactie
Hoe bruikbaar ook, de research van Gartner kent
ook beperkingen. Om te beginnen is zij sterk gericht
op leveranciers uit de VS en wat breder de westerse
wereld. Je kunt daardoor interessante nieuwkomers
uit andere delen van de wereld, bijvoorbeeld de
BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China)
missen. Cool vendors uit Rusland vind je bij Gartner
al helemaal niet en die uit Brazilië, India, China en
Zuidoost-Azië worden als groep gepresenteerd,
waardoor hun aantal uiterst beperkt is. Een goede
manier om je blik hier te verruimen is om er de
Technology Fast 500-overzichten van Deloitte bij
te pakken. Deloitte maakt ieder jaar een overzicht
van de 500 snelst groeiende technologiebedrijven
in de VS, idem in EMEA (Europa, Midden-Oosten
en Afrika) en idem voor ‘Asia Pacifi c’. In totaal
1500 interessante bedrijven. Gerangschikt naar
categorie, groeisnelheid en locatie van het hoofd-
kantoor. En nog gratis ook. De publicatie van deze
schatkamer vindt in september plaats. Dat is helaas
te laat voor onze vroege zomerscan. Daarvoor
gebruiken dan maar de editie van 2014.
Ook dit materiaal kent beperkingen, overigens.
Snelle groeiers hoeven niet per se ‘cool’ te zijn. Ze
kunnen zelfs dodelijk saai zijn. Bovendien zijn start-
ups die het goed doen al snel razendsnelle groeiers.
Dat zegt nog niet zo heel veel over de uiteindelijke
business-waarde van hun functionaliteit. Toch is de
research van Deloitte als aanvulling op Gartner
zeer bruikbaar. Loop gewoon de pdf-lijsten langs en
klik op de links die je interessant lijken. Goed aan
de overzichten van Deloitte is tenslotte dat ze minder
Amerikaans georiënteerd zijn. Er is bijvoorbeeld
ruime aandacht voor de voormalige Oostbloklanden.
Alleen Rusland is nog ernstig onder vertegenwoordigd
in het EMEA-overzicht. Wie desondanks wil weten
wat zich op de Russische soft waremarkt afspeelt
kan zijn licht opsteken bij de Russoft Association
(zie de qr-codes onder dit artikel).
Maak je eigen Top-10
Als je in het voorwerk van Gartner en Deloitte een
paar interessante bedrijven hebt gevonden, kijk
dan vervolgens eens of zij concurrenten hebben in
de Benelux. Heel vaak is dat het geval. En zo’n
Benelux-concurrent kan ook een nader onderzoek
waard zijn. Zo ondervang je een tweede beperking
in de Gartner research, namelijk dat daarin voor-
namelijk de meer ‘gevestigde nieuwkomers’ in
beeld komen. Jonge bedrijven die al wat ‘funding’
hebben aangetrokken, kunnen bijvoorbeeld in hun
samenwerking met dit onderzoeksbureau investeren.
Daardoor blijven nieuwkomers die het zonder
funding moeten rooien buiten beeld. Vaak komt
de meest overrompelende disruptie juist uit die
hoek: uit de garagebox. Tijdrovend? Geenszins. In
twee avonden heb je een aardig beeld van interes-
sante nieuwkomers binnen jouw ‘domein’. Die kun
je dan verder volgen, bijvoorbeeld en misschien
wel bij voorkeur op Twitter. Maak op deze manier
je eigen Top-10. Met deze geringe investering in
tijd win je mogelijk groot concurrentievoordeel.
Om je een indruk te geven van zo’n vroege zomer-
scan, hebben wij een voorbeeldoogst samengesteld
van 30 veelbelovende nieuwkomers. Dit is het
resultaat van een selectie uit de Gartner-categorie-
en, aangevuld met enkele ‘high potentials’ uit de
koker van Deloitte en wat nader onderzoek in
eigen land.
door: Fred Teunissen
Snelle veranderingen van het speelveld
kenmerken de digitalisering. Dat houdt
onder meer in dat je over een paar jaar
zaken zal doen met partijen waarvan je nu
de naam nog niet weet. Je kunt afwachten
tot zulke veranderingen zich vanzelf aan-
dienen, al is het verstandiger om elk jaar
een moment te nemen om een snelle scan
te doen naar wat er – buiten je dagelijkse
omgeving – allemaal voor nieuws de kop
opsteekt. Daar zit vast iets van jouw gading
bij en daar kan je je voordeel mee doen.
30 veelbelovende nieuwkomers
Snelle groeiers zijn niet per se ‘cool’. Ze kunnen zelfs dodelijk saai zijn
LEES VERDER OP PAGINA 4
Gartner Cool
Vendors 2015
Deloitte Technology
Fast 500 van 2014
Export of Russian
Software Development
Industry 2014 (pdf)
Directory Russische
softwareproducenten
van 2014
Hoofdtrend
Op de volgende pagina’s vind je alle
nieuwkomers. Ongetwijfeld zit er iets tussen
dat je nader wilt onderzoeken. Dit is maar
een beperkte greep uit het enorme aanbod.
De hoofdtrend in dit aanbod is heel duide-
lijk: een steeds verdergaande automati-
sering van business-processen. Ook de
IT zelf ontsnapt hier niet meer aan. Aan
jou de vraag: wat gaat jouw organisatie
verdergaand automatiseren de komende
jaren? En welke tools en services ga je
daarbij inzetten?
www.ictmagazine.nl
412 juni 2015
TRENDS
SkySyncBrengt content naar de cloud
SkySync is een Enterprise Content Management systeem waarmee bestanden uit een groot aantal verschillende interne bronnen (legacy) zonder grote hobbels kunnen worden ver-plaatst naar de cloud. Of omgekeerd: van de cloud naar een in house systeem, bij-voorbeeld om te back-uppen. Werkt met een twintigtal storage providers waaronder Box, Dropbox, SkyDrive, Offi ce 365, Share-Point en Salesforce. Website: http://skysync.com
Hoofdkantoor: Ann Arbor, Michigan (VS),
Ground LionCollaboration tool voor case management
Ground Lion ondersteunt kenniswerkers door complexe processen transparant te maken. Zo is steeds duidelijk wie aan welk onderdeel van welk dossier werkt en kan de doorlooptijd beter worden beheerd. De case folder binnen Ground Lion bevat alle infor-matie die met de case te maken heeft, zoals taken, documenten, betrokken partijen, audit logs en kalenders.Website: http://www.groundlion.be
Hoofdkantoor: Sint-Martens-Latem (België)
SikurBeveiligd corporate communicatieplatform
Sikur versleutelt het dataverkeer op basis van high level security standaarden en slaat gegevens verspreid op in datacentra die over de hele wereld zijn verspreid. De onderneming verzekert dat er geen ‘backdoors’ zijn die door derden kunnen worden geopend. Sikur lan-ceerde begin maart 2015 op het Mobile World Congress in Barcelona ook een sterk beveiligde smartphone, de GranitePhone. Deze komt in het derde kwartaal van 2015 op de markt. Websites: http://www.sikur.com
http://www.granitephone.com/en/
Hoofdkantoor: São Paulo (Brazilië)
BluescapeVisuele collaboration tool
Samenwerken aan grafi sche weergaven van data. Geprojecteerd op een wand of ge-woon ouderwets in de laptop of tablet. Zo ga je door documenten, spreadsheets, agenda’s, ontwerpen, tekeningen, websites, foto’s en video’s. En dat met een paar simpele vingerbewegingen. Het is science faction: de toekomst in het heden.Website: www.bluescape.com
Video: https://youtu.be/69IX7tk_b6I
Hoofdkantoor: San Carlos, California (VS)
AntidotWorkfl ows voor dataprocessing en
data-integratie
De Antidot Information Factory (AIF) is een tool die data uit gestructureerde en onge-structureerde bronnen verzamelt en converteert naar xml. Met deze geconverteerde data als basis en met behulp van webservices zoals de Google Maps Geolocation API kunnen vervolgens stap voor stap web apps worden ontwikkeld die de gegevens veel beter toegan-kelijk maken voor gebruikers.Website: http://www.antidot.net/en/
Hoofdkantoor: Lyon (Frankrijk).
Safe-T BoxBeveiligde uitwisseling van data tussen
ketenpartners
Safe-T Box bevat connectoren naar een groot aantal ERP-systemen, webservices en data-banken en zorgt zo voor veilige uitwisseling van gegevens.Website: www.safe-t.com
Hoofdkantoor: Herzliya Pituach (Israël)
SyndioBrengt talent in kaart
Syndio ontwikkelde een dashboard dat door HR-afdelingen van (grote) ondernemingen wordt gebruikt om beter grip te krijgen op hun ‘human capital’. De tool deelt de workforce in andere rollen in dan te doen gebruikelijk. Er zijn vijf groepen: leiders, innovators, luiste-raars, bruggenbouwers en change agents. De software helpt om mensen met bepaalde kwaliteiten te vinden en om projectteams samen te stellen. Er is ook een visualisatietool in opgenomen die de onderlinge relaties grafi sch weergeeft.Website: https://synd.io
Hoofdkantoor: Chicago (VS)
Yota DevicesDual screen smartphone
De YotaPhone heeft aan de voorzijde een Android-scherm, zoals veel andere mobiele telefoons, maar aan de achterzijde zit nog een tweede scherm: een e-reader met elek-tronische inkt. Applicaties aan de voorzijde communiceren met deze e-reader aan de achterzijde. Je kunt er onder meer boeken op lezen, boodschappenlijstjes op bijhouden, nieuws en sportuitslagen op volgen.Website: http://yotadevices.com
Hoofdkantoor: Moskou (Rusland)
BrightPlanetZoekt het Diepe Web af naar ‘mission
critical business content’
De onderneming maakt een onderscheid tussen het Surface Web waar je met Google en andere zoekmachines in kunt rondneuzen en het Diepe Web met informatie die je op die manier niet of niet snel aanboort. Denk aan verslagen van conferenties, presentaties, boeken, white papers en tijdschriften, maar bovenal aan databanken, die met speciale zoekinstructies moeten worden geopend. BrightPlanet zoekt geautomatiseerd en ge-lijktijdig in duizenden bronnen in dit diepe web.Website: www.brightplanet.com
Hoofdkantoor: Sioux Falls, South Dakota (VS)
AzuquaIntegreert business apps
Met Azuqua kun je een groot aantal business apps op elkaar afstemmen en met elkaar laten samenwerken als één geheel. Azuqua is een cloud-service, die als een soort dirigent deel automatisch een suite van cloud apps beheert.Website: http://azuqua.com
Hoofdkantoor: Seattle, Washington (VS)
ZuoraCloudplatform voor abonnementsdiensten
Zuora ondersteunt bedrijven die op nieuwe business-modellen overstappen die zijn gebaseerd op het abonnementenmodel. Je koopt niet, maar huurt een product. Zuora verschaft daarvoor de complete administra-tieve infrastructuur, inclusief de facturatie.Website: www.zuora.com
Hoofdkantoor: Foster City, California (VS)
V-Person Social MediaVirtuele assistent op social media
V-Person is een robot die automatisch reageert op vragen in social media, zoals Twitter en Facebook. De software analyseert deze vragen en beantwoordt ze door gebruik te maken van de kennis die in een organisatie aanwezig is. Het echte personeel kan dan op belangrijker taken worden ingezet dan op het routineuze directe klantcontact, aldus producent Creative-Virtual.Website: www.creativevirtual.com
Hoofdkantoor: Londen (UK)
BuildingIQSlimmer energiebeheer van gebouwen
BuildingIQ is een cloud-based tool die samen-werkt met bestaande gebouwbeheer-systemen (BMS-systemen). De tool houdt continu allerlei waarden in het oog, zoals het actuele weer en het feitelijke gebouwgebruik, de actuele energieprijzen en eventuele sto-ringen in het netwerk. Aan de hand hiervan berekent het continu de optimale inkoop-strategie. Dit leidt tot aanzien lijke besparingen. De makers van BuildingIQ verzekeren dat de investering al na enkele maanden is terug-verdiend.Website: https://www.buildingiq.com
Hoofdkantoor: Foster City, California (VS)
IntelieReal-time big data analytics
Intelie Live is een platform waarmee real-time grote hoeveelheden data uit diverse bronnen kunnen worden verwerkt en geanalyseerd. Daarmee kunnen bedrijven die omvangrijke operaties runnen de vinger beter aan de pols houden en sneller ingrijpen en bijsturen. Website: www.intelie.com/en/
Hoofdkantoor: Rio de Janeiro (Brazilië)
ElastichostsCloudservers op maat
Elastichosts levert cloud-server- en -opslag-capaciteit die je zelf naar behoefte kunt in-stellen, tegen zeer scherpe tarieven. Op de site staat een calculator waarmee in één oogopslag duidelijk is wat jouw mix van CPU-snelheid, intern geheugen en harddisk capaciteit je per uur en per maand gaat kosten.Website: www.elastichosts.com
Hoofdkantoor: Londen (UK)
AvectoBeveiligt mobiele apparaten
Avecto is de maker van DefendPoint, software waarmee mobiele devices worden afgeschermd tegen geavanceerde bedreigingen.Website: www.avecto.com
Hoofdkantoor: Cheadle (UK)
Grey OrangeRobotica voor magazijn en distributie
Grey Orange noemt zichzelf een mini-univer-siteit, bevolkt door techneuten die zelf de hard- en de software maken. De drive is in-dustriële automatisering. De onderneming brengt een volautomatisch sorteersysteem voor pakketten op de markt en ook een systeem met stellingen die door robots worden verplaatst in het magazijn. De producten komen zo naar de orderpicker toe, in plaats van andersom. Of liever: de robot is de orderpicker.Website: www.greyorange.sg
Hoofdkantoor: Gurgaon (India)
InfrascaleLoad balancing van back-ups
Waar laat je alle back-up data? In eigen huis? Dat gaat al snel in de papieren lopen en is riskant uit oogpunt van continuïteit. In de (goedkopere) cloud dan? Het overzetten en terughalen daarvan kost vaak teveel tijd. In allebei een deel dan? Dat lijkt de handigste oplossing. Met de software van Interscale kun je dit hele proces slim inregelen.Website: www.infrascale.com
Hoofdkantoor: El Segundo, California (VS)
KapostContent marketing platform
Kapost biedt een ‘b2b content marketing engine’ met onder meer tijdpaden, workfl ows, collaboration tools, analytics en integratie met een groot aantal andere online applicaties en services.Website: www.kapost.com
Hoofdkantoor: Boulder, Colorado (VS)
Flux
3-D multifunctional
Flux scant (laser), snijdt (idem), graveert (idem) en print objecten in een fraai vormge-geven compacte machine, die in de huiskamer niet misstaat. Aansturing vindt plaats via een app op je smartphone of tablet. Het materiaal dat geprint wordt is PLA (polylactide, een biologisch afbreekbare polymeer, zeg maar bioplastic). Later volgen uitbreidings-modules voor andere materialen. Graveren en snijden kan in papier en hout. Vooralsnog niet in metaal.
Website: http://fl ux3dp.com
Hoofdkantoor: Tapei (Taiwan)
www.ictmagazine.nl
512 juni 2015
TRENDS
Column
GamechangersAirbnb en Uber worden steevast aangehaald als voorbeelden van diensten die
‘ disruptive’ zijn. Het disruptieve karakter zit hem eigenlijk vooral in de commotie
die de introductie van deze nieuwe diensten heeft veroorzaakt. De letterlijke vertaling
van disruptive is: ontwrichtend. Disruptieve innovaties hebben grote impact en zijn
gamechangers. Daar zijn in de ICT talloze, aansprekende voorbeelden van te noemen.
De telefoon is er één van. Het mooie is dat Alexander Graham Bell zelf de impact van
zijn uitvinding niet kon voorzien. Zo heeft hij ooit gezegd: “One day every major
city in America will have one”. Net als de telefoon was de PC een enorme game-
changer. Niet direct de eerste jaren, maar gaandeweg heeft de komst van de PC ons
leven en werk enorm veranderd. Tekstverwerkingsprogramma’s als WordPerfect en
Word waren uiteindelijk letterlijk ontwrichtend voor medewerkers van de typekamer.
Hun functie werd overbodig, al kwam er in de meeste gevallen hoogwaardiger werk
voor in de plaats. En wat te denken van digitale fotografi e, iTunes of Netfl ix. Het
fotorolletje, de platenzaak en videotheek zijn tot marginale aanwezigheid verkleind.
Al deze voorbeelden zijn in meer of mindere mate gamechangers.
Als disruptie betekent dat de boel op z’n kop wordt gezet, is dat vooral positiefSommigen vinden disrupties misschien jammer. Ik kijk graag naar de kansen die
technologie met zich meebrengt. Een website als Marktplaats levert een belangrijke
bijdrage aan de verduurzaming van onze economie. Artikelen die vroeger op zolder
bleven liggen of op de vuilnisbelt belandden, krijgen steeds vaker een nieuwe eigenaar
en daar moeten we blij mee zijn. Een levendige tweedehandsmarkt is ook goed voor
de koopkracht van mensen. Zowel voor de koper als voor de verkoper.
Soms is het nodig om te kijken of het spel eerlijk wordt gespeeld. Niet alleen door
de nieuwkomers, maar ook door de gevestigde orde. Mijn gevoel is dat je alleen in
uitzonderlijke gevallen moet willen ingrijpen. Innovatie moeten we vooral de ruimte
geven. Als disruptie betekent dat de boel op z’n kop wordt gezet, is dat vooral positief.
Dat leidt tot dynamiek en de bijbehorende kansen. Daar moeten we in het bijzonder
naar kijken. Zijn bijvoorbeeld robots disruptief? Ik hoop van wel. Dat betekent dat
ze grote toegevoegde waarde hebben en bijdragen aan oplossingen. Voor mensen
blijven er genoeg andere dingen te doen.
Er zijn mensen die pleiten voor een belasting op robots. Dan span je echt het paard
achter de wagen. Verandering en vooruitgang houd je niet tegen. En tegen degenen
die proberen te vertragen, zou ik willen zeggen: daar hebben we alleen onszelf mee.
Lotte de Bruijn is Directeur Nederland ICT
@Nederland_ICT
Lotte de Bruijn
www.ictmagazine.nl
OcedoHet netwerkbeheer geautomatiseerd
Ocedo werkt met een uitgebreide databank van specifi caties van netwerkcomponenten, die daardoor automatisch kunnen worden uitgelezen en geconfi gureerd. Tijdrovend handmatig inregelen behoort daarmee tot het verleden.Website: www.ocedo.com
Hoofdkantoor: Karlsruhe (Duitsland)
DarktraceEnterprise immuunsysteem
Darktrace is een informatiebeveiligingssysteem dat is ontworpen naar het voorbeeld van het menselijke immuunsysteem. Het kan bekende en nieuwe bedreigingen real-time detecteren. De makers claimen dat ze hierdoor de ont-wikkelaars van APT’s (Advanced Persistend Threats) voor kunnen blijven.Website: www.darktrace.com
Hoofdkantoor: Londen (UK)
AsanaCollaboration platform
Asana wil e-mail uitbannen, omdat deze communicatievorm onderhand contraproduc-tief werkt. Kern van de verandering die Asana brengt is dat alle informatie op één plek overzichtelijk beschikbaar is. Je hoeft er dus niet naar te zoeken in e-mail en wint daardoor tijd die je aan het werk zelf kunt besteden. Website: http://asana.com
Hoofdkantoor: San Francisco, California (VS)
StartupstashLanceerplatform voor start-ups
Startupstash bevat allerlei tools en tips om snel met een nieuwe bedrijfsactiviteit te kunnen starten. Denk niet dat deze service alleen voor ‘zuivere’ start-ups is bestemd. Ook teams in bedrijven die snel willen inno-veren kunnen er hun voordeel mee doen.Website: www.startupstash.com
Hoofdkantoor: Amsterdam
AllocadiaMarketing planning platform
Allocedia heeft drie pijlers: planning, budget-tering en performance management. En dat alles zonder spreadsheets. Door de koppeling met CRM en met de fi nanciële administratie ontstaat doorzicht in het resultaat van mar-keting campagnes. Omzetgedreven marketing, zo duiden de makers van deze software hun online product.Website: www.allocadia.com
Hoofdkantoor: Vancouver, (Canada)
Lettice EnginesPredictive Marketing & Sales
Lettice Engines is een big data toepassing in de cloud. Met behulp van machine learning technieken worden grote hoeveelheden data geanalyseerd. Volgens Lettice is het resultaat daarvan dat kan worden voorspeld wie wat wanneer gaat kopen. De onderneming biedt een gratis test aan voor geïnteresseerden.Website: https://www.lattice-engines.com
Hoofdkantoor: San Mateo, California (VS)
PalerraBewaakt cloud-security
Palerra is het bedrijf achter LORIC, een tool waarmee automatisch gescand wordt naar kwetsbaarheden in gebruikte apps en web-services. Er zijn speciale versies voor onder meer Salesforce, Box en Offi ce 365. De tool bevat een geautomatiseerd incident response systeem. Gratis te testen door geinteres-seerden.Website: http://palerra.com
Hoofdkantoor: Santa Clara, California (VS)
IcertisProcurement en contract management
De oprichters van Icertis (start in 2009) zijn ervan overtuigd dat functionaliteit die nu nog in ERP-systemen besloten ligt, uiteindelijk volledig naar de cloud zal gaan. Zelf hebben ze op het vlak van inkoopmanagement het voortouw genomen door een ERP-achtige module te ontwikkelen voor de Microsoft cloud.Website: www.icertis.com
Hoofdkantoor: Seattle, Washington (VS)
Transitional Data ServicesFaciliteert veranderingen binnen de IT
TDS ontwikkelt software voor migraties binnen het it-domein, bijvoorbeeld migraties van datacenters. Maar ook veranderingen binnen de it-afdeling zelf. Daarvoor is de Transition Manager ontwikkeld. Overal voltrekken zich snelle veranderingen, aldus TDS, dus ook binnen de IT. Deze software ondersteunt deze veranderingsprocessen. Naar believen als cloud-service of on premise in te zetten.Website: www.transitionaldata.com
Hoofdkantoor: Westborough, Massachusetts (VS)
ConnotateVergaart automatisch content op het web
Connotate zoekt continu 1 miljard websites af naar relevante content en verzamelt die in grote datasets. Bedrijven kunnen deze data-sets vervolgens benutten in hun bedrijfs-processen. Wordt onder meer toegepast voor nieuws, marktonderzoek en klanttevreden-heidsonderzoek.Website: www.connotate.com
Hoofdkantoor: New Brunswick, New Jersey (VS)
www.ictmagazine.nl
612 juni 2015
VISIE
De snelheid van verandering ligt hoger dan ooit.
Nieuwe bedrijfstakken ontstaan, bestaande indus-
trieën maken grote veranderingen door. Bedrijven
die zich niet snel aanpassen, zijn ten dode opge-
schreven. Dat betekent dat organisaties ook nieuwe
eisen gaan stellen aan ERP. De software moet flexibel
zijn en kunnen meebewegen met de organisatie,
allemaal zaken die tot voor kort niet vanzelfsprekend
waren.
ERP-systemen vinden hun oorsprong eind jaren ’80,
toen MRP-systemen (Material Resource Planning),
die zich focusten op het master production schedule
en voorraadbeheer, werden uitgebreid met functio-
naliteit op het gebied van finance. Toen daar begin
jaren ’90 ook inkoop en verkoop aan werden toe-
gevoegd en het concept Supply Chain Management
zijn intrede deed, dook de term ERP op.
Geen maatwerk meer
Van alle softwarepakketten in een organisatie bestaat
ERP misschien wel het meeste uit maatwerk. Niet gek,
want het omvat alle primaire processen van een
organisatie en die zijn vaak specifiek voor een bedrijf.
Althans, dat werd lang gedacht. In werkelijkheid
verschillen de processen tussen organisaties in de-
zelfde industrie eigenlijk niet of nauwelijks. Vandaar
dat rond het jaar 2000 leveranciers allemaal kwamen
met branchespecifieke versies van hun ERP-software,
toegespitst op retailers, groothandels en diverse
industriële takken van sport (automotive, farma,
olie en gas, food). Door deze pre-configuraties was
weliswaar iets minder maatwerk nodig, maar ver-
bannen werd dat allerminst. Geen wonder, imple-
mentatiepartijen verdienden daar immers goed aan
en de afnemende bedrijven gingen graag mee in de
veronderstelling dat ze uniek waren.
Daar komt een eind aan nu bedrijven na CRM en
HRM ook hun ERP uit de cloud willen afnemen.
Maatwerk stond al langer synoniem aan slecht
onderhoudbaar en nauwelijks aanpasbaar, maar
het vormt helemaal een blok aan het been als je
ERP als SaaS wilt afnemen. ERP-leveranciers moeten
de code dusdanig schrijven dat klanten in de con-
figuratiemogelijkheden zoveel vrijheid hebben dat
het altijd passend te maken is.
Snel aanpasbaar
Een ander kenmerk van ERP was dat de processen in
beton werden gegoten. Niks snelle aanpasbaarheid,
bij een ERP-implementatie legde je de manier van
werken in feite voor jaren vast. En omdat in een
ERP-pakket alles met alles samenhangt – daar ligt
immers de grote meerwaarde van zo’n systeem –
heeft een verandering in het ene deel van het
systeem impact op veel andere plekken. Soms ook
op plekken waarvan op voorhand niet helemaal
duidelijk was dat die impact er zou zijn. Vandaar dat
organisaties de situatie vaak maar hielden zoals die
was, ook al zouden ze liever hun processen wijzigen.
Dat kan niet meer nu snelle aanpasbaarheid mis-
schien wel het belangrijkste vermogen van iedere
organisatie wordt. Tijdens een drie dagen durende
World Conference in Boston ging IFS in op dit thema.
Deze ERP-leverancier heeft de nieuwste versie van
zijn software – Applications 9 – grotendeels opnieuw
ontworpen om hieraan te voldoen. Het geheim
van de smid is de gelaagde applicatie-architectuur,
waar steeds meer ERP-leveranciers voor kiezen.
Nu kende ERP al het onderscheid tussen de code,
die de kernapplicatie vormt, en een laag waarmee je
de software kan configureren. In de nieuwe software
is ook de code zelf opgebouwd uit verschillende
blokken. Hierdoor hebben aanpassingen in het ene
blok geen gevolgen voor de rest van het bouwwerk.
Het wordt dus veel eenvoudiger om aanpassingen
te doen. Deze gelaagde architectuur heeft als extra
voordeel dat de klant ondanks bepaald maatwerk
toch eenvoudig kan upgraden naar een volgende
versie van de software. Op die manier kan men tegen
lage kosten meeprofiteren van eventuele nieuwe
functionaliteit. Om dit allemaal nog eenvoudiger te
maken gebruikt de leverancier bovendien 40 procent
minder code. Het is een ontwerpprincipe dat steeds
vaker door softwareontwikkelaars wordt toegepast
en nu dus ook door ERP-leveranciers.
In-memory processing
Een andere steeds belangrijker eis aan een ERP-
pakket is ingebouwde analytics. En dan hebben we
het niet alleen over wat financiële consolidatie of
traditionele BI, waarbij met name door de achter-
uitkijkspiegel wordt gekeken om te vertellen hoe
het de afgelopen maand, het afgelopen kwartaal of
het afgelopen jaar is gegaan. Maar het gaat ook over
predictive analytics: op basis van huidige ontwik-
kelingen inzicht geven in welk scenario het meest
waarschijnlijk is. En dat alles natuurlijk op een
visuele manier middels staaf- en taartdiagrammen
en wat dies meer zij. Om ervoor te zorgen dat dit
alles tegen een acceptabele snelheid gebeurt, is
in-memory processing een belangrijke eis geworden
aan een ERP-pakket.
Analytische capaciteiten worden belangrijk nu steeds
meer industriële organisaties gebruikmaken van
sensoren om de status van allerhande apparatuur te
meten. Sporveien, een organisatie die het onderhoud
doet van de metro in Oslo, liet op het evenement zien
hoe zij sensordata integreren in hun ERP-omgeving
om zo beter te monitoren wanneer treinstellen onder-
houd nodig hebben. Gerichter preventief onderhoud, een
forse daling van het reactieve onderhoud en een hogere
bezettingsgraad van de treinen zijn het resultaat.
“Wij kennen lange, strenge winters,” vertelt de
manager van de onderhoudsafdeling. “Sommige
storingen doen zich voor bij een temperatuur van
-10 graden. In de werkplaats is het +10 graden, dus
zijn die storingen er niet. Dat is best een uitdaging.
Bovendien waren de storingen die machinisten
melden vaak incompleet, incorrect of onduidelijk.
Onze treinstellen zijn al langer uitgerust met
sensoren. Die data gebruikten we voorheen pas als de
treinstellen binnenkwamen voor onderhoud. Nu
downloaden we die data real-time en we halen deze
binnen in het ERP-systeem. Dat analyseert of er
afwijkingen of mutaties zijn die kunnen duiden op
slijtage. Aan de deuren zie je bijvoorbeeld dat ze
langzamer open en dicht gaan, voordat ze echt
kapot gaan. Door de sensordata te analyseren kun je
dus voorspellen dat er een storing aankomt en kun je
de trein proactief voor preventief onderhoud in-
plannen.”
ERP in de 21ste eeuw
Ook ERP-leveranciers moeten zichzelf opnieuw
uitvinden
door: Mirjam Hulsebos
ERP bestaat zo’n 25 jaar en is al die tijd niet wezenlijk veranderd. Er kwamen nieuwe
modules voor CRM, HRM en wat dies meer zij, maar de kern bleef overeind. Tot nu.
Ontwikkelingen als de cloud, big data en mobiel werken zorgen voor een ware revolutie.
Een overzicht.
Het geheim van de smid is de gelaagde applicatie-architectuur
www.ictmagazine.nl
712 juni 2015
VISIE
Workfl ow
Het is voor Sporveien een voordeel dat deze analytics
geïntegreerd in de ERP-omgeving plaatsvindt.
Daardoor kan de organisatie in dezelfde omgeving
ook de onderdelen bestellen die nodig zijn voor de
reparatie. Het hele proces is geïntegreerd en voorzien
van workfl ow. Daarmee komen we op een derde
eis aan een moderne ERP-omgeving: geïntegreerde
workfl ow-ondersteuning. Het is een onderwerp
dat in de jaren ’90 korte tijd hot was, maar daarna
weer in de vergetelheid belandde. Natuurlijk zijn er
WFM- (workfl ow management) en BPM-systemen
(business process management) voor workfl ow-
ondersteuning, maar deze zijn nooit zo breed in
gebruik genomen als ERP. Deels omdat het ‘weer
een pakket erbij is’, terwijl de trend juist is om niet te
kiezen voor best-of-breed, maar voor geïntegreerde
systemen.
Workfl ow heeft een aantal belangrijke pluspunten.
Het maakt processen voorspelbaar en zorgt ervoor
dat er geen handelingen worden vergeten. Bovendien
is er veel minder miscommunicatie, doordat in-
formatie automatisch beschikbaar wordt gesteld
aan de volgende schakel in de keten. Dit leidt tot
kortere doorlooptijden, minder rework en daar-
door tot een hogere medewerkerstevredenheid.
De organisatie functioneert immers als een goed
geoliede machine.
Spraakgestuurd of via wearable
Een vierde aandachtspunt bij de selectie van een
ERP-pakket is de wijze waarop gebruikers infor-
matie kunnen opvragen, toevoegen of wijzigen.
Omdat productie, onderhoud en logistiek het hart
vormen van iedere ERP-omgeving, kennen deze
pakketten veel gebruikers voor wie het raadplegen
van het systeem een hinderlijke onderbreking is
van hun dagelijkse werk. Een onderhoudsmonteur
of heft ruckchauff eur heeft beide handen nodig
voor zijn werk. Een computer raadplegen is een
hinderlijke en tijdrovende onderbreking. De laatste
jaren zien we niet voor niets de opkomst van mobiele
ERP. Dat verbetert de situatie voor medewerkers al
aanzienlijk, maar ben je monteur van windturbines,
dan wil je toch liever niet, als je op tientallen meters
hoogte aan een touw hangt, eerst je smartphone
moeten pakken om bepaalde data op te zoeken.
Daarom is er voor ERP gewerkt aan spraakbesturing
en wearables. Zo is er een bril ontwikkeld met de
naam Smart Eyeglass. Een ander concept dan
Google Glass. Daar verschijnt de informatie in je
ooghoek, maar de Smart Eyeglass gebruikt beide
volledige brillenglazen voor een projectie van de
gegevens midden in het gezichtsveld van de drager.
Augmented reality via een slimme bril. Uiteraard
kan de informatie ook worden gecommuniceerd
via een smart watch.
Dergelijke technologie levert de meeste meerwaarde
op als het wordt gecombineerd met spraakbesturing.
Daarvoor is er nog een andere belangrijke gebrui-
kersgroep: accountmanagers die veel onderweg zijn
en die nu vaak levensgevaarlijke toeren uithalen
met hun smartphone tijdens het rijden. In een demo
is te zien hoe een verkoper in de auto via een
spraakopdracht nog even snel de status van de
laatste order en het betaalgedrag van de klant
checkt, terwijl hij veilig zijn handen aan het stuur kan
houden. De gesproken informatie die terugkomt
kan desgewenst ook naar de smartphone of ander
device worden gepusht.
Maatschappelijk verantwoord
ondernemen
Tot slot wordt het voldoen aan veiligheids- en
milieueisen voor veel organisaties steeds belang-
rijker. In veel sectoren krijgen organisaties pas een
‘license to operate’ als ze voldoen aan strenge wet-
en regelgeving. Denk maar aan de luchtvaart, de
automotive of de olie- en gasindustrie. Het is geen
onderwerp meer dat je er even naast doet. Je moet het
embedden in je dagelijkse processen want anders
werkt het niet. Denk aan het controleren van nieuwe
leveranciers voordat ze worden opgevoerd in het
supplier management systeem, het meetbaar maken
van de ecologische footprint van verschillende
productiemethodes en transportmodaliteiten of het
melden van veiligheidsincidenten door medewerkers.
Als dit losstaande processen zijn, dan kun je ze
makkelijk vergeten. Maar richt je het proces zo in
dat je nieuwe leveranciers pas kunt toevoegen aan
je ERP-systeem nadat je hebt gecontroleerd of zij
zich niet schuldig maken aan kinderarbeid of illegale
wapenhandel, om maar eens wat te noemen, dan
maak je het veel gemakkelijker voor je medewerkers
om compliant te zijn. Hetzelfde geldt voor het
melden van veiligheidsrisico’s door bijvoorbeeld
productiemedewerkers. Als zij dat kunnen doen in
het systeem waar ze dagelijks mee werken via een
mobiel device, dan kunnen zij direct rapporteren
als het risico zich voordoet. Moeten ze daarvoor
een ander systeem opstarten dat niet draait op een
mobiel device, dan is de kans veel groter dat ze
vergeten het risico te melden, zeker als het gaat om
iets kleins of in hun ogen iets onbelangrijks. Als
een medewerker vergeet te rapporteren dat een
brandblusser niet meer op zijn plek hangt omdat
hij op het moment dat hij dit signaleert niet in het
systeem kan, dan kan dit fatale gevolgen hebben.
Het is dus van wezenlijk belang om dit soort din-
gen onderdeel te maken van het primaire proces
en het daarin ook te automatiseren.
Best-of-breed of geïntegreerd?
De wereld om ons heen verandert sneller dan ooit
en ERP moet mee veranderen als organisaties een
‘digital enterprise’ willen worden. Zaken als big
data analytics, maatschappelijk verantwoord on-
dernemen en workfl ow zullen door veel bedrijven
als best-of-breed worden aangeschaft en geïnte-
greerd met ERP, zoals we al jaren zien dat veel or-
ganisaties voor zaken als CRM, SRM of HRM ge-
bruikmaken van specifi ek voor dat doel ontworpen
applicaties. Maar verlangt u op dit terrein geen
specifi eke functionaliteit, dan biedt integratie in
de ERP-omgeving veel gemak en vaak aanzienlijke
kostenvoordelen.
ERP moet veranderen als organisaties een ‘digital enterprise’ willen worden
www.ictmagazine.nl
812 juni 2015
ICT-BREED
TNO-vinding voorkomt gevoelige dataoverdracht
TrustTester in de praktijk
TNO hield bij Surfnet een proef met TrustTester op basis van OpenConext. Via SurfConext kunnen gebruikers van zo’n 120 instellingen, waaronder universiteiten, inloggen bij ruim 300 cloud-diensten als student of medewerker. Ten behoeve van de TNO-pilot werd een proef-opstelling gerealiseerd met Duwo, een organisatie die gespecialiseerd is in huisvesting voor studenten. Duwo wil zeker weten dat de persoon die reageert op beschikbare woon-ruimte werkelijk een student is. Met TrustTester kon Duwo bij de aangesloten onderwijs-instelling valideren dat de gegadigde inderdaad student is. Volgens Eefje van der Harst, die de proef bij Surfnet begeleidde, biedt TrustTester in de eerste plaats een privacyvoordeel: “De data worden niet meer daadwerkelijk uitgewisseld maar alleen gevalideerd.” Een tweede voordeel kan zijn dat veel meer dienstverleners via TrustTester bij Surfnet kunnen valideren of gegadigden voor een specifieke studentendienst of -aanbieding daadwerkelijk student zijn. “De drempel voor het ontsluiten van extra diensten wordt veel lager. Het is wel de vraag of dat een taak is van Surfnet.”
Momenteel gaan gevoelige data in duizelingwekkende
hoeveelheden over internet, met navenante toename
van risico’s op privacyschending. Wat nu als de
ontvangende partij, een bank, webwinkel of -dienst,
de persoonsgegevens van de burger bewust krijgt
aangeleverd, voorzien van het bewijs dat deze ge-
gevens correct zijn? TNO bouwde dit stelsel en noemt
het TrustTester (TT). Het levert het bewijs aan de
ontvanger dat de verstrekte informatie van een
relatie of klant correct en actueel is. Informatie
wordt vergeleken met informatie uit betrouwbare
bronnen. De werking van het systeem is ingewikkeld.
Begrijpelijk is de noodzakelijke tussenkomst van
twee als betrouwbaar gecertificeerde tussenpartijen
die zorgen voor anonimisering. De validatie vindt
plaats door een nieuwe encryptiemethode, die
garandeert dat geen enkele partij inhoudelijk iets
kan leren.
Oplossing van een mysterie
De privacygarantie is hard: noch de bron noch de
deelnemers aan het TT-stelsel kunnen data vast-
leggen uit de uitgewisselde informatie. De ontvanger
krijgt slechts de garantie dat de verstrekte informatie
correct en actueel is. Thijs Veugen, TNO-onder-
zoeker informatiebeveiliging, spreekt zelfs van de
oplossing van een mysterie. Simpel gezegd gaat het
als volgt: informatie wordt gecodeerd gedeeld met
een betrouwbare bron. De bron valideert of de
informatie overeenkomt met de verstrekte infor-
matie aan de afnemer, zonder dat de bron kan leren
wie de afnemende partij is of voor welk doel de
validatie dient. TT maakt het mogelijk voor de
consument om zelf informatie te verstrekken aan
bijvoorbeeld online apotheken, hypotheekver-
schaffers of online drankverkopers, zodanig dat
deze partijen erop kunnen vertrouwen dat deze
informatie juist is. Elke partij blijft verantwoordelijk
voor de adequate bescherming van haar opgeslagen
persoonsgegevens. Dit werkt efficiënt en privacy-
vriendelijk. Maar ontvangende partijen kunnen
nog steeds persoonlijke profilering met big data
toepassen.
Moeizame weg
De samenwerking met commerciële partijen verloopt
problematisch. Twee jaar geleden nog werd melding
gemaakt van ‘KPN TrustTester’, maar inmiddels
staat de naam KPN er niet meer bij. “We kijken er
nog wel serieus naar,” aldus een betrokkene van KPN,
“maar er komt meer technologie op de markt om
de privacy bij dataoverdracht beter te waarborgen.
Daar zullen we een keuze uit maken, maar voorlopig
ontbreken er nog standaarden, protocollen en kant
en klare producten. Dit grijpt bovendien in op het
lange termijnvraagstuk hoe we omgaan met iden-
titeiten en zaken als eID.” TNO meent met Trust-
Tester wel een uniek systeem te hebben uitgevonden
en heeft er Europees octrooi voor aangevraagd bij
het European Patent Office in Rijswijk. Een patent
voor Nederland is er al. TNO zegt met PostNL in
gesprek te zijn over het testen van TrustTester,
maar PostNL zelf spreekt dat tegen. Woordvoerder
Herbert Brinkman: “De reden waarom we zijn gestopt
is dat de ontwikkeling veel geld kost en uit de
marktverkenning vooralsnog te weinig concrete
interesse bleek.”
Geen nadruk op privacy
Met een niet nader te noemen bank is TNO in
overleg over TrustTester als oplossing voor veiliger
dienstverlening. Wat dat behelst wil TNO niet
kwijt. Te denken valt aan het verkrijgen van infor-
matie over dienstbetrekkingen bij het UWV of
inkomen bij de Belastingdienst door de bank;
gegevens die gevoelig zijn maar wel nodig voor
goedkeuring van een hypotheekaanvraag.
TNO wil TrustTester als zakelijk aantrekkelijke
oplossing in de markt zetten, aldus Jeroen Laarakkers,
Security Consultant bij Technical Sciences van
TNO en projectmanager van TrustTester. En niet
als privacyoplossing positioneren. De reden:
“Privacy heeft geen business-case. Privacy is vooral
een particulier belang. Consumenten geven hun
privacy zeer gemakkelijk op voor een klein voordeel
en gemak.” Privacy wordt mogelijk wel een ‘busi-
ness-case’ zodra partijen op grote schaal klanten
of handel zouden verliezen als gevolg van privacy-
bezwaren van klanten. Ondanks dat Bol.com – en
zusterbedrijf AH – massaal gegevens van klanten
opslaat met factuuradressen en online koopdata,
verkoopt het concern er geen boek minder om.
Datzelfde gaat op voor big data toepassingen met
geanonimiseerde data.
Laarakkers wil de TNO TrustTester in de markt
zetten om validatie van gegevens voor bedrijven
en overheden eenvoudiger en betrouwbaarder te
maken. De potentie van TrustTester is aanzienlijk:
zo kan de overheid persoonsgegevens van burgers
valideren voor commerciële bedrijven zonder te
leren voor welke partij of voor welk doel dit gebeurt.
Dit kan de betrouwbare digitalisering van processen
helpen en kostenbesparingen opleveren.
Ook de overheid is nieuwsgierig naar wat Trust-
Tester werkelijk vermag. Recent is aangekondigd
dat het nieuwe Platform Regie en Afsprakenstelsels
de kennis over TrustTester en Qiy (zie aprileditie
van ICT/Magazine) gaat verspreiden en proeven
zal bevorderen. Ook wordt de aansluiting op het
nieuwe eID (opvolger van DigiD) nader bezien.
Spanningsveld
Enerzijds is TNO een prominent deelnemer in het
Privacy & Identity Lab (PI.lab) – een toonaangevend
onderzoeksinstituut op het gebied van digitale privacy
en identiteit. Anderzijds ontvangt TNO van Veiligheid
en Justitie en van Defensie jaarlijks vele miljoenen
voor onderzoek naar nieuwe opsporingsmethoden
met ICT en data.
Zo werkt TrustTester met de nieuwe homomorfe
encryptie (HE). Dit is het expertgebied van Thijs
Veugen, die werkzaam is bij TNO. Deze heilige
graal van encryptie werkt met raadpleging van
versleutelde informatie – door direct versleutelde
vragen te stellen – zonder dat deze informatie
ontsleuteld hoeft te worden. Het uiteindelijke
antwoord is beschikbaar zonder dat de broninfor-
matie tussentijds inzichtelijk wordt. Zo’n perfecte
methode voor versleuteling vinden speurders en
geheime diensten niet leuk. In de ‘Technologieradar
Veiligheid’ die TNO schreef voor NCTV (terrorisme-
bestrijding) en de Nationale Politie staat letterlijk
dat met zware versleuteling het vergaren van data
moeilijker zo niet onmogelijk wordt. Met als
consequentie: “Voor contrastrategieën betekent dit
dat ook alternatieven voor encryptie moeten worden
gezocht, zoals de meer traditionele observatie-
technieken.”
Berry Vetjens, Business Director van TNO over
het spanningsveld tussen privacy en opsporing:
“Dat blijft hoe dan ook een dilemma. Er blijft een
maatschappelijke noodzaak voor wetshandhaving
en opsporing.” Dus is er voor justitie een oplossing
gevonden ingeval van toepassing van TrustTester:
informatie van de vier partijen die betrokken zijn
bij elke validatie kun je combineren tot bruikbare
persoonsgegevens. Hier moet dan zoals gebruikelijk
wel een gerechtelijk bevel aan vooraf gaan.
“Privacy heeft geen business-case, het dient vooral een particulier belang”
door: Peter Olsthoorn
Na de afgebroken samenwerkingen met KPN en Post NL praat TNO nu met een bank over
technologie om online informatie van derden te valideren, met name persoonsgegevens.
Deze vinding moet een einde maken aan ongebreidelde complexe, dure en privacy-
gevoelige data-uitwisseling.
www.ictmagazine.nl
912 juni 2015
ICT-BREED
TSTC is een gerenommeerd IT opleidings instituut en erkend specialist in informatie beveiliging
en cybersecurity trainingen.
CyberSafe – Dé effectieve security awareness training (online of live) waarin uw medewerkers verantwoordelijk leren om te gaan met beveiligingsrisico’s die uw data en organisatie bedreigen. CyberSec First Responder - De mens vormt de ‘fi rst line of response’ bij een cyber aanval. Deze titel helpt IT security professionals zich optimaal te bekwamen in de daarvoor benodigde vaardigheden zoals het analyseren van bedreigingen, het ontwerpen van veilige IT omgevingen, pro-actief beveiligen van netwerken en het managen van security incidenten.
NIEUW
NIEUW
Voorbij is de tijd dat security een extra maatregel was. Het is verplicht en staat niet ter
discussie. “Dit is de tijd van collaboration. De bad guys zijn al connected,” waarschuwt
topman Ramsés Gallego van de internationale security-nonprofi t ISACA.
“Security is niet langer optioneel”
De Spaanse security-evangelist, die in het dagelijks
leven bij Dell werkt, wil de wereld ervan overtuigen
dat ict-beveiliging niet een kwestie is van producten
of technologie. “Security is een attitude; het moet
in je cultuur zitten,” zegt hij in een gesprek met
ICT/Magazine. “Daarnaast is security een concur-
rentievoordeel. Alleen al op het gebied van certifi -
cering en audits kan een organisatie zich onder-
scheiden door zijn security op orde te hebben.”
Attacks-as-a-Service
“Technologie is zo diep doorgedrongen in alle
facetten van onze wereld,” predikt Gallego, “dat
security niet langer optioneel is.” De staat waar
cybersecurity momenteel in verkeert, is volgens hem
chaotisch: landen vallen landen aan, bedrijven
bespioneren bedrijven, overheden surveilleren
burgers en allen zijn doelwit van cybercriminelen.
Het ooit zeldzame fenomeen van advanced persistent
threats (APT’s) is tegenwoordig alledaagse cyber-
crimepraktijk. IT’ers hebben de schone taak om
beveiliging breed te omarmen en het risico te
verkleinen. “Daar is goede samenwerking voor
nodig,” bepleit Gallego, “tussen IT en de business,
tussen bedrijven onderling, tussen de private sector
en de overheid. De tegenstanders doen dit namelijk
al, zij zijn al connected en hebben gemakkelijk
toegang tot geautomatiseerde middelen.” Gallego
spreekt van AaaS: Attacks-as-a-Service.
Juist
IT moet het voortouw nemen om de juiste mensen
de juiste vragen op het juiste moment te laten stellen.
“Zo kun je komen tot het juiste antwoord,” vertelt
de securitytopman. “Als er een security-incident
heeft plaatsgevonden, wil je manager of bestuur
weten wat er aan de hand is. De IT-afdeling en
securityspecialisten moeten dan in staat zijn
antwoord te geven. Het gaat om wie, wat en waar.
Als je dat weet, dan weet je ‘automatisch’ ook waarom.”
Gallego verduidelijkt dat deze vragenreeks en het
antwoord dat eruit voortvloeit niet alleen voor
aanvallers geldt. “Je kunt ook het waarom achter-
halen van je eigen falen. Bij een succesvolle malware-
uitbraak of cyberinbraak is het immers zaak om
herhaling te voorkomen. Zelfb eschouwing van
omzeilde of uitgeschakelde securitymaatregelen
kan duidelijk maken wat er mis is gegaan en hoe.
Daarnaast levert het kennis op over wat er mogelijk
is geraakt of gestolen.”
Zelfbeschouwing
Die kennis dient om er lering uit te trekken én om
verantwoording af te leggen aan je aandeelhouders
en aan de maatschappij. Dat laatste, verantwoording
afl eggen aan de maatschappij, klinkt als een zaak
voor overheden en overheidsinstanties. Dat is echter
niet zo. Ook commerciële bedrijven hebben een
verantwoordelijkheid. Gallego verwijst naar recente
grote datadiefstallen zoals bij de Amerikaanse
zorgverzekeraar Anthem eerder dit jaar. “Daarbij
zijn niet alleen bijna 80 miljoen directe klanten
geraakt, maar daarnaast ook vele miljoenen die
geen klant zijn maar indirect in de systemen van
Anthem terecht zijn gekomen. Bij die hack zijn di-
gitale identiteiten gestolen, waarmee de dieven
ook andere organisaties op de korrel kunnen nemen.
Die derde partijen, en de it’ers daar, moeten voor-
bereid zijn van incidenten na een cyberaanval elders.
Daar kun je namelijk op wachten. Met andere
woorden: hoe vooruitstrevend en volhardend is jouw
security?”
Help, IT-security krijgt aandacht van de board!door: Jasper Bakker
Na jaren van hard werk is het de ict-wereld eindelijk gelukt aandacht te krijgen van het
hoogste bestuur voor security. Nu moet het daarmee om leren gaan. In de tussentijd is
de wereld fl ink veranderd.
Deze ontwikkeling is het ongelijk van Wieland
Alge, algemeen directeur EMEA bij Barracuda
Networks. Hij geeft openlijk toe dat hij altijd zeker
heeft geweten dat security niet echt iets is voor het
topmanagement: “Iets dat ik jaren heb ontkend,
blijkt nu toch te gebeuren. Directies, bestuurders
en zelfs regeringsleiders hebben tegenwoordig oog
voor ict-security. De redenen daarvoor zijn legio
en gegrond. Ernstige incidenten op securitygebied
hebben de aandacht getrokken en teveel ict-systemen
en -infrastructuren bevatten bugs, mazen en gaten
waardoor ze kunnen worden misbruikt. De schijn-
werpers staan gericht op ict-security en het top-
management wil daarover meepraten. Een lang-
gekoesterde wens is uitgekomen, maar toch is het niet
helemaal zoals gedacht.”
Vier trends
Alge legt uit dat de wereld niet meer zo eenvoudig in
elkaar zit als vroeger. “Het dreigingslandschap is
radicaal veranderd en blijft veranderen. Beheer en
security van IT worden bovendien bedreigd door vier
onontkoombare trends: it-infrastructuur versplintert
op divisieniveau, onwetende gebruikers gedragen zich
– mede door BYOD – steeds vaker als systeem-
beheerders, data en applicaties leven en draaien
buiten de deur en er is sprake van devices-wildgroei
door het Internet of Th ings (IoT). Desondanks
verwacht iedereen dat IT de boel draaiende en veilig
houdt. De versnipperde it-infrastructuur moet stabiel
en betrouwbaar blijven. Gebruikers moeten be-
schermd worden, ook tegen zichzelf. De verspreide
verzameling van in-house en cloud-based data en
applicaties moet bestierd en beschermd worden.
De verwachte IoT-wildgroei moet omarmd worden,
vanzelfsprekend met bescherming tegen eventuele
fouten die de leveranciers van de vele devices maken.”
Lock-down
Hoe krijgt IT deze schier onmogelijk taak geklaard?
“Niet met achterhaalde noties zoals unifi ed threat
management (UTM),” stelt Alge. “Niet met oplossing
A, B of C van leverancier X, Y of Z. De security-
aanpak moet vanuit de gebruikersorganisatie komen
en gericht zijn op hun eigen veranderende proces-
sen, geheimen en kroonjuwelen. De verleiding is
groot voor ict-security om tot een lock-down over
te gaan. Dat zou een grote vergissing zijn. Dat is
hetzelfde als een bodyguard die zijn VIP opsluit in
de kelder. Wel zo veilig, of het middel daadwerkelijk
het doel dient valt te betwijfelen.”
www.ictmagazine.nl
1012 juni 2015
ICT-BREED
door: Bart Stofb erg en Menzo Meijer
Zijn de it-kosten hoog en de innovativiteit te laag? IT heeft de oplossing altijd gezocht in
standaardisatie en de bijbehorende effi ciëntie, daarbij meestal actief tegengewerkt door
de business, die elke keer juist wat anders wilde. De waarheid ligt in dit geval niet in het
midden. Ze hebben allebei gelijk, of eigenlijk: Ze hebben allebei ongelijk.
IT van de toekomst
Deze serie behandelt de nieuwe it-afdeling: I&T. In de nieuwe rol van de afdeling gaat I&T de business voor en stimuleert in veranderingen. Domeinen die in deze nieuwe serie worden onderzocht zijn onder meer hoe je de business, informatie en technologie in balans en goede samenhang kunt besturen; de strategische agenda, wat zijn de business-issues, de organisatie van verandering enzovoort; hoe de it-afdeling kan transformeren naar I&T; hoe een organisatie wendbaar en innovatief wordt. Kortom: hoe IT de IT van de toekomst kan worden.
De afdeling die vroeger IT heette…Deel 3: IT moet differentiëren
IT probeert zoveel mogelijk met standaarddiensten
de behoeft e van de organisatie in te vullen en dat
heeft veel voordelen. Op die manier kan IT voor-
spelbaar leveren, met een relatief hoge kwaliteit
tegen relatief lage kosten en, vreemd genoeg, zich
sneller aanpassen. Dat is ook nodig, maar toch is
de wendbaarheid van IT meestal niet groot genoeg.
Daar komt nog bij dat de wensen en eisen vaak
niet helder zijn en inconsistent. Maar wat nog veel
fundamenteler is: De business-wensen ten aanzien
van IT zijn binnen een organisatie niet overal het-
zelfde. De diverse bedrijfsonderdelen stellen ver-
schillende eisen aan IT.
Hoe kan een begin worden gemaakt om deze
schijnbaar onverenigbare eisen toch in te willigen?
Om te beginnen helpt het om het eisenpakket te
ontrafelen. Eerst kijken we naar het type doelstel-
lingen dat gerealiseerd moet worden en daarna naar
de verschillende diensten die door een organisatie
worden geleverd, welke processen daarbij horen
en hoe deze met IT moeten worden ondersteund.
De aanpak is wellicht simpeler dan gedacht…
Niet alles hoeft klantgericht te zijn
Zoals gezegd: IT moet veel verschillende doelstel-
lingen tegelijkertijd bereiken. Natuurlijk is het lastig
om prioriteiten te stellen. Wat wij te vaak zien is
dat er geen onderscheid wordt gemaakt – of het
wordt niet expliciet gemaakt – in de typen doel-
stellingen die moeten worden gerealiseerd. Het helpt
om onderscheid te maken in betrouwbaarheid,
effi ciëntie, eff ectiviteit (klantgerichtheid), wend-
baarheid en innovativiteit. Waarom? Om te zien
waar men klantgericht moet zijn en waar men alles
op alles moet zetten om maximaal effi ciënt te zijn.
Wendbaar zijn klinkt goed, maar sommige diensten
moeten juist voorspelbaar zijn met zo min moge-
lijk (snelle) wijzigingen. Klantgericht zijn lijkt een
no brainer – dat moeten we toch altijd zijn? –
maar veel it-diensten worden in standaardvorm
aangeboden en moeten juist met zo min mogelijk
aanpassingen worden gebruikt om de welbekende
redenen. Aanbodgericht dekt hier dan beter de lading.
(Niet) alles op één hoop
Om uit te zoeken hoe de it-ondersteuning bij welke
organisatie-activiteit het best past, maken we een
onderscheid in vier domeinen.
1. Markt en klant
Innovatieve en wendbare klantgerichtheid.
Waar contact is met klanten of de markt is alles
erop gericht om het gedrag van bestaande klan-
ten te begrijpen en potentiële klanten te vin-
den. Activiteiten die hier plaatsvinden hebben
niet de karakteristieken van een gestroomlijnd
proces, maar meer die van een speurtocht met
heel veel gegevens. Het gaat hierbij om verban-
den leggen, gegevensbronnen vinden en kijken
wat de beste match is tussen product/dienst en
klant.
2. Onderscheidende sleutelactiviteiten
Wendbaar, innovatief en klantgericht. Sleutel-
activiteiten zorgen ervoor dat de onderneming
zich kan onderscheiden van zijn concurrenten
of zich kan profi leren. In deze sleutelactiviteiten
ontstaat het onderscheidend vermogen van de
onderneming. Iedere onderneming heeft zijn eigen
specifi eke sleutelactiviteiten. Bij McDonalds is
het vinden van locaties voor nieuwe vestigingen
een sleutelactiviteit. Een ziekenhuis kan alleen
maar patiënten gezond maken als bijvoorbeeld
de afdeling cardiologie ervoor zorgt dat ze be-
schikken over de laatste kennis op hun vakgebied,
over de modernste spullen en over goed getrainde
verpleegkundigen en artsen.
Sleutelactiviteiten staan als het goed is los van
de kernprocessen en worden eigenlijk altijd
uitgevoerd door vakmensen. Die vakmensen
hebben specifi eke ondersteuning nodig en
waarom zouden we die niet geven? Hier is de
klant- of gebruikersgerichtheid voor it-diensten
essentieel. Vaak moet het leiden tot innovaties:
nieuwe diensten, nieuwe klanten, nieuwe leve-
ringsmethoden door nieuwe (it-)combinaties
van bestaande (it-)dingen.
3. Kernprocessen
Betrouwbaar en effi ciënt. Iedere organisatie heeft
één of meer primaire of kernprocessen. Denk
daarbij maar aan de klassieke indeling van Porter:
inkoop van de halff abricaten, productie, distributie,
sales en facturering en het verlenen van service.
Iedere organisatie wil, of zou moeten willen,
dat zijn kernprocessen primair betrouwbaar,
voorspelbaar, effi ciënt, eff ectief en transparant
zijn. Dat zijn allemaal aspecten van operational
excellence. In een ziekenhuis is een kernproces:
patiënt komt binnen, wordt geholpen en gaat
genezen weer naar buiten. Daarom wordt hier
ook gesproken over processen in tegenstelling
tot het volgende onderdeel: sleutelactiviteiten die
meestal een wat minder transactieverwerkend
karakter hebben.
4. Ondersteunende bedrijfsvoering-
processen
Effi ciënt en betrouwbaar. Ondersteunende bedrijfs-
voeringprocessen omvatten onder andere fi nan-
cieel beheer, HRM en het beheer van faciliteiten.
Deze processen moeten vooral betrouwbaar,
voorspelbaar, effi ciënt en transparant zijn. Finan-
ciële overzichten moeten vooral kloppen, ver-
schuldigde bedragen moeten op tijd worden
overgemaakt. Omdat deze processen niet direct
inkomsten genereren, moeten ze ook effi ciënt
zijn. Zo moet de selectie van nieuwe medewerkers
tenminste transparant verlopen.
Sommige organisaties kunnen beschikken over een
ruim aanbod van kandidaat-medewerkers. Het
MAXfocus RemoteManagementMeer dan 12.000 klanten profi teren dagelijks van ons Managed Service
Provider platform. Kijk voor meer informatie op maxfocus.com
Probeer alle MAXfocus producten 30 dagen gratis Ga naar nl.maxfocus.com/gratis-trials
Totale controle en transparantie.
Vanuit één dashboard.
www.ictmagazine.nl
1112 juni 2015
ICT-BREED
Bart Stofberg
Beiden zijn organisatieverbeteraar bij
Quint Wellington Redwood.
Menzo Meijer
onderscheidend vermogen hangt hier niet vanaf.
Andere organisaties daarentegen komen maar
heel moeilijk aan mensen, terwijl de organisatie
haar positie volledig ontleend aan de kwaliteiten
van haar medewerkers. Blijft de vraag wat IT hier
aan kan bijdragen.
Vier domeinen verschillend
organiseren
De bijdrage van IT aan de business is in elk van de
vier genoemde domeinen – 1) primaire of kern-
processen, 2) onderscheidende sleutelactiviteiten,
3) het domein van markt en klant en 4) de onder-
steunende bedrijfsvoeringprocessen – fundamen-
teel anders. Verrassend genoeg wordt dit in de
praktijk niet als zodanig onderkend; het wordt
allemaal als één geheel georganiseerd. Dezelfde
mensen, dezelfde procesgerichtheid, dezelfde
organisatiestructuur en dezelfde stakeholders die
betrokken worden. Dat werkt in de meeste gevallen
niet. Vaak is er ambitie om meer bij de klant
betrokken te worden, te willen innoveren en
‘onderscheidend vermogen’ te willen bieden. Maar
het resulteert in het leveren van betrouwbare
diensten die, om effi ciënt te zijn, op de nominatie
staan om te worden uitbesteed.
Per domein levert IT dus andere diensten, in
verschillende snelheden, met een ander functioneel
domein, met andere betrokkenen, andere samen-
werkingsvormen, met andere externe leveranciers
en partners. Dat betekent dat verschillende
bekwaamheden moeten worden ingezet, verschil-
lende organisatievormen gehanteerd en nog veel
meer. We nemen de vier domeinen nog een keer
door, maar nu met een focus op de rol van IT.
Markt en klant – vanuit wendbaarheid
Klantgedrag is steeds beter te volgen. Dat wil zeggen:
veel gangen kunnen worden nagegaan, maar het
gedrag zelf is nog steeds moeilijk te begrijpen. Er
komt veel data beschikbaar uit verschillende
bronnen. Deze verscheidenheid zal alleen maar
toenemen en het wordt de kunst om daarin patronen
en samenhang te ontdekken. Dit kan meestal niet
met standaard it-diensten en producten. In de
contacten met de klanten en daar waar de organisatie
met de markt te maken heeft , moeten organisaties
wendbaar zijn. Voor het ontwikkelen van nieuwe
toepassingen zijn Agile en DevOps voor de hand
liggende methodieken. Snel kunnen schakelen en
creatief samenwerken tussen marketeers en it’ers
vereist een lossere omgang. Procesgericht werken?
Niet echt. Prestatiegericht? Ja graag! Standaard IT?
Niet echt. ExperimenLeren? Ja graag.
Vooral meer creativiteit, een beter begrip van de
it-mogelijkheden en de uitdagingen uit het markt
en klantdomein. Wanneer die creativiteit binnen
de organisatie niet aanwezig is, doemt een pro-
bleem op. Op korte termijn is het verstandig dat
vooral te doen met externe partners die daar veel
verstand van en vooral veel ervaring mee hebben.
Op de wat langere termijn moet er voldoende interne
creativiteit worden ontwikkeld om de afh ankelijkheid
niet te groot te laten worden. Alles is erop gericht
het vluchtige klantgedrag te begrijpen met als doel
de bestaande klanten te(vreden te) houden en nieuwe
klanten te werven om zo de positie in de markt of
externe omgeving te versterken.
Sleutelactiviteiten –
vanuit resultaatgericht
In de kernprocessen kan alleen maar voldoende
kwaliteit worden geleverd, wanneer zaken goed
worden bedacht, ingericht en voorbereid zodat in het
kernproces ook daadwerkelijk volgens operational
excellence kan worden gewerkt. Het echte onder-
scheidende vermogen ontstaat in de sleutelactivi-
teiten. Daar werken vakmensen, onafh ankelijk van
het kernproces, aan verbetering van de organisatie.
Ze hebben andere toepassingen nodig, bijzondere
platforms en vragen regelmatig om nieuwe onder-
steuning, die niet in de servicecatalogus staan.
In veel gevallen zijn ze het best geholpen met best-
of-breed, maar IT moet ze ook kunnen ondersteunen
met afwijkingen van de standaard. Een thin client
standaard hebben is natuurlijk niet voor niets een
standaard. Maar als iemand uit een sleutelactiviteit
drie Apples nodig heeft , waarom zouden we hem
die dan onthouden? Als ze binnen een dag een
speelomgeving nodig hebben, die niet stabiel hoeft
te zijn, laten we ze die dan geven. Hier ontstaat het
onderscheidend vermogen van de onderneming.
Kernprocessen –
vanuit structuur en proces
Kernprocessen moeten betrouwbaar zijn, voor-
spelbaar, effi ciënt, eff ectief en transparant. Allemaal
tegelijk. Dat kan alleen maar als ze ook stabiel zijn.
Daar mag niet teveel aan veranderd worden.
Zowel in het business- als in het it-domein vergt
dat koersvast leiderschap, een heldere visie op het
kernproces en vooral: een ijzeren discipline. Daar
zijn business én IT meestal niet zo goed in.
Een pakket kan als it-oplossing een groot deel de
functionaliteitsbehoeft e dienen. Om stabiel te
blijven is de eenvoudigste manier: pakket aan-
schaff en en accepteren dat dit soms iets anders doet
dan we zouden willen. Geen maatwerk er omheen
bouwen, maar goed nadenken over de parametisering
en de organisatie aanpassen aan het pakket.
Natuurlijk kan niet iedere organisatie zijn hele
kernproces door pakketten laten ondersteunen.
De Belastingdienst doet als enige dit proces binnen
de Nederlandse wetgeving en heeft dus een goede
reden om (een deel van) zijn kernproces zelf te
bouwen. Toch kunnen er onderdelen van het
kernproces wel degelijk door een pakket worden
ondersteund. Maar de meeste organisaties hebben
geen goede redenen. Die riskeren er alleen maar
een verhoogd onderscheidend onvermogen. En daar
zit niemand op te wachten.
Ondersteunende bedrijfsvoering-
processen - vanuit standaardisatie
Wat voor de primaire kernprocessen geldt, geldt nog
sterker voor het domein van de ondersteunende
bedrijfsvoering. Binnen dit domein – waar niet het
onderscheid wordt gemaakt – heeft IT de opdracht
standaardtoepassingen beschikbaar te stellen die
op een betrouwbare en effi ciënte manier de staf-
medewerkers ondersteunen. Wanneer de totale
effi ciëntie, dus van het business- en het it-domein
tezamen, verhoogd kan worden, kunnen juist it-
investeringen dit bewerkstelligen. Hier geldt ook
weer dat het vanuit bedrijfskundig oogpunt ver-
standiger kan zijn de organisatie aan het pakket
aan te passen in plaats van andersom. Als we wensen
hebben waar het pakket niet in voorziet, dan zijn
er eigenlijk maar twee mogelijkheden: we wachten
op de volgende release van dat pakket, of we willen
iets raars. Uiteindelijk is het aan te bevelen om
gewoon het pakket te volgen. Als het verstandig was
wat we wilden dan zijn er vast meer die het wilden en
zit het in de volgende release. Als het onverstandig
was wat we wilden, is het maar goed dat we het niet
gedaan hebben. Bedenk dat het vooral gaat om be-
trouwbaar en effi ciënt en minder om onderscheidend.
Hoe moeten we het organiseren?
In het markt en klantdomein spreken de vele feiten
niet voor zich. De massa’s data moeten geïnterpreteerd
worden door mensen uit de business én IT, zodat
het vluchtige klantgedrag beter wordt begrepen.
Dit gebeurt vaak met it-diensten en -producten
die niet altijd op de kaart staan. Niet procesgericht
maar klantgericht en bijzonder wendbaar. Alleen
het resultaat telt.
We zoeken naar verbeteringen van het kernproces
van de sleutelactiviteiten. Dit kan door met it-
innovaties nieuwe combinaties maken waar pro-
ducten en diensten beter van worden en klanten blij.
Niet met standaard-it, maar met niet-standaard
it’ers . Help daarbij met Agile en DevOps het vak-
manschap verankeren in het standaard kernproces
en stimuleer innovatie.
De primaire kernprocessen zijn herhaalbaar, effi ciënt
en goed bestuurbaar, evenals de it-ondersteuning.
Die is procesgericht, uitgelijnd, gedisciplineerd en
afgetraind en kan snel veranderen als het echt
moet. En dan nog het liefst standaard. Bedrijfsvoering
kan nog extremer worden georganiseerd, niet vraag-
maar juist aanbod-gestuurd. Volg de standaard en
blijf effi ciënt en transparant.
Al met al zal IT op vier verschillende manieren
ondersteuning moeten leveren, soms sterk proces-
gestuurd, soms juist helemaal niet. Soms bereid om
te improviseren, soms juist niet. Met drie verschil-
lende changeprocessen, of met één proces met drie
verschillende smaken. Erg resultaatgericht, maar juist
weer niet bij innovatie.
Maar net als de onderneming waarvan het deel
uitmaakt moet IT zelf een betrouwbaar, voorspel-
baar, effi ciënt, eff ectief en transparant kernproces
hebben. Met een wendbare voorkant en vakmensen,
en met een eigen bijdrage aan het innovatief ver-
mogen van IT en van de onderneming.
www.ictmagazine.nl
1212 juni 2015
ICT-BREED
Welkom in de nieuwe wereld van BOARD. Tegenwoordig bestaat er een zakelijke besluitvormingsomgeving die er heel anders uitziet dan alle andere. Een uiterst geavanceerde omgeving, maar toch eenvoudig en intuïtief, waar u eindelijk alle voordelen van Business Intelligence, Predictive Analytics en Corporate Performance Management binnen één enkele software-oplossing kunt hebben.
Het geheim is de ‘toolkit’, een revolutionaire aanpak die u voorziet van toepassingen op maat: van rapportage tot analyse, van dashboards tot scorecards, van planning tot simulatie. U kunt niet alleen uw eigen oplossingen creëren, maar deze ook wijzigen op een eenvoudige, snelle en veilige manier. Treedt binnen in de wereld van BOARD. Ontdek hoe eenvoudig het is om deze ALL IN ONE omgeving te omarmen, waar alles perfect werkt en waar de meest geavanceerde technologie u de oplossingen biedt die u nodig hebt.
Neem de juiste beslissing met BOARD.
Better decisions. Better business.
Welkom in de nieuwe wereld van Management Intelligence
www.board.comDe nieuwe wereld van BI & CPM
Board Benelux
www.ditp.nl
Geef vaart aan uw
business en bel ons
voor een oriënterend
gesprek:
Bel: (023) 512 53 10 of mail: [email protected]
Meer ‘Business Agility’ betekent extra concurrentievoordeel. Hoe aanlok-
kelijk dit ook is, voor de meeste bedrijven is het een flinke uitdaging om te
focussen op business-drivers in plaats van op kosten of het beperken van
het aantal silo’s. Hoe krijg je flexibiliteit in je IT terwijl je ook je kosten en
risico’s wilt verlagen? Met een goede invulling van IT-as-a-Service hoeft
uw organisatie niet langer te worstelen met de infrastructuur en het
daaraan verbonden netwerk en de storage-faciliteiten. Ditp neemt u
die zorg volledig uit handen.
Met FlexPod biedt ditp een stabiele en flexibele integrated stack:
infrastructuur, netwerk, storage, virtualisatie en management software.
FlexPod biedt u een geïntegreerde bundeling van producten van partners
als Cisco, VMware en NetApp. FlexPod staat voor volledige ontzorging en
maximale continuïteit in managed services.
De ervaren professionals van ditp geven u advies en verzorgen de
implementatie en het beheer. In de aanloop naar een mogelijke samen-
werking verdiepen we ons eerst grondig in uw situatie. Die investering
nemen wij voor onze rekening, nog voor u een opdracht geeft.
FlexPod geeft vaart aan uw plannen
select partner
“Concurrentie in telecom wordt beter”
Wat vindt u van de huidige concurrentie
in de zakelijke telecommarkt voor de
belangrijkste producten?
BTG: “Convergentie in ICT leidt tot multiplay-
abonnementen met snelle data en grote band-
breedtes, met hoge beschikbaarheidseisen aan de
openbare infrastructuur. Daarnaast levert het
combi’s op van TV, videoconferencing en -bellen,
internet, bellen, chatten en sociale media. Het liefst
willen we nog meer marktsegmentatie, met extra
diensten voor de groot- en midden zakelijke markt.
Binnen Nederland is het aantal toonzettende
partijen gering met KPN, Vodafone, T-Mobile en
Tele2. Maar de Googles, Amazons, Microsoft s en
Apples infi ltreren in deze markt, wat een goede
ontwikkeling is. Ook moet de toegang voor Europese
marktpartijen hier beter worden.”
Van Schooneveld: “Op zich is deze concurrentie
ruim voldoende, wat ook blijkt uit de rapportages
van toezichthouder ACM.”
Is de concurrentie beter of juist minder
geworden?
BTG: “Beter, vooral met innovatieve mobiele pro-
ducten en diensten. Nederland is momenteel zeer
creatief, ook met startups. Het concurrentieklimaat
kan echter nog beter. 4G moet het verschil maken
met vier volwaardige aanbieders. Het wachten is
op landelijke dekking van Tele2 en een hopelijk
agressieve prijsstelling van T-Mobile in de zakelijke
markt. Ziggo zal zijn netwerk beter gaan exploiteren,
zeker als het wordt overgenomen door Vodafone.
We verwachten geen sterk dalende maandtarieven,
wel meer gigabytes voor dezelfde prijs, met onbeperkt
bellen en SMS. Elders in Europa zien we dit al;
bijvoorbeeld in Zweden met 100 GB per maand
voor 40 euro.
Van Schooneveld: “De concurrentie werd beter door
toegang van derden op het netwerk van KPN, meer
investeringen in telecomnetten en toenemende
innovatie.”
Wat voorzien jullie voor de komende jaren?
BTG: “Een verbreding van de markt en de markt-
vraag, plus verdergaande ‘consumerization’ van ICT,
oft ewel functioneel gebruik op basis van persoonlijk
profi el, wensen en behoeft en. Ook meer keten-
dienstverlening. Er zullen meer Europese spelers
in de Nederlandse markt verschijnen en dat kan
voor de nationale spelers een zware tijd betekenen.”
Van Schooneveld: “Ik verwacht een stabilisering
van het huidige concurrentieniveau richting 2018.
De invloed van grote internationale spelers op lokaal
niveau zal toenemen. De huidige overnamekoorts
in de communicatiewereld maakt de zaken er
bepaald niet overzichtelijker op.”
Wat moet de overheid doen?
BTG: “Borg staan voor voldoende aanbod, met mi-
nimaal vier mobiele operators. Bijvoorbeeld door
toekenning van nieuw frequentiespectrum aan
kleinere marktpartijen, om een consolidatie van
markpartijen te voorkomen. Als Ziggo inderdaad
wordt overgenomen door Vodafone, dan zou deze
partij het eerder verkregen spectrum in de 2,6
GHz-band moeten afstaan. BTG pleit ervoor dit
dan licentievrij toe te voegen aan de DECT guard
band voor interne netwerken van bedrijven.”
Van Schooneveld: “De ingezette lijn met meer
discussie en invloed van alle partijen op het beleid
volhouden. De rondetafelsessies van Economische
Zaken hebben uitstekend gewerkt en input geboden
voor de stukken die minister Kamp heeft verzonden
aan de Tweede kamer. Zo krijg je een breed draag-
vlak.”
door: Peter Olsthoorn
Ziggo ging op in Liberty Global dat op zijn beurt weer een prooi is voor Vodafone. Houden
we straks nog maar twee aanbieders van mobiel en vaste infrastructuur over, KPN en
Vodafone? Wat betekent dit voor de concurrentie? We vroegen het aan Jan van Alphen
en Teus van der Plaat, respectievelijk bestuursvoorzitter en bestuurslid van de vereniging voor
telecomgrootgebruikers BTG en aan Dick van Schooneveld, al decennia lang telecom-
adviseur.
www.ictmagazine.nl
1312 juni 2015
ICT-BREED
Dark fi ber, ofwel onbelichte glasvezel, is er in twee
varianten: multi mode wordt binnen datacenters
gebruikt en is met name geschikt voor korte af-
standen, single mode is het type verbinding dat tussen
data centers ligt en is geschikt voor het overbruggen
van lange afstanden. Single mode verbindingen
kunnen worden belicht met course wave division
multiplexing-apparatuur (CWDM) of met dense
wave division multi plexing- apparatuur (DWDM).
Met DWDM kunnen afstanden tot 200 kilometer
worden overbrugd zonder versterkerlocaties en nog
langer met tussenliggende versterkerlocaties. Deze
techno logie leent zich derhalve uitstekend om in te
zetten voor datacenter interconnectie, bijvoorbeeld
tussen twee datacenters en/of de eigen locatie.
Zelf doen of uitbesteden
Omdat optische netwerken een zeer lange levens-
duur hebben, is het verstandig om bij de keus
tussen zelf doen of uitbesteden een goede inven-
tarisatie te maken van het huidige, maar met name
ook het toekomstige gebruik van de glasvezel-
verbinding. Daarbij spelen tien factoren een rol.
Factor 1: Kosten
Glasvezelproviders rekenen hogere tarieven naar-
mate de bandbreedte stijgt. Een 1 Gb/s verbinding
is derhalve goedkoper dan een 10 Gb/s. Als u
voorziet dat u in de toekomst 10 Gb/s nodig hebt,
dan loont het al snel om een eigen dark fi ber te
leasen in plaats van een verbinding te huren bij
een serviceprovider. Een eigen dark fi ber kunt u
namelijk vrijwel onbeperkt opschalen, terwijl u bij
een serviceprovider meer betaalt voor een breed-
bandige verbinding.
Factor 2: Naast elkaar
Dark fi ber is geschikt om verschillende diensten
naast elkaar over één glasvezelpaar te transporteren,
bijvoorbeeld ethernet en fi berchannel. U hebt dus
maar één verbinding nodig voor twee diensten.
Huurt u een belichte glasvezel bij een telecomoperator
dan betaalt u voor twee diensten.
Factor 3: Onafhankelijke kanalen
Dark fi ber leent zich ervoor onafh ankelijke kanalen
naast elkaar te maken, met DWDM tot 120 connec-
ties, afh ankelijk van de gekozen belichtingsapparatuur.
Iedere connectie kan zijn eigen protocol hebben
en opereert volledig onafh ankelijk. U kunt daardoor
groeien zonder dat u een nieuwe verbinding nodig
heeft of nieuwe kosten moet maken. Omdat be-
lichtingsapparatuur een levensduur heeft van wel
tien jaar, moet u uw eigen groeiscenario goed
kennen. Tegen een kleine extra voorinvestering
krijgt u vaak veel meer groeimogelijkheden omdat
deze hoogwaardiger apparatuur meer kleuren kan
belichten (meer wavelenghts).
Factor 4: Hogere beschikbaarheid en
betrouwbaarheid
Als u een dark fi ber least dan is deze van u en
maakt niemand anders daar gebruik van. Telecom
operators hebben ook dark fi bers, maar die worden
ook verhuurd aan anderen. Als de provider meer
klanten op diezelfde dark fi ber zet bent u niet ‘in
control’ op de verbinding. Bij toevoeging van een
nieuwe klant is er vaak een korte onderbreking van
de dienstverlening. En downtime bij onderhoud
kunt u niet zelf plannen, u bent afh ankelijk van uw
service provider.
Factor 5: Mogelijkheid voor encryptie
U hebt met een dark fi ber meer controle op de veilig-
heid dan wanneer u een glasvezelverbinding van
een service provider afneemt, omdat belichtings-
apparatuur in uw eigen beheer is. In zeer sensitieve
omgevingen is het bovendien mogelijk om encryptie
toe te passen op de signalen zelf, het laagste niveau
in het OSI-model. Dat voegt – anders dan bij encryptie
op hogere niveaus – heel weinig latency toe. Voor
banken, zorginstellingen en andere organisaties voor
wie security een belangrijk onderwerp is, is dit een
veelvoorkomend argument om te kiezen voor een
eigen dark fi ber.
Factor 6: Klantaansluiting
De klantaansluiting (local tail) moet gegraven
worden. Dat zijn eenmalige kosten. Je kunt ervoor
kiezen die investering zelf te doen en zelf eigenaar te
worden van de local tail, zodat je geen vendor
lock-in krijgt. Serviceproviders laten je namelijk wel
betalen voor de klantaansluiting, maar deze ver-
binding blijft van hen. Wil je na afl oop van je contract
overstappen op een andere serviceprovider, dan
betaal je opnieuw aansluitkosten.
Factor 7: Eenvoudig beheer
Veel organisaties denken dat het beheer van een
dark fi ber duur en complex is. WDM-technologie
is natuurlijk anders dan routing en switching,
maar doordat op laag 1 de verbindingen en proto-
collen van elkaar gescheiden zijn, kent WDM-
apparatuur geen complexe soft warelaag zoals
routers die wel hebben. Het beheer is dus een-
voudiger, het betreft alleen nieuwe kennis. Wil je
die kennis niet in huis halen, dan kun je er ook
voor kiezen het beheer te outsourcen. Let er dan
wel op dat proactieve moni toring van het netwerk
deel uitmaakt van deze dienst.
Factor 8: Eenvoudige storage en backup
Off site storage en backup is eenvoudig te realiseren.
Als je eigen locatie deel uitmaakt van de glasvezelring
kun je niet alleen de beide datacenters active-active
repliceren, maar kun je ook een kopie van de
omgeving op je eigen locatie neerzetten. Dat is
bijvoorbeeld prettig voor organisaties die een eigen
soft ware-ontwikkelteam hebben. Die kunnen dan
op een live kopie van de data werken.
Factor 9: Connectie naar meer ISP’s
Je kunt met een eigen dark fi ber connecteren naar
meerdere ISP’s, zodat je ook op dat gebied redundant
bent. Gezien de recente DDoS-aanvallen wordt het
steeds belangrijker om met minimaal twee ISP’s te
werken. Bovendien houdt het ISP’s scherp wat
betreft hun prijsstelling.
Factor 10: Eenvoudiger architectuur
Dark fi ber maakt eenvoudiger architectuur mogelijk.
Neemt u een glasvezelverbinding af via een service-
provider, dan is het vaak nodig om alle applicaties
eerst naar laag 3 te brengen. Bij sommige applica-
ties is dit complex, terwijl ze prima op ethernetni-
veau (laag 2) afgehandeld kunnen worden. Ook
storageapplicaties via FibreChannel kunnen
moeilijk functioneren via IP. Door deze applica-
ties op de WDM-laag en ethernetlaag van elkaar
te scheiden, vereenvoudigt de architectuur en
kunnen routers alleen daar worden ingezet waar
dat nodig is. Dit brengt ook nog eens kostenbe-
sparingen met zich mee, de roundtrip delay wordt
beperkt en het beheer is eenvoudiger.
10 redenen om te kiezen voor dedicated dark fi ber
Op het evenement Datacenter Interconnect sprak René Bartelink, director Technology & Solutions bij Arcadiz, over het zelf organiseren of uitbesteden van een glasvezelverbinding. Zijn adviezen zijn verwerkt in de tien concrete handvaten in dit artikel.
Bartelink: “Kijk welke dark fi ber providers bij jou in de buurt liggen en praat met verschil-lende van hen. Die gesprekken zijn gratis en je doet er veel kennis mee op. Het eigen groeiscenario is belangrijk bij de keus zelf doen of uitbesteden. Het maken van de business-case is eenvoudig. De complexiteit zit in het inschatten van het groeiscenario. Dat is in grote mate bepalend voor de keus.”
door: Mirjam Hulsebos
Nu steeds meer organisaties ervoor kiezen hun datacenter te outsourcen, is het belang
van een breedbandverbinding nog groter geworden. Niet alleen tussen de organisatie
en het primaire datacenter, maar ook tussen het primaire en het backup datacenter.
Telecomoperators staan te trappelen om glasvezelverbindingen te verkopen, maar
leest u eerst even dit artikel. Het kan namelijk op lange termijn voordeliger zijn om
te investeren in een eigen dedicated dark fi ber verbinding.
www.ictmagazine.nl
1412 juni 2015
KORT
Vliegende ‘fiets’
succesvol getest
Een Hongaars bedrijf heeft de eerste succesvolle
test gedaan met een ‘flying bike’, kort: Flike. De test
van het bedrijf Flike werd eind april al gehouden.
In het filmpje dat op YouTube staat wordt een proto-
type van de Flike getest in een veld met een bestuurder
erop. Het prototype bestaat uit een simpel frame
met drie poten om op te staan en drie poten waaraan
propellers bevestigd zijn. De bestuurder slaagt erin
ruim anderhalve minuut op ongeveer een meter
hoogte te vliegen. De ontwikkeling van de Flike werd
in de zomer van 2014 gestart. Na de eerste succes-
volle test wil het team nu werken aan een tweede
prototype dat er al meer uit gaat zien als het concept
dat vorig jaar gepresenteerd werd (zie illustratie).
Windows 10 op 29 juli
Microsoft heeft bekendgemaakt dat het Windows 10
zal lanceren op 29 juli. Gebruikers van Windows 7
of 8.1 hebben dat misschien al gemerkt aan het
nieuwe icoontje in hun taakbalk, waarmee je gratis
jouw exemplaar van Windows 10 kunt reserveren.
In de toekomst zullen er nog meer nieuwe features
worden toegevoegd. In de finale versie van Windows
10 zitten veel nieuwe features, zoals Cortana, de
Microsoft Edge-browser, universele Office-apps,
Xbox Live, nieuwe Photos-, Videos-, Music-, Maps-,
People-, Mail- en Calendar-apps, Continuum voor
apparaten met een touchscreen, Windows Hello
voor biometrisch inloggen met bijvoorbeeld je ge-
zicht, iris of vinger, en een nieuwe Windows Store.
Windows 10 zal gratis te downloaden zijn voor
iedereen met Windows 7 of hoger.
Onderwijs moet beter
aansluiten op ict-sector
Programmeren moet worden opgenomen in het
(basis)onderwijs, zoals Neelie Kroes met haar
CodePact bepleitte tijdens Festival Onderwijs 2032.
Dit samenwerkingsverband van publieke en private
partijen wil kinderen de kans geven te leren pro-
grammeren. Maar om de kloof tussen onderwijs
en ICT te verkleinen moeten docenten wel beter op
de hoogte zijn van de laatste ict-ontwikkelingen.
Dat is een van de conclusies van een debat op de
onlangs gehouden DHPA Techday. Een van de panel-
leden benadrukte dat programmeren weliswaar
bij het onderwijs hoort, maar dat het wel een keuze-
vak zou moeten zijn.
Een sterkere verbinding tussen de ict-sector en het
onderwijs is noodzakelijk, aangezien het huidige
onderwijs achterloopt op het bedrijfsleven en niet
goed aansluit op de praktijk. En bijscholing voor
docenten in het ict-onderwijs zou verplicht moeten
worden om kennis actueel te houden. De deelnemers
stellen dat het beter opleiden van ict-docenten kan
helpen het gat tussen de ict-sector en het bedrijfs-
leven te dichten. Vooral bijblijven bij de snelle ont-
wikkelingen in de sector is van groot belang, aange-
zien studenten anders verouderde kennis krijgen
voorgeschoteld. Bijscholing zou dan ook verplicht
moeten worden gesteld voor docenten in het ict-
onderwijs, iets wat nu niet altijd het geval is.
Grote cyberdiefstal bij
Brabantia
De webwinkel van Brabantia is onlangs gehackt.
Daarbij zijn de gegevens van ruim honderdduizend
klanten gestolen. De hack werd tijdens een routine-
controle ontdekt, meldt het Nederlandse bedrijf
vrijdag. De hackers hadden waarschijnlijk zo’n 24
uur lang toegang tot het systeem. Hoeveel gegevens
er precies zijn gestolen is niet bekend, maar directeur
Ab van Houdt meldt tegenover Tweakers dat het
er ‘zeker honderdduizend’ zijn. De hackers hebben
vermoedelijk toegang gekregen tot de namen,
andressen en wachtwoorden van de klanten.
De wachtwoorden van de klanten zijn echter
versleuteld en daardoor niet bruikbaar door de
hackers, aldus de Nederlandse fabrikant van huis-
houdelijke artikelen.
HTC verwacht fors
verlies
HTC heeft zijn verwachtingen voor het tweede
kwartaal flink naar beneden bijgesteld.
De smartphonemaker verwacht van april tot en
met juni een omzet van tussen de 33 en 36 miljard
Taiwanese dollar (rond de 1 miljard euro), 30 procent
minder dan begin april werd verwacht. Het bedrijf
denkt bovendien een fors verlies van tegen de 10
dollar per aandeel te zullen lijden. Dat betekent
een totaalverlies van ruim 8 miljard Taiwanese
dollar (230 miljoen euro), waar eerder nog een kleine
winst werd verwacht. In heel 2014 maakte HTC
een winst van ongeveer 1,5 miljard Taiwanese dollar.
Het nieuwe vlaggenschip van HTC werd zonder al
te veel enthousiasme ontvangen door recensenten
en wat tot tegenvallende verkopen heeft geleid.
Unit4 wisselt binnen
jaar van CTO
Nog geen jaar na zijn aanstelling wordt CTO Daan
Snijders bij bedrijfssoftwareleverancier Unit4 ver-
vangen door de Zweed Erik Tiden. Tiden is verant-
woordelijk voor productmanagement, de applicatie-
architectuur en research and development (r&d)
voor alle Unit4-oplossingen. Hij treedt ook toe tot
het managementteam. Snijders werd 1 september
2014 benoemd tot CTO en trad toen samen met
CFO Ray Leclercq toe tot het managementteam.
In het bericht over de benoeming van Tiden wordt
niets gezegd over zijn voorganger. Het is dus niet
bekendgemaakt of Snijders een andere rol krijgt
binnen Unit4 of zijn carrière buiten het bedrijf
voortzet.
Hybride brein met cloudverbinding in 2030
Rond 2030 zullen de eerste hybride mensen ontstaan die gebruikmaken van hun eigen hersenen, maar
die tegelijk koppelen aan een digitale cloud. Dat voorspelt Ray Kurzweil, futurist bij Google. Kurzweil
staat bekend om zijn vaak correcte visie op de toekomst. Zo voorspelde hij in de jaren ’90 dat mensen in
2009 vooral mobiele computers zouden gebruiken die vragen kunnen beantwoorden, dat kabels zouden
verdwijnen en dat computerschermen in brillen zouden worden gebouwd. Ook verwachtte hij zelfrijdende
auto’s al in 2009. Die staan momenteel echter op de planning voor 2020. Het zou dus zomaar dat de
koppeling van ons brein aan de cloud ook iets later dan 2030 werkelijkheid gaat worden.
Wij hebben plaats voor enkele senior IT professionals
ORACLE en SAP SAP BW / BI / BO
SAP Hana Oracle Middleware
www.redblue.nl
© Copyright 2015. Sophos Ltd. All rights reserved.
De nieuwe EU Data Beschermingsregulering
Ontdek of u torenhoge boetes riskeert
Is uw organisatie klaar voor de aankomende EU Data Beschermingsregulering? Voorkom torenhoge boetes and
ontdek of uw organisatie voldoet aan de nieuwe regels!
Ontdek of u voldoet via onze gratis online 60-second compliance check.
Neem de test af via sophos.com/EU
Het ‘Snowden-effect’ duurt voort
Klokkenluider Edward Snowden heeft niet alleen
documenten van de NSA meegenomen, maar
bemachtigde ook 900.000 documenten van het
Amerikaanse ministerie van Defensie. Dit was
daar al bekend sinds juli 2013. Snowden zou zelfs
meer documenten hebben gedownload van het
ministerie van Defensie dan van veiligheidsdienst
NSA. Waarom Snowden ook documenten van de
Amerikaanse strijdkrachten mee zou hebben
genomen en hoe hij daar toegang tot gekregen
heeft, is niet bekend. De vrees bestaat dat Snowdens bemoeienis negatieve impact kan hebben op
toekomstige militaire operaties. Het lekken van documenten van de strijdkrachten zou gezien worden
als verraad en het in gevaar brengen van de nationale veiligheid.
Daarnaast werd bekend uit onlangs door Snowden vrijgegeven documenten, dat de Amerikaanse
geheime dienst NSA zonder rechtelijk bevel de internationale internetkabels aftapt, op zoek naar
hackers en hackpogingen die uit het buitenland komen. De twee documenten, afkomstig uit 2012,
laten zien hoe de NSA het internationale internetverkeer aftapt en analyseert, op zoek naar buiten-
landse hackers. Ook probeert het bureau buitenlandse hackpogingen, gericht op de Verenigde Staten,
vroegtijdig te ontdekken. Het Amerikaanse Ministerie van Justitie heeft de NSA toestemming gegeven
om specifieke adressen en patronen die verwant zijn aan hacken te volgen, maar niet om het gehele
internetverkeer af te tappen en te doorzoeken naar potentiële buitenlandse hackers of hackgroepen.
1512 juni 2015
KORT
Water View van Google
Google mag zo langzamerhand een nieuwe naam
verzinnen voor Street View, want er komen steeds
meer plekken bij waar geen straten meer te bekennen
zijn. Sinds kort kun je ook bijvoorbeeld zwemmen
met walvissen in Google Maps. Hiertoe stuurde
Google duikers die uitgerust zijn met Google’s
Street View-camera’s de oceaan in. Langs de kust van
onder meer Mexico, Bali, de Cookeilanden en Aruba
maakten de teams foto’s van het onderwaterleven.
Meer dan 40 nieuwe onderwaterlocaties zijn op
die manier in beeld gebracht. Naast zwemmen met
walvissen kun je nu vanuit je luie stoel het scheeps-
wrak van de SS Antilla van dichtbij bekijken, kopje
onder gaan met schildpadden en een school papegaai-
vissen ontmoeten.
Kleine apparaten
opladen met Wi-Fi
Onderzoekers van een Amerikaanse universiteit
werken aan een systeem dat het mogelijk maakt
om energiezuinige apparaten op te laden met Wi-Fi-
signalen. Met ‘Powifi ’, zoals de wetenschappers van
de University of Washington hun techniek noemen,
is het bijvoorbeeld mogelijk om temperatuursensors
of andere kleine elektronische apparaten van
stroom te voorzien. De techniek is gedemon-
streerd op de Emtech Digital-conferentie van de
technische universiteit MIT. Powifi maakt extra
Wi-Ffi -verkeer aan op verschillende kanalen als
een router daar niets op aan het uitzenden is. Op
die manier wordt de hoeveelheid energie die de
router uitzendt altijd kunstmatig hoog gehouden.
Samsung hervat
anti-Applereclames
Recent heeft Samsung zijn grootste concurrent
Apple weer eens op de hak genomen in nieuwe
Amerikaanse tv-reclames. De twee spotjes werden
uitgezonden tijdens de NBA-fi nale in de Verenigde
Staten (VS). Onder motto ‘6 is beter dan 6’ laat
Samsung zien waarom het bedrijf zijn Galaxy S6
beter vindt dan de iPhone 6. In de eerste video
wordt de gebogen schermrand van de Galaxy S6
Edge uitgelicht. Op deze rand kan informatie
worden weergegeven over de wekker, de datum,
het laatste nieuws of Twitter-berichten. “Op de
rand van de iPhone 6 zitten knoppen,” aldus
Samsung. Het tweede spotje gaat over draadloos
opladen en het nemen van bredere selfi es.
Apple Watch voorlopig
niet naar Nederland
De Nederlanders moeten nog even wachten op de
Apple Watch. Apple heeft bekend gemaakt dat het
slimme horloge niet naar ons land komt voor de
tweede verkoopronde. Wel is het apparaat vanaf
26 juni te koop in Duitsland, Frankrijk, Spanje,
Zwitserland, Italië, en in Mexico, Singapore en
Zuid-Korea. Dus wie echt niet wachten kan, zal zijn
vakantiebestemming hierop moeten aanpassen
om zijn slag te kunnen slaan. Maar het kan ook
eenvoudiger door het gewoon online te bestellen
in landen als Amerika of de UK.
Google breidt zoek-
tocht naar gezonde
mens uit
Google wil zijn medische onderzoek naar de
gezonde mens dit jaar gaan uitbreiden door meer
mensen tot het onderzoek toe te laten. In juli 2014
maakte Google bekend medische gegevens te gaan
verzamelen om de gezonde mens in kaart te
brengen. Op die manier wil de zoekgigant ontdekken
wanneer mensen af gaan wijken van deze standaard
om vervolgens ziektes te voorkomen in plaats van te
genezen. Google zal duizenden mensen monitoren.
Momenteel wordt met een kleine testgroep van 175
mensen gewerkt in samenwerking met de Duke
University en Stanford University.
Later dit jaar wil Google de test echter fl ink gaan
uitbreiden.
Gesteggel over roaming
Het Europees Parlement en de Europese lidstaten
hebben begin juni geen akkoord kunnen sluiten
over de Europese hervormingen die een einde
moeten maken aan de zogenoemde roaming-
kosten. De onderhandelingen zullen later worden
vervolgd. Het telecompakket, afk omstig uit de
koker van voormalig eurocommissaris Neelie Kroes
(Digitale Agenda), werd in 2014 goedgekeurd
door het Europees Parlement. Goedkeuring van
de Europese Raad (de 28 lidstaten) heeft het pakket
dus nog altijd niet. Het voorstel moet er onder
meer voor zorgen dat er een einde komt aan de
hoge internet- en belkosten in andere Europese
landen. Volgens het originele voorstel zou dat
ingaan in 2015, maar de Raad wil dat dat pas in
2018 van kracht wordt.
Column
Aanbestedingshoofdpijn
De Nederlandse Spoorwegen geven al 22 jaar miljoenen uit aan soft ware die nog
nooit is aanbesteed. Het kan natuurlijk heel goed dat het bedrijf gelukkig is met de
leverancier. Waarom dan al die moeite doen? Die vraag hoorde ik veel toen ik, na
maanden onderzoek, kwam met een verhaal over de planning-soft ware voor het
personeel en materieel van de NS. De aanschaf van deze soft ware was nooit aanbesteed
en er was ook nog nooit een publieke marktverkenning gedaan. Sinds het verschijnen
van het artikel beweert het spoorwegbedrijf, via de website van leverancier SISCOG,
jaarlijks miljoenen te besparen.
De suggestie dat de veronderstelde besparing het gedrag van NS legitimeert, is weinig
logisch. Sommige marktpartijen suggereren dat er veel meer geld valt te besparen
als de complexiteit uit de roosters – door de invoering van het rondje rond de kerk
– wordt weggenomen. Dan kan het bedrijf ook met simpelere soft ware toe. Maar
dat is de discussie niet.
Door niet aan te besteden hebben andere spelers geen echte kans om het speelveld
te betreden en te innoveren. Ook is er geen druk op de leverancier om de prijs in
toom te houden. Bronnen binnen het bedrijf claimen dat precies dat inderdaad
gebeurt, wat de NS met klem ontkent. Hoe het ook zij, het is bizar als je niet eens
publiekelijk toetst of je nog wel goed bezig bent met publieke middelen.
Toegegeven, aanbesteden is geen feest. Dat komt onder andere door de kosten van
het traject, de politiek die er vaak in trajecten meespeelt, de doorlooptijd en het
circus dat er omheen zit. De systematiek is dan ook onprettig. Toch valt wel op dat
bij veel aanbestedingen de ‘framing’ dusdanig is dat je ook niet meer verrast kunt
worden door slimme, creatieve oplossingen. Door bijvoorbeeld qua prijs een
ondergrens vast te stellen komen fors goedkopere oplossingen niet eens in beeld.
Het vastzitten aan een platform of aan specifi eke systeemkenmerken, maken het
namelijk erg kostbaar om van oplossing te wisselen.
Dat speelt ook bij NS. Na 22 jaar intensief samenwerken, maatwerk laten maken is
de afh ankelijkheid van één leverancier enorm. Je kunt dan wel spreken van een
vendor lock-in. De NS kan geen kant op, zou je zeggen. Toch is die afh ankelijkheid wel
te doorbreken als je echt wilt. Enerzijds zit dat in het gebruik van open standaarden
die migratie mogelijk maken. Maar net zo belangrijk is het goed documenteren van
de omgeving, de soft ware en de parameters. Tot slot moet het proces met een open
houding worden doorlopen. Dan hebben nieuwe spelers een echte kans om toetsbare
scenario’s neer te leggen.
Aan de huidige praktijk valt veel te verbeteren, zelfs voor een partij als de NS met
bovenmatig veel aanbestedingsperikelen. Door dat slimmer te doen, voorkom je in
ieder geval de situatie dat je aan de leverancier moet vragen de website plat te gooien,
te kuisen en er een ronkend besparingscitaat op te zetten.
Brenno de Winter is onderzoeksjournalist met expertise in beveiliging en privacy.
@Brenno
Brenno de Winter
www.ictmagazine.nl
MANAGEN MET BETROUWBARE ICT
WWW.VANCIS.NL
• Microsoft Outlook• Salesforce.com
• SharePoint• IBM Notes
Secure Enterprise Dropbox
WWW.SECUREDROPBOX.NL
Volg ICT/Magazine ook op facebook.com/ICTmagzineNL
www.ictmagazine.nl
1612 juni 2015
ICT-BREED
De startup Magnetic.io ontwikkelt software voor
microservices-architecturen, waarbij gebruik wordt
gemaakt van zogeheten containersoftware. Micro-
services en containers werken uitermate goed samen
en maken het mogelijk om slimmer en sneller nieuwe
diensten en updates uit te rollen. Dat gaat het jonge
bedrijf zo goed af dat er al plannen zijn om een
tweede kantoor te openen… in Silicon Valley.
De theorie
Toenemende virtualisatie maakt het voor grote
bedrijven met veel verschillende diensten steeds
moeilijker om snel nieuwe applicaties en diensten uit
te rollen. Er is behoefte aan overzicht en snelheid.
De Agile werkmethode DevOps (een samenstelling
van de termen ‘development’ en ‘operations’) omvat
de integratie van het ontwikkelen en geautomatiseerd
in productie nemen van software. Het is voort-
gekomen uit de frustratie dat veel it-projecten te laat
worden opgeleverd, onderpresteren en hun investe-
ringen niet terugverdienen. Rond DevOps ontstond
de behoefte software sneller te kunnen testen en uit
te rollen naar productie – Continuous Integration (CI)
en Continuous Delivery (CD). Zo werd het idee van
containersoftware ontwikkeld, wat werkt volgens
hetzelfde principe als een fysieke container. Alle
benodigde bestanden en versies voor een complete
softwareapplicatie worden verpakt in een standaard
softwarecontainer die op elk besturingssysteem kan
draaien dat compatible is met deze containerstandaard.
Doordat het OS niet mee hoeft te worden verpakt
in de container zijn containers vele malen sneller,
kleiner en efficiënter dan Virtual Machines (VM’s).
Door deze hogere efficiency en standaardisatie kunnen
bedrijven sneller ontwikkelen en innoveren.
Magnetic.io ontwikkelt opensource software die veel-
gebruikte containersoftware aanstuurt en daar waarde-
volle functionaliteit aan toevoegt. Hiermee wordt het
mogelijk om de voordelen van microservices-
architecturen sneller en beter te gebruiken. Deze
microservices worden vaak ingezet rond specifieke
vraagstukken zoals het in kaart brengen van grillig
en onvoorspelbaar bezoekersverkeer en het continu
en hoogfrequent doorontwikkelen. Microservices-
architecturen maken vrijwel altijd gebruik van
containers om de snelheid en schaalbaarheid te
realiseren. Ook zonder microservices kunnen
containers effectief worden ingezet.
Watertanden
Tot zover de theorie. Hoewel de Amsterdamse
startup nog in de kinderschoenen staat, wil het wel
profiteren van het ‘first mover advantage’. “Onze
eerste strategische samenwerking is met software-
bedrijf Trivento,” zegt CEO en een van de oprichters
Olaf Molenveld. “Ook hebben we een intentie-
samenwerking met de Rabobank.” Molenveld en zijn
medeoprichters zagen een paar jaar geleden dat
organisaties als Netflix, Spotify, Twitter en AirBnb
hun eigen systemen ontwikkelden op basis van
containersoftware, microservices en reactive
frameworks. Het succes ervan doet veel bedrijven
watertanden, maar zelf ermee aan de slag gaan is
meestal een onbereikbaar dure en complexe wens.
Het opensource-project van Magnetic.io, Vamp,
verpakt de inzichten en technologieën op het gebied
van containers en microservices in een snel toepas-
baar en krachtig product, dat gratis te downloaden is.
Snel en datagedreven
Volgens Molenveld worden de succesvolle toepas-
singen op dit gebied vooralsnog vaak gedaan door
bedrijven die in technisch opzicht al volwassen zijn.
“Ik bedoel bedrijven die snel en datagedreven willen
werken en nieuwe toepassingen vlot, maar op een
gecontroleerde manier willen uitproberen. Eerst
maakten ze de reis naar de cloud, vervolgens wilden ze
agile werken en gingen ze aan de slag met containers
om het beheer van development gemakkelijker te
maken. Als je dan op het punt komt dat je je oude
monolitische applicatie in kleinere brokjes moet
gaan opsplitsen, om sneller en met minder risico te
kunnen innoveren, heb je veel aan de microservices-
architecturen. Je voorkomt de zoveelste logge con-
structie waaraan je weken moet sleutelen om een
mooie functionaliteit toe te voegen (big bang).
Tegelijkertijd heb je veel meer overzicht en controle.
Als je weet dat 60 tot 90 procent van de software-
matige probeersels het niet of minder goed doen dan
verwacht, wil je geen kapitalen steken in het lang-
durig ontwikkelen van grote brokken nieuwe
functionaliteit. Tegelijkertijd moet je wel blijven
innoveren om in de markt te blijven meedraaien.”
Ook softwaregigant Microsoft lijkt het trucje door te
hebben. Het bedrijf kondigde eerder dit jaar al aan
dat Windows 10 de laatste ‘big bang release’ zal zijn.
Luchtverkeersleiding
Molenveld maakt met betrekking tot microservices-
en containersoftware de vergelijking met een lucht-
verkeersleiding. “Het houdt in de gaten wat er in alle
containers van een microservices-systeem zit, waar
deze op elk moment zijn, wat hun status is en wat hun
uiteindelijk bestemming, verbindingen en gebruik
zijn. Een complex systeem wordt zo teruggebracht
tot een overzichtelijk formaat.”
Microservices en containers werken met bestaande
systemen die Linux-compatible zijn. Bedrijven die
flink hebben geïnvesteerd in storage en PaaS hoeven
dat dus niet aan de kant te gooien. Evenmin zijn
aanvullende dure contracten nodig. Molenveld:
“Met Vamp kun je nieuwe functionaliteiten snel en
in productie testen op een relatief klein groepje
gebruikers. Zo kun je zien of het werkt en hoe het
gebruikt wordt. Op die manier kun je varianten
uitproberen met verschillende algoritmes erachter.
Aan de hand van de aldus verzamelde data kan je
zien wat het beste werkt. Het verlaagt de drempel
om nieuwe dingen uit te proberen, terwijl je ook
de kosten in de hand houdt.”
Gemeengoed
Ook de minder grote bedrijven die veel met de cloud
doen, kunnen binnenkort meeprofiteren van deze
nieuwe ontwikkelingen. Begin 2016 brengt Mag-
netic.io enterprise-modules op de markt, zodat Vamp
ook in bedrijfskritische omgevingen kan draaien met
alle bijbehorende governance- en control-vereisten.
Volgens Molenveld worden containertechnologie
en microservices-architecturen binnen twee jaar
gemeengoed. Het gaat dezelfde weg als de cloud, dat
ook ooit onbekend was en dus onbemind, maar nu
in vrijwel alle gevallen de norm is geworden. “Ook
bedrijven die nu nog horizontaal gescheiden zijn
ingericht in technische silo’s, zullen verder gaan
werken met continuous delivery, DevOps en micro-
services. Daaruit zal vanzelf de behoefte groeien
om zich verticaal en full-stack te gaan organiseren.
Het zal dus hard gaan en niet bij een Nederlandse
vestiging alleen blijven. We lopen nu mee in de
wereldwijde voorhoede van de microservices- en
containertechnologie. Om daar te blijven willen
we toch naar Silicon Valley. Daar wordt het tempo
bepaald. Daar gebeuren de grootste technologische
innovaties en is de adoptie ervan ook het snelst.
Europa vindt dergelijke ontwikkelingen enger dan
de VS en loopt daarom altijd wat achter. Intussen
blijven we ook in Amsterdam, want juist daar maken
veel bedrijven van containertechnologie gebruik.”
ContainersoftwareEen nieuwe gamechanger na de cloud?
door: Lisa Mooijman
Niet alle technologische innovatie komt uit het verre Silicon Valley. De meest recente
vliegende start komt namelijk uit Amsterdam.
www.ictmagazine.nl
1712 juni 2015
UITGELICHT
“BI4SAP Live brengt rust”
Inzicht en gemak dankzij BI-oplossing
van Ensior
door: Ed Lute
Nog altijd worstelen veel bedrijven met het tijdig verkrijgen van betrouwbare bedrijfs-
informatie uit hun SAP-systeem. Het lijkt een probleem van alle tijd, maar met BI4SAP
Live van de BI-specialisten van Ensior, komt er schot in de zaak. Sander Honig, Commercieel
Directeur bij Ensior: “Bedrijven hebben veel onrust van het feit dat SAP – met name in de
hoek van hun Business Warehouse-oplossing – zich moeilijk laat ontsluiten. Met onze
oplossing brengen wij rust.”
In het grotere MKB-segment zijn de it-mensen
veelal de meeste tijd kwijt met het vergaren en be-
werken van de gegevens en het samenstellen van de
output. Daardoor blijft er nauwelijks meer tijd over
voor de analyse, terwijl dat precies andersom zou
moeten zijn. Bovendien levert de output vooral
discussie op over de juistheid van de cijfers, omdat
er meerdere versies van de waarheid bestaan.
Kortom, er wordt veel tijd, geld geïnvesteerd in iets
dat veel frustratie en onvoldoende rendement op-
levert. Ensior is Gold Partner van SAP, maar Honig is
eerlijk over de tekortkomingen van deze ERP-reus.
“De Business Warehouse middelen die SAP tot nu toe
heeft aangereikt om snel de juiste bedrijfsinformatie
boven water te krijgen, zijn dusdanig complex dat
het niet meer past in deze tijd van snelle informatie-
voorziening.”
Pijnpunten
Onvoldoende inzicht blijft veruit het grootste
pijnpunt. “Wie inzicht wil verkrijgen via de SAP
Business Warehouse-oplossing, moet daar fl inke
kosten en serieus tijd aan spenderen,” weet Honig.
“SAP BW is weinig fl exibel waardoor er geen snelle
respons mogelijk is op business-vragen die iedere
week kunnen veranderen. Ook is het verkrijgen
van gecombineerde informatie over verschillende
SAP-modules, zoals bijvoorbeeld SD en FICO niet
standaard voorhanden. Er is ook grote behoeft e
aan integratie van gegevens uit SAP en niet-SAP-
systemen.” Ook ontbreekt het aan realtime inzicht.
Inzicht in cijfers tot en met gisteren volstaat voor
een groot deel van de business-vragen, maar een
creditcardmaatschappij wil echt nú weten wiens card
tegelijkertijd in China en Afrika wordt gebruikt.
Daarnaast is er voor een datawarehouse substantieel
ict-beheer nodig. Honig: “Er moeten allerlei services
en systeemlagen in leven worden gehouden. Als er
dan ergens een rapport moet worden aangepast,
kost het dagen om dit te realiseren, waarbij men
kampt met afh ankelijkheid van IT.”
Om al deze pijnpunten te verhelpen heeft Ensior
BI4SAP Live ontwikkeld. De oplossing is volledig
gebaseerd op SAP BusinessObjects. Honig meldt
dat SAP volmondig onderkent dat deze oplossing
het voor veel bedrijven gemakkelijker maakt om BI
te beoefenen. “SAP ondersteunt ons ook daarin.”
Flexibel
BI4SAP Live maakt gebruik van een door Ensior
ontwikkeld virtueel datamodel, de zogeheten Universe.
De Universe is een semantische metadatalaag
waarin de doorgaans onbegrijpelijke SAP-tabel-
namen zijn vertaald naar business-termen. In de
metadatalaag zijn tevens alle defi nities van de
rapportage-objecten opgenomen. Geen discussies
meer over de output dus, iedereen rapporteert via
hetzelfde model. De Universe kan zonder tussen-
komst van een Business Warehouse, informatie uit
de SAP-tabellen (of een kopie daarvan) ontsluiten.
Dit bespaart veel datawarehouse ontwikkelings-
en beheerskosten en maakt je bijzonder fl exibel.
Virtueel kijkglas
Uit de duizenden tabellen van SAP heeft BI4SAP
Live er ongeveer 450 gedestilleerd die nodig zijn
voor rapportage en analyses. De tabellen die niet
ter zake doen, blijven buiten beeld. Via het virtuele
datamodel worden de meest gangbare modules
van SAP aangesproken en eventueel gecombineerd
met niet-SAP-systemen. Het slaat geen data op,
maar is in feite een virtueel kijkglas. “Onze aanpak
is mogelijk dankzij de snelle groei van de reken-
kracht van BusinessObjects, maar ook van de
hardware, de CPU’s en het werkgeheugen,” aldus
Honig. “Daardoor is het nu slimmer om de data
virtueel te modelleren in plaats van in plaats van
het fysiek op te slaan zoals in een dataware-
house. Wanneer ik bijvoorbeeld de omzet per ver-
tegenwoordiger per productcategorie over een
bepaalde periode wil weten, dan selecteer ik die
objecten eenvoudigweg in BI4SAP Live. Via dat
kijkglas haal ik de informatie uit de benodigde
tabellen in SAP om die vraag te beantwoorden.”
Dit kan realtime, maar de klanten doen dit meestal
op een platte dagelijks bijgewerkte kopie van de
betreff ende tabellen in een uiterst snelle Sybase IQ
rapportagedatabase. De licentie hiervoor zit inbe-
grepen in de BusinessObjects Analytic Edition.
In totaal bevat BI4SAP Live 30 informatiegebieden
op de meest gebruikte SAP modules. Als quick-start
wordt een hele set standaardrapporten mee gele-
verd. Met BI4SAP Live levert Ensior een oplossing
voor alle bestaande pijnpunten. De direct aan-
toonbare winst bestaat uit inzicht, fl exibiliteit en
tijdwinst. Minder eenvoudig aantoonbare voordelen
zitten in de informatievergaring zelf. Met snelle en
juiste informatie over bijvoorbeeld de gemiddelde
uitstaande betaling per klant, gecategoriseerd naar
belangrijke en minder belangrijke klanten, kan
veel beter worden gestuurd op het incassotraject.
Daarin, in het nemen van slimmere beslissingen,
liggen de grootste voordelen. Volgens Honig ligt
de toekomst in datagedreven bedrijfsvoering. “Als
je organisatie niet datagedreven is en niet analytisch
wordt bestuurd, ga je het verliezen.”
De vier ‘s’-en van Ensior
BI-specialist Ensior is actief op vier gebieden: 1) Services, advies en consultancy op het
gebied van BI. 2) Software, als reseller van SAP-producten. 3) Support voor de geleverde systemen.4) Solutions. Daarvan is BI4SAP Live
vooralsnog de belangrijkste exponent.
In de praktijk
Modiform, een productiebedrijf van verpakkingen en kweeksystemen voor de tuinbouw, had behoefte aan snellere informatievoorziening, met rapportage over diverse SAP-modules heen. Ook wilde het bedrijf minder it-afhankelijkheid. De business-manager moet zelf zijn analyses kunnen doen. Na een grondig onderzoek van de diverse mogelijkheden, zoals Every Angle, Business Insight voor SAP van VCD en QlikView, koos het bedrijf voor BI4SAP Live van Ensior. Een belangrijk criterium was het gemak en fl exibiliteit van het verkrijgen van de rapportage. De andere tools bleken toch te moeilijk. Er werd in twee weken een Proof of Concept gedaan, waarna de klant reageerde: “Hier heb ik nu vijf jaar op gewacht. Voor het eerst heb ik nu inzicht in mijn winstgevendheid per klant.”
www.ictmagazine.nl
1812 juni 2015
DETACHERING
Een vraag om inzet van tijdelijke resources kan
onder meer via portals worden ingevuld. Hoewel
Hogenhuis de grootste waarde legt bij het warme
contact, vindt hij de opkomst van de portals een
positieve ontwikkeling. “Het stelt bijna iedereen in
staat om zaken met elkaar te doen. Wie lid is van
een portal krijgt alle aanvragen te zien binnen een
bepaald domein of organisatie. Het staat iedereen
vrij daar aanbiedingen op te doen en cv’s te verstu-
ren. Dat blijft onpersoonlijk tot je als aanbieder
mee mag op een intakegesprek. Eigenlijk wordt
het contact pas vanaf dat moment warm en kun je
achterhalen waar de pijn zit bij die klant en wat ze
precies nodig hebben.”
Regen van kansen
De brokers mogen veelal personeel leveren wanneer
een ‘preferred’ leverancier niet aan een bepaald
verzoek kan voldoen. “Ook in die vorm probeer ik
altijd meer toegevoegde waarde te leveren,” vertelt
Hogenhuis. “Het is de kunst om achter de werkelijke
vraag te komen en dat lukt je door gesprekken te
hebben. Mede door de crisis verliep de meeste
communicatie via de e-mail. Langs die weg krijg je
via de portals en als broker weliswaar een regen
aan kansen, maar daar moet je dan net die drie
kansrijke druppels uit weten te vangen.” Tot slot
noemt Hogenhuis nog de quick wins: “Een aanvraag
die binnenkomt valt nagenoeg samen met iemand
die net terugkomt van een klus. Je hebt dan eigenlijk
direct een match.”
Niet alleen de klant, maar ook de zzp’er krijgt aan-
dacht. “Het is belangrijk,” legt Hogenhuis uit, “dat
je onder hen loyaliteit creëert jegens ditp. Regel-
matig besteden we aandacht aan fi eldmanagement,
of we lunchen samen om de kansen over en weer
te bespreken. Daarnaast verzorgen we trainingen
en organiseren we bedrijfsuitjes.”
Andere diensten
Ditp is ook actief in andere lines of business: managed
services en soft ware development. Momenteel werkt
het merendeel van de eigen medewerkers in project-
verband binnen beheer & exploitatie, soft ware-
projecten en packaging. “Daar kiezen we bewust
voor,” vertelt Hogenhuis. “Onder meer vanwege de
contractduur. Bij managed services loopt een
contract van één tot vijf jaar en bij detachering begint
een contract altijd bij drie maanden. Een ander
groot voordeel is dat wij via die andere diensten
sneller in de rol van ict-navigator terechtkomen en
daarmee een warm contact realiseren. Uiteindelijk
is dat het streven, omdat ik dan beter weet wat er
speelt bij een klant en ik voor hem de perfecte
match kan verzorgen.”
De waarde van het warme contact
Detachering anno 2015Voor de leek is detachering wellicht iets van voorbije tijden, maar niets is minder waar.
Het bedrijfsleven en de publieke sector maakt er nog veelvuldig gebruik van. Hoe heeft
de wereld van detachering zich ontwikkeld? Volgens Peter Hogenhuis, partner bij ditp
zijn er anno 2015 diverse manieren om tot een match te komen: “Maar wat voortkomt
uit een warm contact leidt mijns inziens tot een betere detachering.”
www.ictmagazine.nl
1912 juni 2015
DETACHERING
Ik zorg voor de juiste
persoon op de juiste plek
tegen het juiste tarief
Sharon
Q&A DETACHERING
Detacheren is mensenwerkIntermediair wint het van de Marktplaats
Staffi ngteam, baken van vertrouwenSnel, betrouwbaar en betrokken
Al vanaf de oprichting in 2005 hanteert Q&A ICT Dienstverlening BV de slogan ‘De juiste
persoon, op de juiste plaats, tegen het juiste tarief’. En nog steeds geloven wij hierin.
Want detacheren is mensenwerk. Helaas zien wij steeds vaker dat bij met name (semi-)
overheidsinstellingen de Marktplaats populairder wordt.
door: Jeroen Slebe
Vertrouwen en samenwerking, dat is waar het bij ons om draait. Een persoonlijke, lange
termijnrelatie is voor ons belangrijker dan snelle winst. Wij investeren veel in relaties en
we zijn er dan ook trots op dat we al jarenlang met dezelfde klanten samenwerken en
dat ze het prettig vinden om ons als partner te hebben. Onze opdrachtgevers en onze
kandidaten kennen wij persoonlijk; wij weten wat hen beweegt en wat zij zoeken.
Bedrijven kiezen voor de Marktplaats om freelancers
en ook lokale bedrijven een kans te geven zaken te
doen met de instelling en uiteraard om de economisch
beste aanbieding te krijgen. Omdat er geen direct
persoonlijk contact is tussen aanvrager en aanbieder
geeft de aanvrager in de Marktplaats een aantal
criteria op. Als je op die criteria de hoogste score haalt,
wordt de kandidaat uitgenodigd voor een gesprek.
Maar wat weet je dan als aanvrager? De kandidaat
voldoet aan de gestelde eisen en is het voordeligst.
Meer niet. Past de persoon in jouw organisatie?
Heeft hij wel de juiste gegevens ingevuld? Heb jij
als aanvrager wel de juiste criteria gesteld? Al deze
zaken weet je pas als je het gesprek aangaat. Helaas
draait dit niet zelden uit op een teleurstelling.
Persoonlijk contact
Weten wat er bij je klant gebeurt, is essentieel om de
juiste kandidaat te selecteren en succesvol te plaatsen.
Succesvol plaatsen is voor Q&A ICT Dienstverlening
als de aanvrager én de kandidaat tevreden zijn. Als
een intermediair een aanvraag krijgt, checkt hij met
de klant of de gestelde eisen de juiste zijn. Uiteraard
behoren hiertoe de harde eisen zoals certifi ceringen
en opleidingen, maar zeker ook de soft skills. Geeft
een percentage een goede indruk over de commu-
nicatieve vaardigheden van een kandidaat? Als hij die
niet heeft , zal de kandidaat dit zeker niet uitvoerig
in de Marktplaats beschrijven.
Te harde eisen
De intermediair doet vooraf de selectie, zodat de
aanvrager geen gesprekken hoeft te voeren met
kandidaten die niet voldoen. Het kan ook voorkomen
dat sommige eisen te hard gesteld zijn. Zoals toen
in de Marktplaats MBO-4 als opleidingseis werd
gesteld. Een goede kandidaat met een HBO opleiding
werd afgewezen, omdat hij geen MBO diploma
had. Verloren kans dus. Dit soort missers worden
afgevangen door een intermediair. Hij weet wat er
bij de klant speelt, kent de organisatie en kan direct,
persoonlijk met de juiste contactpersoon schakelen.
Persoonlijk. Want detacheren is mensenwerk.
Verlengstuk van klant
Maar de intermediair doet meer. Hij zorgt onder
meer voor de correcte afh andeling van de facturering,
aanvraag VOG enzovoort. Hierdoor hoeft de klant
uitsluitend zaken te doen met de intermediair in
plaats van met diverse eenmansbedrijven of BV’s.
Met meerdere bedrijven zaken doen, betekent met
meerdere bedrijven afspraken maken, meer evaluaties,
meer facturen. En hoe en met wie gaat de klant
evalueren? Concluderend, de intermediair wint het
op punten van de Marktplaats. Om de juiste match
te kunnen maken moet er gedegen inzicht zijn in
wat de klant zoekt. Als intermediair ben je een ver-
lengstuk van de klant met wie een lange termijn-
relatie bestaat. Dit werkt kosten- en tijdbesparend.
Weten wat Q&A ICT Dienstverlening voor uw or-
ganisatie kan betekenen? Neem contact op met
Wim de Hoogt voor het maken van een afspraak.
Q&A | ICT Dienstverlening
Stationsstraat 27 . 4001 CD Tiel
[t] 0344 – 627 230
[f] 0344 – 627 330
Wij – Arnout Jaarsma, Jeroen Versnel en onder-
getekende – komen uit de wereld van de personeels-
bemiddeling. We kennen dus het klappen van de
zweep. En over één ding waren en zijn we het roerend
eens: Het kan zóveel beter. Daarom richtten wij in
2012 Staffi ngteam op. Een bemiddelingsbureau
dat het gewoon doet zoals het moet. Met oprechte
aandacht voor opdrachtgever en kandidaat. Aan-
trekkelijke tarieven en heldere kernwaarden. Eerlijk
en betrouwbaar. Betrokken en bevlogen. Het klinkt
eenvoudig, maar hiermee onderscheiden wij ons
echt in de markt. Het is dan ook niet voor niets dat
het aantal opdrachten elk jaar verder groeit en dat
we steeds meer mensen kunnen aannemen.
Stapje extra
Bij ons weet je direct waar je aan toe bent, of je nu
opdrachtgever, kandidaat of collega bent. Wij weten
wat jij wilt en doen onze uiterste best om je te helpen
jouw doel te realiseren. Onze bevlogenheid en be-
trokkenheid maakt ook dat we altijd dat stapje extra
willen doen. Wij kennen iedereen persoonlijk en het
maakt niet uit wie van ons team je spreekt, wij weten
wie jij bent en wat jij wilt. En weten we dat niet, dan
vragen we ernaar. Want mensen vinden en met elkaar
verbinden, dat is waar het om draait in ons vak.
Young professionals en
it-specialisten
Staffi ngteam werkt met een groeiend team van young
professionals en it-specialisten met jarenlange
ervaring die in vaste dienst zijn, of door ons worden
aangetrokken. Onze selectiecriteria zijn streng en
volledig afgestemd op de eisen van de opdrachtgever.
Door de sterke, persoonlijke kwaliteiten van pro-
fessionals te koppelen aan specifi eke wensen van
klanten dragen wij immers bij aan het succes van
alle partijen.
Werkgebieden
Staffi ngteam is dé partner voor het onderhouden
en beheren van complexe ict-infrastructuren.
Als nichespecialist hebben wij toegang tot de
gehele markt van beschikbare ict-professionals.
Of het nu gaat om systeembeheer, migratietrajecten
of ondersteuning bij werkplek of helpdesk, wij
vinden de geschikte professional.
Onze diensten:
• Detachering
• Deta-vast
• Werving & selectie
Dit biedt onze klanten de voordelen van een per-
soonlijke en toegewijde dienstverlening, scherpe
tariefstelling, snelle service en een betrouwbare en
transparante partner.
Alpe d’Huzes
In 2015 is Staffi ngteam partner van Alpe d’Huzes.
Op 4 juni beklom Jeroen Slebe de Alpe d’Huez
voor KWF. Vergelijkbaar met onze instelling
‘opgeven is geen optie’.
www.ictmagazine.nl
2012 juni 2015
UITGELICHT
Gelukkig wordt dat in sommige gevallen zorgvul-
diger gedaan. Die partijen onderkennen dat ze te
maken hebben met beeldkritische werkplekken.
Denk daarbij aan meldkamers van de politie of
aan de grafische wereld waar langdurige weergave
van echte kleuren belangrijk is. Of in de medische
omgeving waar monitoren worden gebruikt voor
radiologie of voor diagnostiek op basis van CT-scans
of röntgenfoto’s. Daar is men zich bewust van het
belang van kwalitatief hoogwaardige monitoren.
Nadelige gevolgen
Vaak wordt vergeten dat we vele uren per dag naar
een beeldscherm kijken. Zeker in de dienstverle-
nende sector en bij andere kenniswerkers – waar
tegenwoordig toch veruit de meeste mensen
werken – brengen we hele dagen door achter een
beeldscherm. En dan hebben we de privésituatie
nog niet eens meegerekend, waarbij men kijkt naar
een televisie, tablet, smartphone enzovoort. Vaak
onderschatten mensen de nadelige gevolgen die
kwalitatief minder goede monitoren kunnen hebben
op hun ogen. Dit wordt bevestigd door diverse
Arbo-studies. Daaruit blijkt dat goede beeldkwaliteit
niet alleen een aangename werksituatie bevordert,
maar het kan zelfs leiden tot een hogere productivi-
teit. Want vermoeide ogen verstoren de concentratie.
EIZO wil stimuleren om verder te kijken dan alleen
het formaat en de aanschafprijs van een monitor.
Kosten besparen
Tijdens de ontwikkeling en het ontwerp van een
EIZO monitor wordt er rekening gehouden met
het voorkomen van stress, productiviteitsverlies
en lichamelijke klachten. Door ervoor te zorgen
dat de monitor een goede beeldkwaliteit heeft en
optimaal kan worden ingesteld en afgesteld, kan
dit al worden gerealiseerd. De minimale extra
investering die nodig is voor de aanschaf van een
kwalitatief goede monitor wordt gedurende de
gebruiksperiode ruimschoots terugverdiend door
een hogere productiviteit en het welzijn van de
werknemer. Deze gebruiksperiode staat bij EIZO
minimaal op vijf jaar, omdat er standaard vijf jaar
garantie wordt geboden. Een bijkomend voordeel
is dat de monitoren een laag energieverbruik heb-
ben en zo extra kosten kunnen worden bespaard.
Verschillende behoefte
Het uitgebreide assortiment van EIZO biedt voor elke
taak het ideale beeldscherm, met schermdiagonalen
van 19 tot 60 inch. Daarnaast ondersteunen de
FlexScan monitoren, die speciaal zijn ontworpen
voor op kantoor, met hun innovatieve, ergonomische
en milieuvriendelijke functies een manier van
werken die nog efficiënter en aangenamer is. Het
moderne ontwerp met buitengewoon smalle randen
bespaart tevens veel plaats en zorgt voor een opge-
ruimde en compacte werkruimte. Daardoor zijn
de monitor ook uitermate geschikt voor een multi-
monitoroplossing.
Om overeind te blijven in een sterk concurrerende markt moeten MKB-bedrijven vandaag
de dag alle (it-)zeilen bijzetten. Een van de belangrijkste uitdagingen waar zij voor staan,
is het automatiseren en stroomlijnen van de explosief groeiende documentstroom.
Het implementeren van een kostbaar ERP-systeem
is niet meer de enige oplossing om dit te realiseren.
Slimme multifunctionele printers zijn inmiddels
geduchte rivalen geworden. Bovendien zijn zulke
MFP’s ook nog eens aanzienlijk voordeliger. OKI,
leverancier van zakelijke printoplossingen, heeft
onlangs een serie multifunctionele A3-kleuren-
printers op de markt gebracht die met hun open
platform naadloos in de documentstroom geïnte-
greerd kunnen worden om zo het beheer van
documenten te verbeteren.
5 argumenten
In een recente whitepaper van IDC, gesponsord door
OKI, worden vijf argumenten genoemd waarom
bedrijven er goed aan doen slimme MFP’s in huis te
halen. Argument één is dat dergelijke multifunctio-
nals softwaretools bevatten die de automatisering
van bedrijfsprocessen betaalbaar maken. Iets wat telt
aangezien een derde van alle bedrijven documenten
wil gaan digitaliseren, mede onder druk van de
toenemende mobiliteit van medewerkers. Een
tweede argument is de stijgende vraag naar auto-
matiseringsoplossingen ter verhoging van de pro-
ductiviteit. Bijna zeventig procent van de bedrijven
zet daar nu al tools voor in. De mogelijkheid docu-
menten op één locatie te archiveren en informatie
beter toegankelijk te maken, wordt als een belangrijk
voordeel van geautomatiseerde bedrijfsprocessen
gezien. Het derde argument is dat slimme MFP’s
veilige toegang tot gevoelige bedrijfsinformatie
bieden. Een groot pluspunt in een tijd waarin it-
beveiliging topprioriteit is. Verder (argument vier)
lijkt de gebruiksvriendelijke, intuïtieve touchscreen-
interface van deze devices op die van een tablet of
smartphone, wat de acceptatie onder eindgebruikers
bevordert. En tot slot (argument vijf) kunnen soft-
warefuncties eenvoudig geactiveerd en geüpgraded
worden, terwijl oplossingen van derden gemakkelijk
te integreren zijn. Stuk voor stuk pre’s om ‘u’ tegen
te zeggen.
Kanaliseren en centraliseren
De nieuwe multifunctionals van OKI staan op al deze
punten hun mannetje. De slimme 4-in-1 A3-kleuren
MFP’s uit de MC800-serie beschikken over een
geïntegreerd smart Extendable Platform (sXP) dat
de documentstroom stroomlijnt en het document-
beheer vergemakkelijkt. Hierdoor lenen ze zich bij
uitstek voor documentintensieve taken. Daarnaast
bieden deze MFP’s allerlei handige extra’s die de
flexibiliteit bij documentbeheer vergroten. Zo
kunnen gebruikers gratis geavanceerde programma’s
downloaden als ABBYY FineReader Sprint, krachtige
OCR-software voor het snel en simpel omzetten
van papieren documenten in makkelijk bewerkbare
en doorzoekbare elektronische tekstbestanden, en
SENDYS Explorer Lite, servergebaseerde software
voor het importeren, converteren en distribueren van
documenten afkomstig uit verschillende bronnen.
Dit alles zorgt voor een hogere productiviteit, grotere
efficiency en lagere kosten. Erwin Bader, Country
Manager Nederland van OKI Systems, ziet dan ook
grote mogelijkheden voor deze devices, vooral in
het MKB: “Met de betaalbare slimme MFP’s uit onze
MC800-serie kunnen nu ook kleine en middel-
grote bedrijven de almaar uitdijende document-
stroom op eenvoudige wijze kanaliseren en centra-
liseren. Daarmee voorzien deze multifunctionals in
een behoefte die volgens de whitepaper van IDC
nog altijd sterk groeit.”
De propositie van EIZO is het invullen van een deel van de complete werkplek. Daar zien we
dat monitoren de laatste jaren steeds meer worden beoordeeld als een commodityproduct.
Bij het bestellen van hardware gaat de meeste aandacht uit naar de specificaties van de
computer of thinclient en wordt een monitor automatisch mee besteld. Volgens EIZO
wordt daar vaak te snel in besloten en te weinig over nagedacht.
EIZO Corporation
De in 1968 opgerichte EIZO Corporation is wereldwijd actief als toonaangevend producent van high-end monitoren. Monitoren van EIZO staan voor voortreffelijke beeldkwaliteit, een lange levensduur en innovatie. Ze worden gebruikt in backoffices, ziekenhuizen, luchtver-keersleidingscentra, designstudio’s, dealingrooms enzovoort. Het hoofdkantoor van EIZO is in het Japanse Hakusan gevestigd en het bedrijf heeft een notering aan de Tokyo Stock Exchange. EIZO wordt in meer dan zestig landen door dochterondernemingen en exclu-sieve distributeurs vertegenwoordigd. EIZO Europe GmbH, heeft voor de Nederlandse markt een vestiging in Eindhoven. Meer informatie: www.eizo.nl
Het belang van goede beeldkwaliteit
Slimme MKB’ers kiezen slimme MFP’s
Nieuwe multifunctionals van OKI geknipt voor kostenefficiënt documentbeheer
www.ictmagazine.nl
2112 juni 2015
UITGELICHT
Ten onrechte wordt vaak gedacht dat
standaardisatie de keuzevrijheid inperkt.
Niets is minder waar. Standaardisatie
schept juist ruimte voor fl exibiliteit. Als
de processen op hoofdlijnen goed zijn
gestructureerd – dus als duidelijk is wie
wat wanneer moet doen –, ontstaat er meer
autonomie voor de manier waarop dit
gebeurt. Wat betekent dit in de praktijk?
Organisaties moeten vandaag de dag steeds sneller
kunnen reageren op wijzigende omstandigheden.
Doordat een nieuwe concurrent bestaande business-
modellen op zijn kop zet, door wijzigende wet- en
regelgeving, door veranderende klantwensen. Door
processen wereldwijd te standaardiseren kunt u
sneller op deze veranderingen inspelen. U wordt
een ‘adaptive enterprise’. Het is dan natuurlijk wel
belangrijk dat het soft wareplatform dat uw operatio-
nele processen ondersteunt snel kan worden aan-
gepast. Ook dat is eenvoudiger bij een grote mate
van standaardisatie, want dan kunnen deze aan-
passingen worden gerealiseerd door een andere
confi guratie.
Continue verbetering
Organisaties die hun operationele processen end-
to-end digitaliseren, kunnen bovendien beter gebruik-
maken van de inzichten die medewerkers op de
werkvloer opdoen. Het is immers eenvoudig om het
proces op basis van hun feedback aan te passen.
Verbeteringen worden meteen op alle locaties
doorgevoerd. Zo voorkomt u dat verschillende
vestigingen hetzelfde wiel uitvinden. Wereldwijde
standaardisatie is mooi, maar dat moet meer
ruimte bieden voor lokaal ondernemerschap. Ieder
land kent immers zijn eigen wet- en regelgeving,
zijn eigen gewoontes en manieren van zakendoen.
Door alleen op hoofdlijnen te standaardiseren en te
digitaliseren, kan ieder land de precieze invulling
van ondersteunende processen lokaal bepalen.
Proof of the pudding
Het digitaliseren van de processen op hoofdlijnen
betekent bovendien dat medewerkers meer vrijheid
krijgen om het werk op basis van hun ervaring en
professionaliteit uit te voeren. Het systeem legt
immers alleen vast wat ze wanneer in welke vorm
moeten opleveren, maar het schrijft niet voor hoe
dat moet gebeuren. Dat kunnen medewerkers zelf
bepalen.
Organisaties als KLM, NS, Vopak en Nutreco digi-
taliseerden volgens deze principes operationele
processen met iCOLOGiQ EQMS. Zo stroomlijnt
KLM zijn wereldwijde auditmanagement met deze
soft ware. Kwaliteit en veiligheid zijn door uniforme
processen beter gewaarborgd. De NS Groep gebruikt
EQMS voor haar veiligheidssystemen en voor het
innovatieprogramma MijnIdee. Vopak past de
soft ware toe om met één centraal gemanaged veilig-
heidssysteem alle terminals te bedienen met de
juiste processen en rapportages. Animal Nutrition van
Nutreco, heeft haar wereldwijde leveranciers-
beoordelingen met iCOLOGiQ EQMS gestan-
daardiseerd, gedigitaliseerd en voorzien van
workfl ow.
Wat is iCOLOGiQ EQMS?
Een Enterprise Quality Management System (EQMS)
is gericht op het beheren van bedrijfsprocessen en
content voor organisatorische processen. Organi-
saties kunnen met een EQMS-platform hun onder-
steunende processen die niet zijn geautomatiseerd
middels ERP, CRM, HRM of een fi nancieel systeem,
digitaliseren en voorzien van workfl ow. Voorbeelden
zijn processen rondom kwaliteit, veiligheid, verbeter-
management, risicomanagement en compliance.
iCOLOGiQ heeft ruim 20 jaar ervaring met het
ontwikkelen van dergelijke systemen. Tot de klanten-
kring behoren verder bedrijven als Bayer, NedTrain,
Vopak, Abbott en KLM. Kijk voor meer informatie
op www.icologiq.nl.
Standaardisatie schept ruimteHogere fl exibiliteit en continue verbetering
Interview met Mart Groot CEO van mITE:
“Wij brengen realiteit in de MDM-markt”Iedere dynamische markt kan rekenen op veel publiciteit, zo ook Mobile Device Management.
Niet altijd is deze publiciteit een toonbeeld van realiteitszin. “Dat creëert vaak te hoge
verwachtingen,” meent Mart Groot, CEO van mITE.
De specialisten van mITE zijn dag en nacht bezig
met Mobile Device & Application Management –
ook bekend als Enterprise Mobility Management.
Ze verzorgen het volledige life cycle management
van advies tot implementatie en beheer. Daarnaast
lopen ze minimaal een jaar voor de troepen uit.
“Wij delen informatie uit de markt aan leveranciers,”
vertelt Groot, “zoals veranderingen bij klanten en
analyses. Op hun beurt informeren zij ons over
hun laatste ontwikkelingen en over opkomende
partijen met wie we in een vroegtijdig stadium
contact opnemen. Ook testen we hun oplossingen.
Zodoende weten wij als geen ander wat er nu en in
de nabije toekomst speelt.”
Pleisters plakken
Volgens Groot zal de markt het komende jaar een
kleine stap richting volwassenheid zetten. “Er is
meer kennis over mobile bij de bedrijven dan
voorheen. MDM wordt steeds serieuzer genomen.
Onze bestaande klanten plaatsen het naar de centrale
it-architectuur, omdat de noodzaak daarvan wordt
onderkend.” Ook ziet Groot dat Bring Your Own
Device (BYOD) een revival doormaakt. “De vraag
bij organisaties is niet langer ‘Doen wij aan BYOD
of niet?’ De vraag is nu eerder ‘Moeten we iedereen
zelf een device verstrekken of staan we BYOD
toe?’ Ook gaat security een steeds belangrijker rol
spelen. Dit zijn voor mij indicaties dat de markt
het niveau van het pleisters plakken ontgroeit.”
Beveiliging
Om nu te zeggen dat MDM volwassen is geworden,
gaat Groot toch te ver. “Het blijft een onvolwassen
markt, omdat het overwaait van privé naar het
zakelijke domein. Privé geloven mensen al snel dat
een en ander qua security en privacy goed geregeld
is. Die houding nemen ze mee de business in.
Gelukkig ziet een it-afdeling steeds beter in dat
ook dit deel uitmaakt van hun it-landschap.
De komende tijd zal het beveiligen van mobiele
informatie een hogere prioriteit krijgen. Voorheen
vond men een pincode op een toestel genoeg.
Later kwam daar encryptie bij. Inmiddels draaien
we met enkele bedrijven een pilot met een nieuwe
oplossing die proactief analyseert welke applicaties
safe zijn om op de devices van medewerkers te
laten draaien.”
Over niet al te lange tijd zijn organisaties alleen nog
verantwoordelijk voor het veilig borgen en ont-
sluiten van de informatie zelf. Hoe iemand bij die
informatie komt, wordt steeds irrelevanter. Groot:
“Wij maken hier al stappen in, door meer applicaties,
zoals Sharepoint, te ontsluiten. Daarnaast brengen
wij realiteit in deze markt. Deze nieuwe generatie
IT, waar mobiel werken onder valt, staat nog in de
kinderschoenen. Dus ondanks de dynamiek en
snelheid in deze markt mogen we nog niet ver-
wachten dat deze IT 2.0 infrastructuren naadloods
aansluiten op de huidige it-infrastructuur. Wij
helpen onze klanten om daarin de juiste stappen te
nemen en teleurstellingen te voorkomen vanwege
te hoge verwachtingen. Wij werken alleen met
oplossingen die écht werken.”
2212 juni 2015
www.ictmagazine.nlwww.ictmagazine.nl
BEDRIJFSNIEUWS
Lees meer bedrijfsnieuws op www.ictmagazine.nl
OKI Europe opent
Online Academy
OKI Systems heeft recent de nieuwe OKI Academy geopend. Het on-
line platform doet voor kanaalpartners dienst als dé primaire bron
voor OKI-cursussen voor verkoop, productontwikkeling, technologie
en nieuwe oplossingen.
Een van de belangrijkste evene-
menten van de cloud computing
community, Amazon Web Services
(AWS) Summit, vindt dit jaar
plaats op 2 juli in Amsterdam.
Het gratis, eendaagse event is de plek om
op de hoogte te blijven van de laatste
trends en ontwikkelingen op het gebied
van cloud computing. De van oorsprong
Nederlandse Werner Vogels, Chief
Technology Officer en vicepresident van
Amazon, neemt deze dag de keynote
voor zijn rekening.
Naast enkele presentaties, presenteren
tijdens de summit meerdere Nederlandse
bedrijven een bijzondere case over hun
eigen ervaringen met versnelde inno-
vatie dankzij de cloud. Op de summit
zijn er meerdere AWS-engineers ter plekke,
die verschillende technische sessies
voorbereiden.
Het interactieve, meertalige platform is
speciaal ontwikkeld om het uitgebreide
OKI-partnernetwerk te assisteren en
ondersteunen en van informatie te
voorzien. Door ontwikkeling van hun
kennis en expertise kunnen partners in
de contacten met klanten uitgebreider
advies bieden en zo extra omzet en
groei realiseren.
“Wij zetten ons volledig in voor het
sterke en gevestigde OKI-netwerk van
EMEA-kanaalpartners,” zegt Erwin Bader,
Country Manager Nederland. “Het nieuwe
platform van de OKI Academy richt zich
op alle ervaringsniveaus, capaciteiten en
focusgebieden en helpt onze partners
om aan allerlei uitdagingen en behoeften
van klanten tegemoet te komen met het
brede productassortiment en de oplos-
singen van OKI.”
Gebruikers die zich registreren krijgen
toegang tot een zich continu ontwikkelend
aanbod aan interactieve online trainings-
cursussen over bedrijfs- en sectorspeci-
fieke oplossingen. Ze kunnen trainings-
modules bekijken en afronden in hun
eigen tempo en omgeving. De OKI
Academy iOS en Android app is
beschikbaar voor desktop, tablet en
smartphone en kan op afstand worden
geopend en onderweg worden gebruikt.
Steeds als een cursus wordt afgerond,
krijgen de gebruikers punten, waarmee
zij toegang krijgen tot aanvullende kennis
en resources. Als een partner een toets
maakt, krijgt hij een certificaat toege-
zonden dat hij kan downloaden en kan
inzetten om zijn OKI-kennis te promoten
aan de hand van een ‘OKI Academy
Trained’-badge voor op zijn website of
profielen voor sociale media.
Na succesvolle afronding van een online
trainingscursus krijgt de gebruiker via
de OKI Academy app direct toegang tot
een hele serie ‘how to’-verkoopvideo’s en
aanvullende resources. Deze korte video’s
zijn ontwikkeld als ondersteuning tijdens
bijeenkomsten en presentaties en bieden
virtuele demonstraties van specifieke
productkenmerken die snel en eenvoudig
per e-mail met collega’s of klanten gedeeld
kunnen worden. Op het moment dat er
nieuwe cursussen verschijnen komen er
direct app updates beschikbaar via de App
Store en Google Play.
UTM firewall met geïntegreerde
802.11ac Wi-Fi van Sophos
Sophos heeft de eerste en enige UTM-oplossing met 802.11ac Wi-Fi-
integratie op de markt gebracht. De nieuwe SG 125w en SG 135w, uit
de Unified Threat Management (UTM)-serie van Sophos, integreren
draadloze toegang met firewall-bescherming.
Dat biedt ondernemingen met name in
het midden- en kleinbedrijf optimale
beveiliging, inclusief alle voordelen van
802.11ac draadloos, zoals slimmere
prestaties en beter hotspotbeheer.
Sophos heeft bovendien zijn aanbod in
Wi-Fi access points verder uitgebreid
met vier nieuwe 802.11ac-modellen voor
desktop en plafondbevestiging en de AP
100X, een nieuw en robuust 802.11ac-
model voor outdoor gebruik. Zowel de
geïntegreerde als de separate externe
access points kunnen direct via de
Sophos SG-serie apparaten aangestuurd
worden.
Onderzoek van IDC laat zien dat de
nieuwe 802.11ac-standaard in de enter-
prise WLAN-markt voor groei zorgt;
deze standaard wordt aanzienlijk sneller
opgepikt dan de transitie naar 802.11n.
Sophos deed recent onderzoek onder
it-professionals op SpiceWorks en
daarin werd die trend bevestigd: onge-
veer een derde van de respondenten
(31 procent) heeft al een 802.11ac-
apparaat in gebruik of is van plan dat in
de komende twaalf maanden te gaan
doen. De belangrijkste redenen voor de
overstap naar 802.11ac blijken de ver-
wachte verbetering in datadoorvoer-
prestaties (37 procent) en de betere
draadloze dekking (26 procent).
EXIN heeft hiervoor een reeks van op-
lossingen beschikbaar:
• meerdere e-Competence Assessments
• Job Profile Translator
• e-Skills Quality Label
Deze oplossingen geven klanten gedetail-
leerd inzicht in individuele ict-compe-
tenties, gebaseerd op het e-Competence
Framework (e-CF). Het e-CF biedt een
gemeenschappelijke mondiale taal voor
een transparante beoordeling van de
competenties, die is ontstaan op EU-niveau.
Dit kader bestaat uit 40 ict-competenties
op vijf verschillende niveaus.
De e-Competence Assessments resulteren
in een uitgebreid verslag waarin de ict-
gerelateerde sterktes en zwaktes worden
uitgelicht. Ze bieden een diepgaand inzicht
in competenties, vaardigheidsniveaus en
professionele ontwikkelingsmogelijkheden.
Als er competenties ontbreken, heeft
EXIN een breed portfolio beschikbaar
om dit op te lossen. Voor al hun pro-
ducten geeft EXIN de link met de e-CF
competenties aan op de website. Er
wordt ook aangegeven in welke mate een
product bijdraagt aan de competentie.
Dit kan een algehele dekking van de
competentie zijn (general), maar ook een
deel (partial, superficial).
Nieuwe producten binnen het EXIN
portfolio worden ontwikkeld vanuit het
e-CF. Er wordt samen met experts
bepaald welke competenties relevant
zijn voor dat product. Daarna worden
er aan de hand van de geselecteerde
competenties de bijbehorende examen-
specificaties ontwikkeld, die aan de basis
van de inhoud van het examen ligt. Bij
advanced niveau examens worden er ook
praktijkopdrachten ontwikkeld, die het
mogelijk maken om de vaardigheden
van de kandidaten te toetsen.
Rondkijken in een datacenter
Datacenters zijn tegenwoordig verspreid over het hele land te vinden. Waarschijnlijk heeft iedereen er wel
een om de hoek. Wat gebeurt er in zo’n datacenter en waar worden data nu eigenlijk opgeslagen? Voor
geïnteresseerde bedrijven met een eigen it-omgeving openen diverse datacenters door het hele land hun
deuren op 17 juni 2015.
Amazon Web Services Summit
komt naar Amsterdam
The state of the Dutch
datacenters 2015
Datacenters spelen een steeds grotere
rol in ons dagelijks leven. Zonder online
services staat Nederland stil. Een goede
infrastructuur is van essentieel belang
voor het goed functioneren van deze
diensten. Datacenters vormen daarmee
het fundament van onze digitale infra-
structuur.
De Dutch Datacenter Association (DDA),
waarin deze datacenters zich hebben
verenigd, trapt deze dag af bij Interconnect
in Eindhoven. Tijdens deze opening wordt
het rapport ‘The state of the Dutch data-
centers 2015’ overhandigd aan de Com-
missaris van de Koning van de provincie
Noord-Brabant, Wim van de Donk. Dit
onderzoek biedt inzicht in de grootte
van de datacentersector, de impact op de
economie en de regionale verdeling in
Nederland.
Exin stemt portfolio af op e-CF competenties
Het identificeren van de competenties en ambities van ict-professionals is een ingewikkelde klus voor HR-
afdelingen, wervingsbureaus en training organisaties. Goede, nauwkeurige aansluiting van de competen-
ties met functieprofielen en leerdoelen is noodzakelijk om de prestaties van werknemers te optimaliseren.
Een goed onderbouwde HR ontwikkelingsstrategie implementeren kan voor organisaties een lastig te
bereiken doel zijn.
2312 juni 2015
ColofoniM - ICT/MagazineHét vakblad voor bestuurders, managers en it-professionals
Editie 6 - 12 juni 2015Jaargang 5
ICT/Magazine verschijnt 1 x per 4 wekenOnline: www.ictmagazine.nl
Abonnementen en [email protected]
ICT/Magazine is een uitgave van:De Nederlandse Uitgeefgroep BVPostbus 1517400 AD DeventerStaverenstraat 13 7418 CJ DeventerT (0570) 61 11 00F (0570) 61 11 52E [email protected] www.dnu.nl
facebook.com/ICTmagzineNL
UitgeverGeerhard Ellens
EindredacteurEd [email protected]
Productie coördinatieElise van [email protected]
Redactie en medewerkersFred Teunissen, Lotte de Bruijn, Mirjam Hulsebos, Bart Stofb erg, Menzo Meijer, Peter Olsthoorn, Jasper Bakker, Brenno de Winter, Lisa [email protected]
Redactie uitgelicht(ingezonden bijdragen vallen buiten verantwoordelijkheid van de redactie)Uitgelicht: [email protected]: [email protected]
Fotografi eHarm ten Brink,Ron Hendriks,Sjansjee Deventer,Johan Wouters,Nicolien Sijtsema,Rutger Oosterhoff .
Commercieel adviesSjoerd Springer,John van Pelt. [email protected]
Ontwerp en vormgevingRutger Oosterhoff , LONCC BVwww.loncc.com
DrukSenefelder Missetwww.senefelder.nl
AfwerkingSikkens grafi sche afwerkerswww.sikkensdeventer.nl
Verspreiding
ICT/Magazine richt zich op het hoger
management en senior it-management
bij Nederlandse bedrijven (MKB en
grootzakelijke markt) en non profi t
organisaties (gemeenten, provincies,
ministeries, mbo/hbo/universiteiten,
zorg/welzijn/ziekenhuizen, woning-
corporaties). ICT/Magazine bereikt
ruim 30.000 beslissers bij organisaties
met 100 of meer werknemers. De uitgave
wordt verzonden aan managers IT/ICT/
automatisering, informatievoorziening,
CIO’s, CFO’s, CTO’s en CEO’s.
Daarnaast bereikt de uitgave ruim
3000 beslissers bij de belangrijkste
ict-bedrijven op de Nederlandse markt.
©DNU 2015
© Copyright 2015 / algemene voorwaardenAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schrift elijke toestemming van de uitgever of an-dere auteursrechthebbenden. Op alle aanbiedingen en overeenkomsten van DNU BV zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de kamer van Koophandel te Apeldoorn. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel staan zij op geen enkele wijze in voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet op zich zelf staand te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken infor-matie te controleren.
KALENDER
www.ictmagazine.nl www.ictmagazine.nl
CONGRESSEN
Meer informatie en aanmeldingsformulier:
WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER
Accountancy Expo
23 juni, Amersfoort
In één middag de belangrijkste partijen
ontmoeten op het gebied van ICT voor
accountants. Laat je op de hoogte brengen
rondom innovaties, de laatste releases
en nieuwe mogelijkheden. Laat je inspi-
reren door verrassende sprekers en kom
in contact met honderden vakgenoten.
De Esri GIS Conferentie
23 september, Rotterdam
De Esri GIS Conferentie is het grootste
jaarlijkse GIS-evenement in Nederland.
In 2014 namen bijna 1600 mensen deel
aan deze tweedaagse conferentie waarin
‘De wereld in beweging’ centraal stond.
In 2015 is het thema van de Esri GIS
Conferentie ‘De kaart in uw handen’. U
kunt met andere conferentiebezoekers
delen hoe u in uw organisatie de kaart
in handen van andere mensen geeft en
zo collega’s of mensen buiten de organi-
satie meer inzicht geeft .
Data Modeling Zone 2015
28 september, Hamburg
Data Modeling Zone (DMZ) is the con-
ference where attendees can sharpen
their data modeling skills and share ex-
periences with other data modelers,
analysts, architects and database experts.
Congres Business Analytics 2015
29 september, Amsterdam
Big data wordt steeds belangrijker. De
hoeveelheid beschikbare data groeit nog
steeds enorm, uit veel verschillende
bronnen en in veel verschillende vormen.
Steeds meer organisaties zijn in staat
om deze data te analyseren. Maar wil je
echt succes boeken en doorbreken met
big data en advanced analytics dan vraagt
dat om een zekere mate van volwassenheid.
De uitdaging is om je als organisatie
niet teveel te laten remmen door factoren
als wet en regelgeving, ethiek, processen
en andere specifi eke problemen. Als je in
staat bent te zorgen voor een dynamische
data analytics strategie, dan ontstaan er
nieuwe kansen om concurrentievoordeel
te behalen.
SEMINARS
Meer informatie en aanmeldingsformulier:
WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER
Innovatieve ICT ter ondersteuning
van zelfsturende teams in de zorg
23 juni, Nieuwegein
Tijdens dit evenement krijgt u de laatste
inzichten op het vlak van mobiliteit,
beeldbellen, apps en samenwerking in het
team en met de keten. Naast de visie en
toepassingen van zorginnovaties van
Microsoft en Winvision hoort u het in-
spirerende verhaal van Frion, een zorg-
organisatie die ondersteuning biedt aan
mensen met een verstandelijke beperking,
waar innovatieve toepassingen de realiteit
zijn.
Masterclass Google Analytics
25 juni, Veenendaal
Meten is weten, maar weet je eigenlijk wel
wat je meet? Niet alleen het rapporteren
van data maar het kunnen interpreteren
en hierop sturen, is waar het om draait.
Leer het om statistieken te vertalen
naar verbetering van je website en behaal
meer conversies.
Bereikbaarheid en Samenwerken
met Microsoft Lync
4 september, Zoetermeer
Ontwikkelingen op het gebied van
communicatietechnologie bieden steeds
meer mogelijkheden om eff ectiever te
communiceren en samen te werken.
Onafh ankelijk van plaats of tijd. Vaste en
mobiele telefonie lopen daarbij naad-
loos in elkaar over. Audio- en video-
vergaderingen zijn makkelijk, effi ciënt en
kostenbesparend en instant messaging
versnelt de onderlinge communicatie.
Ook het online delen van documenten
wordt steeds belangrijker, net als het
tonen van bereikbaarheidsinformatie.
Kom naar onze inspirerende kennissessie
‘Bereikbaarheid en Samenwerken met
Microsoft Lync’. U krijgt inzicht in de
verschillende mogelijkheden en de kansen
voor uw organisatie.
Wi-Fi Seminar
10 september, Houten
Tijdens dit seminar leren wij u hoe en
waarom Wi-Fi overal wordt toegepast.
U zult leren dat Wi-Fi heel veelzijdig is
en nog een grote toekomst tegemoet gaat.
Onze pre-sales engineers nemen u in
een interactieve presentatie mee door
de verschillende technieken van Wi-Fi
en welke mogelijkheden deze bieden.
Naast het theoretische deel wordt er ook
een koppeling gemaakt naar de praktijk
en waar u op moet letten bij uw eventuele
draadloze projecten. Tijdens de sessie
komen onder andere de producten van
EnGenius, Ruckus Wireless en Alcatel-
Lucent aan bod en leert u in welke situaties
deze optimaal ingezet kunnen worden.
Netskope Cloud Security
22 september, Amsterdam
Cloud is mooi en de toekomst, maar
realiseert u zich dat u grip en controle kan
verliezen als alles maar in de cloud ver-
dwijnt? Middels deze workshop Cloud
Security laten wij u zien dat het ook anders
kan. In samenwerking met onze part-
ner Netskope verzorgen wij een Work-
shop Cloud Application & Security,
waarbij wij u laten zien hoe u het ultieme
inzicht en controle kan krijgen over al uw
cloud-applicaties, gebruikers, content,
threats en risico’s middels een live
omgeving.
CURSUSSEN/WORKSHOPS
Meer informatie en aanmeldingsformulier:
WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER
Training big data
23 juni, Soesterberg
Bent u in staat om alle beschikbare
ongestructureerde data te verzamelen
en te analyseren? Weet u deze data ver-
volgens te vertalen naar waardevolle
informatie en inzichten? Alleen dan hebben
ze toegevoegde waarde voor uw organi-
satie en versterkt het uw concurrentie-
positie. In deze tweedaagse training
leert u big data beter te doorgronden,
zodat u in staat bent de behoeft es van
uw klanten goed te analyseren. Hier-
door kunt u uw klanten beter bedienen
en eff ectiever aan hun wensen tegemoet
komen. U leert tevens uw eigen succes-
volle big data case te ontwikkelen.
Cyber Security
23 juni, Soesterberg
Het gaat er tegenwoordig niet meer om
of uw organisatie gehackt gaat worden,
maar om hoe u zo snel mogelijk een
aanval ontdekt. Het verkorten van de
detectieperiode kan ook uw organisatie
inhoudelijk en fi nancieel gewin opleveren.
Heeft u helder wat u wilt detecteren en
welke detectiemethodes mogelijk zijn
binnen uw it-omgeving? Deze twee-
daagse training geeft u nieuwe en unieke
inzichten in de alledaagse problematiek
die u als cybersecurityprofessional tegen-
komt.
Workshop Cloud security
25 juni, Amsterdam
Cloud is mooi en de toekomst, maar
realiseert u zich dat u grip en controle
kan verliezen als alles maar in de cloud
verdwijnt? Middels deze workshop
Cloud Security laten wij u zien dat het ook
anders kan met Netskope.
In samenwerking met onze partner
Netskope verzorgen wij een Workshop
Cloud Application & Security, waarbij
wij u laten zien hoe u het ultieme inzicht
en controle kan krijgen over al uw cloud-
applicaties, gebruikers, content, threats
en risico’s middels een live omgeving.
Opleiding Agile Projectmanager 2.0
14 september, Amsterdam
Door sneller bijsturen een beter
resultaat voor de business. De Agile
projectmanagement aanpak levert op
tijd het projectresultaat op, boekt voor-
spelbare resultaten en vermindert risico’s.
Tijdens de opleiding Agile Project-
manager 2.0™ leert u in vier dagen hoe
u met Agile moet werken. Het unieke,
versnelde én Nederlandse programma
stelt u in staat risico’s te verkleinen.
Agile Project Management past goed in
deze tijd. Het is snel, fl exibel en leuk.
Je kunt het echter niet altijd en overal
gebruiken. Het werk en de organisatie
moeten geschikt zijn voor de Agile
aanpak.
Juridische aspecten van informatie-
beveiliging
22 september, Ede
Voorkom dwangsommen, bestuurders-
aansprakelijkheid en reputatieschade.
In de huidige informatiemaatschappij
moeten organisaties steeds meer infor-
matie beschermen tegen een steeds
complexer dreigingenbeeld. Tevens
worden aan uw organisatie allerlei juri-
dische verplichtingen opgelegd en juri-
dische grenzen gesteld aan het nemen
van beveiligingsmaatregelen. Bent u op
de hoogte van de directe en indirecte
wettelijke verplichtingen van uw orga-
nisatie? En hoe deze binnen de diverse
arbeids verhoudingen werken? Want u
heeft niet alleen met uw eigen organisatie
te maken, maar ook met derden zoals
leveranciers, klanten en toezichthouders.
Trends in Business en IT
28 september, Amersfoort
In deze training wordt u bijgepraat over de
nieuwste ontwikkelingen in uw vakgebied.
U leert de toegevoegde waarde kennen
van it-ontwikkelingen als Agile, Scrum, IT
Sourcing, Lean Change, Design Th inking,
Business Model Innovation (Canvassing),
Business IT Alignment, User Generated
Content, Social Media, Hybrid Cloud &
IT, Personal Cloud, Mobile Device,
Internet of Everything, DevOps, Conti-
nuous Delivery, Big Data, 3D Printing en
vele andere business- en it-trends.
kennis delenkennis maken
WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER