Lijstvanbegrippenenafkortingen3A978-90-313-8623-9%2F1.pdfAHI...

Lijst van begrippen en afkortingen

AASMAmerican Academy of Sleep Medicine (http://www.aasmet.org)

abdominale bewegingbeweging van de buik. Zie ook polysomnografie

ablatieversteviging van het weefsel in de mondholte. Door met een thermi-sche naald erin te prikken, krimpt het weefsel en ontstaat stevigerlittekenweefsel

accreditatiekwaliteitseisen, die regelmatig gecontroleerd worden, wanneer eenkliniek een bepaalde behandeling wil mogen uitvoeren

activatorbeugel/ monobloc; verbetert de relatie tussen de boven- en onder-kaak; beter kauwen en de mond gemakkelijker sluiten

adipositasovergewicht. Zie ook BMI en obesitas

adrenalineverhoogt alertheid en geeft meer energie; overblijfsel van vecht- ofvluchtreactie; onder andere bijnieren produceren adrenaline

ADSMAcademy of Dental Sleep Medicine (http://www.dentalsleepmed.org)

AHIapneu-hypopneu-index: gemiddeld aantal apneus en hypopneus peruur, gemeten over de totale slaaptijd

AIapneu-index: het gemiddeld aantal apneus per uur gemeten over detotale slaaptijd

amnesiageheugenverlies

anamnesevragenlijst waarmee de medische voorgeschiedenis van de patiënt inkaart wordt gebracht

apneuademstilstand, langer dan 10 seconden

aritmieonregelmatigheid, bijvoorbeeld van het hart

arousalwekreactie: het lichaam reageert op afsluiting van de luchtweg; demeeste mensen worden niet echt wakker maar komen tijdelijk inminder diepe slaap

auto-PAPCPAP (zie daar), waarbij de druk zich automatisch aanpast aan debehoefte van de gebruiker

BiPAPbilevel positive airway pressure; blaast niet constant lucht, maarneemt sterk terug bij het uitademen

BMIbody mass index (ook wel quetelet-index): voor het bepalen van demate van onder- en overgewicht. Het lichaamsgewicht wordt gedeelddoor de lichaamslengte in het kwadraat.Bijvoorbeeld 90 kg gedeeld door 3,06 (1,75 × 1,75) = 29,4– BMI-index tussen 20 en 25 normaal

Leven met snurken en apneu162

– BMI-index tussen 25 en 30 overgewicht– BMI-index > 30 obesitas– BMI -index > 35 ernstige of morbide obesitas

burn-outeen psychologische term voor het gevoel opgebrand te zijn; geenenergie of motivatie meer vinden voor de bezigheden op het werk

cardiovasculair risicorisico op hart- en vaatziekten

cataplexiezie kataplexie

CBOKwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg; is ook verantwoorde-lijk voor richtlijnontwikkeling (www.cbo.nl)

C-flextechniek om een CPAP (zie daar) tijdens het uitademen iets minderhard te laten blazen

CO2-metingbepaling van het kooldioxidegehalte in het bloed

coblatiezie ablatie

comorbiditeitziekten/ aandoeningen die met OSAS samenhangen: hoge bloed-druk, hoog cholesterol, suikerziekte, obesitas, hart- en vaatziekten

compliancetherapietrouw

COPDchronic obstructive pulmonary disease: verzamelnaam voor astma enandere longaandoeningen

Lijst van begrippen en afkortingen 163

cortexhersenschors

cortisolproduct uit bijnierschors, werking aangestuurd door hypothalamusvia hypofyse; door te hoge bloedsuikerspiegel (cortisolgehalte) wordtglucose in het bloed omgezet in glucogeen en door insuline in vet-weefsel (diabetes type 2) regelt dag-en-nachtritme; slaap-waakritme;heeft dikmakende werking

CPAPcontinuous positive airway pressure, apparaat dat met behulp vanlucht door een masker te blazen de luchtweg openhoudt; eerstekeuze voor de behandeling van ernstig OSAS

CSAScentraal slaapapneusyndroom; slaapapneu waarbij geen prikkel uitde hersenen komt om te ademen

CSWCentrum voor Slaap- en Waakstoornissen

CVAberoerte; hersenbloeding/ -infarct

DBCDiagnose Behandel Combinatie, basis voor betaling van ziekenhuis-zorg en behandeling. Elke behandeling heeft een eigen code voordeclaraties

desaturatieverminderd zuurstofgehalte in het bloed

diabetessuikerziekte, verstoring van de insulinehuishouding

diagnosevaststellen van de aandoening of ziekte


DIMSDisorder of Initiating and Maintenance of Sleep: verzamelnaam vooralle slaapstoornissen waarbij het in slaap vallen of in slaap blijven hetprobleem is.

disposablesverbruiksartikelen voor de CPAP

DSIdesaturatie-index; zuurstofgehalte van het bloed

EDSexcessive daytime sleepiness: overmatige slaperigheid overdag

elektrocardiografieECG = registratie van de hartslag (zie ook polysomnografie)

elektro-encefalografieEEG = meten van de hersenactiviteit (zie ook polysomnografie); hier-bij wordt de hoofdhuid bovenop beplakt met sensoren die zeer zwak-ke stroomstootjes van het hersenschors kunnen waarnemen

emfyseemverminderde elasticiteit van de longen

endoscoopkijkbuisje met een doorsnede van 4 mm waarmee de luchtweg gecon-troleerd kan worden om te bepalen waar de obstructie zit

epiglottisstrottenklepje; kraakbeenstrookje achter de tong

ESSEpworth Sleepiness Scale: vragenlijst om slaperigheid overdag temeten en daarmee het klachtenpatroon in relatie tot mogelijk OSASin kaart te brengen. (zie ook www.apneuvereniging.nl)Totale score 0-24. Bij < 6 is OSAS onwaarschijnlijk; tot 10 is redelijknormaal; scores hoger dan 12 zijn indicatief voor een verhoogde sla-perigheid overdag en OSAS


expiratieuitademing

farynxkeel, keelholte, slokdarmhoofd, volgt direct na de mond vlak voor deslokdarm

Fonds PGOVerstrekt subsidies aan patiënten-, gehandicaptenorganisaties enouderenbonden die landelijk werkzaam zijn; hiertoe in de gelegen-heid gesteld door een jaarlijkse bijdrage van het Ministerie van Volks-gezondheid, Welzijn en Sport (VWS)

genioglossus advancementdoor een operatie kan het middelste deel van de onderkaak, waar detongspier aanhecht, naar voren geplaatst worden, waardoor meerruimte achter de tong ontstaat

glossopexiehet vasthechten van de tong aan de onderkaak

glottisstemspleet

hyoïdtongbeen

hyoïdthyroïdpexieoperatie waarbij het tongbeen naar voren geplaatst wordt; het tong-been wordt vastgemaakt aan het strottenhoofd

hypersomnolentieovermatige slaperigheid

hypertensiehoge bloeddruk


hypofyseeen van de belangrijkste klieren in het lichaam; ligt op de bodem vande hersenen; staat direct in verbinding met het zenuwstelsel; stuurthypothalamus aan en omgekeerd

hypopneusterk verminderde ademhaling; ademstroomreductie van > 50% meteen zuurstofdaling van meer dan 5%

hypothalamusregelcentrum; integreert alle autonome en hormonale processen inhet lichaam; bijvoorbeeld lichaamstemperatuur, koolhydraten-huishouding, water- en zouthuishouding, groei en voortplanting;onderdeel van tussenhersenen

hypoxiezuurstoftekort

insomniaslapeloosheid/(te) weinig slaap

insomnieslaapstoornis

inspiratieinademing

insufficiëntietekort

intramuraalbinnen de muren; (met opname) in ziekenhuis of instelling

intranasaalin de neus

kaakosteotomiekaakchirurgie


kataplexieaanvallen van kortdurende spierverslappingen uitgelokt door emoties

ketenzorgbedoeld om aan te geven dat de verschillende zorgverleners als scha-kels in een ketting samen (gaan) werken

kno-artskeel-, neus- en oorarts

larynxstrottenhoofd; bestaat uit kraakbeen

LAUPLaser-Assisted Uvuloplasty: verkorten van het zachte gehemelte (pa-latum molle) met behulp van laser

LOAlack of attention, momenten dat aandacht wegvalt

macroglossievergrote tong

mandibulaonderkaak

monitoringin de gaten houden met apparaten; bewaken door kengetallen; syste-matisch volgen met rapporten

monoblocMRA uit één stuk

morbiditeithet percentage lijders aan een bepaalde ziekte

mortaliteitsterftecijfer


MRAmandibulair repositieapparaat; wordt toegepast bij matig OSAS.Soort beugel die over de tanden wordt geschoven en die de onder-kaak gedurende de nacht naar voren houdt. Vergroot de bovensteluchtweg doordat de tongbasis naar voren wordt gehouden

MRImagnetic resonance imaging; door middel van een magnetisch veldeen ‘foto’ maken van de hersenen: hier komen geen röntgenstralenaan te pas

MSLTmultiple sleep latency test: een gestandaardiseerde test waarbij depatiënt overdag op een aantal vaste tijdstippen, met een interval vantwee uur en onder vaste condities, de gelegenheid krijgt om in te sla-pen, gedurende maximaal 20 minuten

multidisciplinairoverleg van mensen met verschillende specialismen, bijvoorbeeld vaneen longarts en een kno-arts

MWTmaintenance of wakefulness test: omgekeerde van MLST, dus hoe-lang kun je wakker blijven in een slaapverwekkende omgeving; ookalleen gebruikt bij wetenschappelijk onderzoek

narcolepsieonbedwingbare slaapaanvallen overdag en door emoties uitgeloktetijdelijke verlammingen

neuroloogzenuwarts; specialist in zenuwziekten

NREMnon-REM slaap (zie REM)

NSWONederlandse vereniging voor Slaap- en Waak Onderzoek(www.nswo.nl)


nurse practitionerspecialist tussen arts en patiënt

NVTSNederlandse Vereniging voor Tandheelkundige Slaapgeneeskunde(www.nvts.nl)

obesitasziekelijk overgewicht (zie ook BMI)

observatiekijken hoe iets gebeurt, hoe iemand zich gedraagt

obstructieafsluiting

oral applianceverzamelnaam voor de verschillende soorten MRA’s

oronasale luchtstroomin- en uitademen

OSAHSobstructief slaapapneu-hypopneusyndroom (zie OSAS)

OSASobstructief slaapapneusyndroom; diagnose wordt multidisciplinairgesteld door longarts, kno-arts en neuroloog. Bestaat uit een combi-natie van een aantal ademstops (zie AHI) en klachten (zie ESS)– AHI > 5 is verhoogd– AHI 5-15 licht OSAS– AHI 15-30 matig OSAS– AHI > 30 ernstig OSAS

Bij een lage AHI kan men evengoed een matig of ernstig OSAS heb-ben als er veel of ernstige klachten zijn

OSAS-richtlijnbeschrijving van het syndroom gebaseerd op de laatste wetenschap-pelijke inzichten, met daarbij regels hoe de diagnose en behandeling


moeten plaatsvinden. Als de specialisten de richtlijn onderschrijven,verplichten alle specialisten zich zo te werken. De laatste OSAS-richtlijn is uit 2009 (www.cbo.nl)

palatum mollezachte verhemelte

parasomniaabnormale verschijnselen, onder meer bewegingsstoornissen tijdensde slaap

PGpolygrafie, slaapregistratie zonder registratie van hersenactiviteit

PGBpersoonsgebonden budget, stelt mensen met een chronische ziekteof handicap in staat zelf hulp in te kopen bij de organisatie van hunvoorkeur

PLMperiodic leg movements; zie ook RLS = restless legs syndroom

PLMSperiodic leg movement syndroom: slaapstoornis waarbij de benenhevig bewegen tijdens de slaap, tijdens bepaalde perioden van deslaap

PLMDperiodic limb movement disorder: slaapstoornis gekenmerkt doorhet optreden van periodieke schokkende bewegingen tijdens de slaap

PMSperiodic movements in sleep

polygrafieslaapregistratie zonder registratie van hersenactiviteit (zie ookpolysomnografie)


polysomnografiePSG; slaapregistratie met registratie van hersenactiviteit (noodzake-lijk om de diagnose van de slaapstoornis vast te stellen. De zorgverze-keraar stelt dit als voorwaarde om voor vergoeding in aanmerking tekomen); gemeten worden ademhaling (luchtstroom), hersen-activiteit, buik- en borstbeweging, beenbeweging, ligging, REM-slaap, zuurstofsaturatie en snurkgeluid

PSGzie polysomnografie

Quetelet-indexook BMI (body mass index)

RAIRespiratory Arousal Index (zie ook RDI)

RDIRespiratory Disturbance Index = apneu-hypopneu-index (AHI);apneus + hypopneus = RERAS / aantal uren slaap; normaal onder de10

REMrapid eye movement: snelle oogbewegingen kenmerkend voor eenbelangrijke slaapfase (REM-fase)

RERArespiratory effort related arousal: de patiënt gaat van een dieper naareen ondieper slaapstadium, wordt ‘wakker’: is te zien op het PSG

respiratie/respiratoirademhaling, de ademhaling betreffend

RLSrestless legs syndroom: slaapstoornis met bewegen van de benengepaard gaand

SAASslaapafhankelijke ademhalingsstoornis = SRBD


SASslaapapneusyndroom (zie OSAS) saturatiemate van zuurstofverzadiging in het bloed

SDBsleep disordered breathing; slaapstoornis

slaapendoscopieonderzoek met endoscoop (zie daar) om binnenkant van de neus,keel en stembanden te bekijken; zie ook endoscopie

slaaplatentietesttest die de tijd meet die iemand nodig heeft om in slaap te vallen

smartcardreaderapparaat dat geregistreerde gegevens van een chipcard uitleest

somnoplastiemet een operatiesonde met radiofrequentietherapie kan het zachtegehemelte door verhitting tot 80 graden, strakker gemaakt worden,waardoor het snurken minder wordt; synoniemen: somnoplastiek,coblatie, Celon-methode, RFITT

SPDSociaal Pedagogische Dienst

SpO2-metingzuurstofmeting door middel van vingersensor

SRBDsleep related breathing disorder = SAAS

SWSslow wave sleep: diepe restoratieve slaap: fase 3 en 4

terminaallaatste stadium van een ziekte/aandoening

therapiebehandelen van een aandoening


thoracale bewegingbeweging van de borstkas (zie ook polysomnografie)

thyroïdstrottenhoofd

titratievaststellen van de benodigde druk van een CPAP; dit kan door eenslaaponderzoek, met een formule of het uitlezen van een auto-CPAP

tracheotomieaanbrengen van een buisje (tracheacanule) in de luchtpijp via eensnede in de hals; zeer radicale manier om een einde te maken aanademhalingsstoornissen in de bovenste luchtweg

UARSupper airway resistence syndroom: slaapstoornis zonder apneus ofhypopneus, maar toch verminderde flow door de luchtweg met alsgevolg een arousal

UPPPuvulo-palato-pharyngo-plastiek; het grootste deel van de huig (uvula)en het zachte verhemelte (palatum molle) wordt weggehaald. Chirur-gisch verkorten van het zachte verhemelte (palatum molle) en tevenskeelamandelen (tonsillectomie)

uvulahuig

vinger-oxymetriemeting van het zuurstofgehalte in het bloed via vingertopje

zuurstofdesaturatiesterke daling van het zuurstofgehalte: 5% wordt als afwijkend be-schouwd


Adressen en websites

http://www.apneuvereniging.nlDe Nederlandse ApneuVereniging is zeer actief. Zeer goede, informa-tieve, professionele site. Zij streeft ernaar in haar publicaties, op dewebsite en in ApneuMagazine alle informatie te bundelen voor iedereen(professional en patiënt) die dagelijks betrokken is bij diagnose enbehandeling van OSAS. Op de website vindt u bijzonder veel prakti-sche informatie, onder andere over centra waar u zich kunt meldenvoor verdere diagnostiek en behandeling. De site is de moeite van eenbezoek waard!

www.kno.nlWebsite van de Nederlandse Vereniging voor Keel-, Neus- en Oor-heelkunde.

www.cbo.nlWebsite van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.Deze instantie heeft in 2001 een richtlijn ontwikkeld: Diagnostiek enbehandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen.De nieuwe geüpdatete richtlijn verscheen in 2009. Deze richtlijn isvanaf de site (www.cbo.nl), onder richtlijnen, te downloaden. Er isook een patiëntenversie.

www.nswo.nlSite van Nederlandse vereniging voor Slaap- en Waak Onderzoek(NSWO).

Links naar websites

Nederlands http://snurken.startkabel.nl; http://snurken.pagina.nl

Engels www.sleepnet.com; www.newtechpub.com; www.cpap.com

Duits www.schlafapnoe-online.de; www.schlafapnoe-shg.de

Amerikaans http://sleepdisorders.about.com/od/sleepapnea/Sleep_Apnea_All_About_Sleep_Ap-nea.htm

CPAP-leveranciers

ComCare Medical – Heerenveen www.comcaremedical.com

Farmadomo – Nuland www.farmadomo.com

Tefa – Woerden www.tefa.nl

Total Care – Tilburg www.totalcaregroep.nl

Vivisol – Oisterwijk www.vivisol.nl

Slaapklinieken in Nederland, omvang en specialisme

waarde-ring

om-vang

MRA kno baria-trisch

Friesland

Medisch Centrum Leeuwarden middel MRA BAR

Groningen

Universitair Medisch Centrum Gro-ningen

klein

Martini Ziekenhuis, Groningen middel

OZG, Winschoten/Delfzijl *** middel

Drenthe

Wilhelmina Ziekenhuis, Assen klein MRAc kno

Overijssel

Deventer Ziekenhuis ***** middel

Medisch Spectrum Twente loc. En-schede

*** groot MRAc

Slaapcentrum SEIN, Zwolle **** middel

Isala Klinieken Zwolle, loc. Weezen-landen

klein MRAc

Flevoland


waarde-ring

om-vang


Flevoziekenhuis, Almere klein

Gelderland

Ziekenhuis St. Jansdal, Harderwijk **** middel knod

Gelre ziekenhuizen loc. Lukas, Apel-doorn

middel

Slingeland Ziekenhuis Doetinchem *** middel

Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede groot MRA

Universitair Centrum voor Chroni-sche Ziekten Dekkerswald

*** groot

Gelre Ziekenhuizen/Het Spittaal,Zutphen

** middel MRAc

Canisius Wilhemina ZH Nijmegen **

Slaapapneucentrum Velp/Arnhema groot kno BAR

Ziekenhuis Rivierenland, Tiel ***** klein

Utrecht

Diakonessenhuis Utrecht-Zeist *** middel MRA kno

Meander Medisch Centrum, Baarn/Amersfoort

groot kno

St. Antonius Ziekenhuis, UtrechtNieuwegein

* groot

Noord Holland

Medisch Centrum Alkmaar klein

Ziekenhuis Amstelland, Amstelveen klein

St Lucas Andreas Ziekenhuis, Amster-dam

groot kno BAR

Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amster-dam

***** klein

Amsterdam WaakSlaapCentrum,Amsterdam

groot MRA knod BAR

Gemini Ziekenhuis, Den Helder *** klein

Kennemer Gasthuis loc. Zuid, Haar-lem

klein

Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp klein

Westfries Gasthuis Hoorn klein

Adressen en websites 177

waarde-ring

om-vang


Slaapcentrum Zaans Medisch Cen-trum, Zaandam

klein

Waterlandziekenhuis, Purmerend klein

Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk ** middel

Zuid Holland

Beatrix Ziekenhuis, Gorinchem klein

Medisch Centrum Haaglanden (West-einde) Den Haag

* groot MRAc kno

Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dord-rechtb

groot MRAc

Groene Hart Ziekenhuis, Gouda * klein

Leids Universitair Medisch Centrum * klein

Diaconessenhuis, Leiden * klein

Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp klein

Havenziekenhuis, Rotterdam ** klein MRAc

Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam klein

Lange Land Ziekenhuis, Zoetermeer klein

Zeeland

Oosterschelde Ziekenhuis, Goes klein

Multidisciplinair Slaapcentrum Zorg-saam, Terneuzen

***** klein BAR

Admiraal De Ruyter ZH, Vlissingen klein

Noord-Brabant

Ziekenhuis Lievensberg, Bergen opZoom

middel

Maasziekenhuis Pantein, Boxmeer *** klein

Catharina Ziekenhuis, Eindhoven middel

Máxima Medisch Centrum, Eindho-ven

klein MRAc

St. Anna Ziekenhuis, Geldrop ***** klein

Kempenhaeghe, Heeze **** middel

Elkerliek Ziekenhuis Helmond-Deur-ne

klein MRAc knod


waarde-ring

om-vang


Amphia Ziekenhuis, Breda/Ooster-hout

* groot MRA

St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg middel MRAc

TweeSteden Ziekenhuis Tilburg/Waalwijk

* klein

Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch middel MRA

Limburg

Academisch Ziekenhuis Maastricht * middel

Atrium Medisch Centrum, Heerlen ***** middel BAR

VieCuri Medisch Centrum voorNoord-Limburg (Venlo)

***** groot MRAc knod

Laurentius Ziekenhuis, Roermond klein

Orbis Medical Center, Sittard/Geleen **** klein

Legenda en verantwoordingAsterisken t.b.v. de waardering ontleend aan: Topklinieken, diagnoseleveranciers en onbezoldigde behan-delaars (N = 5689 patiënten), februari 2009.Overige gegevens: Slaapkliniek in Nederland, specialisme in ontwikkeling (N = 62 slaapklinieken) Maart2010a Slaapapneucentrum Velp is in 2009 gereorganiseerd en geldt door zijn multidisciplinaire aanpak inmid-dels als een van de meest patiëntgerichte slaapcentra.b De slaapkliniek van het Albert Schweitzer ZH is in 2010 gereorganiseerd en kan gerekend worden tot debest georganiseerde centra met name voor CPAP-behandeling.Groot > 1000 slaaponderzoeken p.j.; middel 500-1000 slaaponderzoeken p.j.; klein < 500 slaaponderzoekenp.j.MRA > 100 MRA’s in 2009MRAc 50-100 MRA’s in 2009kno > 100 kno-ingrepen in 2009knod 50-100 kno-ingrepen in 2009BAR > 100 bariatrische ingrepen in 2009Voor uitgebreide actuele gegevens en profielen zie www.apneuvereniging/diagnose

Adressen en websites 179

Literatuur

Veel van de besproken resultaten behaald in het Sint Lucas AndreasZiekenhuis in Amsterdam zoals in dit boek beschreven zijn eerdergepubliceerd in medisch-wetenschappelijke tijdschriften. De hiergepresenteerde data zijn in ‘lekentaal’ bewerkt. Voor wie de originelewetenschappelijke artikelen wil checken volgen hierna de referenties.

Broek E van den, Richard W, Tinteren H van, Vries N de. UPPP combined with ra-diofrequency thermotherapy of the tongue base for the treatment of obstructivesleep apnea syndrome. Eur Arch Otolaryngol March 18 2008;265(11):1361-5.

Bruijn, A.J.G. de, Effectiviteit en therapietrouw van de Velumount-methode bij soci-aal onaanvaardbaar snurken en lichte tot matig ernstig OSAS; resultaten van eenpilotstudie. Nederlands Tijdschrift KNO Heelk. 2010;2:55-63.

Herder C den, Appelboom DJ, Vries N de. Risks of general anaesthesia in peoplewith obstructive sleep apnoea. 2006, BMJ-Learning.com

Herder C den, Hessel NS, Vries N de. Increase of the apnoea-hypopnoea index afteruvulopalatopharyngoplasty: analysis of failure. Response to Chisholm and Kote-cha. Clin Otolaryngol 2005;30:485.

Herder C den, Schmeck J, Appelboom DJK, Vries N de. Risks of general anesthesiain people with obstructive sleep apnea syndrome. Br Med J 2004;329:955-9.

Herder C den, Tinteren H van, Kox D, Vries N de. Bipolar radiofrequency inducedthermotherapy of the base of tongue: its complications, acceptance and effective-ness under local anesthesia. Eur Arch Otorhinolaryngol 2006; Nov 263(11):1031-40.

Herder C den, Tinteren H van, Vries N de. Hyoidthyroidpexia: a surgical treatmentfor sleep apnea syndrome. Laryngoscope 2005;Apr 115(4):740-5.

Herder C den, Tinteren H van, Vries N de. Hyoïdthyroïdpexie: een nieuwe behande-ling voor obstructief slaapapneusyndroom. Ned Tijdschr Geneeskd, 2006;Jan28150(4):198-203.

Herder C den, Tinteren H van, Vries N de. Sleep endoscopy versus modified Mallam-pati score in sleep apnea and snoring. Laryngoscope 2005;Apr 115(4):735-9.

Hessel NS, Laman M, Ammers VCPJ van, Duijn H van, Vries N de. Diagnostic work-up of socially unacceptable snoring. I History or sleep registration. Eur ArchOtorhinolaryngol 2002;259:154-7.

Hessel NS, Laman M, Ammers VCPJ van, Duijn H van, Vries N de. Feasibility study offlextube reflectometry for localisation of upper airway obstruction in obstructivesleep apnea. Rhinology 2003;41:87-90.

Hessel NS, Vries N de. Diagnostic work-up of socially unacceptable snoring. II Sleep-endoscopy. Eur Arch Otorhinolaryngol 2002;259:158-61.

Hessel NS, Vries N de. Increase of the apnoea-hypopnoea index after uvulopalato-pharyngoplasty: analysis of failure. Clin Otolaryngol 2004;29:682-5.

Hessel NS, Vries N de. Results of uvulopalatopharyngoplasty after diagnostic work-up with polysomnography and sleep endoscopy: a report of 136 snoring patients.Eur Arch Otorhinolaryngol 2003;260:91-5.

Ketharanathan N, Vries N de. Uvulopalatopharyngoplasty: analysis of failure. In:Friedman M (Ed), Sleep apnea and snoring. Surgical and non-surgical therapy.Saunders, Elsevier, 2008:378-85.

Knuistingh Neven A, Middelkoop HAM, Kemp B, Springer MP. The prevalence ofclinically significant sleep apnoea syndrome in the Netherlands. Thorax1998;53:638-42.

Knuistingh Neven A. Het slaapapneusyndroom in de huisartspraktijk. ProefschriftRijksuniversiteit Leiden, 20 februari. Delft: Eburon, 1996.

Knuistingh Neven A. Slaapapneu en cardiovasculaire aandoeningen. Hartbulletin2005;35:69-71.

Ravesloot M, Vries N de. Reliable calculation of the efficacy of non-surgical and sur-gical treatment of obstructive sleep apnea revisited, Sleep 2010 (geaccepteerdvoor publicatie).

Richard W, Herder C den, Vries N de. Chirurgische behandeling van obstructiefslaapapneusyndroom. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:1193-6.

Richard W, Hessel NS, Vries N de. Increase of the apnoea-hypopnoea index afteruvulopalatopharyngoplasty: analysis of failure. Response to Oksenberg. ClinOtolaryngol 2005;30:484.

Richard W, Kox D, Herder C den, Laman M, Tinteren H van, Vries N de. The role ofsleeping position in obstructive sleep apnea. Eur Arch Otorhinolaryngol2006;Oct 263(10):946-50.

Richard W, Kox D, Herder C den, Tinteren H van, Vries N de. One stage multilevelsurgery (uvulopalatopharyngoplasty, hyoid suspension, radiofrequent ablationof the tongue base with/without genioglossus advancement), in obstructive sleepapnea syndrome. Eur Arch Otorhinolaryngol 2006;Oct 25 [Epub ahead of print].

Richard W, Venker W, Herder C den, Kox D, Berg B van den, Laman M, Tinteren Hvan, Vries N de. Acceptance and long-term compliance of nCPAP in obstructivesleep apnea. Eur Arch Otorhinolaryngol 2007 Apr 19; [Epub ahead of print]PMID: 17443336 [PubMed – as supplied by publisher].

Richard W, Venker J, Herder C den, Kox D, Vries N de. Analysis of NCPAP failuresIn: Friedman M (Ed), Sleep apnea and snoring. Surgical and non-surgical ther-apy. Saunders, Elsevier, 2008:69-71.

Stigter H, Lammers G-J, Rooyackers JM. Slaapstoornissen en rijgeschiktheid. Her-ziening van de regelgeving. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153:A690.

Literatuur 181

Vries N de, Herder C den, Hessel NS. Ingezonden reactie op: Hoekema A, WijkstraPJ, Buiter CT, Hoeven JH van der, Meinesz AF, Bont LG de. Behandeling van hetobstructieve slaapapneusyndroom bij volwassenen (Ned Tijdschr Geneeskd2004;148:250-1). Ned Tijdschr Geneeskd 2003;147:2407-12.

Vries N de, Boudewyns A. Slaapgebonden ademhalingsstoornissen. In: Huizing EH,Snow GB, Vries N de, Graamans K, Heyning P van den (eds.). Nederlands Leer-boek KNO Heelkunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2007.

Vries N de. Hij moet op de bank slapen. In: Graamans K, Heyning P van den, Vries Nde (eds). Keel-neus-oorheelkunde en hoofdhals-chirurgie. Casuïstiek uit de da-gelijkse praktijk. Nederlands casusboek KNO Heelkunde. Houten: Bohn Stafleuvan Loghum, 2008:211-5.

Vries N de, Herder C den. Hyoid suspension as the only procedure. In: Friedman M(Ed, Sleep apnea and snoring. Surgical and non-surgical therapy. Saunders, Else-vier, 2008:305-11.

Vries N de, Richard W, Kox D, Herder C den. Multilevel surgery (hyoid suspension,radiofrequent ablation of the tongue base, UP3 with/without genioglossusadvancement). In: Friedman M (Ed), Sleep apnea and snoring. Surgical and non-surgical therapy. Saunders, Elsevier, 2008:312-20.

Enkele publicaties van de ApneuVereniging

Mechelen PH van. Onderzoek Stand van zaken diagnose en behandeling, 2005.Mechelen PH van. Dossier co-morbiditeit, gepubliceerd in ApneuMagazine oktober

2006.Mechelen PH van. Tevredenheidsonderzoek Leveranciers, maskers & apparaten,

2007.Mechelen PH van. Tevredenheidsonderzoek Slaapcentra, gepubliceerd in ApneuMa-

gazine december 2007.Mechelen PH van. Topklinieken, diagnoseleveranciers en onbezoldigde behande-

laars, februari 2009.Mechelen PH van, Mechelen T van. Slaapkliniek in Nederland, Specialisme in ont-

wikkeling, maart 2010.


Over de auteurs

Dr. Nico de Vries

Dr. Nico de Vries is kno-arts in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis inAmsterdam.Zijn opleiding tot kno-arts volgde hij bij prof. dr. G.B. Snow in hetVUmc in Amsterdam, waar hij van 1986 tot 1994 staflid was. Sinds1994 werkt hij in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Hij is lid of lidgeweest van de ‘editorial board’ van verschillende internationale me-dische tijdschriften, en hoofdredacteur van het Nederlands Tijdschriftvoor KNO-Heelkunde. Samen met prof. dr. E.H. Huizing, prof. dr. G.B.Snow, prof. dr. K. Graamans en prof. dr. P. van den Heyning vormthij de redactie van het Nederlands Leerboek KNO-Heelkunde en het Casus-boek. Hij was lid van de stuurgroep van het Kwaliteitsinstituut voor deGezondheidszorg CBO, richtlijnontwikkeling OSAS, en voorzittervan de werkgroep Therapie hiervan.Tevens is hij lid van de CBR-commissie die richtlijnen ontwikkeltvoor OSAS en verkeersdeelname. Hij heeft vele publicaties op zijnnaam staan. De laatste jaren publiceert hij vooral over diagnostiek enbehandeling van snurken en OSAS.

Drs. Piet-Heijn van Mechelen

Drs. Piet-Heijn van Mechelen was de afgelopen jaren als vicepresi-dent verantwoordelijk voor internationaal brandmanagement bij eengrote financiële dienstverlener. Hij studeerde aan de Hogere Hotel-school en Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Het groot-ste deel van zijn leven bracht hij door als communicatieadviseur enstrateeg. Hij was onder andere oprichter en partner van Communica-tion Corp, een adviesbureau dat zich richt op marketing voor dienst-

verleners. Daarnaast was hij medearchitect van grote organisatie- encultuurveranderingen bij dienstverlenende profit- en not-for-profit-organisaties. Aan de Academie voor Management (RuG) gaf hij post-academisch onderwijs, onder andere innovatie en ontwikkeling vandienstverleningsconcepten. Ook publiceerde hij regelmatig over dieonderwerpen. Hij is lid van de Top Marketeers Club (NIMA).Piet-Heijn van Mechelen is zelf OSAS-patiënt en voorzitter van deApneuVereniging, verantwoordelijk voor onderzoek en beleid. Hij istevens hoofdredacteur van het ApneuMagazine en had zitting in deCommissie richtlijnontwikkeling OSAS voor volwassenen. Daarnaastheeft hij zitting in de Commissie diagnostiek en behandeling vanOSAS bij kinderen.


Register

acceptatie 132ademhalingsbeweging 19ademhalingscentrum 39ademhalingsstimulus 39ademhalingsstoornis, slaap-

gebonden 22ademhalingstraining 148ademstilstand 61, 63ADHD 29afvallen 139AHI 24, 98AI 24Air Breezer Sport 145Alaxostent 127alcohol 42, 133alleenstaande 60allergie 76, 124amandelen

–, keel- 28, 77–, neus- 28, 76

anamnese 67anesthesie 156anesthesist 81ankertje in de tongbasis 126antidepressiva 43antisnurkbeugel zie MRAantisnurkkussen 150antisnurkring, Chinese 146apneu 14, 23apneu-hypopneu-index zie AHIapneu-index zie AIapneu

–, centrale 25–, gemengde 25–, obstructieve 25

ApneuVereniging 33, 49–, website 22, 72

arousal 31, 33auto 159auto-CPAP 114AutoPAP 114, 115

bariatrische chirurgie 122bevochtiger 114bijwerking 109bilevel-CPAP 114BiPAP 114, 115BMI 65, 138Body Mass Index zie BMIBrahms 17Breathright strip 145burn-out 33, 155Buteyko 148

cafeïne 134cassetterecorder 61checklist 62Churchill 17Cialis 143coblatietechniek 101comfort 110, 118compliance 118complicatie 99, 101Continuous Positive Airway Pressu-

re zie CPAPCPAP 53, 112, 143, 158

–, effectieve 116–, leveranciers 176

CVA 35

decibel 22dekbed 136desaturatie-index zie DIDI 24diabetes 33, 155Dickens 16didgeridoo 148dieet 140Dionysos 15, 133drogist 145drukmasker 115

EEG 29, 83eigenbelang 58Epworth Slaap zie ESSerectiestoornis 141erfelijkheid 40ESS 63, 64

familielid 40fitnesscentrum 155flex-technologie 115full-face masker 115

Guinness Book of World Re-cords 23

hart- en vaatziekten 33, 38hartritmestoornis 35herseninfarct zie CVAHI 24Hippocrates 95hongergevoel 139hoofd-halsgebied 66huisarts 57, 90hyoïdsuspensie 101hyoïdthyroïdpexie 101hypertensie 33, 35hypopneu 23hypopneu-index zie HI

impotentie 21–, verminderde zin in seks 63

in slaap vallen 63ingrepen

–, combinatie van 102

–, experimentele 125intellectueel functioneren, vermin-

derd 21internet 14intubatie 156

jojo-effect 140

kaakoperatie 119karakterverandering 37kinderen 27kinplastiek 118klok, biologische 134kno-arts 73, 81, 89, 90koffie 134kussen 136

–, antisnurk- 150

laser 98Laser Assisted Uvula Palatoplasty zie

LAUPLAUP 98leefstijl 133Levinus 95libido 48, 141longarts 117luchtpijp, gaatje in de 120

maagband 122maatschappij 46magneet 126Mallampati-score 77matras 136maxillomandibular advancement zie

MMA 119medicatie 125medisch probleem 19medische kosten 51menopauze 27MMA 119moeheid, overdag 63mondholte 77monobloc 111MRA 52, 90, 105, 108multilevelchirurgie 103


Napoleon 17narcose 156, 157nek, korte dikke 157nekomtrek 41nekomvang 66neuroloog 117neusdop 115neuskapje 115neusmasker 115neuspassage, verminderde 40neuspoliep 76neusschelp 76neustussenschot 76neusvleugelspreider 145NightBalance 126Nozovent 146

obesitas 33, 65, 137–, morbide 122

obesitaskliniek 140obstructief slaapapneu-

syndroom 14ochtendhoofdpijn 21omgeving 46onderkaak 119oordoppen 143orthodontist 74OSAS 23

–, ernstig 24–, licht 24–, matig ernstig 24–, symptomen 62–, verpleegkundige 73, 83, 154

overgewicht 41, 122oververmoeidheid 139

pacemaker 126Pickwick 16pijn op de borst 35pijnstilling 157pillartechniek 96polysomnografie, zie PSGprivékliniek 90PSG 29

radiofrequente thermotherapie 90,96

RDI 24registratie 95relatieproblemen 47REM-slaap 30, 85Respiratory Disturbance Index zie

RDIrestless legs 85rijbewijs 159

–, verlenging 159roken 42, 134Roosevelt 18

screeningsapparaat 86second opinion 73, 90seks 37

–, verminderde zin in 63seksleven zie vrijensekstherapeut 48Shakespeare 16Sint Lucas Andreas Ziekenhuis 49slaap-waakcentrum 69slaapapneu, positieafhankelijke 43,

136slaapcentrum 69slaapendoscopie 81slaapfragmentatie 31slaapgebrek 32slaaphouding 43slaaphygiëne 133slaapkamer 134slaapkliniek 111slaapmiddel 43slaapregistratie 82, 86, 158slaapstadium 31slaperigheid overdag 63Snore Relief Cushion 137Snorebuster watch 150Snoreeze Orale Strip 149SnoreStopper 150SnörEx® 147snurken

–, benigne (goedaardig) 22–, habitueel 22–, positieafhankelijk 136

Register 187

–, sociaal storend 22–, zwaar 63

snurkpoli 69, 111snurkscopie 81Snurkvrij 149sociaal probleem 19Somnoshirt 137SOS-medaillon 158spierspanning 19spierverslapping 42, 157strottenklepje 80

tandarts 74, 90tennisbal 20, 137therapie-effectiviteit 114therapietrouw 110thermotherapie 101

–, radiofrequente 90thuisregistratie 82tongbasis, verstevigen van de 101tongbeen, vastzetten van het 101tongspier, aanspannen van de 118tonsil 77

–, kissing 79tracheotomie 120

uitgerust, verminderd 21UPPP 91, 98, 157

Velumont-beugel 147vergoeding 111, 128verkeersongeluk 46, 54verlittekening, gecontroleerde 96vetweefsel 41Viagra 143videocamera 61volksgezondheid, algemene 46vrijen 140

wachtlijst 71wakker schrikken met verstikkings-

gevoelens 63WatchPAT 87website, apneuvereniging 22, 72wekreactie 31WIA 53

ziektekostenverzekeraar 128ziektekostenverzekering 115


Lijst van begrippen en afkortingenAdressen en websitesLiteratuurOver de auteursRegister

/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 149 /GrayImageMinResolutionPolicy /Warning /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 150 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 599 /MonoImageMinResolutionPolicy /Warning /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 600 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (None) /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

/CreateJDFFile false /Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /DocumentCMYK /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice

Lijstvanbegrippenenafkortingen3A978-90-313-8623-9%2F1.pdfAHI...

Documents

Transcript of Lijstvanbegrippenenafkortingen3A978-90-313-8623-9%2F1.pdfAHI...