Weekblad SchuttevaerZaterdag 6 juni 2009 13congres koninklijke chuttevaer 2009

Ongeveer anderhalf jaar geleden begon Willemsma met de eerste ontwerpen van het monument. In febru-ari 2008 presenteerde hij zijn uiteindelijke ontwerp. Om niet alles twee keer te hoeven uitleggen, leest Willemsma voor uit de brochure van het kunstwerk. ‘Ik ben begonnen foto’s, teksten en tekeningen te bestuderen en te verwerken. In het begin gingen mijn gedachten in de richting van archeologische vondsten en zo. Ook las ik artikelen over rampen met schepen in het Fries Scheepsvaartmuseum in Sneek.

‘Maar ik kwam er maar niet uit. Ik heb heel erg lang getobd over het uiteindelijke ontwerp. Het werd steeds weer anders en steeds weer vond ik het niets. Het ontwerp paste niet goed in het landschap of verbeeldde het thema niet goed. Een kunstwerk als dit moet uitstraling hebben, het heden en ver-leden verbeelden. Dat heeft mij dus vier maanden gekost.’

Past nietHet eerste ontwerp sprankelde volgens Willemsma te weinig. ‘Dat ontwerp was van RVS staalplaten. Ik had ze bewerkt met een snijbrander, zodat een gatenpatroon ontstond. De platen liet ik als een schuilplaats over een zit- of staanplek buigen. Daarna maakte ik een ontwerp met smalle stroken RVS. Toen ik weer een bezoek aan Schokland bracht, wist ik dat ik niet verder moest met RVS. Het bleek als een dissonant in de omgeving te werken. Het kunstwerk moest vanaf de grote weg te zien zijn, maar het paste daar gewoon niet. Er waren teveel flikkeringen. Een kwestie van horen en luisteren.‘Het derde ontwerp dat ik een poosje later maakte, bracht mij op een vorm die als spanten of naden en banen in een zeil werkten en zo het thema mar-kerings- of reddingsboei vormden. Maar ik was niet tevreden. Ik wilde een vorm die spannender en dynamischer was. Ik besloot in verband met het overlijden van een vriend en collega rust te nemen. Het was een vriend waar ik elke week naartoe ging. Hij had kanker.’

Zwart staalNog later zocht Willemsma het in een heel andere richting. Hij maakte een ontwerp van hout en staal. ‘Dat kunstwerk werd te anekdotisch. Het was te vanzelfsprekend. Het begon veel teveel op iets te lijken. Dat heb ik direct weggegooid.

‘Uiteindelijk ging ik terug naar het derde ontwerp en zocht verder. Ik tekende de bodem van een platbo-dem, een vissersschip, de schokker. Zo verbeeld ik een aantal thema’s bij elkaar. Baken, boei, boot, red-dingsboei, spanten, zeilen en varen. Een beschermde vorm van een scheepsromp, want er zijn toch ook veel mensen verdronken in de Zuiderzee. Je wilt je geborgen voelen op je schip. Want de wind kan gaan golven, zo hard als staal. Maar het monument is ook een wegwijzer naar de historie, de haven, de schepen, de oude vloot. Een kunstwerk met een bodem zwevend boven het maaiveld.‘Ik besloot daarvoor zwart massief staal te gebruiken. De vormentaal sluit aan bij de omgeving. Zwart mas-sief staal, havenwerken, constructie, scheepsbouw, vuurtoren en waterkering. Krachtige ritmische lijnen die een eenheid vormen, die een richting wijzen.’

De eerste ontwerpen heeft Willemsma allemaal vernietigd. ‘Ik moet er niet aan denken dat er iets met mij gebeurt en de mensen al die slechte ont-werpen zien.’

Vier maandenDe worsteling een goed ontwerp te vinden viel Willemsma tegen. ‘Ik had gedacht dat het mij niet zoveel moeite zou kosten. Misschien zat ik er te dicht bovenop. Ik kom namelijk uit een familie die veel met water had. Mijn pake (Fries voor grootvader - red.) was binnenschipper. Hij voer met zijn skûtsje voor kaashandel Van Woerden Kaas van Akkrum naar Leeuwarden. Eén keer in de week voer hij met kaas naar Sneek. Voor de markt. Mijn vader was schaatsenmaker. Hij had een hobbybootje.’Willemsma is in alles even fanatiek. Hij werd zelfs

Fries kampioen atletiek op de 1500 meter. Hij zeilt ook met pramen en schouwen. Ooit blies hij de Friese praamzeilerij nieuw leven in. ‘Dat wordt steeds meer een concurrent van de skûtsjes. Zelfs lui van de Tweede Kamer zitten er nu in. Ik heb ook een tijdje wedstrijden gevaren. Maar op een gegeven moment werden de sportmensen te vals en te gemeen. Daar houd ik niet van. Daarom doe ik nu niet meer mee. Ik wil graag winnen en probeer zo optimaal mogelijk te zeilen, maar het moet wel sportief blijven.’

De plek Vanwege de plek in het landschap vond Willemsma dat het kunstwerk minimaal 6,50 meter hoog moest

worden. Uiteindelijk werd het binnenvaartmonument ongeveer twintig centimeter hoger. ‘Het landschap hier bij de oude haven van Schokland, de vluchtha-ven, is groot met robuuste zeewerende elementen. Om daar met een kunstwerk op te reageren wat schaal en maat aangaat, is niet zomaar wat. Een monument voor de binnenscheepvaart moet in dit prachtige, geweldige landschap opboksen tegen veel volumes. Wil een monument zijn waarde hebben, dan moet het boven het landschap, de weilanden, de bomen uit, zicht geven op dat monument. Het moet geïsoleerd en zelfstandig worden geplaatst. Zoals een boei een baken was in de Zuiderzee, zo

is dit monument een baken in het wijde landschap. Wil dit kunstwerk de monumentale insteek heb-ben, dan moet het een minimale hoogte hebben van 6,50 meter. De plaats waar het bord staat aan het begin van de terp vind ik beste plaats. Je kunt er daar als het ware omheen lopen. De dijk maakt daar een knik. Op die manier komt de ruimtelijk-heid en de dynamiek van het kunstwerk het beste tot zijn recht.’

NaamHet kunstwerk werd uiteindelijk zo groot dat Wil-lemsma problemen had om het in zijn, toch niet zo heel kleine, hal af te maken. ‘Ik kreeg het niet meer goed gekanteld. Daarom is het eerst naar het coatingbedrijf in Heerenveen gebracht. Dat bleek nog een heel werk. Het kunstwerk was te breed voor normaal vervoer over de weg. Het weegt meer dan acht ton. Dat werd dus speciaal vervoer. Ik ben daar nog een dag en nacht aan het lassen geweest. En toen bleek ook nog dat ik mijn naam was vergeten erop te zetten. Dat vergeet ik wel vaker. Ik denk dat er heel wat kunstwerken zijn zonder mijn naam erop. Ik vind het ook niet mooi. Kunst met groot de naam eronder, ik vind het niks. Van mij mag de naam er zo klein mogelijk op.’ .

Koningin onthult Binnenvaartmonument

Krachtige ritmische lijnen die een richting wijzen

Ophef over doodskisten

EASTERWIERRUMIds Willemsma werd 8 augus-tus 1949 in Akkrum geboren. Hij volgde van 1969 tot en met 1972 een opleiding aan de Academie voor Beeldende Kunst Vredeman de Vries in Leeuwarden (1969-1972). Hij woont en werkt in Easter-wierrum. Naast beeldhouwer is hij ook tekenaar.

Willemsma maakte in zijn leven al vele kunstwerken. Ze zijn in musea of in het openbaar te vinden. Zo staat bij Marrum het monument voor de afsluiting van de Del-tawerken. Willemsma maakte ook kunst die voor nogal wat ophef zorgde.In de jaren zeventig maakte de kunstenaar twee verschil-lende doodskisten van ijzer. Een voor de man, een voor de vrouw. En dat kon niet iedereen waarderen. ‘Dat is wel veel gedoe geweest. In die jaren was de dood nog een groot taboe. Het bleek heel erg moeilijk om daarover te praten. In Drenthe was het daarom verboden om met de kisten te exposeren. Ik mocht er niet mee in de gemeentelijke gebouwen. Vele jaren later ben ik nog wel met de kisten door Duitsland getrokken. Ik opende een tentoonstelling in Berlijn. Ik vond dat er weinig mee mis was.’

KoeienstrontEen project waarmee hij landelijke bekendheid verwierf, was een container vol met koeienstront. ‘Dat was een project met containers voor het Fries Festival. Ik had een container vol met stront gedaan. Een container is geen soort museum-zaaltje, daar moet je iets mee doen wat bij de container past. Vervolgens heb ik een container uitgeklapt en op elk vlak een hoop stront gelegd in de vorm van een grafheuvel. Daar heb ik dus een hoop gedoe over gehad. Ik ben er zelfs mee naar Hilversum geweest. Ik vond er zelf niets mis mee. Mijn pake vervoerde ook weleens stront. Wat marmer is voor Italië, is oude koeienmest voor Friesland.’Een ander kunstproject in het kader van het Fries Festival was in samenwerking met een klompenmuseum. ‘Het thema was de territoriale grenzen van Nederland. Ik heb toen met een reddingsboot 500 paar oude klompen op de grens van Ne-derland in zee gegooid. Ik had er een kaartje in gedaan, zodat de klomp konden terugsturen naar een postbusnummer. Dat is ook gedaan.’ (EvH)

Heen en terug naar Rotterdam

EASTERWIERRUMWillemsma is nu bezig met het opknappen van een Fries Jacht van zeven meter lang. ‘Ik heb al een Fries Jacht van 5,60 meter. Daar zeil ik regelmatig mee. Dit schip heb ik gevonden in een tijdschrift. Het was helemaal bruin geschilderd. Het lag in Rotterdam. Ik heb gebeld en het bleek van een jongen te zijn. Een oom van hem had het bootje in 1980 in Friesland laten bouwen. In maart had hij het naar Rotterdam gevaren. Hij vertelde nog dat ze verrekten van de kou. Vervolgens kreeg die oom verkering met een blonde Berlijnse. Daar is hij ook gaan wonen. De volgende 25 jaar werd het jacht alleen in april naar Rotterdam gevaren en in oktober weer terug naar Friesland. De motor, een Mitsubishi, had ongeveer veertig uur gedraaid. De olie was nog dikker dan vet. Het leek wel asfalt. Nu is de motor helemaal gereviseerd.‘We hebben er twee dagen over gedaan om casco te strippen. De vorige eigenaar had werkelijk alles dichtgetimmerd. Ook waren een paar delen verroest. En het casco bleek nog niet helemaal af. Er zaten spanten los en veel zat met schroefjes en touwtjes aan elkaar. Nu zijn we alles weer aan het opbouwen. De betimmering wordt van eiken. Daarvoor heb ik onder meer een mooie oude houten vloer op de kop getikt.’ (EvH)

Normaal gesproken heeft hij binnen twee tot drie weken een ontwerp voor een kunstwerk wel klaar. Ruim vier maanden had Ids Willemsma (1949) nodig voor het ontwerp van het Binnenvaartmonument. Hij kan niet goed aangeven waarom het zo lang duurde. Misschien omdat hij te nauw betrokken is bij het leven op het water, misschien omdat hij altijd de beste wil zijn. Dat koningin Beatrix zijn kunstwerk onthult vindt hij ‘wel leuk’. ‘Ze heeft wel een hart voor kunst.’

Tekst en foto’s Erik van Huizen

Op een verdieping van zijn huis in Easterwierrum staan de doodskisten van ijzer uit de jaren zeventig nog opgesteld. Links het exemplaar voor de vrouw, rechts voor de man. (Foto Erik van Huizen)

Ids Willemsma voor de plek waar het Binnenvaartmonument een paar weken geleden nog stond.

Het schaalmodel van het kunstwerk.

~‘Zoals een boei een baken was in

de Zuiderzee, zo is dit monument

een baken in het wijde landschap’

~

~‘Kunst met groot de naam

eronder, ik vind het niks’

~

In de motor van het Friese Jacht van Willemsma zat olie zo dik als asfalt. Inmiddels is de motor gereviseerd. (Foto Erik van Huizen)

congres koninklijke chuttevaer 2009WEEKBLAD SCHUTTEVAER Zaterdag 6 juni 200914

S P O N S O R S

H O O F D S P O N S O R S

Koninklijke Schuttevaer dankt de navolgende bedrijven en organisatiesdie een financiële bijdrage hebben geleverd aan het congres.

Kon i nk l i j k e

Besche r mv r ouwe Kon i ng i n Bea t r i x

S P O N S O R S

H O O F D S P O N S O R S

Koninklijke Schuttevaer dankt de navolgende bedrijven en organisatiesdie een financiële bijdrage hebben geleverd aan het congres.

Kon i nk l i j k e

Besche r mv r ouwe Kon i ng i n Bea t r i x

Rabobank Altena Bedrijven Postbus 6 4250 DA Werkendam www.rabobank.nl/altena

Administratie & assurantiën kantoor Huuskes BVPostbus 19 6930 AA Westervoort www.adm-knt-huuskes.nl

Dieselservice Emmeloord B.V. Produktieweg 8 8304 AV Emmeloord 0527-699292www.dieselserviceemmeloord.nl

KWS Infra B.V./ Koudasfalt Staphort BVPostbus 122 9350 AC Leek 052-2252009www.kws.nl

Interstream Barging B.V. Postbus 335 3300 AH Dordrecht www.interstreambarging.com

Cotrano B.V. Postbus 82 2920 AB Krimpen a/d IJssel www.cotrano.nl

IHDA Shipbuilding Service B.V. Postbus 2081 2930 AB Krimpen a/d IJssel www.ihda.nl

VOF G. Idzenga Scheepvaartbedrijf Postbus 277 8000 AG Zwolle

Noordstad Marine Insurance Schweizerlaan 4 9728 NP Groningen 050-5255990www.noordstad-marine.nl

TébézoPostbus 89 8280 AB Genemuiden 038-385525www.tebezo.nl

Peters BV Scheepswerf Haatlandhaven 1 8263 AS Kampen 038-3315023www.shipyardpeters.nl

Dekatel B.V. Veldhoven 7 8271 RT IJsselmuiden 038-3370480www.dekatel.nl

Hydraulisch Transport & Scheepvaartbedrijf Mineralis B.V.Zuiderzeestraatweg 691 8094 AS Hattemerbroek 038-4600653www.mineralis.nl

Agrifirm Postbus 1033 7440 KA Meppel 0522-268116www.agrifirm.nl

Gebofa Maritiem VOF/ Antenneburo Laarman VOFHessenweg 18 7722 PK Dalfsen 0529-432215www.gebofamaritiem.nl

T&T Tapijten B.V. Grote Kranerweerd 5 8064 PE Zwartsluis 038-3867420www.tt-tapijten.nl

Scheepvaartbedrijf Gebr. Bonte B.V.Veenderij 4 8331 VH Steenwijk 0521-320320

Van der Kamp BV Zand- en GrindhandelBeukenallee 1 8019 BA Zwolle 038-4211497www.vanderkampbv.nl

Wind Zand- en Grindhandel Wetterwille 25 8447 GB Heerenveen 0513-622902www.jacwind.nl

Waterland Bevrachtingen B.V. Postbus 124 8800 AC Franeker 0517-419777www.water-land.nl

Van der Veen B.V. Postbus 37 9933 AA Delfzijl 0596-616300www.vanderveenbevrachtingen.nl

Admiraal Jacht- en Scheepsbetimmeringen B.V.Postbus 54 8060 AB Hasselt 038-4772187www.admiraalbv.com

Wessels GmbH Postfach 1327 49733 Haren - Duitsland 05932-99770www.wessels.com

Scheepswerf Gelria B.V. Handelsweg 75 6541 CS Nijmegen 024-3770717www.scheepswerfgelria.com

Markerink B.V. Postbus 23 6916 ZG Tolkamer 0316-541041www.markerink.nl

Scheepswerf De Kaap B.V. Postbus 100 7940 AC Meppel 0522-270013www.scheepswerfdekaap.nl

Scheepswerf Bodewes BV Van Nahuysweg 8 8061 EZ Hasselt 038-4771215www.bodewesshipyards.nl

Drenth Scheepsreparatiebedrijf B.V.Dingstede 1 8064 PV Zwartsluis 038-3866973www.mdrenth.nl

Geertman Scheepswerf BV Het Bosch 12 8064 PM Zwartsluis 038-3867172www.scheepswerfgeertman.nl

Scheepswerf Wout Liezen BV Steenwijkerstraatweg 80 7942 HR Meppel 0522-252048www.scheepswerfwoutliezen.nl

AannemersbedrijfB.A. Vinke en Zn. B.V.Groot Lageland 15 8064 AL Zwartsluis 038-3867088

Gebr. A. & J. BonsinkAquaservice B.V.Zomerdijk 78 8064 XG Zwartsluis 038-3869666www.aquaservice.nl

Gemeente ZwartewaterlandPostbus 23, 8060 AA Hasselt038-3853000www.zwartewaterland.nl

Gemeente ZwollePostbus 10007, 8000 GA Zwolle14038www.zwolle.nl

Scheepswerf H. Poppen Zwartsluis B.V.Zomerdijk 62, 8064 XG Zwartsluis038-3867496www.scheepswerfpoppen.nl

Concordia Shipyards B.V.Postbus 50, 4250 DB Werkendam0183-600192www.concordiashipyards.nl

DCP Dutch Cargo Purchase B.V.Zwolseweg 11, 8271 RA IJsselmuiden038-3766444www.dutchcargo.nl

MCS Meppel B.V.Postbus 561, 9200 AN Drachten0512-334333www.mcs-bv.nl

Hebo Maritiem Service B.V.Stouweweg 17-19, 8064 PD Zwartsluis038-3868180www.hebo-maritiemservice.nl

Groningen Seaports Handelskade O1, 9934 AR Delfzijl0596-640400www.groningen-seaports.com

Gemeente KampenBurgemeester Berghuisplein 18261 DD Kampenwww.kampen.nl

Gemeente MeppelPostbus 501, 7940 AM Meppelwww.meppel.nl

Provincie OverijsselPostbus 10078, 8000 GB Zwollewww.provincie.overijssel.nl

Interfloor TapijtAdelaarstraat 2-128064 ZG Zwartsluis038-3866222www.interfloor.nl

ING Binnenvaartcentrum NoordPostbus 641, 8000 AP Zwolle038-429230306-30855701www.ing.com

Federatie van Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen in NederlandPostbus 92, 3980 CB Bunnik030-6567160www.fov.nl

Schepen Onderlinge Nederland uaPostbus 8095, 9702 KB Groningen050-5255500www.son.nl

efm Onderlinge schepenverzekering uaPostbus 333, 7940 AH Meppel0522-243600www.efm.nl

Vereniging Noord Nederland uaOnderlinge Verzekering van SchepenPostbus 110, 8440 AC Heerenveen0513-623078www.noordnederland.nl

Anker RechtsbijstandPostbus 8002, 9702 KA Groningen050-5209795www.ankerrechtsbijstand.nl

Oranje VerzekeringenPostbus 85, 3330 AB Zwijndrecht078-6122500www.oranje-verzekeringen.nl

Ontwikkeling Maatschappij ZuiderZeeHaven B.V.Postbus 305, 8260 AH Kampenwww.zuiderzeehaven.nl

ABN AMRO Binnenvaartunit NederlandWilhelminaplein 7-83072 DE Rotterdam010-4962640www.abnamro.nl

Tamek Groep Accountants en BelastingadviseursBuitenkwartier 46, 8064 AE Zwartsluis038-3867618www.tamek.nl

Weekblad SchuttevaerZaterdag 6 juni 2009 15congres koninklijke chuttevaer 2009

Als lid van het Brancheoverleg Binnenvaart (BoB) staat de naam van Schuttevaer wel eens onder stuk-ken van het brancheoverleg, maar aan een discussie over bijvoorbeeld een oplegregeling heeft de orga-nisatie niet meegedaan en is dat ook niet van plan. ‘Maar we treden sinds 2001 als Branche Overleg Binnenvaart wel zoveel mogelijk als één blok naar buiten. Want verdeeldheid maakt ons zwak.’Voorspelde De Vries vorig voorjaar in zijn congres-verhaal in deze krant nog een flinke overcapaciteit als gevolg van een ongebreidelde groei van de vloot, nu is hij een stuk voorzichtiger om over de economische gevolgen voor de binnenvaart te praten. Dat vind hij echt een zaak van de sociaal-economische bonden. Toch kan hij het niet helemaal laten. ‘Iedereen wist natuurlijk wel dat het niet altijd zo door kon blijven gaan. Jan Terlouw waarschuwde in 2001 ook al voor overcapaciteit. Maar wij gaan alleen over de nautisch-technische gevolgen van de crisis. Daarom zitten wij ook niet in de werkgroepen Staatsgarantie en Capaciteitsbeheersing die zijn ingesteld.’

Ondanks de terughoudendheid, kan Koninklijke Schuttevaer wel degelijk iets doen in deze moeilijke tijd voor de binnenvaart. ‘Als het niet snel beter gaat, ontstaat waarschijnlijk grootscheeps behoefte aan ligplaatsen. Wij zijn al met Rijkswaterstaat in overleg om bijvoorbeeld de regeling van 3 x 24 uur liggen te versoepelen. Ook willen wij op een aantal plekken gratis ligplaatsen aanleggen met eenvoudige voorzieningen. Het belangrijkste op deze plekken is dan dat de schipper in elk geval aan de wal kan komen. Verder houden wij natuurlijk de extra in-vesteringen van de overheid in de infrastructuur in de gaten.’

Toch een beetje?Hoe kan het dan toch dat de naam van Koninklijke Schuttevaer steeds opduikt in bericht over de maatre-gelen tegen de crisis? En waarom is De Vries trekker geweest van het project ter bevordering van het kleine schip? ‘Het is fout geweest dat wij onvoldoende duidelijk hebben gemaakt dat het bericht van het brancheoverleg kwam. Maar in het brancheoverleg houdt iedereen zich bij zijn eigen werk hoor. Wij spreken als organisaties af wie wat doet. En naar buiten toe is het brancheoverleg dan de binnen-vaartbranche. De sociaal-economisch organisaties accepteren ook niet dat wij ons met economische niet nautisch-technische zaken bezighouden. Ik kan onze leden verzekeren dat wij over vijftig jaar nog steeds een nautisch-technische club zijn.’ Dat De Vries is aangewezen als projectleider van het kleine schip wil volgens hem niet zeggen dat hij als Schuttevaerdirecteur bemoeit met economische zaken. ‘Aan dit project zitten natuurlijk ook infra-structurele aspecten, zoals het onderhoud aan de kleine vaarwegen. We hebben 21 punten opgesteld die moeten gebeuren en die hebben we verdeeld onder de organisaties. Het trekken van het project als projectleider is een technische taak en tijdelijk in afwachting van een coördinator. Die begint bin-nenkort. Verder doe ik ook onderdelen van het project uit hoofde van mijn functie bij Bureau Voorlichting Binnenvaart of het EICB. De uitvoering van de economische onderdelen van het project laat ik aan anderen over. Wij houden als Schuttevaer oprecht

een afstand tussen de nautisch-technische en eco-nomische zaken. Wij houden ons bij onze leest. Wij hebben onze handen vol aan ons eigen werk.’

EensgezindheidHoewel de organisaties zich dus bij hun eigen spe-cialisatie moeten houden, kan volgens De Vries aan de eenheid tussen de binnenvaartorganisaties nog wel iets verbeteren. ‘Dat is ook de opdracht die de schippers ons hebben gegeven. De grote makke is, dat de binnenvaartsector nog steeds is verdeeld.We zijn in het verleden begonnen met vijftien bin-nenvaartorganisaties. Wat dat betreft is er al veel verbeterd. Maar de organisaties treden nog steeds niet voldoende als één blok naar buiten. Het kan veel beter. De schippers willen ook een einde aan de verdeeldheid, want dat verzwakt onze positie. Stapje voor stapje proberen wij dat nu te realiseren.‘Het kan best zijn dat wij over een paar jaar weer een soort koepelorganisatie hebben. Maar dat veran-dert aan Koninklijke Schuttevaer niets. Binnenvaart Nederland heeft Schuttevaer ook niet veranderd. Uiteindelijk is het de bedoeling dat wij als sector zoveel mogelijk als eenheid naar buiten treden. Het is een mooi einddoel als wij straks als organisaties kunnen zeggen dat wij hier namens de hele bin-nenvaartbranche staan.’

SupertankerNoemde de Schuttevaerdirecteur het ministerie van Verkeer en Waterstaat verleden jaar nog een niet te stoppen supertanker, het afgelopen jaar is dit volgens hem niet veel verbeterd. ‘Sinds het ministerie met de kaasschaafmethode overal mensen heeft weg-gehaald, gaat het steeds slechter. Die neergaande beweging duurt al een paar jaar. Op sommige af-delingen is de helft van de ambtenaren verdwenen. Een paar jaar geleden hadden we op het ministerie nog twintig ambtenaren die alleen maar met bin-nenvaart bezig waren. Nu zijn dat er minder dan tien. En die andere tien plekken blijven langdurig open. Dat leidt tot een aanzienlijke teruggang in de kwaliteit van het overheidsapparaat. De kennis op het ministerie verdwijnt en de besluitvorming wordt trager. Kamervragen worden nog wel op tijd beantwoord, maar ik vraag mij af of er nog steeds over beleid wordt nagedacht. We weten bijvoorbeeld nog steeds niet waar die extra crisisgelden voor vaarwegen van 75 miljoen euro aan investeringen nu aan wordt uitgegeven. En dat ligt niet aan de mensen die er nog zitten. Die willen wel. Wij zijn natuurlijk tevreden met het extra geld, als het een goede bestemming krijgt. Het ministerie heeft eerst bezuinigd en is dat nu goed aan het maken. Dat geld ook voor het inlopen van het achterstallig onderhoud. Dat loopt redelijk goed.’

SpitsuurHet streven van de overheid om het aantal files op de

wegen terug te dringen, zorgt volgens Schuttevaer op het water voor terugkeer van de spitsuursluitingen. Dat geldt dan alleen voor de verkeersbruggen. Wat betreft de spoorbruggen is er nu een goed contact met ProRail. Zo worden half mei de nieuwe tijden voor 2010 vastgelegd. Volgens Leny van Toorenburg ‘pure winst’. ‘Al onze bezwaren tegen inkrimping van bedieningstijden van spoorbruggen zijn geac-cepteerd. Die gaan niet door.’De spitsuursluitingen op de verkeerswegen zijn een heel ander verhaal. ‘De spitsuursluitingen komen zeker terug. Dat komt door de filedruk. Het rijk wil snel scoren. Wij moeten echt alle zeilen bijzetten. We doen zelf onderzoek en lobbyen ons drie keer in de rondte. Toch denk ik niet dat het ons overal gaat lukken spitsuursluitingen te voorkomen. En dat is een bedreiging voor de toekomst van het kleine schip.’

Even geduldLeny van Toorenburg is positief over de veertien nieuwe lig- en autoafzetplaatsen die er moeten ko-men in Duitsland. ‘Wij hebben er alle vertrouwen in dat het gaat lukken. Er is tien miljoen euro voor beschikbaar. Het project en het geld zijn veilig. Ik snap dat de binnenschipper die plaatsen snel wil

hebben, maar het gaat nu eenmaal niet van vandaag op morgen. Net als in Nederland moeten wij in Duitsland ons ook aan de procedures houden. Wij proberen de schipper ook uit te leggen hoe het komt dat het allemaal niet zo snel gaat. De overheid is bijvoorbeeld niet altijd de eigenaar van de gronden. Dan duurt het allemaal langer. Maar wij zijn er voortvarend mee bezig en ik denk dat we binnen twee jaar de eerste zaken gaan zien.’

AIS en Natura 2000Het Automatic Information System (AIS) en privacy hielden Schuttevaer voor het zoveelste jaar bezig. Hoewel met het KLPD goede afspraken zijn gemaakt over de privacy, gaat een jurist toch nog kijken naar de andere privacyaspecten van AIS. ‘Met het KLPD hebben we hebben afgesproken dat ze AIS niet gaat gebruiken voor controle en handhaving’, vertelt De Vries. ‘Maar dat betekent niet dat de privacybe-scherming volledig is geregeld. Want via internet kan iedereen nog steeds AIS live volgen. Volgens de wet is dat verboden, maar er wordt helemaal geen actie op ondernomen. Daarom vragen we een

jurist de privacyregels nog eens goed onder de loep te nemen. Wij hebben de binnenvaart beloofd dat met AIS de privacy goed is geregeld. Daar proberen wij ons dan aan te houden.’Over de natuurbeschermingswet Natura 2000 is De Vries nog steeds niet erg gerust. ‘Dat wordt een hele lijdensweg. In de vaargeulen is het allemaal goed geregeld, maar daarbuiten en in de aangrenzende gebieden is dat anders. Het is nu afwachten hoe het hele plan wordt ingevuld.’

ROSRDe Vries maakt zich ook nog zorgen over de nieu-we ROSR-bepalingen. Hij vindt dat daarmee wel het een en ander is misgegaan. ‘Daar zaten alle organisaties, ook de ASV, met hun volle verstand bij en hebben hun goedkeuring gegeven. Het valt nog steeds te verdedigen dat je niet oneindig met overgangsmaatregelen kunt blijven werken, maar dat geldt niet voor alle bepalingen. Achteraf blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek van TNO dat sommige schepen niet kunnen voldoen aan de geluidseisen. En een alternatief lijkt ook vaak geen begaanbare

weg. Wij willen dat nu gaan repareren. Wij willen dat schepen die er alles aan hebben gedaan om aan de geluidseisen te voldoen en de norm niet halen, langdurig of zelfs voor onbepaalde tijd worden vrij-gesteld. En we hebben nog een lijst van punten die pijn doen. Ik vind bijvoorbeeld dat niemand iets te zoeken heeft in de privéverblijven aan boord.’Het commentaar van de ASV dat ze niet voldoende is betrokken rond de ROSR-bepalingen wuift De Vries weg. ‘De ASV heeft overal bijgezeten. In de-cember heb ik nog persoonlijk de voorzitter gebeld en hem uitgenodigd voor een gesprek. Hij zei erop terug te zullen komen, maar ik hoorde maar niets. Vervolgens heb ik Bouke Veltman uitgenodigd voor een gesprek om gezamenlijk te kijken of we voor een aantal bepalingen voor een aantal categorieën sche-pen uitzonderingen kunnen maken. Ik heb de ASV dus twee keer tevergeefs uitgenodigd. En hetzelfde geldt voor het rapport over de kleine schepen. De ASV heeft daar bijgezeten en alle opmerkingen van de ASV zijn verwerkt. Wij hebben echt ons uiterste best gedaan. Maar wij blijven gewoon netjes met de ASV omgaan.’ .

Koninklijke Schuttevaer houdt zich bij haar leest

‘Over vijftig jaar zij wij nog steeds een nautisch-technische club’Koninklijke Schuttevaer gaat nergens anders over dan over nautisch-technische zaken en de infrastruc-tuur. Dat moet nu maar eens duidelijk zijn. Hoe-wel er in de binnenvaart steeds vaker kritiek klinkt dat Schuttevaer zich ook met sociaal-economische zaken bemoeit, ontkennen Kees de Vries en Leny van Toorenburg dit in alle toonaarden.

Officemanager Leny van Toorenburg en directeur Kees de Vries van Konink-lijke Schuttevaer roemen de professionalisering van de binnenvaartlobby en zijn trots op de honder-den leden die bereid zijn zich met hart en ziel in te zetten voor de 160-jarige vereniging. (Foto Erik van Huizen)

Verleden en toekomst

ROTTERDAMOmdat het ontstaan van Koninklijke Schuttevaer niet voor alle leden even duidelijk is, besloot de nautisch-technische organisatie een film te maken. Die wordt op het congres vertoond. Daarin zijn volgens Leny van Toorenburg onder meer markante locaties te zien die te maken hebben met Koninklijke Schuttevaer, houdt Marius van Dam een praatje over de relatie van zijn familie met de binnenvaart en komt ondermeer binnenschipper Nico Stam aan het woord.

De wortels van Koninklijke Schuttevaer liggen in Schokland. Daar onthult koningin Beatrix 5 juni het binnenvaartmonument. ‘In 1860 was het de bedoeling de vluchthaven van Schokland te sluiten. De regering Thorbecke wilde de haven teruggeven aan de zee. Omdat de schepen in de haven een veilige plek konden vinden in tijden van storm, schreef Jan-Willem Schuttevaer een brief aan Thorbecke. En dat had effect. De haven bleef open. Zelfs in de polder ligt de haven er nog steeds. En daar komt ook het binnenvaartmonument te staan. Doordat Schokland werelderfgoed is, krijgt het monument ook een internationaal tintje. Dat verheft de binnenvaart in zekere zin. Misschien kan het de binnenvaart opnieuw een stapje omhoog helpen.’Het idee voor het binnenvaartmonument komt van het hoofdbe-stuur en werd breed gedragen door de afdelingen. Het monument kostte 120.000 euro. Het hoofdbestuur en de afdelingen brachten de helft van dit bedrag bijeen, de andere helft kwam van provin-cies, gemeenten en fondsen.

ProfessioneelWat er gedurende de laatste jaren van het 160-jarige bestaan van Koninklijke Schuttevaer is veranderd is volgens De Vries te typeren met professionalisering. ‘De sector is echt boven zichzelf uitgeste-gen. De binnenvaart heeft een grote slag gemaakt. Tot vorig jaar hadden we alleen maar de weg omhoog. Niet alleen qua schepen, maar ook voor onderhoud aan vaarwegen en sluizen. Dat komt mede doordat wij meer invloed hebben op de processen en de budgetten voor de vaarwegen. De overheid luistert nu gewoon beter naar ons.’Trots is Van Toorenburg op de grote club van ruim 250 vrijwilligers die Koninklijke Schuttevaer heeft. ‘Als je ze vraagt om zaterdag-morgen te komen om wat door te spreken, dan is dat nooit een probleem. Dat is echt fantastisch. En je ziet ook dat zij trots zijn op Schuttevaer. Verder ben ik er trots op dat wij zoveel leden aan ons weten te binden.’De Vries is er zeer mee ingenomen dat grote namen als Jan Terlouw en Annemarie Jorritsma zich hebben verbonden aan Schuttevaer.

ToekomstDe toekomst voor de binnenvaart ziet er volgens Schuttevaer goed uit. De sleutel tot meer vervoer over het water ligt volgens De Vries in de zee- en binnenhavens. ‘Tot 2020 weten we goed waar nieuwe sluizen moeten komen en wat er aan de vaarwegen gedaan moet worden. Als er dan ook in de binnenhavens nog goede aansluitin-gen komen, dan denk ik dat de binnenvaart nog wel eens tien tot twintig procent meer kan gaan vervoeren. De grote uitdaging blijft echter hoe wij bedrijven op het water kunnen aansluiten.’ (EvH)

Door Erik van Huizen

~‘Crisis vraagt op korte termijn

om veel extra ligplaatsen’

~

~‘Nieuwe spitsuursluitingen

bedreiging kleine schepen’

~

Linksonder: Veel waardering van de binnenschippers was er voor de nieuwe dubbele autosteiger langs de Merwede bij Gorinchem. De Sombra lag als eerste schip gemeerd. (Foto Dirk van der Meu-len)

Rechtsonder: Koninklijke Schut-tevaer kreeg van de schippers veel kritiek over de nieuwe autosteiger bij Keulen. (Foto Henriette Drie-sen-Joanknecht)

congres koninklijke chuttevaer 2009Weekblad Schuttevaer Zaterdag 6 juni 200916

Willem Westerhuis, 69 jaar‘Mijn zoon heeft van zijn oom een tankschip overgenomen en het de naam van mijn oude schip gegeven, Visioen. Hij lag voor onderhoud bij Drenth, dus ik op de fiets erheen. Zei hij: ‘Oja Pa, dit komt erop te staan’. Daar stond ik wel even van te kijken, een mooi gebaar. Mijn visioen was qua naam de enige en nu vaart er weer een rond én in dezelfde familie. Onze oude Visioen is nu omgebouwd tot passagiersschip en vaart in Kampen. Na veertig jaar samen varen zijn we vier jaar geleden gestopt. We hadden al een huis in Zwartsluis en daar wonen we nu permanent. Tja, waarom in Zwartsluis. We zijn sluzigers, onze ouders waren dat, je wilt hier ook blijven. Er zijn misschien andere dorpen of steden die net zo mooi of mooier zijn, maar de “sluus” is ons thuis. Er is wel een andere stad die ons hart gestolen heeft. Neuss, net over de grens in Duitsland naast Düsseldorf. Na veertig jaar varen mis je nu de variatie van steden en dorpen, we gingen er vaak op uit met de fiets. Gelukkig heb ik mijn Rijnpatent nog, zodat ik nog weleens met mijn zonen mee kan varen. Een paar nachtjes, dan is het ook wel weer genoeg. Nu kan ik fietsen, vorig jaar heb ik 2500 kilometer gefietst in de omgeving. Ik heb op de schippersschool Dynmaer van Twistschool les gekregen en zat in Zwartsluis in een kostgezin. Zo ging dat vroeger, nu heb je een gezellig internaat waarbij je bijna elk weekend je ouders kunt zien. Wij zagen onze ouders wekenlang niet. Met veel schipperskinderen van toen heb ik altijd contact gehouden. Iedereen kent elkaar en als ik de Elizabethbode op de schepen langs breng, hoor ik vaak: ‘Willem, kom je even een bakkie doen?’ Met extreem hoog of laag water doet de sluis weer dienst, met de Sleepbootdagen gaat hij ook open. In 2006 was er tijdens die Sleepbootdagen een reünie voor alle Sluzigers, een groot succes. Zelfs uit Australië kwamen ze terug. De band met Zwartsluis blijft dus bestaan.’

Elsje Nieboer, 77 jaar‘Wij zijn van oorsprong Groningers en toch zijn we uitein-delijk hier in Zwartsluis aan de wal gegaan. Mijn ouders hadden een schip rechtstreeks van de werf, de Risico. Daar zijn drie dochters op geboren en mijn vader is erop gestorven. Mijn zus nam met haar man het schip over en voer door met onze moeder. Onze zonen varen ook. Gerrit op de Zeester en Reinder op de Nivoma. Als ze hier liggen, kom ik graag even koffie drinken. Soms vaar ik nog een stukje mee, een klein reisje. Dan heb ik mijn breiwerkje mee of schil de aardappelen, maar altijd zit ik in de stuurhut. Dat doet me

dan denken aan vroeger. Mijn man Hendrik Nieboer en ik voeren samen, ik stuurde ook. Of we teerden de luiken, ieders aan een kant. Ik was een potige vrouw en vond het niet erg om te werken. In de winter en in de weekenden lagen wij vrij veel in Zwartsluis. We hebben twintig jaar met grind gevaren en dertien jaar met tarwe. En de beurs was vlakbij in Zwolle. Het voelde voor ons allebei goed, we mochten hier gewoon graag zijn. We werden ouder en we wilden stoppen met varen. Mijn man vroeg hier in het rond: ‘Hoe komen we hier aan de wal?’Vanaf 1995 lagen we twee jaar met het schip in de haven, wachtend op huisvesting. Toen zijn we helemaal in het dorp opgenomen. We zaten in het verenigingsleven en nog steeds zing ik in het huisvrouwenorkest. Mijn man is negen jaar geleden overleden en sindsdien woon ik alleen. Maar in een dorp als Zwartsluis is dat niet vervelend. Mijn buurvrouwen zijn ook schippersvrouwen en we komen nog vaak bij elkaar, om even te kletsen. Ja, het is een gezellig dorp met veel sociale contacten.’

Hans Bloemberg, 49 jaar‘Wij varen op een Kempenaar. In 1984 kochten we dit “gebakje” uit 1929 en we varen er nog mee. Wij zijn geen fanatieke schippers die alleen maar groter willen. Het bal-letje is eenmaal zo gerold. Ik ben vorig jaar zeven maanden ziek geweest, waarvan ik zeven weken in het ziekenhuis heb doorgebracht. Na een heftige alvleesklierontsteking telt alleen je familie nog en zeker niet je schip. Nu zijn we toch op het punt gekomen om dit schip te verkopen en ons laatste schip te kopen, die toch wel iets groter en moderner mag

zijn. Dan varen we nog zo’n vijftien jaar en dan houdt het bij ons op na drie varende generaties. Onze kinderen willen niet varen, een bekend probleem in de vaart. Wij stammen nog af van de gezinsvaart, waarbij iedereen op het schip bleef, je kon niets anders. Nu kunnen schipperskinderen zich breder te oriënteren op de arbeidsmarkt. Maar een enkeling belandt nog in de scheepvaart.‘Zwartsluis is zeker niet het summum, maar het is wel ons dorp. Je kent er iedereen, gaat er naar de kerk en kent bij wijze van spreken elke steen in de straat. Vastmaken in Zwartsluis is als thuiskomen. Wat wel zonde is geweest, is dat ze de gracht hebben gedempt om er een weg naar Meppel aan te leggen. Daarmee heeft de gemeente een oude kern weggehaald. Zonde.‘Ondanks de binding met Zwartsluis, ben je er natuurlijk niet veel. Dat komt met ons pensioen waarschijnlijk. Mijn moeder en de vader van mijn vrouw zitten hier in het bejaar-dentehuis. Pieter Touwen, vader van Henriëtte, weet nog dat in de oorlog het schip van mijn oom in de brand werd gezet door de Duitsers. Hier in de sluis. Terwijl de bevrijding dus al in gang was gezet, dat is nog steeds een gevoelig punt. In diezelfde sluis is hij nog een keer van het schip gevallen, terwijl hij niet kon zwemmen. Op de Dymear van Twistschool herinnert hij zich het drinken van chocolademelk en eten van koek, speciaal rond Pasen. En hij kende mijn moeder ook nog van haar jonge jaren. Op school plaagde hij haar met haar vlechten. Het schijnt vroeger een mooie meid te zijn geweest. De oude garde, vooral de mannen, noemen mij nog steeds naar de meisjesnaam van mijn moeder. Hé Van Eijken! Ik ben eraan gewend geraakt.’ .

Het dorp en zijn ‘sluus’

Tekst en foto’s Jasper van OverbeekZwartsluis kent veel scheepvaartfamilies. Eeuwenlang lag het dorp op de route tussen het Zwarte Water en het Meppelerdiep en nog steeds vindt de scheepvaart haar weg langs Zwartsluis. Maar de ooit zo voorname sluis in het dorp heeft zijn functie verloren. Te klein. Alleen voor de twee-jaarlijkse sleepbootdagen en bij extreme waterstanden wil de sluiswach-ter de deuren nog openen. Maar het kunstwerk dat het dorp zijn naam gaf zal altijd het middelpunt van het dorp blijven. Drie Sluzigers vertellen over hun binding met hun dorp, de Sluus in het Zwartewaterland.

Hans Bloemberg en zijn vrouw Henriëtte van de Kempenaar Aurora liggen ‘thuis’ voor de wal. ‘Zwartsluis is zeker niet het summum, maar het is wel ons dorp. Je kent er iedereen, gaat er naar de kerk en kent bij wijze van spreken elke steen in de straat.’

Linksboven: De zoon van Willem Westerhuis staat droog bij scheepswerf Drenth. ‘Hij heeft het schip de naam van mijn oude schip gegeven; Visioen. Een mooi gebaar.’

Rechtsboven: Els Nieboer komt uit Groningen maar ging in Zwartsluis aan de wal. Eenmaal met pensioen woonden ze nog twee jaar op hun schip, voordat ze een huis kregen toegewezen. Sinds negen jaar is ze weduwe en woont ze alleen. ‘Maar in een dorp als Zwartsluis is dat niet vervelend. Mijn buurvrouwen zijn ook schippersvrouwen en we komen nog vaak bij elkaar, om even te kletsen.’

De Grote Kolksluis in Zwartsluis is vorig jaar gerestaureerd en heeft nu vooral een monumentale functie.

Weekblad SchuttevaerZaterdag 6 juni 2009 17congres koninklijke chuttevaer 2009

Andries de Weerd (50) is nu ruim een jaar bezoldigd regiovertegenwoordiger van Koninklijke Schuttevaer voor Noord-Holland en het IJsselmeer en kijkt met voldoening en genoegen terug. ‘Ambtenaren ken-nen de binnenvaart niet. Zo is er in Noord-Holland veel zand- en grindvaart. Die schippers doen elke dag een rondje om de kerk en storen zich eraan dat de bruggen steeds vaker niet draaien omdat het zo druk is op de weg. ‘Het is toch maar een kwartiertje wachten?’, zeggen de ambtenaren dan. Maar ze snappen niet dat het voor die schipper misschien wel het vijfde kwartiertje wachten van die dag is en dat hij zo zijn werk niet fatsoenlijk meer kan doen. En daar ben ik dan voor. Ik moet die ambtenaren het nut en de noodzaak van de binnenvaart aan het verstand peuteren. Dat kost tijd en het levert niet altijd meteen wat op, maar het is de enige manier om gemeentes en provincies te overtuigen van het belang.‘Het is geen doel op zich, maar ik ben in maart drie keer op TV Noord-Holland geweest om te vertel-len over zaken als brugbediening en baggerwerken. Volgens mij is dat goed voor de binnenvaart.’

Kost verdienenVier dagen in de week werkt De Weerd als stageco-ordinator voor het Novacollege Maritieme Academie in IJmuiden. De vijfde dag werkt hij gedetacheerd als eerste betaalde regiovertegenwoordiger van Schuttevaer voor de regio’s IJsselmeer en Noord-Holland. ‘En dat bevalt heel goed. Ik was hiervoor ook al regiovertegenwoordiger, maar dan alleen voor het IJsselmeergebied. Maar ik moest steeds uurtjes aan het begin en eind van de dag afsnoepen om het werk voor Schuttevaer te doen en dat was niet meer houdbaar naar mijn werkgever toe, vond ik. Nu is het beter geregeld, hoewel, ik zou ook wel twee dagen in de week voor Schuttevaer willen en kunnen werken, er is zoveel te doen. Ik besteed er veel meer dan een dag per week aan en vooral ook heel veel vrije tijd. Ik ben soms drie avonden in de week op pad. Maar ik doe het graag.’‘Ook mijn onbezoldigde collega’s Jan de Vries, Harm Veuger en Frans Bieze zijn onmisbaar voor Schut-tevaer, maar zij zitten in een andere situatie. Ze zijn alle drie met pensioen en zitten niet te wachten op betaling. Voor mij is dat anders, ik moet gewoon de kost verdienen. Ik denk dat er binnenkort wel meer regiovertegenwoordigers op dezelfde basis komen en dat vind ik een goede zaak. En ze zijn er wel, jonge, intelligente mensen die Schuttevaer een warm hart toedragen. In Nijmegen zitten bijvoorbeeld wel schippersvrouwen die gekozen hebben voor het vak van hun man, maar er graag iets naast willen doen. Vrouwen met een goede opleiding en met pit. En neem zo’n Anne-Ruth Smink, ook een vrouw die veel kan gaan betekenen voor Schuttevaer.’

Koppen bij elkaarEén van De Weerds doelen bij zijn aanstelling was om Schuttevaer in Noord-Holland beter op de kaart

te zetten. ‘We hadden problemen om de besturen ingevuld te krijgen en kregen van buitenstaanders signalen dat de afdelingen zich niet genoeg profileer-den. Een fusie ging de afdelingen te ver. Neem nou de afdeling Kop van Holland (v/h Langedijk e.o.), daar ligt op de jaarvergaderingen een presentieboek uit 1905, waarin veel opa’s van de huidige leden hun naam hebben gezet. Je snijdt de leden in hun ziel als je zo’n afdeling zou opheffen. We hebben daarom besloten bestuurlijk meer samen te werken en de afdelingen intact te laten. De eerste stap is net gezet. Ik ben als secretaris van de afdeling Amsterdam nu ook secretaris van Kop van Noord-Holland en Ton Boere is naast penningmeester van Amsterdam nu ook penningmeester van de Kop van Noord-Holland. Deze constructie is voor drie jaar afgesproken. We houden vier keer per jaar een bestuursvergadering met de drie afdelingen bij elkaar en op die manier willen we steeds meer naar elkaar toegroeien en de kwaliteit van besturen verbeteren.’

IJsselmeerIn de regio IJsselmeer was De Weerd het afgelo-pen jaar druk met Natura 2000, de Kaderrichtlijn Water en het Nationaal Waterplan. In dit gebied speelt Rijkswaterstaat de hoofdrol en je moet als binnenvaart vanaf het begin bij al die bijeenkomsten aanwezig zijn om het de goede kant op te sturen. Ze gaan uit van de bestaande situatie. Die moet gehand-haafd blijven. Maar wij als Schuttevaer willen dat er ook ruimte moet zijn voor nieuwe plannen. Wat als er bijvoorbeeld een nieuwe haven moet worden aangelegd omdat er een nieuwe vervoersstroom is gekomen? Dat moet ook in de toekomst kunnen en daar maak ik me hard voor in die overleggen. Ik wijs de milieumensen er ook steeds op dat de

binnenvaart een milieuvriendelijke vervoerstak is, waar ze ruimte voor moeten maken.’Als je overal je kop laat zien, leren de mensen je kennen en dan gaan ze je bellen en bij hun zaken betrekken en zo moeten we het hebben. Op die manier kun je de binnenvaartbelangen borgen bij de natuurwetten.’

Zendingswerk‘In Flevoland viel nog een boel zendingswerk te doen. De nieuwe provincie had en heeft niet zoveel met water en de binnenvaart moet daar nog op de kaart worden gezet.’ Ook daar werd met succes con-tact gelegd met ambtenaren en gedeputeerden. ‘Als ze iemand nodig hebben voor natte infrastructuur, komen ze nu bij mij. Zo kreeg ik laatst de vraag hoe je natuurvriendelijke oevers moet aanleggen. Niet dat ik daar verstand van heb, maar ik kon nu wel aangeven hoe wij het in elk geval niet willen hebben.‘Flevoland heeft niet meegedaan aan de eerste tran-che van de 55 miljoen die de overheid verdeelde om vervoer over water te stimuleren via zogenaamde quick wins. Maar er komt nu een tweede subsi-dieronde en daarvoor zijn wel plannen voor corridors voor de binnenvaart ingediend en laten we hopen dat die worden gehonoreerd.‘Noord-Holland heeft de quick wins wel goed op-gepakt en heeft ruim vijf miljoen gekregen voor het uitbaggeren van de Zaan, de aanleg van de Kooyhaven in Anna Paulowna en om de haven ‘t Horntje op Texel geschikt te maken voor vervoer van huisvuil. In de tweede tranche is geld gevraagd

voor een insteekhaven in de Boekelermeerpolder bij Alkmaar, zodat de schepen met huisvuil kunnen rondgaan. Daarnaast wil de provincie geld voor centrale afstandsbediening van bruggen in vooral West-Friesland.’

Meeliften‘Er gaat te weinig vervoer over water in Noord-Hol-land en daarom moet elke kans worden aangegre-pen’, vindt De Weerd. ‘Zo ben ik in februari naar een inspraakavond van de gemeenteraad in Wieringen geweest over het plan om Wieringen weer een eiland te maken met een randmeer eromheen. Je kunt dan straks van het IJsselmeer onder Wieringen langs naar het Amstelmeer varen en aansluitend naar de nieuwe Kooyhaven en Den Helder. Het hele plan is vooral voor de recreatievaart bedoeld, maar de binnenvaart kan daarop meeliften. Er is een sluis gepland onder Den Oever met Kempenaarafmetin-gen en dat vinden wij een gemiste kans. Schuttevaer wil een klasse 3-sluis, zodat er ook Dortmunders kunnen varen. En daar pleit ik dan voor op zo’n inspraakavond. Het zit nog in de planfase, ik hoop dat de plannen worden aangepast.’

Vecht‘Op de Vecht zijn we het laatste jaar ook druk ge-weest. Ik hoorde van de problemen die de passa-giersschepen daar hadden. Ze waren niet verenigd en konden geen vuist maken en dat hebben we vorig jaar opgepakt. Ze hebben een bedrijfsvereniging op-gericht en de schippers zijn voor hun nautisch-tech-nische belangen lid geworden van Schuttevaer, deels

in Amsterdam en deels in Utrecht. We hebben bij de gemeentes voor elkaar gekregen dat de brugsluiting tussen de middag eraf is op de Vecht. De schippers hadden daar grote problemen mee. Ze konden niet afmeren en moesten op de motor blijven drijven, wat geluidsoverlast voor omwonenden opleverde. Of ze moesten via het drukke Amsterdam-Rijnkanaal omvaren, ook geen gewenste situatie.’

UrkDe groeiende binnenvaartpopulatie op Urk heeft eveneens de aandacht van Schuttevaer. ‘Ik was er eind februari op uitnodiging van Klaas van der Meer, de Urker die het langst in de binnenvaart werkt en een van de oprichters van de Binnenvaartcoöperatie. Daar zijn inmiddels zestig binnenvaartschippers lid van. Het is een collectief dat bijvoorbeeld ge-zamenlijk gasolie inkoopt. Ik heb daar mijn praatje gehouden over zowel het onderwijs als over Schut-tevaer. Hoewel we binnenkort zowat in hun achtertuin het binnenvaartmonument onthullen, willen ze nog geen eigen afdeling. Maar het zaadje is gezaaid. De meeste schippers worden pas na zeven of acht jaar varen lid van Schuttevaer en dat zal hier niet anders zijn. Een aantal Urkers is al lid van Amster-dam of van IJsseldelta en na mijn praatje werden er vier of vijf spontaan lid. En eind april werd ik gebeld door een Urker. Hij vertelde dat de steiger bij de Blocq van Kuffeler in Flevoland dreigde te verdwijnen en verzocht om actie en werd meteen ook maar lid.’

AmsterdamOok in Amsterdam is genoeg werk aan de winkel. ‘Daar ligt de Structuurvisie Amsterdam 2020 klaar, waarin Amsterdam als een metropool wordt gepre-senteerd met Zaandam en Haarlem als satellietste-den, waarmee goede verbindingen moeten komen. Allemaal leuk en aardig, maar die verbindingen kruisen de vaarwegen wel. En daar moet je nú op wijzen. Je moet nu vragen om goede oplossingen die de vaart niet schaden. Je kunt wel denken dat 2020 heel ver weg is en dat is ook zo, maar de be-leidslijnen worden nu uitgezet en daarom moet je er nu bovenop zitten. Als we niet uitkijken, lopen we als binnenvaart vast.‘En dat stoort me aan een heleboel jonge schippers’, zegt De Weerd. ‘Ze zien het belang van Schuttevaer niet. Ze realiseren zich niet dat een vaarweg vaak alleen wordt gebaggerd omdat wij daarvoor hebben gelobbyd. Ze staan er niet bij stil dat het nodig is dat iemand de belangen van de vaarweg behartigt. Ze hebben oogkleppen op en het korte-termijnden-ken overheerst. Juist nu, in deze slechte tijd, zou je veel moeten investeren in de binnenvaart. Het zijn slechte tijden, maar een bedrijf staat of valt niet met een bedrag van één euro per dag. Voor die ene euro per dag kunnen wij de belangen van de binnenvaart op de korte én lange termijn dienen. En dat is het waard.’

Waardering‘Ik heb één keer op het punt gestaan te stoppen. In de Noordoostpolder controleerde Rijkswaterstaat of de dijken wel op hoogte waren. Schepen mogen daar met een geopende brug de sluis invaren. Al-leen dan kan een schip langer dan veertig meter daar schutten. Rijkswaterstaat vond de sluisdeuren te kwetsbaar en wilde óf een balk voor de deur óf het met geopende brug door de sluis varen ver-bieden. En dat terwijl dit al zestig jaar goed gaat! Rijkswaterstaat had namelijk berekend dat dit één keer in de 1400 jaar fout zou kunnen gaan en vond dat een groot risico. We zijn er toen vierkant voor gaan liggen en hebben aangekondigd dat we naar de rechter zouden gaan als dit zou gebeuren. We hebben er tot nu toe niets meer van gehoord. Even daarna wilde een lid van Schuttevaer dat bij de Ketelsluis de brug open zou staan bij het schutten. Ik legde hem de situatie uit en daarop vond hij dat we te weinig hadden bereikt en bedankte als lid. Dan ben je zo machteloos. Je weet voor jezelf dat je het maximale hebt bereikt, maar toch blijkt dat niet genoeg te zijn.’ .

Foto onderop: Andries de Weerd heeft zelf een opduwertje, waarmee hij half mei de Nationale Sleep-bootdagen in Vianen bezocht. (Foto Dirk van der Meulen)

Vacatures

‘Je moet veel naar gemeentes en provincies en elke keer weer het belang van de bin-nenvaart naar voren brengen. Schuttevaer wil op den duur meer betaalde regioverte-genwoordigers, maar vindt ze maar eens. Het is geen werk waar je één, twee drie de vruchten van plukt en veel waardering voor krijgt. Weinig binnenvaartondernemers zien het belang ervan en dat vind ik jammer.’

IJsbaanbreken

‘Een paar maanden geleden werd ik uitge-nodigd voor een bijeenkomst van Waternet, de club van waterschappen rond Amsterdam. Ze wilden een IJsnota maken, waarin zou worden omschreven wanneer er ijs gebroken kon worden. Ze hadden daarvoor allerlei belanghebbende partijen uitgenodigd en dus ook Schuttevaer. Maar ik ben een verwoed marathonschaatser en zag een aantal trainingsmaatjes van de Jaap Edenbaan in de zaal zitten. Toen puntje bij paaltje kwam, moest ik namens Schuttevaer pleiten voor het ijsbreken. En dat terwijl wij als schaat-sers zo kunnen genieten van mooi natuurijs. Dat was wel even een krommetenensituatie.’

Andries de Weerd: ‘Binnenvaart heeft recht op professionele vertegenwoordiging’

Werk van de lange adem

‘Ik zit namens de binnenvaart bij gemeenteraads-vergaderingen, bijeenkomsten van de provincie en allerlei andere organen en verdedig de belangen van de binnenvaart. Dat is werk van de lange adem. Het levert vaak niet meteen resultaat op, maar is heel belangrijk. De recreatievaart, visserij, kitesurfers, noem het maar op, je komt ze overal tegen en ze hebben allemaal een professionele vertegenwoordi-ging. Me dunkt, daar hoort de binnenvaart ook bij.’

Door Marja de Vet

Andries de Weerd kwam achttien jaar geleden als 32-jarige en jong-ste bestuurslid ooit in het hoofd-bestuur, waar hij negen jaar deel van uitmaakte. De schipperszoon, die zelf ook korte tijd voer, wilde het imago van de ‘grijze oudeman-nenclub’ veranderen. ‘Ik zou willen dat ook nu meer jonge mensen in het bestuur gaan zitten. Wat niet wegneemt dat ik veel bewondering heb voor de oudere vakmensen. Die moet je met hun enorme vak-kennis niet onderschatten.’ (Fotoarchief Weekblad Schuttevaer)

De Weerd deed in januari 1997 voor de tweede keer mee aan de Elfstedentocht en schaatst hier op de Trekvaart van Workum naar Bolsward. (Foto Erik van Huizen)

‘Als je overal je kop laat zien, leren de mensen je kennen en gaan ze je bellen.’(foto: Dirk van der Meulen)

congres koninklijke chuttevaer 2009Weekblad Schuttevaer Zaterdag 6 juni 200918

Vrijheid: zelf bepalen waar,

wanneer en hoe lang je wilt

werken. Dat kan bij Mariteam.

Mariteam Personnel Services

is een uitzend- en

detacheringsbureau dat

gespecialiseerd is in het

leveren van flexibele arbeid

aan bedrijven in de maritieme

sector, in het bijzonder voor

baggerwerken en scheepvaart.

Geïnteresseerd in een van de

nevenstaande functies en

in het bezit van de daarvoor

benodigde papieren?

Stuur dan zo snel mogelijk een

sollicitatiebrief met c.v. naar:

Wij hebben per direct

(tijdelijk en vast)

plaats voor:

• Kapiteins

• Stuurlieden

• Scheepswerktuig-

kundigen

• Maritiem officieren

• Schippers

• Machinisten

• Pijpenlieden

• Scheepskoks

• Bediendes

• Matrozen

• Scheepselectronici

• Scheepslassers

• Dieplepelmachinisten

• Stortbazen

• Stortwerkers

Mariteam Personnel Services B.V.

t.a.v. Cor Wennekes

De Linie 5 G, 2905 AX Capelle aan den IJssel

T 010 - 258 11 33, F 010 - 258 11 34

WWW.MARITEAM.NL

P E R S O N N E L S E R V I C E S

SCHEEPSBOUWKUNDIG BUREAUHERMAN JANSEN B.V.

Naval architectsMarine consultants

Herman Jansen B.V.Galgeriet 4B • Monnickendam (Holland)

tel. +31 (0)299 - 651 941fax +31 (0)299 - 652 352

e-mail: kantoor@hermanjansenbv.nl

Weekblad SchuttevaerZaterdag 6 juni 2009 19congres koninklijke chuttevaer 2009

De aanleiding lag in de oprichting van een NV die als doel had een eind te maken aan de slechte bevaarbaarheid van de watervlakte aan de monding van het Zwarte Water. In het kader van dit project werd tolheffing ingevoerd en dat leidde tot heftige protesten van een grote groep kleine schippers, onder aanvoering van Jan Willem Schuttevaêr. Zij achtten het niet hun belang om van Zwolle een echte zee-haven te maken en al helemaal niet als ze daarvoor ook nog eens tol moesten gaan betalen.

Verstopte levensaderDe directe verbinding van Zwolle met de Zuider-zee liep vanouds via het Zwarte Water. Pas na de aanleg van de Willemsvaart in 1819 kreeg de stad een verbinding met de IJssel. Het Zwarte Water was een levensader voor het oosten van het land, ook voor Drenthe, maar die was verstopt geraakt door het Zwolse Diep, een inham van de Zuiderzee met een oppervlakte van ongeveer 3000 bunder. Ingrijpen was daarom dringend noodzakelijk, ook ten behoeve van de opkomende stoomvaart.De ‘Overijsselsche Vereeniging tot ontwikkeling van provinciale welvaart’, kortweg ‘Welvaart’, pre-senteerde daarom in 1843 een spectaculair plan, het resultaat van een prijsvraag. Winnaar werd de Waterstaats-ingenieur B.P.G. van Diggelen, een be-kend figuur op zijn vakgebied. Aan de prijs van 250 gulden hadden ook Zwolse zeereders en kooplieden bijgedragen. De oprichting van de speciale maat-schappij die leidde tot de heffing van een nieuwe tol, werd door de kleine schippers met argusogen gevolgd.

LeidammenHet meest opvallende onderdeel van het plan was de aanleg van twee leidammen dwars door het Zwolsche Diep, waardoor het Zwarte Water als het ware werd verlengd en verderop in de Zuiderzee zou uitmon-den. De natuurlijke werking van het water moest de vaargeul verder uitdiepen en aan het eind zou een haven komen. Tussen de zuidelijke dam en de kust kon landaanwinning plaatsvinden en dat gebied zou geschikt zijn voor de biezenteelt, waarmee een deel van de inwoners van Genemuiden de kost verdien-de. Van Diggelens oplossing was technisch gezien nieuw, daardoor riskant en bovendien prijzig. Het bleef ook onduidelijk wat de gevolgen zouden zijn voor de afwatering en vooral voor de scheepvaart. Kon er nog wel goed gelaveerd worden en was het wel zo gemakkelijk om bij aflandige wind tussen de kribben te komen? De antwoorden op dergelijke vragen kwamen pas later. Te laat.

Volle kracht vooruitWelvaart-voorzitter mr. B.W.A.E baron Sloet tot Oldhuis wilde in 1843 met volle kracht vooruit, ondanks bezwaren van verschillende kanten. Er bestond ook bezwaar tegen de bijdrage van vijf procent uit de verwachte jaarlijkse winsten van de in 1845 gestichte ‘Naamloze Maatschappij tot verbetering van de handelsweg over het Zwolsche Diep, mede door landaanwinning’ aan Welvaart. Bovendien vonden sommige politici en anderen dat de hele onderneming niet alleen mocht steunen op het plan van Van Diggelen. Van een kritisch onder-zoek door ‘eenen bevoegden waterbouwkundigen’ was bijvoorbeeld niets gebleken, merkte gouverneur J.D. van Rechteren tot Ahnem op. Ondanks deze kritische noot was hij echter toch bereid zijn naam te zetten op de lijst van intekenaars.De kosten van het hele project bedroegen maar liefst 350.000 gulden, bijna het dubbele van de totale be-groting van de gemeente Zwolle voor 1843. Provin-ciale Staten van Overijssel stemden er in november 1845, vrijwel direct na de oprichting, mee in om de Maatschappij een subsidie te verlenen van 1800 gulden per jaar tot een totaalbedrag van 36.000 gulden. De stad Zwolle tekende in voor honderd aandelen van 500 gulden en Genemuiden deed, met het oog op de nieuwe biesvelden en het voorziene

werk aan de leidammen, mee voor eenzelfde aantal. Het feit dat burgemeester Zeehuisen actief lid was van Welvaart, zal dit besluit zeker positief hebben beïnvloed. Om het volledige bedrag bij elkaar te krijgen werden niet alleen in Overijssel, maar alom in den lande connecties van de heren van Welvaart aangespro-ken. Leden gingen persoonlijk met een lijst rond en met succes. Tot de intekenaars behoorden ook koning Willem II en zijn broer prins Frederik. De contacten lagen er. Reeds begin 1844 had Sloet aan de leden van Welvaart uitvoerig verslag gedaan van een audiëntie bij de koning. Willem II had toen al zijn instemming met de onderneming betuigd en een ruime begunstiging toegezegd. De ministers van Binnenlandse Zaken en Financiën hadden het-zelfde gedaan. De laatste, mr. F.A. van Hall, tekende persoonlijk zelfs in voor twee aandelen, evenals mr. J.R. Thorbecke, toen nog hoogleraar te Leiden. Ook andere particulieren, zoals nota bene de heren W.J en H. Schuttevaêr en Van Diggelen en Sloet zelf namen aandelen. Burgemeester Van Setten van Zwartsluis ondervond echter, dat er bij de notabelen, laat staan de kleine schipperij ter plaatse, weinig of geen belangstelling bestond. Integendeel!Hoe dan ook: het maatschappelijk kapitaal werd voltekend en Van Diggelen kreeg voor een periode van drie jaar verlof om de directie te kunnen voeren over de uitvoering van de werken. De uitvoering vor-derde gestaag en de vaargeul bleek inderdaad door natuurlijke werking te verdiepen met acht à twaalf centimeter. In 1848 werd het werk voltooid met de aanleg van de haven Kraggenburg. De naam was gekozen vanwege de speciaal aangevoerde kraggen, die met hun wortels de leidammen verstevigden.

In 1846 was een concepttarief vastgesteld voor een tol ‘bij den tonneninhoud’ op het Zwarte Water, waartegen echter al spoedig verzet rees. De kleine schippers meenden namelijk dat een tol naar diep-gang voor hen veel voordeliger zou uitpakken. Nog voor de concessie was verleend, hadden 88 Meppeler schippers al een verzoek ingediend om hun belangen en die van honderden andere schippers op de Zui-derzee te erkennen. Desondanks werd bij koninklijk besluit van 4 juli 1848 een tarief vastgesteld, dat per 1 januari 1849 zou ingaan. Alles leek nu in kannen en kruiken, maar de realiteit was anders.De schippers lieten het er niet bij zitten. Onder aan-voering van hun voorman Willem Jan Schuttevâer en voorzien van juridische bijstand van de liberaal mr. L. Oldenhuis Gratama uit Assen trokken zij ten strijde. Een lange reeks van pamfletten, brochures en boekjes volgde. Oldenhuis Gratama publiceerde in 1848 een boekje over ‘De Tolkwestie’, waarin hij tot de conclusie kwam, dat de regering, ten koste van de schippers en de veerlieden teveel was meegegaan met ‘het eigenaardig toegepast nijverheidsbelang van Zwolle’.Ook vanuit andere kringen kwamen protesten tegen de werken op het Zwarte Water. Alle protesten bij elkaar konden echter niet voorkomen dat de tol toch inging. Maar het laatste woord daarover was gesproken, noch geschreven!

Zwartsluis tegenTwee oorspronkelijke aandeelhouders van de Maat-schappij, Willem Jan Schuttevâer, schipper, koopman en lid van de gemeenteraad in Zwolle, en Johan Rudolph Thorbecke, sinds eind 1849 minister van Binnenlandse Zaken, speelden een belangrijke rol in het scenario dat zich vanaf dat jaar ontvouwde. Tijdens een vergadering van Welvaart stelde Sloet in 1850 nog opgewekt vast, dat ‘het groote werk’ van het Zwolse Diep, ondanks ‘velerlei tegenkanting’, geheel was voltooid.Burgemeester Van Setten van Zwartsluis bleef tegen-stander van het project. Wat niet verwonderlijk was, want in zijn dorp leefden de meeste bezwaren. Velen vonden er namelijk een bestaan in het lichten van de schepen op de Zuiderzee en bovendien leverde de haven Kraggenburg concurrentie voor de nering van de Sluzigers. De problemen ontstonden ook door de inspraak, aldus het jaarverslag, waarbij ‘alle mogelijke besturen en collegiën’ hun zegje konden doen. Met anonieme drukwerken werd opgeroepen te ageren tegen de tol en zo ontstond een beeld alsof alleen Zwolle belang zou hebben bij de zeehaven. Het werd een strijd van ‘de groote Heeren’ tegen ‘de arme schipperij’; een denkbeeld dat niet geheel vrij was van ‘socialistische strekking’. Het klonk voor de heren van Welvaart als een vloek in de kerk. Ook werd het een strijd van Overijssel tegen Drenthe, temeer daar het provinciaal bestuur van de buurprovincie verzoekschriften naar de regering stuurde, waardoor het protest ‘eene kleur van wet-tigheid bekwam.’

Oninbare tolVoor de beleggers leverden de aandelen ondertussen vrijwel geen cent dividend op, omdat de tolgelden ondanks soepele regelingen bijna geheel oninbaar waren. Al op 26 juli 1849 was in de Tweede Kamer een rekest besproken van H.J. de Vries en 336 andere binnenlandse of kleine schippers uit Overijssel en Drenthe. Zij protesteerden daarin tegen de tol die ze moesten betalen als ze het Zwolse Diep wilden passeren. Volgens de rekwestranten werd die tol ten onrechte en onwettelijk geheven. Zij stelden dat zij als kleine schippers geen direct belang hadden bij de uitdieping van deze vaarweg. De veengraverij en de turfhandel in Overijssel en Drenthe hadden juist zwaar te lijden onder de nieuwe tolheffing en zouden eraan ten gronde gaan. En dat terwijl de Maatschappij alleen maar in het leven was geroepen om ervoor te zorgen dat schepen met een grotere diepgang Zwolle konden bereiken.In de Tweede Kamer ontspon zich al direct een levendige discussie. Het verzoekschrift kwam ei-genlijk neer op de aanvraag voor een parlementaire enquête, maar de wet die dit mogelijk moest maken was op dat moment nog niet gereed.Sloet was uiterst verontwaardigd over het gedrag van de schippers, die drie jaar lang hadden verdiend aan de aanleg van de werken voor het Zwolse Diep en nu konden varen waar en wanneer dat vroeger niet kon. Ook voor de klacht van Provinciale Staten van Drenthe, dat zij na de verlening van de concessie niet verder bij de activiteiten waren betrokken, had hij weinig of geen begrip.Nog een tegenstander hadden Sloet en de heren van de Maatschappij, cq. Welvaart: Thorbecke, wiens naam toch had geprijkt op de lijst van intekenaren uit 1843. Sinds eind 1849 minister van Binnen-landse Zaken, zorgde hij er bij koninklijk besluit van 23 december 1850 voor, dat het toltarief werd verlaagd.Protesten van de directie mochten niet baten. In plaats daarvan honoreerde de minister een andere

wens van de schippers. Hij liet een rapport uitbrengen over het onderhoud van de werken. Het pakte we-derom ongunstig uit voor Sloet c.s. ‘Wanneer thans, zooals de maatschappij schijnt te verlangen, het onderhoud door een subsidie van Rijkswege wordt bestreden, dan zou de schatkist eigenlijk de rente der aandeelhouders betalen’, was de conclusie.En er was nog een derde slag die Thorbecke toebracht aan de Maatschappij. Hij zette de parlementaire enquête door, waarbij in september 1856 het reilen en zeilen rond het Zwolse Diep uitvoerig ter discus-sie werd gesteld.

Parlementaire enquêteOp 14 december 1855 diende de Drentse parlemen-tariër mr. P. van der Veen bij de Tweede Kamer een voorstel in ‘tot het houden eener enquete omtrent de uitvoering van de concessie tot landaanwinning en verdieping van het vaarwater op het Zwolsche Diep’. In april 1856 ontving de Kamer een adres dat was ondertekend door 156 schippers en nog diezelfde maand werd besloten tot het houden van een parle-mentair onderzoek. Tussen 21 juli en 13 september 1856 werden in deze eerste volledige parlementaire enquête uit de Nederlandse geschiedenis in totaal 29 personen ondervraagd door een Kamercommis-sie onder voorzitterschap van mr. J.K. baron van Goltstein. Voor- en tegenstanders kregen het woord. Zo verschenen bestuurders en aandeelhouders van de Maatschappij, een tolgaarder, ingenieurs van diverse rang en stand, ambtenaren, burgemeesters, gemeen-teraadsleden, waterschapbestuurders, kooplieden, handelaren, verveners en andere ondernemers, een particuliere, beurt- en turfschippers en een kapitein voor de vijfkoppige commissie; soms in meerdere hoedanigheden.

Voor- en tegenstandersTot de voorstanders van de tolheffing behoorde, het zal geen verbazing wekken, de president van de Maatschappij, Johan Christiaan van Haersolte van Haerst, burgemeester van Zwollerkerspel. Hij bestreed ten stelligste dat de Maatschappij verplicht zou zijn het vaarwater op een diepte van 2,20 me-ter te brengen en haalde ook een gesprek aan met Schuttevâer, waaruit moest blijken dat de tol niet te hoog was in verhouding tot de gewonnen dagen. De haven van Kraggenburg voldeed in zijn ogen zeer goed. Hij zei verheugd te zijn over de enquête, omdat de uitslag de waarde van de Maatschappij zou doen toenemen. ‘De schrijvers, zoowel voor als tegen de Maatschappij, hebben beiden overdreven, en men moet niet voorbij zien, dat een onberaden vriend evenveel kwaad kan doen als de hevigste vijand.’Johannes Zeehuizen jr., burgemeester van Gene-muiden, aandeelhouder en actief lid van ‘Welvaart’, was eveneens lovend over de situatie. Hij noemde de toestand van het Zwolse Diep, ‘een van de treurigste dingen die in Overijssel en Drenthe voor handel en scheepvaart bekend waren’. Uit zijn jeugd herinnerde hij zich, hoe kinderen van het ene naar het andere

aan de grond zittende schip klommen om te spelen, terwijl er ladingen aan boord waren die eigenlijk naar Amsterdam of elders moesten. De schipperij die in 1856 had geklaagd over de tol, vroeg toen juist om verbetering van het vaarwater. De schepen hadden volgens hem voordeel bij de werken, ook bij de haven van Kraggenburg, die in tijden van nood zelfs ‘Klein Schokland’ werd genoemd. Als oorzaak voor het niet functioneren van het jaagpad noemde hij het geringe gebruik, waardoor het niet rendabel was voor de Maatschappij.Toen aan Van Diggelen werd gevraagd naar de kwa-liteit van het jaagpad, dat niet geschikt zou zijn voor paarden, vertelde hij, dat hij op een gegeven moment de paarden van zijn eigen rijtuigen had laten uitspannen, er op was gaan zitten en zo een kofschip naar Kraggenburg had getrokken, hoe-wel de schipper had gezegd dat het jaagpad niet te gebruiken was. Hij bood aan het kunststukje desgewenst te herhalen.De tegenstanders kwamen met heel andere verhalen. Willem Jan Schuttevâer noemde tal van voorbeelden - ook uit zijn jeugd, waarin hij met zijn ouders voer - om te illustreren dat de verbeteringen weinig effect hadden gehad, zeker bij aflandige oostenwind in de winter. Bovendien zouden de schepen veel last hebben ondervonden bij het laveren en hij noemde daarvan enkele voorbeelden.Een andere tegenstander, Johannes van Setten - burgemeester van Zwartsluis en tevens opgeroe-pen als waterschapsbestuurder en kenner van de schippersstand - beweerde dat het water als resultaat van de werken van de Maatschappij slechts één Amsterdamse voet (circa 28 centimeter) dieper was

geworden. Kraggenburg achtte hij geen goede lig-plaats voor de schepen, zeker niet in de winter en het jaagpad vond hij ongeschikt voor paarden.Alleen de schepen met meer dan vijf voet diepgang konden volgens Van Setten verplicht worden een matige tol te betalen, maar dan naar diepgang. Voor de kleinere wogen de voordelen niet op tegen de kosten. De schepen op het Meppeler Diep, die vanaf de Smilde en de Hoogeveense vaart kwamen, had-den hoogst zelden een diepgang van meer dan 4,50 voet en zouden er dus buiten vallen. De afwatering van de Staphorster polder had in zijn ogen sterk te lijden van de verhoogde waterstanden op het Zwarte Water.

Jaagpad onbruikbaarRudolf Albertus Kerkhoven, vervener aan de De-demsvaart, rekende voor dat de schipper van een turfpraam van gemiddeld 65 ton na aftrek van alle

kosten ongeveer 400 gulden per jaar overhield. Als hij jaarlijks ongeveer twintig reizen over de Zui-derzee maakte, was hij, als hij leeg terugkwam, ondanks de verlaging van het tarief in 1851 nog steeds ongeveer 26 gulden per jaar kwijt voor de tol. Volgens Kerkhoven in verhouding ‘eene zeer aanzienlijke uitgave’.Antonius Petrus Gerhardus Hens, wijnkoper en ‘zee-handelaar’ en tevens directeur van de Stoomboot-maatschappij te Zwolle, vond dat de tol vooral op de handel drukte, omdat de schippers de tol- en brug-gelden doorberekenden. Schippers die later spraken ontkenden dit echter, omdat ze het zich vanwege de concurrentie niet konden permitteren.De eerste schipper die zelf aan het woord kwam, Pieter van Herwaarden, klaagde vooral over de moeilijkheden bij het laveren. ‘Als men tusschen de kribben regt tegen den wind in moet laveren, dan is dat zeer lastig’, vond hij. ‘Wij verslijten meer zeilen tusschen de kribben dan in zee; dat kleine eind tusschen de kribben kost ons aan zeilen en tuigaadje met slecht weer meer dan de reis van Schokland naar Amsterdam.’Zijn collega’s hadden soortgelijke klachten en meld-den dat ze weinig of geen profijt hadden van de grotere diepgang en dat de tol een grote aanslag betekende op hun inkomen. Van het jaagpad maakten zij geen gebruik.Kapitein Wessel Meeter van de Zwolse stoomboot daarentegen was graag bereid tol de betalen, want de schepen van zijn maatschappij konden blijven varen, omdat het water dieper was geworden. Anders was de maatschappij opgehouden te bestaan.

OnduidelijkHet resultaat van alle ondervragingen leidde uitein-delijk tot een rapport van 224 pagina’s, dat op 13 september 1856 door de commissie van onderzoek werd uitgebracht. Ondanks alle inspanningen bleven de nodige vragen bestaan. Zo was bijvoorbeeld niet duidelijk geworden hoe nu precies de diepte van het vaarwater was geweest vóór aanvang van de werken. Alleen Van Diggelen had onderzoek laten doen, maar de resultaten daarvan leidden in 1856 niet tot een eensluidend antwoord. Ook bleef er verschil van mening bestaan over de vraag hoe diep het water volgens de concessie van 1844 had moeten worden. Wel leek iedereen het erover eens, dat de diepte iets was toegenomen. ‘Ten gevolge van den hoogeren waterstand, die thans op het Zwolsche Diep wordt aangetroffen’, stelde de commissie vast, ‘die niet enkel het gevolg is der verdieping, maar ook van de meerdere opstuwing van water, is de vaart voor zeeschepen veel gemakkelijker geworden.’ De kofschepen konden ook verder doorvaren en hoefden minder te worden gelicht. Voor de beurt- en vrachtschippers die geen eigen handel dreven, vormde de tol daarentegen een behoorlijke aanslag op hun inkomen, die voor hen de concurrentie met de stoomboten zwaarder maakte.De hogere waterstanden op het Zwarte Water als gevolg van opstuwing tussen de leidammen werden eveneens als een probleem erkend.

UitslagDe uitslag van de enquête kan moeilijk als positief voor de Maatschappij worden beschouwd, ook om-dat de commissie het voorstel deed de tolheffing op basis van de tonnage te vervangen door een tol naar de diepgang, hetgeen een teruggang in de inkomsten zou betekenen.Nadat de Tweede Kamer in mei 1857 de conclusies van de enquête aan de regering had aangeboden, voerde de schipperij de druk op. Eind 1858 richt-ten 178 schippers zich tot de Kamer, aangezien de regering nog steeds geen standpunt had ingenomen. Thorbecke, sinds april 1853 weer Kamerlid, verweet zijn collega’s dat zij een te afwachtende houding aannamen en drong bij de regering verschillende keren aan op antwoord.

Victorie voor SchuttevaêrOp 25 mei 1862 werd bij koninklijk besluit plotseling bepaald dat de tol op het Zwolse Diep voortaan niet meer naar de tonnenmaat, maar naar de diepgang van de schepen zou worden geheven. Het nieuwe tarief stelde de Maatschappij voor grote problemen, want de inkomsten zouden hierdoor sterk gaan dalen. Willem Jan Schuttevaêr had bij die beslissing een voorname rol gespeeld. In het begin van de jaren vijftig had hij zijn voormalige stad- en zelfs buurtge-noot al eens aangesproken op het financiële nadeel dat de kleine schippers ondervonden door tolhef-fing op de tonnenmaat. Toen Thorbecke opnieuw minister werd, was Schuttevaêr er als de kippen bij om hem te feliciteren. Tegelijkertijd herinnerde hij hem aan de wenselijkheid van een tolheffing naar diepgang. Korte tijd later kreeg hij het verzoek zich te melden bij de commissaris des konings, die van de minister een brief had gekregen over de kwestie. Schuttevaêr adviseerde om schepen tot een diepgang van 1,40 meter tolvrij te laten varen. Tijdens een tweede bezoek aan Thorbecke bracht hij dat cijfer, na protesten van de heren van de Maatschappij, die uit wilden gaan van een diepgang van 1,12 meter, terug tot 1,30 meter. Hij nam aan dat de meeste kleine schepen dan nog wel tolvrij konden varen en besefte dat een andere minister dan Thorbecke hem wel eens minder gunstig gezind kon zijn. Schuttevaêr had de juiste tactiek gehanteerd. De protesten van de Raad van Administratie van de Maatschappij haalden niets uit en de tol ging per 1 augustus 1862 in.‘De heren van Welvaart konden Thorbecke’s bloed wel drinken en vroegen zich af of hij stapel was geworden!’ Hoe de relatie tussen ‘Welvaart’ en Thorbecke was, valt ook af te leiden uit een relaas van Schuttevaêr, die schreef dat de heren Thorbecke met alle genoegen naar Suriname zouden hebben geëxpedieerd om er bomen te hakken of naar Losser, om daar in de steengroeve te gaan werken. Het jaarverslag van ‘Welvaart’ over 1862 spreekt eveneens boekdelen. De ‘animositeit’ van de minister, zo werd geconcludeerd, had gezorgd voor het verlies van een maatschappelijk kapitaal van 350.000 gulden, dat moest worden gedragen door de aandeelhouders. Enig dividend werd niet meer uitgekeerd.De haan van Schuttevaêr had victorie gekraaid.

Bastion in de polderUiteindelijk, Thorbecke was inmiddels overleden, nam het Rijk bij overeenkomst van 26 en 29 ja-nuari 1875 de werken van de Maatschappij voor het Zwolse Diep en alles wat erbij hoorde over. Het doel en de naam werden veranderd in ‘Maat-schappij ter bevordering van landaanwinning op de vlakte van het Zwolsche Diep’. De tapijtindustrie in Genemuiden zou er wel bij varen, anders dan Zwolle, dat uiteindelijk nooit een echte zeehaven is geworden.Anno 2009 zijn hier en daar in het land van de Noordoostpolder nog enkele restanten te zien van de kribben én van de voormalige haven Kraggenburg, als ware het een bastion in de polder. .

De grote overwinning van Willem Jan Schuttevaêr

Waarom Zwolle geen zeehaven werd

De bevaarbaarheid van het Zwarte Water vormde in 1856 aanleiding voor de eerste volledige parlemen-taire enquête in de Nederlandse geschiedenis. Thor-becke’s Grondwet van 1848 had dit politieke middel mogelijk gemaakt. Er was er al een gedeeltelijke enquête geweest over de Zoutwet, maar in 1856 werden alle registers opengetrokken en vonden ook uitvoerige verhoren plaats.

Door Wim Coster

Mr. B.W.A.E baron Sloet tot Oldhuis was voorzitter van de ‘Overijsselsche Vereeniging tot ontwikkeling van provinciale welvaart’ en initiatiefnemer van het gewraakte plan de bereikbaarheid van Zwolle voor grote schepen te verbeteren en daarvoor tol te gaan heffen.

~Met jaarinkomen van 400 gulden

was 26 gulden een hoge tol

~

~Ook Schuttevaêr had aandelen

in het Zwolsche Diepproject

~

Wim Coster is verbonden aan het Historisch Centrum Over-ijssel. In oktober 2008 promo-veerde hij aan Wageningen Universiteit bij prof. dr. P. Kooij op het proefschrift ‘Baron op klompen. Mr. B.W.A.E. baron Sloet tot Oldhuis (1807-1884) aan de hefboom tot welvaart.’ De bijgaande tekst is geba-seerd op de paragraaf ‘Zwolle aan zee’ uit dit boek, pp. 176-192. Wageningen/Groningen (NAHI) 2008. Prijs € 24 incl. verzendkosten. Zie voor een digitale versie: http://library.wur.nl/wda/dissertations/dis4511.pdf

Johan RudolphThorbecke (1798-1872).

Willem Jan Schuttevaer (1798-1881).

congres koninklijke chuttevaer 2009Weekblad Schuttevaer Zaterdag 6 juni 200920

Alleen vet gedrukte voorstellen worden op het congres behandeld.

2009-001 Noord-ZeelandDe houten palen ter hoogte van Lex-mond tussen de kribben laten ver-wijderen en vervangen door een rij stenen. Dit voorstel is voorgelegd aan de afdeling Utrecht.

2009-002 Noord-ZeelandAan de noordzijde in de voorhaven van het Naviduct ligplaatsen voor overnachting realiseren en de plaat-sen aan de zuidzijde aan de drijven-de steiger, eveneens vrijgeven voor overnachting. Dit voorstel is voorge-legd aan de regiovertegenwoordiger IJsselmeer.

2009-003 Noord-ZeelandBij watersportverenigingen er op aandringen dat de boot zodanig wordt ingericht dat de stuurman te allen tijde zicht heeft op tegemoet-komende vaart. Een dergelijk voorstel is heel moeilijk uitvoerbaar. Een dui-delijk en goede voorlichting bij de lo-kale verenigingen is hierbij van groot belang. Alleen door een verplichting is iets dergelijks mogelijk volledig uit te bannen. Het voorstel om een spiegel te installeren is al herhaalde malen aan de orde geweest maar heeft tot nu toe geen effect gehad. Het heeft met name te maken met het kweken van begrip voor elkaars positie. In het kader van het project ‘Varen doe je sa-men’ gebeurt hier wel heel veel aan. In de laatste film, die overigens aan alle leden van Schuttevaer is verstuurd, wordt duidelijk aandacht besteed aan het achterom kijken. Er vinden in het kader van het genoemde project veel-vuldig acties plaats en het uitbrengen van de film is zeker niet de laatste ge-zamenlijke actie. Bij een eerstvolgende vergadering van het project zulllen wij hier nogmaals aandacht voor vragen.

2009-004 Goeree-Over flakkeeOngeveer 5 km voor de inloop van het Volkeraksluizencomplex een meldpunt voor scheeps- en lading-gegevens creëren. In principe mag iedereen zich melden waar men wil. Wanneer men binnen bereik van de zender is, omstreeks 15 km, mag dit worden gedaan op het IVS-kanaal. Op het blokkanaal mogen geen IVS-meldingen worden gedaan. Voor alle duidelijkheid dit betreft dus kanaal 64. Het kan ook telefonische via nummer 0168-477500 of via BICS. Rijkswater-staat zal dit voorstel niet honoreren.

2009-005 Goeree-Over flakkeeEen AIS ontvanger plaatsen op de Volkeraksluizen, zodat het handma-tig labellen van schepen achterwege kan blijven. Een ander zal gereali-seerd worden. Men is bezig met het uitrollen van het transpondernetwerk.

2009-006 Goeree-OverflakkeeGeen overbodige tonnen in de Rijn neerleggen. De internationale afde-ling van Koninklijke Schuttevaer heeft regelmatig gesprekken over de beton-ning op de Rijn. Op deze wijze kunnen wij niet de gewenste actie onderne-men.

2009-007 Goeree-OverflakkeeOp de verkeerspost in Rotterdam pleiten voor gescheiden ruimtes per marifoonblokkanaal, waardoor overstemming van gesprekken met de verkeersleider niet meer moge-lijk is. Dit voorstel is besproken met de Werkgroep Binnenvaartbelangen Rot-terdam. De mensen die dit zo ervaren moeten hiervoor kenbaar wanneer (datum en tijdstip) dit plaats heeft ge-vonden. De WBR geeft dan opdracht de situatie na te gaan.

2009-008 Goeree-Overflakkee, Ter-neuzenHet tweede toplicht voor schepen > 110 meter per direct afschaffen dan-wel op de juiste hoogte voeren. Het voeren van het tweede toplicht voor schepen > 110 meter is niet langer verplicht. In het 9e wijzigingsbesluit van het BPR staat dat een tweede top-licht gevoerd mag worden in plaats van moet worden. Ook de vier meter waarop het tweede toplicht moest worden geplaatst, is losgelaten. Er staat nu alleen nog dat het tweede toplicht hoger geplaatst moet zijn als men dit wil voeren.

2009-009 Goeree-Overflakkee, De AmerDe vaarweg tussen Sassenplaat en de Volkeraksluizen weer op volle breedte betonnen. De reden is dat een en ander in overeenstemming is gebracht met de geul bij het slibdepot, waardoor een vloeiender vaargeul is ontstaan en meer ruimte ontstaan is voor recreanten. Overigens is de geul nog steeds 350 meter breed. Dit be-tekent ook dat er minder kosten ge-moeid zijn met het op diepte houden

van de vaargeul. Rijkwaterstaat is ove-rigens niet voornemens om de geul op volle breedte terug te brengen. De wijziging zou ook het kruisend verkeer moeten verminderen.

2009-010 Goeree-OverflakkeeHet 24 uur stand-by houden van minstens 1 RWS-boot voor ca-lamiteiten in de omgeving van Dordrecht-Oude Maas. Dit voorstel is waarschijnlijk ingediend naar aanlei-ding van het ongeval dat heeft plaats-gevonden met het ms Riad. Overigens is er altijd 24 uur per etmaal minstens één RWS-boot operationeel. Aan-nemende dat dit zo is, kunnen wij u berichten dat dit al uitgebreid is be-sproken met Rijkswaterstaatdirectie Zuid-Holland. De aanvaar tijd op zich is al eerder besproken. Deze zou in principe niet meer dan 30 minuten mogen bedragen. Echter wanneer dit wordt gehonoreerd betekent dit ook een forse aanslag op het budget waarbij, hoe naar dat ook klinkt, moet worden afgewogen of de budgetten hiervoor zouden moeten worden ge-bruikt. Zo bleek uit de eerder aange-haalde discussie met Rijkswaterstaat. Tijdens het regulier overleg met Rijks-waterstaatdirectie Zuid-Holland zullen wij opnieuw navraag doen naar de evaluatie van het genoemde ongeval. Dit is ons toegezegd.

2009-011Goeree-OverflakkeeErvoor zorgen dat brugwachters een betere en overzichtelijkere opstelling van de camera’s en beeldschermen krijgen zodat 1 burgwachter toch alle 3 de Zaanbruggen kan bedie-nen. Dit voorstel is voorgelegd aan de afdeling Zaanstreek met het verzoek de behandeling ter hand te nemen.

2009-012 Goeree-OverflakkeeOnderzoeken of voor het overpom-pen van de inhoud van slobtanks in tankauto’s een vergunning nodig is en of dit ten koste mag gaan van de capaciteit van de autoafzetstei-ger in ‘s-Gravendeel. De auto heeft een vergunning nodig om de inhoud van slobtanks te ontvangen. Dit staat echter buiten de functie van de auto-steiger in s’Gravendeel. Voor een au-tosteiger geldt dat er alleen de auto van en aan boord mag worden ge-nomen. Een voorstel van dit voorval maken heeft niet zoveel zin. Het enige dat moet worden ondernomen is dat

op het moment dat dit geconstateerd wordt, er melding van gemaakt wordt bij de verkeerspost in Dordrecht. Deze zal dan vervolgens handhavend optre-den.

2009-013 Goeree-OverflakkeeIn overleg met de havendienst/ha-venmeester in Dordrecht te komen tot een soepeler ligplaatsenbeleid tijdens de feestdagen. Het ligplaat-senbeleid in Dordrecht en omgeving wordt tijdens de feestdagen al soe-pel gehanteerd. Tijdens de afgelopen feestdagen periode is dat ook weer gebleken. De schepen lagen veel bre-der dan mocht. In de maand vooraf-gaand aan de feestdagen was voor veel locaties weer een nieuwe be-schikking uitgegegeven die uiteindelijk niet is gehandhaafd. Ons is eveneens bekend dat de afdeling Drechtsteden jaarlijks bij de bedrijven inventariseert of zij hun ligplaatsen tijdens de peri-ode tussen Kerst en Oud en Nieuw ter beschikking willen stellen. Het soepe-ler hanteren van het ligplaatsenbeleid is een vraag die wij formeel niet kun-nen stellen. Informeel dringt de afde-ling Drechtsteden hier jaarlijks in haar overleg met de havendienst op aan.

2009-014 Ouderkerk a/d IJsselHet plaatsen van borden bij de 3 nieuwe afloopsteigers aan het Bin-nen Spuikanaal te IJmuiden.Dit voorstel is voorgelegd aan de af-deling Amsterdam.

2009-015 Ouderkerk a/d IJsselHet slaan van meerpalen aan de binnenkant van de Roggebortsluis/Drontemeer. Dit voorstel is voorge-legd aan de regiovertegenwoordiger voor het IJsselmeer.

2009-016 Ouderkerk a/d IJsselHet uitbaggeren van het Markkanaal van 2,65 meter naar een diepte van 2,80 meter. Daarnaast het uitbagge-ren van de industriehaven in Breda. Dit voorstel is voorgelegd aan de afde-ling De Amer voor advies.

2009-017 Ouderkerk a/d IJsselHet creëren van een nieuwe afmeer-gelegenheid in de Buitenhaven in Vlissingen. Dit voorstel is voorgelegd aan de regiovertegenwoordiger van Zeeland.

2009-019 Ouderkerk a/d IJssel

Blijven strijden voor behoud en onderhoud van de ligplaatsen in Maarssen. Tijdens het overleg met de afdeling Utrecht en RWS Utrecht is dit voorstel opnieuw aan de orde ge-weest. De plaatsen zullen in elk geval pas weggehaald worden wanneer er vervangende plaatsen zijn. Er is ech-ter ook aangedrongen op het behoud van de plaatsen. Dit zal waarschijnlijk niet lukken. Het argument is dat het AR-kanaal hier te smal is.

2009-020 Ouderkerk a/d IJsselDe haven van IJzendoorn zodanig inrichten dat de schepen te allen tij-de weg kunnen komen. Dit voorstel zal nog nader worden doorgesproken met de afdeling. In principe moeten de schippers zelf de collegialiteit be-trachten om elkaar de ruimte te gun-nen om weg te komen, cq zo te gaan liggen dat iedereen de haven in- en uit kan komen.

2009-021 Ouderkerk a/d IJsselHet bewaken van afspraken die gemaakt zijn voor de afstand be-diende objecten. In dit voorstel wor-den twee concrete objecten genoemd, te weten de Schoorldammerbrug in het NH-kanaal en de sluis St. Andries. Schuttevaer is in principe voorstander van de afstandbediening maar heeft hier altijd de voorwaarde bij gesteld dat er binnen een half uur iemand ter plaatse moet kunnen zijn in geval van nood. Schuttevaer heeft ook aange-geven dat de verdere uitbreiding van de bediening op afstand van grote objecten even stil moest worden ge-zet. Inmiddels is een delegatie van het hoofdbestuur op de nieuw te bouwen centrale in Zeeland geweest om daar met eigen ogen te aanschouwen hoe een en ander werkt. Hier wordt de nieuwste apparatuur verwerkt voor de bediening in het donker bijvoorbeeld, zodat ook op die momenten goed zicht is op het object. Ten aanzien van dit voorstel is aan de afdeling Kop van Noord-Holland naar hun bevindingen gevraagd. Met betrekking tot Sint An-dries zijn ons veel gevallen van sto-ringen bekend. Rijkswaterstaatdirectie Limburg communiceert hier veelvuldig en direct over met ons. Van Rijkswa-terstaat Limburg hebben wij begre-pen dat het contract met de huidige aannemer loopt tot medio 2010. Tot die tijd kan er niets veranderd worden aan de aanrijtijd. Van het waterdis-

trict Nijmegen-Maas komt het bericht dat er bij St. Andries op dit moment nauwelijks of geen storingen meer zijn. Omdat nog steeds sprake is van regelmatige storingen in St. Andries is bij RWS kenbaar gemaakt dat dit mogelijk tot schadeclaims zal kunnen leiden. Rijkswaterstaat heeft aangege-ven dat dit heel begrijpelijk is en dat dit de relatie zeker niet zal schaden. Ook is aangegeven dat de veelvuldig optredende problemen niet in relatie staan met de afstandsbediening. Ook de afdeling Utrecht heeft tijdens de kadervergadering gevraagd de wijze waarop afstandsbediening wordt in-gevoerd te laten onderzoeken. Dit om-dat zij twijfel hebben aan het feit of de aannemers wel voldoende van el-kaar leren. Zij hebben voorgesteld hier een onderzoek naar te laten doen, dit heeft echter weinig zin omdat RWS te maken heeft met Europese aanbeste-dingen en dus ook met verschillende aannemersbedrijven moet werken.

2009-022 Ouderkerk a/d IJsselHet plaatsen van een bord dat aan-geeft over welke lengte de Pioniers-kade te Rotterdam vrij dient te blij-ven voor de functie van autosteiger. Het lijkt niet efficiënt om een dergelijk bord te plaatsen. In dat geval zou al snel minimaal 135 meter te allen tijde vrij moeten blijven. Het lijkt ons beter dat de schepen dit in onderling over-leg oplossen. Dit om zo optimaal mo-gelijk van de steiger en de ligplaatsen gebruik te kunnen maken. Wij hebben dit ook met het havenbedrijf opgeno-men en deze deelt onze mening. Ten aanzien van het watertappunt moet contact opgenomen worden met de brandweerkazerne, die nabij de kade gelokaliseerd is. In de afgelopen peri-ode is gebleken dat wanneer er water geladen werd, dat de mensen bij de brandweerkazerne die gebruik maak-ten van de douche ineens onder ko-kend heet water stonden. Het kraantje nam zoveel druk weg voor het gebruik van het water, dat nu is afgesproken dat de schippers die water willen la-den dat even moeten melden bij de kazerne. Zij zetten dan de stroom aan en kan het kraantje gebruikt worden.

2009-023 Ouderkerk a/d IJsselIn Lobith liggen de passagiers-schepen te dicht op de autosteiger, waardoor alle schepen die langer zijn dan 110 meter geen gebruik kunnen maken van de autosteiger. Dit is al eerder aan de orde geweest. Rijkswaterstaat is hier behept met een oude vergunning voor het ligplaats nemen op de steiger boven de auto-steiger. De vergunning zegt dat hier ligplaats mag worden genomen tot zes breed. Ook Rijkswaterstaat begrijpt dat dit, met name in deze tijd van het jaar, een probleem is, maar zij heeft vooralsnog geen middelen om hier wijziging in aan te brengen.

2009-024 GelderlandHet verbeteren van de berichtgeving door Delfzijl Radar en Ems Traffic over elkaars werkgebied. De heer Frans Bieze, regiovertegenwoordiger, heeft ons laten weten dat dit probleem mede op aandringen van Schuttevaer tot een nieuw overleg heeft geleid met de Oosterburen. Er is nu nauw overleg met het Ems Trafic Centrum. Binnen-kort zal in een folder de zaak nader verduidelijkt worden.

2009-025 GelderlandDe WBR vragen of het stuk kade aan de Noordzijde van de Maasha-ven dat niet is ingericht als ligplaats, mag worden gebruikt voor het aan en van boord zetten van auto’s. Dit voorstel is voorgelegd aan de WBR en deze heeft laten weten dat dit niet kan. Het genoemde stuk oever is eigen-dom van het OBR (ontwikkelingsbe-drijf Rotterdam). Er zijn in het verleden duidelijke afspraken gemaakt over het gebruik van de oever. Afmeren en/of het aan en van boord zetten van au-to’s mag hier niet.

2009-026 GelderlandBewerkstelligen dat de Franse au-toriteiten op het Elsazkanaal (Ca-nal d’Alsace) het groot vaarbewijs erkennen. Voor zover bij ons bekend mag men boven Iffesheim varen met het groot vaarbewijs.

2009-027 GelderlandRijkswaterstaat Oost-Nederland er op wijzen dat verdere ver-ruiming van de mogelijkheden om met zesbakduwstellen te va-ren tussen het Spijkse Veer en Woudrichem de veiligheid zeer ernstig schaadt. Rijkswaterstaat Oost-Nederland heeft laten weten dat wanneer er hinder ontstaat van zes-baksduwstellen een en ander aan de verkeerspost kenbaar gemaakt dient te worden. In dat geval kunnen zij mogelijk gericht en gefundeerd actie ondernemen.

AGENDA

Agenda voor de 160ste Algemene Vergadering van Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer in Hotel Zwartewater,De Vlakte 20 in Zwartsluis

Donderdag 4 juni8.30-09.45 uurInschrijving van deelnemers Algemene Vergadering

10.00-12.30 uurWelkomstwoord en opening huishoudelijke vergadering door de landelijk voorzitter mevrouw Jorritsma-Lebbink.Kort welkomstwoord door de voorzitter van de congrescommis-sie de heer Roelof Huls.Kort welkomstwoord door de burgemeester van de gemeente Zwartewaterland, dhr A.C. Hofland.

Agenda- herdenking overledenen;- ingekomen stukken en mededelingen;- goedkeuring verslag van de 159e vergadering te Amsterdam;- goedkeuring jaarverslag 2008;- verslag van de penningmeester over het verenigingsjaar 2008;- verslag van de financiële commissie bestaand uit de heren: J.P. van de Wolfshaar, J.H. Struijk en H.P. Versluis;- aanwijzing financiële commissie 2010, de heer J.P. van de Wolfshaar treedt af.- begroting 2009 en meerjarenraming;- contributie 2010/ HB-voorstel 1;- verkiezing hoofdbestuursleden, aftredend en herkiesbaar zijn de heren Dijkstra, Nobel en Hoogendoorn;- HB-voorstellen- Behandeling voorstellen;- Rondvraag

12.30-13.30 uurLunch

13.30-14.00 uurJaarrede door de voorzitter, mevrouw A. Jorritsma-Lebbink.

14.00-17.00 uurBehandeling van het thema ‘Verleden, heden en toekomst’ onder leiding van de voorzitter.

14.00-14.20 uurBekijken film ter inleiding van het onderdeel ‘Verleden’.

14.20-14.40 uurToespraak door de heer J. Klaasen, gedeputeerde Verkeer en Vervoer van Overijssel.

14.40-15.00 uurToespraak door mevrouw T. Bodewes, directeur Scheepswerven Gebr. G. en H. Bodewes BV.

15.20-16.30 uurForumdiscussie met de zaal aan de hand van stellingen.

17.30-19 uurVaartocht en receptie namens het college van Zwartewaterland aan boord van het mps Rheinkönigin. Het schip ligt gemeerd aan de Havendijk te Zwartsluis en zal varen van 17.30 tot 19.00 uur.

19.30-24.00 uurDiner in het Hotel Zwartewater.

Vrijdag 5 juni10.00-13.30 uurVaartocht en lunch aan boord van het mps Rheinkönigin.

13.30-16.30 uurOnthulling Nationaal Binnenvaartmonument

Congres in teken van verleden heden en toekomst Schuttevaer

Het zal geen verrassing zijn dat gekozen is voor dit thema. Immers de Koninklijke Schuttevaer houdt op 4 en 5 juni niet alleen haar jaarlijks congres, ofwel de Algemene Vergadering, maar viert ook haar respectabele 160-jarig bestaan. Het congres zal er dan ook iets anders uitzien dan andere jaren. Met name de tweede dag zal een minder formele invulling krijgen.

Koninklijke Schuttevaer neemt u eerst door middel van een film mee terug in de geschiedenis, en legt de nadruk op de ontstaansgeschiedenis van Schuttevaer. Met een speciaal voor dit doel gemaakte film neemt ‘huiscineast en Schut-tevaerder in hart nieren’, Robert Zwiers, de congresdeelnemers mee langs de plaats waar de ketting werd doorgevaren en andere historische plaatsen. In de film eveneens leden en zoon Marius van Dam van wijlen oud-voorzitter meester Van Dam. Zij vertellen wat Schuttevaer voor hen betekent.Voorts is Job Klaasen, gedeputeerde van de provincie Overijssel, bereid gevonden in te gaan op de vaarwegen en de ontwikkelingen daarin. Zo legt hij een link met de vaarwegen die zo van invloed waren op het ontstaan van de vereniging en geeft hij een beeld van het vervoer over water in zijn regio en de vaarwegen.

DebatIn het laatste gedeelte van het thema - de toekomst - geeft Tecla Bodewes, directeur van Bodewes Scheepswerven in Has-selt en Meppel, haar visie op de bouw van nieuwe kleine schepen en de haalbaarheid hiervan. Hier licht een link met het vorig jaar uitgebrachte rapport ‘De toekomst van het kleine schip’. Hierin zijn 21 acties opgenomen waar de brancheor-ganisaties gezamenlijk aan werken en die ertoe moeten leiden dat het kleine schip voor de bedrijfstak behouden blijft en waar mogelijk nieuw leven wordt ingeblazen.Koninklijke Schuttevaer verwacht dat bovenstaande voldoende gesprekstof zal opleveren voor een levendig debat met de congresdeelnemers, onder wie zich mogelijk ook staatssecretaris Tineke Huizinga zal bevinden.

VOORStellen COngReS 2009

Weekblad SchuttevaerZaterdag 6 juni 2009 21congres koninklijke chuttevaer 2009

2009-028 GelderlandDe kilometeraanduiding op het Am-sterdam-Rijnkanaal verbeteren. Dit voorstel is voorgelegd aan Rijkswater-staatdirectie Utrecht. Zij zullen de zaak onderzoeken. Er waren nog niet eer-der klachten over geweest.

2009-029 Hardinxveld-GiessendamSluis Limmel in de midden van de zuiderlijkste brug voorzien van een doorvaartlicht of in het midden voorzien van een witte streep. Een en ander is voorgelegd aan het water-district Maastricht Maas van de direc-tie Limburg. Een en ander zal aan de hand van ingezonden foto’s door een lid, nader worden onderzocht.

2009-030 TerneuzenHet Westerscheldereglement art. 23 lid 5 zodanig wijzigen dat een kop-pelverband identiek verlicht moet worden als volgens het BPR/RPR. Dit voorstel is voorgelegd aan de re-giovertegenwoordiger Zeeland ter be-handeling in de commissie.

2009-032 De AmerDe ligplaatsen voor en door de sluis Gaarkeuken bij Terhorne en aan de binnenzijde van sluis Lemmer ge-schikt maken om grotere schepen veilig te laten afmeren en zo moge-lijk uit te rusten met een autoafzet-plaats. Dit voorstel is voor behandeling voorgelegd aan de regiovertegen-woordiger van Noord-Nederland, de heer Bieze. Hij heeft laten weten dat de opmerkingen zijn doorgegeven aan de provinciale beheerders. Voor een deel zal het worden meegeno-men in het opwaarderen van de vaar-weg, voor een deel zal het extra zijn, waarvoor momenteel geen budget is. Er ligt een rapport van RWS over lig-plaatsen, waarin geconstateerd wordt, dat de behoefte aan lig- en overnach-tingsplaatsen niet zo groot zou zijn. In het kader van het project betreffende scheepvaartverkeermanagement probeert Schuttevaer meer ruimte te creëren. Het heeft de aandacht van Schuttevaer en de twee provincies.

2009-033 De AmerWijzigingen in het waterpeil van sluis Ivot Ramez vooraf duidelijk commu-niceren. Inmiddels is een reactie ont-vangen van de VBR. Zij hebben laten weten dat wanneer de electriciteits-centrale werkt dit direct merkbaar is. Het waterpeil is normaliter 6.00 meter. Wanneer de centrale werkt mag het peil nimmer beneden de 5,90 meter of boven de 6,20 meter komen. De waterstand mag maximaal 20 cm fluctueren en is normaal ongeveer 6,05 meter. Wijzigingen in het water-peil zijn vooraf niet te communiceren, zo laat de VBR ons weten.

2009-035 De AmerDe maximaal toegestane snel-heid bij veerponten op de Maas verhogen, dit zeker bij afvoeren van meer dan 1000 kubieke me-ter per seconde. Recent overleg heeft geleerd dat de borden waarbij de snelheid op 9 kilometer is gesteld, op de locaties waar de proef met het vervangen van kabelponten door gier-ponten, weggehaald zullen gaan wor-den. Dit omdat de proef met de gier-pont geslaagd kan worden genoemd. Dit voorstel is hiermee afgehandeld.

2009-036 De Amer, UtrechtMeer controle uitvoeren op hin-derlijke verlichting aan boord van schepen. Dit voorstel betref-fende hinderlijke verlichting is wettelijk zeer goed geregeld. Het gaat hierbij om het (gewenst) goed handhaven van deze problematiek. Toegestane verlichting is wettelijk goed geregeld. Dit voorstel uitvoeren betekent vragen om handhaving. Tot nu toe is het be-leid van de vereniging altijd geweest ‘geen controle over de eigen bedrijfs-tak afroepen’. Naar aanleiding van onder meer dit voorstel is dit opnieuw voorgelegd. Het hoofdbestuur blijft bij haar standpunt in deze.

2009-037 De AmerDe golfhoogte-waarschuwingen eveneens uitgeven bij zandwin-ningsplaatsen op het IJsselmeer. Dit voorstel is niet realiseerbaar aldus regiovertegenwoodiger De Weerd. Hij heeft dit besproken met de beheer-der.

2009-039 UtrechtEr op toezien dat de firma Markerink te Lobith geen beslag legt op de lig-plaatsen voor algemeen gebruik. Dit betreft de in beheer zijnde overnach-tingshaven bij Rijkswaterstaatdirectie Oost-Nederland. Een voorstel hiervan maken is niet zo effectief. Uiteraard is het houden van toezicht in de haven dagelijks werk van de beheerder. Het melden van ongeoorloofd liggen kan het beste plaatsvinden bij de mobiel verkeersleider of bij de verkeerspost. Wij verzoeken u dan ook de betrok-

kene die dit voorstel heeft ingediend te melden dat, hij dit het beste bij con-statering bij de mobielverkeersleider of de verkeerspost kan aangegeven.

2009-040 UtrechtTe komen tot één voertaal buiten de landstaal van het gebied waar men zich bevindt. Binnen het ONZB/OTVB (overleg nautische zaken binnenvaart en overleg technische zaken binnen-vaart) vinden regelmatig discussies plaats over het mogelijk invoeren van één voertaal. Dat er op enig moment mogelijk één voertaal zal worden in-gevoerd zal zeker in de verre toekomst aan de orde zijn. Het gremium waarin dit wordt behandeld is het ONZB/OTVB. Hierin zijn wij betrokken dus blij-ven op de hoogte van ontwikkelingen in deze.

2009-041 UtrechtToestaan dat koppelverbanden leeg van en naar de werven in Meppel en Zwartsluis mogen varen.Dit voorstel is voorgelegd aan de be-heerder (provincie Drenthe).

2009-042 UtrechtEen vaargeul betonnen het Ketel-meer, te weten van de Ketelbrug tot aan de inloop van de Schokkerha-ven.Regiovertegenwoordiger De Weerd, regiovertegenwoordiger, laat weten dat een en ander gerealiseerd zal worden.

2009-043 WerkendamAan de bovenkant van sluis Driel op de startplaats altijd een lengte van minimaal 110 meter vrijhouden voor de afvaart. In 2005 is een voorstel ge-daan om boven de sluizen Driel en Amerongen de wacht/overnachtings-plaatsen met 200 meter verlengen en een afloop naar de wal maken. RWS Oost-Nederland heeft dit meegeno-men in het plan voor de renovatie als een combinatie van wacht- en opstel-plaatsen. Men zou dan in de toekomst ook gebruik kunnen maken van de plaatsen als overnachtingsplaats. Wij hebben dit voorstel opnieuw aan RWS Oost-Nederland voorgelegd.

2009-044 WerkendamOude scheve paal in de vluchthaven van Gorinchem bij de blauwe ke-gelligplaats verwijderen. Dit voorstel hebben wij voorgelegd aan Rijkswa-terstaat Zuid-Holland.

2009-045 WerkendamDe Van Cauwelaersluis gaat in re-novatie, waardoor hij drie jaar niet in gebruik is voor de binnenvaart. In deze periode de Boudewijnsluis al-leen gebruiken als binnenvaartsluis. De Internationale Afdeling van Konink-lijke Schuttevaer heeft dit in behande-ling, maar op een andere wijze dan u voorstelt. Zij zal het voorrangsrecht voor het schutten van zeevaart, dat in nagenoeg alle gevallen gehanteerd wordt, aanvechten. Bijvoorbeeld: een coaster geladen met containers mag geen voorrang hebben op een kop-pelverband dat veel meer containers in heeft. De IA streeft ernaar om het voorrangsrecht niet te hanteren ten tijde van de stremming van de Van Cauwelaersluis.

2009-046 WerkendamToestaan om op de remming van de keersluis in de monding van het dooie Maasje te mogen liggen om te wachten als men in de haven van Waspik moet lossen. Wij hebben dit voorstel, evenals voorstel 2009-048, ter behandeling voorgelegd aan de afdeling De Amer.

2009-047 WerkendamHogere meerpalen of een kleinere bolder bovenop de bestaande paal en een betere afloop aan beide zij-den van de palen voor de sluis in Gaarkeuken maken. Regiovertegen-woordiger Bieze heeft laten weten dat deze zaken al langere tijd op de rol staan. Een en ander zal definitief wor-den opgelost als alles rond sluis Gaar-keuken op klasse Va is gebracht. De afdeling en de heer Bieze proberen dit nog naar voren te halen uit oog-punt van de veiligheid, wellicht ziet de nieuwe gedeputeerde hier meer prio-riteit in.

2009-048 WerkendamDe afmeergelegenheid aan de los-wal in Waspik verbeteren. De afde-ling De Amer heeft laten weten dat het bedrijf ter plaatse nieuwe palen bij de loswal laat plaatsen. Er zal ook een aantal meerstoelen worden geplaatst.

2009-049 WerkendamMeer binnenvaart mee laten schut-ten met de Westsluis in Terneuzen. De afdeling Terneuzen, regiovertegen-woordiger J.C.J. de Vries en een verte-genwoordiger van het NTC hebben re-centelijk met de beheerder gesproken over het schutten van de binnenvaart

in de westkolk. Wanneer het overleg hierover is afgerond zullen wij alle af-delingen in kennis stellen van het re-sultaat. De heer De Vries laat weten dat er inmiddels voor het schutten in de westkolk een nieuwe regeling is. Deze is 15 mei ingegaan. Er zal een stuk op de website worden geplaatst en er wordt de komende tijd een fol-der uitgegeven.

2009-050 WerkendamOp het Amsterdam-Rijnkanaal bij diverse bruggen de verlichting aan-passen. Wij hebben dit voorstel ter behandeling voorgelegd aan de afde-ling Utrecht. A: de huidige verlichting is gekoppeld aan de straatverlichting waardoor het probleem zou moeten zijn opgelost. B: het oranje onderdoor-vaartlicht is er bij de Hoogerweidebrug. C: deze brug is voorzien van wit-groen borden, die de begrenzing in hoogte aangeven. Wel is duidelijk gemaakt dat de pijler te fel is verlicht. Bij gebruik van de radar wordt deze in de praktijk teruggedraaid naar 300 meter. D: ook deze brug is voorzien van groen-wit begrenzingsborden. Of een oranje on-derdoorvaartlicht dan nog strikt nood-zakelijk is zal worden bezien. Over het algemeen heeft men geconstateerd dat er nogal wat verschillen zijn in de markering op het AR kanaal. Men is voornemens alle markering onder de loep te nemen en deze zoveel moge-lijk te uniformeren.

2009-051 WerkendamAfschaffen van de meldplicht voor schepen van 135 meter. Wij zullen dit voorstel voorleggen aan het ONZB/OTVB.

2009-052 WerkendamDe blokkanalen op de Waal zoda-nig aanpassen dat het ene blok-kanaal overgaat in het andere, zonder een stukje kanaal 10 er-tussen. Wij zijn van mening dat het niet verstandig is de gehele blokkana-lendiscussie weer opnieuw op te star-ten. Wij overwegen dit voorstel voor te leggen aan de Algemene Vergadering. Wij zullen hiertoe eerstens de vraag voorleggen aan het NTC.

2009-053 ZwartewaterDe meerpalen op gelijke afstand van elkaar plaatsen met name in Bel-gië. In Nederland wordt een afstand van dertig meter gehanteerd. Hoe dit in België is geregeld hebben wij ge-vraagd aan zusterorganisatie VBR. Meerpalen op de wal plaatst men in België tien meter uit elkaar. Praten we over meerstoelen dan wordt, net als bij ons, dertig meter aangehouden. In de Boven-Schelde staan de meerge-legenheden zelfs om de tien meter, aldus de heer Verberght. In de haven van Antwerpen is de afstand om de twintig meter en op het Albertkanaal is dat om de vijftig meter. De heer Verberght heeft laten weten dat hij als stelregel ‘om de dertig meter’ een hele goede vindt.

2009-054 ZwartewaterMeer ligplaatsen creëren op de Lek boven Lekkerkerk. Wij zullen dit voorstel voorleggen bij het overleg met Rijkswaterstaatdirectie Zuid-Holland. Wel kunnen wij u alvast berichten dat er onderzoek wordt gedaan naar de aanleg van een kleine overnachtingshaven in Ber-gambacht.

2009-055 ZwartewaterOp veel kanalen en rivieren de bo-men langs de vaarweg terugplaat-sen. Als voorbeeld wordt genoemd de Maas en het Eemskanaal tussen Groningen en Delfzijl. Regiovertegen-woordiger Bieze heeft laten weten dat de bomen langs het kanaal tussen Groningen en Delfzijl zijn verwijderd, maar dat er nieuwe geplant zullen worden.

2009-056 ZwartewaterHet gedeelte tussen Delden en En-schede van de Twentekanalen ver-breden. Het gedeelte tussen Eefde en Delden is al verbreed maar nog niet helemaal klaar. Nu is er een studie naar de verbreding van het stuk naar Enschede en de zijtak naar Almelo. Dit betreft een lopende actie waarbij de vereniging nauw betrokken is. Dit voorstel zal dus op termijn gereali-seerd worden. Mogelijk komt het nog voor versnelling in aanmerking, af-hankelijk van het besluit dat genomen wordt door het kabinet in het kader van de recessie.

2009-057 ZwartewaterTer hoogte van de losplaats aan de zuidzijde van Delden en voor de eer-ste brug in Hengelo eveneens aan de zuidzijde, de ondiepte verwij-deren. Regiovertegenwoordiger Veu-ger heeft ons laten weten dat in het kader van de ontwikkelingen van het kanaal Delden-Enschede en de zijtak naar Almelo (en het optrekken van het

kanaal klasse Va) er op dit moment weinig geld zal zijn voor het baggeren van ondiepten. Dit jaar zijn de borden geplaatst om het verkeer te regelen. In dit licht lijkt het niet verstandig om nu te vragen baggerwerkzaamheden uit te voeren. Wij hopen dat u zich hier-mee kunt verenigen.

2009-058 ZwartewaterOp de sluizen in de Neder-Rijn en Lek 24-uurs bediening invoeren. Wij zullen dit aan Rijkswaterstaat voorleg-gen. Van de afdeling Utrecht hebben wij begrepen dat dit al eerder aan de orde is geweest doch dat de behoefte destijds niet aangetoond kon worden. Heeft u de indruk of gegevens dat dit momenteel anders ligt? Zo ja, dan ont-vangen wij die gegevens van de af-deling graag en kunnen wij dit bij het voorstel overhandigen.

2009-059 ZwartewaterOp de kruising Dortsche Kil-Hol-landsch Diep een radarpost inrich-ten dan wel deze onder radardek-king te brengen. Het ministerie heeft inmiddels gekozen voor het instellen van verkeersbegeleiding (VBS). Om-dat het systeem moet aansluiten bij het VBS Drechtsteden worden langs de Dordtsche Kil (2) en rondom de vaarwegsplitsing (5) radarantennes geplaatst. De nieuwe Sector Moerdijk zal worden bediend vanuit de Regio-nale Verkeerscentrale Dordrecht (Post Dordt). Kortom uw voorstel zal op ter-mijn gerealiseerd worden.

2009-060 ZwartewaterLED-verlichting in België en Frankrijk dimbaar maken. Binnenkort zal de IA een rapport aan de Franse vaarweg-beheerder aanbieden. In dit rapport zal getracht worden iets op te nemen over de LED-verlichting. Ook zullen wij het onder de aandacht brengen van onze zusterorganisatie in België.

2009-061 ZwartewaterBevorderen dat de binnenvaart op de ligplaatsen beter aansluit, waardoor beschikbare ligplaat-sen beter worden benut. Wij zijn het eens met uw stelling. Het beter benutten van de ligplaatsen door be-ter aan te sluiten zou inderdaad goed zijn. Om een mogelijke campagne te starten of in te luiden zouden er bij-voorbeeld foto’s gemaakt kunnen wor-den van ligplaatsen die op genoemde wijze worden benut. Of een campagne voor dit probleem zal kunnen worden gestart kunnen wij nog niet zeggen. Deze vraag zal worden voorgelegd aan het bestuur van de Internationale Afdeling.

2009-062 ZwartewaterOp de locatie’s Diemen, Maarssen en Kanaleneiland in Utrecht de ge-leidebalken op dezelfde wijze plaat-sen als bij de Beatrixsluis. Een en ander is aan de orde gesteld bij het overleg met Rijkswaterstaat directie Utrecht. Er is geconstateerd dat een en ander inmiddels prima is opgelost. Op die plaatsen waar het geleidewerk klaar is, is te zien dat er horizontale balken met daartussen verticale bal-ken zijn aangebracht.

2009-063 ZwartewaterDe ligplaatsen langs het Amsterdam-Rijnkanaal in Maarssen handhaven. De afdeling Utrecht heeft herhaalde malen aangedrongen op het hand-haven van de ligplaatsen in Maars-sen. Helaas hebben zij slechts kunnen bereiken dat de plaatsen in Maarssen pas na de renovatie van de overige ligplaatsen worden opgeheven. Rijks-waterstaat is niet voornemens om deze ligplaats te handhaven.

2009-064 ZwartewaterLigplaats bij Wijk bij Duurstede re-aliseren voor schepen met spud-palen. De afdeling Utrecht heeft recent voor een drietal locaties een voorstel voor het realiseren van spe-cifieke ligplaatsen voor spudpalen gemaakt. Zij zullen dit met Rijkswa-terstaat bespreken.

2009-067 ZwartewaterDe vaarwegsituatie op de Ems ver-beteren en daarbij de volgende punten in acht nemen: 1) Een sluis (zonder hefdeuren) bij Papenburg bouwen en tot die tijd een goed blijvend baggerprogamma opstellen op het traject Papenburg-Herbrum. 2) Bestaande ligplaatsen verbete-ren, uitdiepen en extra palen plaat-sen (palen staan te ver uit elkaar) of, nog beter, drijvende pontons voor de bestaande palen leggen, zodat je met het hier op- en neergaande water altijd met het schip goed vast-ligt. We kunnen bijvoobeeld ook als proef op twee plaatsen een ponton neerleggen. 3) Peilschalen met de brughoogten een kwartslag draaien en verder van de bruggen plaatsen, zodat je eerder kunt zien wat er on-der de desbetreffende brug door

kan. 4) Betonning: consequent het poortjes-systeem toepassen tus-sen Emden en Leer (net als bene-den Emden) en daarbij voorkomen dat er een ander baken naast dit desbetreffende poortje ligt of staat (anders wekt dit laatste juist weer verwarring). Dit zal het varen op ra-dar een stuk verbeteren. En er zorg voor dragen dat de gasboeien zo worden neergelegd dat je veilig van ‘licht op licht’ kunt varen (beneden Terborg vaar je dan nu bijvoorbeeld binnen de tussenliggende blinde tonnen door). 5) De boomtakken op het eind van de kribben tus-sen Leer en Papenburg vervangen door echte bakens met een radar-reflector. En iets langer, zodat deze ook bij hoog water goed zichtbaar blijven. Dit is nu namelijk niet het geval. 6) Bereik van de post Ems-Traffic uitbreiden naar Herbrum. 7) Een calamiteitenplan opstellen zo-dat snel gereageerd kan worden als een schip problemen heeft (bijvoor-beeld sleepboothulp). 8) De oevers op het traject Papenburg-Herbrum waar nodig herstellen. Hier en daar ontstaan gaten en raakt de oeverbe-kleding los (die inde schroef kan komen). 9) De in-vaart van de Leda aan de westzijde verduidelijken met radarbakens. 10) Nachtbediening van de brug in Weener verbeteren. Op dit moment moet je de brugbediening voor de nacht al voor 17 uur aanvragen, maar op dat moment weet je nog niet altijd of je nachtbediening nodig hebt of op welk tijdstip. Voorgaande zal natuurlijk bepaalde kosten met zich meebrengen. Maar wil men in de toekomst veilig van deze noorde-lijke route gebruik maken dan moet er iets veranderen.

2009-069 ZwartewaterVaarwegen zoals de Krom-memijdrecht bij lichte ijsgang niet direct stremmen ten gunste van toe-ristische doeleinden. De behandeling van dit voorstel zal even op zich laten wachten. Dit omdat nagedacht moet worden over het eventueel opstellen van specifiek beleid dat recht doet aan de vraag voor dit soort vaarwegen.

2009-070 ZwartewaterDe nieuw aan te leggen brug in het Aduarderdiep (km 4,5) laten bedie-nen door post Gaarkeuken. Regio-vertegenwoordiger Bieze laat weten dat deze brug vanaf post Gaarkeuken bediend zal worden.

2009-071 ZwartewaterDaar waar damwand wordt gebruikt, om de vijftig meter een trap plaatsen die tot ruim onder de waterlijn reikt en op de waterlijn van trap tot trap een leuning plaatsen. Wij zullen er bij bezoeken van Rijkswaterstaat, pro-vincies en dergelijke op aandringen dit te realiseren. Maar wellicht kunt u ook aangeven waar dit momenteel niet het geval is. Wij kunnen daar dan via de betrokken afdeling of de regio-vertegenwoordiger op toezien dat de specifieke situatie wordt aangepakt.

2009-072 ZwartewaterDe ligplaats waar de ‘Energie’ ligt in de Amstel voor algemene scheep-vaart bestemmen; deze mag niet uitsluitend bestemd zijn voor één specifiek schip. Wij hebben dit voor-stel voorgelegd aan regiovertegen-woordiger De Weerd. Hij heeft even-eens het andere voorstel van uw afdeling met betrekking tot de Amstel in behandeling.

2009-073 Hardinxveld-GiessendamDe bediening van de bruggen op het Merwedekanaal beter op elkaar afstemmen. Wij verzoeken u ons te laten weten of dit probleem zich met name voordoet bij het noordelijk deel van het Merwedekanaal of het zuide-lijk deel. Dit omdat het hier om twee beheerders gaat. Beter is wellicht nog wanneer u bij de indiener kunt achter-halen om welke bruggen het gaat.

2009-074 Hardinxveld-GiessendamEen extra meerpaal aan de wal plaatsen waardoor de druk op de steiger in IJzendoorn vermindert. Dit voorstel is voorgelegd aan Rijskwater-staat Oost-Nederland.

2009-075 Hardinxveld-GiessendamMeer wacht/ligplaatsen maken aan de buitenzijde van de Burgemeester Peterssluis te Bergen op Zoom. Dit voorstel is voorgelegd aan de afdeling De Amer.

2009-076 Hardinxveld-GiessendamDe kribben op de Waal voorzien van rood-wit- of groen-witbakens, ana-loog aan het voorbeeld dat in Duits-land wordt gebruikt. Dit voorstel is voorgelegd aan Rijkswaterstaat Oost-Nederland. .

Congrescommissie

Het congres op 4 en 5 juni in Zwartsluis wordt georganiseerd door de afdelingen IJsseldelta en Zwartewater. De congres-commissie bestaat uit Monique de Goede, Jeroen den Hol-lander, Jan Hoogeveen, Wim Kleine, Ger en Tineke Veuger, Harm Veuger, Johan Veuger en Jan Albert Visscher en staat onder leiding van Roelof Huls.De congrescommissie is maanden beziggeweest met de voorbereidingen voor dit bijzondere congres. Onder meer de sponsorwerving werd zeer voortvarend aangepakt. Het hoofdbestuur spreekt haar dank uit voor de inzet en het enthousiasme van de commissie.

gulle gevers

Het 160ste congres van Koninklijke Schuttevaer kon mede tot stand komen door de bijdrage van de volgende bedrijven:

HoofdsponsorsABN AMRO Binnenvaartunit Nederland, RotterdamTamek Groep, Accountants en Belastingadviseurs, ZwartsluisGemeente Zwartewaterland, HasseltGemeente Zwolle, ZwolleScheepswerf H. Poppen Zwartsluis BV, ZwartsluisConcordia Shipyards BV, WerkendamDCP Dutch Cargo Purchase BV, IJsselmuidenMCS Meppel BV, DrachtenHebo Maritiem Service BV, ZwartsluisGroningen Seaports, DelfzijlGemeente Kampen, KampenGemeente Meppel, MeppelProvincie Overijssel, ZwolleInterfloor Tapijt, ZwartsluisING Binnenvaartcentrum Noord, ZwolleFederatie van Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen, Bun-nikSchepen Onderlinge Nederland ua, GroningenEFM Onderlinge schepenverzekering ua, MeppelVereniging Noord Nederland ua, HeerenveenAnker Rechtsbijstand, GroningenOranje Verzekeringen, ZwijndrechtOntwikkeling Maatschappij ZuiderZeeHaven BV, KampenABN Amro Binnenvaartunit Nederland

SponsorsRabobank Altena Bedrijven, WerkendamAdministratie & assurantiënkantoor Huuskes BV WestervoortDieselservice Emmeloord BV, EmmeloordKWS Infra BVKoudasfalt Staphort BV, LeekInterstream Barging BV, DordrechtCotrano BV, Krimpen aan den IJsselIHDA Shipbuilding Service BV, Krimpen aan den IJsselVOF G. Idzenga Scheepvaartbedrijf, ZwolleNoordstad Marine Insurance, GroningenTébézo, GenemuidenPeters BV Scheepswerf, KampenDekatel BV, IJsselmuidenHydraulisch Transport & Scheepvaartbedrijf Mineralis BV, HattemerbroekAgrifirm, MeppelGebofa Maritiem VOF, DalfsenT&T Tapijten BV, ZwartsluisScheepvaartbedrijf Gebr. Bonte BV, SteenwijkVan der Kamp BV, Zand- en Grindhandel, ZwolleWind Zand- en Grindhandel, HeerenveenWaterland Bevrachtingen BV, FranekerVan der Veen BV, DelfzijlAdmiraal Jacht- en Scheepsbetimmeringen BV, HasseltWessels GmbH, Haren DuitslandScheepswerf Gelria BV, NijmegenMarkerink BV, TolkamerScheepswerf De Kaap BV, MeppelScheepswerf Bodewes BV, HasseltDrenth Scheepsreparatiebedrijf BV, ZwartsluisGeertman Scheepswerf BV, ZwartsluisScheepswerf Wout Liezen BV, MeppelAannemersbedrijf B.A. Vinke en Zn. BV, ZwartsluisGebr. A. & J. Bonsink Aquaservice BV, Zwartsluis

VOORStellen COngReS 2009