1

Lesv voorber reiding gsformu ulier Naamcursist: Mentor: Stagebeg geleider: School: Onderwij jsvorm: Richting,graadenleer rjaar: Klas: Vak: Lesonder rwerp: V Vorigeles: Dezeles: V Volgendeles: Datum: Uurvan tot: Lokaal: Leerplang gegevens: Bronnen: : JoeriDeDe ecker GeertKock kelbergh

Atheneum mWispelberg ASO Latijn,1e le eerjaar, 1e gra aad 1Latijn2

Muzikaleo opvoeding andeInstrume enten:soorteninstrumente enensymfonischorkest Indelingva Erwaseen nsprogramm mamuziek Filmmuziek k

Maandag1 maart 2011 14 11u10 12 2u00

O/2/2005/ /075 YVESKNOC CKAERT,Muzi iekgeschiedenis1,boek,UiitgeverijDeGarve,Brugge, 1996,287 paginas CKAERT,Muzi iekgeschiedenis2,boek,UiitgeverijDeGarve,Brugge, YVESKNOC 1996,307 paginas muziek,internet,2011010 08, Klassiekem (http://nl.w wikipedia.org/ /wiki/Klassiek ke_muziek) Dukas,P, Lapprentiso orcier,geluids sfragment Dukas,P, Lapprentiso orcier,videofr ragment (http://ww ww.youtube. .com/watch?v=RK_Px1h3 3304) RIMSKIK KORSAKOV, ,D,TheFligh htoftheBumb bleBee,geluid dsfragment WAGNER, R,DerRittder rWalkren,geluidsfragmen nt Laprimavera(Lequattrost tagioni),geluiidsfragment Vivaldi,A,L JANEQUIN, ,C,Laguerre, ,geluidsfragm ment MOZART,W W.A.,DerVog gelfngerbini ichja(DieZau uberflte),geluidsfragment MESSIAEN, ,O,LeLoriot( (Cataloguedo oiseaux),gelu uidsfragment ONBEKEND D,InParadisum,geluidsfrag gment GRIEG,E,M Morgenstimm mung(PeerGyn ntSuite),gelu uidsfragment GRIEG,E,In nderHallede esBergknigs (PeerGyntSu uite),geluidsfr ragment GRIEG,E,A AsesTod(Peer rGyntSuite),geluidsfragme ent GRIEG,E,A ArabiskDans( (PeerGyntSui ite),geluidsfra agment

2

Werk enaand dachtspun ntenNoteerh hierminstens s2werkofa aandachtspu untenwaarm meejeexplicie etrekeningh houdtindeze e lesvoorb bereiding. Dezewe erkofaanda achtspuntenn neemjebijvo oorbeeldmeeuitdefeedbackvande lesgeveropvorige lesvoorb bereidingen,uitjeeigenlesmomenten n,uitjezelfre eflectie,uitd defeedbackv vanjelesgeveropje lesmome ent,stagebeg geleiderofkl lasmentor. ereidingdeze ewerkpunte enaan. Duidindelesvoorbe

Werko ofaandach htspunt1Ikwiler rvoorzorgen ndatookind ditvolgende ngeleidelijk aangebracht tworden, lesmomentdeinhouden met vold doende leer rstof ter ond dersteuning en de tijd laten die no odig is om vast te zett ten en te evaluere en.(ikwilko omentoteenattitudewijz ziging,dusdi itblijfikmee edragen)

Werko ofaandach htspunt2Ookzal ikbijhetvo oorbereidenv vanmijnles smomentgoe edbewakendatinmijn lesvoorberei idingalle lesdoelen waarneem n mbaar geform muleerd zijn en de opdr rachten duid delijk zijn. O Ook dit moet ik in de t gatenho oudentijdens sdeles.Ook kdelinknaa arhunleefwereldzalhie erbelangrijk zijn.Devoll ledigeles gaatove erklassiekep programmam muziek,maa arikzalgoed dbewakend datikdelink knaarhunle eefwereld legendi itdanviahet tvermeldenvanfilmmuz ziek.

3

Omschrijvingdidactisc chebegin nsituatieKlasDeleerli ingenzitteni inheteersteleerjaarvan deeerstegra aadASO.De ezeklasbesta aatuit20lee erlingen, waarvan n14jongensen6meisjes. . shetfeitdat Ondanks tzijnogmaarvanafhetb beginvandit tschooljaars samenzitten enhetfeitdathet eindeva anhetschool ljaarinzichtis,kunnenw wetochalspr rekenvanee enpositiefkla asklimaat.Z Ze vormenreedseenvr rijhechtegro oep,maaruit teraardzijnd derelatiesno ogverdergro oeiende.Het is uiteraard ndeklasisd dzodatdejo ongensende emeisjeszich hnogwatap parthouden.Maarbinnen dit nauwelij jksmerkbaar r. Indekla aszittener3allochtonejo ongens.Ditz zorgtbinnen ndemuziekb belevingvoor reenanderevorm vaninter rpretatieena appreciatie,( (watreedsn nuttigisgeble ekenbinnenklasgesprekk kkenendiscu ussies overmu uziek). Aangezi ienhetovere eeneerstemi iddelbaarga aatisernogg geenschiftin nggebeurd.D Deleerlingen nzitten hiervolg gensdekeuz zediezegem maakthebben n,nognietvo olgensdemo ogelijkheden ndiezehebben.Het intelligen ntieniveauli igtdusnogv veruitelkaar r.

Leerlin ngenVoorkenn nis Deleerli ingenzijnop pdelageresc chool,viame ediaeninde ethuissituatie ereedsinaan anrakinggekomen metvers schillendeins strumenten.Verderbesch chikkenzeni ietovereeng gelijkevoork kennis,aange eziener cultuurv verschillenzi ijn.3jongens sen1meisje volgenDKO O,huninteresseinmuzie ekenkenniservan zaldusg groterzijnda anbijderest t. Zijhebbe entijdenshe etschooljaarreedskennis sgemaaktm met: n notenbeeld n notenwaarde en r ritme t tempo m maatsoorten n(3/4en4/4) m melodie i instrumenten nvanhetsym mfonischork kesteneena aantalvolksin nstrumenten n d deindelingv vandeinstru umenteneno onderverdeli ingen: o o o o snaa arinstrument ten:strijkinst trumentenen ntokkelinstrumenten blaasinstrumente en:koperbla azersenhout tblazers slagi instrumenten n:metgespa annenvelenzelfklinkend d toets sinstrumente en

Niveau Hetnive eauvandele eerlingenisn noguiteenlop pend,aanzie enerleerlingenzijnmetv verschillende e voorken nnisencultur releachtergro ond(allochto oon,autocht toonenleerli ingendieDK KOvolgen). Aangezi iendeleerlin ngeninhetLatijnsezitten nvolgensdekeuzedieze egemaakthe ebbenennog gniet volgensdemogelijkh hedendieze ehebben,ligt thetintellige entieniveaun nogveruitel lkaar.

4 Motivatie e Wanneer ronderwerp penzeeraans schouwelijkw wordenaang gebracht,zijn ndeleerlinge genveel gemakke elijkergemot tiveerd.Vanuithetabstra actevertrekk kenvalthierveelminder ringoedeaa arde. Leerstijlen Deleerst tijlendiemen nhieraantre eftzijnhoofd dzakelijkden nkers.Eenmi inderheidzijjndoeners.

Leerkra achtAfgestud deerdalsma asterindemu uziek,optie muziektheor rieschriftuur,benikhee elbegaanmethet muziekle even.Onder rtussengeefi ikreeds3jaa arlesopeenprivmuziek kschool,nl.s samenspel,p pianoen notenlee eraanpubers senvolwassenen.Ervari inginhetmiddelbaarheb biknogniet t. Welhebik,aangezie enmijnleeftij jdenervarin ngmetjongeren,hetnietechtmoeilijk kommeinh hun leefwere eldinteleve en.Alsleerkr rachtverwac chtikvande leerlingensp pontaniteitin nhunactiev ve medewe erkingeneen nkritischebli ik.

SchoolDeschoo olbiedtenke eldeASOric chting,dusg geenTSO,KS SOofBSO.H Hetiseengem mengdescho ool, zoweljongensalsme eisjes,zowelautochtonen nalsallochto onen. Deschoo olvoerteenp pluralistischbeleid,ditw wilzeggenda atzijopenm moetstaanvo ooralle levensbe eschouwinge en.Verderisdeschoolbe egaanmetM MOSencultuu ur.

Situatio oneelDelesvi indtplaatsopmaandagv voormiddag, vlakvoorde emiddagpau uze.Deleerli nennood ingenbeginn tehebbe enaanvoedse elenpauze.HetvakMO Oisgelukkignogdankbaaromhierp plaatstevind den.Het isgebase eerdopervaren,nietvert trekkendeva anhetabstra acte.Hetisee enaangenam meafwisselin ng,na wiskund deenvlakvo oordemidda agpauze. Delessen ngaandoorinhetvaklok kaal.Ditlok aalisvoorzienvaneeng geluidsinstall latie,een muziekb bordmetkrijt,eenbuffetp piano,orffin nstrumenten neneenoverheadprojecto or.

5

Doels stellingen nLeerpla andoelstell lingen1 Diver rsecultureleinformatiebronnenuitd deeigenomg gevingkunne enraadplege en. 2 Hunwerktijdkun nnenplannen nenhetnod digemateriaa alkunnensel lectereneno ordenen. 3 Zichdienstvaardi eleerlingenb igtegenoveranderenkun nnenopstellen:hetbijsta aanvanmede bij schoo oltakenensc choolactivite eiten. 10 Geric chtkunnenlu uisterenend dewaarnemi ingkunnent toetsenaanre eedsverwor rvenkennis,v vroegere ervar ringenofeige enfantasie. 15 Ingeg gevenmuzie ekwerkende ebasiscompo onentklankk kleurkunnen nwaarnemen nenherkenn nen. 21 Versc chillendemu uziekgenresk kunnenherk kennen. Lesdoels stellingen

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Deleerlinge enkunnenze eggenwatpr rogrammamuziekis. Deleerlinge enkunnenaa angevenwel keinstrumentdemelodievoertinee enluisterfragment. Deleerlinge enkunnenve erwoordenw waaromeenbepaaldluisterfragment tbijeenbepaalddier hoort. enkunnenbi innendevoo orzienetijdd deopdrachte enafwerken ingroep. Deleerlinge Deleerlinge enkunneningroepsverb andaaneen nopdrachtw werken. Deleerlinge enkunnenee enzoekmach hinegebruikenomdecultuurhistoris scheachtergrondop tezoeken. Deleerlinge agmenteraa enkunnenaa andehandv vanuitlegovereenwerkhetjuistefra an koppelen. enkunnenvialuisterfrag mentenkenmerkenlinke enaandede esbetreffend de Deleerlinge muziekperio ode. Deleerlinge enkunnenaa andehandv vanluistervoorbeeldeneenverhaalfa antaseren.

Vakove erschrijden ndeeindter rmenGemeen nschappelijke estam(esthetischebekwa aamheid) 6kunnen nschoonheid dervaren Concretis seringindele es:Deleerling genkrijgenin dezelesprogr rammamuziek kdoorheendek klassieke muziekge eschiedenis.H Hetisdanookd debedoelingh henviadezew wegtelerende ezemuziekstijl jlenbetertebe egrijpen engeleide elijktotappreciatietekomenenzodesch hoonheidervan nervaren. ICTEerste egraad 6kunnen nmetbehulpv vanICTdigitaleinformatie opzoeken,ve erwerkenenbewaren Concretis seringindele es:Deleerling genmoetenin delesopheti internetopzoe ekingenverric chtennaardeklassieke muziekpe eriodes(nl.devolgorde)eneenaantalcom mponistenopz zoeken.

6 Doelst tel linge en 1 Leerinhou ud/leerstof Lesstart: Pro ogrammamuziek (4 min) Programma amuziekisinstrum mentalemuziekd dieeen verhaalver rteltofietsuitbeel ldt. Didactischewerkv vormen Leeractiviteiten We erkvorm: Korteluisteropdracht +docer ren ganisatie: Org Deleerkrachtstartdelesmeteenextract tuitLapprentisor rciervan ulDukas.Hijvraagthierbijwaardellnaandenkenbijhethorenvan Pau ditfragment,waterin nhenopkomt. zullenzekerllnzijndiesfeergebondenantwoordengeven ngelinkt Erz aan neenverhaalkarakt ter. Delkwijsteropdatdit tbuitenmuzikaleelementenzijn.Hijgeeftde elvanhetwerkenli igtkorthetverhaaltoe.Hijlaatvervolgenshet tite bijh horendevideofragm mentzien. Lk:Ditsoortmuziekkr rijgteennaam,nl.p programmamuziek. Media Luist terfragment (com mputer) Vide eofragment (com mputer+ beam mer) terfragmenten Luist Com mputer Llnbundel DP MO AS

23

Lesfase 1: Dierenindemuziek k

(6 min)

We erkvorm: individuele eluisteroefening ganisatie: Org Lk.:ErbestaateenwerkvanSaintSansw waarinverschillend dedieren men,nl.Carnavaldesanimaux.Hierhebikeen muzikaalaanbodkom ntalluisterfragment tenvanmeegebracht.Ookeenanderg gekend aan wer rkvanRimskyKorsa akov(FlightofTheBumbleBee)zalje horendat ook keendieruitbeeldt t. Deopdrachtisomdedierenteherkenne en,eenredentegev ven aromhetomditdie ergaatenalslaatst tehetinstrumentdathetdier waa uitb beeldtbenoemen. stzetting: Vas Klas ssikaalwordendeo oefeningenoverlop penenindiennodig verbeterd.

MO AS GE

7 Doelst tel linge en 45 6 Leerinhou ud/leerstof Lesfase 3: Ze elfontdekken (36 min) Didactischewerkv vormen Leeractiviteiten We erkvorm: Hoekenwe erk ganisatie: Org Lk vertelt: Doorheen de tijd is men ree bezig met het eds t ver rhalend uitbeelden Zelfs tot op van n. ndaag gebeurt dit in de muziek. Weet er iem mand waar we dit s soort muziek nu n nog vind den? (Filmmuziek Ook in de gesch k) hiedenis werd dit soort muziek ook gebruikt bij beeld, maar hier zijn het dan (ton neelwerken, opera en ballet). Vand a daag kijken we eens naar dit soort muziek, de klassieke muziek doorheen de tijd. De lk legt eerst uit wat een hoekenwerk precies is en st dan w telt (ko de 3 hoeken vo + de tijd die ze krijgen per hoek (10 ort) oor e k min De lk overloopt dan met de lln alle hoeken zodat z weten n). t ze welke opdrachten ze moeten maken. Lk polst of alle lln alle e n opd drachten begrepen hebben en stelt enkele vragen om dit te t m eva alueren (vb wat moet je precies doe bij vraag vijf, (naam van en lln) ?) Hie erna komt de verdeling van de leerlingen in groepen die in een bep paalde hoek gaan werken en kunne de lln aan het w n en werk gaa De lk begeleid elke groepje (ga langs en helpt waar an. dt aat nod dig). Hoe 1: ek De leerlingen zoeken via het internet d 3 data op als n de ank kerpunten voor de tijdslijn. e Ver rvolgens worden de muziekperiode op de tijdslijn d es aan ngebracht en de desbetreffende co d omponisten. Bij elk ke com mponist gaan ze na uit welk land de komen en gev ze 2 n eze ven voo orbeelden van werken. Media Lln.b bundel puter+internet Comp DP GE IN AS MO AC

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Mid ddeleeuwen Ren naissance:Janequ uin Bar rok:Vivaldi(+2vb ben) Cla assicisme:Mozart(+2vben) Rom mantiek:Wagner(+2vben) s ste 20 eeuw:Messiaen(+2vben)

8 Doelst tel linge en 78 9 Leerinhou ud/leerstof Didactischewerkv vormen Leeractiviteiten Hoe 2: ek De luistervoorbeelde worden in de ju en uiste volgorde gep plaatst en aan de hand van de luistervoorbeelde vullen ze de n en ont tbrekende kenmer rken in van de mu uziekperiodes. (He et voo orbeeld van Wagn wordt ook geb ner bruikt in een film, b een bij helicopteraanval op een dorp. Weten j jullie welke film? Apo ocalypse now) Media erfragmenten Luiste (computer+inear dtelefoon+ hoofd tusse enstuk) erfragmenten Luiste (computer+inear dtelefoon+ hoofd tusse enstuk) DP

1. Mid ddeleeuwen:InP Paradisum ee enstemmiggezon ngen ke erkmuziek 2. Ren naissance:LaGue erre ve eelmelodiendoorelkaar ho oofdzakelijkgezongenmuziek 3. Bar rok:LaPrimavera fe eestelijkemuziek ui itbundig,prachte enpraal 4. Cla assicisme:DerVg gelfanger sc choonheid,evenw wichtenhelderheid on ntstaanvanhetsy ymfonischorkest 5. Rom mantiek:DerRittderWalkren bl loeiperiodevandeprogrammamuz ziek in nspiratiedoorgev voelenfantasie ui itbreidingvanhet tsymfonischorke est s ste 6. 20 eeuw:Catalogu uedoiseaux va anallesenveelme eer:experimenten on ntstaanvanjazz,popmuziekenfilm mmuziek Naareigenfantasieeenverh haalschrijvenaandehand van4luiste erfragmenten

Hoe 3: ek Aan de hand van de 4 luisterfragment schrijven ze een kort n ten ver rhaal. De volgorde van de fragment kiezen ze zelf e ten f. Vas stzetting: Kla assikaal wordt hoe per hoek overlo ek open en indien no odig ver rbeterd. Bijk komende vraag: waarom is de roma w antiek de bloeiper riode voor pro ogrammamuziek? (inspiratie uit gev voel en fantasie)

9 Doelst tel linge en Leerinhou ud/leerstof Lesslot: Eenfilmmuziekvoorbe eeldje (4 min) Didactischewerkv vormen Leeractiviteiten We erkvorm: Luistermoment+korteopdra acht ganisatie: Org Lk: Hier is een stukje filmmuziek van J e John Williams. En nkel door de beluistering kan je al vrij goed erva e aren waarover dez film ze zou kunnen gaan, uiteraard niet in det u tail, maar wel welke sfeer het is. t Na de beluistering de elen de leerlingen hun bevindingen mee. n n (dre eigend, naderend, jaws, ) Vol lgende les bekijke we filmmuzie en ek. Media ervoorbeeld Luiste (computer) DP AS IN

10 B Bijlagen:uitgewerkt temedia x x Bordschema a Leerlingenbundel Invulblaadje es,opdrachtbladen Transparant tenofPowerPointp presentatie Eenomschrijvingvideoenvide eoopdracht Teksten,artikels, Kopiesuithethandboek Eentoets Andere: luis stervoorbeelden(+v videofragment)

A Afkortingdidactisch heprincipes A AS A AC H HE G GE IN N D DI M MO Aanschouwe elijkheid Activiteit Herhaling Geleidelijkheid Integratie/st tructuur Differentiati ie Motivatie