Kunst en Vliegwerk in de Berflo Es

Kunst en Vliegwerk in de Berflo Es

2009-2012

Spin-off 220Volt Een initiatief van deelnemers 220Volt, Crea, Welbions, SCALA, Scoren in de wijk en

gemeente Hengelo

Projectplan maart 2010

2

Kunst en Vliegwerk in de Berflo Es

2009-2012

Inhoud

1. Inleiding 3

2. Ambities en doelstellingen 4

2.1: Sociale stijging: herstructurering als kans 4

2.2: Verbinden in herstructurering: het Kulturhuske 4

2.3: Actieve cultuurdeelname 5

3. Creatieve wijk: cultuur in de Berflo Es 6

Inleiding 6

3.1: Sociale stijging 6

3.2 Verbinden in herstructurering: het Kulturhuske 7

3.3: Actieve cultuurdeelname 8

4. Organisatie 11

5. Planning 12

6. Financieel Overzicht 12

Bijlage 1: begroting Wijktheaterproductie GOAL! 14

3

1. Inleiding De Hengelose wijk Berflo Es verandert ingrijpend. De komende jaren gaat bijna de hele wijk op de schop. Van de 4.800 woningen in Berflo Es worden er zon 1.400 aangepakt in de buurten Berflo Es Zuid, Veldwijk Noord en Veldwijk Zuid. Naast de wijk ligt het project Hart van Zuid: de grootschalige herontwikkeling van 50 ha binnenstedelijk gebied tot nieuw, levendig stadsdeel voor wonen, werken, onderwijs en recreren. Ook sociaal staat er veel op stapel. De gemeente heeft door wijkgericht te werken goede stappen gezet. De participatie is groot. Sport en cultuur zijn de rode draad voor de sociale stijging in de wijk. 220 wijkbewoners hebben zich bijvoorbeeld ingezet voor 220Volt: een theatervoorstelling over de ideale wijk van de toekomst en de realiteit van alledag. Daarnaast zetten FC Twente en zijn vedetten zich in voor de wijkbewoners met sport, gezondheid en scholing. In het preventieprogramma Berflo Es: kansen scheppen, stappen maken heeft de gemeente haar ambitie neergelegd om in een proces van stedelijke vernieuwing een wijk te maken die niet alleen in ruimtelijk, maar ook in economisch en sociaal opzicht weer stevig staat. In dit preventie-programma staat de aanpak beschreven om te komen tot deze ambitie. Deze omvat zes aandachtsterreinen, onder andere de Sportieve Wijk, de Creatieve Wijk en de Lerende wijk. Het stuk Kunst en Vliegwerk in de Berflo Es, dat voor u ligt, is een uitwerking van het aandachts-terrein De Creatieve Wijk, dat ook raakvlakken heeft met De Lerende Wijk. Kunst en Vliegwerk in de Berflo Es is het resultaat van de samenwerking tussen bewoners, de gemeente en de maatschappelijke partners. Die samenwerking is een meerwaarde voor de Berflo Es. Het is niet de bedoeling om met dit projectplan nieuwe kaders, nieuw beleid of nieuwe projecten in het leven te roepen. Hiervoor gebeurt er al te veel in de Berflo Es. Wel is de bedoeling kunst en cultuur een nadrukkelijkere plek in de wijk te geven: als doel en als middel. Bovendien worden bewoners in hun initiatieven ondersteund, zodat er een verbinding wordt gelegd tussen wat er is en staat te gebeuren. Door deze activiteiten in het preventieprogramma in te bedden hebben deze een solide basis gekregen, zowel organisatorisch als financieel. 220Volt

In oktober 2008 hebben de bewoners van de wijk Berflo Es in Hengelo een eigen wijktheatervoorstelling op de planken gezet. Een groep van mensen werkte samen aan het maken van de theaterproductie waarin de eigen situatie, in het bijzonder de diepingrijpende herstructurering van de wijk, centraal stond. De voorstelling 220Volt, die tot stand is gekomen met hulp van professioneel theatergezelschap Alaska, heeft veel losgemaakt in de wijk. Bewoners zijn trots op hun wijk, ze leerden elkaar kennen en talenten werden ontdekt. Zowel deelnemers als bezoekers hebben aangegeven graag verder te willen. Ook de betrokken partners hebben hun medewerking toegezegd aan een vervolg. De herstructurering in de Berflo Es duurt zeker nog tien jaar. Naast de impuls die FC Twente met sport bewerkstelligt, is met 220Volt bewezen dat ditzelfde ook kan met behulp van kunst en cultuur. Op een aantal terreinen gebeurt er al wat: in het aanbod van het Wijknetwerk 0-12 wordt kennisgemaakt met kunst en cultuur, in de Berflo Es Zuid is een bank door bewoners met mozaek ontworpen en het Kulturhuske draait al een jaar met succes. De energie die is vrijgekomen door 220Volt willen we nu inzetten om de link tussen kunst en cultuur in de wijken en in het bijzonder rondom herstructurering te versterken.

4

2. Ambities en doelstellingen Kunst en cultuur worden ingezet om de bewoners van de Berflo Es bij hun eigen wijk betrokken te laten zijn en blijven. Dit projectplan beschrijft een aantal initiatieven die zijn ontstaan naar aanleiding van het wijktheater 220Volt in de Berflo Es. Met de beschreven initiatieven worden de volgende ambities nagestreefd: Meer bewoners van de Berflo Es stijgen op de stijgingsroute Vrije Tijd; Het leggen van verbindingen tussen de bewoners, (culturele) instellingen en andere

belanghebbenden tijdens grootschalige herstructurering. Het vergroten van de cultuurparticipatie van de Hengelose bevolking, in het bijzonder

kwetsbare groepen;

2.1 Sociale stijging: herstructurering als kans

Sociale stijging en herstructurering worden door bestuurders en beleidsmakers vaak met elkaar verbonden. De VROM-raad neemt in het advies Stad en Stijging de ambities van bewoners als het vertrekpunt voor het stedelijke vernieuwingsbeleid. Tegenwoordig is stedelijke vernieuwing sterk gericht op fysieke verbetering van vastgoed en verbetering van de leefbaarheid en sociale samenhang. De wens van bewoners om vooruit te komen op de sociale stijgingsladder wordt daarbij vaak uit het oog verloren. De VROM-raad adviseert om sociale stijging weer meer centraal te stellen in stedelijke herstructureringsprojecten. Er worden vier routes aangegeven waarlangs de sociale stijging kan plaatsvinden: het onderwijs, de arbeidsmarkt, de woningmarkt en de vrije tijd. Tussen de stijgingsroutes Onderwijs en Vrije Tijd zijn eenvoudige verbanden te leggen, bijvoorbeeld binnen het Wijknetwerk 0-12 en haar binnen- en buitenschoolse activiteiten. Nadrukkelijk wordt gekeken naar een sociale invulling met bijvoorbeeld culturele activiteiten, naast de behoefte van het hebben van een eigen plek/gebouw. Sport en cultuur vervullen een belangrijke rol in de ontplooiing van bewoners en in de ontmoeting tussen bevolkingsgroepen in de stad. Het stedelijke vernieuwingsbeleid vormt hiervoor een extra stimulans. In de herstructurering van de Berflo Es kan hier mee worden begonnen. De gemeente moet in haar plannen rondom de Berflo Es genoeg ruimte voor sport- en spelvoorzieningen voor jong en oud creren. Bovendien moet er aandacht zijn voor de kwaliteit en spreiding van culturele voorzieningen en voor ondersteuning van private initiatieven voor sport- en cultuurvoorzieningen. Kunst en cultuur kunnen goed als middel dienen voor de sociale stijging van de bewoners in deze wijk. Doelstelling is: Nieuwe doelgroepen worden tijdens culturele activiteiten begeleid met het oog op de ontwikkeling

van hun sociale vaardigheden.

In paragraaf 3.1 wordt ingegaan op de te ontwikkelen activiteiten die binnen dit kader passen.

2.2 Verbinden in herstructurering: het Kulturhuske

De herstructureringsopgave in de Berflo Es is groot. De herstructurering van de wijk gaat nog tot 2018 duren. In die tijd zullen bewoners vertrekken uit de wijk en terugkeren in een nieuwe wijk. De wijk verandert dus niet alleen fysiek, maar ook sociaal. Het draagvlak voor de culturele activiteiten in de wijk is daardoor in de komende jaren ook continu in beweging. Om de activiteiten over een lange termijn te laten slagen is het van belang om verbindingen te leggen tussen de bewoners, (culturele) instellingen en andere belanghebbenden in de wijk (bijvoorbeeld SCALA en Welbions). De verbinding met de herstructurering zit daarnaast in het feit dat er gebruik gemaakt wordt van leegstaande panden die een culturele functie krijgen (met trots Kulturhuskes genoemd) en in het gebruiken van het thema herstructurering in diverse cultuuruitingen en activiteiten. Doelstelling van het Kulturhuske is:

Vergroten van de onderlinge betrokkenheid van bewoners, (culturele) instellingen en andere

belanghebbenden bij elkaar en bij de (herstructurerings)ontwikkelingen in hun wijk. In paragraaf 3.2 wordt ingegaan op de te ontwikkelen activiteiten die binnen dit kader passen.

http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=1901&item_type=documentatie&item_id=1736

5

2.3 Actieve cultuurdeelname

De culturele identiteit van Hengelo wordt gevormd door haar achtergrond als industriestad; van oudsher hebben de fabrieken arbeiders aangetrokken, uit de regio of van verder weg. Daardoor is een smeltkroes van bevolkingsgroepen ontstaan. In de kunst- en cultuurvisie Vrij spel voor de verbeelding is aangegeven, dat de gemeente Hengelo extra aandacht wil geven aan de themas cultureel erfgoed en Hengelose migranten, om juist deze identiteit zichtbaar te maken. Daarnaast speelt cultuur(educatie) in de wijk een belangrijke rol in de vorming van de culturele identiteit. Sociaal-culturele projecten, kortdurend of langlopend, zijn een manier om bewoners te betrekken bij de eigen buurt en/of wijk. In Hengelo zijn ongeveer vierduizend mensen actief in allerlei culturele verenigingen. Maar ondanks het rijke culturele leven van Hengelo moet ook geconstateerd worden dat groepen van burgers in wijken weinig betrokken zijn bij het culturele leven van Hengelo. Cultuureducatie is een thema waar in Hengelo veel aandacht aan wordt besteed. Hiermee wil de gemeente bereiken dat nieuwe doelgroepen betrokken worden bij kunst en cultuur. Zowel in het basis- als het voortgezet onderwijs komen leerlingen regelmatig in aanraking met uitingen van kunst en cultuur. Het opgebouwde Wijknetwerk 0-12 voorziet ook na schooltijd in een behoefte aan o.a. culturele activiteiten voor de jongste doelgroep. Een voorbeeld hiervan is het project Kinderen in Herstructurering, dat in paragraaf 3.3 wordt beschreven. Hier zit ook de verbinding met het werkveld De Lerende Wijk. De professionele culturele instellingen, als CREA (centrum voor Kunsteducatie) en de Muziekschool kunnen een grotere rol in de wijk gaan spelen. Vooral ook omdat zij het beoefenen van kunstuitingen op amateurniveau kunnen stimuleren. Op die manieren worden meer Hengelors bereikt dan alleen de 0-12-jarigen. In de Berflo Es komt hier de dimensie van de herstructurering bij. De herstructurering is een kans om de culturele deelname van de bewoners te vergroten en ze bovendien te betrekken bij het herstructureringsproces. Doelstelling van de inzet van culturele activiteiten is:

Mensen actiever betrekken bij culturele activiteiten in hun wijk en de deelname van nieuwe

doelgroepen aan culturele activiteiten.

In paragraaf 3.3 wordt ingegaan op de te ontwikkelen activiteiten die binnen dit kader passen.

6

3. Creatieve wijk: cultuur in de Berflo Es

Inleiding

De gemeente ontwikkelt in samenwerking met de bewoners een divers pakket aan culturele activiteiten in de Berflo Es. De doelstellingen daarvan zijn in het vorige hoofdstuk aan de orde gekomen. Culturele activiteiten worden op verschillende niveaus aangeboden. Kinderen en jongeren komen onder schooltijd in aanraking met activiteiten in het kader van cultuureducatie, na schooltijd kunnen ze deelnemen aan de Wijknetwerk-activiteiten. Deze worden in en rondom de eigen leefomgeving aangeboden en zijn laagdrempelig van aard (goedkoop). Wel is het van belang dat de activiteiten kwalitatief goed zijn. Daarom is ervoor gekozen hiervoor zoveel mogelijk de professionele culturele instellingen in te zetten. Zij vervullen ook een signaleringsfunctie voor wat betreft talenten. Naast het Wijknetwerk 0-12, vinden wijkbewoners van alle leeftijden hun weg naar de wijkwelzijnsvoorzieningen, de (culturele) amateurverenigingen die in de wijk actief zijn, of stromen door naar het reguliere aanbod van de culturele instellingen. Dit hoofdstuk beschrijft per doelstelling de activiteiten die worden ontplooid om de doelstellingen te bereiken.

3.1: Sociale stijging Zoals hiervoor genoemd, kunnen kunst en cultuur goed als middel dienen voor de sociale stijging van de bewoners in de wijk Berflo Es. De wijktheaterproductie 220Volt en de daaruit voortgekomen spin-off stimuleren sociale stijging van de deelnemers.

Spin-off 220Volt

Het theaterstuk was een zodanig succes dat de betrokken deelnemers blijvend aan de gang willen met culturele activiteiten in de wijk. Het optreden in het theater is voor een aantal mensen het hoogtepunt in hun leven geweest. Bovendien bleek dat van de twaalfhonderd wijkbewoners een belangrijk deel nog niet eerder in de schouwburg was geweest. Op initiatief van de bewoners is na het optreden de Spin-off 220Volt ontstaan. De gemeente heeft bijvoorbeeld voor een beperkt aantal uren een theaterdocente ingehuurd voor het opstarten en cordineren van culturele activiteiten in de wijk Berflo Es. Daarnaast zijn op initiatief van deelnemers een aantal andere activiteiten opgestart, zoals theaterlessen voor jonge moeders. Hiervoor zijn ook buurtbonnen ingezet.

Wijktheater

Het mooie van het maken van theater is dat er sprake is van een grote verscheidenheid van werkzaamheden, zoals naast dans, muziek en toneel ook decorbouw en theatertechniek. Daardoor kunnen mensen met uiteenlopende interesses deelnemen. De wijktheateractiviteiten in de Berflo Es vormden geen onderdeel van een traject dat beoogde een bijdrage te leveren aan de ontplooiing van de deelnemers van het theaterstuk. Oogmerk was meer verbindingen leggen tussen allerlei mensen met het oog op meer cohesie in de wijk. Opvallend is dat een aantal wijkbewoners met een uitkering deelnam aan het theaterstuk. Het opgevoerde wijktheaterstuk 220Volt door toneelgroep Alaska met wijkbewoners van de Berflo Es met als thema de herstructurering was een groot succes. Veel deelnemers hebben aangegeven dat ze verder willen met wijktheater. Ze hebben zelf initiatief genomen door hiervoor participatiebudgetten bij de gemeente aan te vragen (zogenaamde buurtbonnen). Het is dus zeer gewenst om met theateractiviteiten door te gaan in de Berflo Es. Hierbij wordt gestimuleerd het aantal werkloze deelnemers te vergroten met als doel hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren door hun (sociale) vaardigheden op een hoger peil te trekken. Het Sport- en Cultuurfonds kan een belangrijke stimulans voor het wijktheater zijn. Het Sport en Cultuurfonds is erop gericht mensen in een kwetsbare positie de kans te geven deel te nemen aan culturele (en sportieve) activiteiten. De mogelijkheden van dit fonds zijn alleen niet heel bekend, waardoor er relatief weinig gebruik van wordt gemaakt. Het aanjagen van culturele activiteiten in de Berflo Es is een goede aanleiding om dit fonds onder de aandacht van de bewoners te brengen.

7

Wijktheaterproductie GOAL!

FC Twente Scoren in de Wijk gaat, in samenwerking met het Rabotheater en samen met bewoners uit de wijken in Hengelo Zuid een nieuwe wijktheaterproductie maken, in navolging van 220Volt. Deze zal in september 2010 op de planken van het Rabotheater worden gebracht. Er is gekozen voor een thema dat aansluit bij Scoren in de Wijk en veel mensen aanspreekt, namelijk voetbal. Het stuk wordt geschreven door Andr Manuel met assistentie van theatermaker Laurens ten Den. Geert Lageveen is aangetrokken als regisseur. De wijkprogrammeur, die zich onder andere met de cordinatie van het Kulturhuske bezighoudt, is begonnen met een wervingsactie om bewoners voor de productie warm te maken. De bewoners kunnen in april starten met voorbereidende theaterlessen. De verschillende amateurkunstverenigingen in Hengelo Zuid zullen ook bij de voorstelling betrokken worden, evenals de amateursportverenigingen.

3.2 Verbinden in herstructurering: het Kulturhuske

In de Berflo Es worden leegstaande woningen omgebouwd tot Kulturhuskes. De eerste is in 2009 geopend aan de Maartenstraat 2: Kulturhuske Ma2. Het doel van dit huske is, zoals in een voorgaand hoofdstuk is aangegeven: het vergroten van de onderlinge betrokkenheid van bewoners, (culturele) instellingen en andere belanghebbenden bij elkaar en bij de (herstructurerings)ontwikkelingen in hun wijk. Om dit doel te bereiken wordt het Kulturhuske gebruikt voor cultuur met een kleine c. Bewoners kunnen er zowel artiest zijn, als publiek. In de Kulturhuskes kunnen bewoners: hun eigen werk exposeren (bijvoorbeeld schilderijen, fotos, zelfgemaakte kaarten, sieraden en

kleding, leuke verzamelingen); toneel spelen, buikdansen, goochelacts opvoeren, zingen, rappen, poppenkast spelen voor

anderen; film kijken (filmhuis); voorlezen, verhalen vertellen of met elkaar praten over wat je gelezen hebt (leesclub); samen koken en eten met elkaar, van boerenkool tot lahmacun. Kortom: alles is mogelijk. Zo vervullen de Kulturhuskes zowel een rol als buurtatelier, als huiskamerpodium en als broedplaats.

Een resultaat is, dat door de laagdrempeligheid het aantal bezoekers per avond in MA2 varieert tussen de vijf en vijftig mensen. Met een mix van allochtone en autochtone wijkbewoners.

Uit de krant: Ingredienten voor een goed lopend Kulturhuske zijn: een sloophuisje in een reconstructiewijk, een creatief en doortastend team met een gelijkgestemde ideologie en elk zijn eigen kracht, lage drempel, gratis onderdak en nutsvoorzieningen, goedkope inrichting, geen hoogdravende ideen maar haalbare en betaalbare lokale programmering, geduld en tijd en geld uit bijvoorbeeld buurtbonnen. Een ander resultaat is dat de buurtbewoners elkaar makkelijker weten te vinden en dat onvermoede talenten aan de oppervlakte komen, zoals Monique Vermeulen, opbouwwerker in Zuid en werkzaam bij SCALA, aangeeft: Ik dacht bij de Kulturhuskes aan de term empowerment. Deze prachtige term vind ik zeer van toepassing op Kulturhuske Ma2. Voorbeeld: Een bewoner van Turkse afkomst uit de Gerardstraat kon een beetje Saz spelen. Uiteraard werd hij gevraagd om een keer op te treden. Daar wilde deze bescheiden verlegen man niets van weten, omdat hij te weinig vertrouwen had in zijn eigen kunnen. Henk van de Wetering en Ren Vrieler van Triooo hebben hem wat les gegeven en bijgespijkerd. En op het Zomerfeest op 25 juni heeft hij samen met Henk en Ren gespeeld op zijn Saz en gezongen. Dat vind ik dus fantastisch!

Het team van Ma2 wordt gevormd door de wijkprogrammeur, die het overzicht heeft over de activiteiten en de PR, twee buurtbewoners die vanuit hun eigen interesse een buurtbon hebben aangevraagd voor de inrichting van het huske en de programmering. De opbouwwerker van Zuid en een sociaal-cultureel werker, beide verbonden aan Scala Welzijn, en een groeiend aantal vrijwilligers completeren het team. Op 1 december 2009 werd voor de laatste keer de deur van Ma2 geopend voor het afscheidsfeest. Het zal op afzienbare tijd gesloopt worden. Met woningcorporatie Welbions is gezocht naar een

8

geschikte woning om als tweede Kulturhuske te dienen. Deze is gevonden in hetzelfde buurtje in de Alexanderstraat. De feestelijke opening was op 2 maart 2010. De wijkprogrammeur speelt een grote rol in het cordineren van het activiteitenprogramma dat in de Kulturhuskes plaatsvindt. Ook de sociaal-cultureel werker heeft een belangrijke taak. De ureninzet voor het kulturhuske van deze laatste is nog onzeker, aangezien haar uren over 2009 uit het project De Verbinding werden bekostigd, dat in 2010 geen vervolg heeft gekregen. Er wordt in de komende periode naar een oplossing gezocht. De activiteiten in de Kulturhuskes zijn in eerste instantie ontstaan vanuit de spin-off 220Volt, en krijgen wellicht in de loop der jaren een plek in de MFA (multifunctionele accommodatie) of in een van de sociale filialen / buurthuizen ed. Een andere mogelijkheid die op dit moment wordt onderzocht, is in hoeverre er activiteiten samen georganiseerd kunnen worden met de buurtsoos die stichting Aveleijn in de loop van komend jaar zal openen in de wijk. Het Kulturhuske aan de Alexanderstraat is in elk geval tot eind 2011 open. Het Ma2-team is op dit moment bezig om samen met de sociale partners een boek samen te stellen met een blauwdruk van het eerste Kulturhuske. Deze zal in mei 2010 gepresenteerd worden.

3.3: Actieve cultuurdeelname

Culturele activiteiten zijn een middel om het klimaat in een wijk te verbeteren en de betrokkenheid van bewoners te vergroten. Er zijn al allerlei activiteiten in de Berflo Es op het gebied van kunst en cultuur. Het zou mooi zijn om deze vast te houden en een impuls te geven door ze bijvoorbeeld met een professionele kunstenaar of culturele instelling te verbinden, zodat er een vernieuwende activiteit ontstaat. Inmiddels heeft de gemeente een professionele kunstenaar ingehuurd voor het opstarten en cordineren van culturele activiteiten in de wijk: de wijkprogrammeur. Van de beschikbare buurtbon-budgetten hebben kinderen theaterlessen gekregen, zijn de eerste activiteiten van het Kulturhuske betaald, en heeft een groep jonge moeders door middel van theater hun zelfvertrouwen vergroot. Verder wordt er gewerkt aan een nieuwe wijktheaterproductie in de schouwburg, onder regie van een professionele dramaturg. Uit de enqute die is gehouden naar aanleiding van 220Volt, is gebleken dat naast de theaterlessen ook filmavonden voorkeur hebben. Deze kunnen in de kulturhuskes gehouden worden. De DVD die gemaakt is van 220Volt is onder grote belangstelling vertoond bij CREA, deze kan vaker vertoond worden (zowel de hele voorstelling als de Making Of). Andere ideen naar aanleiding van de enqute zijn: het gebruiken van elektrakastjes in de wijk als expositieruimte en het maken van een ballade over de wijk. De wijkprogrammeur heeft tot taak deze activiteiten in goede banen te leiden. Alle activiteiten moeten ertoe leiden dat de cultuurparticipatie van de huidige en toekomstige bewoners van de Berflo Es vergroot. Tijdens de herstructurering doen zich kansen voor om de bewoners voor de wijk te behouden en hen een actieve rol te geven in de herstructurering. Een programma van laagdrempelige cultuuractiviteiten helpt hen door het veranderingsproces van de wijk heen te komen. Het begrip cultuur moet ruim genterpreteerd worden om dicht bij de leef- en verbeeldingswereld van de bewoners te blijven. De volgende initiatieven zijn hierbij begonnen of al bedacht, o.a. vanuit de spin-off van 220Volt en met buurtbonnen. Deze initiatieven willen we de komende jaren graag verder ontwikkelen:

Foto- en filmproject

Het idee achter dit initiatief is om het hele proces van herstructureren in beeld te brengen, om zo het verhaal van de wijk te kunnen vertellen. Toneelgroep Alaska heeft veel materiaal verzameld voor de voorstelling 220Volt, Scala heeft met haar project De Verbinding veel verhalen losgekregen en van een aantal bewoners is bekend dat ze zelf materiaal verzamelen. Deze beelden en verhalen vormen samen het geheugen en de toekomst van de Berflo Es. Het mooiste zou zijn om deze een plek op het internet te geven, bijvoorbeeld op de site www.berflomooi.nl of op de site in ontwikkeling www.hetgeheugenvanHengelo.nl, zodat het verhaal van de wijk blijft als de hele herstructurering een feit is.

http://www.berflomooi.nl/http://www.hetgeheugenvanhengelo.nl/

9

Meezingfestival Berfo Es kan mooi zingen

In maart 2008 is gestart met een buurtonderzoek naar mogelijkheden om een (winter)markt te organiseren in de wijk. De afdeling Buurtgerichte Sociale Activering heeft dit onderzoek in gang gezet, studenten van Saxion Enschede hebben deze uitgevoerd. Om geen dubbele activiteiten te plannen is er overleg geweest met de evenementencordinator van VVV Stadspromotie. Uit dit onderzoek is gebleken dat er behoefte is aan een dag waarop bewoners elkaar kunnen ontmoeten en gezamenlijk activiteiten kunnen ondernemen. Hieruit is het idee van een Meezingfestival ontstaan. Dit festival zal op 19 juni 2010 gaan plaatsvinden. Over de verdere invulling wordt op dit moment overleg gevoerd met de betrokken partijen

Kinderen en herstructurering

Vanuit het aandachtsterrein de Creatieve Wijk is een sterke samenhang met de Lerende Wijk. De verbinding zit vooral in het project Kinderen in Herstructurering, waarbij de cordinator Brede school een belangrijke rol speelt in de afstemming van het aanbod voor de jeugd. Vooruitlopend op de vestiging van de Brede School in de Berflo Es, worden activiteiten ontwikkeld die de partners dichter bij elkaar brengen en de schooljeugd betrekt bij de veranderingen in de eigen buurt. Een aandachtspunt is wel hoe de verbinding gelegd kan worden tussen de activiteiten die plaatsvinden in de scholen en in de buurthuizen of in het verenigingsleven in de Berflo Es. De werkgroep kinderen en herstructurering is samen met twee kunstenaars met kinderen aan het werk gegaan. Er zijn tot nu toe vier projecten van start gegaan: Bankjesproject: Alle kinderen van de vijf partners van de nieuwe Brede School Berflo Es

hebben een steen beschilderd (sloopmateriaal). Hiervan zijn bankjes/objecten gemaakt. Tot aan de opening van de Brede School krijgen die een plekje bij de huidige locaties van de vijf partners, samen met bijvoorbeeld een vlag met daarop partner Brede School Berflo Es. Daarna krijgen ze een plek bij het nieuwe gebouw. De plaatsing heeft helaas aangezet tot vandalisme: in n nacht zijn alle bankjes met een sloophamer oid vernield. Gelukkig zijn ze hersteld en hebben ze als nog een plek op de locaties gekregen.

Fotoproject: Kinderen uit groep 4 van de drie basisscholen uit de Berflo Es en kinderen van

Kinderopvang Esrein gaan tot aan de opening van de nieuwe Bredeschool fotos maken van de herstructurering. Bij de fotos worden teksten geschreven. Bij de aftrap van het project in juni 2009 hebben zij voorlichting gekregen van Welbions over de herstructurering. Crea geeft voorlichting over fotografie en de kinderen gaan per jaar enkele keren onder begeleiding van Crea de wijk in om de beelden vast te leggen in fotos en teksten en de hele periode door bij bijzondere momenten zoals: sloop, eerste steen, eerste sleuteluitreiking enz. onder begeleiding van de leerkracht. Van deze opbrengst wordt een boekje gemaakt dat uitgereikt kan worden bij de opening van de Bredeschool. De verhalen en beelden van dit project kunnen weer gebruikt worden voor het Foto- en filmproject.

Panelenproject: Kinderen van de peuterspeelzaal de Vlinder, kinderen van kinderopvang

Esrein en kinderen uit de groepen 6 van de drie basisscholen gaan elk een kunstwerk maken op een houtenpaneel ( deze werden gebruikt om een sloopterrein af te bakenen). Het thema is de herstructurering. Materialen uit de sloop worden in de kunstwerken verwerkt. In de vijf panelen zal een doorgaande lijn zichtbaar zijn: peuterspeelzalen, kinderopvang en basisscholen. De vijf panelen vormen samen een kunstwerk dat beschikbaar wordt voor de Bredeschool.

Voorlichtingsproject door Welbions en een stedebouwkundige: Antoinet de Boer, Rik

Gockel (Welbions) en een stedenbouwkundige hebben voorlichting gegeven over de herstructurering aan kinderen uit groep 8 (of bovenbouw). De geschiedenis van de wijk, architectuur, erfgoed, herstructurering zijn themas die aan bod komen. De kinderen hebben daarnaast maquettes gemaakt, die o.a. gexposeerd zijn in het Kulturhuske. Deze voorlichting zal structureel worden aangeboden aan de groep 8 van de drie basisscholen.

Speel/struinplekproject: Enkele kinderen uit de groepen 3 en 7 van de drie scholen in de Berflo Es hebben onder begeleiding van de kinderwerkster van SCALA een ontwerp gemaakt voor een speel/struinplek op het voormalige Achmeacomplex. Hiervoor hebben de kinderen in Berflo Mooi overleggen gehad met medewerkers van Welbions en de gemeente en hebben zij gesprekken gevoerd met hun achterban. Ook hebben zij onder begeleiding van Welbions het sloopterrein bekeken en samen besproken waar de speel/struinplek gerealiseerd kan worden. Als de juridische procedure afgehandeld is en er groen licht gegeven wordt gaan de kinderen

10

een avond beleggen om de omwonenden te informeren en te enthousiasmeren. Ook gaan ze bij de gemeente informeren of de gemeente oude bankjes heeft die tijdelijk bij deze speel/struinplek geplaatst kunnen worden

Voetbalkoor

Naast het initiatief van een nieuwe Wijktheaterproductie heeft FC Twente Scoren in de Wijk het plan opgevat om een voetbalkoor van de grond te trekken. Dit koor moet een belangrijke rol gaan spelen in de theaterproductie en ook hierna een blijvend karakter krijgen. Het repertoire zal bestaan uit voetballiederen aangevuld met een choreografie. Voor de muzikale begeleiding is een dirigent aangetrokken. In februari 2010 is begonnen met de werving van (minimaal 15) koorleden. Er wordt vooral geworven onder allochtone jongeren, bijvoorbeeld bij de voetbalclubs uit de wijk.

Wijkmeubilair

Het wijkmeubilair werd in wijktheaterproductie 220Volt ook wel sociaalsofas genoemd. Deze kunnen op plekken in de openbare ruimte komen te staan die ontmoeting tussen bewoners stimuleren. De bewoners maken ze zelf, bijvoorbeeld in samenwerking met een beeldend kunstenaar. In de Berflo Es Zuid staat inmiddels een eerste bank (zie voorpagina).

11

4. Organisatie

De betrokken partners zijn:deelnemers/bewoners, Scoren in de wijk (FC Twente), Welbions, SCALA opbouwwerk, SCALA Wijknetwerk 0-12, CREA en de gemeente Hengelo (Buurtgerichte Sociale Activering, Maatschappelijke Ontwikkeling (cluster Cultuur) en Wijkservice). Daarnaast wordt de verbinding gezocht met partners in de wijk.

Programmaraad

Kansen scheppen, stappen maken

Regie/aansturing

Vraagbaak voor werkgroep K&V

Werkgroep Kunst & Vliegwerk

Houdt vinger aan de pols van de activiteiten

Maakt tijdpad en bewaakt deze Houdt registratiesysteem bij Trekker/voorzitter: Klaske Buis Secretariaat: MO (Ingrid Hagedoorn)

Werkgroep Kulturhuskes (M. Vermeulen)

Werkgroep Kinderen en Herstructurering (A. vd Brink)

Werkgroep Voetbalkoor (D. Kroes/ A. Elkink)

Werkgroep Wijktheater- Productie (D. Kroes)

Werkgroep Meezingfestival (C. vd Mey)

12

5. Tijdpad 2008

Oktober: 4x uitvoering wijktheaterproductie 220Volt

29 november: feestelijke terugkomdag 220Volt (door Alaska/scoren in de wijk)- presentatie ideeen spin-off- mogelijkheid om te reageren/deel te nemen- andere initiatieven Diverse bewonersinitiatieven zijn bij de gemeente ingediend rondom 220Volt 2009

Start wijkprogrammeur maart: Start Kulturhuske Ma2, Maartenstraat 2 Uitvoeren activiteiten in het kader van het project Kinderen in Herstructurering 2010

januari: opstart Wijktheaterproductie feb/maart: Opstart Voetbalkoor 2 maart: opening Kulturhuske Ma2 in Alexanderstraat 12 19 juni: Meezingfestival Berflo Es September: 4 x uitvoering Wijktheaterproductie 2011 en 2012

Actief op zoek naar mogelijkheden om de ontstane activiteiten op een goede locatie door te laten lopen.

6. Financieel overzicht De begroting laat alle kosten en inkomsten zien van de drie onderdelen die als speerpunt voor De Creatieve Wijk zijn benoemd. Wijktheaterproductie

FC Twente Scoren in de Wijk is de organisator van de nieuwe wijktheaterproductie, die in september 2010 op de planken wordt gezet. In Bijlage 1 is de begroting van deze productie toegevoegd. Vanuit het preventiebudget wordt 125.000,- ingezet, door de provincie wordt een bijdrage van 60.000,-- verstrekt. Een totaal bedrag van 185.000,-- wordt als subsidie versterkt aan FC Twente scoren in de wijk. De cofinanciering wordt door FC Twente scoren in de wijk geworven via diverse fondsen en bijdragen. Verbinden in Herstructurering: het Kulturhuske

Woningcorporatie Welbions stelt een huis beschikbaar en neemt de huur, kosten voor het bewoonbaar maken, gas-water-licht en telefoon/internetaansluiting voor haar rekening. De bijdrage vanuit het preventiebudget van in totaal 30.000,- wordt gebruikt om de activiteiten in de Huskes en de PR te financieren. Dit bedrag wordt als subsidie verstrekt aan CREA. Voor het woonklaar maken, inrichten en opstart van activiteiten van het eerste huske heeft een buurtbewoner ook een buurtbon aangevraagd. Actieve cultuurdeelname

Het stimuleringsbudget wordt ingezet voor de diverse culturele activiteiten die in de wijk worden georganiseerd voor en door bewoners. De bijdrage vanuit het preventiebudget van 60.000,- vormt samen met een budget vanuit het gemeentelijke subsidieprogramma CultuurLokaal van 30.000,- en het budget van Welbions van 20.000,- het totale activiteitengeld om in de planperiode community art projecten van de grond te krijgen. Met Welbions zijn afspraken gemaakt om het toegezegde bedrag toe te kunnen voegen aan de gemeentebegroting.

13

Kunst en Vliegwerk in de Berflo Es

Begroting 2009-2012

Uitgaven

dekking

wat

2009

2010

2011

2012

2009

2010

2011 2012

Wijktheater productie: totale kosten

268.000

preventiebudget

125.000

Voorbereiding

50.000

Provincie

60.000

Uitvoering

87.000

Fondsen+kaartverkoop

83.000

Techniek en locatiekosten

97.450

gemeente (WWB)

pm

Overig

33.550

begeleidingskosten W

WB

pm

Verbinden in Herstructurering: Kulturhuskes

huisvesting

10.000

10.000

10.000

Welbions

10.000

10.000

10.000

opstartkosten/activiteiten

10.000

buurtbon

10.000

activiteiten (incl PR)

10.000

10.000

10.000

preventiebudget

10.000

10.000

10.000

Wijkprogrammeur

10.000

25.000

25.000

25.000

gemeente (GSB,W

MO)

10000

25000

25000

25000

(2012)

Actieve cultuurdeelname

stimuleringsbudget

36.600

36.600 36.600

Welbions

6.700

6.700

6.600

Kinderen en herstructurering*

pm

pm

pm

gemeente (MO)

10.000

10.000

10.000

preventiebudget

20.000

20.000

20.000

theaterlessen

9.700

buurtbon

9.700

(theater)lessen voor jonge m

oeders

2.200

buurtbon

2.200

fotoproject Oud/Nieuw

8.200

buurtbon

8.200

* opgenomen in aandachtsveld De Lerende W

ijk

14

Bijlage 1: begroting Wijktheaterproductie GOAL!

BEGROTING

Project Muziektehater "Goal"

1 Inleiding

In nauwe samenwerking met het Rabotheater te Hengelo wordt een plan voor een nieuw

theaterproductie uitgewerkt.

2 Kostensoorten

2a Voorbereiding

Research en schrijven 8.000

Honorarium professionals 15.000

Artistieke leiding en regie 12.000

Productieleiding 10.000

Zakelijke leiding 5.000 50.000

2b Uitvoering

Workshops en lessen 10.000

Repetities koor 10.000

Dirigent 5.000

Band 10.000

Orkest aanvoerders 5.000

Kostuums ontwerpen en maken 5.000

Kostuums 10.000

Decor en toneelbeeld ontwerpen en uitvoeren 5.000

Vervoer decors 2.000

Decors en rekwisiten 25.000 87.000

2c Techniek en hulpmiddelen

Materiaal en elektronika 15.000

Productie 'making off' totaal 8.500

Productie beelden tbv voorstelling 16.500

Techniek 7.500 47.500

2d Locatiekosten

Huur schouwburg 32.450

Huur licht 7.500

Huur ruimtes 10.000 49.950

2e Overige

Publiciteit en verspreiding 10.000

Hotelovernachtingen 5.000

Reiskosten 3.000

Catering 5.000

Administratie, accountant en onvoorzien 10.550 33.550

Totale kosten 268.000

3 Inkomsten

Kaartverkoop 5.000

Bijdragen gemeente Hengelo 125.000

Bijdragen Provincie Overijssel 60.000

Fonds Rabobank Midden Twente 5.000

Overige subsidies 54.000

Aandeel doorberekenen voetbalkoor 15.000

Overige inkomsten 4.000 268.000

Totale inkomsten 268.000

2. Ambities en doelstellingen2.1 Sociale stijging: herstructurering als kans2.2 Verbinden in herstructurering: het Kulturhuske2.3 Actieve cultuurdeelnameInleiding3.1: Sociale stijgingSpin-off 220VoltWijktheater

3.2 Verbinden in herstructurering: het Kulturhuske3.3: Actieve cultuurdeelnameFoto- en filmprojectKinderen en herstructureringVoetbalkoorWijkmeubilair