Kenniskring

Onderwerp: OPEC Begeleider: Koen Demouge Plaats: ‘s Hertogenbosch Datum:19-05-2011 Klas + groep: P4B Groep 3 Projectleden: Marcella Koning Timo de Laar Sarah-Elise van Opbergen Rob van Schaijk Resid Tiro Michael Verniers

2

Voorwoord Voor u ligt het eindrapport van Kennis Kring. Wij hebben als onderwerp OPEC gekozen. Dit leek ons erg interessant, met name omdat wij er alle nog geen kennis van hadden. Alle hebben wij thema’s gekozen zodat wij ons goed konden verdiepen in elk onderdeel wat te maken had met OPEC. Wij hebben veel gebruik gemaakt van desk research (internet) en een beetje field research (interview). De volgende onderwerpen komen aanbod:

- De Organisatie van OPEC - OFID - OPEC en het Milieu - Logistiek - Oliecrisissen - De invloed van de OPEC op deWereldeconomie - Motieven voor deelname aan OPEC - Het Imago OPEC - De toekomst van OPEC

Wij willen u graag meenemen in de wereld van OPEC en u net zo enthousiast maken als ons. Hopelijk kunnen wij u hiermee voldoende mee informeren. Wanneer u nog eventuele vragen en/of opmerkingen heeft kunnen wij dat meenemen ter eventuele verbetering. Alvast bedankt voor het lezen van ons rapport. Met vriendelijke groeten, Groep P4B3

3

Inhoudsopgave Samenvatting Pagina 4 Aanpak Kenniskring Pagina 6 Hoofdstuk 1: De geschiedenis Pagina 7 Hoofdstuk 2: De organisatie OPEC Pagina 9 Hoofdstuk 3: OFID Pagina 11 Hoofdstuk 4: OPEC en het milieu Pagina 18 Hoofdstuk 5: De logistiek Pagina 23 Hoofdstuk 6: Oliecrisissen Pagina 29 Hoofdstuk 7: OPEC en de wereldeconomie Pagina 37 Hoofdstuk 8: Motieven voor deelname Pagina 45 Hoofdstuk 9: Imago van OPEC Pagina 51 Hoofdstuk 10: De toekomst van OPEC Pagina 52 Eindconclusie Pagina 62 Bronnenlijst Pagina 63 Bijlage

- Bijlage 1: Samenwerkingslanden OFID Pagina 65 - Bijlage 2: Het startdocument Pagina 68

4

Samenvatting OPEC OPEC (Organization of the petroleum coutries, Nederlands voor organisatie van olie-exporterende landen) is een samenwerkingsverband van twaalf olie exporterende landen.. Deze organisatie is in 1960 opgericht in Bagdad. Het hoofdkantoor van OPEC is gevestigd te Wenen. OPEC kan in één zin worden geformuleerd: 'OPEV is een permanente intergouvermentele organisatie van 12 olie-exporterende ontwikkelingslanden die coordineert en bundelt de aardolie-beleid van haar lidstaten'. OFID OFID (OPEC-fund for intenational development) is onder andere een van de onderdelen die bij OPEC horen. De ministers van financieren wilde meer steun bieden aan ontwikkelingslanden en wilde dit doen dmv multilaterale financiële faciliteit, dit was een plan die in 1975 bedacht werd. Het project wilde onafhankelijke tak zijn van de rest van OPEC en aangezien het zo goed liep besloten ze het verder te ontwikkelen. In 1980 werd de fonds voor permanent ontwikkeld en kreeg de naam OFID. Het milieu OPEC werkt met olie, olie is een natuurproduct die bewerkt is. Wanneer dit verkeerd gaat heeft dit grote gevolgen op het milieu. Wanneer er iets mis zou gaan zou dit gelijk een negatieve invloed hebben. OPEC heeft verschillende projecten lopen zodat zij zoveel mogelijk rekening houden met het milieu zoals; de uitstoot van slechte stoffen te verminderen of het reduceren van gas affakkelen. Logistiek Aardolie, misschien wel de belangrijkste stof die er in de grond te vinden is. Het houdt de wereld en de economie draaiende. Het heeft namelijk een belangrijke economische waarde. Voorbeeld: wanneer de prijs van de benzine omhoog gaat heeft dit direct invloed op wereldeconomie. De OPEC transpoort zijn gewonnen olie naar vele landen over heel de wereld. Dit gebeurt met grote olietankers en pijpleidingen. Veel olie komt ook door Nederland, door de haven van Rotterdam. Oliecrisissen De OPEC heeft een aantal olie crisissen mee gemaakt. De eerste vond plaats in 1973. Olie prijzen stegen met maar liefst 70% en verminderden de olieproductie zodat de prijs per vat explosief steeg. Dit leidde tot stagflatie, een combinatie van stagnatie en inflatie. Er volgde heel gauw een tweede olicrisis, deze ontstond in 1979. Ditmaal ging het om onrust binnen het Midden-Oosten. Het was oorlog tussen de twee OPEC landen, Iran en en Irak. Naast de twee crisissen die er hebben plaatsgevonden heeft OPEC te maken gehad met een gijzeling op 21 december 1975 te Wenen (hoofdkantoor OPEC). Terroristen namen diverse olieministers en medewerkers in gijzeling. Wereldeconomie Ontwikkelingen op het gebied van olie spelen een belangrijke invloed op olie en op de wereldeconomie. Olie is een grondstof die bijna overal ter wereld gebruikt wordt en OPEC is verantwoordelijk voor een grote productie hiervan. De oliecrisissen hebben natuurlijk een grote impact gehad op de wereldeconomie. Maar dat is niet de enige gebeurtenis wat impact heeft gehad op de olie. Ook de golfoorlog heeft een grote rol gespeeld.

5

Motieven voor deelname Het doel van OPEC is om olie exporterende landen een stabiele bron van inkomsten te genereren. Wanneer je als land deelneemt aan de OPEC ben je dus verzekerd van een goede prijs voor een vat olie.. Ook op politiek gebied zal het veel invloed hebben. Dit zijn een aantal voordelen betreft deelname aan OPEC. Er zitten natuurlijk ook nadelen aan vast. OPEC bestaat uit 12 landen, wanneer er beslissingen worden genomen zal dit direct invloed hebben op deze 12 landen. Het is dus belangrijk dat er goed gekeken moet worden naar de gevolgen die van dien kunnen zijn. Voor netto-olie importeurs zijn de regels en maatregelen ook ongunstig. Imago OPEC heeft een grote invloed op de maatschappij, uiteraard heeft iedereen een mening van deze organisatie. OPEC heeft een bepaald imago onder andere door de oliecrisissen en andere belangrijke gebeurtenissen zal dit meespelen betreft het imago. Veel mensen zien de OPEC toch vooral als een organisatie die zijn eigen belangen voorop stelt. Dit hebben ze gekregen doordat ze de prijs kunnen manipuleren om dit hoog te houden. Verrassend genoeg is er niks te vinden over milieu organisaties die problemen hebben met de OPEC. De toekomst De organisatie structuur van OPEC zal niet veranderen in de toekomst. De samenstelling misschien wel, zoals het er nu uitziet stapt er geen land op. Landen zoals Kazachstan, Azerbeidzjan en Oman zijn potentiele toekomstige toetreders. In de toekomst zal OPEC geld blijven steken in duurzame en milieubewuste ontwikkelingen, dit doen ze vooral voor het imago. Dat er in de toekomst een crisis gaat gebeuren is zeker, wanneer is alles behalve zeker. Hetzelfde geld voor het opraken van de olie. Een manier om relevant te blijven is om te investeren in groene energie, hier zal de wereld uiteindelijk toch naar toe gaan.

6

Aanpak kenniskring Zoals u kon zien aan onze planning hebben wij veel deadlines gesteld betreft het zorgen voor het uiteindelijke rapport. Dit om te zorgen dat wij goede kwaliteit leveren. Wij hebben onze uiterste best gedaan om ons hier aan te houden, dit is vaak gelukt! Voordat wij aan kennis kring konden beginnen zijn wij begonnen met het kiezen van een thema voor kennis kring. Wij hebben gekozen voor OPEC. Dit leek ons erg interessant en heeft enorm veel macht in de olie industrie. Wij wisten alle niet echt wat OPEC nou precies deed en wat de organisatie precies in hield. Dit leek ons leuk en leerzaam om te onderzoeken. Na het bekijken van diverse bronnen kregen wij een diverse indruk wat OPEC precies deed en zo konden wij onze thema’s kiezen. Aan de hand van deze thema’s hebben wij deelvragen bedacht die ons thema konden uitbreiden betreft het onderwerp wat wij gekozen hadden. Drie keer per week houden we een vergadering betreft de gang van zaken; hoe loopt alles, waar heb je moeite mee, kun je de juiste bronnen zoeken, etc. Ook stelde wij duidelijke deadlines waar iedereen geacht was zich er aan te houden. Wij wilde namelijk op tijd klaar zijn voor eventuele verbeteringen en de presentaties deden wij goed benutten om te laten zien waar wij stonden en stonden wij open voor verandering. We zorgde voor een goede literatuur lijst en zorgde wij ervoor dat wij elkaar hielpen wanneer iemand er niet uit kwam betreft de juiste bronnen. We hielden de trends en ontwikkelingen goed in de gaten. Om ons kwaliteit hoog te houden bekeken wij elkaars gemaakte werk heel goed zodat we elkaar konden helpen, een ander merkt soms dingen op wat jou zelf niet op valt. Naast het bekijken van elkaars werk steek je er zelf ook weer wat van op en blijf je op de hoogte.

7

Hoofdstuk 1: Geschiedenis 1.1 Inleiding Dit hoofdstuk dient als inleiding voor de rest van het verslag. Een korte blik op het ontstaan van de OPEC voordat de projectgroep het heden en de toekomst gaat onderzoeken en analyseren. Er word beschreven wie de OPEC hebben opgericht, met welke reden en kort hoe het zit met de OPEC anno 2011.

1.2 De OPEC OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries), de organisatie van olie-exporterende landen, is zoals wij al eerder benoemd hebben een samenwerkingsverband van twaalf landen die netto olie uitvoeren. OPEC is op 14 september 1960 opgericht in Bagdad te Irak op initiatief van Venezuela. Naast Venezuela en Irak voegde ook Saoedi-Arabie, Iran en Koeweit zich toe aan dit initiatief. Later voegden zich negen andere leden bij OPEC, waarvan er twee de organisatie weer hebben verlaten: Qatar (1961), Indonesië (1962-2008), Libië (1962), Verenigde Arabische Emiraten (1967), Algerije (1969), Nigeria (1971), Ecuador ((1973-1992) opnieuw lid geworden in november 2007), Gabon (1975-1994) en Angola (2007).OPEC heeft sinds 1 september 1965 zijn hoofdkwartier in Wenen. Daarvoor was het gevestigd in Genève. De Arabische leden van de OPEC kondigden in 1973 maatregelen aan tegen het westen naar aanleiding van de Jom Kipoeroorlog. Hierdoor ontstond de oliecrisis. Na de revolutie in Iran van 1979 steeg de olieprijs en daarmee was de tweede oliecrisis een feit.

1.3 Wat was aanleiding om OPEC op te richten? Op 9 augustus 1960 vond er een prijsverlaging plaats van olie. Amerikaanse oliemaatschappij standard Oil of New Jersey (wat later ExxonMobil is gaan heten) namen het besluit de prijs van ruwe olie met 14 dollarcent per vat te verlagen (7%). Andere oliemaatschappijen hadden weinig keuze en namen dit besluit, enigszins met tegenzin over. Andere olieproducerende landen waren alle ontremt betreft het drastische besluit, want deze beslissing betekende automatisch ook dat er minder overheids- en exportinkomsten was. De landen Venezuele, Irak, Saoedi-Arabie, Iran en Koeweit kwamen alle tezamen op 10 september 1960 te Bagdad. Zij vonden dat er actie ondernomen moest worden en OPEC werd 14 september 1960 een feit. Wat de oprichters wilde bereiken met het opzetten van OPEC was het herstel van de olieprijs naar het niveau van voor de verlaging van 9 augustus en dat toekomstige prijsveranderingen pas na onderling overleg konden worde doorgevoerd₂. De vijf OPEC oprichters hadden op dat moment een aandeel van 80% in de wereldwijde olie-exporten.

8

1.4 Wat is de huidige situatie van OPEC nu? De leden van de OPEC zetten hun olieprijzen op een bepaalde prijs om de oliemarkt stabiel te houden en om landen die olie produceren een aanvaarbare hoeveelheid olie te geven op hun investeringen. Deze vorm van politiek is ook gebaseerd op het feit dat de olie consumenten een stabiele hoeveelheid van olie blijven ontvangen. De ministers van de OPEC landen, die verantwoordelijk zijn voor energie en hydrocarbon zaken, ontmoeten elkaar twee keer per jaar om de internationale status van de oliemarkt en de vooruitzichten te bestuderen. Deze vergaderingen moeten de stabiliteit garanderen. Door deze bijeenkomsten eens per jaar te organiseren is er een garantie voor een zuiver verloop. De aangesloten landen houden ook andere vergaderingen, ook meetings van petroleum en economie-experts, om ook de gevolgen van de olie boringen te bestuderen en hun relatie tegenover het milieu. De beslissingen om de olieproductie hoeveelheden aan te passen naar de vraag van de consument (wet van vraag en aanbod) worden genomen op de ‘Meeting of the OPEC conference’. De genomen beslissingen worden dan meegedeeld aan de wereld in de ‘press releases’. Het secretariaat van de OPEC is als het ware een internationaal besturingssysteem. Het secretariaat, opgericht in 1965 tijdens de conferentie van Wenen, zorgt voor research en administratieve zaken op verzoek van de OPEC-landen.

9

Hoofdstuk 2: De organisatie

2.1 Inleiding Voordat het echte onderzoek gaat beginnen gaan we eerst kijken wat de OPEC zelf is en dit formuleren. Daarnaast gaan we kijken naar de missie van OPEC, naar het secretariaat en we nemen snel een kijkje op de landen die mee doen.

2.2 Wat is OPEC en welke landen doen er mee aan? OPEC is de afkorting van Organization of the petroleum exporting countries. In het Nederlands is dat de organisatie van olie-exporterende landen. OPEC is een samenwerkingsverband van twaalf landen. Deze landen die voeren netto olie uit. De OPEC kan de prijs van olie bepalen door middel van naar het aanbod te kijken. OPEC is opgericht in 1960 in Bagdad. Het hoofdkwartier van OPEC is gevestigd in Wenen. Dat is al sinds 1965. De twaalf landen die actief zijn bij OPEC zijn :

- Irak - Venezuela - Saoedi-Arabië - Iran - Koeweit - Qatar - Indonesië - Libië - Verenigde Arabische Emiraten - Algerije - Nigeria - Ecuador - Gabon - Angola.

Olie productie is van groot belang in de wereld. Dan vooral op het gebied van economie en politiek. Veel landen die olie als grondstof hebben zitten bij deze organisatie. Zo kunnen ze samen een algemene prijs ontwikkelen en is er geen strijd. Voor de OPEC landen is olie de belangrijkste bron van inkomsten. Ze moeten dus samenwerken op het gebied van de olie export. De landen hebben gemeenschappelijke afspraken gemaakt over de productie van olie, de export prijzen, enzovoort. Zo kijken ze naar de vraag voor olie en hoeveel een land exporteert. Zo maken ze een verdeling van wie wat exporteert. Ze kunnen samen inspelen op economie omdat ze samen de prijzen bepalen. ‘OPEC is een permanente intergouvernementele organisatie van 12 olie-exporterende ontwikkelingslanden die coördineert en bundelt de aardolie-beleid van haar lidstaten.’1 Dit is in een korte zin geformuleerd wat de OPEC inhoudt. Verder in dit verslag gaan we het uitgebreider over de OPEC hebben.

1 http://www.opec.org/opec_web/en/17.htm

10

2.3 Wat is het bezit van OPEC in reserves :

Hier is te zien dat OPEC landen gezamenlijk 79.60 % van de wereldwijde olie reserves bezit.

2.4 Wat is de missie van OPEC : Omdat de missie op de site van OPEC zelf vast staat is het duidelijk genoeg. Dit is hun missie : ‘In overeenstemming met haar statuten , de missie van de Organisatie van Olie Exporterende Landen

(OPEC) is te coördineren en te verenigen landen de aardolie-beleid van haar lidstaten en de markten

zorgen voor de stabilisering van de olie met het oog op de veiligstelling van een efficiënte,

economische en regelmatige bevoorrading aardolie aan de consument, een stabiel inkomen voor de

producenten en een redelijk rendement op het kapitaal voor deze investeringen in de aardolie-

industrie.’2

2.5 Het secretariaat van OPEC Voor OPEC is het secretariaat zeer belangrijk, het is in Zwitserland opgericht in het jaar 1961. Het is het uitvoerend orgaan van de organisatie. Waarvan de vestiging in wenen te vinden is. het secretariaat is verantwoordelijk voor verschillende dingen. Zoals de uitvoering van alle soorten resoluties van de conferentie. Ook voert deze alle beslissingen uit, door middel van het raad van het bestuur. Het bestuur bestaat uit:

- Secretaris generaal ( dat is de organisatie chief executive officer ) - Juridische office - De afdeling onderzoek (omvat Data Service, Petroleum Studies en Energy Studies afdelingen) - De afdeling support services (omvat Public Relations & Voorlichting, Finance & Human

Resources en Administratie & IT Services afdelingen. )

2 http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/23.htm

11

Hoofdstuk 3: OFID

3.1 Wat betekend OFID en wat doen ze? 3.1.1 Inleiding Omdat de OFID (OPEC-fund for international development ) een apart onderdeel is van de OPEC, is het interessant om hier informatie over te zoeken. Ze hebben een tak waar veel informatie over de OFID te vinden is. Als eerste gaan we kijken naar wat OFID betekend en wat ze doen. Deze vraag valt over de eerste deelvraag en die zal in meerdere kleinere vragen verdeeld worden. Zo wil ik bij deze deelvraag een duidelijker beeld krijgen van OFID. Bij de tweede deelvraag gaan we kijken waar OFID op dit moment mee bezig is, welke projecten doen ze op dit moment, wat hebben ze gedaan en wat zijn hun toekomst plannen.

3.1.2 Wat doet de OFID? Omdat het OFID een interessant onderwerp is om te kunnen kijken naar wat de OPEC doet met hun fonds heb ik besloten om dit te onderzoeken. Eerst kijken we naar wat het OFID is en wat het inhoud. Als we dat weten kunnen we kijken naar de acties die ze doen, waar zijn ze momenteel mee bezig en waar werken ze aan hun projecten. Ook is het interessant om te weten waarom ze het hebben opgericht en wat de geschiedenis is. De betekenis van afkorting OFID is : OPEC-fund for international development. We gebruiken de afkorting OFID. 3.1.3 De geschiedenis In 1975 stelde de ministers van financien voor om een nieuwe multilaterale financiële faciliteit op te richten om steun te bieden aan ontwikkelingslanden. Dit is in 1976 werkelijkheid geworden. Ze wilden een tak van OPEC worden en geen aparte organisatie. De organisatie kreeg ten eerste de naam OPEC speciale fonds. Het was als een tijdelijke faciliteit bedoelt maar het liep zo goed dat ze besloten om zich er verder in te ontwikkelen. in 1980 werd het fonds voor permanent ontwikkeld en kreeg de naam OFID. 3.1.4 Doelen, missie en visie van OFID. Het OFID heeft een doel dat als belangrijkste staat aangeschreven. Deze doel is om sociale en economische vooruitgaan te bevorderen in ontwikkelingslanden. Dat willen ze doen door middel van financiële hulp voor ontwikkelingslanden. Het OFID doet meer dan alleen het geld afgeven. Ze willen de solidariteit leveren. Ze doen dit door middel van samenwerking met verschillende landen en gebieden over de hele wereld. Waar ze ook voor willen zorgen is dat de samenwerking zich bevorderd. Het doel is om ontwikkelings landen te helpen door middel van mee te werken aan verschillende projecten of de projecten zelf op zetten. Wat zijn de visie en missie van OFID: De missie en visie zijn beide in een zin te zeggen. Het is kort maar krachtig. Deze luid als volgende: De missie is om samen met de collega ontwikkelingslanden van het Zuid-Zuid partnerschap de armoede over de hele wereld uit te roeien. De visie is om met z’n alle te streven naar duurzame ontwikkeling die zicht richten op de menselijke capaciteitsopbouw. Het moet wel voor iedereen in realiteit zijn. OFID is een organisatie die zich inzet voor ontwikkelingslanden. Ze verzamelen geld op en met het geld richten ze verschillende projecten op in ontwikkelingslanden. Zo proberen ze de armoede uit te roeien en er voor te zorgen dat mensen materialen krijgen ( zoals waterputten ) om te overleven. OFID bestaan uit vrijwillige landen die geld bij dragen. De landen die geld bijdragen vallen onder de OPEC landen.

12

3.1.5 Soort operaties Ze hebben vier verschillende afdelingen die met verschillende operaties actief bezig zijn. Bij elke afdeling staat een voorbeeld zodat het duidelijk word wat ze bij welke afdeling doen. 1. Publieke Sector Operations In deze sector zorgt het OFID voor leningen voor projecten. Ze helpen mee aan programma’s voor ondersteuningen en financieringen. De leningen worden meteen aan de regeringen van de landen gegeven waar het OFID mee samenwerkt. Deze landen kunnen de ontwikkelingen ondersteunen met economische en sociale problemen. In dit traject worden bijvoorbeeld scholen gebouw of ze helpen met bouwen van ziekenhuizen. 2. Particuliere sector Deze sector is opgericht in 1998. De sector is ontstaan door partnerlanden die vraag hadden om te investeren in private ondernemingen. Zo kunnen ze leningen en kredietlijnen verstrekken. Door deze faciliteit kunnen ze helpen bij het ondersteunen van projecten zoals de gezondheid, stedelijke ontwikkelingen en de financiële ontwikkelingen 3. Trade Finance Facility (TFF) Deze is voor het ontwikkelen van ontwikkelingsproducten. Dit is om hulp te kunnen bieden voor het creëren van verschillende producten. Zo zoeken ze bij partnerlanden verschillende manieren om samen hulp te bieden en de producten te kunnen ontwikkelen en te brengen naar ontwikkelings landen. 4. Grant Operations Bij deze operatie zorgt er voor dat er geld wordt gefinancierd om te zorgen dat ze mee kunnen doen aan kleinschalige projecten. Zo kunnen ze zorgen voor voedselhulp, HIV en AIDS hulp en noodhulp en hulp met wederopbouw.

Een tabel waar je kan zien in welke sectoren ze ontwikkelingshulp doen.

13

3.1.6 Waar word er gewerkt De sectors zijn momenteel actief in 100 verschillende landen over de hele wereld. Daarvan zijn er in 22 in Latijns Amerika , Azië in 30, Afrika in 46, twee in Europa en de laatste is in het Caribisch gebied. In totaal zijn er in deze sector 1.305 leningen. Die zijn er als volgt uit: Nummering 1.305, leningen zijn de onderverdeeld in de volgende categorieën:

- Projectfinanciering: 1.040 leningen ter waarde van US 9.298 dollar miljoen - Ondersteuning van de betalingsbalans: 185 leningen van in totaal US 724 miljoen dollar - Programmafinanciering: 44 leningen ten bedrage van US 333 miljoen dollar - HIPC-initiatief: 37 leningen ten bedrage van US $ 270 - PRGF Trust van het IMF: 1 lening van US $ 50 miljoen ’3

3.1.7 Met wie en wat werken ze samen De OFID werkt samen met veel verschillende partijen en instanties. Omdat dit een erg lange lijst is staan alle partners vermeld in de bijlage. 3.1.8 De landen die lid zijn van de OFID - Algerije » Gabon » Indonesië » Islamitische Republiek Iran » Irak » Koeweit » SAP Libische AJ » Nigeria » Qatar » Saudi-Arabië » Verenigde Arabische Emiraten » Venezuela

3.1.9 Conclusie: OFID is dus een belangrijk onderdeel van OPEC. Ze vallen allebei onder dezelfde organisatie maar hebben beide niet het zelfde doel. Het is dan ook van belang dat ze wel een goede samen werking hebben omdat ze onder de zelfde organisatie vallen. Het OFID heeft een duidelijke missie, visie en heeft duidelijke doelen. Ze gaan we werk met verschillende soorten ‘operaties’. Mijn conclusie is dan ook dat ik vind dat het OFID een goed inverterende organisatie is. Dat vind ik omdat ze veel werk verrichten voor landen die het zelf niet kunnen. Ook vind ik het erg goed dat ze in verschillende sectoren werken. Zodat alles goed op orde is. In de toekomst denk ik dat OFID steeds groter gaat worden. Als je de geschiedenis bekijkt en tot het moment van nu zijn ze groot geworden. Dit zal zo door gaan.

3 http://www.ofid.org/

14

3.2 Waar is OFID op mee bezig en waarin hebben ze succes behaald.

3.2.1 Inleiding Omdat het OFID met veel projecten in veel verschillende landen bezig is, is het relevant om dit van dicht bij te bekijken. We gaan als eerst kijken naar de projecten waar ze momenteel mee bezig zijn. Gekeken naar de projecten voor heel het jaar 2011. Omdat ze dat zelf goed formuleren in tabellen is dit in het geheel over genomen. Verder kijken we naar wat we kunnen verwachten in de toekomst.

3.2.2 Projecten op dit moment Omdat ze zelf op hun site een erg duidelijk beeld geven wat ze per sector willen gaan doen is dit over genomen, hier zie je in welk land ze te werk gaan, hoeveel het kost, het doel en de datum van goed keuring.

‘Leningen: Public Sector

Public Sector leningen goedgekeurd (zoals van 16 maart 2011)

Land Doel Bedrag

(In US $

miljoen)

Datum van

goedkeuring

Armenië Landelijke Asset Creation 20.00 16.03.2011

Bangladesh Bujumbura - Nyamitanga Road 8.00

16.03.2011

El Salvador Landelijke territoriale concurrentievermogen - "Landelijk Dawn" 15.00 16.03.2011

Laos Tweede Noord-Greater Mekong subregio Transport Network

Improvement 12.00

16.03.2011

Mali Markala Sugar 10.00 16.03.2011

Leningen: Private Sector

Kredieten aan private sector ondertekend (als van 18 maart 2011)

Land Ontvangende instelling Aard en het doel van de

financiering

Bedrag

(In

miljoen)

Datum

ondertekening

Afrika

Ecobank Transnationale Incorporated.

Zie persbericht 08/2011

Lening 30.00 18/03/2011

15

Subsidies: Technische Assistentie

Technische bijstand (zoals van 16 maart 2011)

Bedrag

(In US

$)

Doel Datum van

goedkeuring

450,000

Ter ondersteuning van een IAEA-project dat voor twee prioritaire gebieden,

namelijk de verbetering van screeningprogramma's voor borst-en

baarmoederhalskanker, en de opbouw van nationale capaciteit voor radiotherapie

behandeling van kanker.

16/03/2011

300,000

Ter ondersteuning van een UNICEF School Water Sanitatie en Hygiëne programma

in Tanzania. Activiteiten zullen plaatsvinden in 57 scholen, goede komen aan circa

40.000 kinderen van een betere gezondheid en hygiëne.

16/03/2011

Subsidies: Onderzoek

Onderzoek Subsidies (zoals van 16 maart 2011)

Bedrag

(In US

$)

Doel Datum van

goedkeuring

100,000

Ter ondersteuning van een kleinschalig, levensonderhoud gerichte bio-energie

pilot project van de FAO dat zich richt op het bevorderen van duurzame natuurlijke

energiebron ontwikkeling rurale gemeenschappen in Laos, Cambodja, Mali, Nepal,

Peru en Senegal.

16.03.2011

80,000 Te helpen financieren van een project van de Optimist Organisatie die een

weeskind zorgcentrum in Delhi, India zal stellen om kinderen te huis tussen de

leeftijd van vier - 16 in een veilige en kindvriendelijke omgeving.

16.03.2011

40,000 Ter ondersteuning van de G-77 Eerste Algemene Conferentie van het Consortium

voor Wetenschap, Technologie en Innovatie voor het Zuiden.

16.03.2011

Subsidies: Emergency Assistance

Noodgevallen bijstand (zoals van 16 maart 2011)

Bedrag

(In US

$)

Doel Datum van

goedkeuring

500,000

Om te reageren op een wereldwijde oproep om hulp te bieden voedsel en

ongeveer 2,7 miljoen mensen verlaten Libië in het licht van de huidige crisis. Zie

persbericht 06/2011.

04.03.2011

16

Subsidies: bijzondere subsidie-account voor Palestina

Bijzondere subsidie-account voor Palestina (als van 16 maart 2011)

Bedrag

(In US

$)

Doel Datum van

goedkeuring

1,5

miljoen

Hulp aan maatschappelijke organisaties in Palestina - Fase III. Te helpen

financieren de derde fase van een programma dat bijstand biedt aan 20 Palestijnse

maatschappelijke organisaties die de uitvoering van activiteiten op het gebied van

landbouw, ontwikkeling van de gemeenschap, onderwijs en gezondheidszorg.

16.03.2011

Subsidies - HIV / AIDS bijzondere rekening

Bijzondere subsidie-account voor HIV / AIDS Operations (zoals van 16 maart 2011)

Bedrag

(In US

$)

Doel Datum van

goedkeuring

1,5

miljoen

Oprukkende Microbicide Ontwikkeling. Ter ondersteuning van een project van het

International Partnership for Microbicides bij de ontwikkeling van microbiële gels

die de overdracht van HIV kunnen voorkomen. Activiteiten zullen worden

uitgevoerd in Kenia, Malawi, Rwanda, Zuid-Afrika en Zimbabwe.

16.03.2011

Subsidies - Cumulatieve Vastleggingen

1.300 subsidies, met een totale waarde van US 508 miljoen dollar was goedgekeurd. Van dit bedrag (vanaf

eind maart, 2011)

Bedrag

(In US $)

Doel

139

miljoen

ter beschikking werd gesteld als technische bijstand.

65 miljoen werd uitgebreid met noodhulp.

15 miljoen gefinancierde onderzoek-en soortgelijke activiteiten.

75 miljoen miljoen euro werd besteed aan de financiering van projecten in het kader van OFID het HIV /

AIDS bijzondere rekening.

20 miljoen ging naar het Voedselhulpverdrag bijzondere subsidie-account.

90 miljoen werd goedgekeurd door de bijzondere subsidie-account voor Palestina.

20 miljoen was een bijzondere bijdrage aan IFAD.

84 miljoen werd goedgekeurd voor het Gemeenschappelijk Fonds voor Grondstoffen.

Door het bekijken van de verschillende projecten die OFID dit jaar wil gaan uitvoeren kan je zien dat OFID een zeer actieve organisatie is een miljarden aan geld uit geven aan ontwikkelingen. Ook hebben ze veel goede projecten waarmee ze hopen dat ze de wereld kunnen verbeteren.

17

3.2.3 De toekomst Je kunt nooit met alle zekerheid zeggen wat de toekomst ons gaat brengen. Dat geld ook voor OFID. We kunnen wel een schatting maken van de toekomst plannen en kijken wat ze er mee gaan doen. Ze zullen hun projecten steeds verder gaan ontwikkelen. Zo zullen ze zich steeds meer bezig houden met medische hulp bieden. Zoals zieke mensen die hulp nodig hebben en het niet kunnen krijgen. Ook trek ik uit de tekst conclusies dat het belangrijk kan zijn dat ze zich het meeste bezig kunnen houden met de publieke sector operaties. Ik denk dat omdat ze bij deze operaties projecten hebben zoals het bouwen van ziekenhuizen, waterputten, scholen en nog veel meer. Ik denk persoonlijk dat dit de meeste effectieve onderdelen zijn omdat voedsel geven aan een land op dat moment zelf effectief is maar na een bepaalde tijd is het op en heeft men er niks meer aan. Ook materialen geven helpt niet is bewezen. Ze geven de mensen in Afrika bijvoorbeeld een tractor om hun land bij te houden om zelf voedsel te verbouwen. Ook erg leuk, alleen zullen ze als de benzine op is er zelf niet veel meer mee doen behalve een hang plek er van maken. Dit concludeer ik omdat ik onderzoek gedaan heb en zo meer dingen te weten ben gekomen en ook omdat ik zelf ervaring heb. Een heel simpel voorbeeldje dat ik mee gemaakt heb is dat we in Afrika de kinderen speelgoed gaven. Waar onder ook ballonnen. Ze zijn allemaal heel gelukkig, tot dat er een knapt. Ze moeten allemaal huilen en weg is het speelgoed. Ook al was dit een kleine investering heeft deze geen nut gehad. Daarom denk ik dat in de toekomst meer aandacht moet worden besteed door OFID aan het bouwen van nuttige gebouwen zoals scholen. Ook moeten ze naar meer mensen uit kijken die bijvoorbeeld werkzaam kunnen zijn in de gebouwen die ze creëren. 3.2.4 Conclusie: OFID is een zeer actieve organisatie in ontwikkelings hulp. Ze begonnen met kleine projecten die steeds groter worden en zullen zich steeds meer ontwikkelen. Omdat ik al in het vorige stukje uitgebreid over de toekomst heb gehad hou ik de conclusie kort.

18

Hoofdstuk 4: OPEC en het milieu

4.1 Wat voor invloed heeft OPEC op het milieu?

4.1.1 Inleiding: Omdat OPEC een grote invloed heeft op het milieu is het interessant om te gaan onderzoeken wat voor invloed ze op het milieu hebben. Ze hebben een grote invloed op het milieu omdat ze met olie te werk gaan en als er een ongeluk zou gebeuren zullen er veel gevolgen zijn. Daarom wil ik gaan onderzoeken wat voor invloed ze op het milieu hebben. Daarna wil ik gaan kijken waarom ze zo veel rekening met het milieu moeten hebben. Is dat omdat ze zelf er zoveel om geven of willen ze de mensen te vriend houden? Als laatste gaan we kijken wat de gevolgen kunnen zijn voor OPEC als er iets mis zou gaan met bijvoorbeeld het transport. De gevolgen die kunnen ontstaan door de transport worden verder in het stuk uitgelegd.

4.1.2 De invloed van OPEC op het milieu. Omdat OPEC de grootste olie bezittende organisatie is hebben ze ook een grote invloed op het milieu. Ze kunnen een zeer grote invloed hebben als er iets fout zou gaan met het vervoer van olie. De invloed is zeer groot, als er iets niet goed gaat zoals het behoort te gaan zal OPEC het milieu meteen flink beschadigen. Kort gezegd is de invloed groot. Ze hebben het in eigenhanden. Ze moeten alles onder controle houden zodat er weinig effecten op het milieu zullen staan bij het vervoer en verwerken van olie. 4.1.3 Waarom is het belangrijk voor OPEC om rekening te houden met het milieu Voor OPEC is het vooral voor belang om rekening te houden met het milieu zodat ze hun aanhangers niet verliezen of anders gezegd dat men olie blijft kopen van de OPEC landen. Omdat de kans groot zou zijn als OPEC bijvoorbeeld olie zou dumpen in de zee omdat er iets mis is met die olie veel aanhangers en kopers zullen verliezen. Omdat men tegen vervuiling is en OPEC ze dan niet tot vriend kan houden. OPEC doet alsof ze veel om het milieu geven, maar de vraag is doen ze dat daadwerkelijk ook? Omdat niemand dat weet is het moeilijk te beantwoorden. Hier is een artikel die wat zegt over OPEC en milieuvervuiling: ‘De schuld van de vervuiling ligt bij de geïndustrialiseerde landen, zegt de OPEC. Wij moeten dus betalen, wat natuurlijk grotendeels waar is. De OPEC-landen doen ook mee aan Kyoto en lijken dus nogal klimaatbewust. Totdat hun inkomstenbron in gevaar komt, want ze houden plannen om de olieproductie te verminderen steevast tegen. Al-Badri bekritiseerde deze week ook nog eens de subsidies op zonne- en windenergie. Bron Groen blog’4 Hier is dus duidelijk dat de OPEC inderdaad bezig is met het strijden tegen vervuiling. Maar als ze zelf in gevaar komen en iets met hun geld kan gebeuren gaan ze voor eigenbelang.

4 http://www.windvogel.nl/2009/04/05/opec-klaagt-over-opmars-duurzame-energie/

19

4.1.4 Wat zijn de gevolgen voor OPEC als er iets mis gaat met olie. We kunnen niet precies zeggen wat de gevolgen zullen zijn maar omdat we wel een schatting kunnen maken met wat er mis zal gaan als er iets gebeurd met de olie door middel van te kijken naar de geschiedenis. Er zijn een aantal olie crisissen geweest. toen die ontstonden werd er massaal minder olie gebruikt. Als er dus een derde olie crisis zou ontstaan kunnen we de gevolgen wel schatten. Maar wat zijn de gevolgen als er bijvoorbeeld een olie centrale lekt en veel olie verloren wordt in de zee. Omdat de centrale gevestigd is in de zee. Omdat dit niet zo te zeggen is kunnen we wel een schatting geven. Die zullen verder worden uitgewerkt in deelvraag twee. wat zullen de gevolgen voor OPEC zullen zijnaAls men er achter komt dat de materialen verouderd

zijn en lekken in de zee of op het land, kunnen er gevolgen ontstaan voor OPEC omdat men geen

vertrouwen meer in hun heeft. Daarom moet OPEC voorbereid zijn op alle gevolgen als er iets mis

gaat.

4.1.5 Conclusie Voor OPEC is het belangrijk om zich bezig te houden met het milieu. Dat is dan vooral om de mensen te vriend te houden. Want als ze een grote schade aan het milieu zullen aanbrengen zal men minder vertrouwen hebben in de organisatie. Daarom zullen de gevolgen ook groot zijn voor OPEC. Men zal op andere manier olie zien te krijgen. Daarom denk ik dan ook dat OPEC elke dag ermee bezig is omdat dit onderwerp van groot belang is. men komt steeds meer in opstand tegen milieuvervuiling. Als er een ramp zal gebeuren zal dit dan ook snel en goed opgelost moeten worden.

20

4.2 Wat kan OPEC doen zodat er weinig gevolgen zijn voor het milieu.

4.2.1 Inleiding Omdat OPEC zich met een stof bezig houdt die schadelijk is voor het milieu moeten ze onderzoeken hoe ze er voor kunnen zorgen dat de gevolgen minder worden. Omdat ze moeten kijken naar de producten die ze gebruiken en het effect daar op en naar de manier hoe ze te werk gaan, zo kunnen ze beter met het milieu omgaan. Dit is van belang omdat ze zo geen mensen verliezen. OPEC is al jaren bezig met te kijken

4.2.2 Waar houdt OPEC zich mee bezig ten op zichten van met het verbeteren van het milieu. OPEC zelf is momenteel bezig met mat kleine projecten om bijvoorbeeld de uitstoot van slechte stoffen te verminderen. Hier een aantal dingen waar ze mee bezig zijn:

Milderen van de klimaatverandering: Omdat OPEC realiseert dan er een wereldwijde klimaat verandering s zorgen ze er voor dat ze zich er voor inspannen. Ze gebruiken minder soorten inspanningen dat effect op het milieu kan hebben. Ook steunt de OPEC het gebruik van bestaande technologie van afvang en van opslag. Ze doen mee aan onderzoeken van CO uitstoten in het milieu. Zo kijken ze naar de stoffen die het schadelijkste zijn en proberen die minder te gebruiken.

Reducerend gas affakkelen: OPEC geeft steun aan de ontwikkelingen voor het verbeteren van de lucht kwaliteit. Dat doen ze door te kijken naar de vervuilde lucht die wordt uit gestoten door verschillende apparaten. Zoals de auto, die rijdt op benzine. Ze kijken er naar hoe ze de benzine kunnen verbeteren zodat er minder schadelijke stoffen worden afgegeven.

Het werven van fondsen: OPEC probeert door middel van het werven van fondsen om te zorgen dat ze verschillende soorten onderzoek kunnen gaan doen tegen milieu vervuiling. Ook door internationale samenwerkingen hopen ze tot meer geld te komen om de onderzoeken te kunnen vorderen. Tot uiteindelijk tot een verbeterd resultaat te komen. OPEC is dus met meerdere acties bezig om tegen het klimaat vervuiling in te gaan. Maar als het er op neer komt blijft OPEC handelen hoe het het meest gunstigste voor ze is. Want ze willen geen kleinere omzet krijgen. Daarom gaat zoals in een artikel in dit verslag verteld word geld voor.

21

4.2.3 Hoe kunnen de OPEC boor platformen en andere olie boor platformen er voor zorgen dat de kans op een lekkage, vervuiling, kan verminderen. Omdat OPEC landen hun olie fabrieken op veel verschillende plekken hebben moeten ze kijken naar de gevolgen die kunnen ontstaan bij een olie lek. Wat kunnen ze verbeteren zodat ze omstandigheden beter worden. Dat ze voorbereid zijn voor een olie lek.

Een boorplatform op het land: Als er een olie lek ontstaat op het platte land kan dat zware gevolgen hebben. Olie is niet makkelijk te verwijderen en als er iets op het land gebeurd trekt het de grond in. Daar door moeten ze met graaf machines de olie verwijderen. De gevolgen kunnen zijn:

- Planten die beschadigd raken. - Dieren die er leven kunnen stikken in de olie. - Olie vervuild de grond, is moeilijk te verwijderen. - Het gebied is niet toegankelijk. - Als het in een fabriek is kan de fabriek tijdelijk niks produceren.

Ook bij land heeft het dus een aantal gevolgen. Alleen zal het in de zee erger zijn omdat het daar

moeilijker te verwijderen is en ook sneller verspreid.

Een boorplatform op zee:

Als er iets gebeurd met een olie winningsbedrijf aan

zee heeft dat meteen grote gevolgen. De dieren die

in de zee leven raken bevuild en zullen sterven. Dit

kan uitlekken tot kilometers in de zee. Dit kan

gebeuren door illegale lozing of door een fout bij

laden en lossen. Daarom is het van groot belang dat

er grote boetes komen op het lossen van olie in de

zee. Of zelfs een bedrijf failliet laten verklaren naar

mijn mening. Ook olie tankers kunnen grote gevaren zijn. Die zijn vaak oud en kunnen kapot gaan.

Ook kan verkeers drukte een gevolg tot olie lekkage omdat het te druk is en botsingen kunnen

ontstaan.

Wat kan er dus verbeterd worden: - Grotere boetes op olie lozing. - Schepen vaker vernieuwen, minder kans op lekkages. - Zorgen dat lossen en laden beter verloopt. Dat kan door middel van de tonnen beter en

steviger te maken. - Het verkeer beter regelen op zee. - Ze kunnen op zee het oplossen door de olie op te zuigen. Ze moeten er echter wel snel bij

zijn zodat ze niet te veel schade aanbrengen.

22

4.2.4 Conclusie: Het is voor OPEC belangrijk om zich bezig te houden met het milieu. Ook om zo mensen te vriend te houden want als er iets fout zou gaan zullen ze veel mensen verliezen. Daarom moeten ze een keer in de zo veel tijd iets over het milieu laten weten. Later in de toekomst zal OPEC zich steeds meer verbeteren. Ze zullen onderzoeken gaan doen naar het verminderen van schadelijke stoffen die terecht komen in het milieu. Ze zijn nu al redelijk ver en zullen zich steeds meer vorderen op het gebied van milieu. Het was erg moeilijk om informatie over het milieu te vinden omdat alle informatie die er over te vinden is op de OPEC site zelf staat. OPEC zal nooit negatieve dingen over hun organisatie op hun site zetten daarom was het erg moeilijk om de juiste informatie te vinden.

23

Hoofdstuk 5: Logistiek

5.1 Het proces van aardolie

5.1.1 Inleiding Hoe wordt olie gemaakt, waarom is olie zo belangrijk, waar komt olie vandaan, in welke landen wordt olie geboord, welke soorten aardolie zijn er, etc. Allemaal onderwerpen en deelvragen die ik stuk voor stuk ga behandelen.

5.1.2 Waar bestaat aardolie uit? Aardolie alias ruwe olie is een vloeistof die bestaat uit koolwaterstoffen. Dode planten en plankton is waar aardolie uit bestaat. Dit is materiaal dat bij tijd naar de zeebodem is gezakt en uiteindelijk bedekt werd door diverse aardplanten. Doordat er toenemende druk en temperatuur ontstaan door een chemisch proces ontstaan er koolwaterstoffen. Deze koolwaterstoffen wordt ook wel ruwe aardolie genoemd. Ruwe aardolie zelf is onbruikbaar. Maar doordat de ruwe olie uit verschillende koolwaterstoffen bestaat worden deze gescheiden door de petrochemische industrie. Nadat de koolwaterstoffen gescheiden zijn is de aardolie bruikbaar voor verdere productieverwerking.

5.1.3 Waarom is olie zo belangrijk? Inmiddels leven wij in wereld waar wij niet zonder olie kunnen. Bijna elke vloeibare brandstof bestaat uit aardolie, bijvoorbeeld benzine, kerosine en diesel. De meeste kunststoffen (plastic) komen uit aardolie. We rijden over wegen van asfalt, deze bestaan uit bitumen (onderdelen van aardolie). Producten van de petrochemische industrie zijn enorm belangrijk. Dit met name omdat het een belangrijke economische waarde heeft. Als de prijs van de brandstoffen verhoogd wordt, merken we dit gelijk aan de wereldeconomie. Miljarden worden er verdiend door oliesjeiks die de ruwe aardolie bezitten. Maar ook SHELL en Air Liquide bezitten merendeels ruwe aardolie. Deze petrochemische bedrijven bezitten de olieraffinaderijen en kopen land met olie op. Hier wordt veel geld mee verdiend.5

5 http://petrochemischeindustrie.hoofdkabel.nl/economischewaarde.htm

24

5.1.4 Waar komt olie vandaan? Voor het grootste gedeelte komt de olie uit het Midden-Oosten. Maar ook landen zoals de Verenigde Staten en Rusland boren naar olie. Daar wordt niet alleen uit de grond geboord op ook op de bodem van de zee. Feit dat na twee orkanen in de VS de olieopbrengst flink is gedaald door de schade aan de boortorens. In het Midden-Oosten was petroleum al bekend in de oudheid omdat het uit natuurlijke bronnen aan het oppervlak sijpelde. De teer werd gebruikt voor het waterdicht maken van schepen en huizen en de olie voor gebruik in olielampen. Op sommige plekken is de druk in het reservoir onder de grond zo hoog dat bij het doorbreken van het afsluitingsgesteente (door een olieboring) de olie vanzelf uit de grond spuit. Op de meeste plekken moet de aardolie worden opgepompt. Aardolie wordt gevonden op die plekken waar aan verschillende voorwaarden is voldaan. De Engelse term is aangegeven omdat dat het meest gebruikelijk is in de olie-industrie:

- Aanwezigheid van een moedergesteente. Dit gesteente produceert de olie, die later migreert naar een reservoirgesteente.

- Aanwezigheid van een reservoirgesteente. Dit gesteente houdt de olie vast in de poriën of in scheuren van het gesteente.

- Aanwezigheid van een afsluitingsgesteente. Dit gesteente, doorgaans schalie of steenzout, is impermeabel en weerstaat de druk van de olie onder dit gesteente.

- Aanwezigheid van een "fuik". De olie moet in het reservoirgesteente "gevangen" blijven zitten, anders migreert het naar boven en hoopt het zich niet op in het reservoir. Veel voorkomende traps zijn impermeabele breuken en antiformen.

- Aanwezigheid van rijpingsgeschiedenis .De olie moet door druk en temperatuur uit het brongesteente zijn ontstaan. De meest ideale locatie hiervoor wordt een oil window genoemd en ligt rond de 1,5 tot 4 kilometer diep, waar een temperatuur van ongeveer 80 tot 110 graden Celsius heerst.6

5.1.5 Zijn er genoeg olievoorraden? Bijna ieder land maakt gebruik van fossiele brandstoffen (Groot-Brittannië zelfs 90%). Uit eindelijk zullen deze brandstoffen opraken. Niet alle aanwezige olie is (nog niet) winbaar. We spreken dan over voorraad van olie die opgeslagen zijn in schalies*. Doordat olie bestaat uit organisch materiaal wordt dat olieschalie genoemd.

6 http://nl.wikipedia.org/wiki/Aardolie#Oliebronnen

25

Het brengt wel nadelen met zich mee, er zitten hoge productiekosten aan verbonden en het brengt milieuschade met zich mee. De olieschalies in Noord-Amerika bedraagt +/- 2100 miljard vaten (dat is uitgerekend bijna twee keer zoveel als de totale wereldreserve). Voordat men deze olie volledig voor zich kan winnen naderen we het jaar 2015.

5.1.6 Hoe en waar wordt olie getransporteerd? Volgens het CBS telt Nederland 16.680.310 inwoners, een groot verschil met groot land als de Verenigde Staten. Maar toch behoort Nederland wereldwijd tot de grootste importeurs en exporteurs van olie(producten). Landen zoals Saoedi-Arabië transporteren olie in mammoettankers naar de haven van Nederland.

De ruwe olie die in de havens van Nederland aankomt: - is bestemd voor raffinage

De meeste olieraffinaderijen en chemische fabrieken staan in de regio Rotterdam (Europoort en Botlek). Hier wordt de ruwe olie verwerkt tot onder meer grondstoffen

- wordt doorgevoerd De ruwe aardolie en de geraffineerde olieproducten worden voor een aanzienlijk deel ook afgevoerd via pijpleidingen.

5.1.7 Conclusie Het proces dat aardolie creëert duurt enorm lang en is niet kunstmatig na te doen. Hierdoor zullen de oliebronnen ooit opraken. Voorlopig is dat echter nog niet het geval. Er zijn voldoende voorraden om de wereld in de honger naar olie te voorzien. Er is ook nog geen goede, rendabele vervanger voor aardolie gevonden. De OPEC kan dus nog jaren vooruit het exporteren van olie. Voordat de olie gebruikt word heeft het vaak al een flink eind gereisd voordat het op zijn eindbestemming is. Veel van deze olie komt ook door ons land, in de haven van Rotterdam. De olie word daar verwekt tot of doorgevoerd.

26

5.2 De export van de OPEC 5.2.1 Inleiding OPEC is een organisatie van exporterende landen. Het product dat ze exporteren word ook nog een over heel de wereld gebruikt. De OPEC exporteert veel olie maar houden, in tegenstelling tot andere landen, niet veel in eigen land. In dit hoofdstuk word er gekeken naar de distributie van olie en de grootste klanten van de OPEC.

5.2.2 De olie-flow In het begin van de jaren zeventig tot ongeveer 1979 heeft er veel schommeling plaats gevonden betreft het exporteren van olie vanuit de OPEC landen. In het begin van de jaren zeventig is er in vergelijking met het jaar 1985 een verschil van meer dan 29 miljoen van de hoeveelheid (dat is ongeveer 90% van de totale handel). Aan het einde van de jaren zeventig was dit ongeveer 14 miljoen (60%) van de totaal verhandelde hoeveelheid. De OPEC-export nam ongeveer midden jaren tachtig geleidelijk toe, tot meer dan 20 miljoen v/d in 1991. Dit is te vergelijken met een gelijk niveau van 10 jaar eerder. De OPEC-export was voor 60% in 1991 afkomstig uit de golfstaten. Waarvan 37% afkomstig was uit één land, Saoedi-Arabië.

27

Een artikel betreft OPEC en het afnemen van olie:

Bron: http://www.express.be/business/nl/economy/opec-landen-exporteren-dit-jaar-voor-meer-dan-1000-

miljard-dollar-aan-olie/143341.htm

5.2.3 Grootste afnemers olie ENI (Ente Nazionale Idrocarburi) In 1953 is er door de Italiaanse overheid de ENI (Ente Nazionale Idrocarburi) opgericht. Het bedrijf dat zich voornamelijk bezig houdt met de petroleumsector, de gasproductie, elektriciteitsproductie en de petrochemische industrie. Het Italiaanse bedrijf is gevestigd in zeventig landen en heet ongeveer 78.000 werknemers. Op 3 april 1926 werd er een Algemene Italiaanse Oliemaatschappij opgericht. Ook wel AGIP, Azienda Generale Ialiana Petroli genaamd. De Maatschappij had de volgende kerntaken: Het zoeken naar het in productie nemen van olie- en gasvoorkomens in het land. Doordat het door de Italiaanse overheid was opgericht waren vrijwel alle aandelen van het bedrijf in handen van de Italiaanse overheid of de daaraan nauw verbonden instellingen.

28

Russische importen De olie industrie is een niche markt maar met regelmatig nieuwe toetreders. Het is een markt waar je zeer alert moet zijn. Toen ENI nieuwkomer werd op de Internationale oliemarkten werd ENI de toegang tot de oliebronnen in het Midden-Oosten ontzegt. Na de Tweede Wereldoorlog waren met name zeven grote Amerikaanse en Engelse oliemaatschappijen heer en meester in die regio en Mattei introduceerde het begrip de zeven zusters. Mattei ging opzoek naar alternatieven en vond de Sovjet-Unie bereid olie onder de wereldmarktprijs te leveren. Italië was tussen beide wereldoorlogen al een belangrijke energieklant van de Sovjet-Unie en deze handelsrelatie werd in 1947 hersteld. De hoeveelheden waren nog beperkt maar namen sterk toe na de Suezcrisis in 1956.

5.2.4 Conclusie Ieder land maakt gebruik van fossiele brandstoffen, veel van deze brandstoffen komen uit het Midden-Oosten. Deze fossiele brandstoffen zullen een keer opraken. Er zullen nieuwe oliebronnen gezocht moeten worden. Tot die tijd is men bezig met winnen en distribueren van de aanwezige olie. Bijna elk land op de wereld maakt gebruik van olie die is gewonnen in een van de OPEC landen. Veel landen en industrieen zijn dus afhankelijk van de olie-import, zo komt de OPEC aan zijn macht. Er zijn in verleden conflicten geweest waarbij de OPEC met bepaalde landen geen handel meer bedreef. Nu gaat echter de olie van de OPEC over heel de wereld.

29

Hoofdstuk 6: Oliecrisissen

6.1: Welke oliecrisissen zijn er door de tijd heen geweest die grote invloed hadden op de OPEC?

6.1.1 Inleiding Olie is altijd al een onderwerp geweest waar veel over gepraat wordt. Het is een hot item. We zien dat veel grote partijen er belang bij hebben. Maar het is niet altijd goed gegaan met de olie. We gaan nu kijken welke oliecrisissen er zijn geweest. Er zijn veel tegenvallers in de olie geweest, maar er zijn twee echte crisissen geweest, de oliecrisissen van 1973 en die van 1979. Deze twee ga ik bespreken, daarna wil ik nog even aandacht besteden aan de OPEC gijzeling, dit was voor de OPEC natuurlijk ook wel een crisis.

6.1.2 Oliecrisis van 1973 ‘In 1960 besloten Saoedi-Arabië, Irak, Koeweit, Iran en Venezuela samen de Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) op te richten. Als zij gezamenlijk maatregelen tegen de oliemaatschappijen zouden ondernemen, zou dit succesvoller zijn. Aangezien meer dan de helft van de wereldwijde olieproductie uit deze landen afkomstig was, konden oliemaatschappijen een eis van de OPEC niet gemakkelijk naast zich neerleggen door bijvoorbeeld de productie te verschuiven naar een ander land. ’7 Dit lukte ze dan ook goed, aangezien de oliecrisis van 1973 een actie was van de OPEC aangesloten landen. ‘De oliecrisis van 1973, word ook wel de eerste oliecrisis genoemd. Betrof een wereldwijd - kunstmatig gecreëerd - tekort aan aardolie. De crisis werd veroorzaakt door een aantal politiek gerichte acties van de Arabische olieproducerende landen, gericht tegen het Westen. De Arabische landen verhoogden de olieprijs met 70% en verminderden de olieproductie elke maand met 5%, zodat de prijs per vat explosief steeg. Tegen een aantal landen die Israël direct hadden gesteund bij de Jom Kipoeroorlog werd bovendien een volledige olieboycot ingevoerd. De Verenigde Staten en een aantal West-Europese landen waren de voornaamste doelwitten van deze boycot. De oliecrisis met zijn stijgende olieprijzen had wereldwijd grote invloed op de economie, omdat zoveel economische sectoren van olie afhankelijk waren. De crisis leidde tot stagflatie - een combinatie van stagnatie en inflatie.’8 Dit zorgde wereldwijd voor een hoge werkloosheid. Ook tegen Nederland was er een boycot omdat Nederland er ook van werd verdacht wapens te hebben geleverd aan Israel. Nederland heeft dit altijd ontkend, maar de boycot tegen Nederland is daarvoor nooit teruggedraaid. De gevolgen van de oliecrisis waren enorm voor veel landen, er was een tekort aan olie, hierdoor ontstond een hoge inflatie en een stagnatie van het werk dat niet meer doorgezet kon worden. Dit leidde tot werkloosheid. Ook mochten mensen minder olie opmaken, dit zagen ze terug in tankbonnen ( dit hield in dat ze maar een beperkt aantal liters per keer mochten tanken. ) en autoloze zondagen,( dit waren zondagen dat er geen auto gereden mocht worden). Voor de overheden had het ook enorme gevolgen, want door de verminderde afname van olie zakten hun accijnzeninkomsten flink terug wat leidde tot niet sluitende begrotingen. Al met al waren alle doemscenario’s die werden geschetst iets wat overdreven. Want het was heel erg, maar het viel relatief gezien nog mee. Dit kwam doordat het embargo niet lang duurde, vooral de aanvoer naar de VS werd snel weer hervat, dit kwam doordat er voor de OPEC landen ook een flinke winstdaling was. Ook kwamen er alternatieve wegen om olie binnen te krijgen, zo werd er olie van andere plekken gehaald,

7 http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/34995-de-oliecrisis-van-1973.html

8 http://nl.wikipedia.org/wiki/Oliecrisis_van_1973

30

uit eigen bodem bijvoorbeeld uit landen als Venezuela. ‘Toen de regering doorhad dat de maatregelen overbodig waren, werden de beperkingen opgeheven. De maatregelen waren bovendien weinig effectief. Om het rijverbod op autoloze zondagen te omzeilen, ging men al op zaterdag rijden en keerde men zondagavond laat terug, zodat het benzineverbruik helemaal niet afnam. Ook benzine op de bon mislukte. In de grensstreek reden automobilisten naar onze buurlanden, waar benzine niet op de bon was. Veel mensen, die toch al weinig reden, hadden bonnen over. Ten slotte lapten benzinestations in Nederland de rantsoenering aan hun laars: ze leverden brandstof zonder bonnen. De distributieregeling werd nog binnen een maand teruggedraaid.’9 Het embargo duurde uiteindelijk van oktober 1973 tot juli 1974. De gevolgen waren nog lang daarna te merken.

6.1.3 Oliecrisis van 1979 De oliecrisis van 1979 word ook wel de tweede oliecrisis genoemd. Dit was een hele andere als de eerste oliecrisis. Het had nu niks te maken met een conflict tussen olieproducerende landen en olie afnemende landen. Dit keer had het met onrust binnen het midden oosten te maken. Het was de oorlog tussen twee OPEC landen, Iran en Irak. Iran was volgends Irak te westers georiënteerd. ‘In Iran was de op het Westen georiënteerde sjah het land uit gejaagd en van de ene op de andere dag lag de olie-export stil. Iran was in die tijd, na Saoedi-Arabië, de grootste olieleverancier. De olieprijzen schoten omhoog. De oorlog die het jaar daarna uitbrak tussen Iran en Irak zorgde ervoor dat de situatie op de oliemarkt verder verslechterde. In 1981 bereikten de olieprijzen een recordhoogte’·: Na enige tijd gingen de oliekranen wel weer open, maar het bleef een veel lager volume als dat het was geweest. Dit werd gedaan onder leiding van het nieuwe regime dat onder leiding stond van Ayatollah Khomeini. Dit betekende dat de prijzen wel iets zakten, maar niet naar het oude niveau. Door deze twee crisissen kwam de wereld er aan het eind van de jaren ‘70 achter, hoe belangrijk een betrouwbaar energievoorzieningsysteem was en vooral ook dat politieke ontwikkelingen grote gevolgen kunnen hebben voor de energievoorzieningszekerheid. Vooral de afhankelijkheid van één energiebron en één olieproducent bleek een groot risico te zijn. In de jaren ‘80 gingen landen daarom de bronnen van energie diversifiëren. Dit wil zeggen dat regeringen gingen proberen om energie van meerdere aanbieders te verkrijgen. Ook gingen ze zoeken naar alternatieven voor olie, hierdoor produceren we nu groene energie. De tweede oliecrisis had dus een veel minder groot politiek karakter als de eerste oliecrisis, maar de gevolgen waren wel aardig het zelfde. ‘Dit keer waren aanvoerbeperkingen niet zozeer het probleem als wel de recordhoogte van de prijzen. De olieprijs steeg van veertien US dollar in 1978 naar 35 US dollar in 1981. De groei van de Nederlandse economie bedroeg over de periode 1975-1980 gemiddeld nog 2,5 procent per jaar; maar in 1981 en 1982 werd zelfs een neergang met -0,5 en -1,2 procent geconstateerd. Ook nu kwam de (petro)chemische industrie in grote problemen. De inflatie steeg tot vijf à zes procent op jaarbasis voor de jaren 1980-1982. De reacties van het publiek waren dit keer een stuk minder uitgesproken. De internationale polarisatie, die de eerste

oliecrisis kenmerkte, ontbrak nu.

9 http://www.usmarkets.nl/columns/144720-1973-oliecrisis-en-autoloze-zondagen.html

31

De oorzaak van de prijsstijgingen was dit keer immers gelegen in oorlogssituaties in het Midden-Oosten en niet in een, tegen het Westen, gerichte actie.’10 De OPEC zat midden in het conflict, aangezien het twee OPEC aangesloten landen waren, was het moeilijk voor de OPEC om er buiten te blijven. De OPEC was zelf dus verantwoordelijk voor de tweede oliecrisis. Het was voor de OPEC ook een slechte tijd. Wat ook nog eens tegenwerkte was dat de OPEC lidstaten zich niet meer aan de productiequota hielden waardoor er scheve verdelingen optraden. Door deze gebeurtenissen was er bijna een verval van de OPEC. De tweede oliecrisis

duurde uiteindelijk tot 1981, en net als bij de eerste oliecrisis waren de gevolgen ervan nog lang erna

te voelen.

6.1.4 De OPEC gijzeling De OPEC-gijzeling vond 21 december 1975 plaats, in het hoofdkantoor van de OPEC te Wenen, Oostenrijk . Terroristen, die zich “Arm van de Arabische Revolutie” noemden, onder leiding van Ilich Ramírez Sánchez, alias Carlos de Jakhals, namen diverse olieministers en medewerkers in gijzeling. Algemeen wordt Libië gezien als de opdrachtgever of initiatiefnemer van de actie, al is dit nooit bewezen. Wat raar is, is dat Libië zelf ook is aangesloten bij de OPEC. ‘De verklaring bevatte verschillende redenen voor de gijzelingsactie en eisen van de gijzelnemers:

- Kritiek op de vredespolitiek van enkele Arabische staten ten opzichte van Israël - Verklaren van Iran tot vertegenwoordiger van het Amerikaanse imperialisme - Realisatie van de Arabische eenheid - Nationalisering van beschikbare aardolie - Olieopbrengsten moeten ten goede komen aan de ontwikkeling van het Arabische volk

- Excuses voor het feit dat uitgerekend Oostenrijk toneel was geworden van dit conflict’11 De gijzeling ging er nogal grof aan toe, de gijzelaars gijzelden 70 medewerkers, en er werden er drie vermoord, ook werd er een politieman gedood. De Oostenrijkse regering ging na een spoedberaad mee met de eisen van de gijzelaars. Dit omdat ze zoveel mogelijk levens wilden sparen. Er werd een vliegtuig geregeld voor de gijzelaars en zo konden ze ook nog eens ontkomen aan een vervolging. De 33 overgebleven gijzelaars werden naar Algerije gevlogen en konden vervolgens zonder problemen terugreizen naar Libië. Later zijn er nog wel een aantal van de gijzelaars opgepakt. De gijzelaars kwamen uit Venezuela, twee uit Duitsland en waarschijnlijk drie uit Palestina. Deze zijn echter nooit meer geïdentificeerd. Deze gijzeling wordt gezien als een zwarte dag in de geschiedenis van de OPEC. De beveiliging is na het incident enorm toegenomen.

10

http://www.energie.nl/dossier/evn00f-1.pdf 11

http://nl.wikipedia.org/wiki/OPEC-gijzeling

32

6.1.5 Conclusie We zien dat er voor dit soort gebeurtenissen meerdere redenen kunnen zijn voor een grote verandering in de oliebranche. Dit toont wel aan dat het ook wel een zeer gevoelige branche is. Soms kan de OPEC er wel wat aan doen, en de andere keer hebben ze er minder invloed op. Wel denk ik dat de OPEC er zichzelf ook mee in de vingers snijdt door dit soort crisissen te creëren. Ze krijgen er een slechtere naam door, en hun inkomen loopt terug. De OPEC heeft bij alle crisissen een prominente rol gespeeld, dus ze zullen er ook altijd op aangekeken worden. Behalve dan op de OPEC gijzeling daar konden ze weinig aan doen. Waar je voor uit moet kijken als OPEC is dat landen zich niet een keer gezamenlijk tegen de OPEC gaan keren, in een grotere vorm dan alleen een gijzeling. De oliecrisissen spelen een grote rol in de geschiedenis van de OPEC. Wat de precieze rol en invloed van de OPEC was op de crisissen, gaan we in de volgende deelvraag bekijken.

33

6.2 Welke invloed heeft de OPEC gehad op de oliecrisissen?

6.2.1 Inleiding We weten dat de OPEC een zeer prominente rol speelt in de oliebranche, maar dat is niet alleen van deze tijd. De OPEC speelt sinds de oprichting in 1960 een zeer belangrijke rol als het om olie draait. Het is dan ook logisch dat de OPEC invloed heeft gehad op de oliecrisissen van 1973 en 1979. Maar wat was de invloed van de OPEC dan? Wij willen nu gaan kijken wat de OPEC te maken had met de twee grootste oliecrisissen in het verleden, en wat de invloed van de OPEC was op deze crisissen.

6.2.2 Invloed op de oliecrisis van 1973 De oliecrisis van 1973 was veroorzaakt door een wereldwijd tekort aan aardolie. De crisis werd nog extra opgelaaid toen er een embargo kwam van een aantal Arabische olieproducerende landen, dit embargo werd opgezet tegen de westerse samenleving. Deze Arabische landen waren allen OPEC aangesloten. Het embargo tegen de westerse samenleving hield in dat ze de olieprijs lieten stijgen met zeventig procent, en maandelijks vijf procent minder olie lieten exporten naar het westen. Tegen een aantal landen, die Israël met geld en wapens hadden gesteund bij de Yom Kippoer oorlog, werd een volledige olieboycot ingevoerd. ‘De grootste tegenstanders van deze boycot waren de verenigde staten, maar ook Nederland zat bij de landen die volledige werden geboycot. Nederland was het niet eens met deze aantijgingen van de Arabische landen, ze ontkende ook maar enige band te hebben met Israel en Nederland zou al helemaal geen geld hebben gegeven.’12 Maar dit had geen effect op de boycot, deze ging ,ook tegen Nederland , nog gewoon door. Wat opvallend is, is dat de boycot van de Arabische landen, allemaal OPEC aangesloten landen waren en de OPEC de boycot volledig steunden. De Arabische OPEC-landen waren zeer teleurgesteld over het verlies dat ze tegen Israël hadden geleden en wilden de westerse landen, die zich achter Israel aansloten een hak zetten omdat ze vonden dat deze landen het grote verlies hadden veroorzaakt en grote invloed hadden op het verlies. Op 17 oktober 1973 kondigde daarom aantal OPEC-landen, waaronder Saoedi-Arabië, Irak en Koeweit, het olie-embargo af. Hiermee liep de olievoorziening van het westen ver terug. De oliecrisis, met zijn stijgende olieprijzen, had wereldwijd een grote invloed op de economie, omdat zoveel economische sectoren van de olie afhankelijk waren. Dit was dus voor een groot deel aan de OPEC te verwijten. ‘De crisis leidde tot stagflatie. Dit is het verzamelwoord voor stagnatie en inflatie. Stagnatie kwam voort uit het feit dat veel bedrijfstakken olie nodig hadden en dit niet meer kregen. Hierdoor stagneerde ze, en inflatie doordat, door de gestegen olieprijzen, de rest van de producten ook duurder werd en dus een sterke inflatie optrad.’13 In vele landen ontstond, binnen enkele weken na het ingaan van de OPEC-acties, een olietekort, waardoor de overheden maatregelen voor energiebeperking moesten invoeren. De invloed van de OPEC was bij de oliecrisis van 1973 zeer groot, hij werd grotendeels door de OPEC uitgevoerd zelfs. De landen die het embargo hadden afgekondigd, waren allen OPEC aangesloten. Ze opereerden niet vanuit de OPEC maar hadden wel volledige steun van de OPEC. Zonder deze steun was het lastiger geweest voor de Arabische landen om deze actie door te voeren. Er waren wel OPEC landen die het er niet mee eens waren zoals Venezuela . Deze ging meer olie exporteren. Maar de invloed van de OPEC-acties was enorm. Economisch heeft de OPEC het westen toen zeer hard geraakt, en ook hebben ze het dagelijks leven van de westerlingen toen flink veranderd.

12

Hellema, Duco, Wiebes, Cees en Witte, Toby, Doelwit Rotterdam. Nederland en de oliecrisis 1973-1974, Den

Haag 1998

13 http://www.globaliteit.nl/?p=187

34

6.2.3 Invloed op de oliecrisis van 1979 ‘De oliecrisis van 1979 ook wel de tweede oliecrisis genoemd, had een veel minder groot politiek karakter als de eerste oliecrisis van 1973.’14 Tenminste als het gaat over de band tussen de politiek van de Arabische landen en die van het westen. Nu speelde de politieke bewegingen tussen de Arabische landen onderling een grotere rol in het conflict. Het was de oorlog tussen twee OPEC landen, Iran en Irak. Iran was volgens Irak te westers georiënteerd .In Iran was de op het Westen georiënteerde sjah het land uit gejaagd en van de ene op de andere dag lag de olie-export stil. Iran was in die tijd, na Saoedi-Arabië, de grootste olieleverancier. De olieprijzen schoten omhoog. De oorlog die het jaar daarna uitbrak tussen Iran en Irak zorgde ervoor dat de situatie op de oliemarkt verder verslechterde. In 1981 bereikten de olieprijzen een recordhoogte’15. Het feit dat deze oorlog tussen twee OPEC landen ging, was zeer vervelend. Iran was tot die tijd altijd een belangrijke toeleverancier van olie geweest voor het westen. Nu de sjah was weggejaagd werd dit anders. Er kwam een strenger regime, dat veel meer Arabisch georiënteerd was, en de levering van olie aan het westen in één keer stopt zette. Dit had zeer grote impact, aangezien Iran na Saoedi-Arabië de grootste toeleverancier voor het westen was. De meeste van de OPEC aangesloten landen, steunden Irak in de oorlog, en daardoor was er voor Iran een grote druk om de olietoevoer naar het westen te reduceren. Toen dit gedaan was, kwamen de grote klappen voor het westen. Het leek wel een zelfde situatie als na de eerste oliecrisis, alleen konden ze er deze keer niks aan doen. Weer was er een grote economische stagflatie en werd het dagelijks leven van het westen voor een deel onmogelijk gemaakt. Het belang van olie werd duidelijk gemaakt en het westen wilde zelf voorzieningen gaan bouwen, waardoor de afhankelijkheid van de Arabische OPEC minder groot werd. Dit was het begin van de groene energie opwekking. De invloed van de OPEC was ook bij deze tweede oliecrisis groot, maar minder als bij de eerste oliecrisis. Dit komt omdat er nu een oorlog was die de hoofdoorzaak was, en de OPEC steunde deze oorlog om meer Arabisch te denken wel, maar was niet actief. Dit was in de eerste oliecrisis wel het geval.

6.2.4 Conclusie We hebben gezien dat de OPEC een zeer grote invloed heeft gehad op de oliecrisissen die zijn geweest. Persoonlijk denk ik dat de redenen allemaal nogal persoonlijk waren en weinig te maken hadden met de belangen van de OPEC. Zeker bij de eerste oliecrisis. Bij de eerste oliecrisis hadden ze ook een grotere invloed dan bij de tweede oliecrisis. Dit kwam ook doordat de tweede oliecrisis een heel andere reden had als de eerste, waardoor de oliecrisis tot stand kwam. Na de tweede oliecrisis is het westen zelf alternatieven ging bedenken om de klappen van misschien wel toekomstige oliecrisissen op te vangen. Dit was een positief puntje van na tweede oliecrisis voor het westen. Maar hoe groot is de kans dat we nog een keer te maken krijgen met zo’n grootschalige oliecrisis, dat is wat wij ons nu afvragen, de volgende deelvraag is daarom : Hoe groot is de kans dat er nog een oliecrisis komt?

14

http://www.energie.nl/dossier/evn00f-1.pdf 15

http://www.atlcom.nl/site/Voorgezet/wp-content/Verdieping%20oliecrises.pdf?seo=/site/Voorgezet/wp-content/Verdieping%20oliecrises.pdf

35

6.3 Kan het zijn dat er een derde grote oliecrisis komt?

6.3.1 Inleiding We hebben nu veel in de geschiedenis gekeken, we weten nu wat de twee grootste crisissen zijn geweest in de geschiedenis van de olie en de OPEC, (oliecrisis van 1973 en 1979). Maar wat staat ons te wachten? Kunnen we nog een grote oliecrisis verwachten of is het nu niet meer zo, dat de Arabieren het niet meer willen delen? We gaan nu kijken wat de speculanten zeggen over de kans dat we nog eens te maken krijgen met een oliecrisis.

6.3.2 Midden-Oosten onrust Waar veel speculanten bang voor zijn, is de onrust die op dit moment heerst in de Arabische landen. De burgers zetten zich af tegen onderdrukking en dictatuur. Er is op dit moment al een klein olie tekort op gang aan het komen, omdat Libië, die ook lid is van de OPEC, de kranen een stuk dicht heeft gedraaid. Dit uit protest, omdat de westerse wereld de opstandelingen steunt en niet de dictator. (Kadaffi) Er zijn mensen die nog pessimistischer denken, want er is een verschuiving bezig binnen het Midden-Oosten, de bevolking gaat zich opzetten tegen de dictatuur, en het gevolg hiervan staat in het volgende artikel:

‘VREES VOOR OLIECRISIS DOOR ONRUST Beleggers zijn bang dat de onrust in het Midden-Oosten over zal slaan naar onze belangrijkste olieleverancier Saoedi-Arabië. Crisis daar betekent waarschijnlijk ook een oliecrisis.

Foto

Het draaiboek voor een eventuele oliecrisis ligt al klaar. Als de toevoer naar Nederland vermindert of ophoudt, dan worden er vier stappen gezet om grote problemen te voorkomen. Eerst worden de Nederlandse voorraden aangesproken. Als dat niet voldoende is, dan worden er maatregelen getroffen die wij als consumenten gaan merken: voorlichting. Dit houdt in dat opgeroepen kan worden om meer thuis te werken of te gaan carpoolen

beperking van de maximumsnelheid

autoloze zondagen

Een grote crisis wordt echter niet verwacht. Wie er ook aan de macht zal komen in Saoedi-Arabië, hij zal olie willen verkopen.’

16

Je ziet dus dat er angst is tegen het tegen werken van een dictatuur, dit is een van de grootste bedreigingen voor een nieuwe oliecrisis.

16

http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/binnenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2011/03_maart/01/binnenland/vrees_voor_oliecrisis.xml

36

6.3.3 Uitputting van de olievelden Een ander toekomstig probleem is het opraken van de olievelden. Olie is een fossiele brandstof. Dit betekend dat het niet onuitputtelijk is. Vroeg of laat zal de olie opraken in de wereld, en zal er een nieuw middel gevonden moeten worden, dat de olie over kan nemen. Groene energie is daar een voorbeeld van, maar men verwacht niet dat groene energie de markt kan redden. Er moet dus een beter alternatief komen. Maar wanneer de olie op is, daar is wel een voorspelling naar gedaan: ·‘Voorspellingen In 1972 voorspelde de Club van Rome dat de wereldolievoorraden binnen 20 of 30 jaar op zouden zijn. Dit scenario is niet uitgekomen. De oorzaak hiervan ligt niet in een geringer oliegebruik, maar in het feit dat er nog steeds nieuwe olievelden ontdekt en geëxploreerd worden. Het Internationaal Energie Agentschap schat nu dat de wereldwijde olieproductie rond 2030 gaat dalen. Er zijn ook deskundigen die stellen dat die daling dit jaar begint’17

6.3.4 Einde van de olie Er zijn ook mensen die denken dat de olie nooit opraakt, omdat we binnen afzienbare tijd een beter alternatief krijgen. Dan is er wel een oliecrisis maar niet voor ons, dan is het een groot probleem voor de OPEC landen, zij verliezen dan hun winsten: ‘Einde tijdperk Het stenen tijdperk eindigde niet door een gebrek aan stenen en het olietijdperk eindigt niet door een gebrek aan olie. Over 100 jaar is de rol van olie uitgespeeld en gebruiken we betere alternatieven. De snelheid waarbij dit gebeurd is alleen afhankelijk van de olieprijs: hoge prijs hoge snelheid, lage prijs lage snelheid vervanging.’18

6.3.5 Conclusie Ik denk dat het vast staat dat er vroeg of laat toch nog een keer een oliecrisis komt. Maar op welke termijn, dat is nog de vraag en wie er het meest de dupe van word, weet ik ook niet. Het kan zijn dat we olie niet meer nodig hebben in het westen, dan zit de OPEC met een groot probleem. Er zal namelijk al voortijdig een alternatief verzonnen zijn, want als we wachten tot de olie op is, en dan pas aan alternatieven gaan denken, dan zijn we te laat. We moeten nu al aan alternatieven gaan denken, en deze moeten al werken voor dat de olie op is. Zo komt het westen niet in de problemen door het opraken van de olie. Dan zullen de OPEC landen het zwaarst getroffen worden. Op korte termijn kan het zijn dat we te maken krijgen met een nieuwe boycot van de OPEC landen, deze zal dan kunnen lijken op de boycot van de eerste oliecrisis van 1973. Wel denk ik dat de OPEC voorzichtig zal zijn met nog een crisis veroorzaken, omdat zij ook weten dat er bij crisis sneller innovaties worden doorgevoerd, en dat er dan misschien al sneller een alternatief komt voor olie. Zij zitten dan met dubbel zo grote problemen. Ze kunnen hun olie niet meer kwijt , waardoor de inkomsten van de OPEC landen drastisch zullen teruglopen.

17

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/60141-wanneer-raakt-de-olie-op.html 18

http://www.alforto.nl/index.html?raaktdeolieop.html

37

Hoofdstuk 7: OPEC en de wereldeconomie 7.1 Wat voor ontwikkelingen met betrekking tot de OPEC hadden/hebben invloed op de wereldeconomie?

7.1.1 Inleiding Ontwikkelingen op het gebied van olie spelen een belangrijke invloed op olie en op de wereldeconomie. Dit komt mede doordat Olie een grondstof is die bijna overal ter wereld gebruikt word en OPEC verantwoordelijk is voor een grote productie hiervan.

In dit gedeelte wordt een beeld geschetst van de ontwikkelingen m.b.t. de OPEC landen die invloed hebben/hadden op de wereldeconomie.

We zullen beginnen met het beschrijven van de ontwikkelingen vanaf de jaren 70, aangezien vanaf deze periode de Olie monarchieën een belangrijke rol gingen spelen, mede dankzij de gestegen olie inkomsten. Tevens hebben oliecrisissen vanaf de jaren 70 t/m 1991 een belangrijke rol gespeeld. Dat waren met name de volgende crisissen en de Golfoorlog in 1991.

7.1.2 Vermindering olieproductie in 1973 (oliecrisis 1973) In hoofdstuk 6 staat meer informatie vinden met betrekking tot deze oliecrisis.

7.1.3 Vermindering olieproductie 1979 (oliecrisis van 1979) In hoofdstuk 6 staat meer informatie vinden met betrekking tot deze oliecrisis.

7.1.4 Golfoorlog 1991 Tijdens de Golfoorlog was er opnieuw een aderlating voor de olie. De olieproductie in Koeweit en Irak daalde met 4,8 miljoen vaten per dag, wat neerkomt op ong. 7,6% van de wereldproductie. De olieprijzen stegen van $18,50 naar $34,50 per vat. Toch viel de invloed op de wereldeconomie van deze crisis reuze mee. Dit kwam mede doordat Saoedi Arabië het tekort aanvulde met 3 miljoen vaten per dag. 19

19

http://studenten.samenvattingen.com/documenten/show/0452450/

38

7.1.5 Ontwikkelingen zeer bepalend voor wereldeconomie Hoe je het went of keert. De onverwachte prijsstijgingen en de ontwikkelingen gedurende de oorlogen zijn zeer slecht geweest voor de olie-importerende landen. Zo heeft het de V.S in de periode tussen 1972-1991 zo’n 4000 miljard dollar gekost. Dit geeft aan hoe groot de macht is van de Arabische golfstaten (OPEC landen). Doordat zij een groot deel van de olie op de wereld produceren, kunnen zij de olieprijs verhogen, door bijvoorbeeld samen af te spreken om gezamenlijk minder olie te produceren.

De mogelijkheid van de oliestaten om de olieprijs voor een deel te bepalen, betekende dat landen wiens leverancier de OPEC landen waren, meer afhankelijk werden van de OPEC. Zo is de V.S. bijvoorbeeld afhankelijk voor 50% van zijn olie import vanuit de OPEC landen. Zo kregen de OPEC landen meer macht en waren ze steeds meer bepalender voor de wereldeconomie.

7.1.6 Investering in buitenlandse bedrijven en landen Een andere punt waarmee de golfstaten hun invloed en vermogen vergoot hebben is door te investeren in buitenlandse bedrijven. Vooral in de vliegtuigindustrie, de zware industrie, etc. Naar verluidt zit voor ong. 800 miljard dollar aan kapitaal in buitenlandse bedrijven en landen. Mede door het grote aandeel macht dat ze hierin hebben, kunnen ze ook directe invloed uitoefenen op de wereldeconomie.

7.1.7 Macht van oliestaten (OPEC) begint te verminderen Een recente ontwikkeling is dat de macht van de oliestaten langzamerhand begint te verminderen. Olie-importerende landen proberen namelijk steeds minder afhankelijk te worden van deze staten. Ze proberen die afhankelijkheid zo min mogelijk te beperken. Een goed voorbeeld hiervan is de V.S.

- In 1960 was 81,3% van de geïmporteerde olie in de V.S. afkomstig vanuit OPEC

landen.

- In 1990 was dit percentage 60%.

- In 2000 was dit percentage slechts 50,9%.

Het beperken van olie-import vanuit OPEC landen gebeurd op verschillende manieren. Een voorbeeld hiervan is dat men zoveel mogelijk olie probeert te halen vanuit niet OPEC landen, zoals bijv. Rusland, Canada, Mexico, etc. Deze landen proberen zoveel mogelijk olie te produceren terwijl de OPEC landen productieplafonds afspreken. Zo proberen ook grote landen zoals de V.S. deze ontwikkeling te stimuleren. Een voorbeeld is de relatie tussen hen en Rusland. Momenteel is Rusland zelfs de grootste olieproducent en Saoedi Arabië volgt op nummer twee.20’21

20 http://www.scholieren.com/werkstukken/15910 21 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2173rank.html

39

7.1.8 Conclusie: In de loop der jaren hebben er verschillende ontwikkelingen plaatsgevonden die van invloed waren op de OPEC landen en op de wereld economie. Zo waren er in de begin jaren 70 en jaren 90 een aantal ontwikkelingen die van invloed waren op de olieprijzen en dus de wereldeconomie. Gedurende deze periode waren veel olie-importerende landen afhankelijk van de OPEC landen. Hierdoor hadden de OPEC landen veel macht en konden ze veel invloed uitoefenen.

Op het moment heeft de OPEC nog steeds veel macht op het gebied van olie en olieprijzen, maar de conclusie die we op basis van de voorgaande ontwikkelingen kunnen trekken, is dat steeds meer landen (de V.S. bijv.) streven om minder afhankelijk te worden van de OPEC landen. Hierdoor proberen zij ook veel zaken te doen met niet OPEC landen, waaronder Rusland als een belangrijke schakel geldt. Ik vind zelf ook dat de OPEC landen inderdaad veel macht hebben en dat ze eigenlijk voor grotendeels de olieprijzen beheren. Zo vind ik dat ze op basis van alle gebeurtenissen die ontstaan met betrekking tot olie, hun een belangrijke rol spelen en dat ze op basis van deze gebeurtenissen zelf de olieprijzen kunnen bepalen. Daarnaast vind ik het ook goed van de niet OPEC landen dat zij steeds meer streven om minder afhankelijk te worden van de OPEC. Zo kan de OPEC minder invloed uitoefenen op hen en zal er minder snel een oliecrisis ontstaan, aangezien de OPEC landen niet de enigste zijn die veel olie kunnen leveren.

40

7.2 Heeft de huidige onrust in het Midden-Oosten/Afrika invloed op de OPEC

en de wereldeconomie?

7.2.1 Inleiding Op het moment is er veel onrust in het midden oosten, met name in Libië. Aangezien Libië een lidstaat is van de OPEC, is het van belang om te kijken of deze onrust tevens invloed heeft op de OPEC zelf, en op de wereldeconomie. Zo willen we onderzoeken of de huidige onrust invloed heeft op zaken zoals: productie, prijs, etc. Daarnaast gaan we ook kijken wat voor andere gerelateerde zaken invloed hebben op de OPEC en de Wereldeconomie.

Voor de volgende stukken tekst zullen we gebruik maken van actuele nieuws. Dit komt mede doordat de gebeurtenissen rondom het midden oosten recent zijn, en er gebeuren met de dag telkens nieuwe gebeurtenissen, waardoor het een zeer actueel onderwerp is.

7.2.2 Actualisatie Olieprijs spuit omhoog door onrust in Libië . (februari 2011) De olieprijs is fors duurder geworden door de aanhoudende protesten tegen Muammar Kaddafi. De

olieprijzen voor April stegen met 7 procent tot 96,50 dollar per vat. In Londen werd Brentolie

verkocht voor bijna 107 dollar per vat. Dit is de hoogste prijs sinds 2008.

Beurzen De stijging van de olieprijs had zelfs effecten op de Aziatische aandelenbeurzen, deze werden namelijk 2 procent lager. Er waren verliezen met name bij bedrijven die hun projecten in Libië hebben stilgelegd. Zo verloor onder meer Hyundai Energy & Construction 10 procent aan beurswaarde.

De effecten waren niet alleen merkbaar op de Aziatische aandelenbeurzen, ook de beurzen in Europa leden verlies vanwege de onrust in Libië en de forse stijging van de olieprijs.

Oliereserve s+ personeel wordt weg gehaald Libië heeft de grootste bewezen oliereserves van Afrika welke ong. 47 miljard aan olie bedragen, daarnaast bezitten ze ook grote gasvelden. Het land zelf pompt dagelijks 1,8 miljoen vaten aan olie omhoog. Hiervan zijn inmiddels 100.000 vaten aan productie uitgevallen.

Door de hevige onrust die in het land heerst, hebben verschillende oliemaatschappijen hun personeel weggehaald uit het land. Zo heeft Shell inmiddels al mensen terug gehaald vanuit het land. Aardgas Tevens is Libië is een van de belangrijkste gas en olieleveranciers van Europa, hun export bestaat vrijwel volledig uit olie en gas. Op het moment is men vooral bezorgt dat de onrust die in het land heerst kan uitzaaien naar andere olierijke landen (OPEC landen) in de regio, zoals Saoedi Arabië. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) waarschuwde inmiddels dat de hevige onrust in het land van invloed zou kunnen zijn op de wereldeconomie. Dit komt mede doordat wanneer de onrust aanhoud, de olieprijzen verder kunnen stijgen. 22

22 http://www.nu.nl/beurs/2452407/olieprijs-spuit-omhoog-onrust-in-libie.html

41

OPEC landen willen meer olie boven pompen, maar gaat productieplafond niet aanpassen. (April 2011) Een recente ontwikkeling is dat de OPEC landen met reservecapaciteit meer olie willen boven pompen, maar vooralsnog willen ze hun productiecapaciteit niet naar boven aanpassen.

Zo pompte Saoedi Arabië in februari 2011 al meer dan 9 miljoen vaten olie per dag. Dat is 1 miljoen vaten meer dan het productieplafond van het land. Die verhoging is noodzakelijk om het wegvallen van de Libische olie op de markt op te vangen. In Maart 2011 verlaagde Saoedi Arabië productie tot 8,30 miljoen vaten per dag, dit kwam mede doordat er een overaanbod ontstond op de markt.

Om die reden zal de OPEC hoogstwaarschijnlijk haar productieplafond niet gaan aanpassen op de volgende vergadering van de OPEC leden. 23

Olieprijs stijgt verder. (april 2011) Door de aanhoudende onrust in het Midden-Oosten en de gevechten in Libië is de prijs van olie opnieuw gestegen tot het hoogste niveau sinds 2008. Zo was de prijs van een ruwe vat Amerikaanse olie met 0,4 procent gestegen tot 108,41 dollar. De prijs van een vat Brent olie was ook gestegen, deze ging met 0,5 procent omhoog tot 119,34 dollar. Wanneer dit aan zou houden, dan zouden de olieprijzen steeds hoger worden, waardoor dit weleens nog slechter zou kunnen uitpakken voor de wereldeconomie. Olieproductie laagste in bijna 2 jaar. (april 2011) De productie van de OPEC landen is in de maand april 2011 uitgekomen tot het laagste niveau in 23 maanden tijd. Extra olie vanuit Saoedi Arabië en Nigeria was niet voldoende om het verlies vanuit Libië en Angola op te vangen

Angola produceerde minder olie als gevolg van onderhoud aan een groot veld. Door de volksopstand en het hele gedoe rondom Muammar Kaddafi in Libië, ligt de productie daar zo goed als stil. Libië was tevens de derde exporteur van Afrika. De olie productie van de OPEC lidstaten lag ditmaal op het laagste niveau sinds mei 2009. Destijds werden de kranen dichtgedraaid, zodat de olieprijs omhoog zou gaan.

Inmiddels daalt de olieproductie al 3 maanden op rij.24

Dood bin laden heeft invloed op de olieprijs. (Mei 2011) Nadat bekend was dat Osama bin Laden dood was, daalde de olieprijs. Zo daalde de prijs van een vat

ruwe Amerikaanse olie met 1,2 procent tot 112,58 dollar en een vat Brent olie daalde met 0,9

procent tot 124,73 dollar. 25

23

http://moneytalk.rnews.be/nl/economie/geld-en-beurs/beursnieuws/opec-wil-meer-olie-bovenpompen-maar-gaat-

productieplafond-niet-aanpassen/article-1194996783303.htm 24 http://www.nu.nl/economie/2506742/opec-productie-laagste-niveau-in-bijna-2-jaar.html 25

http://www.energiek2020.nu/enieuws/detail/dood-bin-laden-doet-olieprijs-zakken/

42

Olieprijs gaat ineens steeds verder omlaag (Mei 2011) Op het moment maakt de olieprijs ineens een forse daling, het is de sterkste daling in meer 2,5 jaar (van 114 dollar per vat daalde de olie naar 95 dollar per vat). De oorzaak van de hoge olieprijs was vanwege de onrust in Libië en het midden oosten, en de verwachting van een sterke economische groei. Maar er zijn steeds meer tekenen die afvlakken op een economische groei, vooral in de V.S. en in Duitsland. Minder groei betekent dus dat er minder olie nodig is.

Zo zie je maar weer dat er niets zeker is wat betreft de olie. De ene keer kan het door middel van hevige onrusten in OPEC landen zo ernstig worden dat de olieprijzen fors stijgen, en de andere keer kunnen de olieprijzen plotseling dalen. Tevens zorgt dit voor een stabielere wereldeconomie, aangezien de handelsbalans en de consumentenuitgaven minder worden aangetast. 26

7.2.3 Conclusie: De huidige onrust in het Midden-Oosten & Afrika (met name in Libië) heeft dergelijk een impact op de OPEC landen en op de huidige wereldeconomie. Dit komt mede doordat er telkens prijsfluctuaties geforceerd worden en dit tevens de wereldeconomie in gevaar brengt. Daarnaast moeten andere OPEC landen steeds meer doen om ervoor te zorgen dat het verlies van de olie productie in Libië wordt opgevangen.

Los van het feit dat de olieprijzen ineens fors kunnen stijgen en van slechte invloed kunnen zijn op de wereldeconomie, wordt de handel tussen de OPEC landen en de olie-importerende landen ook beïnvloedt. Daarnaast heeft zo’n situatie ook invloed op de beurzen en op oliemaatschappijen die zich in het land bevinden. Dit heeft ook een slechte invloed op de wereldeconomie. Een forse daling van de olieprijs zorgt ervoor dat de economie stabieler wordt en de handels balans en consumentenuitgaven minder worden aangetast.

Ik vind dat de huidige onrust in het Midden Oosten inderdaad bepalend is voor de olieprijs. Dit komt mede doordat Libië één van de staten is die daar olie produceert en de huidige onrust in het land zorgt er daadwerkelijk voor dat de olieprijs steeds blijft fluctueren. Naar mijns inzien vind ik dit geen goede zaak, want het heeft ook invloed op de rest van de wereld. Wij als normale burgers merken het ook als we bijvoorbeeld naar het tankstation gaan om onze auto te tanken. Daarnaast denk ik dat wanneer de huidige onrust zich aan blijft houden en het zich verspreid in andere landen in het Midden Oosten (welke ook lid zijn van de OPEC), dan zal dit er misschien voor kunnen zorgen dat er opnieuw een oliecrisis ontstaat. Dit zou geen goeie zaak zijn, want dan zou het effect kunnen hebben op een grotendeel van de wereld.

26 http://nos.nl/video/238416-olieprijs-daalt-steeds-verder.html

43

7.3 Wat voor invloed heeft de OPEC op de (wereld)olieprijs en wat heeft deze weer voor invloed op de wereldeconomie? 7.3.1 Inleiding Aangezien OPEC een groot deel van de wereld voorziet van olie, hebben zij veel invloed op het bepalen van de olieprijs. Dit komt mede doordat de OPEC landen, samen zeer machtig zijn als het gaat op het gebied van olie. Wij gaan een kijkje nemen hoe dit nou precies zit bij de OPEC en wat voor invloed dit allemaal heeft op de wereldeconomie.

7.3.2 OPEC heeft veel macht over de olieprijs en ze hebben veel invloed op het bepalen van de olieprijs. Als het gaat om het bepalen van de olieprijs, dan heeft de OPEC hier veel invloed op. De OPEC landen maken namelijk afspraken over het winnen van olie, de export en de prijs die ze ervoor willen hebben. Hierbij wordt rekening gehouden met allerlei zaken, zoals bijvoorbeeld:

- De vraag op de wereldmarkt voor olie - Export per land - Verdeling per land dat olie vraagt

De OPEC kan de hoogte van de olieprijs bepalen mede doordat de landen samen inspelen op de economie en in welke toestand deze verkeert. Wanneer de olieprijs stijgt, dan stijgt de benzineprijs ook. Dit komt doordat de prijs die de oliemaatschappijen (Shell, BP, etc.) moet betalen ook omhoog gaat. Op het moment dat de vraag naar olie hoog is, zullen de OPEC landen afspreken om hun productie te verhogen zodat ze de prijs onder controle kunnen houden (meer olie betekent dat de prijs naar olie zal dalen en andersom als er weinig olie is). Er zijn uitzonderingen waarbij de OPEC dit niet in eigen handen heeft, bijvoorbeeld als door een slechte economie de olieprijs vanzelf daalt.

Zo heeft de OPEC uiteindelijk best veel macht als het gaat om het bepalen van de olieprijzen. Deze olieprijzen hebben tevens veel invloed op de wereldeconomie. Als de olieprijzen namelijk zeer hoog zijn, dan zal de economie waarschijnlijk minder stabiel zijn en zullen de consumentenuitgaven rondom de hele wereld tegenvallen. 27

7.3.3 Politieke factoren en terroristische aanslagen Politieke factoren en terroristische aanslagen kunnen ook van (slechte) invloed zijn voor de olie industrie. Als er namelijk een oorlog aan de gang is, net als wat momenteel bijv. in Libië gebeurd, dan kan de aanvoer van olie in gevaar komen. Wanneer het maar een klein beetje gaat lijken dat de aanvoer van olie verhinderd zou kunnen worden, dan schieten de olie prijzen meteen omhoog. Dit heeft ook meteen een slechte impact op de wereldeconomie. Een te hoge stijging van de olieprijzen kan ervoor zorgen dat de economie gaat krimpen. Dan kunnen er ook veel banen verloren gaan.28

In de onderstaande grafiek is een overzicht te vinden van alle geopolitieke en economische gebeurtenissen waarvan veel gebeurtenissen betrekking hadden met de OPEC en invloed hadden op de wereldeconomie. Zo zie je dat de meeste gebeurtenissen ervoor zorgden dat de olieprijs enorm toenam of juist daalde.

27 http://www.leerwiki.nl/Olieprobleem_en_de_OPEC 28 http://www.scholieren.com/werkstukken/24138

44

29

7.3.4 Conclusie: Als we het hebben over de OPEC, wat voor invloed zij hebben op de (wereld)olieprijs en wat voor invloed de (wereld)olieprijs heeft op de wereldeconomie, dan kunnen we spreken over een grote invloed. De OPEC heeft namelijk veel macht als het gaat om het bepalen van de olieprijs. Dit komt mede doordat de OPEC landen samen zeer machtig zijn en ze een groot aandeel van de olie over de gehele wereld beheren. Ze zijn tevens verantwoordelijk voor een groot deel van olie toevoer naar andere landen. Ook kunnen ze samen afspraken maken over de hoogte van de prijs. Dit zorgt ervoor dat ze zelf een groot aandeel kunnen hebben op de status van de wereldeconomie.

Ik ben ervan overtuigd dat de OPEC veel invloed en macht kan uitoefenen op de wereldolieprijs en ik denk dat dit met name heeft te maken met de hoeveelheid olievoorraden die zij beheren. Aangezien zij ook veel landen voorzien van olie en deze landen met name afhankelijk zijn van de OPEC, denk ik dat ze hierdoor veel invloed en macht kunnen uitoefenen op de wereldolieprijs.

29

http://www.clingendael.nl/publications/2011/201104_CIEP_Artikel_LGeuns_Oliepris.pdf

45

Hoofdstuk 8: Motieven voor deelname 8.1 Voor- en nadelen deelname OPEC. 8.1.1 Inleiding Van de 209 olieproducerende landen zijn maar 12 landen lid van de OPEC, dit is een uiterst kleine groep. Voor sommige landen zijn er dus voordelen uit het lidmaatschap te halen terwijl andere landen er misschien alleen maar hinder van hebben. In de hoofdstuk worden de voor- en nadelen van deelname aan de OPEC besproken.

8.1.2 Voordelen Het doel van de OPEC is om voor olie exporterende landen een stabiele bron van inkomsten te generen. Een land dat deelneemt aan de OPEC is dus verzekerd van een goede prijs voor een vat olie. Dit kan de OPEC doen door samen te spelen. Doordat de landen samen z’n groot marktaandeel hebben is het mogelijk om het aanbod op de markt manipuleren, en dus ook (indirect) de prijs. Het is niet altijd mogelijk om de prijs te beïnvloeden, als bijvoorbeeld door een slechte economie de prijs van olie uit zijn eigen daalt.30 Deelname aan de OPEC kan ook voordelig werken op politiek gebied, er word immers samengewerkt aan een ideale situatie voor 12 landen. Dat zorgt voor eensgezindheid onder de landen. 8.1.3 Nadelen De OPEC is een organisatie die bestaat uit 12 landen, de beslissingen die worden genomen hebben dus ook invloed op die 12 landen. Wat goed is voor het ene land kan misschien wel slecht zijn voor een ander land. Voor de landen die bij de OPEC aangesloten zijn is de Olie-export een van de (of misschien wel de) belangrijkste bron van inkomsten, als er bijvoorbeeld word besloten dat er minder geproduceerd/geëxporteerd mag worden kan dit nadelig zijn voor de economische situatie van het land. Voor een land dat wel veel olie produceert maar weinig exporteert, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, zijn dat soort regels en maatregelen ook ongunstig. De olie die er gewonnen word zal voornamelijk in eigen land gebruikt worden, als er dus een productiequota word afgesloten kan een land in de problemen komen. Het kost ook geld om lid te worden van de OPEC, niet alle landen hebben dit geld of hebben dit geld er voor over. Omdat de OPEC een machtige organisatie is hebben veel mensen en instanties een mening over de OPEC, dit kan zowel positief als negatief zijn. Landen met een westerse cultuur verschillen veel van de OPEC landen qua regeren en cultuur. Als bijvoorbeeld Amerika zich zou aansluiten bij de OPEC, wat me zeer onwaarschijnlijk lijkt, zouden veel mensen hier raar van opkijken.

8.1.4 Landen die niet zijn aangesloten bij de OPEC Voor landen die niet zijn aangesloten bij de OPEC zijn de inkomsten van de olie-export niet een van de belangrijkste bron van inkomen. Deze landen zullen dus handelen in eigen belang, en niet in het belang van olie exporterende landen in het algemeen. Voor deze landen kunnen de maatregelen van de OPEC ongunstig uitpakken, maar als ze niet zijn aangesloten hoeven ze zich natuurlijk niet aan de door de OPEC gestelde regels te houden. Om lid te worden én te blijven moet er elk jaar een bijdrage betaald worden, vergelijkbaar bij de contributie van een voetbalclub. Deze prijs is altijd hetzelfde, ongeacht hoeveel olie het land produceert. Voor sommige landen, die dus weinig produceren, kost het lidmaatschap te veel geld.

30

http://www.leerwiki.nl/Olieprobleem_en_de_OPEC

46

8.1.5 Landen die aangesloten zijn bij de OPEC Zoals beschreven staat bij de nadelen is voor veel landen die lid zijn van de OPEC olie de belangrijkste of een van de belangrijkste bron van inkomsten. Het is dus wenselijk dat ze voldoende rendement kunnen behalen op de export van hun olie en dat het stabiel blijft. Als de oliemarkt instort dan ligt de economie van z’n land ook plat. De landen die volledig afhankelijk zijn van olie moeten zo veel mogelijk geld halen uit hun bronnen, dit is niet alleen belangrijk om de economie nu draaiende te houden maar ook in de toekomst. Als de oliebronnen op zijn moet er iets anders komen op de economie draaiende te houden, het geld wat er met de olie word verdient moet dus geïnvesteerd worden of gespaard worden zodat hier later op terug gevallen kan worden. Dat de export van olie voor sommige OPEC landen zo belangrijk is bewijzen de volgende cijfers:

Land: Totaal Export (Biljoen $) Export Olie (Biljoen $) Procentueel Saoedi Arabië 175.53 157.41 89,7 %

Iran 70.61 55.60 78,7 %

Verenigde Arabische Emiraten

174.73 58.66 33.6 %

Koeweit 50.24 46.57 90.7 %

Venezuela 57.60 54.20 94.1 %

Irak 44.37 41.85 94.3 %

Nigeria 33.44 26.47 79.2 %

Algerije 43.69 30.59 70 %

Angola 40.99 38.81 94.7 %

Libië 32.98 31.38 95 %

Qatar 33.26 26.84 80.7 %

Ecuador 13.80 6.69 48.5 %

Deze cijfers komen uit het jaarlijkse verslag van de OPEC, 2009. (http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/169.htm) De tabel toont aan hoe afhankelijk de landen zijn van de olie export. Als dit stil komt te liggen zal dit desastreuze gevolgen voor het land hebben. Het is in een oog opslag duidelijk hoe belangrijk de olie export is en daarom lid zijn van de OPEC. Dit is waarschijnlijk, in de huidige economie, de enige manier hoe de landen een stabiele inkomstenbron kunnen garanderen. Maar zoals het er nu uit ziet zal de wereld de komende jaren de honger naar olie niet verminderen of er moeten drastische veranderingen plaats vinden op het gebied van duurzame energie. In de verre toekomst zal dat waarschijnlijk heel anders zijn. De meeste landen hebben een warm klimaat dus er zijn wellicht nog kansen te vinden op het gebied van bijvoorbeeld zonne-energie.

8.1.6 Conclusie De motieven voor deelname aan de OPEC zijn simpel. Als de olie-export de belangrijkste bron van inkomsten is voor een land dan is het natuurlijk wel wenselijk dat deze bron van inkomsten stabiel en hoog genoeg is. Daar probeert de OPEC voor te zorgen, dus vanuit dat punt is het logisch om lid te worden als je een netto-exporteur van olie bent.

Onder deze 12 landen kan het lidmaatschap op politiek wel goed uitpakken. In tijden van een natuurramp of epidemie zijn de regeringen misschien eerder bereid om een mede-OPEC land te steunen.

47

8.2 Olieproducerende landen die geen lid zijn van de OPEC

8.2.1 Inleiding Er zijn 12 landen aangesloten bij de OPEC. Er zijn natuurlijk wel meer als 12 landen ter wereld waar olie geproduceerd word. In dit hoofdstuk word gekeken naar welke landen veel olie produceren maar geen lid zijn. Later word er besproken waarom deze landen er voor kiezen om geen lid te zijn.

8.2.2 Niet deelnemende landen Er zijn ruim 209 olieproducerende landen op de wereld, de OPEC beslaat dus maar een klein deel van die landen. De landen die bij de OPEC zijn aangesloten staan echter wel allemaal in de top 25, behalve Ecuador, dus alle landen samen hebben een groot marktaandeel in de Oliemarkt. In 2009 had de OPEC een marktaandeel van ruim 41%, dat komt neer op bijna 29 miljoen vaten per dag. Hieronder staat de top 25 met het aantal olievaten dat er per dag geproduceerd word31:

Land Aantal vaten per dag Land Aantal vaten per dag

1 Rusland 10,120,000 20 Engeland 1,502,000

2 Saoedi Arabië 9,746,000 21 Qatar 1,213,000

3 Verenigde staten 9,056,000 22 Indonesië 1,023,000

4 Iran 4,176,000 23 Azerbeidzjan 1,011,000

5 China 3,991,000 24 India 878,700

6 Canada 3,289,000 25 Oman 861,000

7 Mexico 3,001,000 8 Verenigde Arabische Emiraten 2,798,000 32 Ecuador 485,700

9 Brazilië 2,752,000 10 Koeweit 2,494,000 11 Venezuela 2,472,000 12 Irak 2,399,000 13 Europese Unie 2,365,000 14 Noorwegen 2,350,000 15 Nigeria 2,211,000 16 Algerije 2,215,000 17 Angola 1,948,000 18 Libië 1,790,000 19 Kazachstan 1,540,000

Het land dat het meeste olie produceert hoeft natuurlijk niet het land te zijn dat ook de meeste olie exporteert. In de top 10 van olieproducerende landen staan 4 OPEC landen. De andere 6, Rusland, de Verenigde Staten, China, Canada, Mexico en Brazilië, zijn dus naast de OPEC de grootste spelers op de markt. Zeker Rusland en de Verenigde Staten, zij staan in de top 3 naast Saoedi Arabië. Sowieso is het verschil met de top 3 en de rest erg groot. De VS (nummer 3) produceert ruim het dubbele van Iran (nummer 4).

31

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2173rank.html

48

8.2.3 Waarom zijn deze geen lid? Landen zoals bijvoorbeeld Rusland, die enorm veel olie produceert per dag, exporteert lang niet alle olie. In Rusland worden per dag ongeveer 4,9 miljoen vaten per dag geëxporteerd, dit is net iets minder dan de helft van de totale olie productie. De rest van de olie blijft dus in Rusland en word daar gebruikt voor verschillende doeleinden32. In 2008 exporteerde de VS slechts 1 miljoen vaten per dag, terwijl de productie in 2008 ruim boven 8 miljoen vaten per dag zat33.De olie die de VS en Rusland produceren blijven vooral binnen het land voor eigen gebruik, daarom zijn het geen olie-exporterende landen. Het heeft dus geen baat bij de deelname aan de OPEC, een organisatie waar het draait om de olie export. De nummer 5 op de lijst, China, heeft in april 2011 aangekondigd dat het export van olie volledig stop te zetten om te concentreren op de binnenlandse toevoer. Dit besluit is genomen door de ramp in Japan en de onrust in het Midden-Oosten. Dit toont dus ook aan dat de onrust in het Midden-Oosten nu al invloed op hoe landen omgaan met olie34.

8.2.4 Conclusie Voor een land zoals de VS, die enorm veel olie produceert maar weinig exporteert, is deelname aan de OPEC niet logisch. Ze gebruiken bijna alles zelf dus als ze bijvoorbeeld een productiequota opgelegd krijgen dan ondervinden ze hier alleen maar last van. En daarnaast hebben de landen die lid zijn van de OPEC geen westerse cultuur. Daar kunnen ook conflicten ontstaan, en de meeste landen die lid zijn van de OPEC hebben, volgens mij, toch al niet een al te hoge hoed op van de VS.

32

http://www.indexmundi.com/nl/rusland/export-olie.html 33

http://www.indexmundi.com/g/g.aspx?v=88&c=us&l=nl 34

http://zapruder.nl/portal/artikel/china_legt_olie_export_stil

49

8.3 Landen die uit de OPEC gestapt zijn. 8.3.1 Inleiding De samenstelling van de OPEC is niet altijd hetzelfde geweest. In het verleden heeft de Opec uit meer als de huidige 12 landen bestaan. Dat betekend dus dat er landen in het verleden hebben besloten uit de OPEC te stappen. Welke landen dat zijn en waarom word in dit hoofdstuk besproken.

Er zijn maar 3 landen die uit de OPEC zijn gestapt, dit zijn:

- Indonesië - Gabon - Ecuador (is weer opnieuw lid geworden)

8.3.2 Indonesië Indonesië is van 1962 tot 2008 lid geweest van de OPEC. In 2008 heeft het de land het lidmaatschap opgezegd. De reden hiervoor is dat Indonesië, ondanks de hoge energiereserves, een netto-importeur is geworden in plaats van een netto- exporteur. Daarnaast heeft de OPEC baten bij een zo hoog mogelijke prijs van aardolie terwijl een lage prijs voor Indonesië weer positief is. Maar een OPEC lid moet zich houden aan de prijzen die de OPEC vast heeft gesteld. Het land maakt veel gebruik van olie voor verschillende producten, door middel van subsidies probeert de overheid de consumentprijs laag te houden. Maar door de stijgende prijs van het olie dreigen de subsidielasten de staatskas omver te trekken. Midden jaren ’90 produceerde Indonesië nog z’n 1,5 miljoen vaten per dag, in 2008 was dat nog maar 860.000, bijna de helft dus. Lucia van Geuns, van het energieprogramma van instituut Clingendael, bevestigd dat er voor het land niks te winnen valt bij de OPEC met een negatief saldo op de olieboekhouding. Dat is puur een binnenlandse kwestie, het heeft niks met de positie van de OPEC te maken. De president van Indonesië heeft een in televisietoespraak wel gezegd dat hij de komende 2, 3 jaar de eigen olieproductie wil verbeteren. Dit zal niet meevallen want er is al een decennium sprake van desinvestering. Ook worden buitenlandse oliebedrijven afgeschrikt door de hoge mate van corruptie en onzekerheid, er word dus minder geïnvesteerd vanuit het buitenland. Een oplossing op korte termijn is het verlagen van de subsidies, dit zal echter weer als gevolg hebben dat de prijzen stijgen. Dit kan rellen veroorzaken in het land, dit gebeurde ook in 1998. Toen is president Suharote noodgedwongen opgestapt.35

8.3.3 Gabon Gabon is lid geweest van de Opec van 1975 tot 1994. Gabon is uit de Opec is gestapt is omdat het land de jaarlijkse bijdrage niet wilden betalen. Gabon produceerde en exporteerde minder olie dan de andere landen die aangesloten waren bij de OPEC toentertijd , daarom vond de regering dat Gabon ook een minder hoge jaarlijkse bijdrage hoefde te leveren. Het bedrag, toentertijd, was $1,79 miljoen (Amerikaanse dollars) ongeacht de grootte van de productie en export36.

35

http://www.pzc.nl/algemeen/economie/3093383/Vertrek-uit-Opec-is-stap-uit-armoede.ece# 36

http://www.nytimes.com/1995/01/09/business/gabon-plans-to-quit-opec.html

50

8.3.4 Ecuador Ecuador is van 1973 tot 1992 lid geweest, in 2007 zijn ze opnieuw lid geworden. De reden dat ze in 1992 uit de OPEC gestapt zijn komt door 2 redenen. De eerste reden is dat ze van de OPEC een productiequota opgelegd kregen van 320.000 vaten per dag. Dit was slecht voor de economie van Ecuador, zeker in combinatie met de 2de reden, het betalen van 2 miljoen dollar per jaar voor lidmaatschap.37

8.3.5 Conclusie

Dat Indonesië en Ecuador uit de OPEC zijn gestapt daar kan ik me wel in vinden. Deelname aan de OPEC had een negatief effect op de economie. De bate wogen dus niet op tegen de kosten. Dat Gabon uit de OPEC is gestapt na z’n lange tijd vind ik enigszins raar. Het land is bijna 20 jaar lid geweest, heeft bijna 20 jaar gewoon geld betaald voor het lidmaatschap maar ineens zijn ze het er niet meer eens. Daarnaast is 1,79 miljoen dollar veel geld, maar dit maar een klein deel van de opbrengst van olie.

37

http://www.nytimes.com/1992/09/18/business/ecuador-set-to-leave-opec.html

51

Hoofdstuk 9: Het Imago van de OPEC

9.1 Het Imago van de OPEC 9.1.1 Inleiding Omdat de projectgroep zoveel mogelijk te weten wil komen over de OPEC word er in dit hoofdstuk naar het imago van de OPEC gekeken. OPEC is een organisatie met veel macht in de wereld, het heeft invloed op het leven van bijna iedereen. Dit komt voort uit het feit dat olie over heel de wereld gebruikt word voor veel verschillende doeleindes, het komt erop neer dat heel de wereld stil zou liggen als er plotseling geen olie meer zou zijn. Maar het produceren en de eindproducten van olie brengen ook veel milieuproblemen met zich mee, hetgeen wat zeker niet bij iedereen in de goede aarde valt.

9.1.2 Imago Door de jaren heen heeft de OPEC het imago gekregen van machtsmisbruik en Israël-haters. In 1973 openbaarde de machtspositie van de OPEC zich voor het eerst. Door de koppeling tussen andere valuta en de dollar, het Bretten-Woods systeem, daalde de dollar in waarde. De inkomsten van de olieproducerende landen daalde flink en schroefde de productie terug met 5%. Er werd ook een olieboycot aangekondigd voor elk land dat wapens leverde aan Israël, dat in oorlog was met Arabische buurlanden. De prijs van een olievat was aan het einde van 1974 vier maal zo hoog dan in het voorjaar 1973. Sinds toen hebben de OPEC landen dit truckje regelmatig herhaalt, hetgeen wat ze een sterke machtspositie geven. Olie is immers zeer belangrijk voor de wereldeconomie. En nog veel belangrijker voor de eigen economie van het land. Van de andere kant is het niet meer dan logisch dat een land zeggenschap wil over de gedolven grondstoffen. In andere landen gebeurt dit bijvoorbeeld ook met koffie, kolen en thee. In Nederland is er ook een organisatie die hetzelfde doet voor de melkprijs, deze groep heet The Dutch Diarymen Board. Deze producten zijn natuurlijk niet te vergelijken met olie maar het gaat om hetzelfde principe. Zo kunnen bijvoorbeeld ontwikkelingslanden een stabiele stroom van inkomsten voor hun grondstoffen garanderen, wat ook de doelstelling van de OPEC landen is. Ondanks de machtpositie van de OPEC is de handelswijze nooit echt een probleem geweest. Elk kartel creëert immers concurrenten, dit heeft er voor gezorgd dat andere olieproducerende landen ook belangrijk kunnen worden. Daarnaast heeft de OPEC wel gezorgd voor een stabiele wereldeconomie, als iedereen voor zijn eigen gewin zou gaan dan zou de prijs van olie ook niet of nauwelijks stabiel zijn. Daar ondervind iedereen nadelen van38.

9.1.3 Conclusie Een organisatie die zoveel macht en invloed heeft als de OPEC maakt gemakkelijk vijanden. Toch staat de OPEC niet als een slechte of kwade organisatie bekend. Natuurlijk proberen ze de olieprijs, en daarmee de olieproductie, op een voor hun optimaal niveau te houden en dat valt niet altijd bij iedereen in de goede aarde. Maar verder zijn er, na een blik op het internet, geen grote schandalen of felle tegenstanders van de OPEC te ontdekken. In mijn ogen hebben ze voor een organisatie zoals dit dus geen slecht imago. Ik had zelf verwacht dat de OPEC wel wat conflicten zou hebben gehad met bijvoorbeeld Greenpeace of een andere milieuorganisatie, maar tot mijn grote verbazing was hier niets over te vinden op het internet. Dan is de moeite die ze stoppen in het milieuprogramma, op het gebied van imago dan, toch niet voor niets

38

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/60141-wanneer-raakt-de-olie-op.html

52

Hoofdstuk 10: De toekomst van de OPEC

10.1 Interview met een expert uit de oliebranche

10.1.1 Beroepsgeschiedenis en achtergrondinformatie Naam olie expert: Perry van de Hoven

Beroep: Directeur van Ph Plus Solution

De heer van de Hoven is in het verleden 13 jaarwerkzaam als commercieel binnen- en buitendienst bij van Gelder oliehandel BV. Hij werkte bij de tak genaamd Chemclean. Deze tak kocht oude olie in bij bedrijven die deze olie eerder gebruikt hadden, en een andere tak genaamd Ozon reinigde deze olie weer. Hierna werd deze recyclede olie weer verkocht. Na vele fusies van het bedrijf zag de heer van de Hoven zijn kans om voor zichzelf te beginnen in deze branche, en heeft hij 7 jaar geleden Ph Plus Solution opgericht. Dit is een bedrijf dat gespecialiseerd is in het reinigen van productiemachines in de industrie. Zij reinigen deze machines, leveren preventieve reinigingsproducten en geven advies op het gebied van oliecirculatie. Door hun reinigingen en adviezen kunnen de industriële bedrijven langer doordraaien met hun olie. Als zij dit niet zouden doen moet de olie sneller vervangen worden en kost het deze bedrijven alleen maar meer geld. Zij zijn dus ook een belangrijke spil in het proces van het oliegebruik. Dit doen zij o.a. bij grote bedrijven zoals: KLM/Air France, VDL groep, Defensie en TATA Steel. Zij worden vaak ingehuurd door olieleveranciers zoals: Shell, Houghton, Nijol, BP, Blazer en Ecopoint. Deze leveranciers willen graag dat hun olie in de industrie zolang mogelijk mee gaat en daarom willen zij hun klanten de beste opties hier voor geven, doordat er een moordende concurrentie is in deze branche. Hierdoor zijn zij ook een onderdeel van het onderhoud geworden van deze bedrijven. Sinds dit jaar heeft Shell dan ook hun eigen reiniging en onderhoud onderdeel stop gezet, en al hun werk uit handen gegeven aan Ph Plus Solution. Dit komt mede doordat zij verder gespecialiseerd zijn op dit gebied en zij steeds meer marktaandeel hierop verloren tegenover Ph Plus Solution.

Vooraanzicht Ph Plus Solution

53

10.1.2 Interview Heeft uw bedrijf te maken met de OPEC of de aangesloten OPEC landen? Nee, mijn oude werkgever was vooral nationaal gericht en mijn bedrijf ook. Hier kom je eerder mee in aanraking als je hoofd inkoop bent bij een grote internationale olieleverancier. Wat is uw kijk op de OPEC? Ik vind het vooral “boeven” die als het hen uitkomt de prijzen kunstmatig hooghouden. De economie is voor hen veel belangrijker dan het milieu. Helaas is onze economie afhankelijk van deze partij omdat de hele economie eigenlijk hierop draait. Zou het transport van olie over pijpleidingen, olietankers en vrachtwagens in de toekomst kunnen veranderen? Nee, pijpleidingen zijn voor de gebruikte hoeveelheden perfect. De Logistiek zal dan ook altijd zo blijven. Want tankstations zullen nooit eigen leidingen krijgen. Anders zouden er drie pijpleidingen gelegd moeten worden alleen al voor de verschillende brandstoffen die zij verkopen. De cyclus zoals deze nu is dus vanaf een olietanker word de olie in een depot gezogen en van daar gaat het in de vrachtwagens naar het tankstation zal ook zo blijven. Er is overigens wel pijpleiding van een depot in Rotterdam naar Arnhem, zodat zij het oosten sneller kunnen voorzien van brandstof. Hoelang denkt u dat het duurt voordat er in Nederland word overgegaan op een nieuwe soort brandstof? Sowieso nog 25 jaar als het niet langer is. Doordat wij nog te afhankelijk van olie. De laatste 25 jaar is de olie wel een stuk schoner geworden en zal ook steeds schoner worden. Welke ontwikkelingen ziet u momenteel bij de oliemaatschappijen qua duurzaamheid en milieu? Wij zien nu vooral dat er veel chemische additieven worden vervangen in olie door natuurlijke grondstoffen. En wat je in het verleden al zag en nu nog steeds is dat als een bedrijf of persoon een belangrijke ontdekking of ontwikkeling heeft gedaan, zij meteen worden gekocht door een groot bedrijf als Shell. Dit doen zij om zoveel mogelijk kennis in huis te halen. Wat doen bedrijven die gebruik maken van olie (fabrieken e.d.) eraan om milieubewuster te produceren? (kunnen zij bijvoorbeeld over stappen op een duurzame energie vorm?) Veel industrie draait op olie dat zal in de toekomst wel veranderen maar nu nog niet. Straks zullen we een combinatie krijgen van natuurlijke energie en fossiele energie. Bedrijven en consumenten zullen zelf energie gaan opwekken. Dit kan door middel van bijvoorbeeld zonnen energie, wind energie en stroming van water. Welke vormen nieuwe energiebronnen de grootste bedreiging voor de oliemaatschappijen? Zon, wind en natuurlijke stromingen( rivieren en dergelijke). Hier uit kan makkelijk energie worden gewonnen. Zonnen energie zou iedereen zelf al kunnen winnen door middel van zonpanelen op de daken van huizen en bedrijven,windmolens kunnen ze ook in zee plaatsen zodat ze er op het land geen last van hebben, en stromingen zullen altijd overal aanwezig zijn. In hoeverre heeft de financiële crisis invloed gehad op uw bedrijf? Dit heeft enorm veel invloed gehad. Het koste mijn bedrijf 40 % van de omzet. De gehele productie branche stond stil. Veel fabrieken gingen minder productie draaien, moesten mensen ontslaan of stonden helemaal staal. Zij gaven hun geld niet uit en gingen het oppoten. Dan ontstaat er een vicieuze cirkel, omdat mensen die worden ontslagen of hun baan niet zeker zijn, geen grote aankopen doen zoals auto’s en dergelijke waardoor er ook weer minder geproduceerd word. Maar gelukkig is de industrie weer goed aan het aantrekken en beginnen wij het weer erg druk te krijgen. Je merkt ook bij veel van onze klanten dan zij weer volop aan het draaien zijn.

54

Heeft de onrust in het midden oosten ook gevolgen gehad voor uw bedrijf? Ja, omdat brandstoffen omhoog gaan en dus remmingen brengen op de economische groei. Dit heeft dus gevolgen voor de hele economie en daarom ook op ons. Bedrijven die dit als eerste zullen merken zitten vooral in de transport sector. Bedrijven zoals vliegtuigmaatschappijen en transportbedrijven. Wat doet uw bedrijf aan duurzaamheid en milieu? Wij werken met milieuvriendelijke producten zoals zepen en oliën, we carpoolen en scheiden onze afvalstromen. Ons werk is ook milieuvriendelijk. Door preventief te meten, te controleren en te reinigen voorkomen we onnodig kwaliteits verlies in de olie. Deze olie hoeft daardoor niet op korte vervangen te worden waardoor er weer minder olie gekocht word en afgevoerd. Door de olie te meten en te bewaken is groei van bacteriën nihil. Hierdoor komen er minder giftige stoffen vrij en worden werknemers minder snel ziek. De EU heeft bepaald dat olie mens en milieu vriendelijker moet zijn. Dit houd in dat de chemische additieven eruit zijn gehaald en zijn vervangen door natuurlijke producten. Hierdoor is de olie een bederfelijk product geworden en is de kans op infecties van buitenaf veel groter. Tempratuur en vervuiling zijn bijvoorbeeld elementen die direct weerslag hebben op de olie.

Containers voor afvalstromen

55

10.2 Toekomstscenario’s OPEC

10.2.1 Inleiding Door de analyses die de projectgroep heeft gedaan over de verschillende onderdelen van de OPEC, en door middel van het interview met een expert. Kunnen wij nu gaan kijken welke toekomstscenario’s mogelijk zijn voor de OPEC. Wij gaan nu alle behandelde onderdelen mogelijke toekomstvisies geven. De onderdelen waar wij toekomstvisies over gaan geven zijn:

- Deelnemers, de organisatie en Logistiek - Milieu en imago - Oliecrisissen en de invloed van de OPEC

56

10.2.2 Deelnemers, de organisatie en logistiek

Deelnemers De organisatie van de OPEC bestaat momenteel uit 12 olie exporterende landen. Er zijn in het verleden een paar landen om verschillede redenen weggaan en bijgekomen bij de OPEC. In de toekomst zou dat natuurlijk ook weer kunnen gebeuren. Aangesloten landen kunnen een belangrijker export product krijgen dan olie, het niet eens zijn met productie plafonds, export plafonds of zij kunnen het niet eens zijn met nieuwe ingevoerde regels. En hier tegenover staan de landen die in de toekomst wel meer olie zouden kunnen gaan winnen en exporteren. Het grote voordeel van het aansluiten bij de OPEC is dat de markt van de olie stabieler wordt en daardoor ook het grootste deel van de economie in het desbetreffende land. Momenteel zijn van de 12 aangesloten landen er 11 aanwezig in de top 25 van olieproducerende landen. Het enigste land hierbuiten is Ecuador die zich op nummer 32 vestigt. In de toekomst zouden landen als Kazachstan, Azerbeidzjan en Oman zich aan kunnen sluiten bij de OPEC. Deze landen produceren steeds meer olie en in de toekomst zullen zij belangrijkere spelers gaan worden in de oliebranche. Kazachstan zal in 2019 een olieproductie hebben van 3 miljoen vaten per dag. Het land heeft maar 16 miljoen inwoners en verbruikt maar 100 000 vaten per dag. Hierdoor kunnen zij dus veel olie gaan exporteren. Ook Arbeidzjan verbruikt maar 100 000 vaten per dag en het ziet er naar uit dat zij over 10 jaar 2 miljoen vaten per dag produceren. Sudan is een land met 5 miljard vaten aan oliereserves. Alleen is bij dit land het probleem dat het een onrustig en onstabiel land is waardoor ze de olie moeilijk op de markt kunnen krijgen. Brazilië is ook een land wat rijk is aan veel olie maar zij verbruiken van de 2,6 miljoen gewonnen vaten per dag er ook 2,5 miljoen. Zij zouden dit in de toekomst kunnen veranderen door meer gebruik te gaan maken van duurzame energie waardoor zij meer olie zouden kunnen gaan exporteren. Maar zolang dit niet gebeurd is de kans van aansluiten bij de OPEC niet aanwezig. 39

De organisatie Momenteel bestaat de organisatie van de OPEC uit:

- De secretaris generaal ( dat is de organisatie chief executive officer ) - Het juridische office - De afdeling onderzoek - De afdeling support services

De basisstructuur van de organisatie zou in de toekomst geen grote wijzigingen hebben. Maar het zou kunnen dat sommige afdelingen belangrijker worden dan zij nu zijn. Als er meer gebruik gaat worden gemaakt van groene en duurzame energie kan dit grote gevolgen hebben voor de OPEC. Hierdoor zouden de afdeling energy studies nog belangrijker worden en zal hier flink in geïnvesteerd moeten gaan worden. 40 Logistiek Over de hele wereld wordt er gebruik gemaakt olie van pijpleidingen om olie te vervoeren. Dit is op heden de meest efficiëntste, veiligste, betrouwbaarste en meest milieuvriendelijke vervoermiddel. Verder word de olie wereldwijd vervoert met grote tanker schepen en met vrachtwagens. Er zou in de toekomst een innovatie kunnen komen om dit nog sneller, goedkoper en milieuvriendelijker te doen maar tot op heden is deze er nog niet.

39

http://oliemanie.nl/2011/03/09/opkomende-olielanden/ 40 http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/26.htm

57

10.2.3 Conclusie deelnemers, de organisatie en logistiek Het is mogelijk dat er in de toekomst landen weg zullen gaan en bij zullen komen bij de OPEC. Dit zal met name te maken hebben met toekomstige regelgevingen en olie producties. De meest waarschijnlijke landen die zouden kunnen toetreden zijn Kazachstan en Azerbeidzjan. Oman is ook een land met veel oliereserves maar door de grote onrust die in het land heerst wordt daar niet goed gebruik van gemaakt. Als het land wat stabieler wordt zou de OPEC een perfecte organisatie zijn voor Oman om de olie op de markt te brengen. De organisatie van de OPEC zal structureel niet echt veranderen alleen zouden bepaalde afdelingen groter en belangrijker kunnen gaan worden. Zo zal de afdeling energy studies met het vele gebruik van groene energie steeds belangrijker gaan worden. Logistiek ziet het er niet naar uit dat er grote veranderingen gaan plaatsvinden of er moet een grote innovatie plaats vinden op dit gebied.

58

10.2.4 Milieu en Imago Onderzoeken en projecten Momenteel houd de OPEC zich bezig met verschillende projecten zoals: het verminderen van co2 uitstoot, het maken van schonere benzine en luchtverschoning. Hier zijn in het verleden al miljarden euro’s aan uitgegeven. Deze onderzoeken doen zij vooral om een goed imago te krijgen bij de rest van de wereld, want het belangrijkste doel van de OPEC is natuurlijk winst maken. In de toekomst zal het milieu een steeds belangrijkere factor worden in de samenleving. Daarom is het dan ook van belang dat de OPEC deze onderzoeken blijft doen. Als zij dit niet doen zullen olie importerende landen sneller een land uitkiezen die wel milieu bewust zijn om olie te importeren om hun imago weer hoog te houden. Door het stopzetten van deze onderzoeken zou de OPEC veel klandizie kunnen verliezen en zichzelf hiermee grote schade kunnen aanbrengen. Daarom is het dan ook hoogst waarschijnlijk dat zij alleen maar meer geld gaan uittrekken en fondsen gaan werven om in de toekomst meer onderzoeken te kunnen gaan doen. Het grote voordeel van fondsen werven is dat de OPEC zelf niet alle investeringen hoeft te doen en het de samenwerking bevorderd met andere (olie importerende) landen. Het nadeel hiervan is wel dat de belangen in de onderzoeken gedeeld moeten worden. Hierdoor kunnen zij zelf niet met alle eer strijken bij bijvoorbeeld een belangrijke ontdekking. De OFID De OFID is sinds de oprichting in 1975 een belangrijk onderdeel geworden van de OPEC. Zij hebben projecten in heel de wereld om armoede tegen te gaan. Deze maatschappelijke en duurzame projecten hebben natuurlijk weer een positieve invloed op het imago van de OPEC. Zij zullen in de toekomst ook hier meer geld in gaan investeren om een goede naam te houden. Ook is dit natuurlijk weer positief voor de samenwerking met de desbetreffende landen. Deze zullen dan eerder geneigd zijn om hun olie te importeren bij een OPEC aangesloten land. Duurzame energieopwekking Abu Dhabi is het eerste OPEC land dat zich positief heeft uitgesproken voor het gebruik van duurzame energie. In 2020 wil het land 7% van de energie op een milieuvriendelijke manier opwekken. Zij zien in tegenstelling tot de meeste OPEC landen duurzame energiewinning niet langer als een bedreiging maar als een natuurlijke evolutie. Dit doen zij om een belangrijke wereldwijde positie te behouden in de toekomst als energieleverancier. Het is de vraag of andere landen hierin mee willen gaan maar doordat het milieu steeds belangrijker word is dit wel waarschijnlijk. Alleen hoe snel zij hier in mee gaan is nog maar de vraag. Hoe sneller Abu Dhabi financiële positieve resultaten boekt des te sneller zullen andere OPEC landen ook hierin gaan investeren.41

41 http://llink.nl/startpagina/nieuwsitem.php?id=4141

59

10.2.5 Conclusie Milieu en Imago De OPEC zal in de toekomst alleen maar meer geld uit gaan geven aan duurzame en milieubewuste ontwikkelingen. Zij zullen hier nu zelf niet veel baat bij hebben behalve dat het hun een goed imago oplevert. In de toekomst als de OPEC zal over stappen op het leveren van groene energie kunnen zij hier hun voordeel uit halen. Alleen het is maar de vraag of zij dit gaan doen en als zij dit gaan doen op welk termijn. Abu Dhabi heeft de eerste stap naar het produceren van groene energie gezet maar andere landen zullen eerst het financiële voordeel moeten zien voordat zij werkelijk dit voorbeeld gaan volgen. De duurzame en maatschappelijke projecten die zij doen, doen zij dan ook eigenlijk grotendeels alleen maar om een goed imago te krijgen over de wereld. Pas als er een daadwerkelijk veel winst kan worden gemaakt met groene energie of er politieke druk wordt uitgeoefend zullen de OPEC landen hierop over stappen. Maar dit proces zullen zij zo lang mogelijk proberen te vertragen omdat olie te winstgevend is om af te stoten.

60

10.2.6 Oliecrisissen en de invloed van de OPEC

Nieuwe oliecrisis In het verleden zijn er al 2 oliecrisissen geweest (1973 en 1979). Er zijn verschillende speculanten en experts die verwachten dat er binnenkort weer zo’n zelfde soort crisis komt. Waar zij vooral bang voor zijn is dat de onrust in het midden oosten overslaat op andere OPEC landen zoals Saoedi-Arabië. Als de westerse wereld dan net zoals nu in Libië de opstandelingen gaat steunen in plaats van de (dictatoriale) overheid, zullen deze landen de oliekraan een stuk dicht draaien. Doordat er dan een olietekort zal ontstaan zal de olieprijs flink omhoog gaan. Dit heeft als gevolg voor de import landen zoals Nederland dat zij eerst hun eigen oliereserves moeten gaan gebruiken en daarna het gebruik van olie voorlopig flink moeten verminderen. Wie er dan ook bij het desbetreffende land weer aan de macht zou komen, zij zullen in de kortste keren weer olie willen gaan verkopen omdat dit hun hoofdinkomsten zijn. Het is eigenlijk zo goed als zeker dat er een nieuwe oliecrisis aan gaat komen, de vraag is alleen nog wanneer deze plaats zou gaan vinden.42

Uitputting olievelden Doordat olie een fossiele brandstof is zal deze ooit en keer op gaan raken. In 1973 werd al voorspeld door de club van Rome (een groep van wetenschappers die hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld aan het voetlicht brengen) dat deze binnen 20 tot 30 jaar op zouden zijn. Dit is zoals wij nu weten niet gebeurt, maar de vraag is wel wanneer het gaat gebeuren. 43

Het einde van olie Het einde van olie is nog lang niet aan zicht. De samenleving zal eerst stukje bij beetje groener moeten worden wilt het olie minder belangrijk gaan maken. Het zal ook aan het bedrijfsleven liggen hoe snel deze ontwikkeling gaat. Als het bedrijfsleven blijft innoveren op duurzame energie zal en dit ook daadwerkelijk gaat toepassen zal de vraag naar olie sneller gaan afnemen. Bedrijven zullen eerst fossiele en groene energie gaan combineren voordat zij helemaal zullen overstappen op groene energie. Maar dit toekomst beeld is nog lang niet in zicht. Voor de OPEC zal er op korte termijn dan ook niet veel veranderen op dit gebied maar in de toekomst zullen zij zeker moeten gaan innoveren om een van de grootste energieleveranciers van de wereld te blijven. Invloed van de OPEC De OPEC heeft een grote invloed op de wereldeconomie. Door minder olie te produceren en te exporteren kunnen zij kunstmatig de prijs van olie omhoog schroeven. Doordat olie belangrijk is voor de hele wereld kunnen zij dus een oliecrisis veroorzaken. Dit zou als gevolg hebben dat een groot deel van de wereld met een olietekort komt te zitten. Als er in de toekomst meer gebruik wordt gemaakt van groene energie in plaats van fossiele energie dan zal ook de macht van de OPEC afnemen. Zij kunnen zich hier tegen wapenen door te gaan investeren in het opwekken van energie. Maar voorlopig zal de OPEC er alles aan blijven doen om olie belangrijk te houden voor de wereld om natuurlijk zoveel mogelijk winst te kunnen maken.

42

http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/binnenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2011/03_maart/01/binnenland/vree

s_voor_oliecrisis.xml 43 http://nl.wikipedia.org/wiki/Club_van_Rome

61

10.2.7 Conclusie oliecrisissen en de invloed van de OPEC Het is eigenlijk zo goed als zeker dat er een nieuwe oliecrisis gaat komen. De vraag is alleen wanneer. Als het westen met opstanden in OPEC landen de opstandelingen in plaats van de overheid blijft steunen, zullen zij zich sneller geneigd voelen de oliekraan dicht te draaien en dus een crisis te oliecrisis veroorzaken. Ooit zal de olie een keer op raken maar dan moeten we pas denken aan 100 jaar verder. In de toekomst zal het aan het bedrijfsleven liggen hoe snel groene energie toegepast gat worden in plaats van fossiele brandstof. Hoe sneller zij dit doen des te minder olie we nodig hebben en hoe sneller de macht van de OPEC afneemt. Zij zouden zich hier tegen kunnen wapenen door nu al te gaan investeren in groene energie zodat hun machtspositie in de toekomst niet in het geding komt.

62

Eindconclusie

Wij vinden dat OPEC als organisatie goed werk verricht betreffende de doelstellingen die zij hebben maar ook de hoeveelheid werk dat zij verrichten. OPEC is een organisatie die rechtop blijft staan door de goede samenwerkingsverbanden. OPEC is door de jaren heen groot geworden en zal blijven groeien. Wij zijn van mening dat wanneer ze investeren in projecten die van goede aard zijn alleen maar groter zullen worden. OFID is een apart onderdeel van OPEC, het is een goed initiatief en is zodanig groot geworden dat zij een goed onafhankelijk onderdeel zijn geworden. Zij zetten zich in voor ontwikkelingslanden. Het is goed voor OPEC als organisatie en imago van OPEC dat zij zich financieel inzetten voor deze derde wereld landen. Zij bieden financiële hulp en dit is goed voor de economische waarde van de ontwikkelingslanden. Wij vinden het daarom dus een goede investering van OPEC. De projecten lopen goed en financiële hulp zal voorlopig nog wel aan de orde zijn dus wij denken dat ze hierdoor alleen maar groter van kunnen worden. OPEC heeft een grote machtspositie in de maatschappij. Zij spelen een grote rol in de olie industrie. Doordat zij zo'n grote rol hebben zullen zij de meeste invloed op het milieu hebben. Neem als voorbeeld wat de gevolgen zullen zijn wanneer er een olie tank zijn olie verliest midden op de zee? Zo'n grote invloed heeft OPEC dus. Wij vinden dat OPEC zijn best doet zo veel mogelijk rekening houdt met het milieu. Er worden diverse maatregelingen genomen om milieu vervuiling te voorkomen. Wanneer zij kritisch blijven zijn wij van mening dat de kans nihil is dat er veel sprake zal zijn van milieu vervuiling. Want OPEC is bewust van de consequenties wanneer er milieu rampen plaats zouden vinden. Naast de vervuiling is dit slecht voor de organisatie OPEC zelf. Men zal niet meer met hun samen willen werken en zal het vertrouwen verliezen. OPEC kan zich dit niet kunnen veroorloven. OPEC is een goed samenwerkende organisatie maar dit zal uit een vallen wanneer er dergelijke ''ongelukjes'' zouden plaats vinden. Als OPEC zal blijven onderzoeken hoe zij eventueel kunnen verbeteren denken wij dat OPEC alleen nog maar vooruit kan gaan. Het opnemen van olie blijft chemisch en slecht voor het milieu dus wat zij doen is principieel niet goed voor het milieu maar we leven in een wereld waar wij niet zonder olie kunnen. Naast het importeren en exporteren van olie zal er goed moeten worden nagedacht over nieuwe oliebronnen. Er wordt nu massaal gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen, op een gegeven moment is het gewoon op. Wij denken dat tegen die tijd dat die fossiele brandstoffen op zijn er nieuwe bronnen zullen zijn en dat dit nog wel even zal duren want er zijn voorlopig genoeg voorraden. Men is er van bewust dat de productie van fossiele brandstoffen een keer ophoudt en zijn al bezig met het bedenken van nieuwe oliebronnen. De crisissen die zich hebben afgespeeld hebben veel impact gehad op OPEC en de rest van de olie industrie. Dit toont aan dat de olie branche erg gevoelig is. OPEC kan er niet altijd wat aan doen, wanneer er OPEC landen zijn die elkaar aanvallen hebben ze er weldegelijk een bijdrage aan! Dit is dus de eigen fout van OPEC. Toch denken wij dat wanneer een soort gelijke olie crisis plaats vind OPEC er op aangekeken wordt. Wij zijn van mening dat dit niet altijd reëel is. Het hangt af van de situatie en er moet te snel geoordeeld worden.. Denken wij dat er een dergelijke oliecrisis in de toekomst zal plaats vinden? OPEC zal voorbereid moeten zijn en alternatieven moeten hebben bedacht. Wanneer zij voorbereid zijn zullen de consequenties minder groot zijn. OPEC zal in een groot probleem zitten wanneer er een derde zal plaats vinden. We sluiten niet uit dat dit onmogelijk is, want uiteraard is het mogelijk je hebt namelijk niet overal invloed op.

63

Bronnenlijst:

Websites:

- http://www.leerwiki.nl/Olieprobleem_en_de_OPEC - http://www.opec.org/opec_web/en/17.htm - http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/23.htm - https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2173rank.html - http://www.indexmundi.com/nl/rusland/export-olie.html - http://www.indexmundi.com/g/g.aspx?v=88&c=us&l=nl - http://zapruder.nl/portal/artikel/china_legt_olie_export_stil - http://www.pzc.nl/algemeen/economie/3093383/Vertrek-uit-Opec-is-stap-uit-armoede.ece# - http://www.nytimes.com/1995/01/09/business/gabon-plans-to-quit-opec.html - http://www.nytimes.com/1992/09/18/business/ecuador-set-to-leave-opec.html - http://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/60141-wanneer-raakt-de-olie-op.html - http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/34995-de-oliecrisis-van-1973.html - http://nl.wikipedia.org/wiki/Oliecrisis_van_1973 - http://www.usmarkets.nl/columns/144720-1973-oliecrisis-en-autoloze-zondagen.html - http://nl.wikipedia.org/wiki/OPEC-gijzeling - http://www.globaliteit.nl/?p=187 - http://www.atlcom.nl/site/Voorgezet/wp-

content/Verdieping%20oliecrises.pdf?seo=/site/Voorgezet/wp-content/Verdieping%20oliecrises.pdf

- http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/binnenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2011/0maart /01/binnenland/vrees_voor_oliecrisis.xml

- http://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/60141-wanneer-raakt-de-olie-op.html - http://www.alforto.nl/index.html?raaktdeolieop.html - http://www.opec.org/opec_web/en/press_room/315.htm - http://www.windvogel.nl/2009/04/05/opec-klaagt-over-opmars-duurzame-energie/ - http://www.ofid.org/projects_operations/commitments_2011.aspx - http://www.ofid.org/about/about.aspx - http://www.ofid.org/projects_operations/public_sec_lending.aspx - http://www.ofid.org/projects_operations/overview.aspx - http://en.wikipedia.org/wiki/OPEC_Fund_for_International_Development - http://www.milieuloket.nl/9353000/1/j9vvhurbs7rzkq9/vhurdyxr08mm - http://www.omroepzeeland.nl/141919/2011-01-21/total-nog-4-maanden-bezig-met-

gevolgen-olielekkage.html - http://studenten.samenvattingen.com/documenten/show/0452450/

- http://www.scholieren.com/werkstukken/15910

- https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2173rank.html

- http://www.nu.nl/beurs/2452407/olieprijs-spuit-omhoog-onrust-in-libie.html

- http://moneytalk.rnews.be/nl/economie/geld-en-beurs/beursnieuws/opec-wil-meer-olie-

bovenpompen-maar-gaat- productieplafond-niet-aanpassen/article-1194996783303.htm

- http://www.nu.nl/economie/2506742/opec-productie-laagste-niveau-in-bijna-2-jaar.html

- http://www.energiek2020.nu/enieuws/detail/dood-bin-laden-doet-olieprijs-zakken/

- http://nos.nl/video/238416-olieprijs-daalt-steeds-verder.html

- http://www.scholieren.com/werkstukken/24138

- http://petrochemischeindustrie.hoofdkabel.nl/ruweaardolie.htm : - http://nl.wikipedia.org/wiki/Aardolie - http://nl.wikipedia.org/wiki/Aardolie#Oliebronnen

64

- http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/olie/transport-van-olie - http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/bevolkingsteller.htm - http://www.opec.org/library/Annual%20Statistical%20Bulletin/interactive/2009/FileZ/Main - http://nl.wikipedia.org/wiki/Eni - http://www.express.be/business/nl/economy/opec-landen-exporteren-dit-jaar-voor-meer-

dan-1000-miljard-dollar-aan-olie/143341.htm - http://www.aspas.nl/hsz/CT%202%20HBO/oliehandel.htm - http://nl.wikipedia.org/wiki/Eni - http://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/60141-wanneer-raakt-de-olie-op.html - http://oliemanie.nl/2011/03/09/opkomende-olielanden/ - http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/26.htm - http://llink.nl/startpagina/nieuwsitem.php?id=4141 - http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/binnenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2011/03

_maart/01/binnenland/vrees_voor_oliecrisis.xml

- http://nl.wikipedia.org/wiki/Club_van_Rome

- http://nl.wikipedia.org/wiki/OPEC - http://zakelijk.infonu.nl/diversen/60100-de-opec-ontstaan-en-verloop.html - http://www.bosbouwbeleggingen.nl/bosbouwbeleggingen.nl/pics/Three_Mile_Island_nuclea

r_power_plant-groot.jpg

Boeken:

- Hellema, Duco, Wiebes, Cees en Witte, Toby, Doelwit Rotterdam. Nederland en de oliecrisis 1973-1974, Den Haag 1998

- Willem middelkoop, Rembrandt Koppelaar, De permanente oliecrisis, juni 2008,uitgeverij nieuw Amsterdam

Verslagen/onderzoeken:

- http://www.energie.nl/dossier/evn00f-1.pdf - http://www.opec.org/opec_web/static_files_project/media/downloads/publications/MOMR

_ May_2011.pdf - http://www.clingendael.nl/publications/2011/201104_CIEP_Artikel_LGeuns_Oliepris.pdf

65

Bijlage: Bijlage 1: Samenwerkings landen / organisaties van OFID

» Actis

» African Development Bank (AfDB)

» Afrikaanse Export-Import Bank

» Afrikaanse Instituut voor Economische Ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening

» Afrikaanse Projectontwikkeling Facility (APDF)

» Aga Khan Foundation (AKFED)

» AMRET microfinancieringsinstelling

» Arabische Autoriteit voor Landbouw Investerings-en Ontwikkelingsmaatschappij (AAAID)

» Arabische Bank voor Economische Ontwikkeling in Afrika (BADEA)

» Arab Banking Corporation (BSC)

» Arabische Fonds voor Economische en Sociale Ontwikkeling (Arabische Fonds)

» Arabische Golfstaten Programma voor United Nations Development Organizations (AGFUND)

» Arabische Investment Company SAO

» Arabische Monetair Fonds (AMF)

» Arabische Organisatie voor Agrarische Ontwikkeling (AOAD)

» Arabische Petroleum Corporation Investments

» Arabische Handel Financiering Programma (ATFP)

» Asian Development Bank (AsDB)

» Banco de Desarrollo Económico y Social de Venezuela (bandes)

» Canadian International Development Agency (CIDA)

» Care International

» Carter Center

» Centraal-Amerikaanse Bank voor Economische Integratie (CABEI)

» Consultative Group on International Agricultural Research (CGIAR)

» Consultatieve Groep voor de armste Assist de (CGAP)

» Common Fund for Commodities (CFC)

» Corporación Andina de Fomento

» Raad van Europa Ontwikkelingsbank

» Development Bank of South Africa (DBSA)

» Oost-African Development Bank (EADB)

» Oost-en Zuidelijk Afrika Handels-en Ontwikkelingsbank (PTA Bank)

» Economische Gemeenschap van West Afrikaanse Staten (ECOWAS)

» Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO)

» Europese Investeringsbank (EIB)

» Finance for Development (FMO)

» Voedsel-en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO)

» Global Mechanisme van het VN-verdrag ter bestrijding van woestijnvorming (GM-VBW)

» Groupe Agence Française de Developpement

66

» Hagar Project

» Industrial Development Corporation (IDC)

» Inecobank

» Inter-Amerikaanse Agentschap voor Samenwerking en Ontwikkeling (IACD)

» Inter-American Development Bank (IDB)

» Inter-Arabische Investment Guarantee Corp

» Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA)

» Internationaal Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek in de droge gebieden (ICARDA)

» Internationale Centrum voor Landbouw biosaline (ICBA)

» Internationale Centrum voor Insect Fysiologie en Ecologie (ICIPE)

» Internationale Centrum voor Tropische Landbouw (CIAT)

» Internationaal Crops Research Instituut voor de semi-aride Onderwerpen (ICRISAT)

» International Development Association (IDA)

» International Development Law Organization (IDLO)

» Internationale Federatie van Rode Kruis-en Rode Halve Maan (IFRC)

» International Finance Corporation (IFC)

» Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD)

» Internationaal Instituut voor Tropische Landbouw (IITA)

» International Labor Organization (ILO)

» Internationaal Recht Instituut (IAZ)

» Internationaal Livestock Research Institute (ILRI)

» Internationaal maïs en tarwe Improvement Center (CIMMYT)

» Internationaal Monetair Fonds (IMF)

» Internationaal Ocean Instituut (IOI)

» International Potato Center (CIP)

» International Rice Institute (IRRI)

» International Water Management Institute (IWMI)

» Islamitische Academie van Wetenschappen (IAS)

» Islamic Development Bank (ISDB)

» Jamaicaanse Sociaal Investeringsfonds (JSIF)

» Gemengde VN-programma over HIV / AIDS (UNAIDS)

» Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW)

» Koeweit Fonds voor Economische Ontwikkeling Arabische (Kuwait Fund)

» Kuwait Investment Authority

» Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA)

» Nieuwe Partnerschap voor de Ontwikkeling van Afrika (NEPAD)

» Nordic Development Fund (NDF)

» Organisatie van Olie Exporterende Landen (OPEC)

» Pan American Health Organization (PAHO)

» bevorderen en stimuleren de oprichting en ontwikkeling van de private sector (PROPARCO)

» Saoedi Fonds voor Ontwikkeling (Saoedi-Fonds)

» Sight Savers International (SSI)

67

» Zuid-Azië Enterprise Development Facility (SEDF)

» Derde Wereld Academie van Wetenschappen (WAS)

» Third World Network van wetenschappelijke organisaties (TWNSO)

» Verenigde Naties Children's Fund (UNICEF)

» VN-Commissie voor Afrika (UNECA)

» VN-Conferentie voor Handel en Ontwikkeling (UNCTAD)

» VN-verdrag ter bestrijding van woestijnvorming (VBW)

» United Nations Development Program (UNDP)

» Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (UNESCO)

» United Nations Environment Program (UNEP)

» VN-Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR)

» Verenigde Naties voor Industriële Ontwikkeling (UNIDO)

» Verenigde Naties voor internationale drugsbestrijding Program (UNIDCP)

» VN-Bureau voor Project Services (UNOPS)

» VN-Bureau voor Drugs en Misdaad (UNODC)

» United Nations Population Fund (UNFPA)

» Verenigde Naties voor hulpverlening aan Palestijnse vluchtelingen in het Nabije Oosten (UNRWA)

» United States Agency for International Development (USAID)

» West-Afrika Rice Development Association (WARDA)

» West-Afrikaanse Ontwikkelingsbank (BOAD)

» Wereldbank

» World Conservation Union (IUCN)

» World Food Program (WFP)

» World Health Organization (WHO)

» World Trade Organization (WTO)

68

Bijlage 2:

Startdocument Onderwerp: Opec Blokcoördinator: Koen Demouge Plaats: ‘s Hertogenbosch Datum:27-04-2011 Projectleden: Marcella Koning Timo de Laar Sarah-Elise van Opbergen Rob van Schaijk Resid Tiro Michael Verniers

69

Voorwoord Aan het begin van deze periode moesten wij voor ons kenniskring project kiezen, we gaan ons deze periode bezig houden met organisaties die van grote invloed zijn op de maatschappij maar waar wij nog niet veel kennis van hadden. De organisatie die wij hebben gekozen is de OPEC, dit staat voor: Organization of the Petroleum Exporting Countries. Dit gaat over olie. Het doel van een kenniskring is om veel te leren over een onderwerp en dit over te dragen aan andere. Dit gaan wij deze periode dus proberen over de organisatie OPEC. Ons voornemen is om dit met volle 100% overtuiging te gaan doen. En in goede harmonie met de groep onderling en met onze opdrachtgever.

70

Inhoudsopgave

Probleemstelling & doelstelling Pagina 4

Hoofdvraag en deelvragen Pagina 4

Oplever- en terugkoppelmomenten Pagina 4

Planning + gantt chart Pagina 5

Zakelijke randvoorwaarden Pagina 8 Persoonlijke ontwikkeling en effectiviteit Pagina 11 Risico analyse Pagina 24

Succesfactoren Pagina 26

Nawoord Pagina 27

Literatuurlijst Pagina 28

71

Probleemstelling: De Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) is een organisatie van landen die veel olie exporteren. Wij willen gaan onderzoeken wat zij precies doen en wat voor een invloed deze organisatie verder heeft op de wereld economie. We willen dit doen aan de hand van een past present future methode. We kunnen zo goed de ontwikkelingen binnen de OPEC analyseren.

Doelstellingen: Antwoord op al onze hoofd en deelvragen. Onze thema’s en daarvan de afgeleiden deelvragen

omschrijven verschillende onderdelen van de OPEC. Onze doelstelling is dan het juist kunnen

beantwoorden van de gemaakte vragen en een duidelijk beeld creëren over de Opec. Wanneer we

dit kunnen doen, weten we over de OPEC wat zij precies doen en wat voor een invloed zij hebben op

de wereld economie.

Een andere doelstelling is om deze gewonnen informatie te delen met andere studenten om zo

kennis over te dragen en te voldoen aan het project kenniskring waarbij dit het hoofddoel is kennis

overdragen aan andere, in dit geval onze mede studenten.

Hoofdvraag en Thema’s

Hoofdvraag:

Wij willen gaan onderzoeken wat zij precies doen en wat voor een invloed deze organisatie verder

heeft op de wereld economie.

Thema’s:

Samen: Geschiedenis

Samen: Organisatie

Sarah-Elisa: Milieu en OFID

Marcella: Logistiek

Timo: Oliecrisissen ( oorlogen)

Rob: Motieven voor deelvragen en imago

Resid: Invloed van OPEC op wereldeconomie

Michael: Toekomst OPEC + Interview

Oplever- en terugkoppelmomenten

Activiteit Deadline

Uitwerking hoofdthema + literatuurlijst Donderdag 21 april 2011 – week 1

Tussenpresentatie Woensdag 27 april 2011 – week 2

Startdocument + verdelen thema’s Vrijdag 29 april 2011 – week 2

Uitwerken van de inhoud van de kenniskring Vrijdag 20 mei 2011 – week 4

Inhoudelijk beoordelen Vrijdag 27 mei 2011- week 5

Gezamenlijk hoofdthema uitwerken (Het definitieve eindproduct)

Vrijdag 3 juni 2011 – week 6

Eindpresentatie Datum nader te bepalen – week 7

72

Planning

Planning : Blok 4

Week 1

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Uitwerking hoofdthema + literatuurlijst

Timo Thema kiezen + bronnen zoeken

22-04-2011

Rob Thema kiezen + bronnen zoeken Marcella Thema kiezen + bronnen zoeken Resid Thema kiezen + bronnen zoeken Michael Thema kiezen + bronnen zoeken Sarah-Elisa

Thema kiezen + bronnen zoeken

Planning : Blok 4 Week 2

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Startdocument, verdelen thema’s en tussenpresentatie

Timo Voorwoord, groepsprofiel, persoonlijke doelstelling, overige aanvullingen, samenvoegen, thema kiezen

27-04-2011 Micheal Opdracht omschrijving, persoonlijke

doelstelling, thema kiezen Resid Zakelijke randvoorwaarden persoonlijke

doelstelling, tussenpresentatie, thema kiezen

Rob Planning, groepsprofiel, persoonlijke doelstelling, thema kiezen

Sarah-Elisa

Risicoanalyse, groepsprofiel, persoonlijke doelstelling, thema kiezen

Marcella Nawoord, groepsprofiel, persoonlijke doelstelling, thema kiezen

Planning : Blok 4

Week 3

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Uitwerken van de inhoud van kenniskring

Timo Oliecrisissen

20-05-2011

Rob Motieven voor deelname Marcella Geschiedenis Resid Invloed van Opec op de wereldeconomie Micheal De toekomst van de Opec Sarah-Elisa

De organisatie

73

Planning : Blok 4

Week 4

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Uitwerken van de inhoud van kenniskring

Timo Oliecrisissen

20-05-2011

Rob Motieven voor deelname Marcella Geschiedenis Resid Invloed van Opec op de wereldeconomie Micheal De toekomst van de Opec Sarah-Elisa

De organisatie

Planning : Blok 4

Week 5

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Inhoudelijk beoordelen

Timo Het werk van de rest lezen en hier feedback opgeven, eigen werk aanpassen

27-05-2011

Rob Het werk van de rest lezen en hier feedback opgeven, samenvoegen, eigen werk aanpassen

Marcella Het werk van de rest lezen en hier feedback opgeven, eigen werk aanpassen

Resid Het werk van de rest lezen en hier feedback opgeven, eigen werk aanpassen

Micheal Het werk van de rest lezen en hier feedback opgeven, eigen werk aanpassen

Sarah-Elisa

Het werk van de rest lezen en hier feedback opgeven, eigen werk aanpassen

Planning : Blok 4

Week 6

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Gezamenlijk hoofdthema uitwerken (Het definitieve eindproduct)

Timo Eigen werk aanpassen, samenvoegen en perfectioneren

03-06-2011

Rob Eigen werk aanpassen, samenvoegen en perfectioneren

Marcella Eigen werk aanpassen, samenvoegen en perfectioneren

Resid Eigen werk aanpassen, samenvoegen en perfectioneren

Micheal Eigen werk aanpassen, samenvoegen en perfectioneren

Sarah-Elisa

Eigen werk aanpassen, samenvoegen en perfectioneren

74

Planning : Blok 4

Week 7

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Kennis overdragen Timo Presenteren

10-06-2011

Rob Presenteren Marcella Presenteren Resid Presenteren Micheal Presenteren Sarah-Elisa

Presenteren

Planning : Blok 4

Week 8

Activiteiten Wie Wat? Deadline datum:

Tentamens Timo Studeren

17-06-2011

Rob Studeren Marcella Studeren Resid Studeren Micheal Studeren Sarah-Elisa

Studeren

Planning in een gantt chart

Planning

Week

1 Week2

Week

3

Week

4

Week

5 Week6 Week7

Week

8 Week9

Week

10

Thema kiezen

Startdocument

Tussenpresentatie

Uitwerken inhoud

Inhoudelijk

beoordelen

Inhoud

aanpassen

Samenvoegen

Kennis

overdragen

Studeren

75

Zakelijke randvoorwaardes

Naam E-mail adres Telefoonnummer

Resid Tiro resid_9@hotmail.com 0647444641

Michael Verniers michaelnr1@hotmail.com 0613937218 0634198690

Timo de Laat timodelaat@hotmail.com 0623452278

Marcella Koning marcella_kissxx@hotmail.com 0629738957

Sarah elisa van opbergen sarah_elisa@msn.com 0651951429

Rob van Schaijk robvanschaijk1@live.nl 0650877400

Rolverdeling

Naam Functie

Resid Tiro Voorzitter/ Notulist

Michael Verniers Scenarioplanner/Visionair

Timo de Laat Voorzitter/Notulist

Marcella Koning Trendwatcher/Analist

Sarah elisa van opbergen Adviseur

Rob van Schaijk Eindredacteur/Controleur

Beschikbaarheid

Naam Niet beschikbaar

Resid Tiro - Maandagavond 18.30-21.00

- Woensdagavond 18.30-21.00

- Vrijdagavond 18.30-21.00

- Zaterdag afhankelijk situatie

Timo de Laat - Dinsdagavond vanaf 19:30

- Donderdagavond vanaf 19:30

- Vrijdagavond vanaf 20:00

- Zaterdag hele dag

- Zondag afhankelijk situatie

Rob van Schaijk - Dinsdagavond vanaf 19:30

- Donderdagavond vanaf 19:30

- Vrijdagavond vanaf 20:00

- Zaterdag hele dag

- Zondag afhankelijk situatie

Michael Verniers - Dinsdag vanaf 18.00

- Woensdag vanaf 18.00

- Vrijdag vanaf 20.00

- Zaterdag tot 16.00

Marcella Koning - Zaterdag na 18.00 niet

- Zondag afhankelijk van situatie

Sarah-Elisa van Opbergen - Woensdag na 18.00 niet

- Vrijdag na 18.00 niet

- Zaterdag afhankelijk van situatie

76

Regels binnen de groep

Aanwezigheid tijdens vergaderingen

Iedereen wordt verwacht om tijden de groepsvergaderingen aanwezig te zijn. Wat wordt er

verwacht:

- Afmelden bij (ziekte/andere gelegenheden)

- Communiceren tijdens afwezigheid

- Student werkt zelfstanding aan het groepswerk

Aanwezigheid tijdens colleges

Iedereen mag zelf weten of hij tijdens colleges aanwezig is, tenzij de les in verband staat met het

project. Dit zal gaan om het vak scenarioplanning.

Afspraken nakomen

Iedereen wordt verzocht zijn afspraken na te komen die gemaakt zijn.

- Deadlines

- Correcte beroepshouding

- Kwaliteit inleveren

- Teamwork

- Helder communiceren

- Zelfstanding werken

Contact

Contact gegevens staan bij Persoonlijke gegevens en zijn op 31 januari 2011 gestuurd naar iedereen

zijn mailadres.

Contact gaat via:

- e-mail

- telefoon

- weblog

Deadlines

Iedereen wordt verwacht zijn deadlines na te komen die van te voren zijn vast gesteld. Als deze niet

worden nagekomen zullen we sancties nemen. ( zie sancties )

Kwaliteit werk

De kwaliteit van het werk moet zo goed mogelijk zijn. Alles mag worden gecontroleerd door andere

groepsgenoten. Correcties moeten serieus overwogen worden.

77

Organiseren van afspraken

Organisatie van afspraken gebeurt tijdens werkgroep overleg. Daar worden de afspraken verdeeld en

dat wordt in een planning weergegeven, zodat alle groepsleden weten welke afspraken zij moeten

nakomen zowel op werkgebied als communicatie binnen het team.

Wat wordt er verwacht:

- Taken verdeling

- Tijdsindeling

- Aanspreekpunt (voorzitter)

Respect

Binnen de groep behandeld iedereen elkaar met respect. Er worden geen uitzonderingen gemaakt.

Er mag best worden gezegd wat er gevonden wordt, maar ook dit gebeurt op een respectvolle

manier, zodat iedereen zich op zijn gemak voelt.

Sancties

Het niet nakomen van afspraken wordt genoteerd en bij de beroepshouding ter bespreking gesteld.

Ook wordt er direct na een vervelend voorval, een niet gehaalde deadline of andere niet-nagekomen

afspraak een duidelijke afspraak gemaakt over wat de sanctie zal zijn. Dit word door de hele groep

gedaan.

Algemene regels

Communicatie is het belangrijkste bij onduidelijkheid. Er wordt bij inhoudelijke kwesties over het

project gemaild en bij persoonlijke kwesties gebeld of ge-sms’t.

Vastgestelde deadlines vanuit school worden meteen overgenomen door ieder groepslid. De groep

gaat er van uit dat iedereen zijn werk tijdig af heeft.

Afwezigheid wordt zowel als aan de school als aan de groep doorgegeven. De groep is niet

verantwoordelijk voor eventuele gevolgen van afwezigheid.

Opmaak documenten

Opmaakgegevens eindresultaat:

- lettertype: Calibri (Koppen thema)

- grootte tekst: 12 (normaal)

- grootte koppen: 14 (dikgedrukt)

- structuur deelvraag: inleiding, kern, conclusie

- bronnen: voetnoot onder aan pagina (zie voorbeeld hier onder) en op literatuurlijst “In Nederland wordt elk jaar bij ongeveer 73.000 mensen kanker vastgesteld. Bij het ontstaan

van kanker kunnen diverse factoren een rol spelen, waaronder ook een erfelijke aanleg.”44

44

http://kanker.kwfkankerbestrijding.nl/kanker-in-de-familie-is-het-erfelijk/Pages/default.aspx

78

Persoonlijke ontwikkeling en effectiviteit

Resid Tiro

Persoonlijke ontwikkeling:

POP (Persoonlijke ontwikkelings plan)

Gedurende dit project wil ik mezelf verder ontwikkelen op het gebied van leiderschap. Ik wil me op

Op het gebied van leiderschap wil ik mezelf verder ontwikkelen omdat ik dit toch een essentiële

eigenschap vind die ik later goed wil beheersen. Dit is mede doordat ik later toch een leidinggevende

functie zou willen hebben of ik zou graag mijn eigen bedrijf willen opstarten. Hiervoor is het van

essentieel belang om deze eigenschap goed te beheersen, vandaar dat ik nu alvast daarop wil gaan

oefenen om me hierin te verbeteren.

Nog een punt waar ik me gedurende dit project wil verbeteren is om iets minder perfectionistisch te

zijn op mezelf en op anderen. Ik vind zelf dat ik soms af en toe te perfectionistisch ben met bepaalde

dingen. (bijv. met het maken van werk). Ik weet ook dat dit tevens een goede eigenschap is van

mezelf want het betekent dat ik kwaliteit wil leveren, maar ik ben ervan overtuigd dat ik wel iets

minder perfectionistisch mag zijn.

PAP (Persoonlijke activiteiten plan)

Om me gedurende het project verder te ontwikkelen op het gebied van leiderschap wil ik proberen

om zo goed mogelijk te communiceren met mijn groepsgenoten en een voorbeeld te zijn voor de rest

zoals ik dat heb geprobeerd gedurende de vorige blokken. Daarnaast ga ik ook mijn uiterste best

doen om naar anderen te luisteren zodat ik hen ook een fijn en prettig gevoel kan geven gedurende

het project. Tevens wil ik een goede band zien te creëren met mijn teamgenoten, ik denk dat dit van

essentieel belang zal zijn voor het slagen van het project. Daarnaast zal ik proberen om een goede

overzicht proberen te houden over het gehele project en daarin iedereen proberen te helpen

wanneer nodig. (ik zal proberen om zoveel mogelijk inspirerend over te komen bij de anderen om

ervoor te zorgen dat er een goede teamwork ontstaat en blijft.)

Om iets minder perfectionistisch te worden, zal ik proberen om minder aandacht te besteden aan

kleine details. Soms heb ik de gewoonte dat wanneer er bepaalde afspraken gemaakt worden, dat ik

dan alsnog op zoek ga naar andere alternatieven terwijl de huidige gemaakte afspraken al goed zijn.

Bijvoorbeeld: als er een presentatie gemaakt moet worden en iedereen binnen het groepje vind hem

79

goed, dan heb ik af en toe wel eens de gewoonte dat ik alsnog ga kijken wat er verbeterd kan worden

terwijl dat dan niet nodig is. En dit kan af en toe wel eens onnodige tijdsverlies opleveren vind ik zelf.

Mijn lange termijndoelen

- Ten eerste wil ik mijn HBO diploma zien te halen. Ik wil mijn uiterste best doen om dit

uiteindelijk te realiseren.

- ‘Succesvol zijn in het leven en in mijn carrière’. Nadat ik mijn HBO diploma heb gehaald, wil ik

graag een goede en leuke baan zien te vinden. Ik zou het liefst ergens bij een bekend bedrijf

(denk aan: Nike, BMW, Sony, etc.) aan de slag willen. Hier zou ik graag een leidinggevende

functie willen vervullen of een functie waarbij veel creativiteit van je wordt verwacht. Ik weet

nog niet precies welke functie(s) dit zou moet(en) zijn. Het belangrijkste voor mij is dat het

een leuke functie is waarbij je goed betaald wordt en jezelf verder kan ontwikkelen

(doorgroeimogelijkheden).

- Als laatste zou ik mijn eigen bedrijf willen hebben. Ik zou graag zelf een bedrijf of met een

goede vriend van mij willen openen. Wanneer ik een succesvol bedrijf zou kunnen openen,

dan zou dit een toppunt van mij carrière zijn.

Mijn huidige en toekomstige functie eisen (studie/stage)

Mijn huidige functie eisen wat betreft mijn studie en stage zijn:

- Creatieve denker worden

- Ontwikkelen op het gebied van leiderschap

- Ontwikkelen op het gebied van Marketing

Mijn toekomstige functie eisen zijn:

- Complete Leider

- Complete Marketeer

- Voorbeeld voor anderen

Mijn functioneren in mijn werk/studie

Ik vind mezelf een echte doorzetter als het gaat op het gebied van werk/studie. Ik doe graag mijn

best voor deze twee dingen omdat ik dit toch heel belangrijk vind. Ik zou mezelf het beste kunnen

omschrijven op het gebied van sterke en zwakke punten.

Sterke punten:

- Doorzetter

- Sociaal

- Doelgericht

- Perfectionistisch (kritisch)

- Plannen

- Flexibel

- Presteer onder deadlines

80

Mijn loopbaanwensen

Deze zijn ong. hetzelfde als mijn lange termijn doelstellingen. Zoal ik al eerder vernoemde.

1. Mijn HBO Diploma halen

2. Een goede baan vinden met een goede salaris en doorgroeimogelijkheden

3. Eigen bedrijf starten en hiermee succesvol worden

81

Timo de Laat

Persoonlijke ontwikkeling:

POP ( persoonlijk ontwikkeling plan )

Deze periode wil ik aan een aantal zaken gaan werken voor mezelf, als voorzitter van de groep vind ik

dat ik ten eerste goed moet kunnen luisteren naar groepsgenoten, dit is iets waar is soms nog wel

moeite mee heb, ik trek soms te vroeg al conclusies. Dit is een van de punten die ik zeker wil

verbeteren. Verder wil ik bij het onderzoek, betere kwaliteitsbronnen gaan gebruiken. Tot nu toe was

het zo dat ik bij de eerste de beste bron die goede informatie bevatten, een stuk ging schrijven dit wil

ik deze periode anders doen. Na het zoeken van bronnen moet je het in eigen woorden gaan zetten,

hier betrap ik mezelf er ook regelmatig op dat ik grammaticaal slechte zinnen formulier. Dit is een

actiepunt waar ik ook aandacht aan wil gaan besteden.

Natuurlijk wil ik met iedereen in de groep goed kunnen opschieten maar als het erom vraagt moet ik

ook kritisch zijn naar mijn groepsgenoten. Dit is iets wat ik al wel deed, maar het moet wel nog

strenger gedaan worden door de hele groep.

PAP ( persoonlijk activiteiten plan)

De activiteiten die ik ga ondernemen om mijn persoonlijke ontwikkelingsplannen te halen zijn vrij

uiteenlopend. Om er voor te zorgen dat ik mensen niet in de reden val, moet ik mijzelf aanleren om

mensen helemaal uit te laten praten en niet midden in een gesprek, desbetreffend persoon te

onderbreken. Ook moet ik mijzelf beter kunnen gaan inleven in de gedachtegang van de ander, dit

zal al een stuk helpen.

Voor de actiepunten als betere bronnen zoeken en grammaticaal betere zinnen formulieren zal ik

vooral meer tijd moeten nemen, mijn stukken nagaan lezen en kritisch blijven zoeken naar een nog

sterkere bron, alleen op deze wijze kan ik dat verbeteren.

Langetermijn doelen:

- Propedeuse jaar halen bij Advanced business Creation.

- Een stage plek vinden waar ik kan doorgroeien waar we gebleven waren.

- Een gehele hbo-opleiding afronden.

- Een goed creatief brein creëren.

- Een universitaire studie afronden.

82

Mijn huidige en toekomstige functie eisen (studie/stage)

Mijn huidige functie eisen wat betreft mijn studie en stage zijn:

- Met plezier naar school/stage gaan.

- Niet de kantjes er van aflopen.

- Kwaliteit projecten afleveren, en niet werken voor een 6.

Mijn toekomstige functie eisen zijn:

- Eventueel een universitaire opleiding afronden.

- Met plezier naar het werk gaan.

- Een hbo gewaardeerde baan, met daarbij het bijbehorende loon.

- Een organisatie waar ik in de praktijk de combinatie van creativiteit en zakelijkheid

kan combineren.

Mijn functioneren in mijn werk/studie

Op dit moment denk ik dat ik zeer goed op weg ben met mijn studie, ik ben gemotiveerd en vind het

leuk. Dit zijn de twee belangrijkste zaken voor mezelf. Daarnaast heb ik mijn persoonlijke leerdoelen

elk blok nog gehaald. Het zelfde geldt voor mijn studiepunten, deze heb ik tot nu toe ook 45 van de

45 gehaald.

Sterke punten:

- Initiatief tonend

- Efficiënt werken

- Sociaal

- Gemotiveerd

- Nette werker

- Strever

- Goede planning

83

Sarah-Elisa van Opbergen

Persoonlijke ontwikkeling:

POP (Persoonlijke ontwikkelings plan)

Tijdens dit project wil ik mezelf ontwikkelen op de volgende onderwerpen. Ik wil er voor zorgen dat

ik mijn kwaliteit verbeter, dan vooral gekeken naar mijn woord keuze. Mijn woorden schat is relatief

laag en wil daar verandering in brengen. Zo kan ik betere kwaliteit leveren. Ook is het voor mij een

uitdaging op beter te worden met leiding geven. Vaker het woord te hebben. Omdat ik zelf vaak alles

van uit de achter grond bekijk en beoordeel moet ik leren vaker het woord te hebben. Nog een

ander ding dat ik wil verbeteren is presenteren zodat ik vlotter en duidelijk kan praten voor de klas.

Daarom wil ik ook meer gaan presenteren. Omdat ik het moeilijk vind om voor een klas te praten en

bang ben dat ik mijn tekst vergeet is dit een goede reden om meer te gaan oefenen.

Een ander erg belangrijke ontwikkeling is dat ik vind dat we als groep goed moeten kunnen

functioneren. Dit heeft ook te maken met het persoonlijke ontwikkelings plan. Omdat iedereen

afhankelijk is van elkaar.

PAP (Persoonlijke activiteiten plan)

Omdat ik mijn doelstellingen waar wil maken moet ik dus ook actie onder nemen. Daarom ga ik er

voor zorgen dat ik meer ga lezen en meer ga werken aan min woorden schat. Zodat ik mijn verslagen

om een zakelijke manier kan formuleren en niet zoals ik het noem het in jip en janneke taal

formuleren. Een andere activiteit die ik wil gaan ondernemen is dat ik meer moet presenteren. Vorig

blok heb ik al wat ervaring opgedaan door de eind presentatie te geven. Daarom moet ik ook dit blok

vaker aangeven dat ik wil presenteren om te oefenen.

Ook een andere activiteit waar ik meer tijd en moeite aan moet besteden is het leiden van een

groep. Ik ben geen voorzitter maar ik kan wel vaker op de voor grond komen en mijn ideeën vertellen

ipv op de achter grond te staan. Ook dit heeft te maken met hoe de groep zich ontwikkeld. We

moeten allemaal naar elkaar luisteren en elkaars ideeën respecteren.

84

Mijn lange termijndoelen - Mijn doel van dit jaar is om mijn P te halen, helaas word dat in jaar twee.

- Ook wil ik van deze opleiding afgaan met een HBO diploma. Daar moet hard voor

gewerkt worden en dat zal ik doen.

- Ik wil dit jaar nog een klein eigen bedrijfje opzetten met behulp van mijn vader en zo

al leren van het hebben van een eigen bedrijf. Dit zie ik als een uitdagend doel.

- Later wil ik een goede maar vooral een leuke baan zien te vinden waar ik veel plezier

aan heb en met ‘zin’ maar mijn werk ga. Daar wil ik een jaar of twee ervaring op

doen en daarna een eigen bedrijf willen beginnen. Omdat ik het geluk heb dat mijn

vader eigen bedrijven opzet kan ik daar mee aan de slag. Ik denk dat mijn vader voor

mij een zeer goede leer bron zou zijn en mij kan helpen met het creëren van een eigen

bedrijf. Ik wil met mijn eigen bedrijf iets met innoveren doen. Wat precies is nog niet

duidelijk op dit moment.

- Mijn aller belangrijkste doel is dat ik alles er aan doe om het te bereiken. Ook al zou

het niet lukken, ik moet er alles aan gedaan hebben.

Mijn huidige en toekomstige functie eisen (studie/stage)

Mijn huidige functie eisen wat betreft mijn studie en stage zijn:

- Kwaliteit verhogen

- Meer actie ondernemen

- Presenteren oefenen

Mijn toekomstige functie eisen zijn:

- Meer leiding kunnen geven

- Ideeën uiten

- Mijn doelen na streven

- Ook hier wil ik nog steeds mijn kwaliteit verhogen

-

Mijn functioneren in mijn werk/studie

Ik werk altijd hard. Soms heb ik een zeer slechte concentratie en daar door ben ik afwezig. Maar ik

heb mijn werk altijd op tijd af. Ik vind school erg belangrijk omdat ik met mijn HBO diploma verder in

het leven kom. Daarom zou ik altijd doen wat ik moet doen. Ik denk daarom dat ik redelijk goed

functioneer in een groep want ik zorg ervoor dat ik me aan de afspraken hou.

Sterke punten:

- Creatief

- Flexibel

- Positief

- Doorzetter

- sociaal

- op tijd, alle deadlines halen

- open staan voor andere ideeën

85

Rob van Schaijk

Persoonlijke ontwikkeling:

POP (Persoonlijke ontwikkelings plan)

Tijdens deze periode wil ik me richten op zowel mondelinge als schriftelijk communicatie. Af en toe

betrap ik mezelf erop dat ik te veel mijn eigen zin doordram in een vergaderingen e.d. Soms begin ik

al te praten voordat de ander uit is gepraat, en dat is natuurlijk niet de bedoeling in een fatsoenlijk

gesprek. Daarnaast krijg ik het regelmatig voor elkaar om erg rare zinnen op papier te krijgen, deze

ontdek ik zelf pas na nog een keer doorlezen. Deze periode wil ik er voor zorgen dat al mijn zinnen

grammaticaal correct zijn en tijdens gesprekken moet ik me leren beheersen en niet altijd dominant

proberen te zijn. Dit betekend ook dat ik beter moet leren luisteren naar en open staan voor de

ideeën van andere mensen. Omdat ik deze periode eindredacteur/controleur ben vertrouwd mijn

groep erop dat ik de document voor de nakijk om eventuele spelfouten en andere oneffenheden

eruit te halen.

Natuurlijk wil ik met iedereen in de groep goed kunnen opschieten maar als het erom vraagt moet ik

ook kritisch zijn naar mijn groepsgenoten. Een punt waar het bij mijn vorige projectgroep af en toe

aan ontbrak omdat we het erg gezellig hadden in de groep.

PAP (Persoonlijke activiteiten plan)

Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van het door mij gemaakt werk aan de gestelde eisen voldoet

ga ik nu overal meer de tijd voornemen. Als ik mezelf meer de tijd gun om alles goed op papier te

krijgen kan ik er voor zorgen dat mijn stukken kwalitatief en grammaticaal goed en correct zijn.

Tijdens gesprekken moet ik me ervan bewust zijn dat ik de neiging heb de controle over het gesprek

over te willen nemen van anderen en dat ik meer moet gaat luisteren. Als ik in de gaten heb wanneer

ik de fout in ga dan kan ik er actief aan werken om het op deze momenten niet te doen. Natuurlijk

betekent dit niet dat ik als een zoutzak erbij moet gaan zitten maar dat ik de juiste balans moet

vinden tussen luisteren en praten.

Mijn lange termijndoelen

- Propedeuse halen binnen één jaar.

- HBO-diploma halen binnen vier jaar.

- Creatief & commercieel denken combineren.

86

- Een baan op management niveau.

Mijn huidige en toekomstige functie eisen (studie/stage)

Mijn huidige functie eisen wat betreft mijn studie en stage zijn:

- Met plezier naar school/stage gaan

- Niet de kantjes er van aflopen

- Mezelf verdiepen in het ontwerpen van posters, logo’s e.d.

Mijn toekomstige functie eisen zijn:

- Met plezier naar het werk gaan

- Een organisatie die goed bij me past

- Een organisatie waar ik in de praktijk de combinatie van creativiteit en zakelijkheid

kan combineren.

Mijn functioneren in mijn werk/studie

Ik ben een behoorlijk gemotiveerde student maar kan bij vlagen erg laks zijn. Hierdoor vergeet ik ooit

dingen te doen of doe ik het slordig. Maar als ik me 100% inzit, wat ik dit blok zeker van plan ben,

dan ben ik er van overtuigd ik dat ik een zeer goede bijdrage kan leveren aan het project. Ik vind het

niet erg om zelfstandig te werken maar functioneer ook goed in een groep.

Sterke punten:

- Initiatief tonen

- Flexibel

- Effectief én efficiënt werken

- sociaal

- Gemotiveerd

87

Marcella Koning

Pop (persoonlijke ontwikkelings plan) Gedurende laatste periode wil ik de theoriestof die ik krijg van de vakken beter willen toepassen. Afgelopen project heb ik gemerkt dat dit veel beter kon en ik wil hier mij verder in ontwikkelen. Daarnaast wil ik mij verder ontwikkelen betreft de marketing gerichte vakken. Betreft mijn creatieve denkvermogen zit het wel goed en hoef hier minder aandacht aan te besteden. Ik merk tijdens de projecturen binnen de groep dat ik snel de rol van leiderschap op mij wil nemen en de touwtjes in handen wil hebben. Ik vind het moeilijk om werk uit handen te geven. Ik wil dit iets meer los laten. Om betere kwaliteit te leveren zal ik mij meer verdiepen in de stof en meer onderzoek gaan doen.

PAP (persoonlijke activiteiten plan)

Medewerker is de rol die ik op mij heb genomen voor de komende 7 weken. Mijn rol gedurende rol

voor de komende weken is eigenlijk vrij algemeen. Ik heb geen specifieke werkzaamheden waar ik

mij op richt. Ik richt mij op alle mogelijke werkzaamheden binnen de groep. Hiermee kan ik mij op

alle vlakken richten. Ook voor kennis kring zal ik het richten op het vooronderzoek uitbreiden en mij

er meer in verdiepen. Aangezien ik een algemene rol heb zal dit op ieder gebied het geval zijn. De

kennis van mijn groepsgenoten zal ook van groot belang zijn. Door goede onderlinge communicatie

en het verdiepen in elkaars werk kunnen we de kwaliteit vergroten.

Mijn lange termijndoelen

Mijn eerste streven is het behalen van mijn HBO-diploma. Gedurende deze studie

gaan we een minor volgen en afstuderen door middel van een stage. Mijn plannen zijn

om mijn minor te volgen aan de ‘Willem de Kooning Academie’ van Rotterdam.

Graag wil ik de minor vormgeving willen volgen betrekkende op de mode. Als

afstudeerstage wil ik graag naar het buitenland (Miami) om onder andere mijn

Spaanse en Engelse vaardigheden te vergroten. Maar vooral de diverse bedrijven die

mij aanspreken.

Nou weet ik niet hoe de toekomst gaat lopen, misschien houd ik een baan over bij het

bedrijf waar ik afstudeer en ga ik daar werken. Uiteindelijk wil ik mijn carrière

opbouwen in het buitenland. Het heeft mij meer te bieden. Maar misschien wil ik

doorstuderen voor mijn master. Dan ga ik voor de een- jarige opleiding

Fashion&Branding aan het Artez te Arnhem.

88

Ik wil te werk gaan als creative director bij een grote uitgever. Mijn streven is om uit

eindelijk te werken bij de Amerikaanse Vogue te Newyork.

Mijn huidige en toekomstige functie eisen (studie/stage)

Kennis verbreden betreft marketing gerelateerde vakken

Beheersing van Photoshop

Beheersing vormgeving

Creatief denkvermogen vergroten

Vloeiend Spaans en Engels spreken en grammaticaal(Spaans is momenteel A2, Engels

B2)

Sterke punten:

Doorzetter

Sociaal

Flexibel

Beter presteren onder deadlines

Teamplayer

Zelfstandig

Spontaan

Creatief

Zwakke punten

Plannen zouden beter kunnen

Ongestructureerde werken

Te perfectionistisch

Grammaticaal zou ik beter moet presteren

89

Michael Verniers

Persoonlijke ontwikkeling:

POP (Persoonlijke ontwikkelings plan)

In deze periode heb ik de functie van algemeen medewerker op me genomen. In deze functie is het

belangrijk om je aan de deadlines te houden en informatie te leveren van een goede kwaliteit. Ik wil

me in dit blok dan ook vooral ontwikkelen in het plannen en jezelf aan deadlines houden is een

belangrijk onderdeel daarvan. Dit is toch een van mijn zwakste punten. Deze functie zal mij hiermee

moeten helpen om dit beter onder de knie te krijgen.

PAP (Persoonlijke activiteiten plan)

Mijn plan dit blok met kenniskring is om veel bronnen te checken zodat ik eerlijke en goede

informatie krijg die ik weer kan verwerken in het verslag. Ook wil ik beter gaan plannen zodat ik altijd

de deadlines ga halen. Verder wil ik vooral veel kennis opdoen over de OPEC en de invloed die deze

organisatie heeft op de wereldeconomie, en deze kennis over dragen aan mijn groeps- en

klasgenoten,

Mijn lange termijndoelen

- Mijn eerste doel is om in de eerste periode van het tweede jaar mijn propedeuse te halen.

- Hiernaast zou ik natuurlijk binnen vier jaar mijn HBO diploma willen halen.

- Na mijn HBO studie zou ik graag bij een internationaal bedrijf willen gaan werken of een

eigen bedrijf willen starten.

90

Mijn huidige en toekomstige functie eisen (studie/stage)

Mijn huidige functie eisen wat betreft mijn studie en stage zijn:

- Ontwikkelen op het gebied van leiderschap

- Ontwikkelen op het gebied van creativiteit

- Commerciëler worden

Mijn toekomstige functie eisen zijn:

- Leider kwaliteiten bezitten

- Creatief en commercieel zijn

- Een voorbeeld zijn voor anderen

Mijn functioneren in mijn werk/studie

Ik ben een erg sociaal en flexibel persoon. Verder ben ik tijdens mijn studie en op school een

doelgericht en probleemoplossend. Hieronder een lijst met mijn zwakke en sterke punten:

Sterke punten:

- Creatief

- Sociaal

- Doelgericht

- Probleem oplossend

- Flexibel

- Houd zich aan de deadlines

Zwakke punten:

- Plannen

Mijn loopbaanwensen

Dit zijn de punten die ik eerder al noemde in mijn lange termijndoelstellingen.

1. Mijn propedeuse halen 2. Mijn HBO Diploma halen

Een goede baan vinden of een eigen bedrijf starten

91

Risico analyse

De interne risico’s

Het projectdoel niet binnen aangegeven weken haalbaar is.

Het kan zo zijn dat het niet haalbaar is voor een groep om binnen de deadline alles af te hebben. Wij

willen dat dat ons niet overkomt. Om er voor te zorgen dat ons dit niet zal overkomen is het

belangrijk dat er van te voren een goede en duidelijke planning op papier staat. Het is dan ook

belangrijk dat alle groepsleden zich hier aan houden. Als dit niet het geval is, zullen we sancties

genomen worden.

Onervarenheid van projectleden met het werken in projectgroepen.

Het kan natuurlijk wel eens voorkomen dat enkele projectleden weinig ervaring hebben met het

werken in projectgroepen. Voor deze reden komen we minstens 2 keer per week bij elkaar om

feedback te geven, en eventuele hulp. Hier worden we alle beter van.

Projectleden zijn niet gewend te plannen.

De planning is erg belangrijk als er in een projectgroep wordt samengewerkt. Het is dan ook

belangrijk dat ieder groepslid dit kan of geholpen wordt bij het maken van zijn eigen planning. We

hebben een algemene planning waar we de vergaderingen en de deadlines opzetten.

Onvoldoende kennis/niveau bij de projectleden.

Zodra dit geconstateerd wordt is het belangrijk dat, net zoals bij de andere interne risico’s, hij/zij

geholpen wordt door de andere groepsleden. Groepsleden zijn er namelijk om met elkaar samen te

werken en elkaar te helpen tijdens knelpunten.

Onvoldoende motivatie/inzet bij projectleden.

Teamleden aansporen, motiveren voor het project. Dit is onder andere een taak van de projectleider

echter kunnen de andere groepsleden hier ook aan meehelpen. Als het groepslid na een week nog

geen motivatie toont volgen er consequenties want onvoldoende motivatie zorgt niet voor een

optimaal resultaat.

Onvoldoende inbreng opdrachtgever.

Met de docent overleggen wat hier aan gedaan zou kunnen worden. Projectleden kunnen of willen

niet met elkaar samenwerken. Projectleider probeert de leden d.m.v. een gesprek terug te brengen

in de situatie waarin ze wel met elkaar willen werken. Eventueel zouden projectleden individueel

kunnen gaan werken zodat ze niet in contact komen met elkaar.

Communicatie stoornissen optreden.

Eerst proberen op te lossen binnen de groep, mocht dit niet lukken dan een docent inschakelen om

ons te helpen.

Een project lid dat niet bereikbaar is.

Als een project lid gewild of ongewild tijdelijk niet bereikbaar is, moet dit tijdig laten weten.

Zodat we er rekening mee kunnen houden. Als dit niet gebeurt dat hij een sanctie krijgen.

92

De externe risico’s

Ziekte/ ongeval incidenten waardoor er taken niet op tijd uitgevoerd kunnen worden.

Het is de bedoeling dat hij/zij dit direct meld bij de groepsleider en ook de duur. Deze zal samen met

de andere projectleden overleggen en proberen de taken te verdelen van het project lid dat er niet

kan zijn. Het project lid dat ziek is moet wel ten alle tijden bereikbaar zijn, zodat hij/zij weet wat de

taken zijn voor de volgende keer.

Wijzigingen in de opdracht.

Aanpassingen maken waar nodig is. Als dit niet meer mogelijk is zullen we met de opdrachtgever om

de tafel moeten om naar een goede oplossing te zoeken. Zo hopen we op een goed concept uit te

komen.

Een project lid kan met zijn opleiding stoppen/ wijzigingen in teamsamenstelling.

Als er iemand stopt, wordt de laatste taak afgemaakt. Bij wijziging van de teamsamenstelling zal de

groepsleider de nieuwe teamleden op de hoogte brengen van wat er gaande is in dit project.

Verlies projectgegevens (Laptop crash, brand).

Zorgen dat er back-ups gemaakt zijn. Dit kan op een USB stick, externe schijf maar het kan ook

wekelijks op BlackBoard worden geplaatst waardoor het niet verloren kan gaan. Daarnaast is het van

belang dat alle projectleden elkaars bestanden op de laptop hebben staan.

Openbaar vervoer

Te laat: de groepsleider op de hoogte stellen dat je later aanwezig bent op school, en dat het hele

groepje dan ook weet dat er een persoon later is.

Niet rijd: De groepsleider informeren. Mocht er geen andere mogelijkheid zijn om met een ander

vervoersmiddel op school te komen, mail in de gaten houden met je taken voor de komende dagen.

Ook zorgt diegene die afwezig is, dat zijn / haar taak naar een ander groepslid wordt gestuurd, zodat

wij geen vertraging oplopen in ons project.

Niet bereikbaarheid van de opdrachtgever.

Als we vast lopen dan moeten onze vragen beantwoord kunnen worden. Het liefst doen we dit bij de

opdrachtgever. Als dit niet kan moeten we een andere manier zoeken. Eerst gaan we bij onze mede

studenten vragen of zij het weten, weten zij het ook niet. Dan kunnen we aankloppen bij onze

projectbegeleider.

Vastlopen van concept.

Als wij er onderling niet meer uitkomen kan het door risico’s van buitenaf liggen. Zoals te weinig

informatie of geen duidelijke uitleg krijgen op onze vragen. Als dit het geval is, zullen we opheldering

moeten vragen en anders aankloppen bij leraren die stappen voor ons kunnen zetten.

93

Succes factoren

Dit is alweer het vierde blok. Ook voor dit blok willen we er alles aan doen om succes te behalen net

zoals in de vorige blokken. We moeten dan wel weten hoe we succes willen gaan behalen en wat we

er allemaal voor willen gaan doen. We willen er voor zorgen dat we meer kennis opdoen en dat men

van ons kan leren.

Wat zijn onze succes factoren?

- We willen verschillende dingen leren over de OPEC onderverdeeld in de volgende factoren.

1. Geschiedenis

2. De organisatie

3. Oliecrisissen ( oorlog )

4. Invloed van OPEC op de wereldeconomie

5. Motieven voor deelnamen

6. Toekomst van de OPEC

7. Interview met een expert

Door deze factoren uit te werken hopen wij iets nieuws te leren over de OPEC en zo onze

kennis te vergroten. We willen deze informatie in de komende 10 weken eigen maken.

- Voor ons is het van belang dat we informatie overbrengen aan anderen, in dit geval aan onze

klas en de projectbegeleider. Dit willen wij realiseren tijdens de tussenpresentaties en

eindpresentaties in de komende 10 weken.

- Een andere belangrijke succesfactor is dat wij kwaliteit leveren van de door ons gemaakte

werk. Op deze manier kunnen wij de correcte informatie overbrengen. We gaan dit

waarborgen door elkaars weg nauwkeurig te controleren, we willen dit de eerste 6 weken

doen zodat we daarna de informatie hebben.

- We willen leren om in 20 minuten een goede presentatie te geven. We gaan proberen om zo

concreet mogelijk te zijn in de presentatie zodat we zoveel mogelijk waardevolle informatie

kunnen overbrengen aan de klas. We willen dit doen door goede voorbereiding in tussen- en

eindpresentaties.

- We gaan proberen om zo strak mogelijk te plannen gedurende deze periode. Dit gaan we

doen we omdat het ons laatste blok is en er veel uitvaldagen zijn, we willen dit het hele blok

volhouden. We willen dit realiseren door een ma-wo-vrij meeting te houden en een strakke

wekelijkse planning bijhouden. We gaan ook sterk letten op deadlines

- Waar wij ook veel aandacht aan willen gaan besteden, is aan de communicatie met onze

projectbegeleider. Koen Demouge is voor ons een nieuwe begeleider en voor ons is het zaak

om zo snel mogelijk aan elkaar te wennen en een fijne communicatie te hebben gedurende

het gehele blok.

94

Nawoord

Het startdocument van de kenniskring is afgerond. We hebben samen een duidelijk overzicht

gemaakt van wat bijvoorbeeld de regels, planning en hoofd- en deelvragen, succes factoren en pop

zijn. Aan de hand van het startdocument gaan we verder met het uitwerken van de hoofd- en

deelvragen, deze zijn onderverdeelt in zes personen. We gaan zorgen dat we ons aan de planning

houden en dat er op het einde van de periode en mooi resultaat staat waar we trots op kunnen zijn.

Dit gaan we doen met behulp van een aantal factoren, bijvoorbeeld docenten van de studie ABC,

internet, specialisten enzovoort.

95

Literatuurlijst kenniskring

http://www.opec.org/opec_web/en/ Veel informatie over OPEC zelf, zoals

jaarverslagen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Organisatie_van_oli

e-exporterende_landen

Veel algemene informatie over OPEC, zoals

‘geschiedenis, welke landen er deelnemen’

etc.

http://zakelijk.infonu.nl/diversen/60100-de-

opec-ontstaan-en-verloop.html

Veel informatie over het ontstaan over OPEC

en het verloop tot dusver.

www.duurzameenergiethuis.nl Informatie over duurzame energie betreft

het in gevaar brengen van vraag naar olie.

www.energiewereld.nl/nieuws/opec-

vermindert-olieproductie.aspx

Artikel over vermindering van olieproductie

door OPEC.

Handboek Scenarioplanning; René van der Burgt

en Mario van Rijn

Handig voor het in kaart brengen van

mogelijke toekomstscenario’s voor OPEC.

Interview met expert Toekomst informatie verschaffen

http://moneytalk.rnews.be/nl/economie/geld-

en-beurs/beursnieuws/opec-wil-meer-olie-

bovenpompen-maar-gaat-productieplafond-niet-

aanpassen/article-1194996783303.htm

Artikel over OPEC dat ze meer olie willen

boven pompen, zonder dat ze het

productieplafond aanpassen.

http://www.nu.nl/economie/2477905/opec-

houdt-olieproductie-onveranderd.html

Artikel over OPEC dat ze de olieproductie

onveranderd willen houden.

http://rationalrevolution.net/war/opec.htm Heel veel algemene informatie over OPEC,

zoals:

- OPEC’s blik op Europa

96

- De impact van prijs fluctuaties op de

wereld economie

- Etc.

http://www.wisegeek.com/what-is-opec.htm Hier is veel informatie te vinden over wat

OPEC precies is.

http://www.econlib.org/library/Enc/OPEC.html

Hier is informatie te vinden over de

geschiedenis van de OPEC. Ook een aantal

prijzen zijn er te vinden en de productie.

Ook staan er aan het einde van het artikel

een aantal boeken die van nut kunnen zijn.

http://www.grandoldpetroleum.com/openspigo

ts.html

De geschiedenis van Bush’s zijn

toepassingen op de OPEC.

www.airneth.nl/.../995-presentation-lucia-van-

geuns-internationale- oliemarkten-en-de-rol-

van-biobrandstof.html

Een pdf bestand waarin artikelen staan over

de OPEC en hun olie productie.

http://www.einfopedia.com/top-ten-countries-

with-largest-oil-reserves-in-the-world.php

Top tien van de landen met de grootste olie

reserves.

http://www.britannica.com/EBchecked/topic/45

4413/OPEC

Hier is geschiedenis te vinden over OPEC.

Ook is info. te vinden waar de hoofvestiging

is en waar de kantoren gevestigd zijn.

http://studenten.samenvattingen.com/documen

ten/show/0452450/

In dit gedeelte wordt een beeld geschetst

van de economische gevolgen en de

ontwikkeling van de golfstaten door de

oliewinning.

http://www.theoildrum.com/node/7149

Info over de olie reserves. Midden oosten.