1!

Denken in een bochtje

Creatief Denken

•  creativiteit begrijpen •  creativiteit zien als een stuurbaar proces •  creatieve denktechnieken aanleren •  creativiteitstechnieken en –proces leren

toepassen op reële werksituaties •  ‘Creatief Denken’ ervaren als krachtige

methode voor verandering

1.  In slaap vallen, dromen 2.  Douche, toilet, siesta, powernap 3.  Collega’s, koffiehoekje, lunch 4.  Lopen, wandelen, met de hond 5.  File, motor-fiets, rustig plekje 6.  Google, white page, je partner 7.  Televisie, muziek, alcohol

2!

Van patroondenken

via Creatief Denken

naar toegepast Creatief Denken

•  lineair denken van A naar B •  werkt vanuit kennis en ervaring •  heeft altijd een mening of oplossing •  maakt goed gebruik van denkpatronen •  voorkeur voor de bekende weg •  is tevreden met één oplossing

•  heeft hekel aan sleur •  zoekt nieuwe oplossingen •  wil het graag anders doen •  houdt van originaliteit •  werkt aan de toekomst •  is gespitst op kansen

1. problemen oplossen 2. kansen benutten 3. op willen vallen 4. bestaande dingen verbeteren 5. inspirerende nieuwe ideeën 6. innovatieve producten en diensten

1.  je bent creatief of je bent het niet 2.  het is zweverig en levert niets op 3.  past niet in de cultuur 4.  creativiteit, daar heb ik geen tijd voor 5.  brainstormen en zo, dat doen we al

3!

. . klanten!

. . leveranciers!

. . aandeelhouders!

. . baas!

. . collega’s!

. . familie!

. . vrienden!

. . winst!

..efficiency!. . doelen!

. . dagelijks nut!

. . projecten!

. . onverwachte zaken!

. . relaties!

creativiteit is de kunst van het doorbreken van patronen, gewoontes

en zekerheden

80% van wat we doen is patroondenken.

Dat hebben we zo geleerd in de loop der jaren.

We (her)kennen dingen vaak als patroon

18% van alles wat we doen, jatten we…

• T.S. Eliot: Creativity is the art of elegant stealing

4!

FEATURE FILMS ARE THE RE- SULT OF YEARS OF SCIENTI-

FIC STUDY COMBINED WITH THE EXPERIENCE OF YEARS.

Hoeveel keer zie je de letter “ F “?

GROEN

BRUIN

PAARS

GROEN ZWART GEEL

BLAUW

ORANJE

noem de kleuren, niet de woorden!

5!

RECHTER DEEL (CREATIEVE DENKEN)

LINKER DEEL (LOGISCH DENKEN)

Linker- rechterhersenhelft

•  Links –  Logica –  Feiten –  Woorden en taal –  Begrijpend –  Wetend –  Realiteit –  Vormen/strategie –  Praktisch –  Veilig

• Rechts –  Gevoel –  Beelddenken –  Symbolen –  Verbeelding –  Filosofie en religie –  Visueel –  Ruimtelijk waarnemen –  Fantasie –  Risico�s

Vlognes een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het niet uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het engie wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueireg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we niet ekle lttreer op zcih zlef lzeen maar het wrood als gheeel

6!

• ONS DENKSYSTEEM IS –  SNEL –  CORRECT –  GERICHT OP OVERLEVING

•  LUI

•  AANDACHT AFHANKELIJK

WAARNEMEN (v) ASSOCIATIEF DENKEN (v) VERBEELDINGSKRACHT (v) UITSTELLEN VAN OORDEEL (a) DENKEN IN ALTERNATIEVEN (a)

7!

•  is de basis voor al onze kennis • we zien wat we denken dat er is •  herhalende patronen worden steeds

dominanter • waarnemen is het herkennen van

dominanties •  anders waarnemen leidt tot vernieuwing

Ik zie, ik zie

•  hou je ogen open •  neem speelsheid serieus • wees klaarwakker en nieuwsgierig •  bekijk het eens van een andere kant

Zien wat zich voor je ogen bevindt, is het moeilijkste wat er is. W. Goethe

•  ene gedachte leidt tot een andere •  creëert een weg door de hersenjungle •  dominante associaties worden steeds

sterker •  blijft in de toekomst dezelfde weg nemen •  bij creatief denken juist op zoek naar niet

voor de hand liggende verbindingen

8!

•  zonder verbeelding bedenken we niets •  geheugen is fantastische database •  a picture says more than thousand words •  zonder verbeelding blijf je in het verbale steken •  nieuwe ideeën efficiënter verkennen en vorm

geven

•  oordeel helpt snel beslissingen te nemen •  nieuwe ideeën passen niet in

denkpatronen •  oordeel komt bij nieuwe ideeën vaak te

snel •  uitstel van oordeel is geen afstel •  zo geef je ideeën een kans

9!

DEBONO - Conceptdriehoek BASIS Idee

Onderliggend CONCEPT

Alternatieven

•  eerste ideeën zijn voor de hand liggend •  we stoppen bij een redelijke oplossing •  voorbij de logica zijn originele invalshoeken •  dus moeten we veel meer verzinnen dan we

spontaan doen •  basisvraag: hoe zou dit nog anders kunnen?

denken in kansen

in plaats van in beperkingen

creatieve attitude =

•  veel ideeën betekent veel kansen •  alle ideeën zijn waardevol, zelfs rare •  ideeën van een ander brengen je op andere

ideeën •  alle ideeën worden opgeschreven •  geen tijd voor discussies en toelichtingen •  stel je oordeel uit!

10!

•  stel je oordeel uit •  lift mee op ideeën van anderen •  ben alert op naïeve ideeën • werk mee aan een open en enthousiaste sfeer •  geen dikkenekkerij

DE ZWARTE KAART!

aantal ideeën

tijd

1.  zet het belangrijkste woord uit de vraag-stelling in het midden van flipover

2.  bedenk associaties en zet ze als bloemblaadjes rondom het hart

3.  associeer steeds verder weg 4.  kies een woord ter inspiratie en bedenk

van hieruit nieuwe ideeën 5.  blijf dit herhalen voor diverse woorden

HET PRINCIPE: NIEUWE GEZICHTSPUNTEN VINDEN

DOOR TE KIJKEN NAAR ANALOGIEËN MET DE NATUUR EN VAN DAARUIT EEN FORCE-TO-FIT NAAR HET PROBLEEM

11!

zwart & wit zeer lief

vegetarisch

sympathiek

sociaal

bang

snel

Afrikaans

gevoelig

kindervriend

ANALOGIE(MET(DE(NATUUR(

HET PRINCIPE: VINDINGRIJKHEID VAN SUPERHELDEN

DIE IN LASTIGE SITUATIES BIJZONDERE OPLOSSINGEN REALISEREN (FANTASTISCHE ANALOGIE)

1.  neem een held of heldin in gedachten 2.  maak deze ‘levend’; welke bijzondere

eigenschappen zijn kenmerkend 3.  hoe zou de held of heldin het

probleem aanpakken? fantaseer! 4.  vertaal de suggesties naar concrete

oplossingen voor het probleem

SCHA EN 1.  substitueren 2.  combineren 3.  herschikken/omkeren 4.  aanpassen 5.  vergroten/verkleinen 6.  elimineren 7.  nieuw nut geven

SCAMPER •  substitute •  combine •  adapt •  maximize/minimize •  put to other use •  eliminate •  reverse

V V

12!

•  substitueren? in zijn geheel, onderdelen, materiaal... •  combineren? functies, materiaal, met iets anders... •  herschikken? andere volgorde, andere samenstelling, op zijn kop,

binnenste buiten, achterstevoren... •  aanpassen? andere kleur, plaats, gebruik, vorm, tijdstip... •  vergroten? groter, sterker, langer, meer tijd, vaker gebruiken... •  verkleinen? kleiner, lichter, korter, op individueel of micronivo,

minder belangrijk, minder... •  elimineren? in zijn geheel, onderdelen, functies... •  nieuw nut geven? andere toepassingen, andere context...