7/27/2019 Klik mei 2002

1/4

Gedoemd te falen?

Een voorbeeld is de invoering van een nieuw

clintenregistratiesysteem bij een hulpverle-ningsinstituut. De oude software had zo zijn

beperkingen. Gebruikers hadden hiervoor in de

loop der tijd workarounds verzonnen om toch

hun werk te kunnen uitvoeren. Op basis van de

oude programmatuur en eisen van de organisa-

tie werd een lijst specificaties opgesteld waaraan

het systeem zou moeten voldoen. De onzicht-

bare werkwijzen werden hierin niet meegeno-

men. Na invoering van het systeem bleef het

beoogde optimisme onder gebruikers dan ook

uit.

Dit relaas illustreert dat een automatisering-

project gedoemd is te falen als men de gebrui-

kersrol niet meeneemt in het ontwerpproces

van software. Net als bij het individu, is het ookbelangrijk dat software goed aansluit bij de

organisatievorm van een onderneming. Bij een

intranet is het bijvoorbeeld van belang dat de

autorisatie (wie mag wat) goed is geregeld.

Een intranet waar de werknemer direct de weg in kwijt

raakt? De verpleegkundige die te weinig tijd heeft om de

computerdossiers in te vullen? Het nieuwe softwaresysteem

waar niemand goed mee uit de voeten kan?

Iedereen loopt ongetwijfeld wel eens aan tegen dergelijke kenmerken van onze moderne informatiemaatschappij.

Technische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en organisaties worden steeds meer afhankelijk van compu-

ters en software die de informatiestromen reguleren. De zonzijde van deze ontwikkelingen is elke ondernemer bekend.

Efficinter produceren, flexibeler werken en meer controle zijn voorbeelden van doelen die men stelt bij een automatise-

ringstraject. Dat er aan de andere kant ook valkuilen zijn bij het invoeren van nieuwe techniek, laat zich raden.

SCHICblikt vooruit

Heeft u 24 mei al in u w agenda staan? Commu-

nicatie in de toekomst is het thema van het

jaarlijkse SCHIC-symposium, dit jaar in het

teken van communicatiesystemen.

Het lijkt een aantrekkelijke dag te worden en

een goede gelegenheid nieuwe contacten en

kennis op te doen. Op de achterzijde van deze

Klik vindt u meer informatie.

Iedereen heeft als gebruiker met communicatie-

systemen te maken. Bent u als informatie- of

communicatiespecialist bijvoorbeeld betrokken

bij het ontwikkelen van een intranet? Dan kent

u hem vast: de technicus die bepaalt wat het sys-

teem kan. Of de werknemer de gebruiker van

het systeem die niet betrokken wordt bij deontwikkeling. En dat klopt toch niet. Maar de

bruggenbouwers zijn in aantocht!

Zoals u weet is dit jaar de opleiding Communi-

catiesystemen (CS) gestart in Groningen. De

CSer zal in de praktijk straks communiceren

tussen systeembouwer en eindgebruiker. We

treffen in Groningen een uitstekend onderne-

mersklimaat voor informatie- en communica-

tietechnologie. Niet voor niets profileert

Groningen zich als IT-stad; gezamenlijke

initiatieven van gemeente, bedrijven en andere

partijen hebben al veel opgeleverd. De School

voor Informatie en Communicatie profiteert

daar ook van.

Ni eu w sp ec ial is me

De ontwikkelingen vragen om een nieuw soort

specialist: iemand die in staat is om bruggen tebouwen tussen technici en de mensen die met

technische systemen moeten werken. Iemand

die wensen vanuit de gebruiker en organisatie

kan vertalen naar input voor de bouwers van

software. Daarom is er sinds kort een HBO

opleiding in Groningen die studenten opleidt

die deze vraag professioneel op kunnen pakken:

communicatiesystemen. Deze naam staat voor

software die communicatie ondersteunt. Voor-

beelden zijn de pinautomaat, logistieke syste-

men en een intranet.

Studie Communicatie-

systemen

De onderwerpen waarmee studenten Commu-nicatiesystemen te maken krijgen, zijn te verde-

len over drie themas: mens, organisatie en tech-

niek. Eenmaal afgestudeerd, komen onze stu-

denten bijvoorbeeld terecht op een plaats waar-

in de behoeftes en wensen van klanten of perso-

neel moeten worden vertaald naar functionele

specificaties. Dit kan een organisatie zijn waareen intranet moet worden opgezet of worden

onderhouden. Of op een plaats waar een

bestaand communicatiesysteem moet worden

gevalueerd, teneinde een verbetering door te

voeren. De CS-er zal hierbij niet zozeer de tech-

nische details benaderen, maar veeleer de per-

soon zijn die denkt in de grote lijnen. Hij (en

natuurlijk, zij ook) weet wat de relevante aspec-

ten zijn die mee moeten worden gewogen. En

als het nodig is, is hij in staat om zijn ideen uit

te werken in een prototype.s

Job Wiegant

Job Wiegant werkt als docent bij de School voorInformatie en Communicatie (o.a. het vak User

Interfaces) en is zelfstandig ondernemer. Tijdens zijn

studie cognitieve pyschologie in Groningen verdiepte

hij zich onder meer in mens machine interactie.

C o m m u n i c e r e n t u s s e n t e c h n i e k e n g e b r u i k e r

Bruggenbouwers in aantocht

E e n u i t g a v e v a n d e S C H I C ,

S c h o o l v o o r I n f o r m a t i e e n C o m m u n i c a t i e .

m e i 2 0 0 2

7/27/2019 Klik mei 2002

2/4

ColofonKlik verschijnt twee maal per jaar en heeft

als doel alumni en stagerelaties van de

School voor Informatie en Communicatie

(SCHIC) te informeren.

Kernredactie:Joost Eskes, Martin Ettema, Babz Mook

Bijdragen van:

Job Wiegant, Martin Ettema

Redactieraad:

Kristel Drfel, Roger Groesz, Herman van den

Heuvel, Bauke Jousma, Niels Keissen, Jeannette

Klijnsma, Elly Landman, Tony van der Lee, Pieta

Schaap.

Redactieadres:

SCHIC, t.a.v. Babz Mook, Zernikeplein 7

9747 as Groningen.

Telefoon: (050) 595 29 44, telefax: (050) 595 29 40

Met dank aan:Dhr. J.W.B. Koopal (ATOS Origin), Dhr. J.C.

Kleuver (Gemeente Groningen), Eldert van

Wijngaarden (WebWays), Jelle de Boer, Project-

groep Symposium, La Compagnie.

Graag nodigen we u uit voor het

symposium Communicatie van de

toekomst, een initiatief van de

School voor Informatie en Communi-

catie. Op deze dag hopen we een

beeld te schetsen van een aantal ont-

wikkelingen op het gebied van ICT en

hoe de techniek de gebruiker van

systemen op de juiste manier onder-

steunt bij het werk of in het dagelijks

leven.

De dag wordt geopend door een van de leden

van het college van bestuur van de Hanze-

hogeschool. De eerste plenaire presentatie gaat

over de internet- en ICT-ontwikkelingen in

Noord-Nederland (op de vorige bladzijde kunt u

al iets lezen over Groningen IT-stad). Daarna zal

Tatiana Lashina van Philips het n en ander

vertellen over toekomstige interfacetechnologie

(bijvoorbeeld spraak- en beeldherkenning).

Tijdens en na de lunch kunt u een aantal stands

bezoeken. Na de lunch volgt u workshops in

kleinere groepen, verzorgd door gerenommeer-de bedrijven waaronder ATOS Origin, Castel

Media, KPN en AKSI. Dagvoorzitter Bix Jacobse

van de Groningen Internet Exchange leidt het

ochtendprogramma in goede banen. De organi-

satie is in handen van studenten van de oplei-

ding communicatiesystemen.

S y m p o s i u m c o m m u n i c a t i e s y s t e m e n v r i j d a g 2 4 m e i 2 0 0 2

Symposium Communicatie van de toekomst

De projectgroep CS-symposium, v.l.n.r. Niek Huizenga, Mike Branderhorst, Jos

Sterks, Harry Musch en Martijn ten Klooster.

Bedrijfsgeheugen

Na het behalen van zijn IDM-diploma in 1998 studeerde hij ToegepasteCommunicatie Wetenschap in Enschede. Sinds september 2001 is hij full-

time in dienst van IT-dienstverlener en softwareleverancier IT Accent in

Leeuwarden, waarvoor hij al een aantal jaren een dag in de week desk

research deed. IT Accent is onder meer leverancier van het informatie-

managamentsysteem CuadraSTAR. Dit pakket wordt gevormd door een

databasesysteem, designtools en een krachtige zoekmachine. Met deze

ontwikkelomgeving kunnen klanten zelf applicaties (laten) maken.

Bauke doet sales, PR en de cursuscordinatie voor CuadraSTAR. Daarnaast

houdt hij zich bezig met de interne informatievoorziening. We zijn bezig

ons Corporate Memory ofwel bedrijfsgeheugen wat beter vorm te geven.

Welke informatie is waar? Wie weet wat? De bekende vragen. Deze informa-

tie wordt geautomatiseerd in ons eigen systeem Worksaver.Het bedrijf

verhuisde onlangs naar het gloednieuwe ICT-center Crystalic in

Leeuwarden, waar innovatief Friesland ruimte en bandbreedte vindt.

En dag in de week is Bauke bij de SCHIC gedetacheerd als docent DeskResearch, wat hij met veel plezier doet. Het contact met de opleiding vind

ik leuk. Wat ik uit de praktijk ken, neem ik mee naar school, maar als ik op de opleiding rondloop, doe ik ook weer ideen op voor

mijn werk in Leeuwarden.s

> www.itaccent.nl > www.crystalic.nl

Workshops> Interactie ontwerp Ordening van func-

tionaliteiten, het uitdenken van een overzich-

telijke navigatie en natuurlijk het maken vaneen aantrekkelijke en duidelijke scherm lay-

out. Wat komt er kijken bij het ontwerpen

van een interface?

> Streaming media Streaming is een tech-

niek om video via internet te bekijken. Met de

komst van breedband internet zijn hiervan

vele toepassingen denkbaar. U krijgt een

demonstratie van Castel Media.

> Gebruikersgemak mobiele diensten -

Met je mobiele telefoon een trailer bekijken en

vervolgens een kaartje reserveren voor de bio-

scoop, de technologie is er. Hoe kunnen

mobiele diensten zodanig vormgegeven wor-

den dat we ze ook echt gaan gebruiken?

> Usability Internet is er voor iedereen. Tochleveren sommige websites bij bepaalde groe-

pen veel ergernis op. Zo zijn er talloze sites

waar visueel gehandicapten niet terecht kun-

nen omdat bijvoorbeeld afbeeldingen niet met

tekst worden ondersteund. Waar moet je nou

op letten om een website cht voor iedereen

goed toegankelijk te maken?

> Schrijven voor het beeldscherm Lezen

van het beeldscherm is anders dan lezen van

papier. Het gaat zelfs langzamer. Daar kun je

als schrijver maar beter rekening mee houden.

Deze workshop geeft een aantal praktische tips

voor de webschrijver.

> Unified messaging Gentegreerd berich-

tenverkeer van telefoon, fax, e-mail en sms.Deze techniek maakt het mogelijk e-mail te

versturen naar iemands voice-mail, faxen te

onvangen via e-mail, etc.

Er kunnen nog wijzigingen in het

programma plaatsvinden.

Definitief programma en aanmelding:website: www.schic.nl/symposium / e-mail: symposium.schic@org.hanze.nl

P r o g r a m m a v r i j d a g 2 4 m e i 2 0 0 2S y m po s i u m C o m m u n i cat i e v an de t o e k o m s t

9.00 uur Ontvangst met koffie en thee9.30 uur Opening

9.45 uur Dagvoorzitter Dhr.B.Jacobse (GN-IX)

9.55 uur Groningen IT-stad

10.45 uur Vragen en discussie

10.55 uur Interfacetechnologie van de toekomst

(Tatiana Lashina, Philips)

11.45 uur Vragen en discussie

12.00 uur Lunch en gelegenheid stands te bezoeken

13.00 uur Introductie workshops

13.30 uur Workshop 1

14.30 uur Workshop 2

15.30 uur Workshop 3

16.30 uur Afsluiting

16.45 uur Borrel

Plaats: Hanzehogeschool, faculteit Economie, zaal de AppelEntreeprijs: Bedrijven: 75,- Alumni:30,- Studenten: 10,-

afgestudeerdafgestudeerd

7/27/2019 Klik mei 2002

3/4

V a n b i j s t a n d n a a r b r e e d b a n d

Groningen IT-stad

De missie voor het jaar 2002: iedereen van

bedrijven tot bijstand toegang tot het breed-

bandnetwerk; tegen een redelijke prijs en met

keus uit meerdere aanbieders.

Ruim 5 jaar geleden al werd een aantal studen-

tenflats in Groningen aangesloten op de glasve-

zel. Kamers die eerder niet te verhuren warenkennen nu een wachtlijst. Daar zijn al leuke

bedrijven uit voortgekomen.

Voor de zomer zal de gemeente beslissen of dit

miljoenenproject mag starten. De eerste fase, de

aansluiting van zon 100 locaties, zou in decem-

ber afgerond kunnen zijn. En de vraag is eigen-

lijk: wat zal het Groningen kosten als je het net

doet?s

Met dank aan Jan Kees Kleuver, Dienst ROEZ

Groningen

Startende ondernemers in de IT-sector zijn vol-

gens de gemeente niet per definitie geholpen

met geld of bedrijfsruimte. Veel van dit soort

bedrijven beginnen immers met een PC op de

zolderkamer. Het startersproject, gericht op ICT

en webdiensten, laat deelnemers gedurende een

half jaar werken aan een degelijk onderne-mingsplan en een netwerk van contacten. Het

bedrijvenloket van de gemeente helpt onderne-

mers met diverse vragen over vergunningen,

subsidies, etc.

Groningen IT-stad wordt op de kaart gezet mid-

dels de pr-campagne IT swings in Groningen.

Groningen biedt ruimte, is betaalbaar en heeft

een uitstekend ondernemersklimaat. Uniek

voor Groningen is de samenwerking tussen

bedrijven, overheid en andere partijen zoals de

universiteit en hogeschool. Er is een hoop tech-

nologie en kennis aanwezig; de gemeente heeft

een sturende en stimulerende rol.

Communicatie in verkiezingstijd

Patrick Harms hij studeerde in 2000 af bij D66 op de communicatie rond herverdelingsverkiezingen

en kon daarna aan de slag als partijvoorlichter. Hij regelt o.a. de contacten met de media, maakt

draaiboeken voor het partijcongres en zorgt dat alles goed verloopt. Hij bewaakt de huisstijl in de

diverse communicatie-uitingen en was ook betrokken bij de nieuwe vormgeving die onlangs werd

ingevoerd. Voor de verkiezingscampagne zorgt hij dat de materialen op de juiste plek komen en dat

alles de juiste uitstraling heeft.

Het samenspel met de pers is een interessant fenomeen: Ik stuur donderdags een niet onbelangrijk

persbericht uit, hoor vervolgens een paar dagen niets en op maandag word ik ineens helemaal plat-

gebeld. Wat hebben die mensen in de tussentijd lopen doen?

Op partijcongressen en belangrijke bijeenkomsten zorgt Patrick dat de pers die plaatjes schieten die

hij hebben wil: Het is erg kicken als het journaal begint met een shot dat jij hebt bedacht. Toch isde berichtgeving hier niet zo maakbaar als bijvoorbeeld in Engeland of de Verenigde Staten. Ik heb

een paar dagen meegekeken bij onze zusterpartij in Engeland. De pers wordt daar veel meer als

marketing-instrument gebruikt.

Gelachen wordt er natuurlijk ook, bijvoorbeeld om de site van Thom de Graaf die voor de gelegen-

heid op 1 april in een Amerikaans verkiezingsjasje werd gegoten en van diverse pseudoberichten

voorzien. Ik had de dag erna HP/De Tijd aan de telefoon. Ze waren rg genteresseerd in een inter-

view met de zogenaamde nieuwe campagneadviseur uit de VS.s

> www.d66.nl/1april

Patrick Harms

Wie in Groningen een ICT-bedrijf wil beginnen vindt hier voldoende vestigingsmogelijk-

heden en een goede technische infrastructuur. Een razendsnel glasvezelnetwerk loopt door

de stad en als het aan de dienst Economische Zaken ligt worden zo snel mogelijk nog

meer aansluitingen gerealiseerd. Groningen is ook een belangrijk knoopunt voor computernet-

werken; niet alleen in Noord-Nederland, maar ook wereldwijd sinds de aansluiting op het onderzeese glasvezel-

netwerk van de multinational Tyco.

Cursussen

Hanzeservice biedt in het najaar weer diverse cursussen, waaronder:

NIMA-Communicatie-A

Schrijven voor Internet en intranet

Communicatieadvisering / Adviseren als tweede beroep

Details over deze cursussen en informatie over het totale cursusaanbod van de Hanzehogeschool

kunt u vinden op Internet: www.hanze.nl/hanze_zakelijk of aanvrage n bij Hanzeserv ice.

Denk ook eens aan de mogelijkheid van een in company training! Telefoon: (050) 595 27 40

> www.it-stad.groningen.nl

afges tudeerdafges tudeerd

7/27/2019 Klik mei 2002

4/4

P r o f i e l C o m m u n i c a t i e e n b e d r i j f

Ze zien opeens in dat al die vakkenmet elkaar te maken hebben

De za ak va n he t re isb ur ea uStudenten werken aan de hand van een bijna

rele casus, Strider Travel genaamd. Het is een

reisbureau voor jongeren, dat tracht te over-

leven temidden van zware concurrentie in een

verzadigde markt. De casusbeschrijving is heel

erg open gelaten, en nodigt uit tot aanvullend

onderzoek.. Met behulp van deskresearch en

veldonderzoek moeten studenten zelf tot oplos-

singen komen voor de overleving van Strider

Op basis van de research dienen de studenten

te formuleren welk beleid zij aanbevelen. Een

analyse van in- en externe factoren leiden als

alles goed gaat tot een nauwkeurige beschrij-

ving van doelgroepen en positionering. Ele-

menten van bedrijfseconomische en commer-cieel economische (marketing) aard mogen in de

onderbouwing uiteraard niet ontbreken.

Hongerige studentenUiteindelijke doel is dat de studenten in groe-

pen van vier opererend als zelfstandig bureau -

en gecoacht door docenten een advies uitbren-

gen aan de directie van Strider. Verder moeten

ze twee ICT-middelen uitwerken, zoals een web-

pagina voor het reisbureau of een database die

gebruikt wordt voor een DM-actie gekoppeld

aan een call center activiteit.

De voordelen van de aanpak zijn voor Erik

Kostelijk evident en komen ook uit de evaluaties

naar voren: Studenten blijken hongeriger teworden naar kennis. Ze volgen een stramien dat

ook voor hun afstuderen van belang is. Ze leren

zich inleven in problematische situaties en daar

theoretische aspecten op toe te passen en ze zien

opeens in dat al die vakken met elkaar te maken

hebben.

Ve rs ch il le nd e op lo ss in ge nErik: Ik heb nog nooit een keer hetzelfde ver-

haal onder ogen gehad. Sterker nog, telkens

weer blijkt dat met vergelijkbare onderbou-

wing, ook in de communicatieve en vooral

creatieve uitwerking, verschillende oplossingen

Brood, vlees en Rabo

Je hebt er geen vaste werkplek, al kruipen veel collegas graag achter hetzelfde bureau. Er

zijn stiltewerkp lekken, overlegru imtes in grote viskommen en een soort treincoup s met

verstelbare banken en tafels. Overal kun je je laptop inpluggen. Bij de ingang pak je je

mobiele telefoon en haal je je persoonlijke spullen uit een kluisje. Werk mag daar eigenlijk niet

in zitten, dat hoort in de kasten op de afdeling.

BEON is een van de pensioensuitvoeringsorganisaties van Interpolis. Ze verzorgen onder meer admi-

nistratie van pensioenen voor de bakkers- en vleesbranche en voor de Rabobank. Kristel Drfel (IDM

2000) en Jolanda Oskam (Overheidscommunicatie 1996), werken in BEONs flexkantoor op het

Martine Trade Park in Groningen.

We zouden eigenlijk een papierloos kantoor moeten hebben, maar zover zijn we nog niet, zegt

Kristel, belast met kwaliteits- en procesbeheersing en dus ook met kennismanagement. Ze brengt

al dan niet op verzoek werkprocessen in kaart en analyseert deze. Aan de hand van verbeterpunten

schrijft ze een nieuwe procedure waarmee de betreffende afdeling dan aan de slag kan. Een belang-

rijk onderdeel van het kwaliteitssysteem is het intranet: documenten en procedures moeten zo veel

mogelijk digitaal beschikbaar komen.

Er zwerft teveel los door het bedrijf. De verbetering van processen is op een aantal plaatsen in het

bedrijf zeer nodig. We zijn in korte tijd enorm groot geworden. Dat vraagt om meer structuur. Maar

sommige afdelingen hebben daar wel moeite mee: We doen het toch al jaren zo?

Jolanda Oskam is sinds een paar maanden com-

municatieadviseur voor het Rabobank pen-

sioenfonds. Ze werkte hiervoor bij de Rabobank

zelf en bij Univ en is dus wel thuis in deze sec-

tor. Ze is bezig met het jaarverslag en het pen-

sioenboekje. De Rabo is afgelopen jaar overge-

gaan op een nieuwe pensioensregeling, dus

moeten de deelnemers goed genformeerd wor-

den,zegt Jolanda, we tellen wel 40 verschillen-

de doelgroepen. Over niet al te lang zal bij

BEON ook een nieuwe bedrijfsnaam worden

gentroduceerd met een nieuwe huisstijl en

alles dat daarbij hoort. De communicatie-

afdeling is nadrukkelijk ook met beleid bezig.We maken een impactanalyse waarbij we kij-

ken wat we doen, wat we willen en of we daar-

aan voldoen. Dat mondt uit in een

communicatiebeleidsplan.s

Erik Kostelijk: Het moet allemaal wel praktijkgericht blijven

relevant kunnen zijn. Wij eisen ook van studen-ten dat ze aandacht besteden aan alle CRM-

aspecten (Customer Relation Management). Er

moet ook aandacht geschonken zijn aan de

interne organisatie en de communicatie die

nodig is om noodzakelijke interne veranderin-

gen door te voeren.

De verschillen zitten volgens Erik vooral in de

strategische keuzes die studenten maken: De

ene groep legt het accent meer op lage prijs; de

andere op rugzaktoerist dus op specifieke doel-

groepen. Een derde kiest voor spannende com-

binatiereizen. Dat maakt nogal wat uit voor de

strategische keuzes die je daarna in de in- en

externe communicatie moet maken. En het

blijft natuurlijk een onderwerp dat leeft bij stu-denten. De een herkent zich in de rugzaktoerist

die de binnenlanden van India doorkruist,

terwijl een ander zweert bij het strand en de

discos van Lloret. Ideaal om die ervaringen op

zon casesituatie van een reisbureau te projec-

teren.s

Martin Ettema

Het profiel Communicatie en Bedrijf wordt door

studenten CO als hoofdvak gevolgd en kan bij IDM

en CS als bijvak worden gekozen.

De afstudeervariant Communicatie en Bedrijf is nog niet vernieuwd of

cordinator Erik Kostelijk praat er al weer over als een tussenstation.

In 2003 willen we het profiel helemaal hebben vernieuwd, inclusief

vernieuwde casustiek. Een programma waarin doorlopend de nieuwste

inzichten kunnen worden verwerkt, een uitgebalanceerde combinatie van

HRM, CRM, IT, Kennismanagement en (Marketing)-Communicatie.

Maar het moet allemaal wel praktijkgericht blijven.

Jolanda Oskam en Kristel Drfel

afgestudeerdafgestudeerd