Laagdrempelige ouderbijeenkomsten rond (op)voeding

Inge Lootens Marleen DesmetCLB-medewerker Schooldirectie

Kinderen, aan tafel!

Inhoud project

1. Ontstaan vanuit opvoedingsondersteuning

2. Ontstaan vanuit gelijke onderwijskansen

3. Ontstaan vanuit gezondheidsbeleid

4. Kind & Ouder - Kookbijeenkomsten

5. Koning Boudewijnstichting

6. Uitnodiging

7. Inhoud bijeenkomsten

8. Opvolging

9. Procesevaluatie

10. Succesfactoren - struikelblokken

1. Ontstaan vanuit opvoedingsondersteuning

Ouderbijeenkomsten - mét openklasmoment- thema uitgewerkt in klas,

later in de kring - leerkracht als rolmodel- nabespreking met koffie

ZIEN > ZEGGEN gezellig samenzijn

Thema’s - Kom eens kijken wat ik kan!

- Luister goed als het moet!

- Boos zijn kan. Ik leer er alles van.

- Wie is de baas?

- Aandacht! Aandacht!

- Da‘s straf !- Nee is nee! Oké?!

- Gaan slapen

- Aan tafel!

Een aanbod waar ouders niét om gevraagd hebben…

2. Ontstaan vanuit Gelijke (onderwijs)kansen

Hoe bereiken wij …déze ouders: vaak negatief schoolverleden

vaak negatieve boodschappen op oudercontacten ervaringen met allerlei hulpverlening

van déze kinderen: late schoolstart leefwereld thuis verschilt van schoolwereld onregelmatig aanwezig (tot na leerplichtige

leeftijd) ongezonde voedingsgewoonten

op déze school: wijkafdeling: kleinschalig, graadsklassen multicultureel, ca 95% GOK-lln

in déze wijk: verouderde woonwijk met ca 85% kansarmoede ‘schoolpoortcontacten’ soms enige sociale contacten

Dit is planmatig werken

• Stap 1 intervention mapping– Wat is het probleem?– Hoe is het er gekomen?– Vinden we verklaringen in wat mensen doen,

denken, voelen, weten, kunnen, …?– Vinden we verklaringen in de omgeving?

3. Ontstaan vanuit gezondheidsbeleid

Vanuit Ministerie van Onderwijs hebben scholen de opdracht om een gezondheidsbeleid uit te werken.

Ervaringen van leerkrachten: leerlingen ontbijten weinig of niet, donuts of boterkoeken in de brooddoos, kleuters die nooit melk drinken, …

Vanuit de verplichte opdracht van het CLB voor de preventieve gezondheidszorg blijken stijgende voedinggerelateerde gezondheidsproblemen.

Meer doorverwijzing en weinig respons, individuele begeleidingen bij kinderen met overgewicht leveren niet de beoogde resultaten, …

Dit is planmatig werken

• Wie voelt een nood?– De school: ouders zijn weinig betrokken– Het CLB: de gezondheid van kinderen is bedreigd– Het Departement Welzijn: wij willen dat alle

Vlamingen (ook de kleine ukken) gezond eten, want dat bespaart op termijn veel geld in de gezondheidszorg

– De ouders: wij willen het beste voor onze kinderen, en dat willen we bereiken door hen goed op te voeden

Dit is planmatig werken

• Ieder heeft zijn nood– Pas als ik een antwoord zie op MIJN nood,

ben ik gemotiveerd om mee te werken– De schoolondersteuner zoekt naar manieren

om de noden met elkaar te linken, zodat er bij iedereen betrokkenheid is

– Stapje 5 in Intervention Mapping

4. Kookbijeenkomsten

1. fruitbrochette + wandeling naar fruitwinkel + kleuters

fruit + (fruit-)dranken2. (pompoen)soep + wandeling naar volkstuin + 3e graad

groenten 3. spaghetti met weinig vlees en veel groenten + 2e graad

vlees 4. lachende boterhammen + gewonnen brood + kleuters

graanprodukten5. gezond ontbijt + 1e graad

zuivel 6. pannenkoeken & wafels (ter voorbereiding schoolfeest)

vet + restgroep

Deel 2 2. Voorbereiding2.1. Planning van de bijeenkomsten

SAMENGEVAT− Welke data kiezen we voor de bijeenkomsten?− Wie maakt een inventaris op?− Wie koopt eventueel nieuw keukenmateriaal aan? − Welke klas werkt mee bij welk thema?− Wie maakt het verslag van de voorbereiding?− Doet de leerkracht een voorbereiding in de klas?− Knutselen de leerlingen op voorhand in de klas?− Wie doet de boodschappen? Of worden ze verdeeld?− Wie neemt de kosten van de ingrediënten op zich?− Waar worden de boodschappen aangekocht?

P. 69

2.1. Planning van de bijeenkomsten

SAMENGEVAT (vervolg)

− Nodig je enkel de ouders uit van de schoolgaande kinderen of ook jonge ouders wiens kinderen nog niet naar school gaan?− Zijn er anderstalige ouders uitgenodigd?− Kan je beroep doen op een I.C.B.?− Is het nodig tolken in te schakelen?− Wie zet de zaal en het keukenmateriaal klaar?− Wie verzorgt het onthaal van de ouders?− Wie is aanwezig met voldoende kennis over gezonde voeding?− Wie neemt de inleiding (overlopen bijeenkomst en recept) op zich?− Wie leidt het (stellingen-)spel?

5. Koning Boudewijnstichting

Samen met andere organisaties/projectengelijktijdig mobiliseren van verschillende soorten expertise- samenwerking CLB-school, waarbij de school openstaat voor uitwisseling met alle initiatieven in de wijk rond (op)voeding- netwerkontwikkeling via adviesgroep

werken aan gezonde voedingsgewoonten- Voeding & beweging gezondheidsaspect- Voeding & opvoeding opvoedingsaspect

bij sociaal zwakke groepen - bereiken van de doelgroep - eerst sociaal aspect, dan voedingsaspect - financieel aspect

6. Uitnodiging

1. Bekendmaking in de buurt affiches door lln 3e gr, schoolkrantje, a/d schoolpoort, datalijst, …

- ook via (betrokken) externe partners bvb. gezinsbegeleidster- ook jonge ouders proberen bereiken via bvb. wijkverpleegster K&G

2. Schriftelijke uitnodiging via de kinderen, eenvoudig, duidelijk, illustratief, 2x meegeven, vertalingen, in schoolagenda

3. Mondelinge herinnering !!! persoonlijk aanspreken a/d schoolpoort, ‘vertalen’ in klare taal,

meermaals herinneren, bij huisbezoeken, ook via de kinderen, …

6. Uitnodiging

7. Inhoud bijeenkomsten

1.Sociaal aspect Opbouwen van vertrouwensband

- Informeel en gezellig ontmoetingsmoment- Entertainment-element: niet schools bvb suikerklontjesspel stellingenspel mét leerlingen lager onderwijs- eenvoudig, duidelijk, visueel: prenten, illustraties, foto’s en picto’s

bvb. recepten, playmobilprenten, bordschikking, …- Omgaan met diversiteit bvb. halalvlees of vegetarische spaghetti

2. Financieel aspect Doorbreken taboe ‘gezond = duur’ 5 x

Eenvoudige maaltijden, goedkope winkels

+ wegen en meten zonder weegschaal >

Stellingenspel: NIET akkoordAkkoord‘Ik weet het niet’

Voeding:

‘Soep van diepvriesgroenten is even gezond als soep van verse groenten’

Financieel:

‘Spaghettisaus maak je nooit met verse tomaten, dit kost teveel geld’

Opvoeding:

‘Vanaf de geboorte kent een baby alle smaken: zoet, zuur, bitter, vettig, …’

7. Inhoud bijeenkomsten

3. Gezondheidsaspect Bekendmaking voedingsdriehoek rode draad

- hygiëne :

- bewegingsmomenten inbouwen Bewegingstips (bijlage 6)

4. Opvoedingsaspect- gezamenlijk tafelmoment: Kinderen aanmoedigen om te proeven (1)

- opvoedingstips (2,3,4) opvoedingsprincipes ‘voorleven’- sàmen doén met de kinderen - voorbeeldfunctie (5,6)

8. Opvolging

1. ‘iets tastbaars’ meegeven naar huis bvb. receptenmapje, stuk pompoen, memory, … ook aan ouders die er niet waren impliceert de boodschap om er thuis ‘iets’ mee te doen

2. Aktiéf op zoek gaan naar drempels + ‘duwers’ bvb. vervoer, babysit, taal, afwezigheidsbriefje

integratieprogramma of zelfbeeld tav ‘koken’

discreet en voorzichtig ook bevragen waarom men wél komt KINDEREN

3. Foto’s op het uithangbord a/d schoolpoort

Intervention mapping?

1. ‘iets tastbaars’ meegeven naar huis attitudeverandering door evaluatieve conditionering die ouderbijeenkomsten lijken vooral LEUK

2. Aktiéf op zoek gaan naar drempels + ‘duwers’

inwerken op de omgeving

3. Foto’s op het uithangbord a/d schoolpoort een “zetje” zoals de pianotrap

9. (Proces)evaluatie

Na élke bijeenkomst evalueren leidraad p102

Effecten voor schoolbeleid nagaan:- inzake gezondheid gezondheidsbeleid- inzake ouderbetrokkenheid

Leerlingen, leerkrachten, ouders via bevraging, via stellingenspel

Vertrekken vanuit de vooropgestelde doelstellingen Hét doel blijft: vertrouwensband opbouwen

10. Succesfactoren - struikelblokken

- Samen koken lukt - teamwork- Bewustmaken gezonde voedingsgewoonten - Opvoedingsaspect - Afspraken inzake gezondheid gemakkelijker

door te voeren bvb afschaffen chocomelk, 2x fruitdag

- Vertrouwensrelatie, wederzijds respect ouders-kind, ouders-leerkracht, ouders-CLB-medewerkers, ouders onderling

- Laag zelfbeeld- Groepsaspect- Vooroordelen t.a.v. andere culturen- Bereiken van àlle ouders blijft moeilijk …

En toch ….

school

leerkracht

ouder

kind