Verslag Algemeen Overleg 16 maart 2016, commissie OCW, over thuisonderwijs – eerste termijn.

1. Rog – CDA

Rog benadrukt thuisonderwijs (TO) als wereldwijde geaccepteerde vorm van vrijheid van onderwijs. Ca. 600 kinderen ontvangen in Nederland thuisonderwijs, met beroep op art. 5b leerplichtwet. CDA wil deze wet behouden tot thuisonderwijs wettelijk is geregeld. Hier hoort volgens CDA een “passende en proportionele” vorm van toezicht bij en oplossing art. 8.2 leerplichtwet; thuisonderwijs moet ook mogelijk zijn als kinderen eerst naar school zijn geweest.

Rog spreekt over persoonlijk contact met thuisonderwijsgezinnen, waaruit blijkt hoezeer ouders zich inzetten voor het beste mogelijke onderwijs voor hun kinderen, en resultaten uit wetenschappelijk onderzoek. Indirect betwijfelt hij of de staatssecretaris van dit alles op de hoogte is. Volgens Rog gaan de voorwaarden die de staatssecretaris stelt aan thuisonderwijzers stelt te ver en wordt hierdoor TO praktisch onmogelijk gemaakt.

3 hoofdbezwaren CDA: 1. Ontbreken wetenschappelijke onderbouwing, 2. Voorwaarden doen geen recht aan specifieke karakter thuisonderwijs t.o.v. schoolonderwijs, en wat te doen met internationaal thuisonderwijs?, VOG zou niet hoeven voor ouders zelf hun kinderen beschermen.; 3. Voorstellen houden geen rekening met voorstellen thuisonderwijzers. Zij zouden zelf betrokken moeten zijn bij opstellen plan voor toezicht TO.

DiscussieV Meenen (D66): CDA hamert normaliter op bevoegdheid docenten, hoe ziet CDA dat? Verschil competentie zijn van ouder en zijn van docent.Rog: Eisen naar docenten, bevoegdheid en VOG, zijn niet van toepassing op thuisonderwijs.V Meenen: Misschien hoeven kinderen niet per definitie tegen ouders beschermd te worden, maar hoe zit het met vakinhoudelijke competentie (bv scheikunde, natuurkunde, geschiedenis)?Rog: De bevoegdheid van leraren is vakinhoudelijk maar ook didactisch, gericht op grote groep “plofklas met diverse niveauverschillen”. Als thuisonderwijzer weet je waar kind in ontwikkeling staat en bereid je je voor op 1-op-1 onderwijs, totaal andere vorm. Uit onderzoek blijkt dat deze ouders erin slagen om hun kinderen ‘gewoon naar universiteiten, hogescholen toe te leiden’.

2. Bruins – Christenunie

Grond 5a leerplicht: inclusief onderwijs is belangrijk, maar voor sommige kinderen met lichamelijke of verstandelijke beperking is het goed om een deel van de tijd thuis te zijn. Maatwerk is belangrijk. Vraagt aandacht voor maatwerkprofiel: combineren van onderwijs en zorg. Wat is de status hiervan?

Ouders met richtingsbezwaren, leerplicht 5b vrijstelling, ouders ‘hebben wettelijk recht om hun kinderen niet naar school te sturen maar hen thuis te onderwijzen’. We zien dat een groep ouders dat op een gewetensvolle manier doet. Begrijpt ook zorgen van staatssecretaris, weten we wel wat er gebeurt, onttrekken ouders zich niet aan de rechtsstaat? Hier botsen 2 grondrechten: ‘het recht van het kind op onderwijs en de schoolplicht enerzijds, en het recht van ouders om primair te kiezen voor de opvoeding en het onderwijs dat hun kind krijgt’. Overheid moet kinderen beschermen tegen onttrekken door ouders aan het sociale verkeer, maar wanneer ouders op deugdelijke manier onderwijs geven thuis, moet dit niet onmogelijk worden gemaakt.

Door gemeenten worden nu bovenwettelijke eisen gesteld. Geldt 5b nog? Rapport onderwijsraad over art. 23 pleit voor wettelijk waarborgen TO, benoemt dat dit geldt ‘voor ouders die ontheffing van de leerplicht kregen’. De staatssecretaris stelt voorafgaand aan ontheffing al voorwaarden. UVRM art. 261: ieder kind heeft recht op onderwijs, aan de ouders komt in de eerste plaats het recht toe om de soort van opvoeding en school te bepalen. ‘kinderen zijn van hun ouders en niet van de staat’. Uitwassen: kinderberscherming kan al ingrijpen. Als een kind zich gezond ontwikkelt, heeft overheid daar niets mee te maken.

Ouders die bereid zijn om transparant te delen wat zij thuis doen geeft positief beeld, samen spreken over invulling thiusonderwijs. Burgers hoeven geen verantwoording af te leggen over hun richting of geloof.

3. Beertema – PVV

Onderwijsraad wil verruiming 5b door waardenoriëntaties en pedagogische opvattingen hierin op te nemen. Het echte probleem is groeiend Islamitisch thuisonderwijs. In verleden teken van collectief Islamitisch thuisonderwijs. In Rotterdam meer dan 1/3 van TOers voor rekening van Salafisme. Tov intolerantie ideologie als Islam moeten we niet tolerant zijn, zeker niet als we het hebben over ontwikkeling van kinderen. Belang preventiebeleid radicalisering. Wil uitzondering voor richtingsbezwaar o.b.v. Islam.

Ook bezwaar dat TO in groepjes van max. 6 leerlingen mag plaatsvinden die niet per se eigen kinderen hoeven te zijn. TOers geven hun kinderen succesvol les. Stichting keurmerk thuisonderwijs zou kunnen worden betrokken bij

1 26.1 Een ieder heeft recht op onderwijs; […] Het lager onderwijs zal verplicht zijn. […] 26.2 Het onderwijs zal gericht zijn op de volle ontwikkeling van de menselijke persoonlijkheid en op de versterking van de eerbied voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden […] 26.3 Aan de ouders komt in de eerste plaats het recht toe om de soort van opvoeding en onderwijs te kiezen, welke aan hun kinderen zal worden gegeven.

waarborging kwaliteit TO. Niet liberale vrijheid van ouders dwarsbomen om onderwijskeuze te beperken.

DiscussieV Meenen (D66): PVV kent vrijheid selectief toe aan mensen, wel TO maar alleen indien men gewenste geloof heeft. Wat als Islamitisch gezin voldoet aan alle kwaliteitseisen? Beertema: Islam is ideologie, geen geloof. De inspectie slaagt er ook niet in om de Islamitische universiteit Rotterdam op de knieën te krijgen.

4. Bisschop – SGP

Zin uit brief staatssecretaris: ‘het moet duidelijk zijn wie er verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van het kind’. Dat moet inderdaad, helaas blijft het antwoord op deze vraag in de lucht zweven. Volgens Bisschop zijn het ten principale de ouders die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van het kind, de overheid heeft daar een afgeleide ontwikkeling in. Dat laatste houdt in toezicht uitoefenen, aanbied van palet onderwijs.

‘Ouders hebben het recht om onderwijs van hun kinderen zo vorm te geven dat het aansluit bij hun overtuiging. Hun levensovertuiging, geloofsovertuiging’. Van schooldwang kan geen sprake zijn als we uitgaan van dit grondswetartikel. Er moet ook een basis van onderwijs gewaarborgd zijn voor kinderen. Met huidige wetgeving en praktijk wordt onvoldoende recht gedaan aan ouders en kinderen. Urgentie voor nieuwe regeling thuiszitters, afstandsonderwijs, thuisonderwijs.

TO moet worden geaccepteerd als volwaardige, eigenstandige onderwijsvorm. Maar met bep. voorwaarden is deze alleen voor rijke, hoogopgeleide ouders. Er is een recht waar ouders op kunnen beroepen, wat voorbij gemeenten gaat, dat moet gecommuniceerd worden richting gemeenten. Bovendien er zijn nu ouders die vervolgd worden door OM, niet omdat zij iets verkeerd hebben gedaan maar om jurisprudentie te genereren. Sommige gemeenten maken het zo bont dat zij kinderbescherming inschakelen wanneer ouders beroep doen op de leerplichtwet. Melding van “educatieve verwaarlozing”. Volgens kinderrechtencomité is sprake van educatieve verwaarlozing wanneer ouders niet voldoen aan verplichtingen op basis van de leerplichtwet.2

5. Van Meenen – D66

Recht op onderwijs, dat komt in mijn ogen het kind toe. Niet de ouder, niet wie dan ook, maar het kind. Dat is een relevant gegeven in dit verhaal.

Belang van kinderen die om fysieke, geestelijke beperking of sportieve en culturele talenten en tijdelijk verblijf in buitenland onderwijs volgen op andere locatie.

2 Verwijst waarschijnlijk naar UN Doc CRC/C/GC/13: Committee on the Rights of the Child, general comment no. 13, art. 20 (d): ‘Educational neglect: failure to comply with laws requiring caregivers to secure their children’s education through attendance at school or otherwise’.

Thuisonderwijs: uitgangspunt D66: TO moet aan zelfde eisen voldoen als schoolonderwijs. Belang vakinhoudelijke competentie van de docent, op school en thuis. Geen voorstander van TO, maar wil ook geen verbod. Wil wel: extern toezicht. Niet door TOers zelf. Toetsing: voelt niets voor jaarlijkse toetsing.

Recht op onderwijs vh individuele kind: actief vaststellen of ook kind kiest voor thuisonderwijs. Dat is pas vanaf bepaalde leeftijd mogelijk, maar wel van belang. ‘Ik hecht veel meer aan het oordeel van het kind in deze dan dat van de individuele ouder’.

DiscussieYpma (PvdA): Hoe ziet v. Meenen dat voor zich, dat kinderen hier over meepraten?V. Meenen: lastig punt, ook op dat punt is onderzoek gedaan in Nederland. Zodra dit rapport uitkomt opnieuw over hebben. Er komt een moment waarop je dit aan het kind kunt voorleggen.Ypma: Eens met recht van kind op onderwijs en ook dat je dat bij kinderen zou kunnen toetsen, wat vind jij er zelf van. Maar hoe zit v. Meenen dit in de praktijk voor zich?V. Meenenen: Verwijst naar aankomend onderzoek.Bruins: interessant dat mening vh kind voor moeten laten gaan, geldt dat ook voor schooltype wat door ouders gekozen wordt, moet overheid ook ingrijpen als kinderen niet met die keuze eens zijn?v. Meenen: zodra het mogelijk is moet je kinderen daarin een keuze geven, naast dat je als ouder goed kijkt. Bv TO op VO leeftijd, elke ouder herkent dan wel dat je als ouders je kind een stem geeft in wat dit gaat worden.Bruins: Moet de staatssecretaris dan gaan ingrijpen om de keuze te gaan maken voor het kind?V. Meenen: TO – als de ouder dat tegen de wil van het kind in forceert, daar ben ik zeer op tegen. In discussie over schoolvorm is geen rol voor de overheid, dat moeten ouders en kinderen zelf uitzoeken.Rog: zeer oneens met bijdrage v. Meenen. Kinderen moeten ineens beslissen naar welke school of TO ze gaan, onderzoek wordt gebruikt wat nog niet is uitgebracht. Wb. Stichting keurmerk thuisonderwijs: deze bestaat niet alleen uit TOers maar ook wetenschappers. V. Meenen: de stichting is ontstaan vanuit TOers. Naast deze stichting wil v. Meenen extern toezicht vanuit de overheid, objectief. Geen stichtingen of anderen hier tussenin. Rog: stichting is niet een stichting van TOers, maar van wetenschappers en ex-inspecteurs, deskundigen, onafhankelijk. Kunnen aansluiten bij specifieke TO onderwijsvorm. Onderwijsinspectie kan weer op meta-niveau toezicht houden. Waarom To inspectie dichttimmeren?V Meenen: eisen onderwijs thuis of school gelijk. Gaat om opbrengst, veiligheid, kwaliteit, waar elk kind in NL recht op heeft.

6. Ypma - PvdA Er is duidelijk breed draagvlak voor maatwerk thuiszitters. Staatssecretaris: regel het!

Wetswijziging hiervoor duurt te lang, 2018 is te laat. We moeten tot die tijd begrip “ziekte” ruimer interpreteren (zodat kinderen niet 5 volle dagen per week naar school hoeven) en dat er in kleine situaties ruimte is voor individueel maatwerk. Er zijn al voorbeelden, bv Kikidio, democratisch onderwijs; vormen van maatwerk oplossingen waar ook financiën heen moeten. Wat kunnen we nu al doen, tijdelijk en voorlopig? ‘zo wil ik graag dat er daadwerkelijk resultaat voor kinderen komt, want daar gaat het ons om’.

4 vragen: 1. Zijn alle thuiszitters in beeld? 2. Is de doorzettingsmacht al georganiseerd zodat 1 op 1 perspectief aan kinderen kan worden geboden? 3. Kunnen kinderen al worden ingeschreven bij samenwerkingsverband als er geen school is? 4. Wat wil staatssecretaris doen op gebied van preventie? Vb “mazzel” in Brabant.

Liefst art. 5a en 5b schrappen. Ieder kind heeft recht op onderwijs, ieder kind moet naar school toe kunnen gaan. Slechts in uitzonderlijke situaties, bv als je in coma ligt, zou je ontheffing van leerplicht moeten krijgen, anders niet. TO moet je in bepaalde situaties kunnen legaliseren, onder voorwaarden, inspectie. Een keurmerk kan behulpzaam zijn (stichting), in combinatie met extern toezicht – eens met v. Meenen overheidstoezicht op kwaliteit onderwijs.

DiscussieBisschop: toezicht op TO, betekent dat dat inspectie zonodig de huiskamer van TOers betreedt?Ypma: 4 dingen moeten er zijn: onderwijsplan ouders, voldoende pedagogische-didactische vaardigheden, aangeven dat kinderen contact hebben met leeftijdsgenoten, inspectie voor kwaliteit. Ja ook thuis. Bisschop: De overheid moet dus echt achter de voordeur van TOers kijken en controleren? Dit zijn vormen van toezicht die niet bij onze samenleving passen. Niet achter de voordeur.Ypma: dat is omgekeerd redeneren. Deze ouders kiezen ervoor om thuis onderwijs te geven, dus moeten ze daar verantwoording voor geven. Ivm recht vh kind op goed onderwijs.v. Dijk (SP): continuïteit PvdA; voorganger wilde af van 5b, kinderen moeten gewoon naar school.Ypma: wil ook liefst 5a en 5b afschaffen. Voorkeur dat kinderen naar school toe gaan. v. Dijk: goed toezicht oké maar wilt u liever van art. 23 grondwet af?Ypma: art. 5a en 5b niet, discussie art 23 gaat buiten orde debat.

7. Straus – VVDVrijheid van onderwijs: keuzevrijheid van ouders, recht v kinderen op goed onderwijs. Door TO af te schaffen zouden we vrijheid in onderwijs verliezen. Daarom TO toestaan, maar als uitzondering, de norm blijft dat kinderen naar

school gaan. TO als één vd vormen van maatwerk. Geen ontheffing leerplichtwet, maar afstandonderwijs binnen leerplicht, bv voor groepen die extra flexibiliteit nodig hebben (bv psychisch/fysieke problemen, sport of cultuur talenten).

Vragen: 1) 1x per 4 jaar inspectiebezoek is te weinig, liefst door inspecteurs met TO ervaring. Wat kan inspecteur doen als hij/zij twijfelt aan kwaliteit TO? 2) hebben wetenschaps en TO organisaties meegewerkt aan voorstel staatssecretaris? 3) moet info of TOers zijn aangesloten bij thuisonderwijs orgnaisatie niet altijd worden meegenomen in inspectie? 4) hoe moeten ouders zonder onderwijsbevoegdheid gevraagde pedagogische-didactische bekwaamheid verkrijgen? 5) mogelijkheid afstandsonderwijs in PO? 6) welke deugdelijkheidseisen voor TO? 7) school moet aangeven of ze meewerken aan evt. onderwijs in het buitenland. 8) Traject voorstel in regelgeving - en wat kunnen mensen hier nu al mee?

DiscussieRog: Zou die frequentere inspectie kunnen gebeuren niet door overheid maar door certificeerders? Straus: Er kan gebruik worden gemaakt van deze bestaande expertise. Samenwerking in aanpak toezicht. Niet enkel via TO organisaties, ook extern toezicht nodig.Rog: kan dat meta-toezicht zijn?Straus: TO organisaties kunnen kwaliteitsaanpak uitwerken, dat gedeeld met inspecteur.v. Dijk: debat 2011 VVD: ‘kinderen moeten gewoon naar school gaan’. Is dat nog steeds het standpunt?Straus: norm is naar school gaan, maar liberaal, ouders die heel bewust voor kiezen obv kwaliteits randvoorwaarden, moet daar ruimte voor zijn binnen leerplichtwet.Ypma: noodzaak HBO niveau thuisonderwijzers?Straus: ook MBOers die als onderwijsconsulent of onderwijsassistent werken. MBO kan ook didactisch goede achtergrond zijn. Op VO niveau wordt het wel ingewikkelder. Vraag: hoe gaan we dat doen?Ypma: Moet staatssecretaris pilot keurmerk TO meenemen in uitwerking voorstel?Straus: Ja en ook ervaring buitenland.Bruins: Mag de overheid achter de voordeur komen zonder vermoeden verwaarlozing? Moet er worden opengedaan?Straus: Heb TO ouders gesproken. Ouders kunnen kiezen voor TO en ook voor inspectie. Ouders willen dit wel.Bruins: ouders moeten gesprek aangaan. Vraag: gaat de overheid de deur intrappen als er niet wordt opengedaan?Straus: De ouders kiezen hiervoor en weten dat ze moeten aantonen dat zij goed onderwijs geven. Er wordt een afspraak gemaakt, de kinderen zullen daar ook bij zijn.

Beertema: Door onderwijsbevoegdheid maak je de facto TO onmogelijk. Hoe liberaal is dat nou? Sociaal-democratische dwang. Straus: doe uitspraak over bevoegdheidseisenStraus: Bekwaamheid, niet bevoegdheid (bevoegdheid TO bestaat niet in NL). Bekwaamheid: gaat niet om opleidingsniveau. Vraag: waar kunnen ze die verwerven? Beertema: bekwaamheidseisen als het gaat om onderwijs aan je eigen kinderen: elk liberaal beginsel wordt hier getreden.Straus: ik kies voor vrijheid van onderwijs wta een goed ding is. Niet dat deze kinderen van de radar verdwijnen. Randvoorwaarde is bekwaamheid.

8. v. Dijk – SPStaatssecretaris gaat niet lekker, zie mediawet, rare platform 2032. Maar sta vandaag achter de staatssecretaris. TO is controversieel onderwerp, praten er al jaren over. SP: kinderen horen naar school te gaan. Belangrijk voor sociale cohesie, integratie, leren met elkaar spelen, leren kennen, verschillende kinderen, integratie. Wat vindt hij dan eigenlijk van art 23 grondwet waar verzuiling, niet integratie maar segregratie, grondwettelijk hebben vastgelegd?

SGP en CU gek dat zij staan te juichen bij TO aangezien hun scholen juist publiek bekostigd worden.

Bisschop: vrijheid van onderwijs, in NL geen staatsonderwijs. Elke NLer heeft dus school die hij/zij nodig heeft, voor de kinderen. Nu kleine categorie ouders die vanuit verantwoordelijkheid kiest om zelf kinderen te onderwijzen. Wie is dan de overheid om te zeggen dat mag niet? Maar overheid moet wel welzijn van kinderen waarborgen. Hoop dat v. Dijk nu wel TO omarmt.

(v. Dijk): dit zijn fundamentele debatten. Als zij consequent zijn, en zeggen ouders zouden zelf moeten kiezen, en een kind is niet van de staat, dan zouden ze de leerplicht moeten afschaffen. Dan zou het onderwijs gewoon helemaal aan de ouders moeten zijn. Vindt u dat de overheid achter de voordeur moet kijken? Natuurlijk! Overheid heeft nu geen zicht op kwaliteit van het onderiwjs en het is zelfs niet gegarandeerd dat het kind uberhaupt onderwijs krijgt. Het kan zo zijn dat nu kinderen thuis zitten die niks ontvangen thuis.

Bisschop: Dat is niet prima. Leerplicht: is juist een instrument wat overheid ter beschikking staat om welzijn kinderen te bevorderen. Zij hebben recht op onderwijs, overheid moet dit borgen. Hoe daarover meningsverschil. Wij zeggen blijf voor die voordeur, overheid. SP vindt overheid ga aan de keukentafel zitten en controleer alles.

v. Dijk: als je TO omarmt, dan is het zeer opmerkelijk als je daar niet toezicht bij toelaat. Ouders die overtuigd zijn dat zij uitstekend onderwijs geven zouden moeten zeggen: welkom, kom binnen.

1. Is het juist dat het aantal kinderen dat TO ontvangt sinds 2010 is gestegen van 341 naar 617 kinderen? Stijging van 80%. 2. Komt er een aparts kwaliteitskader voor TO? 3. Risico: formalisering van TO kan aanzuigende werking hebben. 4. Welke kosten zijn verbonden aan deze maatregelen (meer toezicht)? 5. DAMU (dans muziek jongeren) is reiskosten vergoeding geregeld voor deze kinderen?

Einde eerste termijn.

Beantwoording vragen 1e termijn, Staatssecretaris Dekker (VVD):Bij vrijstelling onder 5b hoeven kinderen feitelijk niet naar school. ‘Toenemend aantal ouders maakt hier gebruik van, dat baart mij zorgen’. Als stijgende lijn doorzet, zijn we over 4 jaar de 1000 gepasseerd.

Thuisonderwijs: we weten niet of kinderen die vrijgesteld zijn, werkelijk onderwijs krijgen, omdat wet daar niet toe verplicht. Er is geen regeling voor thuisonderwijs. Dit staat op gespannen voet met recht vh kind op onderwijs. Onderwijsraad heeft dat aangegeven. Kinderen hebben dat recht, zie internationale verdragen.

Beertema: Over welk probleem hebben we het? Concrete gevallen dat dingen fout gaan? Ik denk dat die paar honderd kinderen goed onderwijs krijgen. Als er geen gevallen zijn dat het misgaat, is dit dan niet disproportioneel (niet-bestaand probleem dichttimmeren met wetten).

Dekker: Moeilijk aan te geven, we weten niet wat er in die gezinnen gebeurt. Soms gaat het goed. Dit zijn ook ouders die bereid zijn mee te doen aan onderzoeken, maar ook wetenschappers geven aan dat representativiteit vd onderzoeken niet waarschijnlijk is omdat er ook ouders zijn die kiezen om niet mee te werken aan onderzoek. We kunnen hier niet garant staan voor goed onderwijs. Ja, 2 signalen dat het misgaat: OM geeft aan zich zorgen te maken over stijgende lijn vrijstelling 5b, grond waarop heffing wordt aangevraagd. Bv in Rdam 1/3 vd ouders salafisme.

Beertema: gaan we nu dan de goeden onder de kwaden laten lijden?

Dekker: reden waarom ouders ontheffing vragen is niet relevant, wel het alternatief; krijgen kinderen vervolgens goed onderwijs? Dit kan nu niemand beantwoorden. Als we TO mogelijk maken, reguleren, dan stellen we daar bepaalde redelijke eisen aan. Zoals in brief.

Bisschop: kunnen we deze bevoegdheden van TOers vragen... OM maakt zich zorgen over toename TO? Komt initiatief om te handelen vanuit jruidische en niet onderwijskundige kant?

Dekker: opstapeling van dingen. Onderwijsraad zegt ook schaf 5b af maar kom met alternatief regulerend kader, OM heeft zorgen geuit, situatie Rotterdam. [stuk ontbreekt]

(Dekker) een kind komt het beste tot zijn recht in de sociale omgeving ve school, met onderwijzers die daar een opleiding voor hebben gevolgd. ‘In sommige situaties is schoolonderwijs echter niet mogelijk of wenselijk, volgens de ouders, en dan loopt het recht van kindern op goed onderwijs gevaar. Daarom wil ik TO als een volwaardige vorm van onderwijs naast het schoolonderwijs wettelijk mogelijk maken, en dat zou dan mogelijk moeten zijn voor alle ouders en niet alleen voor ouders met levensbeschouwelijke bezwaren’. Gaat niet om richting maar kwaliteitseisen. Dhr Rog vroeg in hoeverre is samengewerkt met vereniging TO? Dekker is niet op bezoek geweest bij TO gezinnen maar medewerkers wel. Indruk: er zijn mensen die TO op goede manier vormgeven.

‘Aan wie komt het recht van onderwijs toe? Ik ga daar een heel eind mee met wat dhr. Van Meenen heeft gezegd, dat het recht op onderwijs een recht is wat kinderen toekomt. Als je kijkt naar het internationaal recht, staat het recht van onderwis niet voor niets ook in het IVRK. Dat zijn rechten die kinderen hebben, los van hun ouders. En ik vind dat wij ook als overheid een taak hebben om niet alleen de vrijheid en de soevereiniteit van ouders te bewaken, maar dat wij ook de plicht naar kinderen hebben om ervoor te zorgen dat zij los van hun ouders goed onderwijs krijgen’. Als ouders dat goed doen, adhv aantal deugdelijkheidseisen voor TO, kun je daar bij uitzondering ruimte voor bieden, ‘maar het is niet zo dat het recht van ouders om de keuzes voor hun kinderen te maken ALTIJD voorgaat’.

v. Meenen: Over die kinderen. We zijn het eens dat recht op onderwijs bij kind berust. Ik heb ook de suggestie om het kind actief te betrekking bij het besluit wel of niet TO. Trekt vergelijking met echtscheiding waar kinderen vanaf 12e recht hebben om er iets van te vinden. Vraag is of de staatssecretaris naar zo’n constructie kijkt. Zou hij dat recht willen borgen?Dekker: ‘Ik heb daar niet eerder zo naar gekeken maar ik vind dat een sympathieke en ook een interessante gedachte’. Ik kijk met belangstelling uit naar het onderzoek wat er kennelijk uitkomt, als dat inderdaad verschillen laat zien, dan zou dat nog meer aanleiding zijn om dat een plek te geven, en ik zou dat graag willen meenemen in de uitwerking van deze plannen, want uiteindelijk moet het landen in een wetsvoorstel.Bruins: Dekker zij dat onderwijsraad heeft geadviseerd 5b af te schaffen, is niet zo. De raad adviseert voor TO wettelijke waarborgen te creeëren, voor ontheffing mogelijkheid bieden en adequaat proportioneel toezicht door overheid. Dekker: is een semantische discussie, OR zegt: niet kinderen ontslaan van leerplicht, maar recht van onderwijs goed borgen. Eisen die vergelijkbaar zijn met particulier onderwijs, mogelijk naar kijken, bevoegdheidseisen gelden gewoon in particulier onderwijs. Dat zou dan strenger regime betekenen dan ik nu voorstel.Bruins: meer dan semantische discussie.Eens: we weten niet nu of [5b]

kinderen onderwijs krijgen. Moet het niet andersom; hoe kan ik nu al het onderwijs borgen, zorgen dat TO inderdaad plaatsvindt. Ruimte bv bekwaamheid ipv bevoegdheid?Dekker: komt straks op terug. Art 23 gw: 5b niet afschaffen voor er alternatief is, gereguleerd over TO. Dan hoeft ook geen ontheffing leerplicht meer. V Dijk: wij willen art 23 moderniserenVoorzitter grijpt in, hier geen discussie voor art 23 ivm geen tijd. Dekker: art 23 – dat komt nog, interpretatie hiervan, hoe werkt het door? RI Bisschop: vrijheid van richting is niet onbeperkt, geldt behoudens toezicht en onderzoek.

(Dekker) 1. Kwaliteitseisen In het belang vh kind moet onderwijs van goede kwaliteit zijn. TO vraagt om andere voorwaarden dan schoolonderwijs, maar moet ook aan de maat zijn. Aant minimale randvoorwaarden; bv TO gekwalificeerd. Staat of valt bij manier waarop lesstof wordt aangeboden. Opleidingsniveau: niet uitgaan van onderwijsbevoegdheid, maar minimaal HBO opleiding. We weten: opleidingsniveau van docent is van doorslaggevend belang, dat blijtk ook in onderzoek naar TO, opleidingsniveau doet er toe. Daarnaast pedagogische, didactische bekwaamheid. Gesprek over hoe moet dit worden gewaarborgd? Er moeten cursussen, opleidingen voor ontwikkeld worden. Daaraan voldoen vooraf aan begin TO. VOG: niet voor eigen gezin wel zodra TO wordt uitgebreid. Om les te geven niveau VO kinderen, moet docent vakinhoudelijke bewezen expertise voor elk vak hebben. Onderwijsplan is essentieel voor TOers. Kerndoelen, curriculum, eindtermen, manier van bewaking voortgang door toetsing. Ook belangrijk in kader v toezicht; zeker omdat TO in gesloten setting, willen we er niet achteraf achterkomen dat het niet in orde was.Rog vroeg naar wetenschappelijke onderbouwing: onderzoek als het gaat om TO schiet in die zin tekort dat onderzoek wat gedaan is vaak selectief is in gezinnen die hieraan meewerken -> bias. Daarnaast veel wetenschappelijk onderzoek wat geldt voor onderwijs algemeen, dit laat heel evident zien dat bv het niveau voor pedgaogisch handelen, didactiek, opleidingsniveau docent, heel bepalend is voor hoe kinderen leren.Bruins vroeg of TO niet de facto onmogelijk wordt? ‘Voor mij staat het recht van kinderen op goed onderwijs voorop, en niet het recht van iederen ouder om thuisonderwijs te geven. Het gaat om goed onderwijs voor kinderen’. Daarom stricte eisen, met eisen deze brief geen onmogelijkheid; onderwijsbevoegdheid geen vereiste, wel opleidingsniveau. Als we regels particulier onderwijs gaan toepassen worden de criteria strenger, als dhr Bruins dat wil zie ik motie tegemoet. Dhr Beertema die vroeg voer max 6, niet teveel ruimte voor vormen informeel onderwijs, kleine schooltjes? Ja, maar dat is ook nodig zeker in de periode VO. Als wij zeggen wij willen dat kinderen kwalitatief goed onderwijs krijgen, ook langs de maatstafen die wij hanteren voor VO, goed vakinhoudelijk, dan kun je bijna onmogelijk van 1 of 2 ouders verwachten dat ze al die vakken op een goede manier kunnen doen. Dan is het goed als 2 of 3 gezinnen hierin kunnen samenwerken.

Beertema: word er wantrouwig van. Expertise in bepaalde vakken, hoe ga je dat meten? En minimumeis HBO. Elke MBOer, grootste vorm van onderwijs, de ruggengraat van onze samenleving. Die bekijken het maar? Overheidsbemoeienis te groot. Verwacht hij dan enorme terugval in TO, is dat de bedoeling?Dekker: weet niet of dat het geval is, sterk de indruk dat mensen die TO geven zelf HBO of hoger opleiding hebben gevolgd. Omdraaien: stel je bent leerling die VWO kan doen, maar je ouders hebben opleiding die goed is, MBO 3, 4, voorsorteren bv op horeca vak. Uitstekend, maar zijn die ouders in staat om die kinderen maximaal hun talent te laten ontplooien? Terwijl wij aan VO scholen vragen dat docent frans 1e graads aan de universteit frans heeft geleerd? Vakmanschap van 1e en 2e graads leraren.Beertema: het gaat om heel weinig ouders en dan vind ik de cijfers hoog. Staatssecretaris bemoeit zich ook met allerlei zaken waar hij niet voor opgeleid is. Is een kwestie van ervaring, ontwikkeling, ouder worden. En dan dit soort strenge eisen door hele grote groepen ouders uit te sluiten, gaat te ver.Dekker: ik zie dat het een hoge eis is, maar ik benader het ook vanuit het oogpunt van het kind. Hoe zorgen we dat het kind het beste onderwijs krijgt? Eisen aan docenten en kinderopvang in hele onderwijs, opleidingsniveau. Waarom dan hier niet?

2. Toezicht De eisen die we willen stellen niet vrijblijvend. Toezicht door leerplichtambtenaar en onderwijsinspectie. Inspectie voor kwaliteit onderwijs, LPA toezicht bepalingen in de wet. Wil graag samen met Ingrado naar rol van LPA wettelijk nader uitwerken. Toetsing door LPA van moeilijk objectiveerbare onderdelen zoals veiligheid in het gezin moeten we nader operationaliseren. Inspectie bezoekt gezin voorafgaand aan TO traject, om TO situatie vh gezin te beoordelen, dit wordt minimaal 1x per 4 jaar herhaald. Te weinig? Zou kunnen langs lijn van risicogestuurd toezicht. Bij niet-pluis gevoel niet 4 jaar wachten. Past niet bij rol overheid om kwaliteitseisen en toezicht volledig over te laten aan het veld zelf. Een keurmerk TO wat ondersteuning kan bieden kan behulpzaam zijn, maar kan nooit vervanging zijn voor extern toezicht door de inspectie. Wat wel kan: met keurmerk is signaal voor inspectie dat de basis goed is, zoals bv met 2talig onderwijs gebeurt – gebruik van goedgekeurde programma’s legt basis. Dat moet verder worden uitgewerkt. Traptoezicht. Dat kan ook kosten in bedwang houden. Bisschop vroeg, vinden wij niet dat kinderne die TO krijgen niet door kinderbescherming moeten worden bekeken? Eens met SGP, wij stellen gereguleerd kader voor. Als kinderbescherming signalen krijgt dat er meer aan de hand is dan onvoldoende onderwijs, er ook andere instanties kunnen ingrijpen.

Bisschop: vraag was wat vindt staatssecretaris ervan dat OM over gaat naar controle ouders tbv jurisprudentie?

Dekker: we weten pas of ouders iets verkeerds hebben gedaan na vaststelling rechter.

Rog; gaat inspecteur per definitie in gezin thuiskomen?Dekker: Die mogelijkheid is er zeker. Dat zal ook gebeuren bij aanvang van.

3. Overig Eisen voor afstandsonderwijs; niet nodig omdat verantwoording bij reguliere school blijft. Tijdspad voor maatregelen: passend onderwijs? Welke haakjes in de wet kunnen we verbreden, D. Zal bij samenwerkingsverbanden aangeven dat zij in afwachting van nieuwe regelgeving alvast dit kunnen toepassen. Is nu al mogelijk om vanuit S.Verband externen te betrekken, deel vh onderwijsprogramma inkopen. Bv lesmateriaal, inhuur deskundigheid, ondersteuning bij inrichting plusklas. Wat niet mogelijk is, en daarom tempo met aanpassen wet: met onderwijsmiddelen onderwijs volgen bij instelling particulier onderwijs. Kan wel nu al helder communiceren wat wel en niet kan, en wat de bedoeling is nadat wet is aangepast. modernisering van onderwijstijd VO is er ruimte voor afstandsonderwijs, die ruimte is er in PO niet, die wordt ook niet geboden, omdat basis voor verdere ontwikkeling in PO gelegd wordt, rolv an leraar voor de klas is daarbij cruciaal. Als kinderen in PO tijdelijk niet naar school kunnen is onderwijs op andere locatie dan de school [mompelt]. Mogelijkheid voor kinderen voor wie geen schoolonderwijs is bij samenwerkingsverband inschrijven? Geen voorstander, dan help je scholen zorgplicht te ontlopen. Als daar sprake van is meld het, dan kan inspectie ingrijpen. Inschrijven bij S.V. biedt geen soelaas voor deze kinderen. Zodra kind is ingeschreven ontstaat zorgplicht vd school om oplossing te zoeken binnen s.v.. voor het voetlicht brengen bij ouders in communicatie.preventie: eens met Ypma, we gaan kijken hoe we goede voorbeelden kunnen verspreiden. Maatwerkprofielen?

Bruins: kinderen die niet of deeltijd naars chool kunnen ivm lichamelijk/psychisch beperking. Die hebben maatwerk nodig voor onderwijs en zorg ondersteuning. Praat over maatwerkprofielen met v. Rijn. Kan nog niet. Kunt u daar aandacht aan besteden? Dat kinderen in deeltijd naaar school kunnen, combinatie van onderwijs en zorgbudget.

Dekker: neemt het mee in voortgangsrapportage passend onderwijs. Er kan ook al veel wel. Dit moet worden duidelijk gemaakt. De wetten gaan we veranderen, maar grootste winst zit in onbenutte ruimte die er op dit moment al is.

De partnerschapsschool, interessante gedachte hoe je dat vorm zou kunnen geven. Neemt dit mee bij uitwerking wetsvoorstel.

Ypma: Nog steeds duizenden kinderen thuis, basisschool periode doe je nooit meer over. Nog zorgen tot 2018 aanapssing wet. 2 problemen: 1. Er zijn scholen die geld doorsluizen naar maatwerk oplossingen, maar onduidelijk wat wel en niet kan. Graag uitzoeken. Ik begrijp als het tijdelijk is mag het wel. 2. Ouders kunnen kind niet inschrijven bij een school. Kunt u tijdelijk regelen dat kinderne zich in noodgevallen kunnen inschrijven bij samenwerkingsverband? Als uitzondering en tijdelijke regeling.Dekker: eerste, handreiking zou nuttig zijn. Duidelijk maken en kijken wat

binnen kaders vd wet maximaal kan. 2. Kinderen kunnen niet ingeschreven wordne; dat druist in tegen wet. Ypma: ja maar zie in de praktijk, zeker 150 kinderen en ouders. Lopen tegen deze 2 punten aan.Dekker: ziet punt wel, als scholen niet inschrijven moeten we ingrijpen [herhaling eerder standpunt] Ik zoek naar een manier die kinderen helpt, denkt niet dat inschrijven samenwerkingsverband oplossing biedt.

Bisschop: deelt staatss. Opvatting dat ouders ten principale verantwoordelijkheid dragen voor opvoeding van hun kinderen?, 2. Educatieve verwaarlozing wordt internationaal 180graden anders gebruikt.Rog: hoe omgaan met kinderen die werken met amerikaanse materialen?v. Meenen: elk jaar landelijke toetsing, kan dat niet wat minder?Straus: of niet elke school moet aangeven of ze aan afstandsonderwijs meewerken.

Dekker: ouders dragen eerste zorg voor hun kinderen, maar dat ontslaat ons niet van taak die overheid heeft om zorg te dragen voor goed onderwijs en daar toezicht op te houden. Educatieve verw: zaak Rdam, als instanties zorg hebben of kinderen uberhaupt onderwijs krijgen en ouders instanties buten de deur houden, kan dat aanleiding zijn voor gemeentelijke instanties om bv jeugdzorg, raad in te zetten. Kijken wat er aan de hand is in het bealng van het kind. Amerikaans materiaal: meenemen in uitwerking. Nlse kerndoelen ed moeten geexamineerd kunnen worden. Toetsing: wil kijken naar frequentie, alleen aan einde PO is niet voldoende omdat TO zo aan het oog onttrokken is. Slecht als we na 8 jaar erachter komen dat kinderen te weinig stappen hebben gezet. Schoolplan, afstandonderwijs: gebeurt wel vanzelf.

Tweede termijnIn de tweede termijn zeer veel herhaling van wat al is gezegd, hier selectie nog relevante opmerkingen.

CDA: bekwaamheid blijkt uit schoolplan. Kondigt VAO aan ivm achter de voordeur kijken door inspectie.Bruins: Inspectie als toezichthouder houdt ook bij regulier schoolonderwijs altijd toezicht op stelsel en niet individuele leerprestaties, anders stelsel, daarom speciaal systeem van toezicht. TO is toegestaan mits, waarschuwt voor als we gaan naar TO is toegestaan tenzij. Bisschop: TO: staatss. Heeft omslag gemaakt van niet naar dat moet dan maar, en vraagt staatss. Hier open verder over door te denken. Onderwerp is nog niet gerijpt. ...wetstvoorstel in 2018 is te laat, bied ondersteuning van SGP aan om 2017 dat voorstel te realiseren. v Meenen: Rol/positie vh kind als eigenaar van kind op onderwijs, kind gehoord worden. Minder toetsing. Ypma: ‘Ik vond het een goed en interessant AO omdat het belang van het kind hier centraal staat’. Hoorrecht van kinderen.. Straus: Duidelijk dilemma recht ouders / recht kinderen.

Dekker: Wat zegt een plan nou over de kwaliteit van onderwijs? ... Toetsen is geen doel op zich. Voortgang van ontwikkeling vh kind moet worden bijgehouden.