Leren van calamiteiten in de gezondheidszorg · 0 500 1000 1500 2000 2500 2004 2008 2012 2016 i ......
Transcript of Leren van calamiteiten in de gezondheidszorg · 0 500 1000 1500 2000 2500 2004 2008 2012 2016 i ......
Leren van calamiteiten in de gezondheidszorg
Kelly Bos, promovenda chirurgie Amsterdam UMC – locatie AMC
√
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Potentieel vermijdbare sterfte
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
0
500
1000
1500
2000
2500
2004 2008 2012 2016
Aanta
l pati
ënte
n
JaartalAdrienne Cullen (1960 – 2018)
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis
die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg
en die tot de dood van of een ernstig schadelijk gevolg
voor een client heeft geleid
Calamiteit
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
- Analyse naar oorzaken
- Formuleren verbetermaatregelen
- Beoordelen kwaliteit rapportage
- Selecteren en implementeren verbetermaatregelen
Calamiteitenafhandeling
Kwaliteitsverbetering na calamiteit
Melding
Analyse
Implementatie
Monitoring
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Kwaliteitsverbetering
Verbetermaatregelen
Kwaliteitsverbetering na calamiteit
Melding
Analyse
Verbetermaatregelen
Implementatie
Monitoring
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Kwaliteitsverbetering
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het
voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een
hoge dosering
De casus wordt besproken binnen de vakgroep
Voorbeeld calamiteit
Methode
- Literatuur
- Expert opinion
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Filter
Voorwaarden:
Het doel moet duidelijk zijn én de voorgestelde maatregel moet
specifiek beschrijven wat er aangepast, veranderd of vervangen
wordt
Het moet de kans op het optreden van de ongewenste gebeurtenis
verkleinen of de gevolgen van het optreden van de ongewenste
gebeurtenis verminderen
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Filter
3 medici
10 calamiteiten
38 verbetermaatregelen
45% (17/38) daadwerkelijk verbetermaatregel
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
- Systematisch literatuuronderzoek
11 methoden gevonden
- Subjectieve beoordeling
- Niet altijd gebruiksvriendelijk
- Zelden tot nooit gevalideerd
- Expert consensus meetings
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieveprocedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieveprocedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
Ongewenste gebeurtenis: Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een hoge dosering
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
Ongewenste gebeurtenis: Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een hoge dosering
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
3 medici
4 inspecteurs medisch specialistische zorg IGJ
9 calamiteiten
17 verbetermaatregelen
53% (9/17) direct dezelfde uitkomst
47% (8/17) consensus na overleg
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieveprocedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieveprocedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
Ongewenste gebeurtenis: Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een hoge dosering
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
Ongewenste gebeurtenis: Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een hoge dosering
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
Ongewenste gebeurtenis: Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een hoge dosering
VOOR de ongewenste gebeurtenis
Bron blijft BESTAAN
Bron wordt AANGEPAKT
NA de ongewenste gebeurtenis
Eliminatie
Vervanging
Eliminatie
Vervanging
Controle
Controle
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Administratieve procedures
Persoonlijke bescherming
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Model
Ongewenste gebeurtenis: Een patiënt overlijdt vanwege ernstig nierfalen na het voorschrijven van een nefrotoxisch antibioticum in een hoge dosering
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Samenvattend
Een verbetermaatregel moet voldoen aan de
voorwaarden van een verbetermaatregel
Het model geeft inzicht in de kwaliteit van
verbetermaatregelen op een meer objectieve manier en
ondersteunt daarmee het gesprek m.b.t. het selecteren
en implementeren van kwalitatief goede
verbetermaatregelen optimaal
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Toekomst
Lerend vermogen vergroten
Kwaliteit beoordelen middels gevalideerd model
Model gebruiken om kwaliteit te verbeteren
Kwaliteitsverandering bepalen
Leren van calamiteiten in de gezondheidszorg
Dank voor uw aandacht!
Heeft u tips voor ons hoe we het gebruik van dit model
succesvol kunnen implementeren?
Kelly Bos, promovenda chirurgie Amsterdam UMC – locatie AMC
[email protected]@igj.nl
www.sturenopkwaliteit.nl projectresultaten calamiteiten
Methode
Systematisch literatuuronderzoek
Aspecten van 4 methoden gebruikt
1. De Dianous V, Fiévez C. ARAMIS project: a more explicit demonstration of risk
control through the use of bow-tie diagrams and the evaluation of safety barrier
performance. J Hazard Mater. 2006;130(3):220-233
2. Hettinger AZ, Fairbanks RJ, Hegde S, Rackoff AS, Wreathall J, Lewis VL, Bisantz AM,
Wears RL. An evidence-based toolkit for the development of effective and
sustainable root cause analysis system safety solutions. J Healthc Risk Manag.
2013;33(2):11-20
3. McCaughan C, HSE Investigation Processes Working Group. Guideline for the
systems analysis investigation of incidents. 2015(2):1-131
4. McLeod R, Randle I, Miles R, Hamilton I, Wilkinson J, Tomlinson C, Jun GT, Wynn T,
CIEHF Working Group. Human factors in barrier management. Chartered Institute of
Ergonomics & Human Factors. 2016:1-64
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Systematisch literatuuronderzoek
7 andere methoden
5. Brandrud AS, Haldorsen GS, Nyen B, Vårdal M, Nelson EC, Sandvik L, Hjortdahl P.
Development and validation of the CPO scale, a new instrument for evaluation of
health care improvement efforts. Qual Manag Health Care. 2015;24(3):109-120
6. Coburn AF, Wakefield M, Casey M, Moscovice I, Payne S, Loux S. Assuring rural
hospital patient safety: what should be the priorities? J Rural Health.
2004;20(4):314-326
7. Flottorp SA, Oxman AD, Krause J, Musila NR, Wensing M, Godycki-Cwirko M, Baker
R, Eccles MP. A checklist for identifying determinants of practice: a systematic
review and synthesis of frameworks and taxonomies of factors that prevent or
enable improvements in healthcare professional practice. Implement Sci. 2013;8:35
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Systematisch literatuuronderzoek
7 andere methoden
8. Geller ES, Berry TD, Ludwig TD, Evans RE, Gilmore MR, Clarke SW. A conceptual
framework for developing and evaluating behavior change interventions for injury
control. Health Educ Res. 1990;5(2):125-137
9. Mira JJ, Lorenzo S, Carrillo I, Ferrús L, Silvestre C, Astier P, Iglesias-Alonso F,
Maderuelo JA, Pérez-Pérez P, Torijano ML, Zavala E, Scott SD, the research group on
second and third victims. Lessons learned for reducing the negative impact of
adverse events on patients, health professionals and healthcare organizations. Int J
Qual Health Care. 2017;29(4):450-460
10. Rodriguez-Gonzalez CG, Martin-Barbero ML, Herranz-Allonso A, Durango-Limarquez
MI, Hernandez-Sampelayo P, Sanjurjo-Saez M, iPharma. Use of failure mode, effect
and criticality analysis to improve safety in the medication administration process. J
Eval Clin Pract. 2015;21(4):549-559
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Methode
Systematisch literatuuronderzoek
7 andere methoden
11. Testik OM, Shaygan A, Dasdemir E, Soydan G. Selecting health care improvement
projects: a methodology integrating cause-and-effect diagram and analytical
hierarchy process. Qual Manag Health Care. 2017;26(1):40-8
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Filter
Dyreborg J. et al. Safety Interventions for the Prevention of Accidents in the Work
Place. 2011
Herrera-Sánchez IM. Steps to Ensure a Successful Implementation of Occupational
Health and Safety Interventions at an Organizational Level. 2017;8:2135
Sklet S. Safety barriers: Definition, classification, and performance. Journal of Loss
Prevention in the Process Industries. 2006;19(5):494-506
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst
Verbetermaatregel grijpt aan
VOOR de ongewenste gebeurtenis
De bron van de calamiteit blijft
BESTAAN
De bron van de calamiteit wordt
AANGEPAKT
Verbetermaatregel grijpt aan
NA de ongewenste gebeurtenis
Ongewenste gebeurtenis: Een persoon werkt op een plateau op hoogte, valt naar beneden, belandt op een harde ondergrond en overlijdt aan ernstige hoofdverwondingen
EliminatieEr wordt niet meer op hoogte
gewerkt
VervangingEr wordt een hoog hek
rondom het plateau geplaatst
EliminatieIedereen wordt d.m.v. een langer tuigje gezekerd aan het plateau
VervangingDe harde ondergrond wordt vervangen door een zachte
ondergrondControle
Airbag op de grond ontvouwt zich automatisch wanneer
iemand valt
ControleWanneer iemand op de rand van het plateau komt, verbreedt deze
automatischAdministratieve procedures
Je moet uit de buurt van de rand blijven
Persoonlijke beschermingEr wordt altijd met 2 man
gewerkt en zij zitten aan elkaar vast
Administratieve proceduresAirbag op de grond moet door
andere werknemer geactiveerd worden
Persoonlijke beschermingIedereen moet een helm
dragen
Model
Aanleiding – Methode – Resultaten – Samenvatting – Toekomst