Persbericht

Koning opent tentoonstelling 1001 vrouwen in Amsterdam Museum

Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander opent woensdagmiddag 3 oktober de tentoonstelling ‘1001

vrouwen in de 20ste eeuw’ in het Amsterdam Museum. Een tentoonstelling over krachtige en

inspirerende vrouwen die leefden in de vorige eeuw. De Koning neemt eveneens het eerste exemplaar

van het gelijknamige boek van historica Els Kloek, waarop de tentoonstelling is gebaseerd, in ontvangst.

Historica Els Kloek stelde het boek ‘1001 vrouwen in de 20ste eeuw’ samen, waarin 1001 biografieën

zijn opgenomen van overleden vrouwen die een rol hebben gespeeld in de twintigste eeuw. Als

gastconservator selecteerde zij samen met het Amsterdam Museum bijna 200 vrouwen met wie

bezoekers aan de hand van foto’s, teksten en persoonlijke objecten van dichtbij kennis maken.

Bezoekers leren de verhalen van de vrouwen kennen en ontdekken wat hen zo bijzonder maakt. Deze

politica’s, feministen, wetenschapsters, sportvrouwen, directrices, zusters, onderwijzeressen en

vrijheidsstrijdsters deden allen iets bijzonders, iets voor het eerst of iets het best. In een tijd dat er voor

vrouwen minder mogelijk was. Hun verhalen geven een unieke kijk op de gebeurtenissen in de twintigste

eeuw.

Al ligt de nadruk op het verleden, de tentoonstelling is uiterst actueel: ook vandaag de dag zijn

mogelijkheden en hindernissen voor vrouwen onderwerp van gesprek. Bij een aantal vrouwen vertelt een

bekende Nederlander, onder wie oud-nieuwslezeres Noraly Beyer, schrijver en filosoof Maxim Februari,

politiefunctionaris Ellie Lust en voetbalster Tessel Middag, waarom de vrouw hem of haar inspireert. Met

de open blik van nu wordt teruggekeken op de geschiedenis. Bezoekers kunnen in een interactieve zaal

ook zelf namen van vrouwen toevoegen. De tentoonstelling is te zien tot en met 10 maart 2019.

Opening

Na de officiële opening van de tentoonstelling en overhandiging van het eerste exemplaar van het boek

wordt Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander door gastconservator Els Kloek, conservator Tom van

der Molen en directeur van het Amsterdam Museum Judikje Kiers rondgeleid door de tentoonstelling in

het Amsterdam Museum. Vervolgens gaat hij in gesprek met verschillende mensen die een bijdrage

hebben geleverd aan de tentoonstelling.

Noot voor redactie, niet voor publicatie: Voor meer informatie neem contact op met Kim Koopman, k.koopman@amsterdammuseum.nl of 06 – 22 92 77 29. Lees hier het volledige persbericht over de tentoonstelling en download het bijbehorende beeldmateriaal. Aankomsttijd Koning: 14:00 uur Aanmelden Koninklijke opening U kunt tot uiterlijk maandag 1 oktober 12.00 uur accreditatie aanvragen via k.koopman@amsterdammuseum.nl. Bij grote belangstelling geldt een beperkte toelatingsregeling. Media worden hierover uiterlijk 2 oktober geïnformeerd. Mocht u vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met Kim Koopman k.koopman@amsterdammuseum.nl of 06 - 22 92 77 29 Perspreview tentoonstelling 2 oktober 10.00 - 12.00 uur Media kunnen zich ook aanmelden voor een voorbezichtiging van de tentoonstelling op dinsdag 2 oktober tussen 10.00 en 12.00 uur in het Amsterdam Museum. Op deze perspreview krijgt u de mogelijkheid om de tentoonstelling

te bekijken nog voor deze 4 oktober opent voor publiek, foto- en video-opnamen te maken en diverse betrokkenen zoals Els Kloek (gastconservator), Tom van der Molen (conservator), Judikje Kiers (directeur Amsterdam Museum) en Irma Boom (vormgeefster) te interviewen. Zij zijn aanwezig in de tentoonstelling om uw vragen te beantwoorden. Mocht u een van hen uitgebreid 1 op 1 willen interviewen laat dit dan weten bij uw aanmelding. Wij plannen daar dan tijd voor in. Aanmelden kan door een (reply)mail met daarin uw naam en het medium waarvoor u werkt te sturen naar k.koopman@amsterdammuseum.nl (Kim Koopman). Beschikbaar beeldmateriaal Voor media die niet aanwezig kunnen zijn op de opening en/of de perspreview stelt het Amsterdam Museum woensdag aan het einde van de middag foto’s van de Koninklijke opening en overzichtsfoto’s van de tentoonstelling beschikbaar. Wanneer u dit beeldmateriaal wenst te ontvangen mail dan naar k.koopman@amsterdammuseum.nl (Kim Koopman). Interviewverzoeken Wilt u aandacht besteden aan de tentoonstelling ‘1001 vrouwen in de 20ste eeuw’ of aan de opening van de tentoonstelling? Wilt u een interview met Els Kloek, Tom van der Molen of Judikje Kiers? Wilt u meer weten over de vrouwen in de tentoonstelling? Het Amsterdam Museum is uiteraard bereid om mee te denken over een (actuele) invalshoek. U kunt hiervoor contact opnemen met Kim Koopman via k.koopman@amsterdammuseum.nl of 06 - 22 92 77 29

Tjoet Nja Din in gebed na haar aanhouding, 1905 (Tropenmuseum, Amsterdam).

Tjoet Nja Din ca.1850-1908. Leidt een klein guerrillaleger tegen de Nederlandse troepen die

Atjeh willen onderwerpen. Ze wordt in 1905 door Nederlandse manschappen gevangen

genomen en een jaar later naar Java gebracht. Daar leeft ze in ballingschap en geeft

koranlessen tot haar dood. Cut Nyak Dhien (haar naam in Indonesische spelling) wordt in 1964

uitgeroepen tot nationale heldin van Indonesië.

Biljet van 10.000 roepia met het portet van Tjoet Nja Din (1998).

Francina de Neef, door Fred. Norton, 1890 (particuliere collectie).

Francina de Neef 1864-1948. Dochter van in slavernij geboren ouders. Ze sluit in Paramaribo een 'Surinaams huwelijk' met een hoge koloniale ambtenaar, een relatievorm waarbij niet werd samengewoond, maar de man zich wel verplichtte tot onderhoud van de vrouw en eventuele kinderen. Ze wordt bekend als weldoenster omdat ze hulpbehoevende families ondersteunt. Ze introduceert een op Afro-Surinaamse kotodracht geïnspireerde outfit die nog steeds bekend staat als 'Mis de Neef'.

Manumissie-document vader Francina de Neef, 1855. Met dit Manumissie-document uit 1855 werd de vrijlating van Louis François de Neef, de vader van Francina, bekrachtigd.

Carrie Smit, door Frits Lemaire/MAI, ongedateerd (Maria Austria Instituut, Amsterdam).

Carrie Pothuis-Smit 1872-1951. Onderwijzeres. Spant zich in voor de 'verheffing' van arbeidersvrouwen – wil hun onwetendheid bestrijden. In 1920 eerste vrouw in de Eerste Kamer (namens SDAP). Richt zich daar vooral op onderwijs, landbouw, drankbestrijding, ontwapening en de positie van de vrouw.

Carrie Smit als onderwijzeres in het Burgerweeshuis, 1904 (Amsterdam Museum). De ‘School voor de kinderen’ in een fotoalbum van het Amsterdamse Burgerweeshuis, 1904. Pothuis-Smit werkt tussen 1900 en 1906 voor de school van het weeshuis (waar nu het Amsterdam Museum is gevestigd).

Beatrix de Rijk, door onbekende fotograaf, ongedateerd (Prieur-Branger / Collectie musée de l’Air et de l’Espace - Le Bourget).

Beatrix de Rijk 1883-1958. Eerste Nederlandse vrouw die vliegbrevet haalt – in 1911 in Frankrijk. Koopt een eendekker om vliegdemonstraties te geven, maar moet haar plannen opgeven vanwege het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Doet in 1921 met haar echtgenoot mee aan een autorace Parijs-Den Haag. Raakt daarna in problemen en verarmt. Noemt zichzelf in terugblik (1951) trots 'Nederlands eerste aviatrice'.

Frans vliegbrevet van Beatrix de Rijk, 1911 (Aviodrome)

Portret van Ko Mulder, 1970, Willem den Ouden (Amsterdam Museum).

Zichtbaar zijn ontwerpen voor onder andere recreatiegebied Spaarnwoude, Buitenveldert en het Amsterdamse Bos.

Ko Mulder presenteert haar eerste uitwerkingsplan van het herziene AUP. Nieuwendam Noord, foto gemaakt door ANEFO, 1962 (Stadsarchief Amsterdam).

Ko (Jacoba) Mulder 1900-1988 Architecte en stedenbouwkundige. Vanaf 1930 werkzaam bij de Dienst Publieke Werken in Amsterdam. Ontwerpt het Amsterdamse Bos en ontwikkelt de naoorlogse 'hovenbouw': lage bouwblokken rond een binnenplaats met veel groen, onder andere toegepast in Slotermeer. Ook betrokken bij het stedenbouwkundige ontwerp van nieuwbouw in Buitenveldert (1958-1960).

Replica Café 't Mandje in het Amsterdam Museum (Amsterdam Museum)

Bet van Beeren, door onbekende fotograaf, ca. 1954 (Café 't Mandje, Amsterdam).

Bet van Beeren 1902-1967. Caféhoudster. Neemt als 25-jarige in 1927 een café aan de Zeedijk over en noemt dat ’t Mandje. Haar kroeggasten kunnen er openlijk voor hun homoseksuele geaardheid uitkomen – zelf is ze lesbisch. Na haar dood bestaat de kroeg nog 15 jaar. Tegenwoordig is Café ’t Mandje een historisch monument.

Olga de Ruiter (r) overhandigt 70.000 gulden aan mevrouw Seyss-Inquart ten bate van het Duitse Rode Kruis, 1941 (NIOD, Amsterdam).

Olga de Ruiter van Lankeren Matthes 1902-1982. Werd in 1941 door Anton Mussert gevraagd de leiding op zich te nemen van de Nationaal-Socialistische Vrouwenorganisatie (NSVO). Zij en haar man waren sinds 1933 lid van de NSB. Na de Duitse inval van de Sovjet-Unie organiseerde zij een collecte voor het Duitse Rode Kruis. In 1943 zegde De Ruiter haar lidmaatschap van de NSB op. Ze kon zicht niet vinden in de koers van Mussert. Na de oorlog werd ze gearresteerd en zat een interneringsstraf uit. In de audiotour in de tentoonstelling zal filosoof en schrijver Maxim Februari op haar leven en daden reflecteren.

Mussert ontvangt een ets als cadeau van Olga de Ruiter, 1942 (Rijksmuseum Amsterdam)

Wieg van Juliana (Koninklijke Verzamelingen). De wieg met bijbehorend beddengoed werd bij de geboorte van prinses Juliana (1909) aan koningin Wilhelmina geschonken door de vrouwen en meisjes van Amsterdam. Nog altijd in gebruik bij de Oranjes.

Staatsieportret van prinses Juliana, door Franz Ziegler, ongedateerd (Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad).

Juliana 1909-2004. Staatshoofd. Enige kind van Wilhelmina (ook in de tentoonstelling). Brengt de oorlogsjaren met haar dochters in Canada door: in ballingschap maar bevrijd van de hofhouding. Volgt haar moeder in 1948 op. Ze is bekend om haar betrokkenheid bij sociale vraagstukken en behoefte aan contact met 'gewone' mensen.

Majoor Bosshardt, door onbekende fotograaf, ongedateerd (Spaarnestad Photo).

Majoor Bosshardt 1913–2007. Decennia lang was Alida Bosshardt een bekende verschijning op de Amsterdamse Wallen, waar ze als lid van het Leger des Heils prostituees ondersteunde. In de tentoonstelling is haar uniform te zien en in de audiotour zal politiefunctionaris Ellie Lust op haar leven en daden reflecteren.