nE e r g i e b e s p a r i n g

16 #4 mei 2012

Jan Cromwijk: “Gebruik je zintuigen”

Kíes op het vlak van duurzaamheiden doe ervaring op

“Installateurs laten vaak omzet liggen

waar het energiebesparende maatre-

gelen betreft”. Deze uitspraak van Jan

Cromwijk, coördinator Kennisforum bij

DWA installatie- en energieadvies en pro-

jectleider BuildUpSkillsNL bij OTIB, kan

fungeren als trigger maar roept tevens

vragen op. Want wáár liggen de kansen

en hóe kunnen installatiebedrijven deze

kansen verzilveren? Jan Cromwijk onder-

bouwt zijn stelling en doet suggesties.

Ing. M. de Wit – Blok

et is eigenlijk een bizarre situatie:

we willen allemaal geld bespa-

ren, de technische mogelijkhe-

den zijn in grote getale beschikbaar, de

terugverdientijden zijn alleszins accep-

tabel te noemen maar tóch worden de

maatregelen niet massaal doorgevoerd.

Chris Bruijnes, algemeen directeur van

‘Meer met Minder’: “Uit onderzoek blijkt

dat consumenten vaak niet op het idee

komen om energiebesparende maatre-

gelen te nemen; zeker niet wanneer ze

daar niet actief op worden geattendeerd.

Tevens ontbreekt de kennis over beschik-

bare maatregelen en bijbehorende kos-

ten en baten. Ik zie hierin dan ook zeker

een rol voor zowel de E- als de W-installa-

teur om van de ‘natuurlijke momenten’

gebruik te maken – bijvoorbeeld tijdens

onderhoudswerkzaamheden – om sug-

gesties en eventueel concrete aanbie-

dingen te doen.”

Kennisniveau bij afnemer en aanbiederHet kennisniveau is dus te laag aan de

afnemerskant, maar hiermee is nog

niet het gehele probleem getackeld. Jan

Cromwijk vult vanuit zijn ervaringen als

onderwijskundige aan: “Zowel consu-

menten áls installatiebedrijven kunnen

zich op verschillende niveaus bevinden

met betrekking tot kennis. Dat begint

met het ontbreken van kennis terwijl

men zich daar niet van bewust is (onbe-

wust onbekwaam) en gaat over naar de

ontdekking dát de kennis ontbreekt (be-

wust onbekwaam). Vooral deze situatie

levert irritatie op bij zowel installateur

als consument. Je weet dan immers dat

je ‘iets’ moet, maar hebt nog niet exact

voor ogen wát. Voor installateursbedrij-

ven zelf zou ik adviseren: kies uit het

grote aantal mogelijkheden iets wat bij

je bedrijf past, en focus je daarop. Of

het nu gaat om de installatie van zon-

nepanelen, energiezuinige verlichting,

het aanleggen van slimme regelingen,

domotica of een goede samenwerking

met een W-installateur op het vlak van

bijvoorbeeld verwarming en ventilatie.

Bij organisaties als UNETO-VNI maar ook

bij OTIB is een groot aantal voorbeelden

beschikbaar die kunnen inspireren en

binnen OTIB is tevens een relatief groot

aantal opleidingen ontwikkeld op duur-

zame oplossingen. Variërend van beton-

kernactivering en warmtepompen tot

meer E-gerelateerde onderwerpen als

zonne-energie en noodverlichting. Het is

namelijk simpel: je kunt je niet overal in

specialiseren dus kies iets wat goed bij je

bedrijf en de mensen past. Zeker omdat

er tijd mee gemoeid is om je de kennis

eigen te maken, te experimenteren met

oplossingen tot het moment dat je jezelf

specialist kunt noemen. Wanneer men-

sen er geen plezier in hebben om met

deze materie aan de slag te gaan, red je

het waarschijnlijk niet.”

Vervolgens is het voor de installateur

goed om te beseffen dat ook consumen-

ten een dergelijke kennisopbouw moe-

ten doorlopen. Kom je bij bedrijven of

consumenten die nog geen idéé hebben

van energiebesparingen, dan zul je moe-

ten voorlichten vanaf de basis. Voorbeel-

den, kleine besparende weggevertjes en

‘best practices’ waaruit het rendement

van de oplossingen blijkt zijn goede

hulpmiddelen om deze kennis over te

dragen. Anderzijds is er inmiddels een

grote groep mensen en bedrijven die wel

degelijk weet dat er van alles mogelijk is

op het vlak van energiebesparing, maar

niet goed weten hoe de ideeën te con-

cretiseren. Dit zijn natuurlijk bij uitstek

de groepen om bij de hand te nemen om

uiteindelijk te komen tot het aanbieden

van één van jouw oplossingen. Jan Crom-

wijk: “Neem hiervoor wel de tijd. Consu-

menten moeten ook wennen aan het

idee en overtuigd worden van de voor-

delen. Dit lukt het beste wanneer je als

bedrijf voldoende kennis in huis hebt én

kunt aantonen dat je in staat bent de op-

lossingen succesvol te implementeren.” Afb. 1: Jan Cromwijk: “Gebruik je zintuigen.”

H

Kies een duurzaam

thema dat bij je bedrijf

past en begín

17#4 mei 2012

Interessant voor de installateur?

Gerard Bruijnse, projectmanager bij ZON

Energie Groep is het hiermee gedeeltelijk

eens: “Er zijn inderdaad véél mogelijkhe-

den om Energie Efficiënte (EE) maatre-

gelen te installeren. Een probleem in de

praktijk is echter dat veel klanten graag

een ‘gratis’ advies willen hebben maar

vervolgens te hoge ambities hebben

over terugverdientijden. Het aantal op-

drachten dat voortvloeit uit verstrekte

adviezen is daardoor vaak uit balans en

daarom voor de meeste installateurs

niet interessant. Zeker niet wanneer

het advies hulpmiddelen als lampjes en

schakelaars betreft; die koopt de consu-

ment dan graag goedkoper via internet,

de bouwmarkt of mediamarkt en instal-

leert ze zelf.

Tevens ontbreekt het in de branche en de

markt aan voldoende commerciële en fi-

nanciële kennis om EE maatregelen echt

op waarde te schatten. De zogenaamde

‘terugverdientijd’ waarbij de investering

wordt gedeeld door de besparing in jaar

1 geeft ten onrechte een idee over hoe

rendabel de investering is. Een goede

vergelijking waarbij rekening wordt ge-

houden met investering, afschrijving,

financieringskosten, aftrekbaarheid van

rente, onderhoud, levensduur en een reë-

le inschatting van energie prijsstijgingen

geeft een veel beter beeld. Om deze be-

rekening te maken is wel specifieke ken-

nis nodig die in de branche, maar ook bij

particuliere en professionele opdracht-

gevers vaak ontbreekt.”

Samenwerken E en WHet gebrek aan voldoende commerciële

kennis en ervaring is volgens Bob Gies-

kens, hoofd brancheontwikkeling bij

Bouwend Nederland, misschien ook wel

de reden dat er nog relatief weinig wordt

samengewerkt tussen de W en de E-in-

stallateur. En dat is jammer, want hoewel

alle afzonderlijke oplossingen – zoals een

slimme thermostaat, LED verlichting of

lage temperatuurverwarming, zonnepa-

nelen en zonneboilers – een goed begin

zijn, de grootste besparingen zijn toch te

behalen door energiebesparing integraal

aan te pakken. Bob Gieskens: “De instal-

Afb. 2: Een afzonderlijke oplossing om energie

te besparen: de Solar bel. Deze bel werkt op zon-

ne-energie en is volledig zelfvoorzienend.

BRON: DWA

Afb. 3: Door gebruik te maken van voorverwarmd water, bespaart de Solar Wash op

de energiekosten van wasmachines. BRON: DWA / © A. Koetsier Fotografie

Klanten willen graag

een gratis advies, dit is

minder aantrekkelijk

voor de installateur

#4 mei 2012 19

Cursus Energiebesparen n(U)!?Bewust onbekwaam… dan is de cursus Energiebesparen n(U)!? wellicht een op-tie. In één dag doe je samen met collega’s en/of andere installatiebedrijven ken-nis, eerste ervaring en inspiratie op. http://www.cursusloket.nl/cursusdetail.php?cid=498.

14 juni 2012 is de volgende cursusdag.

latiewereld is weliswaar niet mijn exper-tise, maar ik denk dat bouwers en instal-lateurs op elkaar lijken in die zin dat ze vooral technisch georiënteerd zijn en minder bedreven zijn in het vermarkten van hun eigen oplossingen. En dat geldt overigens niet alleen voor installateurs

in de E- en de W-sector; samenwerking zou nog veel breder moeten en zich uit-breiden in de hele keten waarin zich ook bouw- en isolatiebedrijven bevinden.“

Jan Cromwijk: “Het aangaan van samen-werkingen gaat eigenlijk op dezelfde manier als het starten van een nieuwe

dienst of de introductie van een nieuw product: begin ergens. Als je bijvoor-beeld naar de jonge generatie kijkt zie je dat velen een eigen bedrijf beginnen met een stukje expertise dat ze – op welk vlak dan ook – hebben opgebouwd. Deze zzp-ers zijn zich er bijzonder goed van bewust dat ze niet alles alleen kunnen en roepen de hulp in van andere zzp-ers om een oplossing compleet te maken. Door op deze manier een netwerk op te bouwen spelen de bedrijfjes elkaar vaak de opdrachten toe. Maak wat dat betreft ook gebruik van de kennis en ervaring van jonge mensen op het vlak van social media, samenwerken, netwerken. Dat is hen met de paplepel ingegoten en be-

heersen zij op een natuurlijke manier. Als je hen hierin vrij laat, is de kans groot dat zij nieuwe kansen creëren waarbij partnerbedrijven worden betrokken. Én door ze de vrijheid te geven is de kans kleiner dat zij na twee jaar het bedrijf verlaten om voor zichzelf te beginnen. Echt iets om in de gaten te houden ge-zien de moeite die bedrijven hebben om aan kwalitatief hoogwaardige medewer-kers te komen.”

ToekomstDe boodschap is duidelijk: Installateurs die méér willen zijn dan alleen de leve-ranciers van kabels en E-componenten en het trekken van draden, doen er verstandig aan zich te specialiseren in een specifieke tak die samenhangt met duurzaamheid. ‘Gewoon beginnen’ is het credo, ervaring opdoen door te ex-perimenteren en daarna nieuwe kansen ontdekken of onvolkomenheden verbe-teren. Jan Cromwijk: “Probeer daarbij niet overal het wiel uit te vinden maar maak gebruik van de praktijkervaring en resultaten van de koplopers. Leer van hun fouten en blijf te allen tijde om je heen kijken want de ontwikkelingen staan níet stil! (zie ook www.ted.com).”

T www.meermetminder.nl

T www.otib.nl

T www.dwa.nl

T www.zonenergie.nu

T www.bouwendnederland.nl

Y

Afb. 4: Door zonnepalen in te zetten zijn elektromotoren (gedeeltelijk) te voeden met duur-

zame energie. BRON: Aquatech

De jonge generatie

is opgegroeid met

netwerken en social

media; maak daar

gebruik van