Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon...

38
Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst Een ster o aarde

Transcript of Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon...

Page 1: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Kernfusie op aarde

& de energie van de toekomst

Een ster op aarde

Page 2: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kernfusie• Algemeen• De zon• Plasma

Inhoudstafe l

De tokamak• Principe• Toroidaal & poloidaal

Warmte• Input• Output

Fusiereactoren• ITER• Voor- en nadelen

Page 3: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Kern fus ie : a lgemeen

1980 2000 2020 2040 2060 2080 2100 21200

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

Energiegebruik in de wereld

Jaar

En

erg

iecon

su

mp

tie (

10

8 J

)

2012

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Page 4: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : a lgemeen

Olie38%

Kolen22%

Gas21%

Wa-terkracht7%

Nu-cleair6%

Andere6%

Hernieuwbaar1%

Energieproductie

80%

Page 5: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : a lgemeen

E=mc²Energie

Massa

Lichtsnelheid

299 792 458 m/s

p+ n0

²H

Page 6: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : a lgemeen

m(p + ) + m(n 0 ) = 1 ,0073 u + 1 ,0089 u

m( ²H) = 2 ,0140 um(p + ) + m(n 0 ) = 2 ,0162 um(p + ) + m(n 0 ) =

Page 7: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : a lgemeen

m(p + ) + m(n 0 ) =2 ,0162 u

E(p + + n 0 ) =1 ,003410-18 J

m( ²H ) = 2 ,0140 u

E( ²H ) =1 ,002310-18 J

E E

E=mc²

Page 8: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : a lgemeen

²H

Fk

Fk

Page 9: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Deuterium Tritium

• 3,0160 u

• Radioactief

• Vervaltijd:

• 12,26 jaar

• ³He

• Wordt gewonnen uit 6Li

• 2,0140 u

• Stabiel

• Komt voor in zeewater

Kern fus ie : a lgemeen

Page 10: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : de zon

n0

D He

T

150∙10 6 K

17,227 MeV

Page 11: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kern fus ie : p l asma

- -

+

Page 12: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kernfusie• Algemeen• De zon• Plasma

Inhoudstafe l

De tokamak• Principe• Toroidaal & poloidaal

Warmte• Input• Output

Fusiereactoren• ITER• Voor- en nadelen

Page 13: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De t o ka ma k

Toroida lnaya kamera i magnitnaya katushka

“Toroidale kamer en magnetische spoel”

Page 14: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak : p r i nc ipe

4,15 K

Page 15: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak: toroidaal & poloidaal

Page 16: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak: toroidaal & poloidaal

IB

Page 17: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak: toroidaal & poloidaal

B I

Page 18: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak: toroidaal & poloidaal

Page 19: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak: toroidaal & poloidaal

Page 20: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

De tokamak: toroidaal & poloidaal

Page 21: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kernfusie• Algemeen• De zon• Plasma

Inhoudstafe l

De tokamak• Principe• Toroidaal & poloidaal

Warmte• Input• Output

Fusiereactoren• ITER• Voor- en nadelen

Page 22: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Warmte : i npu t

Page 23: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Wa rm t e - i n p u t : m i c ro g o l v e n

Page 24: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Wa rm t e - i n p u t : m i c ro g o l v e n

Page 25: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Warmte - input : neu t ronen

Ep Ek

+ 0

+ 0

Ep Ek

0 +

+ 0

Ep Ek

+ 0

0 +

Page 26: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Wa rm t e - i n p u t : J o u l e - e ff e c t

TransformatorWisselstroomGel i jkstroomWisselende fl uxInduct iestroom

Pulsen

?

Page 27: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Wa rm t e - i n p u t : J o u l e - e ff e c t

Geleider

Kernen

Elektronen

T 0 K

Page 28: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Wa rm t e - i n p u t : J o u l e - e ff e c t

Plasma

T 200∙10 6 K

Page 29: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Warmte : ou tpu t

D I V E RT O Rz u i v e r e n p l a s m aa f z u i g e n H eo n t t r e k k e n k i n e t i s c h e e n e r g i e

Page 30: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Page 31: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Warmte : ou tpu t

Page 32: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Kernfusie• Algemeen• De zon• Plasma

Inhoudstafe l

De tokamak• Principe• Toroidaal & poloidaal

Warmte• Input• Output

Fusiereactoren• ITER• Voor- en nadelen

Page 33: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

I TER

1985

begin van samenwerking tijdens op de top van Genève:• Sovjet Unie• VS• Japan• EU

VS trekt zich terug uit het project

1999 2003

VS sluit zich weer aan bij het project

2005

Cadarache wordt gekozen als bouwplaats van ITER

Page 34: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

• Fusievermogen: 500 000 000 W• Nodig vermogen: 50 000 000 W

• Bouw:• 10 jaar• € 5 000 000 000

I TER: nu t t i ge i n fo rmat ie

goedgekeurd in 2001

x 10

Page 35: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

I TER: dee lnemende l anden

Page 36: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

I TER: Cadarache

Route de Vinon-sur-Verdon

13115, St. Paul-lez-Durance Frankrijk

Page 37: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

Voordelen Nadelen

• Bouw kost veel geld

• Opstarten vraagt enorm veel energie

• Radioactief afval: opbergen

• Geen uitstoot van broeikasgassen

• Hoger rendement

• Radioactief afval: korte vervaltijd

• Deuterium is oneindig ter beschikking

• Wanneer groot genoeg:

• Zelfvoorzienend

• Rendabel

• Geen gevaar voor:

• Meltdown (Fukushima)

• Nucleaire ontploffing (Tsjernobyl)

Energ ie van de toekomst?

Page 38: Kernfusie op aarde & de energie van de toekomst. Kernfusie •Algemeen •De zon •PlasmaInhoudstafel De tokamak •Principe •Toroidaal & poloidaal Warmte •Input.

Bart Herremans & Christoph Lemal, Belgium

E I N D EVRAGEN ?