Kwaliteit van Geestelijke Verzorging2e Symposium Religie en Zorg, vrijdag 22 juni 2012

De kwaliteit van de spirituele dimensie binnen de palliatieve zorg

Moniek Steggerda

Palliatieve zorg volgens de WHO 2

Volgens de WHO is goede palliatieve zorg

• multidisciplinair

en heeft die zorg

• een medische, • een psychosociale • en een spirituele dimensie.

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging 3

Onderzoeksvragen

Vraag 1: Wat zijn de geloofs- en zingevingproblemen van palliatieve patiënten, die opgenomen worden in het UMCN en is het mogelijk om die problemen in kaart te brengen aan de hand van de ontwikkelde screeningslijst?

Vraag 2: Nagaan of het mogelijk is een verwijscriterium te definiëren, gekoppeld aan de ontwikkelde screeningslijst.

Vraag 3: Welke plaats heeft de spirituele dimensie binnen de communicatie van het palliatief zorgtraject?

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging 4

Vragen screeningslijst

1. Vindt u dat er in deze fase van uw ziekte voldoende voor u wordt gedaan?

2. Uw ziekte brengt afhankelijkheid met zich mee. Kunt u daarmee leven?

3. Is er iets of iemand waardoor u kracht of moed krijgt in uw huidige situatie?

4. Zijn er dingen die u moeilijk kunt loslaten?

5. Als u terugkijkt op uw leven, zijn er dan dingen die u dwars zitten?

6. Is een levensovertuiging of een geloof op dit moment voor u belangrijk?

7. Zijn mediteren, bidden of bepaalde rituelen op dit moment van betekenis voor u?

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging 5

Tabel 1 gemiddelde scores per vraag (range 1-4) 1 Onvoldoende ondersteuning van anderen 1,6

2 Moeite met afhankelijkheid 1,9

3 Onverwerkte aspecten uit het verleden 2,0

4 Onvrede met de behandeling 2,7

5 Moeite met loslaten 3,0

6 Belang van religie / levensbeschwouwing 3,0

7 Belang van rituelen 2,4

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging 6

Tabel 2: Frequentie van geindiceeerde bezoeken (n=6)Geestelijk verzorger Ja, ik ga langs Ga misschien langs Nee, ik ga niet langs

04 3 4 4

03 2 6 3

05 2 3 6

06 2 4 5

01 1 2 8

02 0 5 6

Totaal 10 24 32

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging 7

Voorbeeld communicatie1 GV Ik heb een vraag over de huisarts, er is geen goede relatie met de huisarts, lees

ik, er is geen intimiteit, dat lijkt me problematisch 2 arts Hij wil dat zelf aankaarten bij de huisarts.

3 GV Dat is een beetje mijn zorg, moeten we dat zelf niet aangeven?4 arts Dat lost hij zelf op

5 arts Heeft hij een zaakwaarnemer?

6 arts Dat is een goede vraag, hij heeft geen familie en als hij overlijdt..

7 GV Mijn vraag is: met wie communiceert hij echt?8 arts Dat is een gerechte vraag

9 arts Ik begrijp de vraag: heeft hij iemand om zich heen. Ik zal dat navragen bij de man.

10 arts Over zijn begrafenis en zo…

11 GV Hij zit ergens mee.. als je zulke vragen aangeeft bij de huisarts12 arts Is er een relatie tussen carcinoom en alcoholgebruik?

13 arts Hij heeft geen ontwenningsverschijnselen

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging 8• De praktische bruikbaarheid van de lijst schiet tekort en dit doet afbreuk

aan de betrouwbaarheid. Dit betekent dat de gehanteerde lijst in deze opzet en volgens deze procedure bijstelling vergt.

• In het team ontbreekt een professionele consensus over doelen en procedures van verwijzing. Dit onderstreept het belang van onderwijs- en onderzoek-gestuurde ontwikkeling van geestelijke verzorging in multidisciplinaire klinische settingen.

• Binnen de multidisciplinaire setting van de palliatieve zorg kunnen we vragen stellen bij de eenduidigheid van het spirituele vocabulaire.

De kwaliteit van de geestelijke verzorging in palliatieve zorg is gebaat bij:- Betrouwbare manier van screening- Professionele concensus over verwijsprocedures en doelen- Eenduidig spiritueel vocabulaire dat mulitdisciplinair uitwisselbaar is. l

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging