Cabaretier

Mike Boddé Er was eens een cabaretier die depressief was

en...

De behandeling van diabetes sterk verbeterdFeiten en fabels over diabetesPuzzel mee Als u het ons vraagt...ActueelOp bezoek in een Service ApotheekEn nog meer...

www.serviceapotheek.nl - www.leesleef.nl - gedreven door gezondheid

No. 70 - nov/dec/jan - GRATIS magazine van uw Service Apotheek

leef!

leef! 3

In de tijdmachine

Gaat u met me mee terug in de tijd? Niet eens zo heel lang geleden, laten we zeggen twintig jaar geleden, waren de behan-delingsmogelijkheden voor mensen met reumatoïde artritis beperkt. Tuinieren, koken, pianospelen en computeren werd vaak lastig. Voor mensen met diabetes was twintig jaar geleden het risico op een hartinfarct groot. En mensen met HIV overleden binnen enkele jaren na een afschuwelijk ziekbed aan de gevolgen van aids. Om maar een paar voorbeelden te noemen.

We gaan in de tijdmachine naar het hier en nu. Artsen, onderzoekers en farmaceutische bedrijven hebben de afgelopen twintig jaar niet stilgezeten! Medische ontwikkelingen zijn ongelofelijk snel gegaan. In het vorige nummer van ‘Leef!’ stond een artikel over de spectaculaire vernieuwingen in de preventie en behandeling van reumatoïde artritis.

In deze ‘Leef!’ staan de 800.000 mensen met diabetes (suikerziekte) in Nederland centraal. Ook rondom diabetes is er goed nieuws. Internist-endocrinoloog Frits Holleman vertelt in deze ‘Leef!’ hoe het komt dat het risico van diabetespatiënten op een hartinfarct sterk is verminderd.

Veel buitenstaanders hebben het idee dat diabetes niet zoveel voorstelt. Holleman benadrukt dat het toch niet niets is om te leven met diabetes. Het vraagt best veel van een patiënt om de hele dag de bloedsuiker te regelen. Sake Boskma vertelt in deze ‘Leef!’ heel stimulerend hoe hij al tien jaar leeft met diabetes. Service Apotheker Peter Horsthuis en apothekersassis-tente Bineke Smit vertellen wat Service Apotheken allemaal te bieden hebben rondom diabetes: niet alleen geneesmiddelen, maar ook hulpmiddelen, ondersteuning en informatie.

Velen weten nog niet dat mensen met HIV die tijdig starten met geneesmiddelen een vrijwel normale levensverwachting hebben. Vorig jaar was er zelfs heel bijzonder nieuws: Timothy Brown is genezen van HIV. Zijn genezing is niet voor herhaling vatbaar, maar wel hoopgevend. In deze ‘Leef!’ leest u wat die genezing allemaal heeft losgemaakt. Timothy Brown is de speciale gast bij de indrukwekkende bijeenkomst in Koninklijk Theater Carré rondom Wereld Aids Dag. Bij deze informatieve talkshow voor mensen met HIV en belangstellenden zingen Herman van Veen en andere artiesten nummers van Freddie Mercury, als eerbetoon aan Freddie omdat hij twintig jaar geleden is overleden aan de gevolgen van aids. In deze ‘Leef!’ leest u hoe u gratis toegangskaarten kunt bestellen.

Ik verwacht eind 2011 mijn tweede kindje. Hoe zou het zijn als hij in de tijdmachine kon stappen? Wat zijn de behandelings-mogelijkheden over twintig jaar? Of als hij veertig is? Of zestig? De medische ontwikkelingen gaan zo snel. Het is vrijwel niet te voorspellen hoe de toekomst er dan uitziet. Wat we wel weten, is dat medische ontwikkelingen alleen mogelijk zijn als patiënten meewerken aan onderzoeken. Ik sluit me dan ook graag aan bij de oproep in deze ‘Leef!’ van internist-endocrinoloog Holleman: sta er positief tegenover als uw arts u vraagt om aan onderzoek mee te werken. Al realiseer ik me natuurlijk goed dat zoiets een heel persoonlijke beslissing is. Wij als Service Apotheken hebben de dankbare taak om nieuwe geneesmiddelen meteen beschikbaar te hebben en u goed voor te lichten over het gebruik.

U kunt in deze ‘Leef!’ nog veel meer lezen: over de musical Miss Saigon bijvoorbeeld (om het niet alleen over gezondheid en ziekte te hebben). En over de cabaretier Mike Boddé, die vorig jaar in veel televisieprogramma’s openhartig sprak over hoe hij van zijn jarenlange depressie af is gekomen. In ‘Leef!’ kunt u lezen waarom Mike het belangrijk vindt om er heel open mee om te gaan en welke reacties hij heeft gekregen.

Veel leesplezier!

Emma Vogels-Giesen, apotheker

Attends Soft geeft u nog meer comfort en zekerheid!Omdat ze zo dun zijn, zo droog blijven en perfect naar hetlichaam vormen, zult u de verbeteringen direct in het gebruikervaren. U kunt Attends via uw professionele zorgverlenerverkrijgen. Kijk op onze website voor meerinformatie, www.attends.nl.

Attends Soft: Zo zacht dat u ze nauwelijks voelt.

Anatomische vorm in 5 verschillende

absorptieniveaus!

Dunner en tóch droger!

Anatomische vorm

voor

absolute

zekerheid!

Probeer

nu!

Gratis Proefpakket!Mijn urineverlies is het best te omschrijven als:Maak een keuze:

Een klein beetje

Af en toe

Regelmatig

Ik ga ermee akkoord dat mijn gegevens opgeslagen worden. Uiteraard worden uw gegevens vertrouwelijk behandeld en zullen wij deze niet aan derden verstrekken.

Ik wens deel te nemen aan Attends tevredenheidsonderzoeken.

Dhr. / Mevr.

Adres

Postcode/Plaats

Telefoon

Vul in en stuur op of kijk op internet:

Van Heek Medical Postbus 291 Tel. 088 - 220 88 005800 AG Venray www.attends.nl

L70

www.ahava.nl

Met de Ahava starterkit met een speciale introductieprijs van € 7,50 kunt u zelf de geheimen van de Dode Zee ontdekken bij uw Service Apotheek!

Ahava, liefde in het hebreeuws, is een pure verwenning voor het gezicht en het lichaam vanuit de Dode Zee, de ultieme spa van de wereld! Ahava is een natuurlijke mineralenlijn gebaseerd op Dode Zee Mineralen. Ahava is gebaseerd op natuurlijke elementen, parabenenvrij, allergiegetest, dierproefvrij en milieuvriendelijk. Oftewel, ook geschikt voor zelfs de meest (over)gevoelige huid!

* De Ahava starterkit bestaat

uit een mooie toilettas,

Mineral Hand Cream 100 ml,

all-in-one cleanser 30 ml en

smoothing moisturizer

15 ml en heeft een

winkelwaarde van € 24!

Ontdek zelf de geheimen van de Dode Zee!

Adve Ahava Leef Magazine 109.181.11.indd 1 08-09-11 13:22

leef! 5

In deze leef!

Leef! is een gratis magazine van Service Apotheek en verschijnt vier keer per jaar. Uitgever: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V. Eindredactie: Emma Vogels-Giesen, apotheker. Redactie-/postadres: Leef!, Vughterweg 47-b, 5211 CK ’s-Hertogenbosch. E-mail: leef@serviceapotheek.nl. Internet: www.leesleef.nl. Aan dit nummer werkten mee: Marianne Schepers, Jeroen Mentink, Olga van Vemde en Boris van Wijk, apothekers. Fred Verdult/Volle Maan, Arwen Kleyn-geld en Anita Meulenbroek. Fotografie: Tim De Backer, Jeroen Oerleman, Robert Sompolski, Marjolein Annegarn, Tessa Posthuma de Boer en FARMAidee. Vorm-geving: Chris Brander/FARMAidee. Druk: Groen Offset Hoofddorp B.V. Informatie: In Nederland zijn ruim 300 Service Apotheken. Voor adressen en meer informa-tie kunt u terecht bij: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V., Postbus 19, 7468 ZG Enter. Tel: 088 - 276 84 84. E-mail: info@serviceapotheek.nl. Internet: www.serviceapotheek.nl. Oplage: 1.100.000. Aan de inhoud van Leef! wordt de grootst mogelijke zorg besteed. Aan de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden.

Cabaretier Mike Boddé6 Er was eens een cabaretier die depressief was

Frits Holleman, internist-endocrinoloog10 De behandeling van diabetes sterk verbeterd

Wereld Aids Dag in Carré15 Op 3 december vindt de indrukwekkende bijeenkomst A Kind Of Magic plaats

Feiten en fabels over diabetes16 Leef! scheidt feiten van fabels

Puzzel19 Maak kans op mooie prijzen

Als u het ons vraagt...20 Medische vragen

Victor Lamme, hoogleraar cognitieve neurowetenschap22 De kwebbeldoos in je hersenen

Actueel23 Maak kans op gratis titels

Op bezoek in een Service Apotheek24 Service Apotheek Dokkum, Dokkum

Musicalklassieker ‘Miss Saigon’26 Tot eind maart weer te zien in Nederland

Hoe gezond zijn úw longen?27 COPD: vroege diagnose heel belangrijk

Lezersactie28 EHS dekbed: Eenvoudig Hygiënisch Slaapsysteem

En dan nog even dit...30 Nieuwtjes en wetenswaardigheden

Waar vindt u uw Service Apotheek?31 Apotheken op plaatsnaam

PEFC /07-31-113

PEFC-gecertificeerd

Dit produkt komt uit duurzaam beheerdbos en gecontroleerdebronnen

www.pefc.org

10

26

6

leef! 7

Humor en narigheid liggen heel dicht bij elkaar. Hoe meer ellende er is, hoe meer humor er vaak ook is om de ellende te ver-werken. Maar in de jaren dat ik depressief was, was ik bloedserieus. Ik had bijzonder weinig gevoel voor humor.

M’n leven op z’n kopMijn depressie heeft m’n leven volkomen op z’n kop gezet. Eerst wist ik niet wat er aan de hand was. Ik voelde me chronisch moe, ik was misselijk en kreeg spierpijn. Ik raakte mezelf helemaal kwijt. Ik vond niet meer leuk wat ik altijd leuk vond; ik vond niet meer lekker wat ik altijd lekker vond; ik interesseerde me niet meer voor dingen die me altijd interesseerden. Ik vroeg mezelf af of ik nog wel was wie ik voor die tijd was geweest. Ik was totaal verlamd en jarenlang niet in staat om op te treden.

Jarenlange zoektochtMijn hele leven stond in het teken van de vraag: wat gebeurt er met me? Hoe word ik weer beter? Ik heb een jarenlange wan-hopige zoektocht gehouden langs allerlei alternatieve genezers. Al die healers en zo zeiden dat ze me van mijn depressie af konden helpen. Maar die alternatieve be-handelingen hebben me niets opgeleverd.

Huiverig voor pillenIk was heel huiverig voor pillen. Ik dacht: niemand weet precies hoe de menselijke geest werkt. Dat is iets mysterieus.

Als je daar dan ook nog pillen bij doet, wordt het een griezelige toestand. Ik reageer nogal heftig op wijn en zo, dus ik dacht dat ik ook heel heftig op antidepres-siva zou reageren. En ik had het idee: als je antidepressiva slikt, ben je gek. En ik was wel depressief, maar niet gek.

Diepe putIk zat in zo’n diepe put, ik moest wel ingrijpen. Ik was al een paar jaar aan het vechten tegen de gedachte om een eind aan mijn leven te maken. Ik heb nooit concrete plannen gemaakt. Ik zat op een gegeven moment bij mijn psycholoog te huilen. Ik zag het helemaal niet meer zit-ten. Hij zei: ‘Waar ben je nou bang voor?’ Ik zei: ‘Ik ben bang dat ik gek word.’ Toen zei die psycholoog: ‘Maar je bent toch al lang gek? Anders zat je hier niet.’ Daar moest ik vreselijk om lachen. En ik be-greep ineens: wat is er zo erg aan om gek te zijn? Wie is er eigenlijk normaal?

Verzoend met de pilDaarna heb ik me ook verzoend met het idee dat ik een pil moest gaan slikken. Het is heel moeilijk om te beseffen dat zo’n gitzwart gevoel dat diep in je zit door een stofje wordt veroorzaakt. Maar je lichaam en geest vormen één geheel. Nadat ik over die drempel heen was, had ik nog een paar sombere jaren, omdat ik me pas bij mijn vijfde antidepressivum goed ging voelen.

Er was eens een cabaretier die depressief wasEr was eens een cabaretier die depressief was... Dat klinkt als een foute grap, maar het was jarenlang de inktzwarte realiteit van Mike Boddé. Deze cabaretier is vooral bekend van het populaire televisieprogramma Kopspijkers, waar hij in de huid kroop van onder andere André Hazes en René Froger. Mike maakte met Thomas van Luyn De Mike & Thomas Show. Mike Boddé heeft het boek ‘Pil’ geschreven over zijn hevige depressie én hoe hij er na jaren bovenop is gekomen.

Bestel de gratis brochure ‘Somber-heid te lijf’ met meer over Mike Boddé, informatie over omgaan met depressiviteit en interviews met onder andere psychiaters, huisartsen en patiënten.

www.somberheidtelijf.nl

Mike Boddé: Gevoeligheid voor

depressiviteit maakt me tot wie ik ben

Wat kan ik zelf doen?

Wanneer moet ik hulp zoeken?

Bij wie kan ik terecht?

Wat kan ik zelf doen?

Niet  lekker  in  je  vel

Leven en relaties

Voor jezelf zorgen

Informatie

voor naasten

Brochure ‘Somberheid te lijf’

Lees verder op pagina 9.

8 leef! leef! 9

Uniek geneesmiddelIberogast helpt bij veel klachten die met maag en darmen te maken hebben. Van-wege de wetenschappelijk bewezen wer-king is Iberogast onlangs geregistreerd als geneesmiddel. Iberogast is niet chemisch, geeft geen bijwerkingen en is zonder problemen te gebruiken in combinatie met andere medicijnen.

Iberogast werkt bij:• Maagpijn• Maagzuur• Een vol gevoel• Maag- en darmkrampen• Misselijkheid

ImpactMaag- en darmklachten kunnen een grote invloed hebben op het dagelijks functione-ren. Bij een recent uitgevoerd onderzoek door Multiscope* kwam aan het licht dat van de mensen die klachten hebben, maar liefst 68% zich belemmerd voelt in de dagelijkse routine.

Vaak komen de klachten onverwacht op-zetten en met name de pijn kan heftig zijn. Wie last heeft van een opgeblazen gevoel of misselijkheid voelt zich niet comfortabel. Ook symptomen als boeren en winderig-heid zijn vervelend, zeker wanneer je in gezelschap bent. Kortom: van maag- en darmklachten wil iedereen zo snel mogelijk af!

* ‘Een blik naar binnen’ een representatief onderzoek van Multiscope onder 1000 respondenten in opdracht van Iberogast (mei 2011)

Multi-target aanpakLang niet altijd is duidelijk waardoor de klachten precies worden veroorzaakt. Sommige klachten zijn maagzuurgerela-teerd, zoals maagpijn, oprispingen en een brandend gevoel. Andere zijn passagege-relateerd, zoals een opgeblazen gevoel,

misselijkheid en winderigheid. Soms heb je last van verschil-lende klachten tegelijkertijd, en soms verplaatsen de problemen zich van de ene klacht naar de andere. Het grote voordeel van Iberogast is dat het meerdere proble-men tegelijkertijd aanpakt.

Uitgekiend mechanismeDe maag bestaat uit spieren, zenuwen, klieren en een beschermende slijmvlieslaag. Door de samenwerking van verschillende spieren en de spijsverteringssappen uit het maagslijmvlies wordt het eten in de maag vermengd, vermalen en gekneed tot een brij die vervolgens wordt afgevoerd naar de darmen.

Een uitgekiend mechanisme, dat wordt aangestuurd door het enterisch zenuw-stelsel: een netwerk van 100 miljoen zenuwcellen dat ook wel de ‘buikhersenen’ wordt genoemd.

Maag en darmen kunnen gemakkelijk ontregeld raken. Door te vet, te gekruid of te zoet eten bijvoorbeeld, door alcohol of koffie, door hoge temperaturen, maar ook door psychische onrust, een ongezonde lifestyle en stress.

De voordelen van Iberogast op een rij• Geregistreerd geneesmiddel• Zonder recept verkrijgbaar• Natuurlijke oplossing• Zeer veilig: geen bijwerkingen• Kan naast andere medicatie worden

gebruikt• Lactose- en glutenvrij

GebruikLos 1 ml (20 druppels) op in wat vloei-stof, zoals water of vruchtensap. Neem Iberogast 3 maal daags voor of tijdens de maaltijd in. Iberogast mag worden gebruikt vanaf 12 jaar.

advertorial

Maag en darmen tot last? IberogastMeer dan de helft van de Nederlanders heeft last van maag-

en darmklachten. De oorzaken en de symptomen zijn velerlei

waardoor het lastig is deze klachten te bestrijden.

Het geneesmiddel Iberogast helpt bij een breed scala aan

maag- en darmproblemen. Het middel bevat een combinatie

van maar liefst negen kruidenextracten.

Geen vrolijkheidsrobotIk gebruik nu al twaalf jaar een antide-pressivum. Ik heb één keer geprobeerd om die pil af te bouwen, maar toen kwam mijn depressiviteit meteen terug. Toen ik de pil weer ging slikken, voelde ik me binnen een paar weken weer oké. Ik ben natuurlijk niet een soort vrolijkheidsrobot geworden. Natuurlijk zit ik weleens een paar dagen niet lekker in mijn vel. Dat hoort bij het leven.

Chemisch stofjeUiteindelijk ben ik van mijn depressie afgekomen door een chemisch stofje dat in een fabriek is gemaakt, want dat is een antidepressivum toch. Door mijn ervaring heb ik meer waardering gekregen voor de wetenschap, want al die alternatieve geneeswijzen leidden bij mij tot niets. Als iemand een lichte depressie heeft, is praten met mensen in je omgeving of met de huisarts of psycholoog vaak voldoende. Maar bij een zwaardere depressie heb je vaak ook pillen nodig om eroverheen te komen.

Niet aanstellenHet gangbare idee is: als je een fysieke kwaal hebt is er echt iets aan de hand. Dan is het logisch om naar de dokter te gaan en pillen te slikken. Maar als je psychische problemen hebt, dan moet je jezelf niet aanstellen. Ga zwemmen en zorg goed voor jezelf. Eigenlijk vind ik dat wel lachwekkend, maar die opvatting veroorzaakt veel ellende.

Het zelf doenIk hoor heel vaak dat iemand geen pillen wil gebruiken, omdat hij of zij ‘het zelf wil doen’. Ik maak nogal eens de vergelijking met iemand die slechte ogen heeft. Als je niet goed meer kunt zien, neemt iedereen uiteindelijk een bril of zo.

Pijnlijke stilteToen ik de eerste keren in een gezelschap vertelde dat ik jarenlang zwaar depressief was, viel er een pijnlijke stilte. Ik trok me daar niks van aan. Ik dacht: ik heb tenmin-ste de aandacht.

Ik vind het irritant als mensen die geen idee hebben wat ik heb doorgemaakt voor moraalridder gaan spelen: ‘Moet je eigen-lijk niet met die pillen stoppen? Anders ben je toch een soort verslaafde.’ Ik zeg dan vaak: ‘Tegen een suikerpatiënt zeg je ook niet: ‘‘Joh, je moet eens stoppen met dat spuiten van insuline. Je lijkt wel een junkie die iedere dag z’n shot moet

hebben.’’ Ik heb geen diabetes, maar depressiviteit. Dat komt omdat ik een tekort heb aan een bepaalde stof in mijn hersenen. De pil zet dat bij mij recht.’

Open over depressiviteitIk ben nu heel open over mijn depressivi-teit. Ik heb er het boek ‘Pil’ over geschre-ven en in tal van televisieprogramma’s over gesproken. Ik merk dat anderen die depressief zijn mijn verhaal steunend vinden. Ik vind het fijn dat ik niet hoef na te denken of iemand het wel of niet weet, want iedereen weet het gewoon. Ik wil het taboe doorbreken. Veel mensen die depressief zijn hebben heel pijnlijke, gênante, sombere en zwarte gedachten. Mensen kunnen walgen van zichzelf. Het is heel pijnlijk om dat toe te geven. Mensen schamen zich daar nogal eens voor.

Negatief over antidepressivaIk ben ook open over mijn ervaring, omdat ik vond dat er heel negatief werd gesproken over antidepressiva. Natuurlijk kan elke pil bijwerkingen veroorzaken, maar er zijn veel mensen die vreselijk veel

Gratis ‘Pil’?

te danken hebben aan die pillen. Dat mag weleens gezegd worden. Ik had het idee dat ik er als creatieveling makkelijk open over kan zijn.

Goed opgevangenToen ik depressief was deed het me erg goed dat mijn ouders en andere fami-lieleden me goed opvingen. Mijn ouders waren de eersten die m’n boek lazen. Ze wisten destijds niet alles wat er in mijn hoofd omging; dat is misschien maar goed ook. Mijn vader zei: ‘Heb ik toen niet goed op zitten letten?’ Hij nam dat zichzelf kwalijk, maar ik heb minder open over mijn somberste gevoelens gesproken dan ik er in mijn boek over heb geschreven. Ik dacht: als ik erover praat wordt het alleen maar erger.

Snel tevredenVoor mijn depressie was ik nogal veelei-send. Voor ik gelukkig kon zijn, moest er aan nogal wat voorwaarden worden vol-daan. Tegenwoordig ben ik snel tevreden. Ik ben helemaal in m’n sas met een matig glas wijn op een net iets te koud terrasje.

Kans maken op één van de vijf gratis exemplaren ‘Pil’ van Mike Boddé?

Stuur voor 31 januari

2012 een e-mail naar

leef@serviceapotheek.

nl met als onderwerp

‘boek Pil’ of een

kaartje naar Leef!,

Vughterweg 47 b,

5211 CK Den Bosch.

teks

t: Fr

ed V

erdu

lt. fo

togr

afie:

Mar

jole

in A

nneg

arn

Vervolg van pagina 7.

Iberogast is zonder recept verkrijgbaar bij uw Service Apotheek in verpakkingen van 20, 50 en 100 ml.

Adviesverkoopprijs: Iberogast 20ml € 8,45Iberogast 50ml € 16,90Iberogast 100ml € 29,50

Kijk voor meer informatie op www.iberogast.nl

10 leef! leef! 11

Behandeling van diabetes sterk verbeterdFrits Holleman is als internist-endocrinoloog in het AMC te Amsterdam gespecialiseerd in diabetes:

‘De behandeling van diabetes is de laatste jaren sterk verbeterd. Mensen met diabetes krijgen veel

minder gezondheidsproblemen dan vroeger. Toch is het niet niks om te leven met diabetes en nog

steeds zijn er veel problemen niet opgelost. Ik wil patiënten daarom oproepen om er positief

tegenover te staan als wordt gevraagd om aan onderzoek mee te werken’.

Diabetes heet in de volksmond suikerziekte. Er zijn twee typen diabetes. Bij diabetes type 1 maakt het lichaam geen insuline meer aan. Diabetes type 1 treedt vooral op bij jonge mensen. Diabetes type 2 komt veel vaker voor. Deze patiënten maken wel insuline aan, maar het lichaam is daar ongevoelig voor. Bij mensen van Europese afkomst treedt diabetes type 2 vooral op bij vijftigplussers. Bij mensen van een andere afkomst begint diabetes type 2 vaak al op jongere leeftijd. Insuline is belangrijk voor de stofwisseling. Insuline zorgt dat suiker makkelijker de cellen in gaat en zorgt bijvoorbeeld voor de opslag van vet en eiwitten.

LangzamerhandBij mensen met diabetes gaat de bloedsui-kerspiegel enorm omhoog. Omdat de eerste klachten van diabetes nogal vaag zijn en

die klachten heel langzamerhand ontstaan, merken velen pas na lange tijd dat ze zich minder goed voelen dan een paar jaar geleden. Vaak denken mensen: ‘Het zal wel komen doordat ik een jaartje ouder word.’

Steeds meer diabetesEr zijn nu ongeveer 800.000 mensen die te horen hebben gekregen dat ze diabetes hebben. In 2020 zijn dat er naar verwach-ting een miljoen. Die toename komt door-dat er steeds meer mensen met diabetes komen én doordat het steeds eerder wordt vastgesteld dat iemand diabetes heeft.• De laatste jaren controleren artsen

vaker de bloedsuiker als iemand een klacht heeft die kan passen bij diabetes.

• Het komt nogal eens voor dat de

familieleden van een diabetespatiënt hun bloedsuiker testen met het ap-paraatje van de diabetespatiënt. Door zo’n test weet u niet zeker of u diabe-tes hebt, maar als de waarde te hoog is, is dat wel een goede aanleiding om naar de huisarts te gaan. Als iemand in uw familie diabetes heeft, hebt u een grotere kans op diabetes. Dat komt voor een deel doordat diabetes erfelijk is en voor een deel doordat eetgewoonten van familieleden vaak op elkaar lijken.

• Er komen steeds meer mensen die te zwaar zijn. Overgewicht maakt de kans op diabetes groter.

• Er komen steeds meer mensen die te weinig bewegen. Het gaat beslist niet alleen om sporten. Dagelijks fietsen of een stuk lopen is ook van belang.

VerbeterdDe behandeling van diabetes is de laatste jaren sterk verbeterd. Mensen met diabetes krijgen veel minder gezondheidsproblemen dan vroeger. Het risico dat iemand met

diabetes een hartinfarct krijgt is veel kleiner dan twintig jaar geleden. De gezondheids-winst is behaald door de verbeterde zorg door artsen en verpleegkundigen én door nieuwe medicijnen. De belangrijkste verandering is dat mensen met diabetes tegenwoordig cholesterolverlagers en bloeddrukverlagers gebruiken. Dat heeft het risico op hart- en vaatziekten sterk verminderd.

Niet niksOndanks de verbeterde behandeling is het niet niks om te leven met diabetes. Diabe-tes vraagt in het dagelijks leven geregeld aandacht. Diabetes is niet te genezen; het is dus een chronische ziekte, waar je je leven lang aan vast zit. En het is een progressieve ziekte: ondanks de behande-ling gaat iemand gedurende zijn of haar leven achteruit. Ik kan me voorstellen dat het moeilijk is om dan positief te blijven en de behandeling vol te houden. Velen leven korter vanwege hun diabetes. Je hoort niet zo vaak dat iemand overlijdt aan diabetes, maar diabetes leidt tot hart- en vaatziekten. Wanneer iemand dan aan een hartinfarct overlijdt is diabetes toch eigenlijk de ach-terliggende doodsoorzaak.

LeefstijlRuim acht op de tien mensen die diabetes type 2 krijgen, hebben overgewicht. De eerste stap bij de behandeling van diabetes is een goede leefstijl: goede voeding en voldoende bewegen, zodat iemand een gezond gewicht heeft. Het is fantastisch als dit lukt, omdat het aansluit bij de wensen van je lichaam en de minste bijwerkingen geeft. Want elk medicijn geeft het risico op bijwerkingen. Afvallen is vaak heel lastig, omdat de gewoontes op het gebied van voeding en bewegen van jongs af aan zijn ingesleten. Ga er maar aan staan om die gewoontes dan op latere leeftijd te veranderen. Vaak lukt het iemand wel om de nodige kilo’s af te vallen. De uitdaging is dan om ervoor te zorgen dat die kilo’s er ook af blijven.

Vraagt best veelHet vraagt best veel van een patiënt om de hele dag de bloedsuiker te regelen. Met een héél hoge bloedsuiker voelt men zich vaak onprettig. Maar als de bloedsuiker gewoon hoog is, dan merk je daar op dat moment eigenlijk niet veel van. Maar voor iemands gezondheid op lange termijn is het toch beter om de bloedsuiker verder te verlagen. Ik kan me goed voorstellen dat het moeilijk is om dan gemotiveerd te blijven om er de hele dag mee bezig te zijn.

Lees verder op pagina 13.

Wat zijn vaak de eerste klachten bij diabetes?

• Altijd dorst, een droge mond en veel plassenDit komt doordat de suiker weg moet via de nieren en dat gaat met veel waterverlies gepaard.

• Altijd moeDit komt doordat uw lichaam niet tegen zoveel suiker kan.

• Wazig zienDit komt doordat de vorm van uw ooglens kan veranderen door het uitdrogen of opzwellen.

Uw glucose regelmatig meten?Nu makkelijk en voordelig met het Glucolab controlesysteem...

Aanbieding

Complete startset* voor:

¤ 25,00

*De Glucolab startset bestaat uit:• Bloedglucose meter • 25 Lancetten • 25 Bloedglucose teststrips • Prikpen • Logboekje • Mooi reisetui • 2 Batterijen • Nederlandse handleiding

50 extra lancetten

en 50 extra teststrips

voor:

¤ 12,50

Last van een verstopte neus?Nieuw!Otrivin® Zoutoplossing PlusOtrivin® Zoutoplossing Plus is een nieuwe natuurlijke oplossing bij een verstopte neus. Het bevat een extra hoge zoutconcentratie. Hierdoor wordt de verstopte neus geopend en lost het slijm gemakkelijker op.

Dit 100% natuurlijke middel: - is een doseerspray vanaf 3 jaar- is geschikt voor vrouwen die zwanger

zijn of borstvoeding geven - kan langere tijd gebruikt worden

Otrivin® het plezier om vrij te ademen

Otrivin® Zoutoplossing is een medisch hulpmiddel. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing. PQC: 2011-144 KOAG-nr.: 112-0511-0712

1721128_Adv-Otrivin-Plus_A5_1.indd 1 12-09-11 17:42

leef! 13

Iemand moet soms wel vier keer per dag insuline spuiten en dagelijks een of twee pillen innemen. En men moet geregeld de bloedsuiker controleren.

Sommigen vinden zo’n vingerprikje om de bloedsuiker te controleren niet prettig. Op het werk wil je de controles en het spuiten misschien niet in het bijzijn van collega’s doen. Als iemand insuline spuit kan het zijn dat hij af en toe een hypoglycemie krijgt. Dan is de bloedsuiker te laag en voelt men zich een beetje akelig. Alles bij elkaar komt er dus heel wat bij kijken.

Huisarts versus ziekenhuisMensen met diabetes type 2 zijn in principe in behandeling bij de huisarts. Alleen als deze er niet uitkomt of als iemand bijvoor-beeld ernstige nierproblemen of oogpro-blemen krijgt, wordt iemand doorverwezen naar het ziekenhuis. Een deel van de patiënten die ik zie blijft bij mij onder controle; bij anderen neemt de huisarts na een paar consulten de controle weer over.

Thuis informatie nalezenIk vind het goed dat patiënten thuis informatie over hun ziekte kunnen nalezen. Daarom ben ik vijf jaar hoofdredacteur geweest van het kwartaalblad ‘Bloedsui-ker’; het tijdschrift dat patiënten informeert over diabetes.

Ook internet kan voor patiënten een heel goede informatiebron zijn. Het lastige is wel dat er heel veel onzin op internet staat. Voor je het weet kom je uit op de website van een kruidenvrouwtje of op de site van

een commercieel bedrijf dat belangen heeft en gekleurde informatie geeft over bijvoor-beeld een nieuwe bloedsuikermeter.

Alternatieve behandelingenEr zijn mensen die op zoek gaan naar een alternatieve behandeling. Dat zijn per de-finitie behandelingen waarvan de werking niet is bewezen. Ik stimuleer dat patiënten mij hierover open vertellen. Dan kan ik erop letten of een alternatief middel voor schade kan zorgen. Als iemand aanvul-lend kaneel of chroom neemt, kan dat geen kwaad. Maar het is ook gebeurd dat iemand kruiden of paddenstoelen nam die giftig waren. Er wordt nogal eens gedacht dat plantaardige producten geen kwaad kunnen, maar dat is niet altijd zo.

Werk mee aan onderzoekIk zit in de wetenschappelijk adviesraad van het Diabetes Fonds. Dit fonds verstrekt veel subsidies voor wetenschappelijk on-derzoek over diabetes. Er wordt wereldwijd veel onderzoek gedaan naar de basisbe-ginselen van diabetes. Die onderzoeken kunnen veel inzicht geven, maar ik vind het zelf belangrijker om onderzoek te doen waar patiënten echt iets aan hebben.

Mijn oproep aan patiënten: sta er positief tegenover als wordt gevraagd om aan onderzoek mee te werken. Uw arts vertelt eerlijk over de mogelijke voordelen en na-delen. De behandelingen die er nu zijn, zijn alleen mogelijk doordat patiënten in het verleden bereid waren om aan onderzoe-ken mee te doen. Elke verbetering van de behandeling begint met onderzoek.

Als we een patiënt vragen om mee te doen aan een onderzoek, voelt men zich nogal eens proefkonijn. Ik respecteer dat gevoel, maar een onderzoek start alleen als de kans op succes behoorlijk groot is en als de kans op problemen klein is.

PleidooiAls arts begint mijn rol als iemand een ziekte heeft. Het is de taak van de overheid om te werken aan het voorkómen van gezondheidsproblemen in de toekomst; preventie noemen we dat. Je hoort nogal eens dat preventie niet helpt, maar dat komt doordat we het niet krachtig genoeg aanpakken.

Overgewicht is een maatschappelijk pro-bleem. Het is heel belangrijk dat jongeren een gezonde leefstijl ontwikkelen. Als je een goede conditie en goed gewicht hebt als je 25 jaar bent, dan is de kans heel groot dat je gewicht en conditie je leven lang goed blijven. De ervaring leert dat je leefpatroon daarna niet makkelijk verandert. Het lastige is dat de ‘straf’ van een ongezonde leefstijl pas jaren later komt.

Ik pleit voor een geïntegreerde aanpak: fietsen stimuleren, lichamelijke opvoeding en kooklessen op scholen stimuleren, en ga zo maar door. Ik vind het initiatief van de Amerikaanse first lady Michelle Obama fantastisch. Zij zet zich ervoor in dat school-kantines geen ongezonde producten meer verkopen. Dat is echt een goede aanpak!

teks

t: Fr

ed V

erdu

lt. fo

togr

afie:

Mar

jole

in A

nneg

arn

Nu € 5,00 korting bij een gezichtsverzorgingsproduct*

Eucerin heeft voor alle huidtypes een goede gezichtsverzorging. AQUAporin voor de normale tot vochtarme huid, Anti-Redness voor de rode gevoelige huid en Re-balance voor de extreem-gevoelige huid na peelings of laserbehandelingen.

Vraag uw Service Apotheek om meer informatie

i

D E W E T E N S C H A P V O O R E E N M O O I E R E H U I D

*bij aankoop van een product uit de display in december 2011.

Een stralende & schone huid. Een stralende huid is niet altijd vanzelfsprekend. De verzorgingsproducten van Eucerin zorgen voor een goed resultaat voor ieder huidtype.

Naast reinigen met bijvoorbeeld DermatoCLEAN 3 in 1 Micellaire Reinigingslotion, is een goede verzorging erg belangrijk.

15470070_GevGezicht_186x86mm.indd 1 09-09-11 14:10

Vervolg van pagina 11.

Naam m/v

Adres Postcode en Woonplaats Telefoon E-mail

Vul deze bon in en stuur hem in een envelop zonder postzegel aan ThyssenKrupp Encasa BV, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen a/d IJssel.

Vraag hier meer informatie aan

Ook meer traplift? Bel 0800-5003 of ga naar www.tkencasa.nl

*) Alleen in combinatie met een serviceovereenkomst. Kijk voor de voorwaarden op www.tkencasa.nl/garantie

Meer traplift bij ThyssenKrupp EncasaMeer zekerheid, nu maar liefst 10 jaar garantie* Meer snelheid, mogelijk al binnen 2 weken geplaatstMeer ruimte op de trap, plaatsing aan smalle zijdeMeer ervaring, trapliftfabrikant sinds 1952

Bel gratis 0800-5003

LEEF

10

11

Vanaf heden is onze nieuwe naam ThyssenKrupp Encasa

Veilig in en uit bad badliFten en inStaPbaden

www.bad-koning.nl

INFORMATIE?KIjK Op

www.bAd-KONINg.Nl

bad-koning

bel gRatiS:0800-55 55 650

STOPPEN MET ROKEN?

Nicotinell® is een geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter. Werkzame stof: Nicotine. Niet te gebruiken bij zwangerschap, borstvoeding en hartproblemen of als u jonger dan 18 jaar of niet-roker bent. KOAG-nr.: 112-0710-0948 PQC: 2010-194

Vernieuwde verpakking,handig in gebruik!

1721128_Adv-Nicotinell_A5_1.indd 1 12-09-11 17:39

leef! 15

Herman van Veen zingt Freddie Mercury Verschillende artiesten, waaronder Herman van Veen, zingen een nummer van de zanger Freddie Mercury van de rockband QUEEN. Als eerbetoon omdat Freddie twin-tig jaar geleden is overleden aan aids.

Herman van Veen: ‘Ik vind Freddie Mercury een prachtige vent. Hij heeft zulke mooie stukken geschreven en gezongen. Bij A Kind Of Magic ga ik mijn lievelingsstuk van hem zingen, dat weinig mensen kennen: ‘‘You Take My Breath Away’’.’

Dans, acrobatiek en imitatieMusicalartiest Perry Dossett heeft een choreografie gemaakt op een nummer van QUEEN. Circusartiest Carismo komt uit Duitsland naar Carré. Uit het plafond van Carré komt een enorm red ribbon (een rood lintje is het symbool van HIV en aids), waar-omheen Carismo zijn capriolen uithaalt. En Herman van Veen kijkt toe terwijl het jonge musicaltalent Niels van der Gaarden een geestige imitatie doet van het bekende nummer ‘Suzanne’ van Herman van Veen.

Informatieve talkshowEr is veel entertainment, maar de hoofd-moot van A Kind Of Magic is een informa-tieve talkshow voor mensen met HIV en andere belangstellenden.

Er wordt in begrijpelijke taal gesproken over leven met HIV en medicijnen. Er worden geen lezingen gegeven, maar presenta-tor Fred Verdult, die zelf leeft met HIV, interviewt de sprekers. Dertig toonaan-gevende Nederlandse HIV-artsen en andere zorgverleners geven een medische update in begrijpelijke taal over de behandeling van HIV anno 2011.

Dick SwaabEr is een uitgebreid interview met de bekende hersenwetenschapper Dick Swaab, die in de jaren tachtig onderzoek deed naar aidsdementie.

Hij vertelt over zijn toevallige ontdekking van de verschillen tussen de hersenen van hetero’s en homo’s en ook over de verschil-len tussen de hersenen van vrouwen en mannen.

Timothy Brown is genezen van HIVSpeciale gasten zijn Timothy Brown uit San Francisco en zijn Duitse arts Gero Hütter, die aanvankelijk bij HIV-wetenschappers veel weerstand ondervond. Timothy is de enige mens ter wereld die is genezen van HIV. Hij is genezen via een stamceltransplantatie die hij kreeg omdat hij ook leukemie had. Zijn arts heeft gezocht naar een stamcel-donor die genetisch ongevoelig is voor HIV.

De internationale HIV-expert prof. dr. Joep Lange van het AMC in Amsterdam geeft een medische update over het onderzoek naar genezing van HIV.

Niet voor herhaling vatbaar, wel hoopgevendMensen die Timothy Brown hebben ontmoet, zijn onder de indruk van zijn levensverhaal en nog steeds kwetsbare gezondheid.

De genezing van Timothy is veel te riskant en dus niet voor herhaling vatbaar. Met de huidige medicijnen kan men wel heel lang leven met HIV. Als men tijdig start met deze medicijnen is de levensverwachting maar een paar maanden korter. Timothy Brown is het levend bewijs dat HIV te genezen is. Françoise Barré-Sinoussi heeft in 2008 de Nobelprijs voor Geneeskunde gewonnen, omdat zij in de jaren tachtig samen met anderen het HIV-virus heeft ontdekt. Zij is van mening dat genezing haalbaar moet zijn als er voldoende tijd en geld in onder-zoek wordt gestoken en als er voldoende betrokkenheid is. Herman van Veen: ‘Dat er iemand op de wereld is genezen van HIV, kan veel mensen hoop geven. Er is licht aan de horizon; dat moet je niet onderschatten. Het kan betoverend werken.’

Timothy Brown, de enige mens ter wereld die is genezen van HIV

Indrukwekkende bijeenkomst in Carré met Timothy Brown,

Dick Swaab, Herman van Veen en vele anderen

Op zaterdag 3 december vindt van 10.30 tot 16.00 uur in Koninklijk Theater Carré de indrukwekkende bijeenkomst A Kind Of Magic plaats: een informatieve talkshow ter gelegenheid van Wereld Aids Dag met heel veel entertainment. Bestel gratis toegangskaarten op volle-maan.nl/carre.

Feiten en fabels over diabetes Door Arwen Kleyngeld

• Fabel:

Van veel snoepen krijg je diabetes

Waarom mensen diabetes krijgen is niet precies bekend. Er is wel veel onderzoek gedaan naar suiker. Daaruit blijkt dat je van suiker eten op zich geen diabetes krijgt. Wel zitten er veel calorieën in suiker. Bovendien zit er vaak ook veel vet in voedingsmid-delen met veel suiker. Daarvan word je dik. En mensen met overgewicht lopen meer risico om diabetes type 2 te krijgen.

• Feit:

Mensen met diabetes kunnen problemen hebben bij het vrijen

Meer dan de helft van de mannen met diabetes krijgt te maken met erec-tieproblemen. Dat komt vooral door verminderde doorbloeding. Ook kan er sprake zijn van aantasting van de zenuwen.

Vrouwen met diabetes krijgen soms problemen met seks omdat ze minder opwinding voelen en minder vochtig worden. Daardoor hebben ze eerder pijn bij het vrijen. Ook minder zin in vrijen komt voor. Gelukkig zijn er vaak oplossingen. Het is aan te raden de problemen te bespreken met een arts.

• Feit:

Wondjes genezen minder snel bij diabetespatiënten

Wonden genezen minder snel. Dat komt omdat het afweersysteem in de war raakt en minder goed werkt door de hoge bloedsuiker. Daarnaast hebben veel mensen met diabetes ook beschadigde bloedvaten en zenuwen.

Daardoor zijn handen en voeten ook vaak minder goed doorbloed. Wonden genezen dan niet alleen minder snel, ze kunnen ook makkelijker ontstoken raken en uitgroeien tot zweren.

• Fabel:

Kaneel verlaagt de bloedsuikerspiegel

Enkele jaren geleden bleek uit een Pakistaans onderzoek dat kaneel een bloedsuikerverlagend effect kan heb-ben. De proefpersonen slikten grote hoeveelheden, van 1 tot 5 gram. Er is nog geen bewijs dat kaneel in lagere hoeveelheden ook werkt. Of over wat gebruik van kaneel doet op lange ter-mijn. In grote hoeveelheden is kaneel giftig. Bovendien spreken de resulta-ten van verschillende studies elkaar tegen. Er is dus nog geen goed bewijs dat kaneel helpt om de bloedsuiker-spiegel omlaag te krijgen.

Steeds meer Nederlanders van alle leeftijden krijgen

diabetes. Vooral diabetes type 2, vaak in verband ge-

bracht met te weinig bewegen en overgewicht, komt

steeds vaker voor. Ook op steeds jongere leeftijd. Er

zijn nog steeds veel vragen en misverstanden over

diabetes. Leef! scheidt feiten van fabels.

• Feit:

Diabetes is erfelijk

De aanleg voor diabetes type 2 is erfelijk. Mensen met broers, zussen of ouders die lijden aan diabetes type 2 hebben een grotere kans om deze aandoening zelf ook te krijgen. Zij doen er goed aan om bepaalde leefstijlregels in acht te nemen, zoals voldoende bewegen, gezond eten en stoppen met roken. Bij diabetes type 1 speelt erfelijkheid een veel kleinere rol.

• Fabel:

Diabetespatiënten worden vaker gestoken door muggen

Er wordt wel eens beweerd dat mug-gen van zoet bloed houden. Daar is echter nooit iets van aangetoond.

Muggen voelen zich aangetrokken tot CO2 die we uitademen, zweet, de huidtemperatuur, lichaamsgeuren, par-fum en lotions. Ook worden volwassen mannen vaker geprikt dan vrouwen.

• Feit:

Mensen van Hindoe-staanse, Marokkaanse, Turkse of Creoolse af-komst lopen een groter risico diabetes te krijgen

Uit onderzoek is gebleken dat mensen van Hindoestaanse, Marokkaanse, Turkse of Creoolse afkomst eerder diabetes krijgen. Ze krijgen de ziekte ook gemiddeld op jongere leeftijd.

Gevoeligheid voor de ziekte speelt hierbij een rol, maar ook de manier waarop lichaamsvet is verdeeld. Vet rond het middel is ongezonder dan vet rond de heupen.

Maar ook overgewicht en een andere manier van leven spelen een rol. Reden genoeg om goed op uw leefstijl te letten en eventueel uw diabetes-risico te laten testen in de apotheek of op www.kijkopdiabetes.nl.

• Feit:

Mensen met diabetes mogen gewoon suiker eten

Diabetes wordt ook wel suikerziekte genoemd. Daarom denken mensen dat het komt door te veel suiker eten. Of dat je helemaal geen suiker meer mag. Dat klopt niet. Het lichaam maakt ook bloedsuiker van ander eten waar koolhydraten inzitten, zoals een boterham met kaas, aardappelen of een beker melk. Iemand met diabetes mag wel suiker, maar met mate. Want er zitten verder geen nuttige stoffen in suiker, maar wel veel calorieën en koolhydraten. Maar dit geldt eigenlijk voor iedereen!

Deze tekst is tot stand gekomen in samenwerking met het Diabetes Fonds.www.diabetesfonds.nl

16 leef! leef! 17

• Fabel:

Koffie voorkomt diabetes

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het drinken van een aan-tal koppen koffie per dag de kans op diabetes type 2 verkleint. Dat geldt zowel voor gewone als voor cafeïnevrije koffie. In koffie zitten de stoffen chlorogeen en trigonelline en die hebben een gunstig effect op de bloedsuiker. Hoe dat komt is niet bekend.

Helaas is het niet zo dat je gegarandeerd geen diabetes krijgt als je veel koffie drinkt.

Los het Zweedse raadsel op. De letters in de gekleurde, genummerde vakjes vormen de oplossing. Uw oplossing kunt u vóór 30 januari 2012 doorbellen via 0909-202 70 77 (80 ct. p.m.) de opbrengst is bestemd voor de Nederlandse Hartstichting.

Win een dagje Thermen Bussloo! filmtechniek

chagrijn

hertje

verbodenIers leger

rondreizen

wondtrots deel van

een schoen

gevat

commando

water rondde polen

vrouwelijkeabt

aanschaffen

godin

militaireopleiding 6

bouwland

Aziaat 7

opschrift opeen boek

muze van hetminnedicht

pier 5

durendevijandschapscheepvaart-ondernemer

gedorstehalmen

nogmaals

koerier

verzekerings-geld

etappe-overwinning

verlies

schutsluiswettig sportvrouw

Europese taal

uniek

muziekgroep

wollen stof 1

Bijbelsevrouw

welriekendegomhars 8

4

larve van delangpootmug

rivier inTsjechië

schaakstuk inwoner vanIerland

suf

zo-even

CentraalPlanbureau

3

werpanker wedren

persoonvan adel

plezier

geschopt

9

inwendigorgaan

2

rivier inDuitsland

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Een dagje samen ontspannen in Thermen Bussloo. Thermen Bussloo is één van de meest exclusieve sauna-, beauty- en spa-resorts van Nederland. Het chaletachtige wellness-resort is gelegen aan het prachtige meer van Bussloo (vlakbij Apeldoorn), temidden van bossen, stranden en uitgestrekte weidevelden. U wint het Duo-arrangement dat bestaat uit ontvangst met verse jus d’orange, rondleiding, een dag lang gebruik van alle saunafaciliteiten, deelname aan Aufguss (opgietritueel) uitgebreid lunchbuffet en gratis gebruik van douche-gel, shampoo en scrubzout. Bovendien heeft u de keuze uit een ontspan-ningsmassage of een Facial treatment Basic!

Bel 0909-202 70 77

De opbrengst van deze puzzel is bestemd voor de Nederlandse Hartstichting. Hart- en vaatziekten zijn niet alleen een mannenziekte. Wist u dat er elk jaar meer vrouwen dan mannen aan overlijden? Hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer één bij vrouwen. Met de campagne We hebben je hart nodig vraagt de Hartstichting u om een gift, waarmee we wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten financieren bij vrouwen. Kijk ook op www.wehebbenjehartnodig.nl.

e 129,904x

Leef 04 – 2011

4x t.w.v. € 129,90

Los het Zweedse raadsel op. De letters in de gekleurde, genum-merde vakjes vormen de oplossing. Uw oplossing kunt u vóór 30 januari 2012 doorbellen via 0909 – 202 70 77(80 ct. p.m.) de opbrengst is bestemd voor de Nederlandse Hartstichting.

Bel 0909 202 70 77

De meeropbrengst van deze puzzel komt ten goede aan de Ned-erlandse Hartstichting. Hart- en vaatziekten zijn niet alleen een mannenziekte. Wist u dat er elk jaar meer vrouwen dan mannen aan overlijden? Hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer één bij vrouwen. Met de campagne We hebben je hart nodig vraagt de Hartstichting u om een gift, waarmee we weten-schappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten financieren bij vrouwen. Kijk voor meer info op www.wehebbenjehartnodig.nl.

Logo’s Ned. Hart Stichting + We hebben je hart nodig

Kijk voor meer info op www.thermenbussloo.nl

leef! 19

Puzzel mee

25 jaar onderzoek

Revolutie tegen haaruitval

Bewezen in een ziekenhuisomgeving op mannen

en vrouwen

Volgens streng protocol onder dermatologisch toezicht

www.dercos.nl* Zelf-evaluatie bij 124 personen** Klinische test onder 118 personen na 90 dagen

T0 T45 T90

T0 T45 T90

NIEUW IN DE APOTHEEK

Intensieve anti-haaruitvalbehandeling

Uit onderzoek is gebleken dat een slechte microcirculatie gerelateerd is aan haaruitval. Wanneer het haar niet van voldoende voedingsstoffen wordt voorzien, kan het collageenomhulsel verharden. Hierdoor wordt de haarwortel samengedrukt. Het haar wordt dunner en valt uit. Een stimulerende applicator brengt de microcirculatie weer op gang, waardoor voedingsstoffen beter worden opgenomen.

Doeltreffendheid waargenomen na 2 weken, zelfs op gevoelige hoofdhuid*, dankzij een nieuwe combinatie van ingrediënten:

Aminexil® verbetert de verankering van de wortel,

SP94™ helpt de vezel te versterken,

Arginine stimuleert de microcirculatie.

Caroline DebbaschApotheker

-72% haaruitval**

988149_1-1DEF.indd 1 05-09-11 00:39

Winterhanden en wintertenen

Wat zijn winterhanden en wintertenen?Ongeveer één op de tien mensen in Nederland heeft weleens winterhanden en/of winter-tenen. Ze komen het meeste voor bij jonge mensen, maar iedereen kan er last van hebben. Vrouwen zijn gevoeliger voor winterhanden of -tenen dan mannen. Als het buiten koud en vochtig is, kunt u op uw handen en tenen last krijgen van rode of paarse plekken en zwel-lingen. De plekken jeuken en kunnen pijnlijk zijn. Ze worden erger wanneer u weer in een warmere omgeving komt. De plekken zitten meestal op de bovenkant van de vingers en/of op de tenen, maar komen ook voor op de voeten, benen, heupen, neus, armen of oren. Zwellingen op de vingers kunnen erg hinderlijk zijn en kunnen maken dat u uw handen minder goed kunt gebruiken. Winterhanden en wintertenen kunnen erg vervelend zijn, maar zijn in principe onschuldig. Meestal verdwijnen de klachten binnen twee tot vijf weken.

Wat is de oorzaak van winterhanden en wintertenen?Als het koud is worden bloedvaten wijder, zodat uw bloed lichaamsdelen die uitsteken, zoals tenen en vingers, goed kan verwarmen. Winterhanden en/of wintertenen ontstaan doordat kleine bloedvaatjes in de huid traag reageren op temperatuurverschillen. Niet alle bloedvaatjes worden wijd genoeg. Het extra bloed dat wordt aangevoerd kan niet doorstromen en hoopt zich op. Dit leidt tot beschadigingen van de bloedvaten, waardoor er klachten kunnen ontstaan.

Wie lopen meer risico op winterhanden en wintertenen?• Als u een aandoening hebt aan de

bloedvaten, bijvoorbeeld aderverkalking (arteriosclerose).

• Als u zogenaamde bètablokkers gebruikt. Dit zijn geneesmiddelen die onder andere worden gebruikt bij hoge bloeddruk.

• Als u onder- of overgewicht hebt.

Wat kan ik zelf doen? • Hoewel de plekken erg kunnen jeuken,

is het belangrijk om niet te krabben. Hierdoor kunnen wondjes ontstaan, die door de verstoring van de doorbloeding snel kunnen ontsteken.

• Soms helpt een wisselbad: drie minuten in warm water, een halve minuut in koud water en tot slot drie minuten in warm water. Dit kan helpen, doordat een wisselbad de bloedsomloop stimuleert. Wisselbaden zijn ook een aanrader om winterhanden of wintertenen te voorko-men als u er eerder last van hebt gehad.

• Als u snel last hebt van winterhanden of wintertenen, kunt u de kou het beste zoveel mogelijk vermijden. Moet u er toch doorheen, dan kunnen ruime, warme schoenen en handschoenen de klachten voor een deel voorkomen. Het is van belang dat kleding en schoenen niet knellen, om de temperatuurverschillen zo klein mogelijk te houden. Als u in de kou bent, probeer dan zoveel mogelijk te bewegen en blijf niet te lang in dezelfde houding staan.

• Ook roken geeft koude tenen en vingers, dus stoppen is een goed advies.

Wat kan mijn Service Apotheek voor mij doen?Er is geen goede behandeling voor winter-handen of wintertenen. U kunt eventueel voorzichtig de pijnlijke plekken inwrijven met zalf om de klachten iets te verminderen. Uw Service Apotheker kan u adviseren welke zalf het meest geschikt is. Breng de zalf voorzichtig aan, omdat uw huid extra gevoelig is voor irritatie.

MaagklachtenWelke soorten maagklachten zijn er?Maagklachten kunnen zich op diverse manie-ren uiten. Dit kan zijn in de vorm van maagpijn, een branderig gevoel achter het borstbeen, zure oprispingen, zuurbranden en misselijk-heid met een opgeblazen gevoel. Wij noemen het refluxklachten als u vooral na het eten of

wanneer u bukt last hebt van zuurbranden, oprispingen en/of pijn achter het borstbeen. Bij refluxklachten vloeit een deel van de zure maaginhoud terug naar de slokdarm. U hebt maagpijn als u pijn hebt in de bovenbuik, die ’s nachts erger is en afneemt als u eet of een maagzuurremmend middel gebruikt.

Wat kan maagklachten veroorzaken?De maagklachten die wij in de apotheek het meest tegenkomen, worden over het algemeen veroorzaakt door roken, stress, eten en drinken of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Uw Service Apotheek kan u goed adviseren. Wij stellen u eerst een aantal vragen om te proberen de oorzaak te achterhalen.

Kun je door ibuprofen maagklachten krijgen?Ja, dat klopt. Ibuprofen behoort tot de groep pijnstillers die ook wel ontstekingsremmers wordt genoemd. Deze pijnstillers remmen de productie van stoffen die pijn versterken, namelijk de prostaglandinen. Deze prosta-glandinen hebben in het lichaam nog een aantal andere belangrijke functies, onder andere het stimuleren van de aanmaak van het maagslijmvlies. Dit maagslijmvlies beschermt de maagwand en de maagspieren tegen de zure en irriterende maaginhoud. Door het rem-men van de aanmaak van het slijmvlies wordt de bescherming van de maag tegen het zuur minder en kunt u dus maagklachten krijgen. Dit kan sterker het geval zijn als u ouder bent en/of meerdere geneesmiddelen gebruikt die de maag kunnen beïnvloeden. Wat kan ik zelf doen bij maagklachten?

Maagklachten kunnen worden behandeld door het opvolgen van een aantal adviezen (aanpas-sen van voeding en leefgewoonten) en het gebruik van vrij verkrijgbare geneesmiddelen, zogenaamde zelfzorgmedicatie. Bij maag-klachten is het van belang om de hoeveelheid maagzuur te verminderen. Soms worden de klachten veroorzaakt door bepaald voedsel, bepaalde dranken of door roken en dan is het verstandig om deze zaken te vermijden.

Bepaalde voedingsmiddelen, dranken en roken verslappen namelijk de sluitspier onderaan de slokdarm, zodat de maaginhoud makkelijker de slokdarm in kan vloeien. Dit kan klachten ver-oorzaken. Ook kunnen etenswaren en dranken, zoals scherp gekruid eten, koffie, pepermunt en alcohol irriterend op de maag werken. Gebruik meerdere kleine maaltijden in plaats van drie hoofdmaaltijden.

Bij refluxklachten is het van belang om de druk in de buik te verminderen, bijvoorbeeld door geen knellende kleding te dragen, bukken en tillen te vermijden en door het bovenlichaam (dus niet alleen het hoofd) bij het slapen hoger te laten liggen dan de rest van het lichaam. Ook afvallen kan helpen bij deze klachten. Probeer minstens drie uur voor het slapen gaan niet meer te eten.

Klachten van misselijkheid en een opgeblazen gevoel kunnen afnemen door koolzuurhou-dende frisdranken te laten staan en rustig en minder vet te eten.

Helpen pijnstillers tegen maagklachten?Nee. Pijnstillers zoals acetylsalicylzuur (Aspi-rine®) en ibuprofen zijn zelfs schadelijk, omdat deze middelen de aanmaak van maagslijmvlies verminderen en de maagwand kunnen irriteren of beschadigen. Pijnstillers kunnen maagpijn wel verminderen, maar dat komt alleen door-dat de beschadiging aan de maagwand niet meer wordt gevoeld.

Bij maagklachten is het dus belangrijk om de oorzaak te behandelen en niet de klachten.

Welke middelen kan ik wel gebruiken bij maagklachten?Er zijn verschillende zelfzorggeneesmiddelen voor verschillende klachten. Incidentele maag-klachten worden behandeld met een middel dat het maagzuur neutraliseert, bijvoorbeeld Antagel®.

Bij maagklachten die langere tijd gedurende de dag of nacht aanhouden worden maagzuur-remmers ingezet, bijvoorbeeld ranitidine (Zan-tac®), omeprazol (Buscozol®) en pantoprazol (Pantozol Control®). Als iemand vooral misselijk is en een opgeblazen gevoel heeft, wordt vaak een middel geadviseerd dat de maag sneller leegmaakt, zoals domperidon.

Wanneer moet ik met maagklachten naar de huisarts?Maagklachten kunnen meestal door aanpas-sing van de voeding en leefgewoonten en/of zelfzorggeneesmiddelen prima worden behandeld. Maar soms is het beter om naar de huisarts te gaan:• Als pijn niet binnen twee weken ver-

mindert of juist verergert ondanks het opvolgen van de adviezen en de eventu-ele behandeling met zelfzorgmedicatie.

Het effect van zelfzorgmedicijnen is na een tot twee dagen merkbaar.

• Als de pijnklachten uitstralen naar de arm(en), kaken of rug.

• Als het voedsel niet goed zakt in de slokdarm of als er sprake is van het braken van bloed, van zwarte ontlasting, vermagering, verminderde eetlust en algehele malaise.

• Als u minder dan een jaar geleden bent behandeld voor een zweer aan de maag of twaalfvingerige darm.

• Bij ernstige maagpijn of wanneer u heel onrustig bent.

• Als u ouder bent dan vijftig en voor het eerst klachten hebt.

• Bij een drukkende, zeurderige pijn in de buik tijdens de zwangerschap.

KoortsWanneer heeft iemand koorts?Iemand heeft koorts als de lichaamstempera-tuur 38°C of hoger is. Normaal is de tempera-tuur tussen de 36,5°C en 37,5°C. We spreken van verhoging als iemand een temperatuur heeft van 37,6°C tot 38°C. De hoogte van de temperatuur zegt niets over de ernst van de ziekte. De temperatuur kan het meest nauw-keurig worden gemeten rectaal (dat wil zeggen via de anus) met een thermometer.

Waarom krijgt iemand koorts?Koorts is een reactie van het lichaam op een infectie met een virus of bacterie. Het is een nuttige reactie. Koorts geeft aan dat de afweer van het lichaam beter gaat werken. Virussen en bacteriën kunnen niet goed tegen verhoging van de lichaamstemperatuur.

Is koorts gevaarlijk?Bij een infectie kan de lichaamstemperatuur makkelijk stijgen naar 40°C. Koorts helpt om de infectie te bestrijden. Als het lichaam de infectie heeft overwonnen, zakt de temperatuur weer. Dit is meestal na drie tot vijf dagen. Zorg ervoor dat de warmte het lichaam kan verlaten,

door een dun laken op bed te gebruiken en luchtige kleding te dragen. Het is van belang om voldoende te drinken, want het lichaam heeft bij koorts extra vocht nodig.

Bij temperaturen boven 40°C is het raadzaam de huisarts te raadplegen, zeker bij kleine kinderen.

Let op: als u langer dan 48 uur koorts hebt binnen drie maanden nadat u in een tropisch land bent geweest is het verstandig een arts te raadplegen. Malaria bijvoorbeeld kan nog tot drie maanden na thuiskomst ziekteverschijnse-len geven.

Moet ik een middel nemen om de koorts te verlagen?Het is in principe niet nodig de koorts te verlagen met geneesmiddelen. Maar als u zich behoorlijk ziek voelt door een infectie en koorts, kunt u gerust paracetamol gebruiken om de koorts te verlagen en de eventuele pijn te verminderen.

Paracetamol is verkrijgbaar in tabletten en zetpillen. Er zijn afwijkende doseringen voor kinderen. Wij adviseren u graag in uw Service Apotheek.

Mag ik naar buiten met koorts?Ja, dat mag. Zorg wel voor voldoende drinken en rust om zo het lichaam goed de kans te geven de infectie de baas te worden. De koorts zal dan ook sneller verdwijnen.

Waar moet ik op letten als een kind koorts heeft?Wees extra alert bij (jonge) kinderen met koorts. Meestal heeft een kind dan geen trek in eten; dat is niet erg, ook al duurt het een paar dagen. Zorg er wel voor dat uw kind voldoende drinkt.

Als uw kind jonger is dan drie maanden of klachten heeft als huiduitslag, benauwdheid en sufheid is het aan te raden om contact te zoeken met de huisarts.

20 leef! leef! 21

De 535 apothekers en meer dan 3.000 apothekersassistenten van de ruim 300 Service Apotheken in Nederland beantwoorden dagelijks vele vragen. Wij staan altijd voor u klaar om u zo goed mogelijk te ondersteunen bij uw genees- en/of hulpmiddelengebruik. In deze rubriek beantwoorden wij een aantal vragen die regelmatig worden gesteld aan onze apothekers en apothekersassistenten. Hebt u ook een vraag, stel deze dan aan uw eigen apotheek of mail de redactie van Leef!: leef@serviceapotheek.nl

Als u het ons vraagt...

Uw vragen worden beantwoord door:

Olga van VemdeApotheek Epe te Epe.

Boris van WijkApotheek Nieuw Gastel te Oud Gastel.

Jeroen MentinkApotheek Carnisselandete Barendrecht.

Sociale wezensMensen zijn sociale wezens. Om samen te leven en samen te werken is het heel belangrijk om in te schatten wat anderen gaan doen. Een voorbeeld van vroeger: gaat iemand me aanval-len? Of trekken we samen op? Daarom zit in de hersenen een mechaniek om het gedrag van anderen in te schatten en te voorspellen.

We noemen die mechaniek ‘theory of mind’. Uit onderzoek blijkt dat kinderen zich als ze drie of vier zijn kunnen inleven: wat weet iemand anders? Hoe voelt iemand anders zich?

KwebbeldoosDeze inleefmechaniek zijn we ook op onszelf gaan toepassen. We hebben gedachten over ons eigen gedrag. Maar ik noem die gedachten wel een kwebbeldoos of voetbalcommentator: je zit met je gedachten niet in de controlekamer, maar aan de zijlijn. De realiteit is: we verzinnen ach-teraf een redenering bij ons gedrag. Alles wat we doen is het gevolg van de onontwarbare kluwen van je genen en de geschiedenis van je brein. Je gedrag wordt dus veel meer aangestuurd door dingen waar je je niet bewust van bent, dan door gedachten en beslissingen.

SchokkenHet gevolg is dat mensen heel slecht zijn in het voorspellen van hun eigen gedrag. In mijn boek beschrijf ik het beroemde Milgram-experiment. Een proefpersoon moest iemand die in een andere kamer zat een elektrische schok geven als deze een fout antwoord gaf. Dat gebeurde op aanwijzing van iemand met autoriteit; een soort arts. De proefpersoon wist niet dat de persoon in die andere kamer geen echte schok kreeg, maar dat deze acteerde. Elke keer moest de proefper-soon het voltage verhogen, tot zelfs 450 volt. De persoon in de andere kamer maakte duidelijk dat het steeds afschuwelijker werd. Vooraf zeiden de proefpersonen dat ze nooit zoiets zouden doen, maar vrijwel alle proefpersonen luisterden naar de autoriteit en gingen door met de schokken.

Onzinnige redenenEen ander Amerikaans experiment toont aan dat mensen soms compleet onzinnige redenen geven voor hun gedrag. Mensen moesten kiezen uit drie glazen cola. In werkelijkheid was het steeds dezelfde cola, maar men dacht dat in het ene glas Coca Cola zat, wat bij Amerikanen een heel Amerikaans gevoel geeft, en in de andere glazen andere merken. In dat experiment werden proefpersonen gemanipuleerd: de proefpersonen

Victor Lamme, hoogleraar cognitieve neurowetenschap

De kwebbeldoos in je hersenendie eerst moesten denken aan een gebeurte-nis die hun Amerikaanse vaderlandsliefde opriep, kozen veel vaker voor Coca Cola. En de proefpersonen die eerst moesten denken aan een gebeurtenis waarbij veel Amerikanen een gevoel van schaamte voor hun land kregen, kozen juist veel minder vaak voor Coca Cola. Als je vroeg naar de reden voor hun keuze, zeiden ze dingen als: deze cola is zoeter. Of: er zitten meer bubbels in. Flauwekul dus.

ScannerAls we een onderzoek houden naar toekomstig gedrag, bijvoorbeeld een marktonderzoek naar hoeveel mensen een product of dienst gaan kopen, heeft het niet zoveel zin om dat in een vragenlijst te vragen. Daar kennen mensen zichzelf te slecht voor. Maar we hebben nu een betere manier: we leggen proefpersonen in een zogenaamde fmri-scanner. Als we de proefper-sonen dan foto’s laten zien, bijvoorbeeld van verschillende producten, meet die scanner de hersenactiviteit. Zo schakel je iemands kweb-beldoos uit, en kom je erachter wat er echt in iemands hersenen omgaat: welke gevoelens roept een product op? En hoe intens zijn die gevoelens? Fascinerend hè? Meestal staan proefpersonen te trappelen om mee te doen.

Eerst denken, dan doen. Als hersenwetenschapper

weet ik dat dat vaak niet zo is. We hebben een

verkeerd beeld van de invloed van gedachten en

beslissingen op ons gedrag. We hebben de indruk

dat we eerst nadenken, dan een besluit nemen en

dan dat besluit uitvoeren. In mijn boek ‘De vrije

wil bestaat niet’ beschrijf ik hoe het komt dat veel

mensen denken: bezint eer ge begint.Bij inlevering van deze bon bij de erkende boekhandel krijgt u 3 euro korting.

U betaalt €14,95 in plaats van €17,95

Titel De vrije wil bestaat niet | Auteur Victor Lamme

ISBN 978 90 351 3539 0 | Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker

Prijs € 17,95 | Korting € 3,- | Actieprijs € 14,95 | Actienummer 901-88558

Deze bon is geldig vanaf 23/10/2011 tot en met 23/01/2012

Kortingsbon Lamme 105x148@2.indd 1 29-06-11 12:26

22 leef! leef! 23

Wilt u kans maken op één van deze titels?Schrijf dan voor 31 januari 2012 naar Leef!, Vughterweg 47-b, 5211 CK ’s-Hertogenbosch, of mail naar

leef@serviceapotheek.nl, onder vermelding van de betreffende titel. De winnaars worden na sluitingsdatum vermeld op www.leesleef.nl.

Actueel

Slaaf van mijn gedachten - Marte van SantenDe behandeling van een dwangpatiënte

Sinds haar puberteit lijdt Maaike (49) aan smetvrees en controledwang. Allesoverheersend is de drang om eindeloos schoon te maken, dingen honderden keren te checken en alles in een vaste volgorde te doen. In ‘Slaaf van mijn gedachten’ volgt Marte van Santen Maaike vóór, tijdens en na haar dagbehandeling bij de speciale dwangpoli van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Lukt het haar om een slopend patroon te doorbreken? Kan zij nog afkomen van haar beangstigende, gekmakende gedachten?

Het verslag van Maaikes worstelingen geeft een unieke inkijk in het leven van een dwangpatiënt, maar ook in de behandeling op de afdeling psychiatrie van een van de meest vooraanstaande ziekenhuizen. Daarnaast biedt ‘Slaaf van mijn gedachten’ een schat aan informatie over dwang. Wat gebeurt er in het hoofd van een dwangpatiënt? Is dwang erfelijk? En hoe kom je ervan af? Een onmisbaar boek voor de honderd-duizenden Nederlanders die aan dwang lijden, hun omgeving en hun behandelaars.

Leef! geeft i.s.m. uitgeverij Nieuw Amsterdam 10 exemplaren weg (ter waarde van € 17,50).

That’s Life, de vrolijke en chaotische puzzels van Goliath De spellenbedenkers van Goliath, bekend van Rummikub, Rolit, Triominos en Woordzoeker, brengen dit najaar met ‘That’s Life’ een serie van zes vrolijke en chaotische legpuzzels naar de winkels. That’s Life is een puzzelserie met zes thema’s, die kleurrijk en levendig, vrolijk en chaotisch zijn verbeeld. De thema’s zijn: De boerderij, Sportgekken, De supermarkt, De bar, Het Franse pleintje en De keuken. De legpuzzels zijn geschikt voor iedereen vanaf zes jaar en zijn vijftig bij zeventig centimeter groot, hebben duizend stukjes en zijn van hoge kwaliteit. Ze zijn milieuvriendelijk verpakt in dozen van twintig bij twintig centimeter.

Leef! geeft i.s.m. spellenfabrikant Goliath 10 puzzels met het thema ‘De boerderij’ weg (ter waarde van € 7.99).

‘Eet jezelf mooi, slank & gelukkig Kookboek’ - Amber Albarda In dit logische en onmisbare vervolg op haar succesvolle lijfboek ‘Eet jezelf mooi, slank & gelukkig’ geeft Amber Albarda zestig recepten voor heerlijke, gezonde gerechten. Vorig jaar verscheen Eet jezelf mooi, slank & gelukkig, het boek van Amber Albarda voor iedereen die zijn gezond-heid belangrijk vindt, maar ook lekker wil leven. Amber presenteert een bewezen successysteem dat je slimmer leert eten, waardoor je niet alleen slanker en energieker wordt, maar ook je eetlust voorgoed onder controle houdt. Je komt van je suikerverslaving af, vergroot je geluksgevoel en vertraagt het verouderingsproces zonder ooit nog één calorie te hoeven tellen. Een vervolg kon natuurlijk niet uitblijven. Een kleurrijk en praktisch kookboek voor lezers van het lijfboek, maar ook voor diegenen die het eerste boek nog niet hebben. Want Amber legt eerst in het kort uit wat de basisprincipes van haar populaire methode zijn. Het onderwerp eetverslaving komt aan bod en er is een uitgebreid overzicht van vitamines en hun eigenschappen. Maar het gaat natuurlijk vooral om de zestig recepten voor verrukkelijke, gezonde gerechten. Eten voor de hele dag, voor ontbijt, lunch en diner. Met recepten voor hoofd- en bijgerechten, soepen en salades, dressings, dips, spreads, snacks en zoet. Amber voorziet elk recept van uitleg over de eigenschappen en voordelen van de ingrediënten. Amber Albarda is een internationaal getrainde en gediplomeerde voedingscoach (en chocoladeliefhebber).

Leef! geeft i.s.m. uitgeverij Unieboek I Het Spectrum 10 boeken weg (ter waarde van € 19,99).

Er dwars doorheen - Jo Ghijsen en Monica BoschmanGedachten en gedichten over rouw, alleen staan, oud worden en leren van het leven

‘Maandenlang heb ik wel vijftig keer per dag “Theo” geschreeuwd. Zonder dat iemand het hoorde en zonder dat ik daar iets bij dacht. Het kwam gewoon naar buiten, zomaar op de gekste momenten. Nu zeg ik steeds nog maar zachtjes: “Theo”. Ik hoef niet meer te schreeuwen want hij is bij mij.’

In de periode dat haar man Theo overleed en ze alleen verder moest, vertrouwde Jo Ghijsen haar gedachten toe aan het papier. Fragmenten uit haar dagboeken zijn gebundeld in het boek ‘Er dwars doorheen’, samen met gedichten van Monica Boschman en illustraties van Marjo Ghijsen. Het resultaat is een intens verhaal over ziekte, rouw en gemis. Maar ook over het langzaam weer overeind krabbelen en een eigen leven opbou-wen. Het boek nodigt uit samen over verlies, ouder worden en loslaten te praten. In de recensie van NBD/Biblion staat: ‘Een boekje dat troost wil bieden aan mensen in eenzelfde situatie en dat daar wonderwel in slaagt.’ Kortom, een aanrader voor iedereen die met rouw te maken heeft.

Leef! geeft i.s.m. uitgeverij MB Communicatie 10 boeken weg (ter waarde van € 12,50).

teks

t: Fr

ed V

erdu

lt. fo

togr

afie:

Jero

en O

erle

man

Op bezoek in een Service Apotheek...

24 leef! leef! 25

Veel te bieden‘Service Apotheken hebben veel te bieden rondom diabetes: medicijnen, hulpmiddelen, ondersteuning en informatie. Diabetes kan behandeld worden met tabletten of met insuline, dat men moet spuiten. De meeste diabetes-patiënten halen bij de Service Apotheek ook teststrips en naaldjes. We hebben die materialen altijd op voorraad en we leveren er goede service bij. Bij patiënten die insuline gebruiken worden de bloedsuikermeter en teststrips vergoed door de zorgverzekering. Voor patiënten die tabletten gebruiken is er vaak een goede aanbieding voor een bloedsuikermeter. Als men die meter bij ons in de apotheek koopt, krijgt men daarna altijd vijftig procent korting op de teststrips. Dat is mooi meegenomen natuurlijk.’

Elke dag behandeling volhouden‘Elke Service Apotheek besteedt veel aandacht aan de begeleiding van patiënten met diabetes, vooral aan patiënten die tabletten gebruiken. Mensen die insuline gebruiken worden begeleid door een verpleegkundige bij de huisarts of in het ziekenhuis. In onze Service Apotheek zijn vier apothekersassistentes gespecialiseerd in diabetes. Om te voorkomen dat iemand in de toekomst problemen krijgt, is het van belang om met diabetes elke dag de behandeling vol te houden, ook als iemand geen klachten heeft. Dat kan wel-eens lastig zijn. Goede begeleiding kan helpen om therapietrouw te zijn. Als Service Apotheek proberen wij ons steentje bij te dragen.’

Informatie‘We werken goed samen met andere zorgver-leners. Hierdoor geven we geen tegenstrijdige informatie aan patiënten en kunnen we iemand zo nodig goed doorverwijzen. In onze apotheek zijn brochures van de Diabetes Vereniging en we zijn aanwezig op informatieavonden van deze patiëntenorganisatie. Elk kwartaal ontvangen diabetespatiënten die daar prijs op stellen een nieuwsbrief met de post of per e-mail met informatie over nieuwe ontwikkelingen en met tips over bijvoorbeeld gezond eten.’

Meten bloedsuikerspiegel‘Jaarlijks is er een landelijke dag waarop mensen in alle apotheken gratis hun bloedsuikerspiegel kunnen laten meten. Dan blijkt elk jaar wel bij een paar mensen dat hun spiegel afwijkt. Wij stellen natuurlijk geen diagnose, maar we verwij-zen iemand dan door naar de huisarts.’ Goh, dat wist ik nietBineke Smit werkte bij een bank, heeft zich laten omscholen tot apothekersassistente. Ze werkt nu twee jaar in Service Apotheek Dokkum: ‘Natuurlijk komt niet elke patiënt even opgewekt binnen. Ik probeer iedereen op een uitnodigende manier te benaderen. Ik hoop dat alle patiënten zich vrij voelen om een vraag te stellen en dat niemand het idee heeft dat het allemaal snel snel moet. Ik vind het fijn om meer te doen dan alleen de geneesmiddelen te overhandigen. Het doet me goed om iemand voorlichting te geven. En het geeft voldoening als dat wordt gewaardeerd. Dan hoor je ‘‘Goh, dat wist ik niet’’ of ‘‘Goed dat je dat vertelt.”

Voorlichting‘Als een diabetespatiënt voor de eerste keer medicijnen krijgt, leggen we gegevens vast in ons computersysteem. We geven die eerste keer voorlichting over de werking van de medicijnen en vooral ook over de bijwerkingen.

Zeker in de eerste weken komt bijvoorbeeld diarree nogal eens voor. Dan is het van belang dat iemand weet dat die diarree meestal vanzelf overgaat. We geven zo nodig ook voorlichting over de ziekte diabetes.’

Hoe gaat ’t?‘Na ongeveer zes weken bellen we iemand op om te horen hoe het gaat. Ik vertel altijd: als er iets is, kunt u altijd een afspraak maken voor een gesprek in onze spreekkamer.’

Bloedsuikermeter‘We geven natuurlijk ook uitleg over de werking van de bloedsuikermeter. We hebben dit jaar een aantal dagen georganiseerd waarop mensen hun bloedsuikermeter kunnen laten testen. Bij die test vragen we of iemand bij elke prikbeurt een nieuw naaldje gebruikt. Het komt voor dat iemand het gedoe vindt om dat naaldje te verwisselen, maar voor de hygiëne is dat wel nodig.’

Medicijngebruik‘Bij elke diabetespatiënt houden we van tijd tot tijd wat we noemen een medicatiereview. We bekijken dan zorgvuldig het medicijngebruik van een patiënt. Als iemand met diabetes geen bloed-drukverlagers of cholesterolverlagers gebruikt, nemen we meestal contact op met de huisarts om te vragen of dat klopt. En we bekijken of iemand therapietrouw is: als iemand bijvoorbeeld keer op keer vijf weken doet met medicijnen die na een maand op zouden moeten zijn, dan vragen we hoe dat komt.’

Vragenlijst‘We sturen alle patiënten met diabetes type 2 een vragenlijst toe over het gebruik van de medicijnen en het gebruik van het meetappa-raatje. Een van de in diabetes gespecialiseerde assistentes bekijkt de antwoorden en gaat zo nodig in gesprek met de patiënt om voorlichting te geven.’

Goed van elkaar op de hoogte‘Het is heel belangrijk dat wij goed weten wat praktijkondersteuners van de huisarts en diabe-tesverpleegkundigen doen en dat zij ook goed op de hoogte zijn van wat wij doen. Als het nodig is nemen we contact met hen op, bijvoorbeeld als er een nieuw soort naaldje op de markt komt. Dat contact verloopt heel plezierig. Zij weten ons ook te vinden, bijvoorbeeld met de vraag welke bloedsuikermeter voor een patiënt het beste is. Er is natuurlijk overlap in de zorg. Het is van belang dat mensen van ons dezelfde informatie krijgen als bij de huisarts. Het is vaak goed om iets nog een keer te vertellen, omdat de eerste keer lang niet altijd alles wordt onthouden.’

Ik ben al achttien jaar kelner in hotel De Posthoorn in Dokkum. Ik vind het hartstikke mooi om hier te werken. De bar is vorig jaar gemoderniseerd, de sfeer is goed en er zijn altijd mensen om je heen die je nog niet kent. Elke vrijdag en zaterdag is het heel druk.

OpluchtingTien jaar geleden ging het steeds slechter met m’n gezondheid: ik was ontzettend moe, plaste verschrikkelijk veel, ik zag wazig en viel in een paar maanden twintig kilo af. Toen mijn huisarts zei dat ik diabetes type 1 heb, was dat een soort opluchting: nu weet ik waar mijn klachten vandaan komen. Ik ben niet bij de pakken gaan neerzitten, maar ik maak er het beste van.

Diabetes heb je elke dagJe kunt heel goed leven met diabetes, maar: diabetes heb je elke dag. Je moet de hele dag je bloedsuiker in de gaten houden, omdat je je anders meteen niet goed voelt. Ik spuit één keer per dag langwerkende insuline om de hele dag stabiel te zijn en drie keer per dag voor het eten kortwerkende, om de pieken bij het eten op te vangen. Elk half jaar nemen ze vier buisjes bloed

af. Dat is niet mijn hobby. Ik kijk bij het prikken altijd de andere kant op. Maar van het spuiten voel je niks. Het zijn heel dunne naaldjes.

DieetIk moet heel goed letten op wat ik eet. Daar heb ik het wel eens moeilijk mee. Dan eet ik stiekem snoep of een ijsje. Mijn suiker was nogal eens te hoog. Mijn diabetesverpleegkundige wees me een paar maanden geleden op het low carb dieet; een dieet met weinig koolhydraten. Dat dieet past helemaal bij mij. Ik heb een knop om-gezet en heb bijvoorbeeld geen behoefte meer aan een ijsje. Ik word op een gezonde manier slanker en m’n bloedsuiker is goed.

BloedsuikerIk heb altijd een apparaatje bij me om m’n bloedsuiker te meten. Als mijn bloedsuiker goed is, voel ik me energiek. Kom maar op met de dag! Als mijn bloedsuiker te hoog is, dan is m’n stemming vaak wat minder. Als je bloedsuiker te laag is, kun je een hypo krijgen. Dan voel je je ontzettend flauw. Eergisteren had ik dat voor het laatst. Dan drink ik wat en eet ik de ontbijt-koek die ik altijd voor de zekerheid bij me heb. Voor ik ga autorijden controleer ik altijd mijn bloedsuiker. Ik moet er niet aan denken om

achter het stuur een hypo te krijgen. Als ik meer dan drie biertjes drink, dan is mijn bloedsuiker de volgende dag te hoog.

Ga lekker bewegenSport was niks voor mij. Maar dat is veranderd sinds ik diabetes heb. Bewegen doet me ontzet-tend goed met m’n diabetes. Ik kan het wel van de daken schreeuwen: ga lekker bewegen als je diabetes hebt. Ik ga vanmiddag fietsen door de bossen en paden hier in Friesland. Dan voel ik me de koning te rijk. Het is goed voor mijn gewicht en mijn bloedsuikers en ik hoef minder te spuiten. Ik voel me er energiek door.

Fanatiek collecterenAls vrijwilliger collecteer ik hier in Dokkum voor dertien organisaties en ik organiseer elk jaar vier collectes. Ik ben er heel fanatiek in om elk jaar meer geld op te halen. En ik zet me in als vrijwilliger voor de Diabetesvereniging: houd het folderrek over diabetes in de Service Apotheek bij en ik geef lezingen over diabetes. Bij die lezingen merk ik dat veel mensen niet weten wat diabetes precies inhoudt. Veel mensen denken: je mag geen suiker hebben. Maar er komt veel meer bij kijken. Het is leuk als mensen na zo’n lezing goed geïnformeerd met een folderpakketje naar huis gaan.

Zorg is perfect geregeldDe zorg rondom diabetes is perfect geregeld hier in Dokkum: ik kom vier keer per jaar bij de diabetesverpleegkundige. Zij is echt mijn vraagbaak. Omdat diabetes kan leiden tot voetproblemen, controleert de podotherapeut mijn voeten en de pedicure verzorgt mijn voeten. Verder kom ik bij de huisarts, de internist, de diëtist en bij de Service Apotheek natuurlijk. Ook daar ben ik heel tevreden over. Ze luisteren goed naar me en nemen mijn vragen serieus. Ik kom bij de apotheek voor insuline, naaldjes, teststrips. Die zaken hoef ik niet vooraf te bestellen, het staat altijd klaar.

Andere medicijnenIk gebruik ook andere medicijnen: een bloed-drukverlager, een bloedverdunner, een choles-terolverlager en een plastablet. Die medicijnen zijn meer uit voorzorg, omdat je bloedsuikers je organen kunnen aantasten, heb je met diabetes bijvoorbeeld meer kans op hartproblemen. Deze medicijnen bestel ik via de herhaalservice op de website van de Service Apotheek en dan haal ik ze een of twee dagen later op. Ik ben dik tevreden over de service.

GenietenEn je moet je diabetes serieus nemen om te voorkomen dat je over een aantal jaar problemen krijgt als hart- en vaatziektes en voetproblemen. Ik wil nog lang van het leven blijven genieten!

Veel aandacht aan begeleiding diabetes-patiënten

Sake Boskma

Bewegen doet me goed met m’n diabetes

Van links naar rechts: Apotheker Peter Horsthuis en

diabetes-assistentes Bineke Smit en Johanna van der

Galien van Service Apotheek Dokkum.

teks

t: Fr

ed V

erdu

lt. fo

togr

afie:

Mar

jole

in A

nneg

arn

Peter Horsthuis is zeventien jaar apotheker in

Service Apotheek Dokkum: ‘Het geeft mij veel

voldoening om het hele team van 35 medewer-

kers zo te organiseren en begeleiden dat we elke

patiënt de juiste medicijnen en goede voorlich-

ting en service kunnen geven.’

In Nederland zijn naar schatting 300.000 mensen met een zeer hoog risico op COPD. COPD is een ongeneeslijke longziekte, waarbij ademen steeds moeilijker wordt. Wilt u weten of u risico loopt op COPD? Vul dan de COPD risicotest in op www.astmafonds.nl.

COPD begint vaak met een onschuldig hoestje, maar langzaamaan gaan de longen verder achteruit. Mensen met COPD krijgen het steeds vaker benauwd. Op den duur kunnen ze zelfs 24 uur per dag afhankelijk worden van extra zuurstof. Ook hebben ze dan hulpmiddelen nodig, zoals een scootmobiel.

In Nederland zijn ruim 320.000 mensen met de diagnose COPD. Naar schatting hebben nog eens 300.000 mensen een zeer hoog risico op COPD zonder dat zij dit zelf weten. Terwijl het juist zo belangrijk is er op tijd bij te zijn. Hiermee kan erger worden voorkomen. Door het invullen van de COPD risicotest op www.astmafonds.nl kunt u zien hoe hoog uw risico is op COPD. Bij een hoog risico krijgt u het advies naar uw huisarts te gaan.

Doe de COPD risicotest!Bent u 40 jaar of ouder, hoest u regelmatig of bent u soms benauwd? Vul dan de COPD risicotest in op www.astmafonds.nl.

Hoe gezond zijn úw longen?

BinnenkortLongfonds

zijn uw longen?

Hoe gezond

40+? Hoest u regelmatig of bent u snel buiten adem?

Doe de COPD risicotest.

SMS ‘COPD’ naar 4333 en ontvang de test gratis

op uw mobiel of vul de test in op

astmafonds.nl

COPD: vroege diagnose heel belangrijk

Eucerin Droge Huid introduceert een vernieuwde formule:

Eucerin Complete Repair. De vernieuwde formule bevat: • Urea en Lactaat om het vochtvasthoudend vermogen

van de huid te verbeteren• Ceramide 3 om de huidbarrière te versterken• Gluco-Glycerol om het hydratatienetwerk van de huid

te optimaliseren

Nu € 5,00 korting bij een Complete Repair product*

Resultaat: • De droge, ruwe en geprikkelde huid wordt verlicht • Het vochtverlies in de huid wordt verminderd • De huidbarrière wordt versterkt

De lotions zijn zowel te gebruiken als dagelijkse verzorging als een aanvulling op een dermatologische behandeling bij o.a. psoriasis en diabetes.

Vraag uw Service Apotheek om meer informatie.

R i

D E W E T E N S C H A P V O O R E E N M O O I E R E H U I D

*bij aankoop van een product uit de display innovember 2011.

15470069_CompleteRepair_186x86mm.indd 1 09-09-11 14:02

26 leef! leef! 27

Indringende krantenfotoOok het verhaal van ‘Miss Saigon’ is om stil van te worden. In 1985 krijgen componist Claude-Michel Schönberg en tekstschrijver Alain Boublil het idee voor deze musical bij het zien van een indrin-gende foto in de krant: een Vietnamees meisje neemt huilend afscheid van haar moeder, die zich groot houdt. De vader van het meisje is een Amerikaans militair. De moeder is hem uit het oog verloren en heeft hem na een jarenlange speurtocht weer gevonden in Amerika. Zij wil dat haar dochter naar haar vader gaat, om een beter leven te krijgen. Als ze op het vliegveld afscheid van haar dochter neemt, weet ze dat ze haar dochter nooit meer zal zien. Het meisje heeft haar vader dan nog nooit ontmoet.

De nachtclub DreamlandDit gegeven is bewerkt tot het musical-verhaal. ‘Miss Saigon’ speelt zich af in de laatste maanden van de Vietnamoorlog en de eerste jaren daarna. De Amerikaanse soldaat Chris (gespeeld door Ton Sieben) wordt verliefd op het Vietnamese meisje Kim (gespeeld door Na-Young Jeon), na een ontmoeting in de nachtclub Dream-land. Dreamland staat onder leiding van De Regelaar (Stanley Burleson) die alles doet om zijn visum voor Amerika te krijgen.

Tijdens de plotselinge ontruiming van Saigon raken de geliefden elkaar kwijt. Chris wordt naar de Verenigde Staten teruggebracht, terwijl Kim in Vietnam ach-terblijft. Vinden zij elkaar ooit nog terug? De winnares van het tv-programma ‘Op Zoek naar Evita’, Brigitte Heitzer, speelt de belangrijke rol van Ellen in deze musi-calklassieker, die is gebaseerd op de opera ‘Madame Butterfly’ van Puccini.

OnbevangenDe nieuwe hoofdrolspelers van ‘Miss Saigon’ zijn allebei jong en vrij onbekend. Na-Young Jeon (22): ‘We stappen er onbevangen in. Kim is misschien wel een van de rijkste en meest uitdagende rollen die er geschreven zijn voor musical. Wan-neer heb je nou zo’n kans? Dat je wordt geboren als Aziatische – mijn ouders zijn Koreaans – in Nederland, dat je precies de goede leeftijd hebt én een grote passie voor zingen en toneelspelen. Toen ik hoorde dat ‘‘Miss Saigon’’ opnieuw zou worden opgevoerd, ben ik er helemaal voor gegaan. En het is gelukt!’

Ton Sieben (29): ‘‘‘Miss Saigon’’ is een geweldig geschreven stuk met prachtige muziek. Het verhaal is meeslepend en blijft erg actueel. Twee jaar geleden deed ik een musicalworkshop in Engeland.

Drie lezers winnen

elk twee gratis toe-

gangskaartjes!

Kans maken op twee gratis

toegangskaartjes voor de musical-

klassieker ‘Miss Saigon’ in Beatrix

Theater Utrecht?

Stuur voor 31 januari 2012 een e-

mail naar leef@serviceapotheek.nl

met als onderwerp ‘Miss Saigon’ of

een kaartje naar Leef!, Vughterweg

47 b, 5211 CK Den Bosch.

Musicalklassieker ‘Miss Saigon’: om stil van te wordenHet succes van de musicalklassieker ‘Miss Saigon’ is om stil van te worden: de musical was eerder te zien in 246 steden in

25 landen, staat in de top tien van langst spelende Broadway-musicals en heeft dertig belangrijke theaterprijzen gewon-

nen, onder andere drie Tony Awards. ‘Miss Saigon’ was van 1996 tot 1999 te zien in het Circustheater Scheveningen. De

908 voorstellingen trokken toen maar liefst 1,6 miljoen bezoekers. Vanwege dit daverende succes is de musical nu tot

eind maart weer te zien in Nederland en wel in het Beatrix Theater Utrecht. Ook een aanrader als u de musical destijds al

gezien hebt: er zijn twee nieuwe hoofdrolspelers!

Tijdens een van de lessen werd gevraagd: ‘‘Welke rollen zou je kunnen spelen? Welke nationaliteit zou je kunnen heb-ben?’’ Iedereen zei tegen mij: ‘‘Jij bent een Amerikaan.’’ Dat maakte dat ik dacht: als ik érgens kans maak, is het als Chris in ‘‘Miss Saigon’’.’

Meer info en kaartverkoop op www.musicals.nl.

Wat is allergie eigenlijk?Een allergie is een overgevoeligheidsreactie van het lichamelijke afweersysteem op on-schadelijke stoffen. De huisstofmijt is daar zo’n voorbeeld van. Die kunnen zo heel wat gezondheidsproblemen veroorzaken. Eczeem bijvoorbeeld, maar ook een loop-neus of verstopte neus, kortademigheid, niezen, tranende ogen en jeuk.

De huistofmijtDe huisstofmijt is niet zichtbaar voor het blote oog. Ze leven van dode huidschil-fers van mensen en huisdieren, die in de lucht zweven of op stoffige oppervlakten achterblijven. Vandaar dat je ze aantreft in dekbedden, lakens en matrassen, op het tapijt en in stoffen meubels.

De favoriete temperatuur voor de huis-stofmijt is 25 graden met een luchtvochtig-heid van zo’n 70 procent. Ze komen het hele jaar voor, maar hun aantal neemt in het najaar toe. Het bed is een perfecte plek voor de mijt. Daarom ook is het belangrijk de huisstofmijt in de slaapkamer aan te pakken.

Tips om huisstofmijt tegen te gaan in de slaapkamer• Kies katoenen of kunststof gordijnen.• Gebruik gladde vloeren.• Stofzuig regelmatig.• Laat huisdieren niet binnen.• Was regelmatig lakens en dekbedden

(vanaf 60 graden).• Plaats zo weinig mogelijk meubilair

en gebruik gesloten kleding- en boekenkasten.

• Berg kleding op.• Gebruik zo weinig mogelijk textiel.• Sla het dekbed overdag open. • Slaap niet onder het raam, maar zet

het hoofdeinde tegen een muur.• Maximaliseer de verlichting of lichtin-

val in de slaapkamer (huisstofmijten houden niet van licht).

• Zorg voor een goede luchtdoorstro-ming.

• Laat de ruimte onder het bed vrij. Zo kan de matras goed luchten en is schoonmaken makkelijk.

• Ook een wasbaar dekbed zonder hoes, zoals in de advertentie hier-naast, helpt goed tegen huisstofmijt.

28 leef! leef! 29

advertorial

Mijd huisstofmijtTe beginnen in uw slaapkamer!

Huisstofmijt. We hebben er

allemaal wel eens van gehoord.

Sommigen hebben er helemaal

geen last van, anderen juist wel.

Dat we ze allemaal in huis hebben,

dat is zeker.

Ze hoeven dan ook niet schadelijk

te zijn. Maar doordat hun uit-

werpselen en afgestoten huidjes

zo licht zijn dat ze gaan zweven,

kunnen ze makkelijk ingeademd

worden.

Vooral bij mensen met astmatische

aandoeningen kan de huisstofmijt

voor heftige reacties zorgen.

BestelbonHierbij bestel ik ............... (aantal) EHS dekbed(den) à € 159,00 inclusief verzendkosten.Mijn keuze gaat uit naar:............... x Amsterdam ............... x Sydney (rood/geel)............... x Sydney (terra) ............... x Parijs............... x Marmaris

Voorletters ............................ Naam .......................................................................... O M O VAdres ..................................................................................................................................Postcode ............................... Plaats ..........................................................................Geb.Datum ........................... Telefoon ......................................................................E-mail ..................................................................................................................................

Hierbij machtig ik FreAd B.V. om eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven.Bank/girorekening ................................................................................................................Datum .................................. Handtekening ..............................................................

Stuur de volledig, in blokletters, ingevulde bon in een enveloppe naar: Fread B.V. van Speykstraat 20, 7441 HV, Nijverdal

Bestellingen met bon: levertijd 10 werkdagen. Bestellingen op www.ehsdekbed.nl levertijd 3 werkdagen.

Weg met de huisstofmijtWie heeft er geen hekel aan het verschonen van het dekbed? Het kost altijd meer tijd, moeite en ergernis dan gedacht…en gewenst. Zeker als lichamelijke inspanning beter vermeden kan worden. Een hoesloos dekbed biedt uitkomst. Zonder losse hoes ontstaan er ook geen stofwolken meer bij het opmaken. Ideaal dus voor iemand met een allergie of astma. Het dunne, goed isolerende, dekbed kan bovendien regelmatig tot 90 graden gewassen worden in de wasmachine.

Samen met Hulleman Textiel, uit textielstad Almelo, bieden wij een hygiënisch en praktisch 4-seizoenendekbed aan. Hulleman Textiel ontwikkelt al jaren dekbedden voor onder andere hotels, cruiseschepen en gezondheids-zorginstellingen. Afnemers met zeer hoge eisen aan kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid. In samenspraak zijn er voor de lezers van Leef! vijf fraaie modellen ontwikkeld waarbij een dekbed-overtrek overbodig is. Snel en makkelijk op te maken dus en in alle jaargetijden te gebruiken.

Het EHS all seasons dekbedHet eenvoudig, hygiënisch slaapsysteem (EHS) 1-persoons dekbed bestaat uit twee delen: een bovendekbed en een basisdekbed. Gemakkelijk aan elkaar te bevestigen met klittenband. Beide delen zijn voorzien van een vaste overtrek. Het basisdekbed bestaat uit katoen en het bovendekbed heeft een onderzijde van poly-esterkatoen en een gedessineerde bovenzijde van brandvertragende Trevira CS. De dunne goed isolerende vulling is voorgecomprimeerd en bestaat uit brandvertragende polyester. Dat betekent dat de vulling haar vorm behoudt, ook na veelvuldig wassen op hoge temperaturen.

Voordelen • Door het geïntegreerde overtrek kan het

dekbed geheel gewassen worden in de wasmachine, dus zeer hygiënisch.

• Makkelijk op te maken.• Een fraai dessin en al het gewenste

comfort.• Vulling bestaat uit synthetisch materiaal

geeft daarom geen allergische reacties.• Alle stoffen zijn voorzien van het produc-

tielabel Öko-Tex 100, een garantie dat de stof vrij is van schadelijke stoffen die een risico vormen voor de gezondheid van mens en milieu.

• Vanwege de vormvaste vulling is het dekbed goed wasbaar tot 90 graden.

• Flexibel in gebruik; bij warmte kan een-voudig een deel verwijderd worden.

• Ook handig voor op de camping of op de boot, na gebruik weer eenvoudig te wassen.

Specificaties 1-pers. dekbedBovendekbed• Afmeting: ca. 145 x 200 cm met instop-

strook.• Tijk: Bovenzijde brandvertragend Trevira

CS, gedessineerd. Onderzijde polyester-katoen crème.

• Vulling: 100% polyester brandvertragend, 150 gram/m².

Basisdekbed • Afmeting: ca. 145 x 240 cm, inclusief

omslag van 40 cm. met instopstrook.• Tijk: 100% katoen, crème.• Vulling: 100% polyester brandvertragend,

100 gram/m².

EHS dekbed

Wasbaar dekbed zonder hoes

Aanbieding voor de lezers van Leef!Het speciaal voor de lezer geselecteerde EHS all seasons dekbed is leverbaar in 5 verschillende dessins.

Voor de lezers van Leef!

nu € 159,00Let op: geen bezorgkosten.

Keuze uit 5 verschillende dessins: 1. Amsterdam2. Sydney (rood/geel)3. Sydney (terra) 4. Parijs 5. Marmaris

EHS: eenvoudig en hygiënisch slaapsysteem.

Meer informatie of bestellen? www.ehsdekbed.nl

1 2 3 4 5

En dan nog even dit...

Almelo Acacia Service ApotheekAlmelo Service Apotheek Van GoingaAlphen a.d. Rijn Service Apotheek AllartAmersfoort Berg Service ApotheekAmersfoort Service Apotheek KeyserAmersfoort Service Apotheek SchuilenburgAmersfoort Service Apotheek SoesterkwartierAmersfoort Berg Service ApotheekAmsterdam Service Apotheek ConfusiuspleinAmsterdam De Schinkel ApotheekAmsterdam Service Apotheek Koning B.V.Amsterdam Service Apotheek MediportAmsterdam Service Apotheek Nieuw SlotenAmsterdam Rijn Service ApotheekAmsterdam Service Apotheek Sam van HoutenAmsterdam Noordam Service ApotheekAmsterdam Schelde Service ApotheekAmsterdam Z.O. Service Apotheek HolendrechtApeldoorn Service Apotheek de TalingArnhem Service Apotheek ErckensArnhem Service Apotheek Kisters-AschermanArnhem Service Apotheek PresikhaafArnhem Service Apotheek ElderveldArnhem Service Apotheek de LaarAssen Service Apotheek KloosterveenAssen Service Apotheek MarturiaAssen Service Apotheek ThemmenBaarlo Service Apotheek BaarloBaarn Service Apotheek JuliusBarendrecht Service Apotheek CarnisselandeBarneveld Service Apotheek AsklepiosBarneveld Service Apotheek De BurgtBennekom Bennekomse Service ApotheekBergen (Lb) Service Apotheek MaasduinenBergen Op Zoom Service Apotheek De PoortBergschenhoek Service Apotheek ParkzoomBest Service Apotheek de SchakelBeuningen Service Apotheek BlanckenburghBeverwijk Service Apotheek Kroonenberg B.V.Bilthoven Noorder Service Apotheek BilthovenBladel Service Apotheek BladelBlaricum Gooische Service Apotheek BlaricumBorne Service Apotheek StoopBoskoop Boskoopse Service ApotheekBoxmeer Service Apotheek BoxmeerBoxmeer Service Apotheek RochusBreda Service Apotheek Haagse BeemdenBreda Service Apotheek KroetenBreda Service Apotheekvan den Bergh en van den ReekBreda Service Apotheek WoltermannBreda Service Apotheek BrabantparkBreda Service Apotheek DoornbosBreda Service Apotheek HeusdenhoutBussum De Gooise Service Apotheek B.V.Cuijk Service Apotheek CuijkCuijk Service Apotheek De ValuweDen Burg De Texelse Service ApotheekDen Haag Alpha Service ApotheekDen Haag Service Apotheek BouwlustDen Haag Service Apotheek BrusseDen Haag Service Apotheek Den HeijerDen Haag Service Apotheek HofstadDen Haag Service Apotheek Jager BruiningDen Haag Regentesse Service ApotheekDen Haag Waldeck Service ApotheekDen Haag Zuiderpark Service ApotheekDen Helder Service Apotheek Zuiderhaaks B.V.Deurne Service Apotheek de ScheldeDeurne Service Apotheek In ‘t GroenDeventer Flora Service ApotheekDeventer Service Apotheek de VijfhoekDeventer Service Apotheek KeizerslandenDeventer Service Apotheek MeindersmaDeventer Service Apotheek ZandweerdDoetinchem Service Apotheek Hof van CambridgeDokkum Service Apotheek Dokkum-ziekenhuisDokkum Service Apotheek Dokkum-centrumDordrecht Service Apotheek CrabbehofDordrecht Service Apotheek Galilea-ZuidDrachten Service Apotheek De WikenDruten Service Apotheek DrutenDuiven Service Apotheek DuivenEde Acacia Service ApotheekEemnes Service Apotheek EemnesEersel Service Apotheek EerselEindhoven Service Apotheek ArnoutsEindhoven Service Apotheek De RoostenEindhoven Service Apotheek GestelEindhoven Service Apotheek HaagdijkEindhoven Service Apotheek JansenEindhoven Service Apotheek LingmontEindhoven Service Apotheek RidasElim Service Apotheek Het DwarsgatElst (UT) Service Apotheek Het BosjeElst Park Service ApotheekEmmen Service Apotheek EmmenEpe Service Apotheek EpeEwijk Service Apotheek EwijkFinsterwolde Service Apotheek ReiderlandFraneker Service Apotheek PostFraneker Service Apotheek SaxenoordGeldrop Service Apotheek CoeveringGeleen Service Apotheek KluisGendringen Service Apotheek GendringenGenemuiden Service Apotheek de MuidenGoor Goorse Service ApotheekGorinchem Service Apotheek Laag DalemGorinchem Service Apotheek PoelsGouda Service Apotheek Driewegplein

Gouda Service Apotheek Grendel B.V. (D)Gouda Service Apotheek Grendel B.V. (H)Gouda Service Apotheek HeerkensGouda Service Apotheek Joh. RondGrave Service Apotheek Grave‘s Gravenzande Service Apotheek het Oude LandGroningen Service Apotheek HoogkerkGroningen Service Apotheek HanzepleinGrootegast Service Apotheek GrootegastHaarlem Marnix Service ApotheekHaarlem Service Apotheek van GoghHaarlem Teyler Service Apotheek B.V.Hasselt Service Apotheek HasseltHeelsum Service Apotheek HeelsumHeemskerk Service Apotheek Waterrijck BVHeemstede Aerdenhout Service Apotheek B.V.Heerde Service Apotheek HeerdeHeeze Service Apotheek HeezeHellendoorn Service Apotheek SchotmanHelmond Service Apotheek De BusHelmond Service Apotheek de RijpelHelmond Service Apotheek LeliestraatHelmond Service Apotheek LeonardusHengelo, Gld Service Apotheek HengeloHeteren Service Apotheek De HoeveHoeven Service Apotheek HoevenHollandscheveld Service Apotheek TjanHolten Service Apotheek HoltenHonselersdijk Service Apotheek HofzichtHoofddorp Service Apotheek VeenHoog Keppel Service Apotheek Hummelo en KeppelHoogeveen Service Apotheek DuivenstedeHoogezand Service Apotheek Kranenborg B.V.Houten Service Apotheek ‘t WedHouten Service Apotheek LoerikHouten Service Apotheek Optiek en Hoorcentrum CastellumIJmuiden IJmuider Service Apotheek LedeboerIJsselmuiden Service Apotheek IJsselmuidenIJsselstein Service Apotheek ZenderparkKampen Service Apotheek Brun AquaKampen Service Apotheek de WeteringKampen Service Apotheek EbbingepoortKerkrade Service Apotheek MC de LindeKerkrade Service Apotheek TerwinselenKerkrade-West Service Apotheek M.C. West KerkradeKrimpen a/d IJssel Service Apotheek VrijhofLandgraaf Service Apotheek LandgraafLandgraaf Service Apotheek M.C. PutstraatLandgraaf Service Apotheek NieuwenhagenLaren Gooische Service Apotheek LarenLeende Service Apotheek LeendeLeerdam Leerdamse Service ApotheekLeerdam Service Apotheek Het EilandLeersum Service Apotheek De Drie LeliënLeeuwarden Service Apotheek BilgaardLeeuwarden Service Apotheek Boiten BVLekkerkerk Service Apotheek LekkerkerkLeusden Service Apotheek LeusdenLiempde Service Apotheek LiempdeMaasbracht Service Apotheek MaasbrachtMaasdijk Service Apotheek MaasdijkMaastricht Centrum Service Apotheek SchoeppMaastricht Service Apotheek AmericaMaastricht Service Apotheek CabergMaastricht Service Apotheek Ten HornMaastricht Service Apotheek van ThoorMalden Service Apotheek MaldenMeerlo Service Apotheek MaasdorpenMeppel Service Apotheek Rembrandt van RijnMill Service Apotheek St. WillibrordMoergestel Service Apotheek MoergestelMolenhoek Service Apotheek de VuursteenMuntendam Service Apotheek EppingaMusselkanaal Service Apotheek MusselkanaalNaaldwijk Service Apotheek NaaldwijkNaaldwijk Service Apotheek de EenhoornNaarden Vesting Service ApotheekNederweert Service Apotheek MaarNeede Service Apotheek NeedeNieuwegein Service Apotheek FokkesteegNieuwegein Service Apotheek VreeswijkNieuwe Pekela Service Apotheek Nieuwe PekelaNieuwleusen Service Apotheek NieuwleusenNijmegen Apotheek Servicepunt HeesNijmegen Service Apotheek BinnendijkNijmegen Service Apotheek DukenburgNijmegen Service Apotheek HatertNijmegen Service Apotheek HazenkampNijmegen Service Apotheek MalvertNijmegen Service Apotheek Neerbosch-OostNijmegen Service Apotheek Nijmegen-OostNijmegen Service Apotheek Van der PloegNijmegen Zuider Service ApotheekNijmegen Service Apotheek LindenholtNijmegen Service Apotheek onder de LindeNijverdal Service Apotheek MijnhardtNistelrode Service Apotheek NistelrodeNoordwolde Service Apotheek De WisselNootdorp Service Apotheek NootdorpNuenen Service Apotheek Aan de BergNuenen Service Apotheek NuenenOirschot Service Apotheek OirschotOisterwijk Service Apotheek Oisterwijk KliniekOisterwijk Service Apotheek De Voorste StroomOmmen Ommer ApotheekOosterbeek Oosterbeekse Service ApotheekOud Gastel Service Apotheek Nieuw GastelOude Pekela Pekelder Service ApotheekOudenbosch Service Apotheek Oudenbosch

Oudewater Service Apotheek OudewaterPoortugaal Service Apotheek PoortugaalPurmerend Kennedy Service ApotheekPurmerend Service Apotheek WheermolenRaalte Raalter Service ApotheekReeuwijk Service Apotheek ReeuwijkRenkum Service Apotheek RenkumReusel Service Apotheek ReuselReuver Service Apotheek ReuverRhenen Service Apotheek DeysRhoon Service Apotheek PortlandRhoon Service Apotheek RhoonRidderkerk Service Apotheek BolnesRidderkerk Service Apotheek Plein OostRidderkerk Service Apotheek SlikkerveerRijnsburg Service Apotheek RijnsburgRoden De Rôner Service ApotheekRotterdam De Binnenweg Service ApotheekRotterdam Dorpsweg Service ApotheekRotterdam Ramleh Service ApotheekRotterdam Service Apotheek PendrechtRotterdam Service Apotheek Van WaertRotterdam Service Apotheek BeethovenSassenheim Service Apotheek SassenheimSassenheim Service Apotheek TeylingenSchiedam Service Apotheek NieuwlandSilvolde Dependance Service Apotheek BenraadSint Oedenrode Markt Service ApotheekSint Oedenrode Service Apotheek DommelrodeSint Willebrord Saturnus Service ApotheekSittard Service Apotheek de BaandertSittard Service Apotheek Overhoven-HoogveldSneek Service Apotheek SasburgSneek Service Apotheek van der SluisSpijkenisse Service Apotheek BernisseSteijl Tegelen Service Apotheek de GoedeSusteren Service Apotheek Susteren‘t Harde Service Apotheek ‘t HardeTer Aar Service Apotheek ter AarTerborg Service Apotheek Benraad BVTilburg Service Apotheek de QuirijnstokTilburg Service Apotheek KlijsenTilburg Service Apotheek de ReeshofTilburg Service Apotheek WitbrantTilburg Service Apotheek DalemTilburg Service Apotheek HeyhoefUlft Service Apotheek UlftUtrecht Service Apotheek Koert B.V.Utrecht Service Apotheek MedisinaVaassen Service Apotheek VaassenVeendam Service Apotheek SorghvlietVeendam Service Apotheek van AkenVeghel Service Apotheek ‘t ZuidVeghel Service Apotheek VeghelVenlo Service Apotheek GroenveldVenlo Service Apotheek PansVenlo Stadsapotheek VenloVenlo Service Apotheek WoltersVijfhuizen Service Apotheek VijfhuizenVlissingen Service Apotheek De SingelVoorburg Huygens Service ApotheekVoorburg Service Apotheek SavalleVoorschoten Service Apotheek de MeidoornVoorthuizen Service Apotheek de MeidoornVries Service Apotheek VriesWaalre Service Apotheek Aalst-WaalreWageningen Service Apotheek van WeringhWaspik Service Apotheek WaesbeeckWassenaar Service Apotheek LangstraatWassenaar Service Apotheek Wassenaar-ZuidWateringen Service Apotheek De BeemdWateringen Wateringse Service ApotheekWeert Service Apotheek Hupperetz B.V.Werkendam Service Apotheek de Kruijf BVWijchen Service Apotheek van PoppelWildervank Service Apotheek WildervankWinschoten Service Apotheek BoschpleinWinschoten Service Apotheek HommespleinWoerden Service Apotheek WoerdenWolvega Service Apotheek De GriffioenWolvega Service Apotheek WestZaandam Service Apotheek ‘t KalfZaandam Allegra Service ApotheekZandvoort Service Apotheek BeatrixplantsoenZeist Service Apotheek van ZantenZetten Service Apotheek Midden-BetuweZevenaar Anjer Service Apotheek BVZevenhuizen (Zh) Service Apotheek Zevenhuizen-MoerkapelleZoetermeer Buytenwegh Service ApotheekZoetermeer Centrum Service Apotheek Zoetermeer Service Apotheek SeghwaertZuidbroek Service Apotheek GHC OosterbroekZuidland Service Apotheek ZuidlandZuidwolde Service Apotheek ZuidwoldeZwolle Service Apotheek AA-Landen

Waar vindt u uw Service Apotheek?

30 leef!

Ik wil mij inschrijven:

Mijn gegevens*:

Achternaam: ..................................................................................... (M / V)

Voorletters: ................................................................................................

Geboortedatum: ................................................................................................

Straat/huisnummer: ................................................................................................

Postcode: ................................................................................................

Plaats: ................................................................................................

Telefoon: ................................................................................................

E-mail: ................................................................................................

Huisarts: ................................................................................................

Lever de ingevulde bon in bij de door u gekozen Service Apotheek. *Aanvullend zal de apotheek u vragen naar overige belangrijke gegevens zoals bijvoorbeeld de huidige medicatie, allergieën of intoleranties, zwangerschap of het geven van borstvoeding, verzekeringsgegevens.

Waarom de zekerheden van de Service Apotheek? Wij nemen de gezondheid van onze cliënten zeer serieus en werken intensief samen met de (huis)arts of specialist. De Service Apotheker controleert altijd het recept en begeleidt het geneesmiddelengebruik, persoonlijk, betrokken en deskundig. Een veilig idee!

De zekerheden van Service Apotheek:

De zekerheden van uw Service Apotheek...

U weet precies waar u aan toe bent!

Service• U wordt altijd snel geholpen.• Uw geneesmiddelen altijd voor u op voorraad of binnen

24 uur in huis.• Gratis thuisbezorging van uw genees- en/of

hulpmiddelen.• Uw herhaalmedicatie 24 uur per dag te bestellen.• Ideeën of suggesties? Uw mening telt.

Veilig en betrouwbaar• Intensieve samenwerking met uw huisarts of specialist.• Uw recept wordt altijd door uw apotheker gecontroleerd.• Uw geneesmiddelengebruik wordt persoonlijk en

deskundig begeleid.

Altijd de juiste informatie• Het apotheekteam is altijd bereikbaar voor vragen, ook

onder vier ogen.• Aanvullende informatie is altijd afgestemd op uw

persoonlijke situatie.

Het chequeboek is geldig van 1 januari t/m 30 juni 2012 en heeft voor elke maand

6 voordeelcheques!

Daarnaast staan er in het chequeboek allerlei leuke tips en

wetenswaardigheden.

Haal vanaf 1 december 2011

GRATIS uw Service Apotheek Chequeboek

Service Apotheek...betrouwbaar, veilig en dicht bij u in de buurt.

www.serviceapotheek.nl

NIEUW IN NEDERLAND

Ieder mens heeft tussen de 100.000 en 150.000 hoofdharen. Gemiddeld verliest men 100 haren per dag. Stress, vermoeidheid, een bevalling of veroudering kan ervoor zorgen dat haar sneller uitvalt, dunner of slapper wordt.

Positieve invloed op haaruitval en haarvolume. 2 tabletten per dag. Kuur van 3 maanden.

Voor een sterke, dichte, dikke haardos.

Voedingsconcentraat bij Haaruitval + voor HaarvolumeHAARVOLUME

HAARVOLUME

Verkrijgbaar bij de apotheek.

ADVANCED RESEARCH NESTLÉ & L’ORÉAL