KANTOOR VAN AFGIFTE : 3640 KINROOI 2 ISSN 0774-000X · 2018. 12. 9. · Jaargang 15 nr. 2 15 juni...

Driemaandelijks Heemkundigtijdschrift

van de

Geschied- en Heemkundige

Kring Kinrooi

Jaargang 15 nr. 2 15 juni 1996

KANTOOR VAN AFGIFTE : 3640 KINROOI 2 ISSN 0774-000X

BESTUUR Voorzitter

René RAETS, Venlosesteenweg 368 56.50.84

Ondervoorzitter Gaby NIES, Oudekerkstraat 36

70.15.20

Sekretaris Werner SMET, Breeërsteenweg 124

56.31.32

Penningmeester Louis BEIJNSBERGER,

Heitjesstraat 2 70.26.80

Bibliothecaris Pater Jan Bierens,

Pelserstraat 3 3680 Maaseik

56.65.47

Jos van de Winkel Margarethastraat 62

NL- 6014 AG Ittervoort 0031-475.56.54.56

Commissaris: Els REYNDERS Maasstraat 14/1

56.46.19 REDAKTIERAAD

Het Bestuur LAY-OUT + TYPEWERK

Martine Dryvers May Verhoeven

EINDREDAKTIE René Raets

DRUK Hugo Symons

Bree REDAKTIEADRES

Sekr./Dokumentatiecentram Weertersteenweg 419

3640 Kinrooi Rek.nr. 735-2224992-91

Tel. 089/70.14.10

Verantwoordelijke uitgever René Raets

Venlosesteenweg 368 3640 Kinrooi

WOORDJE VAN DE VOORZITTER.

In nummer één van dit jaar hebben wij u reeds aangekondigd dat 1996 voor de Geschied- en Heemkundige Kring een jubileumjaar zal zijn met allerlei manifestaties en activiteiten om het twintigjarig bestaan van "onze" kring te onderlijnen.

Na vele werkvergaderingen, bezinnen en overleg, kan het bestuur u een jubileumprogramma aanbieden, dat er als volgt uitziet: - Op 26 en 28 april werd in het gemeentehuis "Totaal Kultuur Kinrooi" georganiseerd, met medewerking en ondersteuning van de Geschied- en Heemkundige Kring. Deze manifestatie van jonge kunstenaars -enig in zijn soort- was een bijzonder succes. Door onze Kring werd een bloemlezing uitgegeven van auteurs uit Kinrooi, verlucht met tekeningen eveneens van kunstenaars uit onze gemeente. Deze bloemlezing uit de reeks "Harten Vier" is nog verkrijgbaar op ons secretariaat. - Traditiegetrouw organiseren wij de laatste zaterdag van augustus onze jaarlijkse uitstap, ditmaal naar TIENEN en LANDEN, waarbij wij een speciale verrassing in petto hebben. - Op 8 september organiseren wij de Open Monumentendag in onze gemeente met begeleide wandeling en bezoek aan de Keijersmolen en ons documentatiecentrum om alzo te eindigen in de Beugelbaan Foshei. - Eveneens in september verlenen wij onze medewerking aan de viering van 25 jaar fusiegemeente Kinrooi, met een tentoonstelling: "ONZE VIJF KERKDORPEN" in de raadszaal van het gemeentehuis. -In het najaar zullen de twee laatste edities van "Dao Raostj Gèt" vervangen worden door een speciaal jubileumboek dat wij aan onze trouwe leden en abonnees als geschenk aanbieden. Gedragen door het enthousiasme van u allen is het voor ons mogelijk tot deze realisaties te komen en van de Geschied- en Heemkundige Kring een (h)echte "familie" te maken.

Alle auteurs, die vroeger bijdragen hebben geleverd aan ons tijdschrift zijn in de mogelijkheid gesteld om mee te werken aan dit jubileumboek. Ze hebben allen een extra inspanning gedaan en ons een keur van artikels geleverd op het gebied van heemkunde, historie, genealogie, archeologie, anekdotiek, dialecten en streekgebonden verhalen. Wij zijn er van overtuigd dat dit een passend geschenk is aan al onze leden, een jubileumboek dat zeker niet in uw boekenkast mag ontbreken. U kunt dit jubileumboek gratis afhalen (natuurlijk als U lid bent van onze Kring) op de tentoonstelling "Kieke nao vreuger". Deze tentoonstelling "Kieke nao vreuger", traditiegetrouw met de Allerheiligendagen, wordt dan het hoogtepunt van onze jubileumviering. Wij hebben gekozen voor twee thema's:

- Twintig jaar Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi - Om den Brode: oude beroepen in Molenbeersel ruim 60 jaar geleden. Met een academische zitting en de plechtige opening van de tentoonstelling zetten wij dan een orgelpunt achter de viering: TWINTIG JAAR GESCHIED- EN HEEMKUNDIGE KRING KINROOI.

René RAETS

Dao Raostj Gèt, jaargang 15 - nummer 2, 1996 41

INHOUD

Woordje van de voorzitter 41. Inhoudstafel 42.

Uit heden en verleden van Kinrooi: - Sagen over de geestenwereld. Deel 7. 43. - Feest in het dorp ! 45. - Het kerkelijk leven anno 1883 in de parochie Kinrooi. 47. - Van klein naar groot en dan .. dood ! 50. - Onze dorpen door de eeuwen heen (vervolg). 52. - De Heilige Missie. 58. - De "bedening". 59. - 40 jaar geleden: 3 honderdjarigen in Kinrooi ! 60. - De Maaseiker markt in de zeventiende eeuw. 62. - Het slijk der aarde. 64. - Boer Jan kneep de katjes in het duister. 66. - Van een kale kermis thuiskomen. 67.

Mededelingen: - Oos modeltaal. 69. - Weem kintj ze ? 69. - We waren aanwezig te. 71. - Uit onze ledenfamilie 75. - Komende activiteiten van onze kring: 76.

-Deelname aan de Velt-natuurbeurs te Molenbeersel op zondag, 18 augustus 1996. -Jaarreis naar Tienen en Landen op zaterdag, 31 augustus 1996. -Open Monumentendag op zondag, 8 september 1996. -25 jaar fusiegemeente Kinrooi 1971-1996. -Kieke nao vreuger te Molenbeersel tijdens de Allerheiligendagen.

OP DE OMSLAG :

Molenaar Hubert Lemmens uit Kinrooi viert zijn gouden jubileum ! (tekening Frans Costens)

42 Dao Raostj Gèt, jaargang 15 - nummer 2, 1996

SAGEN OVER DE GEESTENWERELD. DEEL 7 (Uit: Onderzoek naar de sagenmotieven van Thomas Daniels, 1965)

Spookdieren.

Hond. Hond wordt steeds groter en verdwijnt plots. (Stramprov)

Mijn grootvader vertelde dat er hier op het kerkhof vroeger een hond zat die altijd maar groter werd en zijn ogen werden ook maar groter en groter en als er iemand kort bijkwam dan was ie opeens verdwenen.

BROUWERS Alda, boerin, 77 jaar, Marisstraat 14, Stramproy.

HORNIX F., werkman, 89 jaar, Neeroetersesteenweg 39, Kinrooi.

Zwarte hond spuwt vuur als men er met een steen naar gooit. (Ophoven)

Do gongen es twee kaarters heivers en ze waren bekans in Ophoven terug toen de eine ineens ne zwarte hond langs de weg zag zitten en de andere zag em neet en die eine gooide erop met ne kei en die hond begost toen vuur te tuffen uit zijn bakkes en toen zag den andere het auch en ze liepen al wat

het geven kost heivers en ze zijn nooit meer daarlangs gaan kaarten. COOLEN L., werkman, 69 jaar, Hoogstraat 150 Ophoven.

Geheimzinnige hond zit op melkstoel. Niemand weet hoe hij erop komt en hoe hij er vanaf springt. (Molenbeersel)

Ich heb vroeger j aren horen zeggen dat er es ene hond was en die heette "Stupke". En die ging altijd op een boerderij en ‘s avonds als de meid melken ging dan zaat die hond altijd op de melkstoel. En dan zegt die meid: "Allé Stup, gank van die melkstoel af, ik moet melken" en dan gong ze er op aan en dan ging ie.

Maar ze zagen nooit, wodat (Hoe) ie erop kwam of wodat ie binnen of buiten kwam. En zo was dat ‘s avonds en ‘s morgens als ze ging melken bonk (precies) hetzelfde.

BONGERS H., landbouwer, 88 jaar, Zandbosstraat 9, Molenbeersel.

Zwarte hond wordt met heel veel moeite door pastoor verjaagd. (Ophoven)

Bij ons op de boerderij heeft ook es ne zwarte hond op de paardestal gezeten. Ich weit dat neet meer van mijn eigen, maar ich heb het vader ooit horen vertellen. En ons vader had er al met de riek op geslagen maar die hond bleef maar zitten en toen ging vader naar de pastoor en die heeft toen wel een half uur gebeien en het zweet drupte em van het gezicht en toen leep dien hond weg en de pastoor was kapot en ie is nog lang thuis gebleven, zo moei was ie ervan.

Geheimzinnige hond verspert de drempel en verdwijnt dan spoorloos. (Kinrooi)

Pier was naar zijn moeder heen geweest, die woonde hier op den Hagedoorn en Pier woonde op de Dresenstraat en zijn vrouw was in verwachting. En moeder zegt tegen Pier: "Gank heivers, want Tru is allein". En hij ging naar huis toe en toen lag er nen zwarte hond voor de deur en Pier verschrikt do een beetje en ie dorst neet binnen te gaan en na een paar keren op en af gewandeld te hebben ging de hond weg en ze hebben hem nooit meer teruggezien.


COOLENL., werkman, 69 jaar, Hoogstraat 150, Ophoven.

Kat. Spookkat is onkwetsbaar. ('Ophoven)

Bij ons zat er altijd een kat en ons vader had toen kuikens en die wou die kat natuurlijk wegkrijgen, maar ze kwam altijd terug. Ons vader heeft ze toen met ne knuppel afgerammeld en ze bleef maar gewoon zitten. Ze hebben toen thuis ne j ager laten komen en die schoot er op en toch bleef ze maar zitten. De hagel had haar niks gedaan. Later is ze vanzelf weggegaan.

CUYPERS Maria, huishoudster, 68 jaar, Hoogstraat 102, Ophoven.

Spookkat komt zich warmen en spreekt. (Ophoven)

Daar was es ne boer en die gong heivers en of ie nog wel gans nuchter was weit ich neet maar ie kwam een kat tegen en zei er tegen:" Wat biste een schoon poeske, als de kou hebst komst dan maar met mich met". Maar de kat was plots verdwenen en de boer was alles al vergeten toen op ne winteravond een kat de kamer binnenliep en riep: "Hier bin ich dan, boerke". En de boer herkende die kat die hij aangesproken had op dien avond. En toen ze even gezeten had, gong ze weer weg.

WILLEMS Th., landbouwer, 70 jaar, Leustraat 512, Ophoven.

Haas. Haas is onkwetsbaar (Weert)

Meester Gielen was vroeger een hevige jager. Die heeft ook eens iets geheimzinnigs meegemaakt, hij heeft 't me vaak verteld. Hij was weer eens gaan jagen, toen ie een haas zag zitten. Hij mikte kalm en schoot dan. 't Moest zeker raak geweest zijn want de haas kreeg een schok. Maar toch bleef de haas rustig zitten. De meester schoot nog een tweede en een derde keer, maar de haas leek wel onkwetsbaar. De meester gaf 't toen maar op

en ging weg, maar de haas schoot toen ook weg en liep de meester op een paar passen voorbij. GIESEN J., slager, 65 jaar, Jan Vancroonstraat 2, Weert. Spookhaas is gedood met gewijde hagel. (Kessenich)

Ich, bin vroeger auch dek goan jagen en ich had al dek met gemaakt dat den hagel er neet uit wou komen of dat den haas, ofschoon ich em zeker goed geraakt had, toch nog kost wegkomen en toen heb ich al mijn kartoesjen door de pastoor laten zegenen en van toen afheb ich nooitnog get vreemds metgemaakt.

LINSEN G., landbouwer, 81 jaar, Dorpstraat 34, Kessenich.

Sprekende hazen. (MolenbeerseB

Vroeger gongen hier veul mensen 's nachts stropen want er was veul armoe en zo’n haaske smaakte goed. Mijn vader gong auch es met en toen ie er es eine geschoten had hoorde ie ne andere roepen "Rik, boezitste?" (Waar zit ge?) en van schrik liet ons vader alles liggen. Dat was zo met hem vergangen.

VANDENBOSCH J., postbode, 75 jaar, Makkenstraat 16, Molenbeersel.

Spookgeschiedenis met een haas. (Kinrooi)

Der was es ne simpele mens die ging naar Holland veur toebak en die had de botten aan en onderweg van Tongerlo naar Mariahof, dat was een uurke gaans. Wie ie wegging was ie omtrent aan de Lossing en do moest ie zijn behoefte doen en wie ie gedaan had toen pakte ie gras, der was geen papier, meinde ie en toen pakte ie nen haas met zijn oren en ie verschrikt en ie gooit em over de Lossing, en toen wie ie gedaan had ging ie de Lossing door en wie ie van de anderen kant kwam, had ie do vier patrijzen kapot gegooid met dien haas en toen trok ie zijn botten uit en toen had ie twaalf kilo paling in zijn botten zitten.

WIJTJENS M., werkman, 80 jaar, Neeroetersesteenweg 36, Kinrooi


FEEST IN HET DORP ! De eerste zondag van juli is voor iedere schutter het hoogtepunt van het schuttersseizoen. Dan wordt er gestreden om de hoogste schutterseer "den aoje Limburger". Op 7 juli a.s. kan men in het naburige Bocholt getuige zijn van dit geweldig volksfeest. De winnaar mag het volgend jaar het schitterende feest inrichten. Maar hoe oud is eigenlijk het Oud Limburgs Schuttersfeest?

In 1906 werd te Buggenum voor het eerst de naam Oud Limburgs Schuttersfeest genoemd. Voordien was er sprake van grote internationale schuttersfeesten. Deze gaan zeker terug tot in de jaren 70 van de vorige eeuw. Voor 1906 zullen we dan maar voorzichtig spreken over voorlopers van het Oud Limburgs Schuttersfeest.

Drie van de acht schutterijen van de zilveren-fusie Kinrooi hebben "den aoje Limburger" mogen organiseren. De schutterijen Sint-Lambertus Molenbeersel in 1969, Sint-Ambroisius Kinrooi in 1971 en in 1987 tekende Sint-Martinus Kinrooi voor de organisatie.

Van de voorlopers van het grote schuttersfeest is minderbekend. Op29juni 1878 werd te Kessenich een schuttersfeest georganiseerd, dat zo belangrijk was, dat men te Hunsel ter voorbereiding op dit feest een schietwedstrijd hield. Over het feest te Kessenich is een bewaarde medaille de enige en stille getuige.

Negen jaar later, op pinkstermaandag, 30 mei 1887 was te Horn een Groot Internationaal Schuttersfeest. Diverse medailles werden beschikbaar gesteld, en daar kwamen zo een 30 plattelandsschutterijen op af. Fanfares uit Weert, Maasbracht, Heythuysen en de Koninklijke Harmonie van Roermond luisterden het feest op. Het moet een drukte zijn geweest, want over de Maasbrug bij Roermond kwamen die dag maar liefst 5.494 personen. Sinds de opening in 1869 van de brug was dit nog nooit voorgekomen.

Wat is een schuttersfeest zonder schietwedstrijd? Ook te Horn werd geschoten, al was het doel toen nog aardappels. De uitslag van de wedstrijd was: 1. Molenbeersel 2. Neeritter 3. Nunhem. De schutterij van Molenbeersel won een

herinneringsmedaille, 50 Franc en het recht om in 1888 een internationaal schuttersfeest te houden.

En er werd in 1888 in Molenbeersel gefeest, getuige het verslag in de krant van Weert:

Molenbeersel 29 juni. Onder begunstiging van een prachtig weder werd alhier het aangekondigde schuttersfeest gehouden. Van de 39 aangegeven schutterijen waren er 24 opgekomen. Tegen 2 uren namiddag begon de optocht, begeleid door 3 muziekgezelschappen nl. de fanfare St.- Antonius Weert, de fanfare van Bocholt en de fanfare van Kessenich. Na afloop van den optocht verzamelde zich al de gezelschappen in de zeer doelmatig ingerichte weide van den heer van Eijgen, waar onmiddellijk door al de schuttersgezelschappen aan den prijskamp werd deelgenomen, in volgorde der getrokken nummers, en werden de prijzen behaald als volgt: le prijs Zilveren medaille en 50 Fr. door de schutterij Heythuizen 2e prijs Zilveren medaille en 30 Fr. door de schutterij Opitter 3e prijs Zilveren medaille en 20 Fr. door de schutterij Bocholt 4e prijs Zilveren medaille en 10 Fr. door de schutterij Stramproy terwijl het eereteken werd behaald door de heer Klaps van Opitter. Gedurende de wedstrijd was de weide eivol.

Tot zover het relaas uit de krant van die dagen.

Bovenstaand krantenartikel roept de volgende vraag op. Welke van de drie schutterijen van Molenbeersel won in 1887 te Horn? Misschien weet dit iemand of bestaat er nog een medaille van dit feest. Gelieve dan kontakt op te nemen


met het documentatiecentrum van de Heemkring. Ook andere informatie over het schutterswezen, vooral van voor 1914 is op het documentatiecentrum van harte welkom. Zo wordt het mysterie

over het ontstaan en de ontwikkeling van het schutterswezen misschien toch nog opgehelderd.

Peter J.M. Korten Weert

Zestal schutterij Sint-Lambertus, Molenbeersel in 1969.

v.l.n.r. Stals Th., Leyssen A., Janssen W., Klerckx H., Truyen G. en Denier Th.

Winnend zestal , Sint-Ambrosius Kinrooi, 1970: v.l.n.r. Jaak Janssen, Marcel Gorissen, Pierre

Houben, Martin Bertjens, Henri Bertjens, Antoon Bertjens (invaller: Jean Swenncn).

O.L.S.Kinrooi, Winnend zestal in 1987. We herkennen: v.l.n.r. Leo Vleeschouwers,

Willem Vleeschouwers, Jan Houben, Mathieu Verstraten, Tonny en Jan Houben.

Zittend: Anita Vleeschouwers met echtgenoot René Verstraten.


HET KERKELIJK LEVEN ANNO 1883 IN DE PAROCHIE KINROOI

Eerwaarde Heer Pastoor Weyen J.B. werd geboren in Zutendaal, werd kapelaan te Neeroeteren en in 1866 tot pastoor benoemd in Kinrooi. Hij bleef dit tot hij in 1905 zijn ontslag gaf. Hij overleed te Kinrooi op 30 maart 1915. Hij nam vele aantekeningen in het Liber Memorialis van de parochie. Aan de hand daarvan was het me mogelijk om een tijdsbeeld op de hangen van de kerkbeleving anno 1883.

De Eerwaarde Pastoor kreeg regelmatig hulp van de Paters van Weert. Deze hadden twee termijnen, een van boter kort na Allerheiligen en een van koren in de loop van de maand januari. Maar voor wat hoort wat en de hulp was als volgt geregeld:

1 .Op dinsdag van de Goede Week kwam er een pater af om op woensdag- en donderdagmorgen te helpen bij het horen van de biecht. 2. Daags voor Pinksteren kwamen ze met twee, weeral om te helpen bij het biecht horen. Ook verzorgden zij de preek op Pinkstermaandag, de feestdag van de H. Gerlachus. 3. Op zaterdag voor de eerste zondag van september, zijnde kermiszondag, kwam een pater af om op kermiszondag te prediken. 4. Op de 16de januari ‘s avonds werd er weerom een pater verwacht die ‘s anderendaags zou helpen met biechten, zijnde de vigilie van biddag. 5. Tenslotte kwam men de pastoor nog helpen op de dag van Sint-Martinus, 11 september.

Wilde de Eerwaarde nog beroep doen op de heren paters buiten deze vaste dagen, diende hij dit schriftelijk bij hen aan te vragen.

Daarbij bad de Eerwaarde elke zondag, voor de H. Mis, het zondagsgebed voorde communiebank, las dan ook alle namen van de personen die op het zondagsgebed stonden en vervolgde met driemaal Onze Vaderen driemaal Weesgegroet. Daarbij, op alle zondagen tijdens het Lof het "rozenhoeiken" voor de overledenen die op het zondagsgebed stonden. Voor dit zondagsgebed betaalde de parochiaan wel 2 franken, in de hoop dat deze gebeden verhoord werden...

Als de Vroegmis, zondag en heilig, uit was bad hij, afgaande van de "autaar" hardop ""eenen

onzevader en weesgegroet voor de kranken van de parochie en voor de weldoeners van de kerk". Het volk antwoordde. Na de Hoogmis volgde een onze vader en een weesgegroet ter ere van Sint-Martinus, de patroonheilige van de parochie. Van juni tot september werd deze tarief vervijfvoudigd, mede "voor het behoud van de vruchten der aarde". Dit was wel een typisch gebruik voor Kinrooi; Ook had hij de gewoonte om tijdens het werpen van het gewijd water luidop de Engel des Heren te bidden. Als er offergangen waren gedurende drie weken werd er na de Hoogmis gewijd water geworpen en "De Miserere in den Deprafundis" gebeden op de voet van het altaar.

De Kruisweg.

Deze werd steeds gehouden de tweede zondag van de maand, na het lof en op Goede Vrijdag na de dienst. De collecte tijdens deze dienst werd gehouden voor het H. Land.

Processies.

Elke eerste zondag van de maand werd de relikwie van de H. Martinus uitgezet voor de communiebank, na de vroegmis en de hoogmis. Op bovengemelde dagen werd ook processie gehouden; van Paasdag tot de eerste zondag van september buiten de kerk en van de eerste zondag van september tot Pasen binnen de kerk.

Sint-Gerlachus.

Van 's maandags na Pinksteren tot de maandag daarop volgend werd dagelijks de mis gedaan om half acht, de relikwie bleef de gehele octaaf uitstaan en dagelijks vereerd. Tijdens het jaar


gebeurde dit ook op elke eerste vrijdag van de maand. Na de mis werd dan de litanie van de H. Gerlachus gebeden, 's Avonds (in het vallen van de avond) was het lof ter ere van het H. Hart.

De maand maart stond in het teken van de verering van de Heilige Jozef. Het beeld werd dan afgezet van zijn hoge plaats. Dagelijks bad men na de mis de kleine litanie van de H. Jozef te zijner ere.

De maand mei stond in het teken van de Heilige Maagd. Dagelijks werd na de mis een tientje van

St.Gerlachus, St.Martinuskerk Kinrooi.

de rozenkrans gebeden ter ere van Haar. Driemaal per week was er lof: dinsdag, donderdag en zaterdag. Allerheiligen.

Om vijf uur begon de dienst met het lof voor de overledenen. Onmiddellijk daarna vervolgde men met "den Invitatorium in den 1 ste noctavinus" en dan zong men "het Officuüm Defunctuoram". Hierna kwam er nog een preek "voor de gelovige zielen" en nog het lof met de Miserere in den

Deprufundis. De benedictie werd gegeven tijdens "den Vitteritum". Daags nadien, Allerzielen, werden eerst de Lauden gezongen, daarna de dienst en de Libera, gevolgd door de kruisweg die plechtig gedaan werd ter ere van de overledenen. Tijdens de Lauden werd de communie uitgedeeld.

Catechismus.

In de week hield de priester 's vrijdags, het gehele jaardoor, de "Christelijke Lering". Voorde kleinen om 8 uur en voor de groten om 11 uur. De catechismus werd voor goed aangevat na de octaaf van Allerzielen en ging door tot Pasen. De catechismus gebeurde aansluitend op de mis; de kinderen gingen eerst uit en als de Eerwaarde klaar was met zijn "Gratiarum Actio" werd er gebeld en kwamen ze terug binnen. De catechismus duurde tot 8 uur 15, want om 8 uur 30 begon de school. De kinderen werden "uitgevraagd" 's maandags na Passiezondag. In de voormiddag, om 8 uur werden de kinderen, die zich presenteerden voor de Eerste Communie, uitgenodigd op de pastorij. De Eerwaarde verzocht twee jongens die hun Tweede Communie gedaan hadden. Deze vroegen beurtelings twee lessen van de catechismus totdat zij de ganse catechismus opgezegd hadden. Al naargelang zij dit goed of slecht deden werden zij geplaatst in de kerk. In de namiddag gebeurde hetzelfde met de meisjes. De kinderen moesten hier nadat ze hun Eerste Communie gedaan hadden, nog twee jaar regelmatig de catechismus bij wonen op zonen werkdag. Tevens dienden de kinderen de mis die 's morgens de catechismus voorafging bij te wonen. Deze begon om 7 uur, in hartje winter om 7 uur 30.

Zij die aangenomen werden voor de Eerste Communie moesten in die week en in de Goede Week elke dag aanwezig zijn in de mis, na de mis eventjes uitgaan om dan achteraf samen met de kandidaten voor de Tweede Communie de kruisweg doen. Als de heer pastoor belet was, werd er door een kandidaat tweede communicant voorgebeden. Op paasdinsdag volgde dezelfde oefening en in de namiddag om één uur voorbereiding en "onderzoek van consecratie". De eerwaarde deed zoveel mogelijk retraite en "deed hen volgende


punten bijzonderlijk opmerken...": 1. van zich goed te biechten; 2. van een vurig verlangen te hebben om zich met Jezus Christus te verenigen door de H. Communie; 3. van altijd "eenen grooten eerbied" te hebben voor de Kerk omdat Jezus Christus daar "waarlijk, wezenlijk en zelfstandig tegenwoordig is"; 4. om niet te praten in de kerk en "zelfs niets voor de kerkdeur, van niets te zeggen dan op straat en van dan ook niet te schreeuwen, van nooit voor de kerkdeur te spelen omdat zij alzoo de menschen die in de kerk zijn verstrooyen..."

Als de kinderen in de catechismus niet stil of oplettend waren hanteerde de eerwaarde maar één vermaning, die van de tegenwoordigheid van Jezus Christus Heilig Sacrament. Hij schreeuwde nooit of strafte zelden anders. Hij zei hen dikwijls: "Gij moet niets doen voor mij, maar voor diegene voor dewelke hier dat 1 icht dag en nacht brandt". Dat was voldoende om ze stil te zien. En daarbij dikwijls de kruisweg doen. De eerwaarde drukte dan ook vurig de wens uit dat zijn opvolgers deze ziens- en handelswijze zouden overnemen: "zoo heb ik het gedaan en mijne opvolgers zullen dit wel weten te voltrekken en nog beter weeten te doen..."

De kinderen deden dan hun communie tijdens de hoogmis op Beloken Pasen om half negen. Voor de hoogmis kwamen de kinderen de eerwaarde processiegewijs afhalen op de pastorij. Eer zij dan ter kerke gingen gaf hij hen nog "eene kleine vermaning van zich goed en modest te houden onder den dienst". De mis begon met de Veni Creator. Om half drie in de namiddag was er lof waaronder de doopbeloften werden hernieuwd en de opdracht van O.-L.-Vrouw. Daarna werd er gebeden om de aflaten te verdienen van de volgende broederschappen waar de pastoor ze op die dag op inschreef: 1. O.-L.-Vrouw van Bijstand; 2. H.-Martinus; 3. gedurige aanbidding van het H. Sacrament; 4. tot uitroeiing van vloeken en zweren.

Na het lof kregen ze op de pastorij de vier briefjes van deze broederschappen en een glaasje wij n om "hen te bedanken dat zij zich zoo goed gedragen

hadden". Elke eerste zondag van de maand gingen de kinderen van de eerste en tweede communie te biechten en te communiceren. Als zij te communie gingen zong men op het oksaal de Laudate Paeri of de Magnificat. De kinderen gingen de grote mensen vooraf. Dit gebruik werd door de pastoor als zeer goed bevonden en was naar zijn zeggen de oorzaak van de stijging "der nadering tot het H. Sacrament". Het aantal communies die werden uitgedeeld evolueerden van 3500 in 1866 tot bijna 8000 in het jaar 1876 en 8100 in het jaar 1887. U ziet maar, reeds toen hield men van statistieken.

De vraag blijft echter hoe dit verder verliep tot 1995. Veel antwoorden kunnen ingevuld worden, vele gegevens zijn ons bekend voor deze periode van secularisatie. Wie zal later in "Dao Raostj Gèt" het vervolg vertellen? Eerwaarde Heer Pastoor dacht alleszins dat het zo goed was en daarom...

Louis Beijnsberger.

St.Martinuskerk van Kinrooi.


VAN KLEIN NAAR GROOT EN DAN DOOD

Op 30 augustus 1759 overleed baron Jan Philips van Waes, heer van Kessenich. In zijn laatste levensjaren voor zijn vroegtijdige dood -hij werd bijna 33- vergrootte en verfraaide hij het huis Borgitter. De jonge baron hield de uitgaven aan de werken bij. Ze staan chronologisch tussen allerlei andere uitgaven van huishoudelijke aard. De bouwkosten werden er, voor deze bijdrage, uit gelicht en in onderstaande categorieën opgedeeld. De verschillende items zijn niet geglobaliseerd. Zo kan men in zekere mate de evolutie van de werken volgen.

Het metselwerk.

20.05.1757 Aan metselaar van Horstmans 4 vat rogge ad 2 gl. 27.05.1757 Aan metselaar van Horstmans 5 vat rogge ad 2 gl. 28.05.1757 Aan Horstmans 60 gl. 08.06.1757 Aan de metselaars 5 vat rogge ad 2 gl- 18.06.1757 Aan Horstmans 85 gl. 20.06.1757 Aan metselaars van Hoensbroek 6 vat rogge ad 43 st. 04.07.1757 Aan de metselaars 5 vat rogge ad 43 st. 09.07.1757 Aan Horstmans 77 gl. 21.07.1757 Aan metselaars Hoensbroek 3 1/2 vat rogge ad 38 st. 23.07.1757 Aan Horstmans 24 gl. 31.07.1757 Aan Horstmans 90 gl. 28.08.1757 Geurt, opperknecht van Horstmans 4 gl.Gilken, knecht van Horstmans 1 gl. 10 st. 29.08.1757 Dirk, metselaar van Horstmans 1 gl. 10 st. 30.08.1757 Voor stenen varen a Mathijs Vandeur 3 1/2 shilling 05.09.1757 Aan Horstmans 50 gl. 25.09.1757 Aan Dirk, metselaar van Horstmans 1 gl. 30.09.1757 Aan Dirk en Gil, metselaars 2 gl. 15.10.1757 Aan Dirk en Gil, elk 2 gl. 21.10.1757 Geurt, opperknecht van metselaars 3 gl- 29.10.1757 Aan Horstmans, den ouden 20 gl. 08.11.1757 Aan Dirk, de metselaar 3 gl. 20.11.1757 Afgerekend met meester Horstmans, van geleverd brood, rogge, bakloon. Akkoord voor nieuwbouw en dak was 880 gl. Reeds betaald: 700 gl. Hierin begrepen 25 stuk vlas die van Waes in Kinrooi betaalde aan

Horstmans. Item 31 gl. voor Merten Meys. 16 gl. 8 st. bij de wed. Nijssen. 12 gl. 1 oort bakloon en brood bij de groten halfen. Blijven nog enige daghuren te verrekenen. 23.12.1757 Aan Gilke van Horstmans 1 gl. 04.01.1758 Aan Gilke van Horstmans 2 gl. 10 st. 29.01.1758 Aan Horstmans voor spanjoletten(1), 93 gl. 16.05.1758 Aan Henri Hero, steenhouwer, Maastricht voor vensterramen. Rekening was 90 gl. Door onachtzaamheid van Hero moest de baron twee vrachten doen. Daarom maar 82 gl- 22.06.1758 Aan Horstmans ter voldoening 180 gl. Niet overeengekomen daghuren 20 gl. 30.06.1758 Vlas betaald in Kinrooi voor Horstmans 25 gl. 30.06.1758 Aan metselaars van Hoensbroek, 1 vat rogge ad 30 st. en geld, 2 gl. 08.07.1758 Aan metselaars van Hoensbroek, 3 gl. en 1 vat rogge a 32 st. 14.07.1758 Aan metselaars van Hoensbroek 10 gl- 30.07.1758 Aan metselaars van Hoensbroek, 1 vat rogge ad 35 st. 05.08.1758 Aan metselaars van Hoensbroek 4 gl. Opperknecht van metsers Hoensbroek 3 gl. 26.08.1758 Metselaars van Hoensbroek 6 gl. 18.10.1758 Aan Horstmans 200 gl.

Het houtwerk.

05.05.1755 Houtzagers van Hoensbroek, 48 gl. 11.05.1755 Houtzagers van Hoensbroek, 121 gl. 3 st. Houtzagers van Hoensbroek, 17 3/4 vat rogge, gevraagd 8.903 voet.


20.10.1755 Aan Meert de timmerman 8 gl. 23.12.1756 Marten Meys, timmerman54gl. Nog 6 gl. te goed. 14.05.1757 Marten Meys, timmerman 20gl. en4 vat rogge, 22 pond brood ad 2 gl. 4 vat rogge ad 2 gl- 16.07.1757 Marten Meys, timmerman 5 gl. ... 07.1757 Akkoord met François Berger, voor 12 vensterramen met levering van het hout ad 19 gl. per stuk. Voorschot 36 gl. 25.08.1757 Aan Merten Meys, timmerman l0 gl. 09.09.1757 Aan Meys, timmerman van Horst- mans 5 gl. 22.09.1757 Aan Merten Meys, timmerman 1 vat rogge ad 33 st. 01.10.1757 Aan Merten Meys, timmerman 15 gl. 22.10.1757 Aan Merten Meys, timmerman 12 gl. 08.11.1757 Aan François Berger, 13 gl. 17.11.1757 Aan Merten Meys, timmerman, 4 gl. 24.11.1757 Aan François Berger, 20 vat gerst, 3 vat boekweit ad 30 st., is 34 gl. 10 st., 2 vat rogge ad 37 st., is 3 gl. 14 st. 14.12.1757 Vlas voor Merten Meys, bij wed. Nijssen, 16 gl. 8 st. 14.12.1757 Aan Peter Moors, voor François Berger, 1 malder gerst ad 29 st., is 8 gl. 14 st. 28.04.1758 Aan François Berger, op rekening, 160 gl. 03.05.1758 Aan Coolen, Roermond, voor 150 voet eiken planken ad 15 oort per voet. Is 28 gl. 2 st. 08.07.1758 Aan François Berger. Deze Berger ontving nog 18 vat rogge ad 32 st. op 14.07.1758. En 32 gl., 88 gl., 80 gl., 60 gl., 5 kronen op respect. 7 aug., 12aug. 1758; 27 jan., 30 febr. (!) en 9 mei 1759. Gravin de l'Aigle, zuster van de overleden baron en bouwheer, betaalde aan Fr. Berger nog 210 gl. op 26 maart 1764.

Pleisteraars.

13.10.1757 Aan de pleisteraars, 2 1/2 vat rogge ad 35 st. 25.10.1757 Aan de pleisteraars, 2 1/2 vat rogge ad 36 st. 28.10.1757 Aan de meester-pleisteraar 60 gl. 05.11.1757 Aan de pleisteraars 3 1/2 vat rogge ad 37 st. 18.11.1757 Aan Joannes Fransen, meester- pleisteraar, Maastricht. Geleverd koren, bakloon: 16 gl. 9 st. Reeds gehad, 60 gl. Nu: 163 gl. 12 st.

18.11.1757 Aan dito Fransen, voor ‘t pleisteren van de toren, buiten het akkoord, 31 gl. 12 st.

Dakwerk.

22.10.1755 500 leien, 7 gl. 5 st. 02.01.1756 Piet, leiendekker, Thorn, 19 gl. 26.03.1757 Piet Canalie, leiendekker, Thorn, 20 gl. nog 10 gl. te goed. 31.07.1757 12.000 leien en 3.000(0) ? nagels. Voorschot 45 gl. 28.08.1757 Aan leiendekker (geheel werk: 148 gl.). Betaald 28 gl. 05.09.1757 Aan leiendekkers 92 gl. 5 vat rogge. 30.09.1757 Aan leiendekkers van Heerlen 28 gl. 13.12.1757 AanPhilipStals,314pondlood(l 15 gl.) Voorschot 34 gl. 14.01.1758 Aan Philip Stals, voorschot 40 gl. 14.07.1758 Aan Piet Canalie, leiendekker, 2 vat rogge ad 32 st. Is 3 gl. 4 st. 02.10.1758 Aan Philip Stals voor geleverd lood, 41 gl.

Gezamenlijke keuken.

Voor hun broodmaaltijden keerde baron van Waes rogge uit aan de gezamenlijke groep van vaklui: timmerlui, metsers en leiendekker. In ‘t totaal 29 vat aan seizoensprijzen, tussen 3 augustus en 5 oktober 1757.

Glaswerk.

02.09.175,7 Glasmaker Thorn, 6 gl. 10 st. 08.12.1757 Vensterglas 210 ruiten aan Scherpenzeel, 115 gl. 24.12.1757 Aan Bert Joosten, glasmaker 4 gl. 10.12.1757 Aan Bert Joosten, 1 malder rogge. 22.01.1758 Aan Bert Joosten, Thorn, 2 gl. 26.01.1758 Aan Bert Joosten, 10 gl. 04.02.1758 Aan Bert Joosten, 40 gl. Aan rogge en geld tot nu ontvangen 77 gl. 4 st. 04.07.1758 Aan Bert Joosten op rekening, 24 gl. Moet nog 40 gl. 16 st. hebben. Betaald op 22.07.1758. 22.02.1759 Aan Bert Joosten, 25 ruiten van zijn eigen glas, ingezet ad 3 st. Is 3 gl. 15 st. 12 pond stopverf ad 8 st. Is 4 gl. 4 daghuren ad 15 st. Is 3 gl. De baron betaalde deze 10 gl. 15 st. in meerdere schijven. Joosten verdiende nog circa 18 gl. met verven.


Op 19 augustus 1759, tien dagen voor de dodelijke aanslag, schreef baron van Waes, waarschijnlijk zijn laatst bewaarde tekst: "Opheden den 19 augustus 1759metBert Joosten van alles afgerekend tot dato dezes. En hem helemaal voldaan, op conditie nochtans dat zo wanneer de glazen die hij gemaakt heeft niet met de eersten dicht werden en de regen of sneeuw daardoor kwam te trekken, hij zich verbindt te allen tijde de zelve in goede staat te stellen. Welke conditie hij, Bert Joosten, is aannemende en ter oorkonde der waarheid ondertekent. Was getekend: Lambert Joosten."

Allerlei.

mei 1757 In de Spanjaard, Ophoven, vertering voor schipper en arbeiders van Horstman, 4 gl. 15 st. juni 1757 Aan schipper Willems, Maaseik. Voor 332 vat kalk a 6 1/2 st., 107 gl. Aan vracht Naamse steen, 112 gl. 10.09.1757 Aan schipper in Ophoven 30 vat kalk, 12 gl.

13.10.1757 Aan schipper Willems 24 vat rogge, 38 gl. 8 st. 28.04.1758 Aan schipper Willems, op rekening 200 gl. 16.05.1758 Aan Vester van Tongerlo, 8 1/2 mandje stopgoed 80 gl. 27.01.1759 Aan Willems, schipper, Maaseik, 98 gl. 100 vat kalk laten lessen (2), 7 gl.

Tijdens al deze werken liet baron Jan Philip de vijver rond het kasteel vegen. De Kessenicher arbeiders die de klus klaarden, verdienden er 31 gl. 10 st. aan. De baron bevolkte de vijver met 1.400 karpers en 230 maankarpers. Die haalde hij uit zijn vijvers bij Pinxten, in Haler-Hunsel. De gardenier Jozef Mons rondde alles af tot een sprookjesachtige omgeving. En toen ging de baron dood. (]) Spanjolet: (Fr .Espagnolette) = draairoede om een openslaand raam te sluiten (ook cspagnolet). (2) kalk lessen: kalk blussen (kalkoxyde tot metselkalk maken door toevoeging van water).

Bron: R.A.H. Kessenich-heerlijkheid, nr. 32.

ONZE DORPEN DOOR DE EEUWEN HEEN (VERVOLG) Twintigste eeuw. De algemene dienstplicht wordt ingevoerd nadat men vroeger moest “loten ” om al dan niet naar het leger te gaan. De "loterij "wordt in 1909 af geschaft. Ons land wordt betrokken in twee wereldoorlogen: 1914-1918 en 1940-1945. Kunststromingen: Art Nouveau (sedert 1893 Victor Horta) zorgt voor nieuwe gevelindelingen en Art Deco voor decoratieve effekten. Begin van de mijnbouw in Limburg in 1902. De volksdevotie van onze voorouders blijkt uit de oprichting van kapellen en veldkruisen. Sommige kapellen dienen later te wijken voor het toegenomen verkeer. Vele dorpelingen worden priester of zuster, in Geistingen spreekt men van "Heiligen "(.ze hebben dan ook een bisschop). Naar het einde van de eeuw zijn er bijna geen roepingen meer. Aan de grenzen in Kessenich en Molenbeersel komen douanekan- toren. In Kessenich komt er ook een rijkswachtbrigade. Aan de grens vestigen zich expediteurs. In de uiterwaarden van de Maas begint de ontgrinding die het Maaslandschap grondig aantast. Wij krijgen grote waterplassen. 1900 Opening tramlijn ("koffiemolen") Maaseik- Kessenich op 1/5. Herbouw Hoezerhof te Geistingen. 1901 Steenweg van Kessenich naar Kinrooi aangelegd, aansluitend op het vak Kinrooi-Bree uit 1872.

Aanleg van de Drietak. Oprichting fanfare Sint-Isidorus Molenbeersel. In Kessenich verschijnt een halfvastenblad "De Erwt". Oprichting fanfaregezelschap "Vreugd en Deugd" Geistingen.


1902 Opening douanekantoor aan de grens in Kessenich. Geistingen haalt zijn pas gewijde bisschop Martinus Rutten in, die de vernieuwde kerk consacreert. In Kessenich zijn er 2 melkerijen actief: St.Brigitta en St.Martinus. 1903 Oprichting dakpannenfabriek "De Maas" nabij de grens in Kessenich. St.Ambrosiusgilde der bijentelers opgericht in Geistingen. 1904 Inhuldiging van nieuwe kasseiweg Hoogstraat te Ophoven (huidige Maasstraat). 1905 Bouw Foskapel in Molenbeersel door Pieter Berens-Wevers (afbraak 1975) en bouw Makkenkruis in de Makkestraat. Restauratie kerkhofkapel Geistingen door Mgr. M.Rutten die er een grafkapel mag inrichten (hijzelf en kanunnik Hubert Rutten zijn er begraven). 1906 Inwijding nieuwe kerk van Ophoven onder pastoor Henricus Keunen, door Mgr.Martinus Rutten. Sint-Martinuskerk Kessenich wordt prachtig beschilderddoor atelier Bressers uit Gent. Kerkhof in Geistingen vergroot en ommuurd. 1907 K.B. 19/4 wijst Kessenich een gemeentezegel toe met afbeelding van Sint-Martinus. Geistingen doet pogingen om van Ophoven te scheiden (eerste poging in 1904). Oprichting van de Boerinnengilde in Kessenich. 1908 Oprichting Rijkswachtbrigade aan de Steenweg in Kessenich (Jean Hoeven was hier eerste brigadecommandant). 1909 Bouw merkwaardige kruiskapel (familieTruyen) in de Bomerstraat te Kinrooi. Toren van de St.Lambertuskerk Geistingen verhoogd (Gebr. Janssen, Neerpelt) en plaatsing van twee nieuwe klokken. 1910 Overlijden van de laatste baron WillemMichiels. Hij wordt begraven op de Berg. Ingebruikname tramlijn Maaseik-Weert. Het tolkantoor in het Dorp verhuist naar de grens. De Lourdeskapel wordt afgebroken en heropgericht.

Bouw van de Stoommelkerij Sint-Gerlacus, later Sint-Martinus (Henri Bierens was in 1947 reeds 25 jaar bestuurder). 1911 Overlijden schrijver-dichter Mathijs Ballings te Kinrooi. (°Hamont 1829). Eremissen in Ophoven: Jozef Cuypers en Pol Aechten. Vaststelling grensscheiding tussen de parochies Ophoven en Geistingen. 1912 Bouw St.Gilliskapel aan Severshof, Groot-beersel (afbraak 1970). 1913 De zusters vestigen zich in de kapelanij aan de Meierstraat in Kessenich. Oprichting stoommelkerij H.H.Harlindis en Relindis, Venlosesteenweg Geistingen. Er treden 206 leden toe: Kessenich 79, Geistingen 77, Aldeneik 29, Ven 11 en Ophoven 10. Op aandringen van minister Helleputte wordt een rijksweg door Geistingen naar de Maas aangelegd. Inhuldiging vaandel Katholieke Jonge Wacht Geistingen, geschonken door kanunnik Hubert Rutten. 1914 Uitbreken van de eerste wereldoorlog: Kruisheer E.H.Drost vermeldt heel wat bijzonderheden in zijn "oorlogskroniek". Op 4/8 dringen de Duitsers België binnen. Geistingen telt meer dan 40 soldaten- Mathieu Wetzels sneuvelt in W.Vlaanderen. Wet op de schoolplicht. Bouw huidige St. Antoniuskapel in de Rondstraat in vervanging van de vorige. 1915 Duitsers breken de tramlijn Maaseik-Kessenich op. Een "register der seizoensverloven" wordt ingevoerd in de scholen. Men krijgt verlof om te hooien, eikelen te rapen of te oogsten. 1916 Vanuit Maaseik worden meerdere inwoners van onze dorpen weggevoerd naar de Duitse kampen. Duitsers plaatsen electrische draad aan de grens. Mensen vinden er de dood. 1917 De Spaanse griep slaat toe (Ophoven verliest daardoor 24 inwoners, anders 8 overlijdens per jaar).


Levensgroot schilderij van Mgr.Rutten geschilderd door Karei Theunissen (700 fr.) en geplaatst in de pastorie van Geistingen. 1919 Bevrijdingsstoeten trekken door onze dorpen. Oprichting toneelkring "Kunst adelt" in Geistingen. Bouw Zorgvlietmolen Molenbeersel door God- fridus Truyen in vervanging van een zestien- kantige houten molen. 1920 Bouw van de huidige harmoniezaal in Geistingen. Herman Aengeveld bouwt de St.Antoniuskapel op de Raam. 1921 Inhuldiging oorlogsgedenkteken in Kinrooi voor Matthijs Moubax, Matthijs Renette en Jozef Smeets. 1922 Theodoor Sevens publiceert zijn geschiedenis van Kinrooi. 1923 Heroprichting van de Boerinnengilde in Kessenich en oprichting van de Boerinnengilde in Geistingen. Bouw Katholieke meisjesschool in Kessenich (bouwmeester Karel Gessler). Er komt een zusterklooster i n Geistingen (Aposte- linnen van Gent - in 1924 opende de bewaarschool). H.Hartbeeld staat sedert 1968 op het oud kerkhof. Jaartal herstelling Geistinger Moordkruis, Torenweg. 1919 ° Oprichting K.W.B. en van de volks-bibliotheek in Kessenich. Stichting congregatie van O.L. Vrouw. Start van een bewaarschool in Ophoven. 1925 Bouw aangenomen meisjesschool en van een kapel, Meierstraat te Kessenich. De zusters van het H.Hart van Maria vestigen zich hier. Bouw van de Daelkapel door de gebroeders Van Dael in de Hogerstraat te Molenbeersel. Oprichting volksbibliotheek van het Davidsfonds door pastoor Saesen in Kinrooi. Heroprichting schutterij Sint-Servatius (Raam). Stichting van de Boerinnenbond in Kinrooi. 1926 Dr.Jozef Nijssens (° 1/4/1872 - + 27/11/1949) Kessenich ontvangt een medaille van Koningin Wilhelmina wegens zijn moedig optreden bij de watersnood.

Vergroting kerk van Kinrooi (aannemers Hermans van Geistingen en Janssen uit Neerpelt: bijna 120.000,-fr). 1927 Vergroting melkerij met de oude gildezaal in Kinrooi (aannemers Janssen uit Neerpelt en Jacques Hermans uit Geistingen). Bouw nieuwe gildezaal (aannemer Louis Voets uit Aldeneik). Overlijden van Theodoor Sevens, bekende dichter, onderwijzer en archivaris te Kortrijk. Jaartal op het veldkruis nabij de Kruisstraat/ Breeërsteenweg (rond 1960 verplaatst naar de overkant van de weg). 1928 Oprichting van de Veebond en van de Bond voor Grote Gezinnen in Kinrooi. 1929 Overstroming van de Maas tot aan de kerkhofmuur in Kessenich. Uitbreidingswerken kerk Geistingen met zijbeuk en gedenkkapel Mgr.Rutten naar een ontwerp van Karel Gessler door Jaak Hermans (117.300,- fr). Bij Mathieu Royens-Aendekerk in Molenbeersel wordt er gebeugeld. Landelijke Huishoudschool toegevoegd aan het H.Graf in Kinrooi.

Monseigneur Kerkhofs.


Bouw Lourdesgrot te Geistingen op initiatief van Pastoor Overman (+1950: was 47 jaar pastoor in Geistingen). Frans Reyven bouwt de Huuskeskapel (O.L.- Vrouw van Smarten) Hubenstraat te Mo- lenbeersel. In Nederlands-Limburg zijn er reeds baggermolens aktief. Bij ons zullen ze later opduiken. 1930 Grote vieringen van het nationaal eeuwfeest (o.a. in Ophoven). Plaatsing borstbeeld mgr. Rutten (BrunoGerrits, Antwerpen, 25.500 fr.) en inwijding van de Lourdesgrot in Geistingen door Mgr.Kerkhofs. Gerard Verbeek laat de Leumolen op de Witbeek vergroten en plaatst een stoomtuig. H.Graf Kinrooi start met Middelbare landelijke huishoudschool. Oprichting van een Varkenskweekbond in Kinrooi. Het toneel "Voor taal en Kunst" floreert in Kessenich. 1931 Nieuw kerkorgel (prijs: 33.500 fr. Gebr. Slootmaekers uit Brussel) voor de Sint-Marti- nuskerk van Kinrooi. Oprichting Bond van het H.Hart in Geistingen (153 leden). 1932 Eeuweling Lambert Van de Winkel in Kessenich. Stichting van de Studentenbond "Harop" in Geistingen. 1933 Vergroting kerk van Molenbeersel. 1934 Heroprichting Bond van het Heilig Hart in Kessenich. Plaatsing van brandglasramen door Frans Crickx uit Jette (132.250 fr.) waaronder 2 "zouaven- ramen" in de kerk van Geistingen. Bouw van een "bunker" op het marktplein van Kinrooi (opgeruimd in 1961). 1935 Leopold Ignoul-Creemers vervangen het kruis op de Raamdijk (in 1890 opgericht door de familie Pipers). 1936 Nabij de maalderij Gielen in Geistingen vindt men 26 bronzen hulsbijlen (700 v.Ch.) In café "De Hei" bij M.Breukers-Baens in Molenbeersel wordt ook het beugelspel beoefend.

1937 Uitbreiding Rijkswachtgebouwen tot bureel en 8 woningen. Brouwerij Vinken te Geistingen, begonnen rond 1836, valt stil. Bouwjaar orgel Sint-Servatiuskerk Ophoven (K. Van de Loo, Leuven). 1938 Tramlijn Maaseik-Kessenich opgebroken. Eremis Willem Rutten (° Kessenich 25/06/1913 + 1/11/1992), later pastoor te Molenbeersel en bekend als "Wim van het Maasland". Catharina Bosmans, beter bekend als "Hezer Trienke" wordt 100 jaar . 1939 Voetbalploeg Hoger op Molenbeersel bij de KB VB opgenomen. 1940 Bruggen over de Lossing opgeblazen om de Duitsers in hun opmars te stuiten. Er komen noodbruggen en pas in 1964 worden 10 nieuwe bruggen gebouwd. Rijkswachter Gustaaf Melis neergeschoten in het Leu in Ophoven. 1942 Oprichting O.L.Vrouwkapel bij Knoops, Belestraat Kinrooi. 1943 Rechttrekking van de Aabeek. Uit de kerktoren van Geistingen worden de klokken weggehaald (24 en 25/9). Oprichting voetbalploeg Excelsior Ophoven- Geistingen. 1944 Jan Henkens, Hendrik Van Esser, Pieter Van Esser en Pieter Bosmans laffelijk neergeschoten door de Duitsers te Kinrooi. Later werd een gedachteniskruis opgericht aan de Basdonk. Wapenopslagplaats ontdekt in de villa "La Tourelle" in Ophoven-Leu. Gemeentehuis Molenbeersel in brand gestoken en inboedel met archief verbrand. Aan de watermolen in Ophoven vinden spelende kinderen een granaat die ontploft: Jaak Hilven en Albert Verbeek worden gedood. Herberg "Het Wit Paard" aan de Spaanjerd in Ophoven verwoest. Heropbouw 1946. In de bossen van Rotem worden 26 weerstanders naar de Heer gevoerd; 11 waaronder rijkswachter Gustaaf Béazar worden doodgeschoten door de Duitsers.


Aanvullende machten doen dienst bij de Rijkswacht om de grenzen te bewaken. 1946 Theo Brouns uit Kessenich te Hasselt terechtgesteld. Bouw van het Mariapark te Geistingen onder pastoor Overman (ingewijd op 22 april) Ivo Henckens bouwt veldkapel in de Nagelstraat te Ophoven. Start ruitersclub "Ons Vermaak" te Molenbeersel. Wielerclub Molenbeersel is bedrijvig op een wielerpiste (assepiste). Ook Ophoven heeft zulke piste gehad. 1947 Gedenkplaat voor Gustaaf Béazar onthuld aan de rijkswachtkazerne en inzegening H.Hart- beeld aan de Vredesboom in Kessenich (sedert 1965 tegenover de kerk). Albert Rutten wordt burgemeester en zal dit blijven tot aan de fusie. Vergroting kapel aan de Dikke Linde Ophoven (O.L.Vrouw van bijstand). J.Caris-Lenaerts bouwen Ruttenkapelke Weertersteenweg, Molenbeersel. Frans Pernot (° Aldeneik 13/09/1847) wordt als honderdjarige gevierd te Maaseik. Hij heeft gewoond langs de Steenweg te Geistingen. Stichting C.V.P.-Kinrooi. Fluit-en trommelkorps opgericht bij Schutterij Sint-Martinus Kessenich o.l.v. Lambert Ponsen (1959: eerste prijs wereldmuziekconcours te Bree). Oprichting vissersclub "Hoop en Geduld" Ophoven. 1949 Eerste grindwinning buiten de Maas in de uiterwaarden op de wijmenvelden van dokter JosNijssens. De unieke kasteeldreef van Borgitter verdwijnt (8 rijen met honderden eiken en beuken). Nieuw gemeentehuis van Molenbeersel ingehuldigd. Familie Hechtermans bouwt kapel inGrootbroek aan Woutershof. 1950 De paters Conventuelen kopen kasteel Borgitter aan. (Ze blijven tot in 1969). Heroprichting Schutterij Sint-Martinus Kinrooi. Restauratie Berbenkapel op het Dorpsplein te Kinrooi. In de Sint-Lambertuskerk van Geistingen komen

twee nieuwe klokken de tijdens de oorlog gestolen klokken vervangen. Omstreeks dit jaar begon de ontgrinding aan de Maas op industriële schaal. In Kessenich zijn de grintlagen 15 a 20 m. dik. Bij de landbouwtelling blijken er in Kessenich nog 93 paarden, 631 runderen, 874 varkens en 6188 stuks pluimvee. Van de 227 landbouwbedrijven zijn er slechts 93 beroepslandbouwers. Laatste mulder op Borgitter, Pierre Verheggen, stopt met de uitbating van de watermolen. Orgel Sint-Martinuskerk Kinrooi hersteld door Gebroeders Reyngaert, Geraardsbergen. 1951 Bouw van de Sint-Montfort-school in de Hees. 1952 Oprichting Schutterij Sint-Ambrosius Kinrooi (Bond "De Maasvallei"). Gemeentehuis Kinrooi verbouwd (aannemer Mathieu Craeghs). De bibliotheek komt op de bovenverdieping. 1953 Schenking van de "Berg" en Bergplaats aan de Kerkfabriek door de familie van Nispen tot Sevenaar. In Ophoven en Geistingen verschijnt" ‘t Bazuin- tje" (voor mensen van boven de zestig) in 1954 verder gezet en dan gestopt. Oprichting toneelvereniging "Hand in hand" Ophoven. Jean Verheyden, parachutist uit Ophoven, verongelukt in Korea. Duivenbond "De Tuimelaar Ophoven-Geistingen" opgericht. 1954 Bouw nieuwe meisjesschool in Molenbeersel. Henri Hoedemakers bouwt kapel O.L.Vrouw van Banneux over de Witbeek in Ophoven. Inhuldiging kapel O.L.Vrouw op de Raam. Bouw O.L.Vrouwkapellen: Broekhoek - Broekstraat/Belestraat en kapel op Hagendoren (Frans Heymans). 1955 Mgr. André Creemers (° Kinrooi 09/03/1907 + 23/09/1971) wordt tot bisschop gewijd te Diest. Aankomst kapelaan Segers bij pastoor Dirkx te Molenbeersel. De kapelaan zal voor de bouw van de parochiezaal zorgen. 1956 Gemeente Kessenich stemt een omslagbelasting op de kiezeluitbating.


3 x 100 te Kinrooi: parochiekerk - Lemmensmolen en Henri Meeuwissen vieren hun honderdste verjaardag. 1957 Jan Geerkens richt een heemkundig museum in. Er worden missiekruisen opgericht: Drietak en Congostraat in Geistingen. In de Groezenstraat te Molenbeersel wordt een O.L.Vrouwkapel opgericht. Oprichting N.V.Dragassa met exploitatiezetel in Kessenich (ontgrinding). 1958 Inhuldiging gedenksteen Theodoor Sevens aan zijn geboortehuis in Kinrooi. Afbraak St.Lambertuskapel (1881) op De Beider in Ophoven. 1959 Overlijden van Renier (Neer) Jegers, de wonderdokter uit Kessenich. Naardje Laveaux, bekende volksfiguur, overleden te Molenbeersel. Hij werd geboren op 23/03/ 1892). Restauratie muurschilderingen in de kerk van Kessenich (originele beschildering van de doopkapel verdwijnt). Keijersmolen en Zorgvlietmolen in Molenbeersel worden wettelijk beschermd. 1960 Pastoor Gustaaf Drees uit Kessenich wordt deken te Maaseik; Jan Janssen nieuwe pastoor. Afbraak Philomenakapel Maasstraat/Heerwegen St.Lambertuskapel, De Beider Ophoven. 1961 Afbraak van de windmolen "De Korenbloem" te Kessenich en ook de kapel van de Drie Gezusters in de nabijheid, wordt afgebroken. Bouw kapel Boerinnenbond bij hun 50-jarig bestaan, Veldstraat Kessenich. 1962 Afbraak van de bunker (oud fort) op het Dorpsplein in Kinrooi. 1963 Drie nieuwe klassen voor de meisjesschool in Ophoven. Jeugdhuis "Hagenhoven" Kinrooi vangt jeugdigen op (vanaf 1973 door opvoeders - 1978 inhuldiging verbouwing). Meisjeschiro "Were-di" Molenbeersel opgericht. 1964 Oprichting voetbalclub Blauwvoet V.V. (Vrij

Vooruit) Kessenich. Gemeente Molenbeersel koopt de Villa Pax (gebouwd door Alfred Wauters, burgemeester 1920- 1931). De zusters verlaten Geistingen. Het klooster wordt in 1968 afgebroken. Het H. Graf van Kinrooi krijgt er 8 nieuwe klaslokalen bij. Oprichting I.M.L. (Intercommunale Maatschappij voor Ruimtelijke Ordening in Limburg), welke in 1966 bevoegd wordt voor de grind-problematiek. 1965 Jacob Verbeek verongelukt in de Leumolen in Ophoven op 17 februari. 1966 Archeologisch onderzoek op "De Berg" door A.Claassen. Aanbesteding nieuw klooster voor de zusters van het H.Graf in Kinrooi. Oprichting Davidsfonds Kinrooi. Afbraak Kapel der Drie Gezusters (Bertilia- Eutropia-Genoveva) Veldstraat/ Molenwegske Kessenich. Gemeente Ophoven doet aanvraag voor klassering windmolen de Korenbloem: geweigerd (Later toch geklasseerd). 1968 Woutershof verkocht aan de VVKM (Meis- jesgidsen). In 1979 verkoop aan de Scouts. 1969 Oud Limburgs Schuttersfeest in Molenbeersel (Sint-Lambertus). Verplaatsing van veldkruis aan de grens te Molenbeersel naar Bokrijk (1880 - familie Giel- kens). Verschijnen boek Theo Brouns (1911-1946): "Dagboek van mijn gevangenisleven". Eerste "Ruttenfeest" in Geistingen. In 1973 brengt Mathieu Rutten "De Ruttenstam in het Maasland" uit. 1970 Kasteel Borgitter aangekocht door Peter Meuser die het restaureert; beschermd als monument met de omgeving door K.B. 18/04/1979. Melkerij van Kinrooi (laatste direkteur Leo Bierens) overgebracht naar Zonhoven.

Werner Smet


DE HEILIGE MISSIE Er zijn niet zoveel mensen meer die een Missie meegemaakt hebben. Daarom een kleine uitleg. Vroeger moesten de pastoors, op bevel van ‘t bisdom alle zeven jaren een Heilige Missie laten prediken. Dit werd gedaan door paters van een orde. Het waren altijd "geweldige " predikanten. Een Missie duurde zeven dagen en de parochianen waren zowat verplicht de Missie te volgen. Het waren ook dagen dat, moesten de mensen de paters geloven, geen enkel goed levend wezen in de parochie woonde. Maar... de zevende dag kwam de "zalving ", veel van wat op die zes dagen gezegd was geworden, werd veel lichter gemaakt. Op die dag gingen namelijk de paters zelf met de club rond en de mensen gaven veel, vooral diegenen die met een "ei" zaten. Voor de aanvang van de Missie ging de pastoor op bezoek bij die mensen waarvan hij wist, dat zij de Missie niet konden verdragen. Deze mensen werden dan ontlast om de Missie te volgen. In vele parochies was het ook traditie om alle drie jaar een herhaling of een nieuwe Missie uit te roepen. Zo was het vroeger. Na iedere Missie werden er ook gedachtenisprentjes verkocht. Van Mevr. Binjé- Vanlaer uit Molenbeersel kreeg ik zo een prentje van een Heilige Missie gehouden in 1901. Zulk een prentje kostte toen (in 1901) 75 centiemen).

Emmanuel Vandenbosch

58 Dao Raostj Gèt, jaargang 15 - nummer 2. 1996

DE "BEDENING" (i)

Het is gebeurd in de tijd dat Eerwaarde Heer Pastoor Overman nog met strenge hand regeerde over zijn vorstendom, de parochie Geistingen en het gehucht de Hei. Het moet even voorde laatste oorlog of in elk geval toch voor 1942 zijn geweest dat ze hem kwamen verwittigen dat de "aoje booi", Johannes Silkens in de Hei er zo erg aan toe was dat zijn familie, misschien op aanraden van mijnheer de dokter, graag zou willen dat mijnheer pastoor de zieke de laatste H.Sacramenten kwam toedienen, 's Morgens in alle vroegte spoedde mijnheer pastoor zich met het Allerheiligste, de koster met een flambouw (luchtlamp) en een beurs (kartonnen mapje met een paar lintjes waarin het kelkdoekje in opgeborgen werd) en een koorknaap (die me dit verhaal verteld heeft) met klingelende bel te voet richting Hei. Overal op hun doortocht, verwittigd door het geluid van de bel, kwamen de mensen in de open voordeur neerknielen uit eerbied of uit gewoonte, voor ons Heer die voorbij kwam. Er lag weer iemand op sterven. Het was die morgen gruwelijk koud en onderweg moesten de drie halt houden zodat mijnheer pastoor zijn verkleumde handen even kon warmen. Ondertussen moest de koster de kelk met het lichaam en het bloed van Jezus Christus, gewikkeld in de stola van de priester, vasthouden, want hij mocht die gewijde zaken zomaar niet met zijn blote handen aanraken. Toen ze de plaats van bestemming naderden zagen ze

Johannes Silkens samen met zijn vrouw Trieneke en enkele familieleden, geknield zitten voor hun woning, mijnheer pastoor en de koster (de koorknaap had nog geen stem in het kapittel) twijfelden of ze hier wel moesten zijn. Was het niet een huis verder waar ook een Silkens woonde ? Ze werden echter vlug uit hun droom geholpen door Johannes zelf, die hun wijfelen gezien had. "Komtj mer hiej, gai mot biej mich zeen", zei hij. Hoelang deze zieke na die geestelijke versterking nog geleefd heeft, weet ik niet. Hij verwisselde het tijdelijke met het eeuwige op 08/10/1942 in de gezegende ouderdom van 85 jaar. We zagen hem de laatste tijd van zijn leven 's zondags nog naar de kerk gaan, te voet. Meerdere malen moest hij tegen een boom wat staan uitrusten want het ging niet meer zo goed met zijn adem.

Uitspraak van Thieu Verstappen, "Ties van Frans''. Als Dr. Vanderzijleen paarmaal geweest is en als na de derde keer Pastoor Overman moet komen, dan kwam deze de zieke een coupon brengen enkele reis waar geen retour voor mogelijk is.

Thieu van Pitje.

"Bedening" - bediening— toedienen van de laatste H. sacramenten

Afbeelding: Beurs: 20 bij 20 cm.


40 JAAR GELEDEN 3 HONDERDJARIGEN IN KINROOI!

Op 27 augustus 1956 vierde de parochie Kinrooi haar 3 honderdjarigen: Hendrik Meeuwissen, de parochiekerk en de windmolen "Lemmensmolen". Kerk en molen werden immers in 1856 gebouwd. Dank zij het programmaboekje dat bewaard wordt in ons documentatiecentrum, vernemen wij wat meer over de viering, waarvan wij ook foto's hebben gevonden bij de familie Hubert Lemmens-Breukers.

Op de dag van de viering ging er tweemaal een stoet uit welke vertrok op het voetbalplein. Om 10 uur celebreerde E.H. H. Lemmens de H. Mis met gelegenheidssermoen van pater Willem Sangers. Jubilarissen, families en genodigden werden om 11.30 uur ontvangen op het gemeentehuis in aanwezigheid van de gouverneur van Limburg. Om 13.00 uur belandde de stoet in de feesttent waar nog wat toespraken werden gehouden. Na de avondoptocht verzorgde de fanfare een muzikaal optreden en het gemengd koor gaf zanguitvoeringen ten beste. Met volksdans sloot men deze dag af. Drie honderdjarigen vieren is echt een zeldzaamheid, al ging het hier niet om 3 personen. Dit jaar viert de Lemmensmolen het 140-jarig bestaan, met als gouden molenaar Hubert Lemmens (50 jaar maalder) tijdens de molenfeesten rond half juni.

Werner Smet.

Honderdjarig bestaan van de Lemmensmolen op 27 augustus 1956. Op de foto zien we Jan Lemmens en Lena Truyen met hun familie aan de versierde molen.


De honderdjarige Hendrik Meeuwissen, samen met zijn kleinzoon Z.E.P.Lemmens groeten de menigte vanuit hun koets.

Wat "Het Belang van Limburg" wist te vertellen over deze gebeurtenissen:

"Duurzaamheid is een kwestie van materiaal", zegt Z.E.H. Pastoor Domen van Kinrooi. En terecht ! De plaatselijke windmolen van Jan Lemmens-Truyen langs de Venlose baan werd honderd jaar dankzij z'n degelijke structuur. De neo-gothische kerk, die haar derde eeuwfeest viert, zal eveneens op stevig fundament en uit goede grondstoffen zijn op getrokken. Maar wat denkt de Herder van Kinrooi dan over Meeuwiske, een mens van vlees en been, die niet allen de windmolen in levensduur heeft geëvenaard, doch gisteren maandag tijdens de uitbundige viering van zijn twintigste lustrum nog met de stevige stap van een zestiger het Godshuis binnentrad en aan het altaar van de derde eeuwelinge neerknielde om de Heer te bedanken voor zoveel weldaden. Terecht mocht Z.E. Pater Sangers, kruisheer te Maaseik - volgens de oude verzen uit een huldedicht, dat in 1741 te Venlo, door Henricus Coster werd gedrukt- in een treffend gelegenheidssermoen getuigen:

"Den ouderdom, versierd met deugdenglans, Verdient terecht de groene lauwerkrans."


DE MAASEIKER MARKT IN DE ZEVENTIENDE EEUW

In 1955 verscheen een 130 bladzijden tellende brochure, uit een reeks, uitgegeven door de Limburgse Economische Raad. De titel van het werk: “De streek van Maaseik Het handelt over de stad als verzorgingscentrum op commercieel, administratief en op onderwijsgebied. Waar het over de markt gaat, leest men dat in mei 1954 een maandelijkse markt van start ging. Haar was een kort leven beschoren: reeds één jaar later werd ze opgeheven. In vroegere eeuwen moeten erop dat gebied wel betere tijden geweest zijn. In de 17de eeuw vaardigde het stadsbestuur een bevelschrift uit over de opstelling van de markt. Uit het document, dat hierna volgt, blijkt de diversiteit aan de aangeboden goederen. Onze voorouders uit Beersel, Kinrooi, Kessenich en Ophoven-Geistingen zullen er hun gading wel gevonden hebben. Wie vertrouwd is met de Maaseiker straat- en huisnamen kan bij de volgende tekst zelfs een kanttekening maken: een reconstructie van dit oude marktgebeuren.

Ordonnantie des merckts over alle greij nen cooren coopmanschappenwaerts waeren (1) van creme- rijen (2) beesten wije die dan gelegen sijn niet daer van uitgescheijden gestalt ellick tsijner bequaemer plaetsen gelijck hijer naer volght.

Inden eersten soo sal die vaert blijven een roede vander hepperstraeten totter bostraeten toe ende vander bostraetten totter eijckerstraetten sal oock die vaert blijven ende sijn een roede wijt ende vander hepperstraten totter eijckerstraeten oock een roede wijt.

Item die terwe gerst haver voor aen van de pellicaen oft den thooren over ende soo langhs den puth aff tot Marten Cleijnen zeeliger erff- genaemen huijs aen die bosstraet.

Item den boeckweijt ende speursaet (3) voorden huijse genaempt den swaen opt ander oort vander bostraeten op haer al de plaetse ende men vercoopt dennen voor den coren merckt.

Item den roggen merckt daer beneven op sijn al de plaetse tot aenden puth voor den spiegel.

Item den raepsaet ende lijnsaet op sij n alde plaetse tegen dat gewanthuijs.

Item erten wieken en boonen op haer alde plaetse beneven die reubstraet nae die bosstraet.

Item dat buijten wit ende rogge broot langhs die vaert vander bostraeten naeder eijekerstraten toe op een rije.

Item alle binnens broot sal staen aende vier hoofftstraeten.

Die mesmeeckers ende mesvercoopers inden inganek des gewanthuijs onder die en voor die raetcamer.

Item reuben appel peeren noten en al wat freut genoempt is omme den peroen vanden coren marekt toe ende der gene die dat merckt vaet heefft sal daer stellen een tonne van LXXX kannen ende een halff tonne van XL kannen om daer met reuben appel peeren nooten en desgelijcken goet te meten ende hij sal van die tonne ontfangen een hantvol voer sijnen loon.

Item den beesten merckt en schouff op die plaetse tusschen die eijckerstraet naden eijeken boom tot voorbij den put totten huijse genaempt den Arent ende dat reaal loopende van die bleumerstraeten naer die eijckerstraet.

Item die buijtens laecken van den eijekenboomoft dat reaal daer langhs loopende naer der eijekerstraten op een rije voor den beesten merckt met oock die glasecreemers.


Item die smede van beijde sijden van der vaert naer die bleumerstraet toe ende alle sleepwerck ende snijtwerck naest den smeeden naeder bleumerstraeten toe bovenwaerts.

Item alle ooffsboomen vleght doren en desgelijcken goet omme die kaeck die seyldreijders en saersemeeckers (4) en vercoopers daer beneven.

Item ketelbeeters (5) en desgelijcken goet achter die smeede langhs nae Corsten den Cremer seliger huijs.

Item die saltcarren (6) neest achter die ketelboeters alsoo op een rije nae den rooden hoet.

Item die cuijpers daer beneven naden rooden hoet voorscreven met een dobbel rijde benven de cuijpers naer Catrijn vanden eertwechs huijs.

Item die vijlen ende potten met een dobbel rijde beneven de cuijpers naer Catrijn vanden eertwechs huijs.

Item die corvers met haere manden neest volgende den vijlen creemers.

Item volgende die holt schotelen en lepelen en desgelijcken goet.

Item die clompen achter de vijlen en potten nae Catrijn vanden eertwechs huijs.

Item tegen Adam Roeloffs ende eerman emonts volgen die maer unne vercoopen met een rijde nae den hagendoren met oock die hant keese vercoopers.

Item dat stijffsel daer nae.

Item die suijvel eijer hoender merckt daer nae naeden hagendoren.

Item die vermelde ketelboeters saltcarren ende potvercoopers sullen allegaer blijven een roede vanden reaal.

Item alle cremers oft vetwarieers (7) sullen beginnen tegen den steijn der straet bij dat reaal tegen die potvercoopers met een dobbel rijde nae die eijckerstraet waertende hun baneken sullen lanek

sijn acht voet ende breijdt vierden halven (10) voet ende vanden saltmerck vijlenmerckt sal tusschen die cremer recht door blijven eenen ganek wijt ses voet omme daer door met eener kruijen karren te varen en gaen tot den leere ende schoenmerckt toe ende alle merekden op die sijde gelegen.

Item alle soeten heerinek ende visch sal staen binnen dat reaal tegen dat gewanthuijs over op sijn alde plaetse daer hij over de L en LX jaeren gestaen heeft.

Item alle vrachten harinek en die kuich vissen en gesouten freut bij alsoo dat daer ethelijck is sal staen over dat real op sijn alde plaetse bij den steen tegen die smede.

Item alle bereijt leeren rouvellen achter die vetvercoopers creemers voor dat hoofft van de schoenmeeckers.

Item die schoenmeeckers met een dobbel rijde naest dat leer ende alsoo langhs die waeckamer (8) naden doorganek vander bleumerstraten naar die bostraet.

Item een rijde penwaerts waeren achter die vetvercoopers sonder die vaert van der heppe- naertstraet naeder bostraten te beletten ofte den ganek vanden leermerekt nae die cuijpers nae Jen Trups huis ende voorts daer men die selve onder dat gewanthuijs sal connen accomoderen.

Item salt onder die scheepenen camer tusschen die twee posten open blijven ende aen beijde sijden penwaerts creemers staen omme door den gewanthuijse te mogen gaen.

Item die laecken vercoopers onder die jonge compagnie gaffel.

Item dat vlas onder dat gewant huijs bij de wolcaemer ofte waege.

Item uijt der kerekerstraeten onder dat gewanthuijs te gaen tusschen die twee stijlen voor en salt niemant setten oft staen.

Item naest den stijll int ingaen sullen die vleijschouwers staen nae die trappen ende naest


hun ende langhs die wolcamer een rijde penwaerts creemers ende hun baneken sullen lanek sijn ses voet.

Item lijne laecken vercoopers onder dat gewanthuijs ter sijden van die bleumerstraat achter dat midden vanden gewanthuijs ende daer ontrent buijten die sijde naest den merekt sal dat ghe- wanthuijs midden los blijven.

Item naast den lijnen merek, saersen en alle gemaeckt werek van wol en lapst(of?) mouwen etc.

Item naest hun sullen staen die buijten penwaerts creemers.

Item alle goetende waeren ende beesten vercopers sullen blijven staen een roede (9) van alle huijseren rontomme den merekt niet daer van uitgescheijden reserverende alle puncten des merekts te mogen verbeteren naer gelegentheijt.

Verklaringen.

Veel voetnota’ s onder een leesstukje kunnen een bedekte uiting zijn van de geleerdheid van de schrijver, die daarenboven de kennis van de lezer onderschat. Op het gevaar af ons daaraan te bezondigen, volgen hier enkele verklaringen, overgenomen uit naslagwerken. (1) Penwaerts waren = goedkope waren. Afgeleid van : waarde van een pennink. (2) Cremerij = waren uit de kleinhandel. (3) Speursaet = zaad van de spurrieplant. (4) Saersemeeckers = saerse= dekkleed, deken van lichtgekeperde stof. (5) Ketelbeeters = ketellapper of ketelsmid. (6) Saltcarren = karren met zoutvaten. (7) Vetwarieers = handelaar in vetstoffen. (8) Waeckamer = vertrek van de nachtwacht. (9) Een Maaseiken roede meet 4,6687 meter of 16 voeten, St.Lambertus maat. (10) Vierden half= een oude zegswijze voor: drie en een half. (11 )Dennen is hier een verbogen vorm van het betrekkelijk voornaamwoord "die". (12)Het oort is het uiteinde.

HET SLIJK DER AARDE

De betekenis hiervan kent wel licht iedereen. Ook iedereen wil het hebben, hoe meer, hoe liever. Men kan er slaaf van worden, zo erg, dat er grote zijn geweest die beweren slijk opgestookt te hebben, maar goed dat dit niemand gelooft. Het zal wel aan een jas blijven plakken zijn, slijk is kleverig. De bende van Nijvel moest ook slijk hebben, het schijnt dat die slijk naar koeiendrek stonk. Anderen hebben in het buitenland een opkamerke uit slijk gemetseld. Onze voorouders gebruikten voor hun hutten ook echte slijk gemengd met echte koeiendrek. Deze specie werd gemengd met hun zweet en als hun villa klaar was, dan waren ze echt content. Als nu de mensen één oog dicht doen en met het andere een beetje miemeren, dan kan de wereld nog mooi zijn.

Procureur Rubens zaliger heeft ook met slijk te maken gehad. Hij, als bestuurslid van een Watering, beval de beekvegers al het opgehoopte slijk in de draaien van een beek, volledig op de dijken te

werpen. Hij had wel een beetje gelijk, want die mannen waren met "sjopen" van nr.2 de slijk onder het water aan het verdunnen zodat die ook verdween. Maar bevelen moeten nageleefd. Toen Rubens de dag erop volgend met zijn auto naar het Mariahof meende te rijden, kon hij echter niet door. Die werklieden hadden zeer goed geluisterd: de weg lag vol met natte vieze troep. Mijnheer zijn auto kon er onmogelijk door. Verderop ging hij de werklieden om hulp vragen, maar kreeg er te horen dat het zijn eigen weg was, hij moest die 5 km. tot aan Wautersbrug maar achteruit rijden. De baas kwam, bemiddelde, en de weg kwam vrij. Dhr. Rubens kon door en is die mannen nog dikwijls gaan opzoeken, met...sigaren. Daar vond hij wat hij bij de rechtbank niet vond: gemoedelijkheid. Hij heeft nooit meer over slijk gesproken.

"Het slijk der aarde" is eveneens een roman geschreven door Zjaak Boonen uit Tongerlo-


Bree. Deze roman werd geschreven op waar gebeurde feiten en gaat over erfenissen. Een manneke met veel geld en een bazige vrouw die door iedereen "Oma" werd genoemd zijn de hoofdpersonages uit dit boek. Toen Dhr.Boonen zijn roman schreef moest hij rekening houden met de nog in leven zijnde familieleden.

Een paar anekdotes.

Als oma jarig was, werd ieder familielid in de avond uitgenodigd. Dat feest viel in de winter en ging door in een kamer van 12 m op 9 m. Stoken deed oma juist die dag niet. Zij zat tussen 2 tafels, goed in dekens gewikkeld, te luisteren naar de redevoeringen van haar familieleden. Die geen redevoering hield, kon er zeker van zijn niet deelachtig te zijn in haar testament. Ook de pachter en de huurder van twee kamers waren uitgenodigd. Op de linkertafel kwamen de geschenken die Oma’s goedkeuring niet hadden. Ieder familielid ij verde ieder j aar opnieuw dat hun cadeau niet op deze tafel terechtkwam. Ieder j aar opnieuw zaten zij 2 tot 3 uur te bibberen van de kou om toch maar in de gunst te komen van oma. In hun hart zullen zij ze wel naar de hel verwenst hebben!

Een persoon uit Molenbeersel, die pas gehuwd was en van oma kamers had gehuurd, heeft mij veel verteld, ook over dat beruchte verjaardagsfeest. Iedereen die pas gehuwd is heeft in de beginjaren weinig te missen. Maar Lei wilde niet onderdoen voor die anderen en "most pien lieje om veur die lelijke sjromp eine cado te kinne kaupen". Na het feest wilde oma, die Lei goed door had en aan haar kamerhuur dacht, toch een beetje van haar hart laten zien. Daarom gaf ze Lei gratis een big. En Lei sakkert verder: "Det waas ‘t leste oet ‘t nest en die fluit wist goot det die niet greujen". Daarom kreeg Lei dat varken. Het varken groeide tergend langzaam. Toen het groot genoeg was dat het gras kon eten ging Lei iedere morgen met de zeis "ein hampel meien" "mer iedere keer es ich het verken voerdje, waas oma auch dao en ederen daag zag ze: "Lei, det verken det greujt zeenderaugen !"" Het varken ging alle dagen achteruit en dat gesar werd Lei beu. Daarom maaide hij in vroege morgen rond 4 uur al gras, maar als hij het varken

voerde was oma ook van de partij. Hij was dit zo moe dat hij het varken doodde en zich snel onder de voeten maakte. Een geplaagd man zegt dikwijls iets waar hij niets van meent. Lei heeft "oma" niet gewurgd maar is de eerste, de beste nacht met zijn vrouwke ertussen uit gemuist, "met de stil trom nogwaal". Oma heeft nooit geweten waar naartoe. Gelukkig voor Lei die nog één maand huur moest betalen. "Mer die kriegt ze noeits! Die 2 maond det we dao gewoond hebbe zeen 10 jaor verkorting van mien léve," beweerde Lei. Schrijver Boonen besloot zijn roman met volgend gedicht:

R.I.P. Hier ligt iemand begraven die zoveel lui naar het gerecht deed draven. Hier ligt het vrekkige beest zonder hart noch geest.

Er is ooit een stoet geweest naar aanleiding van dit verhaal waarin vele borden werden gedragen. Hier volgen er een paar. De buidel van Geldjan, gedragen door iemand met een bult en gekromd onder de zware last. De kijvende pachters, plakkaten op vele ruggen die deden denken aan het hotel: "de platte borstel" ( =de woning van oma). Lei heeft toen wraak genomen. Hij en zijn kameraad trokken aan een knorrend varken, terwijl twee geleiders het beest vooruit zweepten.

Als Lei nog in leven was zou hij meer kunnen vertellen, toch meen ik genoeg te verstaan hebben gegeven, wat de titel van dit opstel betekent.

Vandenbosch Emmanuel.

Dao Raostj Gct, jaargang 15 - nummer 2. 1996 65

BOER JAN KNEEP DE KATJES IN HET DUISTER

Op Ons Heer Hemelvaartdag anno 1667 hadden de schutters van Ophoven hun jaarlijkse vogel- schieting gehouden. De vierendertig jarige Jan Hilwegen had zijn even oude, dronken dorpsgenoot Jan Smeets, van de schiethoorn naar diens huis gebracht. Hij legde Smeets te slapen. Hilwegen liep het erf op. Het was reeds donker. Bij de koestaldeur riep hij op Lijsbeth Driessens, de zesentwintigjarige vrouw van Jan Smeets. Op een vriendelijke wijze vroeg hij haar tot zijn vleselijke wil. Hilwegen zou er een kort werk van maken. "Kom ende ganck met mij in de bongaert ofte scheur," zei hij. "Het sal gheringh gedaen sijn". Lijsbeth weigerde. Ettelijke tijd later hadden Hilwegen's schapen de erven van Smeets vernield. Vrouw Hilwegen, nu eens Lijsbeth Cuenen, dan weer Lijsbeth Donx geheten, kwam ten huize Smeets om de schade in de haver te regelen. Ze konden echter niet accorderen. Jan Smeets trok naar Hilwegen om de onderhandelingen verder te zetten. Dat mannenoverleg leverde evenmin resultaat op. Toen stuurde Smeets zijn vrouw naar Hilwegen. Die moest de zaak afhandelen. Toen ze op Donx kwam trok vrouw Hilwegen met haar twee zonen het veld in. Ze gingen "krout" halen. "Ghij sult wel tesamen accorderen," zei vrouw Donx nog voor ze uitging. Toen zijn volk een eindweegs van huis was, deed Jan Hilwegen het onderste deurstuk dicht, zeggende: "Laet mich dich eens nayen. Daermede sall den schaede betaelt sijn". Lijsbeth Driessens weerde af. "Neen, betaeltghij mij mijnen schaede ende laet mij naer huys gaen". Daarop tastte Hilwegen Lijsbeth onder haar kleren. Tot boven de knieën. Met beide handen. Vrouw Smeets brak hem de handen open en liep uit het huis weg. Hilwegen had haar nooit tot echtbreuk kunnen brengen. Dat zou anders een afgrijselijke misdaad geweest zijn, die aan den lijve had moeten gestraft worden. Lijsbeth Driessens hing het één en ander aan het klokzeel. De praatjes kwamen scholtis Croll ter ore. Uit hoofde van zijn ambt deed die de twee betrokkenen dagen. Ze verschenen voor de volle justitie op 4 augustus 1667. Croll stelde partij tegen partij; de ene te bewijzen, de andere te

verdedigen. De schuldige zou gestraft worden. Jan Hilwegen had de hulp van advocaat Vroon- hoof. Lijsbeth Driessens kreeg in de loop van het proces de bijstand van meester Wynckens. Hilwegen zei van zijn opponente, dat hij haar liet voor diegene waarvoor haar de naburen laten; en allen die haar kennen. Vrouw Smeets suggereerde één en ander over Hilwegen, uit de tijd toen Hilwegen nog voor knecht woonde bij Griet Tambours. Daar zou knecht Jan, poes Griet reeds in het duister geknepen hebben. De scholtis schoot niet op met die verklaringen. Hij riep getuigen op. Ruth Siegers, de vijfenvijftigjarige gerechtsbode, had op Hemelvaartsdag 's avonds aan het huis van Smeets staan luistervinken. Hij hoorde alleen enige "mombelinge" op denhof. Toen de bode op straat kwam, stond plots Jan Hilwegen bij hem. Kwam die uit Smeetshuis of van Smeetshof? Siegers kon het niet zeggen. Hilwegen : Wije sijn die luyden uyt hennen spiritum. Bode: Wat doen se? Hilwegen: Jae, het haegelt ende dondert alsoe in dat huys dat men niet en wey t dat men loopen sall. Bode: Wye doet dat all? Hilwegen: Den man ende vrouwe. Bode: Jeder man troest sijn wijff. Nacht Jan. Hilwegen: Nacht Ruth. De zestigjarige Aret Smeets kwam tegen zijn goesting getuigen. Hij had vooraf duidelijk gemaakt dat hij van de hele zaak niets wist. Dat vrouw Hilwegen al oud en op jaren was en vrouw Smeets, hups en jong, dat wilde hij wel kwijt. Lijsbeth Schoonmaeckers, één- à tweeëntwintig jaren oud, had ooit iets gehoord van "entige vriasie". Meer niet. Dat de bode gezegd had: "lek raede dat elck heywaerts geyt ende troeste sijn wijff", werd door vele getuigen herhaald. De kinderen riepen dat zelfs op straat, zei de vijftigjarige Tryn op de Schey. Peter Sleven, tweeëndertig jaren oud, hield zich op de vlakte. "Ignorât", schreef de griffier achter de vragen die Sleven gesteld werden. Hij wist van niets. Biljen, de zestigjarige vrouw van bode Ruth Siegers, was nabuur van zowel de één als de


ander. Van haarzelf vertelde ze, in het Loye te wonen. Van handel en wandel was ze, gelijk andere "bourinnen dat sijn, met wercken ende slaeven". Biljen was eens naar de beek geweest, om water te halen. Nabij den uitlegger. Ze trof daar Lijsbeth Driessens. Die had ooit een gesprek gehad met Thonis Peskens, de bode van Geis- tingen. Lijsbeth vertelde hem dat ze over de tongen ging. Ze zou op Hemelvaartsdag met Jan Donx hebben liggen "hoerreyen". Tegen de bode had ze gezegd: "Soe ick een deut schaede hebben, soe sall ick seggen dat godt niet godt en is". De vierenveertigjarige getuige, Enken op de Hoeve, woonde in het Loye. Ze werkte en slaafde voor diegenen die haar diensten nodig hadden. Een dagloonster dus. Tijdens haar werk bij Jen Stox had ze Lijsbeth Driessens horen zeggen: "Hij

heeft het mich door eenen affront gedaen ende ick sall hem dit oock door eenen affront doen. Wye sij mich pijpen, soe sall ick hun dansen". Een vonnis in deze zaak is in de rolregisters van Ophoven niette vinden. Zelfs de zittingsverslagen niet. Wijst dit op enige discretie waarmee de zaak zou behandeld zijn? De zittingsverslagen werden wel door secretaris Rutten in een afzonderlijke bundel bij elkaar geschreven. Dat pakje is bewaard gebleven. Het wijst er op dat één der partijen in beroep is gegaan tegen de uitspraak van de Ophovense schepenrechtbank. Secretaris Rutten kreeg voor dit kopiëren tien gulden en enige stuivers. Zodat we mogen aannemen dat die aan de zaak het meeste genot beleefd heeft!

VAN EEN KALE KERMIS THUISKOMEN De straat die in Molenbeersel langs de kerk, oostwaarts loopt, heet de Smeetsstraat. Aan die straat liggen twee bekende boerderijen: Smeets en Tinjer. Tussen beiden -aan dezelfde kant van de weg- lag een huis van het lange-gevel-type. Daar woonde destijds Ties Jacobs. Het is de woning waar Tinus Vanhove later een zagerij begon. Jacobs was in het dorp beter gekend onder zijn alias-naam: Lover Ties. Die toenaam bracht hij mee van de Loverhof, waarvan hij vertrokken was om te rentenieren. Ties had wat moeite met het gaan. Woorden als "mindervalide" of "gehandicapt" lagen in die tijd nog niet zo in het algemeen taalgebruik. Toch trok Ties een kleine vergoeding uit een zogenaamd fonds. Elk kwartaal iets. Als de dag van de "cheque" er was, wachtte Ties de facteur op. Steevast vroeg hij dan of het geld "van de lamen" er al was. Er zij n er in die tijd meerderen geweest die uit dat fonds iets trokken. Enkelen daarvan dankten dat aan Pol Neven. Neven was een liberale politieker uit Tongeren. In het Maasland had hij heel wat aanhang. Neven ging de boer op. Hij liet zich daarbij vergezellen van een plaatselijke fiuguur. In Molenbeersel was dat van Pieter Van Ummissen. Een man uit de Jappenhoek. Van Ummissen was biggenhandelaarvan beroep. Bagge Pierke noemden de mensen hem. Pierke moet een vuil en vettig manneke geweest zijn.

Naar het schijnt. Zeker ter oorzake van zijn beroep? Over Pierkes politieke activiteit sprak de toenmalige pastoor hem aan. "Ik weet niet, dat ge uit niet schaamt, Pierke, om met zo ene man als Neven van deur tot deur te gaan !" Pierke antwoordde gevat: "En ik begrijp niet, mijnheer pastoor, dat die Neven zich niet schaamt om met mij rond te gaan !" Ties Jacobs had een goede oppas. Hij woonde in het grote huis met zijn zuster, een kinderloze weduwe. Bet, Lover Bet was een grote vrouw. In hun huis was het altijd kraaknet. Er stonden bloemen op de vensterbanken. Geraniums meestal. Bet had, met haar blozende kaken, iets minzaams over haar, dat deed denken aan begijntjes, beschreven door Felix Timmermans of pater Fleerackers. De Jacobsen hadden niet zulke grote familie. Zeker niet buiten de gemeente. In het Solt woonde een neef van Ties. Damiaens was zijn naam. Met hem onderhield Jacobs de familiale band. De Soltenaar kwam elk jaar naar Beersel kermis. Die valt steeds op de laatste zondag van augustus. Damiaens komst was een traditie geworden. Toch werd de neef telken jare verzocht. Dat deed Ties Jacobs per gele briefkaart. Op een "Carte postale - Postkaart". Ties stond met de kaart in de hand


de brievenbesteller op te wachten. Het meegeven van de briefwisseling was -zeker voor oudere mensen buiten de dorpskom- een algemeen gebruik. De bestellers hadden daarvoor zelfs een aparte plaats in hun tas. Een valiesgrote karton scheidde uit-te-reiken en mee-te-nemen brieven. Jacobs kaart voor Damiaens verdween achter de scheidingswand. Voor de besteller van dienst, Theodoor Janssen, was dat routinewerk. Met een draaibeweging vanuit de heup, bracht hij de zware tas, over de rechterzijde, van de rug naar de buik. Zonder ze met de handen te raken. Tegelijkertijd lichtte de linkerhand de klep en de rechterhand nam de correspondentie, voor de deur van de bestemmeling bereikt was. Door Janssen was door zijn beroep een bekendheid geworden in het dorp. Het noemen van zijn voornaam volstond om hem te identificeren. Er waren niet zoveel mensen bij wie dat kon ! "Doren" waren er bij de vleet: Koelen Door en Naardjes Door; Reujer Door en Truje Door; Kamer Door en Verver Door en meer anderen. Die hadden allen hun huisnaam nodig ter vereenzelviging. Wie het over "Door" had, zondermeer, die had het over Door Janssen. Tijdens zomerdagen als de deuren wijd openstonden -de boer in het veld, de boerin in de tuin- liep Door Janssen, voor binnen, achter buiten. Hij meldde zijn aanwezigheid met zo iets van: "Op de tafel. Ligt ze. De gazet". Vanaf zolder of vanuit kelder klonk er dan een luidgerekt "Jo". 's Zaterdags regelden de huismoeders van de Manestraat hun klokken naar het uurwerk van Door. Om 's zondags op tijd in de vroegmis te zijn. Die dag, terug op het kantoor, hing de nauwgezette besteller, Door Janssen, zijn tas aan de haak. Zijn tas, met de kaart van Jacobs. Die bleef zitten. Die dag. 's Anderendaags. Alle dagen, tot Beersel kermis toe. Toen ze te voorschijn kwam, was het te laat. Te laat voor de kaart en zeker te laat voor de kermis van Damiaens. Door Janssen was er het hart van in. Voorzichtig informeerde hij of iemand alsnog de Soltenaar op de kermis gezien had. In de kleine gemeenschap van toen zou dat gekund hebben! Het liefst had Door alles willen opbiechten aan Ties Jacobs. Maar op kantoor zat een jonge besteller die er anders over dacht. "Geef de kaart eens hier," zei die. De uitnodiging voor de kermis kreeg een plaatsje op de schoorsteen van het postkantoor. Daar bleef ze staan tot eind

oktober. Toen werd ze uit de vergetelheid gehaald, kreeg een dagstempel en ging de zak in voor verzending. Op zes november viert de parochie Molenbeersel het feest van haar patroonheilige S int-Leonardus. Dat gaat gepaard met de jaarlijkse kleine kermis. Daaraan had de jongste facteur gedacht toen hij, eind augustus de kaart op de schoorsteen had geplaatst. Door Janssen doorzag nu het opzet van het hele spel; hij kreeg er danig plezier in. 's Zondags -de post werd toen nog uitgereikt op die dag- hielden de Beerselse facteurs, de kermisgasten in de gaten. En inderdaad, Damiaens was op de afspraak. Er is 's maandags wat afgelachen op het kleine postkantoortje! Lover Ties en Bet zullen hun soep en patatten hebben moeten delen met de onverwachte Soltenaar. Die is wellicht toch niet van een heel kale kermis thuis gekomen, zoals we in de titel gesuggereerd hebben!

En de post? Die geeft haar geheimen niet gauw prijs.


Net wiej minse diej twiefele höbse ter ouch diej altied klage, jaomere en lemmeteere. Ze veule zich en zeen missjien net dao-door oetgestoëte door eederein. Het kan goodzeen det ze door hun neegatiefdinke, hanjele en spréeke altied den dèksel oppe naas kriege. Lemmeteere of lammeteere is ein dialekwoord det aafgeleidj is van het Latien: LAMENTO. Den tietel van mie veurjaorsgedichtje is den ouch:

Teevee

LAMENTOKE !

Woeróm ich neet... woeröm ? Des altied hetzelfdje !

Woeróm ich neet... en dieg angere...

Woeróm neet ? Diej... Diej meine... huh ! Zeen ze soms mie ?

Diej... diej... Verdoeme !

Woeröm ich neet ? Mer ‘t waas te dinke ! Ich... haaj ich ... bah !

In ons vorig nummer van Dao Raostj Gèt zijn we gestart met een nieuwe rubriek: "Weem kintj ze ?", waar oude en aktuele foto's worden af gedrukt. Het is de bedoeling dat onze leden ons helpen bij het vinden van de namen van de personen en/of eventueel de plaats en datum van het gebeuren en dit om het aanwezige foto-archief zo compleet mogelijk te maken. Zoals iedereen weet zijn foto 's zonder inhoud niet veel waard. Mogen we dan ook rekenen op uw kostbare vrije tijd ? Op de volgende pagina werden twee foto's af gedrukt, waarvan de onderste gemaakt is in het klooster van Overpelt, waar de B.J.B. op retraite ging.. Reakties zijn zeer welkom op het adres van ons documentatiecentrum.


Viering Fanfare "De Vriendenkring" Kessenich 16 maart. Op 2 maart behaalde men de titel van Nationaal Kampioen Fedekam-Vlaanderen in de Ere-afde- ling, in het Lemmensinstituut te Leuven (93,8 % der punten). Talrijke genodigden en sprekers wezen tijdens de receptie in de parochiezaal op de grote verdiensten van dirigent Laurens Hendrix, bestuur en muzikanten. Tot slot zongen de laureaten volgend lied.

De Vriendekring.

De Vriendekring is ós fóinfaar, al mië es hónderd joar. Veertj in Kèsing emesfiëst, den zeetj gè ós op stront. Met basse, bugels en trömpötte, veur Breidels, parochie j of de Sjotte. Allied stoan wè paraat, soms vreug mer ouch dek laat!

Want wè zeen de Vriendekring, eine kring van vrinj. Doa weurs-se met gehore, doa kum-se met aan dien inj. En goan wè op concours, den zeen wè neet te kloppe, mer ouch aan het buffet, doa kan ós nemès stoppel!

De Vriendekring zitj in het blood, de weurs- se tïoëts mië kwiet. Bès terbiej den is het good, zoëneet den höb-se spiet. Trouw volge wè ós diligente, op reize, concourse of concerte. Student of boer of klerk, te same zeen wè sterk!

Refrein 2x.

Onze gelukwensen, ook aan de nieuwe voorzitter Karel Haeldermans.

Lentevergadering Gouw Limburg - Kaulille 16 maart. Tijdens het statutaire gedeelte gaf gouwvoorzitter Rik Thomas (die bestuurslid blijft) de fakkel over aan Ferdi Geerts (Lommel). Kruisheer Roger Janssen gaf een voordracht over de Franse Revolutie. Welke vernieuwingen heeft Napoleon ons gebracht en wat is er nu al van verdwenen? Roger Janssen bracht geen droge geschiedenisles, maar een heldere kijk op de maatschappij van toen en nu. Heel boeiend! Mare Vandeputte, voorzitter Nationaal Boe- renkrijgcomité, gaf dan een uiteenzetting over de voorbereiding van de grote herdenking van 1998. Tot slot bezochten we de tentoonstelling "Van het Ancien Régime tot de vernieuwingen van de Franse Revolutie". De Heemkundige Kring "De Klaveren Heer" Kaulille, die 5 jaar bestaat, haalde eer van deze expo en van de puike organisatie van de lentevergadering.

Ons Heem 50 jaar ! Het driemaandelijks heemkundig tijdschrift "Ons Heem" bestaat 50 jaar. Dit wordt aangegeven op de omslag van jg. 50, nr. 1, 1996 met kalligrafie van Joris Olyslaegers. Het nummer heeft als thema "Aspekten van Brabant", waarin de studie van Henri Vannoppen, Smederijen in het kader van de Heemkunde in


Brabant (pag. 11 -30) onze aandacht kreeg. Zeker nu wij dit jaar "Kieke nao vreuger" organiseren in Molenbeersel met als titel "Om den Brode" (Beroepen in Molenbeersel).

Presentatie publikatie van "Echter Landj". Op 20 maart jl. werd het vijfde deel van "Echter Landj", heemkundige bijdragen over Echt en omgeving voorgesteld tijdens een receptie. Deze werd geopend door dhr. L.Hameleers, voorzitter van de kring.

Ontmoetingsdag van de Vlaamse Contactcommissie Monumentenzorg te Eisden op zaterdag, 23 maart. Thema .'Herbestemming, een uitdaging voor de verenigingen. In de monumentenzorg staan (her)gebruik en (her)bestemming volop in de actualiteit. Het volstaat immers niet een gebouw of site te beschermen en in stand te houden; hetzelfde dient te gebeuren met de betekenis van het monument. Dit kan alleen als er behalve aan het gebouw en zijn omgeving ook aandacht wordt besteed aan de functie. Dit is een actueel thema omdat steeds minder monumenten hun oorspronkelijke functie

vervullen. Vele kerken en kloosters, kastelen, forten, boerderijen, stations, fabrieken, enz. hebben de maatschappij waarin ze ontstonden overleefd. Te midden van stedelijke, landelijke of industriële sites wachten ze op een zinvolle invulling, die hun betekenis -de reden waarom ze worden bewaard - weer tot haar recht laat komen. Over die functie moet ernstig worden nagedacht en dat niet alleen, omdat niet elke brouwerij een biermuseum kan worden of elke kerk een concertzaal, maar vooral omdat de bestemming essentieel deel uitmaakt van de zorg voor het monument in relatie tot de sociale en ruimtelijke omgeving. De verenigingen hebben op dat vlak een belangrijke rol te vervullen.

Jaarvergadering op 25 maart 1996; Geschied-en Heemkundige kring "Het Land van Thorn". Na verloop van de agendapunten werd aansluitend een lezing gegeven, geïllustreerd met dia's door de heer Theo van der Linden met als onderwerp: "De wegen naar Santiago de Compostella". Diegene onder u die de "Kroetwès" lezen, hebben kennis kunnen nemen van het artikel over St.Jacobswegen in de regio. De legenden over St.Jacob zijn hierin op beknopte wijze weergegeven. Deze aangekondigde lezing ging over de wegen naar het heiligdom in noord-west Spanje.

Dag van de postzegel en boekje natuur. Propagandatentoonstelling op 30 en 31 maart 1996.

"De dag van de postzegel" is een hoogdag voor de postmolen !

Postzegels verzamelen was in mijn jeugdjaren namelijk een "gewone" liefhebberij, zoals er zovele andere waren. De Postmolen Molenbeersel heeft deze hobby in de loop der j aren verheven tot een kulturele en sociale aktiviteit die uitstraling vindt in hun ledenaantal, de maandelijkse ledenvergadering, het eigen tijdschrift, diverse tentoonstellingen die georganiseerd werden en door deelnames aan manifestaties van andere postzegelverenigingen. Op plaatselijk, provinciaal nationaal en internationaal niveau konden


leden van deze vereniging reeds hoge toppen scheren met hun prachtig opgebouwde verzamelingen. Op deze wijze kreeg dat papiertje, dat wij postzegel noemen, opeens een andere dimensie. In dit kader werd en wordt door "De Postmolen" nog steeds aan "volksontwikkeling" gedaan. Iedereen die kennis maakt met deze enthousiaste groep filatelisten, zal spoedig begrijpen dat postzegels verzamelen inderdaad is: kennis vergaren en de vrije tijd op een zinvolle wijze besteden. Als burgemeester ben ik uitermate verheugd dat deze vereniging aan de vooravond van de viering van hun 25-jarig bestaan, de voorverkoop van de "Dag van de Postzegel" in onze gemeente mag organiseren.

Woordje van de burgemeester.

Totaal Kultuur Kinrooi. Met muzikale klanken van "Gunsmoke" en een heldere presentatie door Joke Verbeek, startte op 26 april de kulturele avond "Totaal Kultuur Kinrooi" in de raadszaal van het gemeentehuis. Hubert van Eygen lichtte de ondertitel "een poging tot kruisbestuiving" toe. De talrijke aanwezigen genoten daarna van de voordracht van de winnende inzendingen voor de Junior Journalisten wedstrijd van het Davidsfonds, waarover voorzitter Peter Ressen uitleg gaf. Kultuurschepen Theo Henckens sprak dan over de Kultuur in Kinrooi en vond een centrale ontmoetingsplaats voor onze kunstenaars zeer waardevol. Hubert Van Eygen stelde vervolgens de poëziewedstrijd van Weirdo's voor. Winnares werd Nele Warson met "Sarajevo". Er waren speciale prijzen voor de deelnemers uit Kinrooi (winnaar Fons Schepers met "Feest"). De speciale uitgave in de reeks "Harten Vier" met als titel "UNITY" uitgegeven door onze kring werd voorgesteld door René Raets, die ook de aandacht trok op de tentoonstelling "Literatuur in Kinrooi". In dit onderdeel ging de aandacht naar 12 auteurs: Jan Mathijs Ballings - Mathieu Brouns

Jean Gaspard Close - Frans Keyers - Alfons Overman - Jan Nies - Netty Royakkers - Martinus Rutten - Theodoor Sevens - Donaat Snijders - Hubert Van Eygen en Maurice Volders. Ook de beeldende kunstenaars hadden fraaie tekeningen gemaakt om de poëzieteksten en opstellen te illustreren. Enkele hiervan werden opgenomen in onze brochure "UNITY".

E N G E L E N

Diep in de moeder van mijn lichaam draag ik jou

mijn eigen vlees en bloed wordt opnieuw geboren in de diepste duisternis

omhuld door een eindeloze oceaan ben jij mijn dierbaar kind ontstaan

met de kracht van een vulkaan ontsnapt jouw wezen aan het mijne.

jouw voetjes hebben deez aard nooit geraakt jouw handjes hebben haar nooit betast

de smaak van aards voedsel is jou onbekend mijn God, waarom moest ik jou verliezen

mijn onbegrip is groot en in het midden van de nacht

breng ik jou naar de holle boom haar wortels reiken tot ver

en in het diepste zwart der aarde haar takken reiken tot ver

naar het diepste blauw des hemels en in de holte van haar stam

daar verlaat ik jou.

een aards wezen ben je nooit geweest en plotseling besef ik

dat ik een engel heb gebaard.

Anja Massee

(Uit: Magistraal Marginaal 2)


Tekening door Carine Geubbelmans uit Kinrooi.

Inzegening en officiële ingebruikneming van de nieuwbouw van het Instituut Heilig Graf te Kinrooi. Op zaterdag, 11 mei werd een plechtige eucharistieviering gehouden, voorgegaan door Mgr. Paul Schreurs, bisschop van Hasselt. De kruisbeelden werden bij deze gelegenheid in de parochiekerk ingewijd. Vervolgens kon men in de nieuwe feestzaal de academische zitting bij wonen. Aansluitend werd er een openluchtshow voorgesteld met als titel: "Echo's uit het westen", waar 450 leerlingen aan deelnamen.

Namiddagbezoek aan Echt op zaterdag, 18 mei 1996. Na de leerrijke dia-lezing over de 13 woonkernen van Echt, de koffie en vlaai, vertrokken wij voor een rondwandeling door het centrum. Plaatselijke gidsen van de heemkundige kring gaven ons uitleg over de bezienswaardigheden: de Jodenstraat, het raadhuis, kasteel Verduynen, de grenspaal Gelre-Güllick,... Op het eind van de wandeling bezochten we de Sint-Landricuskerk en we klommen tot in de toren zodat we een blik konden werpen op de omgeving. Tot slot werden geschenken uitgewisseld bij een glaasje bier of frisdrank en de waard gaf ons zelfs een oude verpakkingsdoos van de échte Echter krakelingen mee. Een fijne namiddag, ons bezorgd door het bestuur van het "Echter Landj", waarvoor onze dank !


We melden U met droefheid het overlijden van :

Als ik dood ga, treur dan niet. Ik ben niet echt dood, moet je weten.

't Is slechts een lichaam dat ik achter liet, dood ben ik pas, als jij me bent vergeten.

-Dhr. Theo Henckens, echtgenoot van mevrouw Maria Cornelissen. Stichter en Erezaakvoerder van BVBA Brandstoffen Henckens. Hij werd geboren te Ophoven op 6 juni 1924 en overleed te Maaseik op 16 maart 1996.

-Dhr. Jan Nelis, echtgenoot van Jo Nelis-Klijn. Geboren op 25 januari 1929 en overleden te Bergeyck op 18 maart 1996.

-Dhr. Mathieu Borkelmans. Geboren te Maaseik op 11 november 1928 en overleden te Maaseik op 21 maart 1996. Hij was de broer van Jean en Martin Borkelmans, beide leden van de kring.

-Dhr. Thieu Steijvers, echtgenoot van Ne! Berben. Hij werd geboren te Baexem op 7 september 1913 en overleed te Bakel op 23 maart 1996. Na een Eucharistieviering in parochiekerk H. Lucia te Mierlo, werd hij te ruste gelegd op de begraafplaats aldaar op 27 maart 1996. Hij was de vader van ons lid Toos en Ben Van den Broecke-Steijvers uit Mierlo.

-Dhr. Pierre Naus (Nauske), echtgenoot van mevrouw Maria Coolen. Stichter van Meubelen Teleform NV en Meubelen Teletrends NV. Hij werd geboren op 9 oktober 1911 te Kessenich en overleed te Hasselt op 3 april 1996.

-Dhr. Jan Smeets, echtgenoot van mevrouw Helena Breukers. Geboren te Ophoven op 8 september 1914 en overleden te Maaseik op 4 april 1996.

B. Vermeulen

-Dhr. Mathieu Denier, weduwnaar van mevrouw Catharina Beliën (+ 1993). Hij werd geboren te Molenbeersel op 10 september 1909 en overleed aldaar op 20 april 1996.

-Mevr. Mathilde Purnot, weduwe van de heer Hein Henckens. Zij werd geboren te Aldeneik op 4 februari 1931 en overleed in huiselijke kring te Aldeneik op 5 mei 1996.

-Mevr. Fina Hendrix, weduwe van de heer Pierre Rosvelds. Zij werd geboren te Bocholt op 8 februari 1912 en overleden te Maaseik op 6 mei 1996. Zij was de schoonmoeder van Mevr. E.Beijnsberger-Brouns.

-Mevr. Philomena Silkens, weduwe van de heer Mathieu Gielen. Geboren op 24 juli 1921 te Ophoven en overleden in het ziekenhuis van Maaseik op 17 mei 1996.

Aan de families betuigen wij onze innige deelneming. Wij danken :

-Mevr. Boosten-Kwaspen voor het schenken van bidprentjes en doodsbrieven aan ons archief. –Wed. van de heer Tuur Wouters voor het schenken van oude O.L.S-feestgidsen voor onze heembibliotheek. -Dhr. Van Valkenburg, Breda voor het schenken van tal van oorlogsboeken e.a. -Fom. Gielen, Ophoven voor het schenken van het boek "Helden uit ons vaderland, 1931"


TIENEN ligt aan de Noordrand van Haspengouw, waarvan de leemgronden zich uitstrekken tot aan de Maasvallei. Gelegen op het grensgebied van Hageland en Haspengouw, is Tienen vooral gekend voor zijn suikerfabriek. De hele Haspengouwse suikerbietenoogst wordt hier verwerkt. Tienen kwam vooral tot ontwikkeling in de 11e eeuw, toen het deel uitmaakte van het graafschap Leuven. In de 13e eeuw kreeg Tienen stadsrechten. Door haar ligging aan de handelsroute van Vlaanderen naar het Rijnland zou Tienen al vlug uitgroeien tot een nijver stadje.

Dat Tienen een oude nederzetting is, bewijst een bezoek aan het stedelijk museum "Het TOREKE". Tot 1975 deed het gebouw dienst als gevangenis. In het mooi gerestaureerde gebouw kan men kijken naar: archeologische vondsten uit de streek, voorwerpen en documenten betreffende het ambachtelijke verleden van de stad, religieuze kunst, edelsmeedwerk. Eén van de topstukken is de eiken "Engelenpoort".

De ST.GERMANUSKERK overheerst de hele omgeving. Ze is opgetrokken in Romaans-gotische stijl. Maar toen in het midden van de 16e eeuw de westbouw werd verhoogd en voorzien van een centrale toren, werd de voorkeur gegeven aan de Renaissance-stijl. Het interieur kreeg de vorige eeuw een neo-gotische stempel opgedrukt.

Een tweede getuige van de welstand die Tienen in de Middeleeuwen kende, is de gotische kerk van O.L.V. TEN POEL. Deze tamelijk kleine kerk gaat schuil achter een monumentale westgevel die versierd is met drie portalen, elk rijkelijk voorzien van beeldhouwwerk. De kerk is Brabants-gotisch van stijl en dateert uit de 14e, 15e en 19e eeuw. Ze staat aan de Grote Markt, een ruim plein dat tot stand kwam in de 17e eeuw, na de drooglegging van een poel.

L A N D E N ) is gelegen aan de taalgrens tussen Vlaanderen en Wallonië. Sinds 1838 is het een belangrijk spoorwegknooppunt. Landen is de bakermat van de Karolingers met PEPIJN VAN LANDEN en zijn dochter St. Gertrudis. Pepijn zou in Landen geboren zijn. Hij was de stamvader van een hele Frankische hofmeierdynastie. Na zijn dood trokken zijn vrouw ITTA en zijn dochter Gertrudis zich terug in Nijvel, waar ze een klooster stichtten.

De eerste ST.GERTRUDISKERK in Landen dateert uit 1759 en werd op het einde van de 19e eeuw vergroot in neo-romaanse stijl. Ze bewaart een Romaans doopvont en een St. Gertrudisbeeld uit de 15e eeuw. Tijdens opgravingen werden in het Gitterdal (gitter = Getrudis) de grondvesten van een kerk blootgelegd, waarvan de eerste kern, met Merovingisch koor, teruggaat tot de 7e eeuw, de eeuw van Pepijn en Gertrudis.


Het provinciaal domein RUFFERDINGE is ondergebracht in een watermolen met bijgebouwen, waarvan de oudste vermelding dateert uit de 13e eeuw. Zijn huidig uitzicht kreeg de molen in de 19e eeuw. Behalve een molenmuseum is hier een

heemmuseum ondergebracht. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de opgravingen in het Gitterdal en naar de twee veldslagen bij Neerwinden in 1693 en 1793.

8.30 uur vertrek Kinrooi 9.30 uur aankomst Tienen 9.30 uur - 10.00 uur ontbijt, koffie met "tatepoum". 10.00 uur - 12.00 uur stadswandeling o.l.v. gediplomeerde gidsen met bezoek aan

museum "het Toreke", Grote Markt en O.L.V. Ten Poel-kerk. 12.00 uur - 12.30 uur broodmaaltijd in een gekend restaurant op de Grote Markt: drie

soorten brood, beleg - koffie naar believen.

12.30 uur - 13.30 uur vrije tijd. 13.30 uur vertrek naar Landen. 14.00 uur aankomst in Landen, domein Rufferdinge. 14.00 uur - 15.00 uur - video-voorstelling over Landen

- rondleiding in de gerestaureerde watermolen en heemkundig museum, archeologische site St.Gitter.

15.00 uur - 16.00 uur wandeling door Landen, begeleid door de gidsen van de heemkundige kring, met bezoek aan de St.Gertrudiskerk, de Pepijnbron en het stadhuis met het beeld van Pepijn van Landen

16.00 uur - 18.00 uur autocarrit door Landens Haspengouw met bezoek aan een Haspengouwse vierkanthoeve, 13e eeuwse St.Amanduskerkje te Wezeren.

18.30 uur aankomst restaurant "Aulnenhof", waar ons een verrassing wacht.

18.30 uur - 20.00 uur avondmaal met volgende menu: - aperitief van het huis - terrine van vis - varkensgebraad met groentenkrans en kroketten - chocomousse - koffie en gebak.

20.30 uur terugreis naar Kinrooi. 21.30 uur aankomst Kinrooi.

Deze zeer interessante reis, met tal van verrassingen, zoals altijd onder deskundige leiding van onze vaste gids Mariet Maessen, kunnen wij U aanbieden aan de uitzonderlijke prijs van 1.300,-fr of 70 fl. per persoon. In deze prijs zijn inbegrepen: ontbijt, middagmaal, avondmaal (excl.dranken) inkomgelden en gidsen, autocar en een uitgebreide documentatiemap. Mogen we El vriendelijk verzoeken om telefonisch contact op te nemen met het secretariaat indien U mee wenst te gaan op onze gekende jaarreis en dit voor 1 augustus 1996.


VERENIGING VOOR EKOLOGISCH LEEF -EN TEELTWIJZE VZW

DEELNAME AAN DE NATUURBEURS TE MOLENBEERSEL OP ZONDAG 18 AUGUSTUS 1996.

Op zondag 18 augustus 1996 organiseert VELT- KINROOI haar jaarlijkse NATUUR- & TUIN- & INFOBEURS en dit voor de 16de keer ! Velt- Kinrooi wil de bezoekers in de mogelijkheid stellen om kennis te maken met een gevarieerd aanbod van informatie en natuurvriendelijke producten . Ter gelegenheid van de 16de beurs zullen zij extra inspanningen doen om de talrijke bezoekers te verwennen. De standplaatsen zijn dit jaar verdeeld over: drie zalen, een fraaie buitenomgeving en een siertuin. Het doel van deze beurs is informatie verstrekken over en aanbod van biolo-

gisch geteelde produkten en het sensibiliseren van de bezoekers voor een gezonde leef-en woon- gewoonten, natuurvoeding- en dranken, gezonde kleding en schoeisel, mineralen en allerlei milieuvriendelijke produkten.. Verder is er een uitgebreide Veltkeuken met Velt- soep, biologische rauwkostsalades, boekweit- koek met spek, Veltvlaai enz...

Onze kring zal ook dit jaar een stand opzetten om met onze documentatie en publicaties naar buiten te treden.

OPEN MONUMENTENDAG OP ZONDAG. 8 SEPTEMBER 1996. De Open-Monumentendag staat dit jaar in het teken van "zorg en zin voor kleur". Onze kring zal die dag een molenwandeling uitwerken. Het vertrek is gepland aan Villa Pax tussen 13.30 uur en 15.00 uur. Een folder wordt U aangeboden bij het vertrek. De route kan zowel te voet of per fiets worden gevolgd, afstand 3,7 km. Men brengt een bezoek aan de Daelkapel, de Keyersmolen, de Sint-Leo- narduskerk en de Zorgvlietmolen met beugelbaan. Op deze zondag zal ons dokumentatiecentrum eveneens toegankelijk zijn voor bezoekers. We hopen vele sportievelingen te mogen begroeten !

25 JAAR FUSIEGEMEENTE ! De gemeente Kinrooi viert feest in september. Het is dan precies 25 jaar geleden dat Kessenich, Kinrooi, Molenbeersel en Ophoven-Geistingen verenigd werden in de fusiegemeente KINROOI. Op 14 en 15 september zijn er "Open-Deurdagen" op het gemeentehuis en technische dienst. Hierbij verzorgt onze kring een tentoonstelling in de raadszaal met als titel "KINROOI: 5 kerkdorpen-25 jaar fusiegemeente" Studiekring Heem-en Erfgoed vult deze expo aan met "oude kaarten" van onze grensdorpen. Op 20 september heeft om 17 uur een academische zitting plaats in de feesttent en op 21 september is er het "gemeentebal". Meer inlichtingen zullen verstrekt worden via de Gemeente-Info.


KIEKE NAO VREUGER "OM DEN BRODE"

20 jaar Geschied- en Heemkundige kring Kinrooi aan- gevuld met "Om den brode": beroepen in Molen- beersel.

Officiële opening: vrijdag, 1 november om 20 u. Expo: zaterdag, 2 november van 13 u. tot 21 u. zondag, 3 november van 13 u. tot 20 u.

Plaats: Parochiezaal van Molenbeersel Inkom: 50,-fr. Op deze "Kieke nao Vreuger" presenteren wij een dubbele tentoonstelling. Enerzijds over ons 20- jarig bestaan (overzicht van onze werking) en anderzijds een thematentoonstelling "Om den brode". Wat deden de mensen vroeger om hun brood te verdienen ? Wij hopen U tijdens de Allerheiligendagen te mogen verwelkomen. Eveneens willen we er U attent op maken dat er geen september -en decembernummer zal verschijnen dit jaar, maar in plaats daarvan een jubileumboek voor onze leden, hetgeen kan afgehaald worden op deze Kieke nao vreuger. Gelieve daarom deze data alvast te noteren in uw agenda !!!!

Gedenkboek Gouden molenaar Theo Keiiers 1945-1995.

In 1995 vierde Molenbeersel Theo Keijers als "gouden molenaar" tijdens de molenfeesten aldaar. Om één en ander blijvend te bewaren werd een gedenkboek samengesteld waarin wetenswaardigheden over de familie, de Keijersmolen en de viering werden opgenomen. Deze brochure (A-4 formaat) werd in zeer beperkte oplage aangemaakt en is nu uitgeput. Toch willen wij andere molenliefhebbers de gelegenheid geven om deze brochure, die mogelijk zal worden bijgedrukt, te bestellen. De intekenprijs bedraagt 350,-fr (+ 90,- fr verzendingskosten). Overschrijven kan op rekeningnummer van Studiekring "Ons Molenheem", Breeërsteenweg, 124 - 3640 Kinrooi : 000-0639509-85 met vermelding "gouden molenaar".

Onder. Theo Keijers met een pentekening waarop 36 molenspreuken uitgebeeld staan. Het werd hem overhandigd tijdens de viering van de 10de molenfeesten in 1993.


NIEUW ! NIEUW ! NIEUW ! NIEUW

Historische uitgave: "Dorpskwestie tussen Ophoven en Geistingen".

Senator Mathieu Rutten schreef een boek over de dorpsrivaliteit tussen Ophoven en Geistingen. De inwoners van Geistingen probeerden zich los te maken van Ophoven en dienden petitie in om een zelfstandige gemeente te worden. Het verdere relaas kan U binnenkort lezen in dit 220 tellend boek. Uiteraard komen nog andere onderwerpen aan bod. Hoe U dit boek kan bestellen, leest U in de losse bijlage in dit nummer van "Dao Raostj Gèt". Geïnteresseerden kunnen contact opnemen hetzij schriftelijk of telefonisch met Dhr. Mathieu Rutten, Rode Kruislaan, 39 te 3700 Tongeren. Tel. 012/23.29.22.

Basiscursus "Conservatie van boeken en papier".

Hogervermelde cursus blijkt enig in zijn soort in Limburg. Al wie bezig is met conservatie van historische bronnen weet erover mee te spreken. Hoe gaat men het best te werk om deze teksten adequaat te bewaren, hoe redt men alsnog bronnen die in het verleden het "slachtoffer" waren van weliswaar goedbedoelde maar uiteindelijk falikante conservatietechnieken ? Hoe kan men grove fouten voorkomen. De lessenreeks "Conservatie van boeken en papier" gaat door onder de bekwame leiding van Mevrouw Saskia Hendriks, die al heel wat praktische ervaring op dit gebied bezit. De klemtoon bij dit alles ligt trouwens op de praktijk zonder evenwel de theorie te verwaarlozen. De lessenreeks gaat door op volgende data: 6,13,20 en 27 januari 1997 en 3 en 17 februari 1997, telkens op maandag.

De lessen gaan door van 19.00 uur tot 22.00 uur. De kostprijs bedraagt 4200,-fr of 234 fl per persoon. Indien meer dan één lid van een vereniging aan de cursus wenst deel te nemen, betaalt men 3900,-fr of 217 fl per persoon. Mocht u vragen hebben over de inschrijvings- modaliteiten voor deze cursus aarzel dan niet om contact op te nemen met:

C.C. Achter Olmen Maaseik & Pater Sangerskring Maaseik p/a Jacques Dalemans Verantwoordelijke vormingswerk Van Eycklaan 72 3680 Maaseik Tel.: 089/56.57.04.

De cursisten ontvangen een syllabus bij deze cursus.

Kruisen - & kapellenroute.

In samenwerking met V.V.V.-infodienst Thorn werd een nieuwe kruisen & kapellenroute, lengte 45 km., beschreven van Thorn, Hunsel, Haler, Neeritter, Ittervoort, Tungelroy, Stramproy en Molenbeersel. Bij elk kruis of kapelletje wordt de lokatie en de straatnaam vermeld. De opsomming en beschrijving van de diverse kruisen en kapellen wordt afgewisseld met de routebeschrijving. Deze mooi uitgegeven route is verkrijgbaar bij het V.V.V.-kantoor te Thorn, Wijngaard, 14 6017 AG Thorn Tel.: 0031/475.56.27.61 tegen de prijs van 2,50 fl. Of via het V.V.V.-kantoor te Ophoven, Maasstraat Tel.: 56.47.36.


KANTOOR VAN AFGIFTE : 3640 KINROOI 2 ISSN 0774-000X · 2018. 12. 9. · Jaargang 15 nr. 2 15 juni...

Documents

Transcript of KANTOOR VAN AFGIFTE : 3640 KINROOI 2 ISSN 0774-000X · 2018. 12. 9. · Jaargang 15 nr. 2 15 juni...