32

LOOK BACK AT ATD2015 EEN LES IN ZINGEVING, EEN UITDAGING OM LEREN TE HERZIEN?

Meer nog dan anders kom ik vol energie terug van het congres! Hoe dat komt?Zingeving (purpose), waar Daniel Pink al over sprak, kwam als heel belangrijk naar voor, zowel in het verhaal van Andrea Jung, als in het verhaal van Sugata Mitra. Andrea Jung sprak er uitdrukkelijk over. Ze had het over de waarden van Avon, en het belang die op een authentieke manier te beleven en uit te dragen. Over de moed hebben als leider om ook de harde boodschappen op een authentieke en integere manier te brengen, face to face en daarvoor desnoods de wereld rond te reizen. “Do good. It’s as important as doing well”, zegt ze, en onderstreepte ze met de beelden van de ‘Avon walk around the world for breast cancer’. Vergeet de ‘Big bad companies’. Het gaat over maatschappelijke verantwoordelijkheid, een gemeenschappelijk doel hebben dat mensen verbindt en engageert.In haar ‘lessons about life’ zegt ze: “Het gaat over purpose, niet over power.” Zij die toch één van de machtigste vrouwen in de US economie is / was.Sugata Mitra daagt ons uit om leren te herzien. En dat is geweldig.

Ik was gefascineerd door zijn verhalen over India. Hoe kinderen uit arme buurten zichzelf en anderen allerlei dingen aanleren, via internet. ‘Kids can teach themselves’. En zo ontstond zijn ‘School in the cloud’ @schoolincloud, scholen op verschillende plaatsen in India en Engeland. Zingeving!Nieuwe ideeën over ‘leren’ gebruiken om kinderen te helpen te leren en zich te ontwikkelen.Hij daagt ons uit om leren te herzien en, raar maar waar, voor iemand als ik met meer dan 20 jaar ervaring in dit vak, geeft dat een boost van energie. Wij moeten onszelf en leren heruitvinden. En dat kan, vanuit passie voor het vak, vanuit zingeving.“Is it time to fire instructors, trainers, even professors?” Eén ding is zeker: leren gaat niet meer over kennis, maar over weten hoe die te vinden; het gaat niet meer over ‘zorgen dat het gebeurt’, maar over ‘dingen laten gebeuren’. En laat ons daar maar een nieuwe weg voor vinden!

Lieve Degelin is sinds meer dan 20 jaar managing en founding partner van ACT, Partners for Results. Lieve is gepassioneerd door leren en ontwikkelen van mensen en organisaties.

ATD IN 5 HIGHLIGHTSMeer dan 300 (interactieve) sessies, 3 inspirerende keynotes … en daar probeer ik 5 algemene highlights uit te halen die als een rode draad doorheen ATD 2015 liepen en die voor mij het bewijs leveren dat mensen steeds meer op een sociale, informele en adhoc manier ‘leren’ leren, ook (en vooral) van elkaar.

Social learning: let’s work out loud!Doorheen heel wat sessies detecteerde ik het toenemend belang van social learning en social sharing met een warme oproep om wat je zelf geleerd hebt en hoe je dat geleerd hebt te delen met zoveel mogelijk anderen. Jane Bozarth schreef er een boek over: ‘Working out loud & showing your work’. Technologie speelt hierin een grote rol en naast de concrete voorbeelden die ik in een blog op de VOV-site heb opgelijst, onthoud ik vooral dat het niet zo duur hoeft te zijn…

Bits & bites en nano learningInformatie moet compacter (in chunks) en vooral mobiel beschikbaar gemaakt worden, zodat ze ‘on demand’ beschikbaar is voor wie (dat deel van) die informatie nodig heeft. Alle informatiedeeltjes bestaan op zichzelf en worden met elkaar verbonden in één groot ‘datavat’ waar iedereen toegang tot heeft.

Verander(en)d(e) rollen voor L&DIn een snel veranderende maatschappij en snel evoluerende werkplek waar alle informatie beschikbaar is, worden andere rollen van L&D verwacht.

Ik onthoud onder andere de rol van:· een enabler die zorgt dat de context optimaal is voor de lerenden, · een leider die eerlijk en authentiek is, die inspireert en experimenteert, · een gids voor lerenden die zelf aan het stuur van hun leerloopbaan zitten,

maar soms nood hebben aan een GPS,· een engager die erin slaagt om lerenden aan zich te binden,· een leerder want iedereen kan van iedereen leren.

Neuro is hotAndré Vermeulen is mijn nieuwe vriend: hij heeft me overtuigd dat brainpower the key to success is. In een volle zaal deden we aan brain fitness: een tiental oefeningen die iedereen dagelijks zou moeten doen om zo de hersenen positief te stimuleren, waardoor je niet alleen veel beter de kennis kan opnemen, maar ook minder last krijgt van stress en zelfs burn-out kan voorkomen. Hoewel de man een begrip is binnen ATD, was het voor mij één van dé ontdekkingen.

(Visual) Storytelling Storytelling geraakt geleidelijk aan ingeburgerd in organisaties, ook in L&D. Op ATD leerde ik hoe je storytelling visueel kan maken om je doelpubliek nog meer te engagen door gebruik te maken van infographics, graphic novels, graphic facilitation en sketchnoting.Ik kwam naar huis met een koffer vol inspiratie, hands-on tips en nieuwe inzichten die ik meteen wil toepassen. Als elk van die meer dan 9000 andere aanwezigen op ATD hetzelfde van plan is, ziet het er heel goed uit voor L&D en HR …

Lesley Arens is sinds augustus 2014 directeur van VOV en trok met 13 VOV-delegatieleden naar Orlando om tijdens ‘de hoogmis’ van internationaal netwerken, leren en ontwikkelen te leren over ‘het leren’ …

E = MM2

De ATD conferentie inspireert jaarlijks vele L&D-professionals en geeft hen nieuwe bagage om leeruitdagingen te tackelen. Onderstaande 3 (en nog veel meer) take-aways nemen we mee uit Orlando. We laten ons daarbij inspireren door een sessie van Michael Allen, ‘Creating better e-learning’, waarin hij volgende stelregel hanteert: Education = Motivation x Meaningfulness x Memorability.

Motiveer! “It is not about making learning happen, but about letting it happen” (Sugata Mitra)Zonder intrinsieke motivatie geen leren. Geef mensen de autonomie om zelf te kiezen wat, hoe en wanneer ze leren. Naar analogie met BYOD (bring your own device) sprak Todd Tauber over de complexiteit van het nieuwe learning ecosysteem, waar mensen zelf aan de slag gaan en op een soci-ale, informele en adhoc manier leren leren. BYOL (Bring your own learning) speelt in op het rijzende belang van individualisering. Er bestaat geen one-size-fits-all of standaard die iedereen kan motiveren. Niet dat ‘pushen’ van leren geen plaats heeft, maar een shift naar een ‘pull’ context is onvermijdelijk. Reik leeropportuniteiten aan, zodat learners kunnen leren en bijdragen volgens hun voorkeuren.

Voeg betekenis toe! “Every program should start with asking things, rather than telling things” (Michael Allen)Ethan Edwards had het in zijn sessie over een vaak voorkomende tekortkoming in e-learning: cursisten die niet met de leerstof connecteren door het ontbreken van relevante en betekenisvolle context. Wat is specifiek en refereert naar de leefwereld van de learner? Leg relevante en kort-op-de-bal spelende uitdagingen op die linken naar de praktijk en geef inzicht in de gevolgen van acties en keuzes.

Memoriseer! «We forget 50% in one hour, 70% in a day and 90% in a week” (Art Kohn)Leermomenten verschuilen zich niet in gewoonte, maar op memorabele, verrassende momenten. Het is in deze context dat verhalen en beelden hun opwachting maken. Dat spanning, avontuur en risico zijn plaats opeist. Wat onthouden we? Niet de woorden van Sabine en Frank, wel de satelliet-beelden. Niet de makkelijke oefeningen, wel die waar we de mist in gingen (Fail fast, fail forward). Niet de lange, saaie training, maar die korte, stimulerende prikkels. Niet de cijfers, maar het verhaal achter de cijfers. Spanning, actie, avontuur, verrassing en pit beklijven.

Lorenzo Andolfi is hr-expert bij SD Worx HR Innovation & Analytics, waar hij werkt als developer en researcher. Kim Van Houtven is Reward Consultant bij SD Worx en heeft het meeste van haar HR kennis en ervaring opgebouwd bij de implementatie van HR software. Bart Pollentier is senior juridisch adviseur bij het juridisch kenniscentrum van SD Worx.

33

SOMETIMES IT PAYS TO TAKE A RISKErik Wahl, een graffiti artiest, TED spreker én ondernemer sloot het ATD2015 af. Zijn sessie Unthink was een artistieke hekkensluiter die een diepe indruk heeft nagelaten. Zijn verhaal gaat over onze beleving van succes en mislukking. Onze maatschappij denkt vooral lineair: hoe ga ik van punt A naar B recht op mijn doel af? Wat als ik zou afwijken van het traditionele, door de maatschappij verwachte pad? Doen we dat? Durven we dat? Dit verhaal gaat over jezelf terug vinden, over de talenten die je als kind toonde, maar in ons socialisatieproces ver opgeborgen werden. We zitten in een comfortzone en veilige cocon. Maar daardoor missen we zóveel mogelijkheden.

Zijn verhaal bouwt op onze percepties. Wat zijn de risico’s? Zijn jij en ik bereid die te nemen? Tijdens de sessie zet Wahl zich aan het schilderen. Op grote schermen is een clip van U2 te zien; muziek galt uit de luidsprekers. De toon is gezet. Tijdens A beautiful day maakt de artiest een schilderij van Bono. Van metaforen gesproken. Hij haalt een vrouw uit het publiek en vraagt haar of ze, Fear Factor-gewijs, bereid is iets ‘scary’ te doen voor een zaal van enkele duizenden aanwezigen. Ze bedankt en geeft de opdracht door aan een andere dame. Deze laatste gaat wel in op de uitdaging. Hij vraagt haar mee op het podium. Haar opdracht bestaat er in een briefje voor te lezen waarin staat dat … zij het schilderij mag hebben. Als je weet dat zijn schilderijen duizenden dollars waard zijn, kan je je de reactie van de massa wel inbeelden. De boodschap? Sometimes it pays to take a risk! Wahl gaat verder. Waarom zijn we risico-avers? We zijn geconditioneerd om die te vermijden, ze vormen een bedreiging. Maar stel dat je wél bereid bent risico’s te nemen, zoals de tweede vrouw in de zaal, dan kan daar iets moois uit groeien. Door risico’s te nemen en mislukking toe te laten, boren we een enorm potentieel aan. Mislukken is niet noodzakelijk negatief, maar een opportuniteit om bij te leren. De sky is the limit.

De link naar HR? De roep naar ‘creativiteit’, ‘talent development’ en ‘innovatie’ was nog nooit zo groot als vandaag. Maar hoe halen we het beste uit elk individu? Niet door hen in de massa te laten opgaan of als eenheidsworst te behandelen. Niet door hen te instrueren wat en op elke manier ze iets moeten doen, zoals op school en op het werkveld gebeurt. De kunst bestaat erin aangeboren talenten, die we tijdens onze schooltijd en socialisatie verloren zijn, opnieuw naar boven te halen. Via Unthink doorbreken we traditionele patronen over succes, risico-aversie en sociale druk. Maak succes persoonlijk, haal het allerbeste uit jezelf. Volg de platgetreden paden te niet langer, geloof echter dat angst een goeie geleider is die enorme mogelijkheden creëert.

Eric Wahl verdiende de staande ovatie op het eind van zijn discours. Maar nu komt mijn challenge! Durf ik zelf meer risico’s nemen vanuit het idee dat angst, risico’s nemen en zelfs mislukking mij sterker maken? Meer nog, is mijn en jouw organisatie klaar om dat vertrouwen aan je medewerkers te geven? Food for thought.

Sofie Willox werkte voor de corporate IKEA Group en de FOD Volksgezondheid Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Momenteel is ze als freelance L&D expert aan de slag bij de VRT.

EXECUTIVE PRESENCE VOOR LEADERSInvloed, geloofwaardigheid, charisma en zelfvertrouwen. Dat zijn de woorden die ik me herinner van de sessie De wetenschap van invloed: meetbaar maken en het ontwikkelen van ‘executive presence’ voor leiders door Suzanne Bates.Zij definieert ‘executive presence’ als de kwaliteiten van een leider die engageert, inspireert, aligneert en mensen aanzet om actie te ondernemen. Vaak wordt deze eigenschap aangevoeld als “Ik weet dat het er is, maar kan het niet omschrijven.” De toegevoegde waarde van de sessie van Bates is dat ze een meetbaar model aanlevert om deze ‘executive presence’ te meten. Het model is toepasbar toegepast op leiders op alle niveau’s en dankzij de meetbaarheid geeft het snel aan waar het schoentje wringt.‘Executive presence’ bestaat volgens Bates uit 3 dimensies: karakter, stijl en substantie die ze elk in 5 factoren heeft onderverdeeld.· Het karakter van de leider komt tot uiting via authenticiteit, integriteit, zorgzaamheid, zelfcontrole en bescheidenheid. Samen zijn ze er verant-woordelijk voor dat we vertrouwen in een leider hebben.· Stijl verwijst naar datgene wat je meteen opvalt bij de leider, met name openheid en communicatief leiderschap dat zich uit in voorkomen, voor-bedachtheid, interactiviteit, anderen erbij betrekken en assertiviteit.· Substantie of gedegenheid gaat over praktische wijsheid, onverstoorbaarheid, zelfvertrouwen, weerklank die hij/zij krijgt, visie en de bagage die de leider meebrengt vanuit zijn ervaring.Het ‘executive presence/leiderschapsmodel’ van Bates is een handig hulpmiddel voor iedereen die elementen die een ‘falend’ leiderschap snel in kaart wil brengen. Hoewel een certificering nodig is voor het meetbaar in kaart brengen van alle 15 factoren, is een assessment op een schaal van 1 tot 10 al een gemakkelijk hulpmiddel om lacunes in leiderschap in kaart te brengen.

Eric Van Camp is Coach-trainer en HR Strategist, die L&D helpt om ontwikkeling af te lijnen op de strategische doelstellingen van de organisatie en deze ook uit te voeren als coach, trainer of facilitator.

34