Lesbrief NV Junior 2018 - Verstegen &...

10
1 LESBRIEF NEDERLAND VERTAALT JUNIOR Inleiding voor de docent Vertalen is een vak, een kunst en een wetenschap Vertalers ontsluiten cultureel erfgoed uit andere landen en stellen lezers in de gelegenheid kennis te nemen van werken uit de wereldliteratuur die zonder vertaling een gesloten boek zouden zijn gebleven. Om het belang van vertalen en vertalers te onderstrepen, organiseert Verstegen & Stigter de landelijke vertaalmanifestatie Nederland Vertaalt. Nederland Vertaalt bestaat uit twee onderdelen: een vertaalwedstrijd in samenwerking met NRC en een Grote Vertaaldag. Vertaalwedstrijd in de krant Op 19 januari 2018 worden in NRC Handelsblad en NRC.next acht teksten in verschillende talen aangeboden, met de uitnodiging aan lezers om vertalingen in te sturen. De vertaalopgaven zijn vanaf dan ook te vinden op www.nederlandvertaalt.nl. Vertalingen kunnen tot 14 maart 2018 worden ingezonden via de website www.nederlandvertaalt.nl Deelname aan de vertaalwedstrijd is gratis. Nederland Vertaalt Junior Een belangrijk onderdeel van de vertaalwedstrijd is Nederland Vertaalt Junior. Van de acht vertaalopgaven richten wij ons met twee vertaalopgaven specifiek op leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Leerlingen worden uitgenodigd om de Nederlandse songtekst Energie van Ronnie Flex in het Engels te vertalen, en de Engelse songtekst Something Just Like This van Coldplay te vertalen naar het Nederlands. Doel van Nederland Vertaalt Junior is jongeren te laten kennismaken met vertalen. Vertalen is zowel leerzaam als leuk. Het puzzelen met taal en het plezier van het vinden van goede oplossingen gaan samen met het besef van de grote rijkdom van taal. Door intensief met een tekst om te gaan, vergroten de leerlingen spelenderwijs hun woordenschat en oefenen zij hun lees en schrijfvaardigheid. De creativiteit wordt uitgedaagd en door te vertalen stuiten de scholieren op eigen(aardig)heden van talen die min of meer vanzelf leiden tot nadenken en met elkaar van gedachten wisselen over betekenis en cultuurverschillen. Grote Vertaaldag Op zaterdag 9 juni 2018 vindt in Utrecht de Grote Vertaaldag plaats, waar inzendingen van de vertaalwedstrijd worden besproken in werkgroepen die onder leiding staan van de zeven jury’s die de inzendingen hebben beoordeeld. De jury van Nederland Vertaalt Junior nomineert drie vertalingen per vertaalopgave. De winnaar wordt bekendgemaakt op de Grote Vertaaldag. Alle genomineerden krijgen eind april bericht over hun nominatie. Nederland Vertaalt wordt mede mogelijk gemaakt door NRC, Prins Bernhard Cultuurfonds, K.F. Hein Fonds en de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting.

Transcript of Lesbrief NV Junior 2018 - Verstegen &...

  •   1  

    LESBRIEF    NEDERLAND  VERTAALT  JUNIOR    Inleiding  voor  de  docent    Vertalen  is  een  vak,  een  kunst  en  een  wetenschap  Vertalers  ontsluiten  cultureel  erfgoed  uit  andere  landen  en  stellen  lezers  in  de  gelegenheid  kennis  te  nemen  van  werken  uit  de  wereldliteratuur  die  zonder  vertaling  een  gesloten  boek  zouden  zijn  gebleven.  Om  het  belang  van  vertalen  en  vertalers  te  onderstrepen,  organiseert  Verstegen  &  Stigter  de  landelijke  vertaalmanifestatie  Nederland  Vertaalt.  Nederland  Vertaalt  bestaat  uit  twee  onderdelen:  een  vertaalwedstrijd  in  samenwerking  met  NRC  en  een  Grote  Vertaaldag.    Vertaalwedstrijd  in  de  krant  Op  19  januari  2018  worden  in  NRC  Handelsblad  en  NRC.next  acht  teksten  in  verschillende  talen  aangeboden,  met  de  uitnodiging  aan  lezers  om  vertalingen  in  te  sturen.  De  vertaalopgaven  zijn  vanaf  dan  ook  te  vinden  op  www.nederlandvertaalt.nl.  Vertalingen  kunnen  tot  14  maart  2018  worden  ingezonden  via  de  website  www.nederlandvertaalt.nl  Deelname  aan  de  vertaalwedstrijd  is  gratis.    Nederland  Vertaalt  Junior  Een  belangrijk  onderdeel  van  de  vertaalwedstrijd  is  Nederland  Vertaalt  Junior.  Van  de  acht  vertaalopgaven  richten  wij  ons  met  twee  vertaalopgaven  specifiek  op  leerlingen  uit  het  voortgezet  onderwijs.  Leerlingen  worden  uitgenodigd  om  de  Nederlandse  songtekst  Energie  van  Ronnie  Flex  in  het  Engels  te  vertalen,  en  de  Engelse  songtekst  Something  Just  Like  This  van  Coldplay  te  vertalen  naar  het  Nederlands.    Doel  van  Nederland  Vertaalt  Junior  is  jongeren  te  laten  kennismaken  met  vertalen.  Vertalen  is  zowel  leerzaam  als  leuk.  Het  puzzelen  met  taal  en  het  plezier  van  het  vinden  van  goede  oplossingen  gaan  samen  met  het  besef  van  de  grote  rijkdom  van  taal.  Door  intensief  met  een  tekst  om  te  gaan,  vergroten  de  leerlingen  spelenderwijs  hun  woordenschat  en  oefenen  zij  hun  lees-‐  en  schrijfvaardigheid.  De  creativiteit  wordt  uitgedaagd  en  door  te  vertalen  stuiten  de  scholieren  op  eigen(aardig)heden  van  talen  die  min  of  meer  vanzelf  leiden  tot  nadenken  en  met  elkaar  van  gedachten  wisselen  over  betekenis  en  cultuurverschillen.    Grote  Vertaaldag  Op  zaterdag  9  juni  2018  vindt  in  Utrecht  de  Grote  Vertaaldag  plaats,  waar  inzendingen  van  de  vertaalwedstrijd  worden  besproken  in  werkgroepen  die  onder  leiding  staan  van  de  zeven  jury’s  die  de  inzendingen  hebben  beoordeeld.  De  jury  van  Nederland  Vertaalt  Junior  nomineert  drie  vertalingen  per  vertaalopgave.  De  winnaar  wordt  bekendgemaakt  op  de  Grote  Vertaaldag.  Alle  genomineerden  krijgen  eind  april  bericht  over  hun  nominatie.    Nederland  Vertaalt  wordt  mede  mogelijk  gemaakt  door  NRC,  Prins  Bernhard  Cultuurfonds,  K.F.  Hein  Fonds  en  de  M.A.O.C.  Gravin  van  Bylandt  Stichting.    

  •   2  

    NEDERLAND  VERTAALT  JUNIOR      Lesbrief  voor  de  leerlingen    De  vertaalwedstrijd  van  Nederland  Vertaalt  Junior  bestaat  uit  twee  songteksten:    A.  De  Nederlandse  tekst  Energie  van  Ronnie  Flex  (die  in  het  Engels  vertaald  moet  worden).  B.  De  Engelse  songtekst  Something  Just  Like  This  van  Coldplay  (te  vertalen  naar  het  Nederlands).    Je  kunt  je  vertaling  van  één  van  beide  teksten  insturen,  maar  je  mag  ook  beide  songteksten  vertalen.    In  deze  lesbrief  behandelen  we  delen  van  de  twee  teksten.  De  volledige  teksten  zijn  te  vinden  op  pagina  9  en  10  van  deze  lesbrief,  en  op  www.nederlandvertaalt.nl.    Bij  elke  songtekst  kom  je  vertaalproblemen  tegen  die  te  maken  hebben  met  vorm  en  inhoud.  Deze  lesbrief  is  gericht  op  precies  deze  twee  aspecten.  Twee  gouden  regels:    

    •  Het  is  een  songtekst;  die  moet  je  dus  ook  in  de  vertaling  nog  kunnen  zingen.  Maak          er  een  goed  lopende  vertaling  van.  Waar  het  origineel  rijmt,  moet  de  vertaling  ook          rijmen.    •  Elke  song  vertelt  een  verhaal,  elke  vertaling  moet  ook  een  verhaal  vertellen.  Het          kan  een  ánder  verhaal  zijn,  maar  je  vertaling  moet  wel  een  logische  eenheid          vormen.    

     Om  te  beginnen  enkele  tips      Vijf  gouden  tips  van  Bindervoet  &  Henkes  (de  vertalers  van  onder  meer  alle  songteksten  van  The  Beatles  en  Bob  Dylan).    Tip  1   Je  vertaalt  een  liedje  dat  gezongen  wordt  op  een  melodie  die  al  bestaat.  Zing  daarom  altijd  mee  met  wat  je  vertaalt.  Zoek  waar  de  klemtonen  liggen  op  de  maat  van  de  muziek.  Ga  mee  met  de  flow  van  het  ritme.  Alleen  dan  merk  je  of  het  past.  Je  mag  natuurlijk  wel  eens  smokkelen,  afhankelijk  van  het  lied  en/of  de  artiest,  maar  het  mooiste  is  als  jouw  vertaling  precies  meeloopt  met  het  origineel.    Tip  2   Waar  moet  je  beginnen  met  vertalen?  Vaak  bedenk  je  plotseling  de  vertaling  voor  een  woord,  of  voor  een  regel  of  de  titel,  wanneer  je  die  maar  lang  genoeg  in  je  hoofd  hebt  laten  rondgaan.  En  als  je  die  ingang  eenmaal  hebt,  als  je  die  deur  hebt  ontdekt,  kun  je  de  rest  van  het  gebouw  eromheen  optrekken.  Je  kunt  beter  met  het  refrein  beginnen  dan  met  de  eerste  regel.  En  bij  rijmende  regels  kun  je  beter  bij  de  laatste  rijmende  regel  beginnen  en  dan  terugwerken.  Neem  af  en  toe  afstand  van  de  tekst.  Leun  even  achterover  en  doe  je  ogen  dicht.  Waar  wil  jóuw  tekst  heen?    

  •   3  

    Vergeet  bij  het  vertalen  niet  dat  de  muziek  al  veel  van  het  emotionele  werk  opknapt:  de  muziek  bepaalt  voor  een  belangrijk  deel  de  stemming  en  geeft  lading  aan  de  tekst.    Tip  3   Wees  niet  bang  om  het  fout  te  doen.  En  wees  vooral  niet  te  voorzichtig.  Vergeet  niet  dat  je  altijd  de  muziek  hebt  die  het  gevoel  van  de  woorden  ondersteunt.    Soms  is  een  liedtekst  een  stuk  banaler  (of  ‘normaler’)  dan  je  altijd  gedacht  hebt  toen  je  hem  in  de  oorspronkelijke  taal  hoorde.  Of  juist  ábnormaler.  In  het  Nederlands  komt  alles  vier  keer  zo  hard  aan.  Liedjes  bevatten  vaak  rare  dingen,  dingen  die  niet  kloppen.  Als  je  vertaalt,  kun  je  je  best  vreemde  dingen  permitteren.  Dus  wees  niet  bang  om  rare  of  ‘stomme’  woorden  te  gebruiken  –  eenmaal  gezongen  kunnen  die  uitstekend  werken.  Het  wordt  hoe  dan  ook  altijd  anders.  Maak  gebruik  van  dat  gegeven.    Tip  4   Houd  in  het  oog  wat  dit  specifieke  liedje  bijzonder  maakt.  Probeer  te  bedenken  waarom  het  is  geschreven  zoals  het  geschreven  is.  Wat  is  de  kern  van  het  verhaal?  Maak  in  je  vertaling  de  grappige  dingen  grappig  en  de  mooie  dingen  mooi.    Tip  5   Je  kunt  het  ook  helemaal  anders  doen,  en  een  volstrekt  nieuwe  tekst  maken  op  de  melodie  van  het  origineel.  Dat  kan  een  parodie  zijn,  of  een  vertaling  louter  op  klank  (een  zogenaamde  ‘mama-‐appelsapvertaling’).  Het  kan  ook  een  smartlap  zijn.  In  Nederland  zijn  vaak  zulke  eigenzinnige  ‘vertalingen’  in  de  hitparade  terechtgekomen:  denk  aan  File,  van  André  van  Duin  op  de  wijs  van  Feelings,  en  Laat  me  alleen  van  Rita  Hovink  op  de  wijs  van  Pazza  idea  van  Patty  Pravo.  Wij  willen  hits!      Nog  wat  algemene  tips    Tip  6   Bekijk  de  volgende  clips  op  youtube.      

    De  clip  van  Coldplay  (The  Chainsmokers  &  Coldplay)  is  hier  te  vinden:  https://www.youtube.com/watch?v=FM7MFYoylVs        Ronnie  Flex  (Ronnie  Flex  ft.  Frenna)  vind  je  hier:  

      https://www.youtbe.com/watch?v=sdJTnc6Qcs    

    Zing  hardop  mee  met  het  origineel  en  probeer  meteen  wat  vertalingen  uit.    

    Tip  7   Print  de  tekst  uit  en  onderstreep  de  lettergrepen  die  beklemtoond  zijn.        Tip  8   Er  bestaan  verschillende  vertaalhulpmiddelen  waar  je  gebruik  van  kunt  maken:     •  woordenboeken:  Engels  woordenboek,  synoniemenwoordenboek  of            synoniemen.net,  rijmwoordenboek  van  Jaap  Bakker  of  op  internet,  en  vergeet          urbandictionary.com  niet.     •  je  naaste  omgeving:  ouders,  mede-‐leerlingen,  docenten.     •  vertaalprogramma’s  zoals  Google  Translate  (translate.google.nl)  en            www.vertalen.nu/zinnen/.  Gebruik  deze  programma’s  wel  met  beleid.    Vertaalhulpmiddelen  zijn  niet  verboden,  maar  gebruik  altijd  je  eigen  verstand,  en  vooral:  je  eigen  creativiteit  en  originaliteit.    

  •   4  

    Oefening    *   Vertaal  de  eerste  drie  regeltjes  van  Energie  (‘Normaal  doe  ik  dit  niet,  ik  hoop  dat  jij    

    dit  ziet,  ik  voel  je  energie’)  met  behulp  van  Google  Translate.  Wat  gebeurt  hier?  Is  dit  een  goeie  vertaling?    

    *   Vertaal  de  terugkerende  refreinregel  in  het  liedje  van  Coldplay  (‘I  want  something    just  like  this’)  met  behulp  van  vertalen.nu/zinnen/  of  babelfish.com.    Wat  vind  je  van  het  resultaat?  Kun  je  het  lekker  meezingen?  

     Waarschuwing!  Op  internet  zijn  heel  veel  kant-‐en-‐klaar-‐vertalingen  van  songteksten  te  vinden.  Kijk  bijvoorbeeld  eens  naar  die  van  Coldplay  op:  http://songteksten.net/translation/78/99877/coldplay/something-‐just-‐like-‐this.html.  Het  is  een  vertaling  van  de  tekst,  maar  een  liedje  is  het  niet.  (Het  heeft  trouwens  geen  zin  om  zo’n  internetvertaling  te  kopiëren  en  in  te  zenden  voor  deze  wedstrijd.)  Vertaalprogramma's  als  translate.google.nl  en  www.vertalen.nu/zinnen/  laten  vooral  zien  hoe  het  níet  moet,  en  waarom  vertalen  altijd  (denken  wij  tenminste)  mensenwerk  zal  blijven.      Aan  de  slag!    We  gaan  ons  nu  concentreren  op  een  aantal  regels  van  beide  songteksten.  Je  vindt  hieronder  aanwijzingen,  aandachtspunten  en  vragen  bij  de  opdrachten.      Fragment  A:  ‘Something  Just  like  This  -‐  Coldplay  De  eerste  zeven  regels  (de  hele  songtekst  is  te  vinden  op  pagina  9):  

     A   ‘I’ve  been  reading  books  of  old’  B   ‘The  legends  and  the  myths’  C   ‘Achilles  and  his  gold’  D   ‘Hercules  and  his  gifts’  E   ‘Spiderman’s  control’  F   ‘And  Batman  with  his  fists’  G   ‘And  clearly  I  don’t  see  myself  upon  that  list’    Opdracht  A1  –  een  paar  vragen    

    1 We  zien  hier  vier  superhelden  voorbij  komen.  Maak  een  lijst  met  superhelden,    maar  beperk  je  niet  tot  de  Griekste  mythologie  en  de  Amerikaanse  populaire  cultuur.  Kijk  ook  naar  sporthelden,  naar  personages  uit  games  (Supermario).  Kun  je  die  namen  in  de  muziek  passen?  En  is  er  iets  leuks  mee  te  doen?  

      2.     Zou  het  voor  de  boodschap  iets  uitmaken  als  je  andere  namen  invult?  Of  als  je         andere  dingen  invult  die  bij  deze  helden  horen?     3.   Vijf  van  de  acht  regels  eindigen  op  een  korte  ‘i’-‐klank.  Maak  een  lijstje  met         Nederlandse  woorden  die  ook  op  een  korte  ‘i’-‐klank  eindigen,  zoals  ‘dit’  en         ‘mist’.  Zitten  daar  woorden  bij  die  ook  in  dit  verhaal  zouden  passen?    

  •   5  

        Vertaal  de  eindwoorden  van  alle  regels  en  probeer  de  klanken  te  vinden         waarmee  je  in  de  vertaling  de  meeste  kanten  uit  kan.  Dat  is  waarschijnlijk  niet          die  ‘i’-‐klank!     4.   De  verteller  vergelijkt  zichzelf  met  superhelden,  om  te  zeggen  dat  hij  niet  zo         is,  en  zij  zegt  dat  ze  dat  niet  erg  vindt.  Wat  vindt  zij  dan  wél  belangrijk?     5.   Wat  denk  je  dat  ‘something  just  like  this’  is?  Wat  denk  je  dat  er  gebeurt  als  zij         zegt  ‘I  want  something  just  like  this’?     6.     Zijn  er  nog  andere  dingen  die  ‘something  just  like  this’  kunnen  zijn  en  die  even       begerenswaardig  zouden  zijn,  behalve  die  kus?      Opdracht  A2  –  maak  nu  Nederlands  van  de  Engelse  tekst    Een  paar  aanwijzingen  en  aandachtspunten  Zorg  dat  je  je  vertaling  kan  meezingen  met  het  origineel.  Vertaal  zin  voor  zin,  maar  verlies  het  geheel  niet  uit  het  oog.  Hou  in  de  gaten  waar  het  precies  over  gaat,  zelfs  al  weet  je  niet  precies  waar  het  over  gaat;  als  het  gevoel  bij  de  regels  maar  klopt.  Kijk  allereerst  naar  de  aanwijzing  bij  regel  E.  hieronder.    Regel   A.   ‘Ive  been  reading  books  of  old’  

    Deze  regel  –  en  vrijwel  alle  andere  regels  in  dit  liedje  eindigen  op  een  beklemtoonde  lettergreep,  dus  ‘boeken’  en  ‘lezen’  gaan  niet  passen.  Dat  is  een  van  de  grote  problemen  bij  vertalen  uit  het  Engels:  het  Nederlands  heeft  bijna  altijd  meer  lettergrepen  nodig.  Je  moet  dus  wat  anders  verzinnen!  

    Regel     B.   ‘The  legends  and  the  myths’    Hetzelfde  probleem,  met  in  ‘legends’  het  extra  probleem  dat  de  klemtoon  ergens  anders  ligt  dan  in  het  Nederlandse  ‘legendes’.  Blijf  de  klemtonen  altijd  goed  leggen,  verzin  andere  woorden  als  het  moet,  of  gooi  het  om  en  begin  met  ‘De  mythes  en  …’.  

    Regel     C.   ‘Achilles  and  his  gold’  Zoals  je  ziet,  gaat  het  in  de  tekst  om  helden.  Wat  die  helden  ‘in  het  echt’  kunnen  of  waar  ze  over  beschikken,  is  vrij  willekeurig  gekozen.  (Het  had  net  zo  goed  ‘Hercules  and  his  gold’  kunnen  zijn.)  En  dat  ‘gold’  is  er  alleen  maar  omdat  het  rijmt  op  ‘old’.  Die  vrijheid  heeft  de  vertaler  hier  dus  ook.  Zorg  dat  wat  je  verzint  niet  als  rijmdwang  overkomt,  maar  als  iets  dat  echt  is,  en  onontkoombaar.  

    Regel     D.   ‘Spiderman’s  control’       Ook  hier  (half)rijmt  ‘control’  op  ‘gold’  en  ‘old’.  Je  moet  dus  drie  (natuurlijke)       rijmwoorden  verzinnen.  Regel     E.   ‘And  clearly  I  don’t  see  myself  upon  this  list’  

    Deze  regel  loopt  in  één  keer  heel  anders,  met  veel  meer  lettergrepen  dan  de  voorgaande  regels.  En  het  is  een  soor  climax  van  het  couplet.  Begin  met  deze  regel  natuurlijk  lopend  te  vertalen,  en  vind  een  rijmwoord  dat  mogelijkheden  biedt.  Werk  dan  van  daaruit  terug.  

           

  •   6  

    Fragment  B.  ‘Energie’  –  Ronnie  Flex  De  eerste  acht  regels  (de  hele  songtekst  is  te  vinden  op  pagina  10):    A.   ‘Normaal  doe  ik  dit  niet’  B.   ‘Ik  hoop  dat  jij  dit  ziet’  C.   ‘Ik  voel  je  energie’  D.   ‘Het  is  okey-‐ey-‐ey-‐ey’  E.   ‘Normaal  praat  ik  niet  veel’  F.   ‘Nee  meestal  ben  ik  stil’  G.   ‘En  ik  wil  niet  vervelend  zijn’  H.   ‘Kan  ik  even  in  je  leven  zijn?’    Opdracht  B1  -‐  een  paar  vragen    

    1. Lees  het  hele  liedje.  Welke  klanken  domineren  op  het  eind  van  de  regels?    Tel  ze  op.  

    2. Bedenk  welke  Engelse  eindklanken  daar  goed  bij  zouden  passen.  Let  op:  je  hebt  veel  woorden  met  die  klank  nodig.  Lange  klanken  zijn  het  beste,  want  die  zingen  het  lekkerst.  

    3. De  rijmen  zijn  zelden  ‘vol’;  de  meeste  zijn  ‘half'  en  hebben  alleen  de  klank  van  de  klinker.  Dat  kan  allemaal  in  een  liedje,  wees  dus  niet  al  te  streng  voor  jezelf.  Coldplay  heeft  het  ook  gedaan  met  ‘old’  en  ‘control’,  en  je  ziet  daar  dat  het  heel  goed  kan  werken.  

    4. Is  die  jongen  die  dit  zingt  eigenlijk  wel  te  vertrouwen?  Of  is  het  een  lover-‐boy?  Waar  baseer  je  je  oordeel  op?  

    5. In  verband  daarmee:  hoe  wil  je  de  jongen  in  je  vertaling  presenteren:  als  een  lieverd  of  als  een  schurk?    Verzin  alvast  wat  toepasselijke  woorden  die  jouw  hoofdpersoon  zou  kunnen  gebruiken.  

    6. Denk  je  dat  hij  net  zo  lekker  met  z’n  bitch  zou  chillen  als  zij  haar  bankpasje  vergeten  was?  

    7. Het  liedje  wemelt  van  de  straattaal  en  citaten,  vooral  in  het  laatste  couplet.  Hoe  ga  je  de  Engelse  termen  vertalen?  In  het  Nederlands?  En  hoe  dan?  Daar  moet  je  goed  over  nadenken.  

    8. Denk  ook  aan  het  Spaans  van  de  inleiding.  Wat  betekent  het?  En  zou  je  dit  in  een  andere  taal  willen  en  kunnen  omzetten  (en  welke  taal  dan?)?  

     Opdracht  B2  –  maak  nu  Engels  van  de  Nederlandse  tekst    Een  paar  aanwijzingen  en  aandachtspunten  Zet  niet  alleen  streepjes  op  de  beklemtoonde  lettergrepen,  maar  kijk  ook  waar  gerijmd  of  ge-‐half-‐rijmd  wordt.  Dat  halfrijmen  gebeurt  heel  vaak  in  popliedjes  en  rapteksten.    Regel     A.   ‘Normaal  doe  ik  dit  niet’       Je  krijgt  later  in  de  tekst  nog  de  rijmwoorden:  ‘ziet’  en  ‘energie’.         Probeer  eerst  de  energie-‐regel  te  vertalen  en  werk  dan  terug  naar  de  eerste         twee  rijmende  regels,  zodat  die  in  het  Engels  ook  rijmen.      

  •   7  

    Regel     B.   ‘Ik  hoop  dat  jij  dit  ziet’       Als  het  goed  is,  is  deze  niet  zo  moeilijk;  de  oplossing  ligt  voor  de  hand  maar  je         moet  hem  wel  even  zien.  Regel     F.   ‘Nee  meestal  ben  ik  stil’       Het  woordje  ‘nee’  is  een  stoplap;  nodig  omdat  de  zanger  een  lettergreep  te         kort  kwam.  Daar  moet  je  heel  voorzichtig  mee  zijn  in  je  vertaling.       ‘Stil’  half-‐rijmt  niet  alleen  op  ‘veel’  in  de  vorige  regel,  maar  ook  op  ‘wil’  in  de         volgende.  Het  is  in  een  liedje  een  leuk  effect  om  een  klank  vaak  te  laten         terugkeren,  niet  alleen  op  het  eind  van  een  regel.    

    Houd  dat  in  gedachten  in  je  hele  vertaling.  Regel     H.   ‘Kan  ik  even  in  je  leven  zijn?’       Hier  weer  een  klank  die  twee  keer  terugkomt:  ‘even’  –  ‘leven’.  Het  doet  ook       een  beetje  denken  aan  Frans  Bauer’s  ‘Heb  je  even  voor  mij’.  Kun  je  in  het         Engels  ook  een  citaat  of  half-‐citaat  bedenken?  Of  een  klank-‐associatie  met         een  bekende  uitspraak  of  een  gezegde?    Dit  is  nog  maar  het  begin  van  je  vertaling.  De  songteksten  bevatten  nog  meer  regels.  Zie  voor  de  complete  vertaalopgaven  pagina  9  en  10  van  deze  lesbrief,  en  de  website  www.nederlandvertaalt.nl.    Zelf  uitvoeren?  Vertalingen  van  de  songteksten  kunnen  worden  ingezonden  via  www.nederlandvertaalt.nl.  Maar  er  zijn  nog  andere  mogelijkheden.  Het  gaat  om  songteksten.  Die  vragen  erom  gezongen  te  worden.  Je  mag  je  vertaling  ook  insturen  in  gezongen  vorm.  Graag  zelfs!  Dat  mag  een  solo-‐inzending  zijn  of  een  groepsproject,  waarbij  sommige  leerlingen  muziekinstrumenten  spelen  en  anderen  zingen.  Van  muzikale  uitvoeringen  ontvangen  wij  graag  een  filmpje.  Op  de  Grote  Vertaaldag  die  plaatsvindt  op  zaterdag  9  juni  2018  in  het  Academiegebouw  van  de  Universiteit  Utrecht  kunnen  de  genomineerde  scholieren  deelnemen  aan  een  vertaalwerkgroep  onder  leiding  van  de  juryleden  die  alle  inzendingen  hebben  beoordeeld:  popster  Spinvis,  de  vertalers  Erik  Bindervoet  en  Robbert-‐Jan  Henkes,  en  docent  Engels  Andrew  Niemeijer.  In  de  werkgroep  worden  de  ingezonden  vertalingen  besproken  en  de  filmpjes  bekeken.  Daar  wordt  ook  bekendgemaakt  wie  de  winnaars  zijn  in  beide  categorieën  (Engels-‐Nederlands  en  Nederlands-‐Engels).  De  winnaars  mogen  aan  het  eind  van  de  dag  hun  vertalingen  live  uitvoeren  (of  voorlezen)  op  het  grote  podium  voor  het  voltallige  publiek  van  de  Grote  Vertaaldag.        En:  wat  is  er  te  winnen,  behalve  de  eer?  De  winnaars  in  beide  categorieën  (Nederlands-‐Engels  en  Engels-‐Nederlands)  krijgen  een  geldbedrag  van  €  100,-‐  per  persoon  (tot  een  maximum  van  €  300,-‐  wanneer  het  om  een  groepsinzending  gaat),  een  jaar-‐abonnement  op  7Days  en  een  spellenpakket  van  de  firma  Hasbro.  De  winnaars  worden  uitgenodigd  om  op  de  Grote  Vertaaldag,  op  9  juni  2018  in  het  Academiegebouw  in  Utrecht,  hun  vertaling  voor  te  lezen  of  uit  te  voeren.  Bovendien  zal  Popster  SPINVIS  live  de  winnende  Nederlandse  vertaling  van  ‘Something  Just  Like  This’  van  Coldplay  uitvoeren.          

  •   8  

     Inzenden  Er  zijn  verschillende  manieren  om  een  vertaling  in  te  insturen:    >  op  papier    >  in  de  vorm  van  een  filmpje  waarin  de  inzenders  hun  vertaling  zingen  >  in  de  vorm  van  een  filmpje  waarin  de  inzenders  hun  vertaling  voordragen  >  een  andere,  zelf  bedachte  vorm    Alles  mag!  (Zolang  de  vertaling  van  de  vertaalopgave  er  maar  in  zit.)    Inzenden  van  een  vertaling  kan  (vanaf  19  januari)  via  het  inzendformulier  op  onze  website  www.nederlandvertaalt.nl  of  via  ons  emailadres  [email protected].    Grote  bestanden  kunnen  via  wetransfer.nl  worden  ingezonden.    Papieren  inzendingen  kunnen  via  de  post  worden  gestuurd  naar:    Verstegen  &  Stigter  culturele  projecten  Uiterdijk  66  4011  EW  Zoelen    Inzenden  kan  vanaf  19  januari.    Veel  succes  en  plezier!  Wij  zien  uit  naar  jullie  inzendingen.          Let  op:  de  uiterste  inzenddatum  is  14  maart  2018.          

  •   9  

    Vertaalopgave  Engels-‐Nederlands      Something  Just  Like  This    Coldplay    I've  been  reading  books  of  old  The  legends  and  the  myths  Achilles  and  his  gold  Hercules  and  his  gifts  Spider-‐Man's  control  And  Batman  with  his  fists  And  clearly  I  don't  see  myself  upon  that  list    But  she  said  where  d'you  wanna  go  How  much  you  wanna  risk?  I'm  not  looking  for  somebody  With  some  superhuman  gifts  Some  superhero  Some  fairytale  bliss  Just  something  I  can  turn  to  Somebody  I  can  kiss    I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this  I  want  something  just  like  this    I've  been  reading  books  of  old  The  legends  and  the  myths  The  testaments  they  told  The  moon  and  its  eclipse  Superman  unrolls  A  suit  before  he  lifts  But  I'm  not  the  kind  of  person  that  it  fits    She  said  where  d'you  wanna  go  How  much  you  wanna  risk?  I'm  not  looking  for  somebody  With  some  superhuman  gifts  Some  superhero  Some  fairytale  bliss  Just  something  I  can  turn  to  Somebody  I  can  miss      

    I  want  something  just  like  this  I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this    Where  d'you  wanna  go  How  much  you  wanna  risk?  I'm  not  looking  for  somebody  With  some  superhuman  gifts  Some  superhero  Some  fairytale  bliss  Just  something  I  can  turn  to  Somebody  I  can  kiss    I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this  Oh,  I  want  something  just  like  this    

     

  •   10  

    Vertaalopgave  Nederlands-‐Engels    Energie  Ronnie  Flex    Normaal  doe  ik  dit  niet  Ik  hoop  dat  jij  dit  ziet  Ik  voel  je  energie  Het  is  oké  Normaal  praat  ik  niet  veel  Nee,  meestal  ben  ik  stil  En  ik  wil  niet  vervelend  zijn  Kan  ik  even  in  je  leven  zijn    

    Jij  bent  een  alfa-‐meisje  Jij  hebt  je  verstand  en  je  bankpas  bij  je  Ik  weet  niet  of  ik  van  je  af  kan  blijven  Meisje,  het  is  moeilijk  om  niet  lang  te  kijken  Ik  heb  een  ding  voor  je  al  een  tijdje  'k  Weet  niet  waarom  jij  voldoet  aan  al  mijn  eisen  'k  Weet  niet  waarom  jij  het  doet  op  elke  wijze  Ik  hoef  niet  te  winnen,  ben  geen  een  van  die  prijzen  Zolang  ik  jou  heb,  sta  ik  met  beide  Benen  op  de  grond,  ik  ben  altijd  bij  je  Soms  ben  je  mijn  broertje  net  als  Lil  Kleine  Soms  hou  ik  je  vast  in  de  slechte  tijden  Je  bent  niet  meer  van  hem,  nee,  je  bent  van  mij  Alles  wat  ik  zeg  is  waar,  ay    Ik  raap  al  mijn  moed  bij  elkaar    

    [refrein]    

    Jij  bent  mijn  favoriet  Ik  zeg  je:  come  again,  want  je  bent  mijn  mami  Ik  stap  in  Balmain,  want  ik  ben  je  papi  Love  don't  cost  a  thing,  anders  was  ik  failliet  Si,  ik  wil  peng  tings  'pon  road  Nu  heb  ik  peng  tings  on  hold  Ya  not  know  they  come  and  go  Dus  het  is  oké,  schat,  zeg  geen  nee  Want  je  weet  ik  wil  je  long-‐long-‐long-‐long  time  En  ik  ben  wie  ik  ben,  nog  niet  wie  ik  kan  zijn  Hart  van  goud,  ik  kan  niet  verpand  zijn  Schatje,  kom  je  langs  mij,  want  Je  bent  niet  meer  van  hem,  nee,  je  bent  van  mij  En  alles  wat  ik  zeg  is  waar,  ay  Ik  raap  al  mijn  moed  bij  elkaar    

    [refrein]