Boerderij in Upignac, waar de vermaarde "paté de fois gras" (ganzeleverpastei) wordt vervaardigd.

Driemaandelijks Heemkundig tijdschrift

van de

Geschied- en Heemkundige

Kring Kinrooi

Jaargang 11 nr. 2 15 juni 1992

KANTOOR VAN AFGIFTE : 3640 KINROOI 2

ISSN 0774-000X

BESTUUR

Voorzitter René RAETS, Venlosestw. 368

56.50.84

Ondervoorzitter Gaby NIES, Oude Kerkstraat 36

70.15.20

Sekretaris Werner SMET, Breeërstw. 124

Penningmeester Louis BEIJNSBERGER,

Heitjesstraat 2

70.26.80

Bibliothecaris

Theo GIELEN, Breeërstw. 194

70.23.23

Leden Els REYNDERS, Maasstraat

14/1

56.46.19

Guillaume VANLOON

Zielderveld 20

70.30.44

Jef KW ASPEN, Breeërstw.

279/1

70.22.90

REDAKTIE

Donaat Snijders

Louis Beijnsberger

Wemer Smet

Martine Dryvers

RED AKTIE AD RES

Sekr./Dokumentatiecentrum

Weertersteenweg 419

3640 Kinrooi

Rek.nr. 735-2224992-91

Tel. 011/70.14.10

LAY-OUT

Martine Dryvers

Theo Gielen

DRUK

Publi Van Lee

Kinrooi

Verantwoordelijke uitgever

René Raets

Venlosesteenweg 368

3640 Kinrooi

WOORDJE VAN DE VOORZITTER

Tijdens een even indrukwekkende als sobere plechtigheid, werd ons medelid

kruisheer ROGER JANSSEN op zaterdag 4 april in de kapel van het H.

Kruiscollege te Maaseik tot priester gewijd. Najarenlang zoeken en ernstige

meditatie heeft Roger zijn weg gevonden: als priester zich in dienst stellen

van God en zijn medemensen. Zoals hij het zelf in zijn dankwoord zo mooi

uitdrukte : "vandaag is voor mij een nieuwe levensfase begonnen".

Op vrijdagavond 6 maart werd ons medelid JAN NIES tijdens een

poëzie-avond - met gedichten van hemzelf - geeërd bij het uitbrengen van

zijn eerste dichtbundel: "Hard fluweel".

Jan heeft het prozaïsche beroep van neuroloog, maar in zijn gedichten

bereikt hij ongekende poëtische hoogten. In zijn dichtbundel schrijft hij zijn

eigen emoties van zich af en laat ons deelnemen aan de gevoelens van een

kwetsbaar mens, die eveneens als wij zijn twijfels en grieven heeft, maar ons

toch de weg naar het Hogere wijst.

Ik vind het passend - als voorzitter van de Geschied- en Heemkundige Kring

- een speciaal woord te schrijven over deze twee opmerkelijke mede-leden,

uit onze eigen streek. Beiden hebben zich tot doel gesteld iets voor hun

medemensen te doen, hen cultureel en geestelijk te verheffen.

Wij mogen rustig besluiten met te zeggen dat zij behoren tot de hedendaagse

cultuurdragers van ons Maasland.

De Geschied- en Heemkundige Kring is fier hen tot zijn leden te mogen

rekenen.

René RAETS.

41

INHOUD

Woordje van de voorzitter. 41

Inhoudstafel. 42

Uit heden en verleden van Kinrooi.

- En na 280 jaar vonden zij het "Nelis" terug ! 43

- Eén en ander over den Heikantj (vervolg) 45

- Watermolen "Bij Meulder" in Molenbeersel. 46

- Een eeuw geleden ... Wat de pastoor van Geistingen noteerde voor het jaar 1892. 49

- De Geistinger koster die twintig jaar te vroeg geboren was.

- Het gebeurde meestal 's nachts, (vervolgverhaal) 50

- Uit het leven van Monseigneur Creemers (vervolg): Gevangenen van de Simba's. 52

- Een halve eeuw geleden ... 56

- Bloemlezing uit "Drost". 58

- De familie Le(e)naers van Ophoven. 60

Waat maag dèt in Godshïerenaam beteikene ?

- Woorden die onze woordenboeken niet kennen. 63

Uniek gomprojekt in Sint-Martinuskerk te Kessenich. 64

Uit de school van vroeger.

- Beulenwerk - Jan Van Mulders. 65

Oos Modeltaal

- "Ein aardbeeving ! 66

Uit onze ledenfamilie

- We melden het overlijden van :

* Dhr. Harrie Quix 67

* Mevr. Maria Baens

- Priesterwijding van E.H. Roger Janssen.

Kringwerking

Fotocollage "2 Bruggentocht" van 11/04/1992. 68

Vraag en antwoord

- 92/01 : Priester Segers J.M. 70

- 92/02 : Gedichten van Jean Close.

- 92/03 : Schilder "Windhausen".

- 92/04 : oudste bidprentje.

- 92/05 : oude nieuwjaarsbrief

- 92/06 : Zoutsmokkel.

We waren aanwezig te ... 71

Komende aktivteiten van onze kring.

- Onze zomeruitstap brengt ons dit jaar naar het Haspengouws platteland. 74

- Open monumentendag op 13 september 1992. 75

- 1902 - 1992 "90 jaar douane Kessenich". 76

42

EN NA 280 JAAR VONDEN ZIJ HET "NELIS" TERUG !

Als in 1709 Antonius SCHEYMANS huwt met Maria NEUS woont het bruidspaar op het "Nelis" in "Kinro". Zij konden

niet vermoeden dat 80 jaar later hun achterkleinzoon Antonius, geboren in 1759, in een proces verzeild geraakte met

Digna NELISSEN. Zij beticht hem ervan de toekomstige vader te zijn van haar nog ongeboren kind. Uit onderstaand

schema blijkt dat het oude gezegde "neef en nicht vrijt licht" ook hier misschien van toepassing was.

Het "Nelis" of "Paanhuis": Tekening van de hand van Frans Costens uit de Davidsfondskalender van Kinrooi van

1983.

43

Johannes NELIS Geb. 1667 (broers)

Leonardus NELIS Geb. 1673

X 1687 met Elis. VAN HOOF X

1701 met Johanna BILIENS.

Maria NELIS Geb. 1689 Petrus NELIS

Geb. 1712

X 1709 met Ant. SCHEYMANS

Godfried SCHEYMANS Geb. 1727 X

1735 met Catharina GIELEN Leonardus NELIS Geb.

1736

X 1751 met Johanna TEE UWEN

X 1768 met Mechtildis LEYEN

Johanna TEEUWEN

Mechtildis LEYEN

Antonius SCHEYMANS Geb. 1759 contra Digna

NELISSEN Geb. 1769

Weer 200 jaar later brengen Frans Nelis uit Apeldoorn

en Jan Nelis uit Bergeyk met hun echtgenotes een

bezoek aan het "Nelis". Na drie jaar onderzoek hebben

ze eindelijk de bakermat gevonden. Zij stammen af van

Leonardus NELIS, geboren in 1673. Diens zoon

Rutgeris, geboren in 1708, huwt in 1749 en woont dat in

Schooten, het huidige Haarlem- Noord.

Rutgeris heeft nu ruim 600 nakomelingen die verspreid

wonen of gewoond hebben over heel Nederland .Vader

Leonardus heeft een boerenbedrijf gehad in Ophoven.

Zou hij dit gekregen hebben via zijn echtgenote ?

In het openbare leven speelde hij een kleine rol als

burgemeester in 1711. Hij sterft vóór 1717 want zijn

echtgenote hertrouwt in 1717 met Lambertus STEY-

VERS. Ook via zoon Petrus, geboren in 1712, is er een

verbinding met de familie Steyvers.

Johannes STEYVERS

Petrus NELIS

X in 1728 met Catharina GIELEN (=lste huw.) Gehuwd

in 1735 met Catharina GIELEN (=2de huw.)

Jacques STEYVERS Geb. 1731 Leonardus NELIS

Geb. 1736 X in 1758 met Anna Opgeeneindt

Mechtildis

LEYEN

Jan STEYVERS Geb. 1760 Digna

NELISSEN Geb. 1769

X in 1788 met Cath. GOYENS X in 1797

met Jan BORGONS

Johannes STEYVERS Geb. 1796 X in 1829 Maria

BORGONS geb. 1799

Zouden beiden geweten hebben dat zij dezelfde

overgrootmoeder hadden ?

In het schema komt Digna NELISSEN weer voor. Met

aan elk hand een onecht kind, Johanna Mechtildis uit

1790 en Johanna Catharina uit 1796, treedt zij voor het

altaar met Borgons. In 1824 herhaalt zich deze

geschiedenis. Nu trouwt Johanna Mechtildis met een

broer van haar stiefvader,nl. Herman BORGONS.

Waarmede wel bewezen is dat Jan Borgons niet de

vader is van het eerste onecht kind.

Overigens is er in het conflict met Antonius

SCHEYMANS nooit een gerechterlijke uitspraak

gedaan. De familie Borgons zal nog wel eens

onderwerp van studie worden.

Van de familie Steyvers is een kwartierstaat

voorhanden, startend in 1630 en eindigend in Geleen in

1955. Overigens onthult deze kwartierstaat niet

waarom bij de geboorten van de kinderen van

Leonardus Nelis en Johanna Billiens telkenmale een

vertegenwoordiger van de familie Steyvers als peter of

meter optreedt. Zou die relatie verband houden met het

huwelijk van Dimphna Neelen en Christianus Steyvers

in 1671 ?

In 1644 verclaert Trineker NELIS, weduwe van Jan

Nelis der jonge, dat tussen haer vaeder Jan Nelis den

Alden zaliger ende Griet Poalmans zaliger seekren

erfcoop is geschiet van seeker stuck erve tot Kinroy

gelegen in de Syenhof.

En Helena NELIS, dochter van Rut NELIS zaliger geeft

in 1642 opdracht "twe royen platsen op de Schants tot

Kinderoy gelegen te transporteren ende op te dragen

aan Koert Sligten".

Bekende namen en plaatsen uit het verleden van

Kinrooi. Echter alleen het "Nelis" lijkt overgebleven

om als bewijs voor honderden naamgenoten in

Nederland te dienen dat er tussen hen en Kinrooi een

band is.

J.C. Nelis, Bergeijck.

44

Eén en ander over den Heikantj ...

Twee bejaarde mannekes hoorde ik eens in den vorm van een gezondheidstoast bij ‘t klinken hunner glazen zeggen:

"A vous, zag Vlecke". Het is buiten kijf dat er een Vlecken bestaan heeft, die , vóór hij ‘t drinkglas aan zijn mond

bracht, tot het gezelschap den korten toast "A vous!" richtte.

"Zwarte Sjang" (=Zwarte Jan), de bekende

ulevellenkoopman geraakte op de boerenkermis in een

hevig krakeel met zijn vrouw. Juist passeerde ik met een

eenvoudig boertje den kraam, bij welke gelegenheid het

manneke die de zoetsappige woorden van beiden ook

had opgevangen, mij leukweg de daar ter plaatse veel

gebruikte zinsspeling toevoegde: "Jè, jóng, zoa geit ‘t.

Blood trèkt, zag de boor, en hai pukdje zie wief!" (=Ja,

jongen, zoo gaat ‘t. Bloed trekt, zei de boer, en hij kuste

zijn wijf).

Verder gebruikt men hier algemeen de volgende

spreekwijzen en gezegden die elders misschien niet of

althans niet zozeer het burgerrecht hebben verkregen.

Vele uitdrukkingen in "den Heikantj" gebezigd, hangen

in nauw verband met, of beter gezegd zijn in ‘t dialekt

vertaald uit het Nederlands, deze willen wij liever niet

geven. Ze zouden te veel plaatsruimte wegnemen.

Hoofdzakelijk de meest eigenaardige in "den Heikantj"

geijkte, zullen we trachten op te zoeken.

1. Hai heet ein moei wie ein sjöp.

d.w.z. hij kan praten als Brugman

2. Mie wiefke is ei vroumes wie eine Kertuze.

d.w.z. Mijn vrouwtje is sterk, gehard, kan overal

tegen. Spottenderwijze ook gebezigd voor eene

groote, zware of dikke vrouw.

3. Hai is ter duvel te slum aaf.

d.w.z. hij is bij de hand, slim.

4. Dai kan vrète wie einen heimejjer.

d.w.z. hij kan bijzonder veel eten.

5. Hai of zie heurtj te peerike inne grondj neeste.

d.w.z. hij of zij is erg gierig, niet goed geefsch.

6. Hai wètj van toet of blaós.

d.w.z. Hij weet van toeten of blazen, weet er

niets van af.

7. Hai is zoa mager es broed, d.w.z. hij

is buitengewoon mager.

8. Hai lietj zich de kiès neet vanne bötterham

numme.

d.w.z. Hij laat zich zoo licht nog niet om den

tuin leiden.

9. Det is mich ein fötskóntj. d.w.z.

een luie slordige vrouw.

10. Hai is eine giftsjieter.

d.w.z. hij kan zich bijzonder kwaad maken of

hij is kort aangeknoopt.

Gérard Krekelberg

Neeritter.

45

Watermolen bij "Meulder" in Molenbeersel.

Hendrik JANSSEN vermeldde in zijn "Aanteekeningen over Molen-Beersel" (1938) enkele bijzonderheden over de

watermolen bij "Meulder", o.a. 23 april 1531: betwistingen tussen de molenaars van Uffelsen en Beersel worden door

een notariële uitspraak beslecht.

In de gichtregisters van Neeritter zijn er nog andere vermeldingen betreffende de watermolen van Molenbeersel te

vinden:

25 januari 1548.

Lenaert aen dye Moeien of Slichten, genoemd als

momber der kinderen van zijn zuster.

Daags na Beloken Pasen 1558.

Meuwen aen die Molen off Hamers ontvangt 1/2 bunder

gemeenten in de Horstvenne.

Op jaargeding na Driekoningen 1562.

Meuwen aen die Moeien leent aen zijn broer Koest

Hamers, 100 homse gulden h 6%.

7 mei 1575.

De kinderen van Meuwen aen die Moeien, met hun

omen-mombers Jan Slichten en Jacob Rutten, lenen 250

homse guldens a 6% aen Sieveren Slichten.

21 mei 1609.

Jan Symens, geconstitueerde van Mathis Symens en

Peter Hoens zijn schoonzoon, dragen over aen Guert

Symens van Biersel, zoon van Heyn Grefkens alias

"Inghen Hei", hun heel recht en gerechtigheid (de een

vanwege de tocht, de ander vanwege de propriëteit) van

moler, huis, hof, landerijen en weiden te Molenbeersel.

Daar waren uit gestorven, Jan Symens en Heel, zijn

vrouw. De uitkoop gebeurde voor 87 gulden brabants.

21 mei 1609.

Jan Symons, geconstitueerde van Symon Symons,

burger te Antwerpen, verkoopt aen Guert (= Godfried)

Symens zijn contingent, recht en gerechtigheid van de

molen, huis, hof, land en zand, voor 375 homse gulden,

an Symons belooft Guert schadeloos te houden, voor

hetgeen Jans broer, de jonge Jan Symons zou kunnen

pretenderen.

9 november 1626.

Jan aenghen Meulen koopt 53 roeden land è 29 stuiver

brabants per roede van Jaek Gheren alias "Inghen

Segge".

22 maart 1629.

Jan op den Heuvel alias "aen dy Muelen" koopt 106

roeden in de Zegge ü 35 stuiver brabants per roede.

28 maart 1643.

Thoenes aen die Moeien releveert en verkoopt zijn

ouders goed "aengen Broeck", Manestraat. Dit is

Broker - nu Kinrooi.

10 juli 1648.

Jan Simons verkoopt aan zijn broer Tijs Simons, zijn

1/6 deel van de watermolen in Molenbeersel. Prijs: 90

gulden.

4 juni 1699.

Jenne Cleynen, weduwe Jan Aengenmuelen van

Molenbeersel verkoopt aan haar zoon Jan

Aengenmuelen, vrecht land in de Zegstraat.

8 oktober 1699.

Jan Aengenmuelen koop zekere erven, land en wei,

gelegen in de "Hegge"

10 november 1701.

Thys Hoeven (Hoven) verkoopt aan de grondheren van

het domkapittel in Luik "het moeien" te Molenbeersel.

17 november 1712.

Genadige grondheren als tegenwoordige eigenaars der

molen, Convent van O.L. Vrouw, Maaseik, vorige

eigenaar (en molenaar ?)

46

47

48

Een eeuw geleden...

Wat de pastoor van Geistingen noteerde voor het jaar 1892.

Mgr. Rutten, groot-vicaris, heeft bij gelegenheid van zijn vijfentwintig jaar priesterschap het koor van de kerk met

fraaie muurschilderingen laten versieren. Het werk werd uitgevoerd door Muermans van Roermond.

(Dit is het opgeplakt schilderwerk dat onder pastoor Jan Aelbers is opgeruimd.)

Dit jaar hebben de inwoners van Geystingen een

verzoekschrift naar de regeering opgezonden op hunne

scheiding van Ophoven te bekomen en de inrichting

der parochie (hier is het dorp bedoeld) als

onafhankelijke gemeente.

De zaak zal eerst in het jaar 1893 uitgemaakt worden.

(Dit is bij de alleroudste mensen nog een bekend

verhaal...)

(Oud-senator Mathieu Rutten heeft er zich al mee

bezig gehouden en wij hopen dat ooit te publiceren. Er

is heel wat geschrijf en gewrijf aan te pas gekomen

vooraleer deze poging definitief mislukte..)

Den 12 december hebben de paters Redemptoristen

Deckers en De groot eene vernieuwing der Missie van

verleden jaar geopend. De oefeningen hebben tien

dagen geduurd en hebben even als verleden jaar de

heilzaamste vruchten voortgebracht.

De Geistinger koster die twintig jaar te vroeg geboren was ...

De jonge pastoor Overman schrijft met kennelijk

plezier in het parochieregister in 1905:

"Dezen zomer is de kerk verlicht met acetylene-gas

volgens een stelsel van den Eerw. Heer Delvoie Emile,

rector der Zusters Ursulinnen te Wuust-Herck (dat is

Herk de Stad). De gehele inrichting kost 400,- fr.

Toen de koster, een 76-jarige het licht zag, riep hij

verwonderd-begeesterd uit: "Ik ben twintig jaar te

vroeg op de wereld gekomen".

Sommigen menschen duchten wat gevaar, de vrouw

van den koster zeide tot haar man: "Jap, als meneer

pastoor het licht aansteekt moet ge maar ver genoeg van

hem af gaan staan".

"Jap (Jasper) Snijders was in zijn tijd een zeer bekende

dorpsfiguur).

49

Het gebeurde meestal s' nachts • • •

Smokkelkist NJ.73-02.

Weer nijdig geklop, nu tegen het vensterraam. Chêl en

Jef keken elkaar veelbetekenend aan. Onbewust

dachten beiden hetzelfde: "Dat is de Luitenant, dat is

een blad!" Pier de mulder stond op. "Wie mag dat nu

nog zijn ?" mompelde hij in zichzelf. Zo laat en in zulk

hels weer...

Weer werd er geklopt en Chêl meende dat hij ook

hoorde roepen. Allen luisterden. Ja, er werd wel

degelijk geroepen. Jef herkende de stem van "den

Engel", ‘t Is "den Engel", Chêl! Als door een veer

bewogen vloog Jef recht naar de deur en trok die open.

In de lichtvlek voor het deurgat stond "den Engel". Hij

zat nog op de fiets, met één voet op de grond." Allez,

mannen, rap!" De Hollanders zijn ons komen

verwittigen. Zij hebben op een auto geschoten die door

hun stopteken reed. De radiator moet kapot zijn en de

auto is ”‘t Beis" op gesukkeld. Haast u, we moeten gaan

zien. Chêl was intussen bijgekomen. "Goed, Engel, we

zijn zo daar. We zullen naar het kantoor komen.

Zonder dralen verdween "den Engel" weer in de

duisternis. Chêl en Jef schoten naar de kachel, grepen er

hun kapotjas en revolver en kropen zo haastig mogelijk

weer in hun jas. Zonder verdere uitleg of dank ging het

in looppas naar de "schop". Vlug op de fiets en naar het

kantoor der douanen. Zij hoorden niet eens meer hoe

Pier de mulder hen nog nariep: "Goede nacht, mannen

en veel succes !" Aan het kantoor had "den Engel" al

een mitraillette klaargelegd. Onderwijl deze door Chêl

werd vastgemaakt op de fiets, gaf "den Engel" verdere

uitleg. Het moest in de richting van "het Broek" zijn.

De mannen voelden de wind en de regen niet meer

terwijl zij in grote haast naar "het Broek" reden. Als

voorzorgsmaatregel waren de lichten op de fietsen

gedoofd. Aan de weilanden werden de rijwielen

achteloos neergeworpen en ging het verder in looppas.

Er werd niet gekeken naar het natte gras of de modder.

Al vlug had Chêl natte voeten, maar hij werd het niet

eens gewaar van de inspanning. Onder het lopen werd

afgesproken naar de grens te gaan zien of er sporen

zouden zijn. En inderdaad zij vonden sporen, en ook een

groete verse olievlek. Er was geen twijfel mogelijk, hier

was de buit gepasseerd.

"Hij kan niet ver hier vandaan zijn", fluisterde Jef. Want

aan die vlek te zien heeft hij ook nog zijn oliekarter

kapot. Zij hielden de lichtbronnen van hun

lampen zoveel mogelijk met de hand bedekt en volgden

dan het spoor. Aan het kruispunt wachtte hen een

ontgoocheling. Hier liep het spoor in de warboel van

door de boerenkarren gemaakte sporen dood. Zij

moesten willens nillens zoveel mogelijk licht maken.

Dat was evenwel te veel. Verderaf klonk opeens het

knerpend geluid van de starter van een auto. Dan het

moeilijk aanslaan van een motor. Eén ogenblik stonden

zij als van de hand Gods geslagen en deden als op

commando hun lampen uit. Het duurde maar een

lichtflits lang, dan begonnen zij een wilde renloop.

Chêl herinnerde zich veel later dat hij achter zich

gevloek hoorde.

Het was "den Engel" die in de gracht was gegleden. Jef

nam de leiding en ontstak zijn lamp. Nog sneller ging

het toen.

De anderen holden lijk opgejaagde dieren achter het

lichtspoor van Jef s lamp aan. Duidelijker en duidelijker

hoorden ze nu het weigerend brommen van de

50

motor. Plots scheurde een heldere lichtstreep ginds voor

hen in de donkere nacht. En daar zagen zij het, een auto

begon te rijden in de veldweg voor hen. Zij zagen het

aan het op en neer bewegen van de lichtbundels, hoe hij

door de kuilen letterlijk voortkroop lijk een

aangeschoten stuk wild. Ons trio stond stil,

ontmoedigd.

Ginds verdween de smokkelkist naar de grote weg toe.

Tenslotte verdween, ze tussen de huizen ginder ver.

Tegen de donkere regenwolken bleven nog even zijn

lichtstrepen, dan niets meer. Ver weg over Kessenich,

het wegsterven van de laatste flarden motorgeronk.

Toen eenzame stilte, die enkel nog gebroken werd door

de steeds aanhoudende wind. Onze mannen stonden

sprakeloos. "Den Engel" loste een geweldige

"Godver...", die weg galmde van uit de donkerte der

Meersen.

Maar onze Jef herwon als eerste zijn kalmte. "Kom aan

mannen, wij vinden hem wel. Zulke grote averij kan op

korte tijd niet hersteld worden. Kom, we gaan op zoek

!" Het water in de plassen pletste onder hun voeten. Zij

voelden het zweet op hun vel. De zware kapotjas werd

nu echt een belemmering. Hier en daar lieten ze hun

zaklampen aanflitsen deels om de weg te houden en

anderzijds om het achtergelaten oliespoor te kunnen

volgen. Het spoor van de wielen was maar vaag.

Slechts hier en daar was een duidelijke afdruk te

onderscheiden.

Alleen het vermoeden dat de auto niet ver kon zijn hield

de zenuwen van ons trio op zenith. Het wit-gele

lichtoog van de torenklok op de klok van Thom, zag

daar diep beneden naar het moeizaam gestrompel en

gewoel van onze mannen. De bomen en struiken

hoorden het gehijg van hun adem. Een uil wierp een

ijselijke kreet, die opgeslorpt werd door de wind, in het

nachtelijk duister.

Chêl, Jef en den Engel hadden alle moeite van de

wereld om op de been te blijven en te vorderen naar de

richting van de eerste huizen.

Uiterste inspanningen werden geleverd tegen de

natuurelementen, om een paar ogenblikken tijd te

kunnen winnen. Een paar seconden misschien, die

achteraf noodlottig konden zijn. In hun

onderbewustzijn voelden zij het aan, die auto kan niet

ver weg zijn, die moet ergens hersteld worden. Dat

moeten wij trachten te beletten. De smokkelaars zullen

de goederen misschien proberen over te laden of ergens

weg te bergen.

Vooraleer zulks kan gebeuren, moeten wij hebben

toegeslaan...

Wanneer Jef en Chêl later in gepeins of in vertelling de

gebeurtenissen van die nacht weer ophaalden, bleef

voor hen die strompeltocht door "het Broek" als een

mistige sfeer in hun geesten zweven.

Wat er juist gebeurde op die ogenblikken kon geen van

beiden nog juist vertellen. Het was zelfs zo, dat zij niet

eens hadden gevoeld dat het had opgehouden met

regenen. Zij zagen alleen maar de ontstellende ravage

van sporen welke deze nachtelijke tocht had

achtergelaten op hun kleding, slijk tot halverwege hun

lichaam...

Terug op de verharde weg, aan de eerste huizen van het

dorp, pletste bij iedere stap het water in hun schoenen.

Zij schonken er geen aandacht aan en namen weer hun

rijwielen op de plaats waar ze werden achtergelaten.

In het licht van de lantaarns zagen zij voor hen op het

wegdek, dwars door "koeienstront" en alles heen, twee

evenwijdige strepen. De wielsporen van de gevluchte

auto. Er was geen twijfel mogelijk, want hier en daar

zag men een heldere veelkleurige olievlek er tussen in.

Olievlekken op de nattigheid uiteengelopen als ka-

potgevallen eieren.

Onze mannen zagen nu niets anders meer. Zij zagen

alleen dit duidelijk spoor en bleven het volgen. Opeens

draaiden de twee handlijnen naar links. Automatisch

hield Jef halte. Hier was de wagen afgedraaid, dat kon

niet anders. Allen wisten dat dit de weg was naar een

boerenhof. Weer werden de rijwielen aan de kant gezet.

Langzaam slopen ze naar het erf toe. De bandensporen

verdwenen door het hek naar de schuurpoort toe. Men

zag duidelijk licht door de spleten van de dakpannen

schijnen. Jef hoorde ook gedempte stemmen en deed

met de hand even teken om stil te zijn. Hun harten

bonsden tot in hun keel. Behoedzaam slopen zij

naderbij. Chêl voorop, met de mitraillette in aanslag...

Aan de schuurpoort hielden zij in. Duidelijk zagen zij

nu, door de spleten van de oude poort, het licht naar

buiten priemen. Weer hoorden zij stemmen. Het was

gemompel en leek onverstaanbaar. Men kon echter drie

verschillende tonen onderscheiden. Dus waren er

minstens drie personen aanwezig.

Opeens tinkelde iets daar binnen: metaal op metaal. Dat

deed de maat overlopen. Met een sprong was "den

Engel" aan de poort en rukte eraan uit alle macht.

Binnen een wild gerammel aan een deur en een holder

de bolder geklauw. Slechts een onderdeel van een

seconde was er nog licht. In dat licht zagen de douaniers

de schokbreker van een auto glinsteren. Heel even

waren er achter in de schuur nog wat door elkaar

gelopen geluiden. Dan, stilte...

Chêl sprong binnen, in de schijn van Jef’s lamp de

mitraillette in aanslag.

(wordt vervolgd)

51

Uit het leven van ... Monseigneur CREEMERS

Gevangenen van de Simba's

Toen de Monseigneur in augustus van het jaar 1964 vertrok voor de laatste conciliezitting te Rome, kwamen kort erna

de Simba's (=opstandelingen die rebelleerden tegen het centrale gezag).

Ze maakten het tot een uitgeplunderd gebied met ontzaglijke materiële en morele schade.

31 missionarissen werden er gevangen genomen en na lange gijzelingen gedood.

Gevangen in Buta.

Op 19 december 1964 vertrekken de gijzelaars van

Bondo naar Buta.

Zij mogen alleen een deken en een hoofdkussen

meenemen. Vervolgens worden ze vlug naar de

vrachtwagen gejaagd onder het oog van gewapende

soldaten.

Bij valavond rijden ze Buta binnen na praktisch niets

gegeten te hebben. De zwarte bisschop van Buta en

kolonel Augustin wachten hen op. De eerste nacht

brengen de mannen door deels in het huis van de

Broeders Maristen en deels in het huis van de

Norbertijnen van Tongerlo, die enige weken tevoren

werden bevrijd.

De zusters vonden een onderkomen aan de overkant

van de weg in het klooster van de zusters van Berlaar.

Het nieuws over het oprukken van het nationale leger

onder leiding van blanke huurlingen in de richting

van Buta, brengt paniek onder de Simba's en een

gedrukte stemming over de gevangen missionarissen.

Hoe zal het aflopen ?

Mgr. Creemers tijdens de conciliezittingen in Rome.

52

Een vreselijke zondag in mei 1965

29 mei 1965 : daags vóór de executie

Het nationale leger rukt op en is op 131 km van Buta.

Rond 18.30 uur brengen dol geworden Simba's de

blanke zusters naar het missiehuis van de paters en

broeders, die reeds drie aan drie op de grond neerzitten,

beroofd van alle voorwerpen zoals brillen en horloges.

De ganse groep van blanken wordt opgeleid naar het

politiecommissariaat en opgesloten voor de nacht. Na

twee pijnlijke inspekties wordt rond middernacht de

zwarte bisschop binnengeleid onder beschuldiging "de

gijzelaars beschermd te hebben en aan het nationale

leger inlichtingen verstrekt te hebben langs een

radiopost".

Deze ontkent door de overste der paters en de bisschop

kan gaan.

De priesters geven allen de absolutie want ze

vermoeden het ergste.

's Morgens geeft kolonel Makondo vanuit Titulé

telefonisch bevel "alle mannelijke gijzelaars van Buta te

doden en de Zusters in de brousse te ontvoeren".

Even later zal een tweede telefonisch bevel aan de

Simba's luiden : "Verstopt U in de brousse met wapens

en munitie en wacht op mijn terugkeer uit Kaïro, waar

ik hulp ga zoeken".

Kolonel Makondo omringd door "onze"

missionarissen.

Er wordt getracht om de moord te verhinderen door

middel van de telefoon en verzoekschriften die per

vliegtuig boven Buta worden uitgestrooid.

Maar alles was vergeefse moeite !

In de voormiddag ontvingen alle gijzelaars te drinken.

Rond 10.00 uur vernemen de zwarte bisschop en de

inlandse zusters het doodsbevel door een Kongolese

majoor. Hun smeekbeden halen niets uit, maar maken

die rebel nog woester.

Rond 11.00 uur worden de Paters en Broeders

gescheiden van de blanke Zusters, vrouwen en

kinderen: deze worden in een ander lokaal opgesloten

om in de nacht ontvoerd te worden tot hun uiteindelijke

wonderbare bevrijding op 26 juni 1965.

Rond 16.00 uur komen Simba's met koorden en stokken

voorbij het lokaal van de Zusters en roepen "We gaan nu

met de Paters beginnen...".

Rond 17.00 uur is een Portugese vrouw getuige hoe de

bende Simba's tierend het politiebureel bestormt en de

missionarissen naar buiten drijft.

Deze zijn blootvoets, zonder toog en worden ruw

behandeld.

Een ziekenoppasser van het hospitaal zou later getuigen

hoe de missionarissen op de oever van de Rubi-rivier in

rijen worden opgesteld en onder luid getier met lansen,

knuppels en hakmessen werden vermoord.

Rond 18.30 uur trokken de Simba's weg en verstopten

zich in de brousse.

Van de lijken, waarover de wateren van de Rubi zich

ontfermden, werd er geen enkel teruggevonden.

Het nieuws schokte de beschaafde wereld. Het werd

geblokletterd in de kranten en door radio en televisie

wereldkundig gemaakt.

In België, Nederland en elders liepen de kerken vol

met gelovigen, die gingen bidden voor de slachtoffers

van Buta.

53

54

In 1967, nog vóórdat zijn bisdom van de rebellen

gezuiverd was, meende Monseigneur Creemers de

eerste te moeten zijn om terug te keren.

Deze reis moet voor hem, die zo moeilijk bloed en

tranen kon zien, een ontzettend offer geweest zijn. Dit

gebeuren heeft hem méér aangegrepen dan iemand kon

vermoeden: de teleurgang zien van wat eens een

bloeiend missiegebied was.

De stroom van terugkerende vluchtelingen, de

leeggeplunderde missieposten, de uitgebrande of

ingevallen dorpjes, de uitgeputte bevolking met totaal

gemis aan zowel geneeskundige als geestelijke hulp.

Men zou het als de vernietiging van zijn eens gekozen

ideaal kunnen zien.

Met veel weemoed in het hart, stil bij de plaats waar de

dierbare confraters vermoord werden.

Gedenksteen van de vermoorde paters in Zaïre.

Martine DRYVERS

(wordt vervolgd)

55

Een halve eeuw geleden • • •

Onder de titel "Herinnering aan een onaangenaam bezoek" verscheen al eens een Duitse tekst uit een soldatenblad

van 12 mei 1940. Tien mei was het begin van een allesbehalve kort en ... aangenaam bezoek, inderdaad.

De herinnering aan vier jaar oorlogsellende, groot en klein, is in menig opzicht nog gebleven bij de wat ouderen

onder ons. Ze kwamen "zomaar" over de Maas en door het O o binnengewandeld. Vonden bij ons geen Belgische

soldaten op hun pad: dat staat ook in de tekst en het is waar. Wel vernielingen en door ons leger opgeblazen bruggen,

aan de Spaanjerd, de twee op de Steenweg en zo verderop.

In diezelfde vroege morgen bleven Belgische soldaten dood in een Molenbeersels Fortje: daar komen wij nog eens

uitgebreider op terug.

In zijn werk "Ge höbtj den oorlog neet gewonne " heeft Thieu van Pitje onder andere ook Jan Dirkx aan het woord

gelaten met zijn belevenissen dicht bij dat Oo, bij zijn ouders huis: "Wij waren de Geistingenaren welke de eerste

Duitsers zagen (p. 15-17). Die waren wantrouwig toen, maar korrekt en zelfs bijna vriendelijk... Want zij waren toen

aan 't WINNEN".

Door datzelfde Oo en ruim vier jaar later wisten we ze weer aftrekken.

Niet zo vriendelijk meer, neen zeker niet, want toen waren ze zwaar op de terugtocht. We wilden U hierbij kort dat

"himmelhochjauchsend" bericht laten lezen van ene Horst Hohensee : Hochstimmung bei den Truppen enzovoorts.

Of Horst Hohensee in 1944 nog leefde weet ik niet: goede kans van niet intussen. Moest het toch zo zijn dan zal hij

waarschijnlijk niets meer te melden hebben gehad. Een sombere gedenkdag voor ons in ieder geval. Ook voor

"Ophorfen", wat de man wel niet goed lezen kon. Het was misschien ook een Oost-Pruis.

D.SNIJDERS.

56

U\

Bloemlezing uit Drost

De laatste jaren zijn steeds meer personen bezig met genealogische opzoekingen. Eén van de voornaamste bronnen

zijn de parochieregisters, vermits die bij gehouden werden vanaf einde 1500.

Maar, zoals iedere bezoeker reeds heeft kunnen vaststellen, en wat hier in het tijdschrift door voorbeelden gestaafd

werd, ging men nogal tamelijk slordig om met de schrijfwijze van sommige familienamen.

Omdat in vroegere jaren een identiteitskaart, reispas of trouwboekje nog niet in de mode waren, werden de

familienamen vooral op het gehoor neergeschreven. Welke veranderingen dat geeft kan men zien aan onder staande

families. (Let vooral op de schrijfwijze van zowel de mannelijke als vrouwelijke familienaam !)

58

Mogen we U er op attent maken dat de volledige reeks van het Drost-archief inmiddels gekopieerd en

ingebonden kan geraadpleegd worden in ons dokumentatiecentrum. Hierbij gaat onze welgemeende dank uit

naar de Kruisheren van Maaseik en naar onze erevoorzitter E.H. D. Snijders die ons dit kostbaar materiaal

bereidwillig hebben uitgeleend.

59

De familie Le(e)naers van Ophoven.

In Maaseik en omstreken treffen we verschillende schrijfwijzen aan voor de stam Le(e)naers o.a. Lenaerts, Leenders,

Lennarts, Lenerts en Linders.

Meestal betreft het een smedengeslacht waarvan de leden reeds eeuwen terug als hoefsmid gevestigd waren te

Maaseik. In archiefstukken van die stad uit 1659 staat te lezen: "Lenart Lenerts der Smeet aen d’Eyckerpoorte huis

binnen de stad moeshoff buiten de Eyckerpoorte gelegen".

In 1754 koopt "Lenart Lenaerts een huis in de Bleu-

merstraat genaamd "Den Bock naast de Valk."

In zoverre we hebben kunnen nagaan gebeurde het

tweemaal dat een lid van deze Leenaers-stam in

Ophoven terecht kwam om hier als hoefsmid zijn

boterham te verdienen. Een eerste maal in 1735 met

"Heyliger Leenaers" en een tweede maal rond 1900

met "Antoon (Toontje) Leenders". Deze laatste was

wel te Rotem geboren, maar zijn vader was afkomstig

van Maaseik. In deze bijdrage beperken we ons tot de

eerste Ophoven-tak Leenaers die leefde tijdens de

18de en de 19de eeuw.

Als stamvader noteren we de in 1709 te Maaseik

geboren "Helger Leenaers" die in 1735 het eerste van

zijn drie huwelijken in Ophoven afsloot. Hij woonde

in het "Roockhuijs", gelegen in de nabijheid van de

kerk.

Meteen willen we wijzen op de verschillende

schrijfwijzen van zijn voornaam: Helger, Heyliger,

Hilaire of Tossanus.

HEYLIGER LEENAERS.

Geboren te Maaseik op 31 oogst 1709 Overleden te

Ophoven op 14 december 1774.

Zoon van Leonard en van Elisabeth Anna

GARDENEERS.

Hij was driemaal gehuwd:

1. Op 20/02/1735 met Joanne PEETERS (Overleden

op 15/01/1738)

2. Op 06/04/1739 met Anna FASTRE:

9 kinderen werden uit dit huwelijk geboren, allen te

Ophoven:

1. Theodoor : geboren op 16/04/1740

2. Simon : geboren op 06/10/1741

3. Anna Gertrudis : geboren op 20/10/1743

4. Maria Elisabeth : geboren op 22/10/1745

5. Johanna Catharina : geboren op 18/09/1747

6. Theodoor : geboren op 13/03/1749

Hij huwde op 20/02/1770 met Joanna Op Mun

necom van Heel. Ze woonden in 1796 in het Leu en hij

was smid van beroep. Hij overleed op 27/02/1801 te

Ophoven.

7. Maria Elisabeth : geboren op 03/02/1751

8. Anna Mechtildis : geboren in 1754 Overle-

den op 08/11/1803

9. Leonardus : geboren op 05/09/1754. -

+ 07/12/1807.

Hij werkte sedert 1776 als smid te Thom. Uit zijn

eerste huwelijk met Maria GIELEN waren er drie

kinderen:

A. Marie-Anne LEENAERS: geboren te Thom,

huwde op 31-jarige leeftijd met Pieter-Mathijs

KLERKX, landbouwer te Ophoven. Ze overleed hier

op 25 augustus 1869.

B. Joannes Heyliger LEENAERS: geboren te

Thom op 08/04/1797. Hij was herbergier te Maaseik.

C. Jacobus LEENAERS: geboren te Thom op

06/03/1802 en overleden te Ophoven op 06/10/1814.

60

*

HET ROOCKHUYS TE OPHOVEN.

Op 2 september 1780, werd voor de Landscholtus Van der Meer en

Schepenen het Roockhuys door de familie Leneerts en consoor- ten

publiek verkocht, hetwelk gelegen was nabij het kerkhof van Ophoven: Seeker huijs genaemt het roockhuys met aen hangh dier gelegen binnen den Dorp

Ophoven reigntende gemeijn straet ten eenre sijde en de Erffgn. van Jaspar Gielen Zalr.

moeshoff en bongaert ter andere sijden, uitschietende op den kerekhoff belast Jaerlix aen

deese pastorije van Ophoven mei een vaet Roggen en eenen Stuijver cens Erfpachte

Item in de laetbanek van WickRoede Jaerlix 2 honders en drij ortiens cens

Item in de laatbanck van Odenhoven 2 capuijnen. 2 alde grooten met opheldinghe van

ieder groot in toto 42 Roeden.

,Het Roockhuijs werd door de meestbiedende, Wilhelmus Gielen,

aangekocht. Dezelfde verkopers verkochten op gezegde datum ook nog een

stuck acker landts aen het Dorp gelegen aen de veldstraet Reign de Erffgn. van Joes

Reijnders zalr. ter eenre en Dierick Gielen ter andere sijden, uijtschietende op de voorss.

siraet groot in maete 176 %

Roeden. • ■

Dit land werd aangekocht door den medescheepen Martinus Ruiten

present en accepteerende. Het werd verkocht aan twee en viertigh

stuijvers ad ieder cleen Roede (get.j Marten Rutten en voor de aankoop

van het Roockhuijs tekende Jaspar Gielen (17).

61

1. Op 03/07/1761 met Joanna ERLINGS Overleden te

Ophoven op 02/02/1797.

Uit dit huwelijk waren drie kinderen:

1. Willem : geboren op 28/04/1762. Hij huwde op

03/07/1787 met Anna BONGAERTS (+ Ophoven

1797). Willem overleed te Ophoven op 04/02/1830.

2. Jacob : geboren op 29/07/1764. Hij huwde op

03/05/1807 met Gertrudis SMEULENERS, weduwe

van Henri KLERX. Jacob overleed op 30/04/1821.

3. Antoon : geboren op 25/10/1768 en overleden op

15/05/1778.

HEYLIGER LEENAERS.

Geboren te Ophoven op 14/12/1788 als zoon van

Willem en Anna BONGAERTS.

Hij was tweemaal gehuwd. Een eerste huwelijk ging hij

aan met Ida MUSERS en een tweede met Johanna

HENNEN.

Als schoenmaker en landbouwer woonde Heyliger aan

de Leustraat nr.l, genaamd "Bij Heyliger".

Hij overleed te Ophoven op 09/03/1858.

Eerste huwelijk met Ida MUSERS op 4/10/1819.

Zij werd geboren te Vlodrop (NI.) op 05/05/1795 en

overleed op 30/08/1822.

Twee kinderen werden geboren uit dit huwelijk:

1. Willem LEENAERS (LEENDERS):

Geboren te Ophoven op 14/09/1820 en overleden op

04/03/1880. Hij was gehuwd met Lucia FLIPKENS op

15/01/1853.

Zij werd geboren te Neeritter op 12/08/1828 en

overleed te Ophoven op 06/03/1895.

Van de acht kinderen werden de oudste geboren te

Wurfeld en de jongste drie te Ophoven op "Wijnen-

hof’.

In 1854 pachtte Willem Leenaerts- Flipkens deze hoeve

"Wienenhof van Dahmen Hubert, notaris te Solingen en

van Briers Karl, rentenier te Geilenkirchen voor de prijs

van 500,-fr. boven de last (60,- fr.) Het geheel was toen

31 ha. 92 a. en 80 ca. groot. In 1864 kochten de pachters

deze hoeve van Anna Briers en van Hubert Dahme.

Uit de koopakte: "Een pachthof gelegen Ophoven,

benaamd "Wijnenhof', bestaande in huizingen, schuur,

stallingen, huis, wei en bouwland, schaepsweide,

bosschen, heide en moeras 26 heet. 57 are en 30 ca. en

88 are 53 ca. uit een perceel bosch genaamd

"Wijnenbroek”, groot in het geheel 3 heet. Aan Willem

Leenders, pachter, wonende te Wurfeld voor 13.700.-fr.

2. Elisabeth LEENAERS (LEENDERS):

Geboren te Ophoven op 08/03/1822. Zij huwde op

17/06/1848 met Hendrik VANDEWIEL, metselaar van

beroep. Geboren te Baexem (NI.) op 24/05/1819. In

1852 overleed hun tweede kind, de één jarige Thomas

in huis nr.50 in de Leuerstraat. De geboorte van hun

zesde kind Guillaume op 02/10/1858 was de laatste

familiale gebeurtenis te Ophoven die we hebben

kunnen achterhalen.

Het gezin VANDEWIEL is in de tweede helft van de

19de eeuw uitgeweken naar de Verenigde Staten van

Amerika.

Tweede huwelijk met Johanna HENNEN op 30/09/

1826.

Johanna werd geboren te Ophoven op 07/12/1792 en

overleed op 22/11/1863. Uit dit huwelijk waren er drie kinderen:

1. Gerard LEENAERS:

Geboren op 01/06/1828 en overleden op 24/05/ 1899

te Ophoven. Hij was ongehuwd. In 1895 gepensioneerd

als afdelingsoverste bij het Provinciaal Bestuur.

2. Gertrudis LEENAERS:

Geboren op 12/11/1830 en gehuwd met Andries

LIBOIS, een bakker uit Stevensweert.

3. Maria LEENAERS :

Geboren te Ophoven op 10/04/1835. Huwde met Jan

DIRKX uit Ohé en Laak en ze bleven wonen op de

ouderlijke boerderij.

Jan Poukens

Houthalen. (wordt vervolgd)

62

Ik heb wat woorden bijeengezocht die onze grote woordenboeken NIET kennen of toch nog niet opgenomen hebben.

En wil ze als een vervolg aanbieden, voor zover ik dat verder kon uitvissen. Alle reakties zijn welgekomen.

Voor en na heb ik er met belangstellende vragers al eens over "gerezeneerd”, gezocht en SOMS iets gevonden. Veel

van die dingen zijn eeuwen en eeuwen oud, zodat men dikwijls het spoor bijster raakt...

AOMZEIKSEL = mier.

De twee woorden staan hemelsbreed uit elkaar. Het is

wel zeker dat ons woord een van de vele nevenvormen

is van het Duitse woord "Ameise".

Komt het VAN het Duits ? Of is het even oud en wat wij

noemen Neder-duits ?

BABBELTJE = snoepje.

Wij kenden dat goedkoop snoepje in onze jeugd en de

babbeltjespot, het "babbeltjesglaas" in de winkel (thuis

was dat zeldzaam. Er waren te veel afnemers...)

Komt niet van babbelen=praten, maar van het Frans

"babbelette”, babbelutte...

Ik vermoed dat het ooit bij ons is ontstaan vanwege de

uitsluitend Franse namen op al wat ingepakt geleverd

werd (pour les Flamins la même chose... zoals in het

leger)

BADDING = lichte balk.

"Zoe gezwank es ene badding"=: welbekend.

Dat is= stijf: algemeen Nederlands: zo stijf als een hark.

Ik kan het nergens vinden...

BANDREEKEL = vlegel, losbandige.

De réékel is welbekend: vooral als het man-

netjeskonijn. En die hebben de reputatie ontembaar te

zijn... Het woord rekel is in de mensenwereld geen

aanbeveling, nog lang niet: onbetrouwbaar, hitsig. Het

lijkt mij dat het stamt van de mannetjeshond (=de reu)

die men dan maar best aan de ketting of band houdt, om

die redenen.

DEN HIELE BATTAKLANG = alles bijeen.

zoveel als "den hiêle bazaar" en dan niet in gunstige zin.

Van het Frans "bataclan"= rommel.

BEEREKLAUW = klein potkacheltje met meestal drie

poten en in de vorm van een klauw.

Het was uit gietijzer en zeer geliefd en zeer verspreid. Ik

heb er met zaliger Jan Geerkens vele uren bij gesleten

en ook in het "kotje" van de Geistinger harmoniezaal

was het wat nu de televisie geworden is: de "huisgod"

bij manier van spreken.

ZICH BEGAAJE(N) = zich toetakelen.

1. vooral in kledij, van kinderen gezegd

2. eten: zich zwaar tegoed doen.

Men vindt het woord wel terug in woordenboeken,

maar ook daar aarzelt men: komt het van het

Oudnederlands begaden, bejaden= zich zeer smerig

maken, slecht handelen ?

Of van een verdwenen werkwoord begaden, waar men

nog een rest vindt in ons huidig woord GADING (het is

naar mijn gading=bevallen ??)

Kinderen zijn graag "vuil" ! Zich uitlevend...

BEGAOVINGE = "stuipjes".

Een gelukkig haast onbekend geworden en vroeger

vaak dodelijke kinderziekte.

Zeer gevreesd daarom. Zoveel als wat men

tegenwoordig noemt: epilepsie, "vallende ziekte". Ik

heb er menig kindje nog aan weten sterven.

63

De uitleg die in geleerde boeken gegeven wordt is naar

mijn aanvoelen een beetje wonderlijk te noemen. Het

woord zou komen van "begeven" en dat in de betekenis

van: Gode begeven = aan God toegewijd... De lijder of

lijdster vertoonde in ieder geval tekenen van verstarring

die "niet meer van deze wereld was". Daarom werd die

kwaal (heel waarschijnlijk ten gevolge van onjuiste of

besmette melkvoeding) gezien als een "godsgave"

zoiets als van een "VERSTARDE ZIENER".

Komt alleszins voor in zeer oude kuituren.

Ik geef het voor wat het is.

MET BELUMP ='heimelijk-weg.

Ook hier aarzelen de woordenboeken...

Komt het van: beleg, beleid dat wil zeggen: overleg,

LIST ? of van: beloken: verstopt, verstolen, heimelijk ?

De betekenis is alleszins duidelijk: heimelijk, listig-

liefst verdoken.

Moest U dit alles blijven interesseren dan ga ik door en

anders stop ik: de klant (=de lezer) is koning. Bewust

heb ik mij deze keer op moeilijke en winters- glibberige

paden begeven en verwacht van mij niet dat ik "alles"

KAN oplossen. Een filoloog moet als een wijze mens

trouwens altijd de nodige voorzichtigheid betrachten.

Vele stoute en koene, zelfverzekerde beweersels zijn

achteraf als een ballonnetje doorgestoken. Het is

overigens zo met de hele menselijke geschiedenis ! Wie

Mies meent te weten... och, laten we eens lachen...

GRAAG, en dat meen ik: uw aanvullingen, reakties,

andere meningen, vragen, opwerpingen... Ik zou maar al te gaarne daarop willen ingaan.

UW FILOLOGUS.

UNIEK "GOMPROJEKT" IN SINT-MARTI-

NUSKERK TE KESSENICH.

De muurschilderingen van de neogotische kerk

in Kessenich zijn reeds enige tijd aan restauratie

toe. In onze brochure over de Sint-Martinuskerk

kon U vernemen hoe waardevol deze

schilderingen wel zijn.

Onder impuls van schepen Alfons HERMANS is

men gestart met een groot projekt om deze

schilderwerken te reinigen. Vrijwilligers

gommen het vuil van de wanden. Vele uren werk

(1 m2 per dag), maar vele handen maken "licht"

werk. In Kessenich heeft men trouwens ook

andere projekten tot een goed einde kunnen

brengen, zodus...

In het V.T.M.-nieuws van 22 februari 1992

kwam het "gomprojekt" op het T.V.-scherm.

Alfons Hermans verklaarde hier dat men na

enkele maanden klaar kon zijn. Dan komen de

specialisten eraan te pas en zal er reeds 10

miljoen uitgespaard zijn !

Burgemeester Hubert BROUNS loofde dit

nieuwe initiatief van de mensen van Kessenich.

Proficiat, ook namens onze kring, voor deze

vorm van monumentenzorg !

Werner SMET

64

BEULENWERK.

‘k Heb mijn hond een schop gegeven,

Schoon het dier mij niets misdeed !

‘t Liep mij spelend voor de voeten,

En ik schopte ‘t, barsch en wreed. Goede

Meester, die ons leerdet; "Kinderen, doet

geen dieren pijn;

Die geen hart heeft voor de dieren, Kan

geen brave jongen zijn !"

Goede Meester, ‘k voel de schaamte,

Gloeiend op mijn voorhoofd staan:

‘k Heb mijn hond een schop gegeven ! En

het dier had niets misdaan.

En na dien schop, o ! hadt gij kunnen merken De

droeve, droeve blikken van mijn hond !

‘t Was om een hart te roeren in den grond,

Zoo eindeloos, zoo innig was de smarte,

Die in dat hondenoog te lezen stond.

Het scheen te zeggen: ”‘k Schenk U zooveel liefde,

Waarom mij niet wat wedermin gejond ?"

En treurig smeekend, langzaam kruipend,

Den buik ter aarde slepend in het zand,

Kwam de arme Tom zich aan mijn voeten strekken En

likte mij de beulenhand...

Dan is een traan Mijn oog ontgaan.

En ‘k heb gezworen:

‘k Doe nooit een dier meer pijn;

Want die geen hart heeft voor de dieren,

Die kan geen brave jongen zijn !

Uit: Vonken en stralen

Jan VAN MULDERS.

65

Es het vreuger dónderje zagte wèe altiêd det oos

Leeve'n Hiêrke mètte klómpe door de'n Heem el leep.

Mer det huêrse nów neet miê zèkhe want van de

hónderd kinjer zeen ter gein neegetig diej weete waat

klómpe presies beteikene. En waat ein wanmeule is

weite ze auch neet, mer det is waal aan te numme want

de'ntiêd det eedere mins ziê stökske kore, haver en

èerpele haaj is langs. En eederein dèe zich ei bitje

respekteerdje haaj ein wanmeule oppe sjeur staon.

Gepaardj mèt veul lawijt woor den het kore, terf of

gèest "gewanmeuldj" óm het kaaf van de vröchte te

sjeije. Het is den auch neet te verwónjere det get waat

veul lawijt maakdje woor betieteldj es: het rammeltj

wiej ein wanmeule !

Op 13 april woor ich óm twintjig nao driej wakker van

ein önbesjriêfelik deepgrómmendj davere en sjödde van

de'n hiêle wèereldj. 't Waas presies eine'n akeligge'n

droüm ! Alles sjödje en rinkeldje en de vrouw reep

versjriktj: "Waat is det ??" En wiej ich op 't gedacht

kwaam weit ich auch neet merich zag : " Oze Leeve'n

Hiér is mèt zién wanmeule'n aan dreije! " Esse zoêget

huêrs vertèlle snachs, esse’n oêt diêne'n iêrste slaop

gewèktj weurs is het begriêpelik deste vreugs...: "Waat

bazelse nów??" Mer presies of ich het dageliks

mètmaakdje bevestigdje ich : "Des ein aardbeeving!"

Ein half oor ter nao beweegdje de lusters nog aan 't

plafóng en biej de naober en euveral

zaag ich leecht branne...

Ich weit nog good det ós vreuger meister Theo

Vastmans in Geistinge inne sjoêl vertèldje euver de

breukliên van Maastreecht nao Remunj. en det diej

óngergrónse breukliên auch ónger Maazeik en

ómstreeke leep. Hèe zag ter nog biej det es diej

breukliên in bewèeging kwaam het neet rooskleurig oêt

zouw kónne zeen veur de twiê Limburge. Laot ós mer

hope, eindigdje hèe den wiêselik, det wèe het noêts

hove te belèeve want den zouwe nog veul minse aan 't

bèeje kómme diej nów heure weesgegroet vergèete

zeen !

Kleine groête mins !

Esse groêt bès kumtj de naam waal in

ei wèekblaad of de krantj...

Meistal is mèt diê persoêntje 't ein of

't anger aan de handj!

Es vertèldj weurdj deste good bès

zeen de regels neet erg lank mer

weurdj het teegendeil beweeze den

pas stiêgste in 't belank!

teevee

VOORGANGER ZORGVLIETMOLEN MO-

LENBEERSEL WAS "ZESTIENKANTIGE MOLEN"

In MOLENECHO'S, het Vlaams tijdschrift voor

molinologie, Jrg. 20 nr. 1 1992, verscheen een studie

van Nico JÜRGENS, met medewerking van Tom

MEESTERS en Paul GROEN.

Er is altijd beweerd dat de voorganger van de

Zorgvlietmolen een houten achtkant was. Door

zorgvuldige studie van de balken en onderdelen van de

oude molen, die herbruikt werden in de

Zorgvlietmolen, kon men de vorm van de molen

reconstrueren.

In de molen vond men de initialen 1819 I.X.S. (Jean

SMEETS) terug.

Een dergelijke molen werd in 1817 reeds opgericht in

HORN, namelijk "Molen, DE HOOP". Het is in dat j

aar dat Mathieu HOEKEN (Rotem) en Jean SMEETS

(Beersel) de toelating kregen tot het oprichten van een

windmolen. Deze van Molenbeersel had wel een groter

gevlucht dan die van Hom.

Wie meer wil vernemen over deze studie kan terecht in

ons dokumentatiecentrum, waar het tijdschrift ter

inzage ligt.

66

- Op 15 maart 1992 overleed te Heel (NI.) Dhr. Harrie

Quix. Dhr. Quix en zijn vrouw zijn reeds jaren lid van

onze kring; waar ze ook geregeld een bezoekje brachten

per fiets.

We bieden de hier blijvenden onze innigste deelneming

aan en houden zijn gedachtenis hoog in ere.

- Dierbare herinnering aan Mevr. Maria - Elisabeth -

Aldegonda - Albertina BAENS, echtgenote van de heer

Henri Donné en moeder van Marleen Donné, die

geruime tijd werkzaam was op onze heemkring.

Priesterwijding E.H. Roger JANSSEN

Op zaterdag 5 april had er in de kapel van het kollege te

Maaseik een niet-alledaagse plechtigheid plaats : de

priesterwijding van één van onze leden : E.H. Roger

JANSSEN.

Inderdaad niet "alledaags meer", zoals het in vroegere

tijdens wel eens is geweest...

Roger is afkomstig van Dilsen, waar hij op 6 december

1951 als een sinterklaasgeschenk ter wereld kwam. Na

de lagere school werd hij student bij de kruisheren van

Maaseik; om daarna aan de universiteit van Gent het

licentiaat geschiedenis te behalen.

Dan werd hij leraar aan zijn kollege.

Zeer bedrijvig als leraar, als publicist en pastoraal

begaan met zijn studenten, vooral in de nog steeds

bloeiende K.S.A. (studenten-jeugdbeweging).

Dat deed hij zo jarenlang, tot hij zich niet zo piepjong

meer, meldde bij de kruisheren voor het noviciaat

(proefjaar). In 1988 werd hij geprofest en diaken

gewijd. Na verdere studies aan het CKS

(priesteropleiding) te Leuven was het dan nu zover dat

deze 41-jarige tot priester werd gewijd. Een bekroning

mogen we wel zeggen van jaren volhouden.

Hij blij ft werken in het Maaseiker kollege en klooster.

De belangstelling was zeer groot, van alle kanten. Wij

van onze kant willen ons lid het allerbeste toewensen.

Hij is trouwens een historicus, die ons nog wel eens

gepast met raad en daad kan bijstaan. Hij trad overigens

voor onze kring al eens op : het moge niet de laatste

keer zijn...

Gelukwensen aan hem en zijn hele familie (waar de

kruisheren nu ook bij zijn).

Onze voorzitter was er en heeft dat al overgemaakt en

onze ere-voorzitter huist in het klooster vlak tegenover

hem. Het kan maar goed zijn.

Wij priesters in deze tijd kennen misschien meer dan

vroeger het nederig dienstbetoon. Veel van de vroegere

"glorie" is er afgegaan. En het is eigenlijk goed zo. De

week voor zijn wijding heeft hij zich nog goedschiks-

kwaadschiks mogen buigen over god weet hoeveel

"proefwerken" en een paar dagen tevoren zag ik hem te

midden van het rumoerig volkje op de speelplaats

"surveillant" spelen. Weet dan wel dat dit de

vervelendste jobkes zijn voor een kollegemens. Maar

het moet gebeuren...

Het is in feite "dienen".

D. Snijders.

67

Fotocollage "2-Bruggentocht" - ll-04-'92

WESSEM: Wandeling rond de kerk

MAASBRACHT: Scheepvaartmuseum

geïnteresseerd publiek

Rondleiding in WESSEM

STEVENSWEERT : Aan de "Dikke Werta" op de Maasdijk.

KESSENICH : grafsteen VAN MALSEN.

Frans PARREN geeft uitleg

68

Rondleiding in NEERITTER

KESSENICH : Frans PARREN geeft uitleg

NEERITTER : Rondleiding rond de kerk

Groep bij de bus in STEVENSWEERT

NEERITTER : gids Mariet geeft uitleg

69

92/01 Priester SEGERS J.M.

- Allerlei gegevens gevraagd (bidprentjes en zo meer)

van SEGERS Joannes-Matheus, priester van het

bisdom Luik. Hij werd geboren te Molenbeersel op

31-10-1859.

Verder is alleen geweten dat hij pastoor was in Fresin

(=Vorsen), nog net in het Vlaamse land, nu bij

Gingelom.

Pastoor Segers overleed te Hamont op 08-01-1934. Hij

speelde ooit zijn kleine rol in de Vlaamse Beweging.

Dus geen "alledaags" mens.

D. Snijders.

92/02 Gedichten

- Ene Jean CLOSE heeft te Molenbeersel tegen het

einde van W.O.I een paar gedichten achtergelaten over

het dorp, waar hij blijkbaar verbleef. (Hij kende bv. de

slijkstraten van het dorp, en ook de mooie Beerseler

meisjes...).

Ze zijn in het Frans gesteld met muziek erbij, gedateerd

1918.

Wie zou daar méér over weten ?

(Dat zal dan wel geen jongere meer zijn ...)

D. Snijders.

92/03 "Windhausen"

- wij zoeken nog steeds naar gegevens rond de schilder

Windhausen, die hier woonde, leefde en werkte...

(Ook in Aldeneik en Neeroeteren voor zover bekend).

92/04

- Wie kent een ouder bidprentje dan hetgeen is

afgedrukt ?

92/05 Oude nieuwjaarsbrief

- Kan iemand ons een zeer oude nieuwjaarsbrief

bezorgen voor het decembernummer van "DaoRaostj

Gèt" ?

92/06 Zoutsmokkel

- Graag hadden we informatie verzameld over de

zoutsmokkel van Molenbeersel naar Stramproy.

70

- Persvoorstelling van het fotoboek "KIJK OP

KINROOI", en van de nieuwe werffolder "KINROOI...

een Maaslands schot in de roos".

Dit had plaats op woensdag 18 december in het Kompas

te Ophoven.

- Bal van de burgemeester ter gelegenheid van zijn

verkiezing als volksvertegenwoordiger op zaterdag 21

december 1991, gehouden in de Manége Gersalhoeve te

Kinrooi.

- Uitreiking van de "Schaal Giel Custers" aan de

Geschied- en Heemkundige kring van Groot-Bree, op

zaterdag 21 december in de Breughelzaal te Bree.

- Praatshow van Ter Eiken in Kessenich.

Voor de derde maal organiseerde Ter Eiken een

praatshow die plaatshad in "Oppenhof' op zaterdag 4

januari.

Ivo VANDENINDEN trad op als moderator terwijl

Mimi POUKENS de gasten aankondigde.

Volgende thema's werden door steeds wisselende

gasten besproken:

kinderopvang - landbouw - inwijkelingen - de grens

- uitwijkelingen.

Tussendoor werd in een geïmproviseerd café het

gebeuren van het jaar 1991 besproken door enkele

caféklanten en de caféuitbater.

Tot slot van deze geslaagde avond, werd de

Kessenichenaar van het jaar verkozen. Met grote

meerderheid werd dit Gert PEETERS voor haar

initiatief met de stichting Kestepabro (aktie voor Pater

BROUNS).

- Nieuwjaarsreceptie van de "Stichting tot behoud van

het Roerend kunst- en oudheidkundig patrimonium

V.Z.W." op dinsdag 21 januari in de Keizerszaal van de

voormalige Benedictijnerabdij te St. Truiden.

- Opening van de tentoonstelling : "Alle gekheid op

een stokje" (over carnaval) op donderdag 27 februari in

het kasteel Limbricht.

- Heemkring van Houthalen-Helchteren gaf een

tentoonstelling over "Ons mijnverleden".

De opening vond plaats op vrijdag 28 februari '92 in het

Cultureel Centrum van Houthalen-Oost.

- Algemene jaarvergadering van de Geschied- en

Heemkundige kring Thom op 16 maart '92. Met

aansluitend een lezing over "Salmon Wolff' door Dr.

Jos Venner uit Grathem.

- De presentatie van de nieuwe brochure van de Dienst

Toerisme en de voorstelling van het toeristisch seizoen

1992 ging door op 18 maart 1992 in restaurant "Ter

Eyckerpoorte" te Maaseik.

- Opening van de tentoonstelling "Woord en Beeld" die

doorging op vrijdag 1 mei '92 te Elen.

- Receptie ter gelegenheid van de voorstelling van de

dichtbundel: "Hard fluweel" van de auteur Jan Nies,

geboren in Molenbeersel op 6 maart '92.

Deze dichtbundel kan verkregen worden door

overschrijving van 350,- fr. op rekeningnummer :

735-1135598-19.

71

Hard fluweel" : dichtbundel van Jan NIES.

De fluwelen tederheid van geliefden en de harde pijn

van het eenzaam worden, zijn het diepe verdriet en

tegelijk het hoopvol verlangen in de gedichten van

Jan.

Wat kan het leven mooi zijn: elke dag dezelfde riten

om te overleven; om te beminnen; om rijper te

worden...

En plots staat dat leven stil. De geliefde is uit het oog

verloren.

"Liefste waarom heb je ons dit aangedaan ?"

Overleven moet. Dag na dag wat ouder worden. Je

moet vooruit maar je hart kijkt steeds achterom.

De tocht alleen is oneindig zwaar en stil en lang.

Bange kreten, angstig smeken en schijnbare

bevestiging worden gedichten.

Iemand moet het horen !

Wie weet, helpt het wat...

Mooie gedichten, Jan. Aangrijpend mooi!

Curriculum :

Dr. Jan Nies werd geboren te Molenbeersel op 21.02.1948. Na zijn Grieks-Latijnse Humaniora aan het

Salvatorcollege te Hamont studeerde hij geneeskunde aan de K.U.L. te Leuven, waar hij in 1973 promoveerde. Hij

volgde de specialistenopleiding in de neurologie te Tilburg (Nederland).

Sinds 1977 is hij als neuroloog werkzaam te Hasselt. Hij is sinds 1985 lid van de "American Medical EEG

Association" en sinds 1987 in het domein van de klinische neuropsychologie medewerker aan postgraduaat- meetings

van Harvard Medical School (Boston, U.S.A.)

UIT DE DICHTBUNDEL "HARD FLUWEEL"

VAN JAN NIES :

In het tijdschrift "De Bakeman" van mei '92 nr. 4, uitgegeven door de Kunstkring " Amold Sauwen" van Stokkem, kunnen we lezen dat het dokumentatiecentrum dat gevestigd is op de eerste verdieping van het stadhuis te Stokkem geopend zal zijn op volgende zondagvoormiddagen telkens van 10 uur tot 12 uur :

- zondag 21 juni 1992 - zondag 19 juli 1992

Stamboomonderzoeken of andere geïnteresseerden op post !

72

LEOPOLDSBURG - LENTEVERGADERING OP

ZATERDAG 14 MAART LL.

In het kwartier IJZER in Leopoldsburg had op 14

maart 11. de statutaire jaarvergadering plaats van het

Verbond voor Heemkunde Gouw Limburg.

Nadat deze op zeer korte tijd haar verloop kreeg,

veranderden wij van lokaal om te luisteren naar 2

spreekbeurten over de bescherming van Militaire

gebouwen. Groot was onze verbazing toen bleek dat

er van de bouwwerken in Leopoldsburg geen enkel

beschermd is. Zelfs de oude gebouwen van het

militair hospitaal, met de fameuze "lange" gang,

waarin het museum is ondergebracht, zijn niet

beschermd.

Gelukkig heeft men het museum kunnen redden want

er wordt een gedeelte afgebroken om nieuwbouw in

de plaats te zetten. Aan het museum brachten we ook

een bezoek onder leiding van de conservator

Delameilbeure.

Dit museum is op weekdagen te bezoeken in de

namiddag. Een aanrader!

PROGRAMMA GOUW LIMBURG 1992

De gouw heeft nog volgende speciale organisaties in

1992 :

- Landdag : 19 - 20 september in ALDEN-BIEZEN.

Thema: "De Duitse Ridderorde in de Nederlanden".

- Herfstvergadering : 3 oktober in KOERSEL.

Thema : "Stijl van de Norbertijn-pastorieën".

Wie in deze aktiviteiten geïnteresseerd is en eventueel

wil deelnemen, vragen wij kontakt op te nemen met

ons sekretariaat, waar bijkomende inlichtingen kunnen

bekomen worden.

- Priesterwijding van Dr. Roger JANSSEN op

zaterdag

4 april 11. in de kapel van het Heilig Kruiscollege te

Maaseik.

De Eremis vond plaats in de parochiekerk van Dilsen

op Paasmaandag 20 april om 14.30 uur.

- "De Postmolen" Molenbeersel organiseerde een

postzegeltentoonstelling naar aanleiding van de

speciale uitgave van de postzegel "Kunstreeks" op 25

april 11.

LIMBRICHT

In het Limburgs Volkskundig Centrum vindt de

tentoonstelling "Ja, ik wil!" plaats.

Deze tentoonstelling handelt over de

trouwgebruiken in Limburg vanaf 1900, en loopt

van 28 mei tot en met 25 oktober '92.

Openingsuren:

di/vr : 13 u tot 17 u.

za/zo : 14 u tot 17 u.

MINI-RESTAURATIE VOOR

BERBENKAPEL.

Reeds jaren hebben wij ons geërgerd aan het feit

dat de ingebouwde Berbenkapel op het

Dorpsplein te KINROOI, getooid was met een

groot reklamepaneel, alsmede met een

verkeersbord (verboden inrit).

Door de verbouwing van het pand is de kapel nu

vrij komen te liggen en stak ze fel af tegen de

prachtig verbouwde achterbouw.

Een mini-restauratie zorgde reeds voor een heel

ander uitzicht. Het reklamepaneel werd

verwijderd door ons bestuurslid Jef KWASPEN

en de Technische dienst van de gemeente zorgde

voor het verwijderen en verplaatsen van het

verkeersteken.

Moge deze mini-restauratie nu gevolgd worden

door een grondige restauratie van deze kapel.

73

JAARLIJKSE REIS BRENGT ONS NAAR HET

HASPENGOUWSE PLATTELAND.

Nadat wij met onze jaarlijkse uitstappen kennis hebben

gemaakt met de grote Vlaamse steden: Brussel, Leuven,

Antwerpen, Mechelen en verschillende bouwstijlen

hebben leren kennen, gaande van Romaans tot en met

Art Nouveau, zoeken we nu eens geen drukke steden

met prachtvolle gebouwen op, maar de rust van het

Haspengouwse platteland.

Op ZATERDAG, 29 AUGUSTUS 1992 bezoeken wij

een dorpje in Waals Haspengouw "Lhiemu" op 20

kilometer van Hannut gelegen. Te midden van

uitgestrekte velden en bossen is daar de schoonheid te

ontdekken van machtige Haspengouwse boerderijen

(van het gesloten type), statige kastelen, Romaanse

kerken en kapellen én voor de liefhebbers van

gastronomie: heerlijke streekgerechten.

Voor het eerst steekt onze heemkring de taalgrens over.

Onder de kundige leiding van een Vlaamstalige gids,

kunnen wij genieten van een landstreek, die zo geheel

verschillend is van de onze.

Verwacht geen mooi gerestaureerde gebouwen, als

musea ingericht, maar wel historisch belangrijke

boerderijen, bewoond door hartelijke en vriendelijke

mensen, die ons laten kennis maken met hun dagelijke

manier van leven. In de bossen treffen we statige

kastelen aan. Stemmige kerkjes en kapellen versieren

de dorpswegen. Wij kunnen kennismaken met de

streekgerechten, zoals: les feuilles de chêne (een soort

ontbijtkoek), pâté de fois gras, gebraden kwartels, bier

van Hegézee.

IN LHIERNU.

Bij onze aankomst ‘s morgens zullen we ontvangen

worden door het bestuur van de plaatselijke V. V.V. in

een mooi gerestaureerde pastorie onder het genot van

een kop koffie met "feuilles de chêne".

In dezelfde pastorie -waarin tevens het heemkundig

museum is ondergebracht- wordt het middagmaal

gebruikt. Na onze kennismaking met de streek van

Lhiemu, brengen wij in de namiddag een bezoek aan

HANNUT, een mooi provinciestadje met een gezellig

marktplein en typische herbergen.

Wij hebben voor U het volgend aantrekkelijk

programma samengesteld:

8.0 uur : vertrek uit Kinrooi

10. uur : aankomst in Lhiemu

10.0 uur - 10.45 u: koffietafel in de oude pastorie

10.45 uur -13.00 u: rondrit met bezoek aan:

-Romaans kerkje van St.Germain

-Kasteel van D’Huy

-kerk van D’Huy met het mausoleum van de

graven van Namen

-typische boerderij in Upignac, waar de

vermaarde pâté de fois gras (ganzenleverpastei)

wordt vervaardigd.

13.0 uur - 14.30 u: middagmaal met heerlijke

streekgerechten.

14.30 uur - 16.30 u: rondrit met bezoek aan:

-kapel de la Croix-Monet

-Mehaigne met Haspengouwse boerderij "Le

Monceau"

-Bohinne-Harlue met bezoek aan kasteel,

kasteelboerderij, kerk en pastorie. In de kerk kan

men het mausoleum van Frédéric van Gulpen

bewonderen (verwant aan de baronnen van

Waes van Kessenich)

16.30 uur : Vertrek naar Hannut

17.0 uur -18.30 u: bezoek aan Hannut en vrije tijd

18.30 uur : vertrek uit Hannut

20.30 uur : aankomst in Kinrooi

r '

Deze UNIEKE reis onder leiding van Mevr.

Mariet RAETS-MAESSEN en vervoer van

autocars Jan NIJS kunnen wij U aanbieden voor

de luttele prijs van 750,-fr, inclusief uitgebreide

dokumentatiemap, koffietafel en middagmaal

(exclusief dranken), inkomgeld en gidsen.

GELIEVE IN TE SCHRIJVEN VOOR 1

AUGUSTUS 1992 !

U kan dit doen via ons sekretariaat: Geschieden

Heemkundige Kring Kinrooi Weerter-

steenweg, 419, 3640 KINROOI-MOLEN-

BEERSEL. Of telefonisch op het nummer 011/

70.14.10

Aangezien het interessante programma raden

we u aan niet te lang te wachten met

inschrijven.

74

HANNUT

Het eerste Waalse stadje over de taalgrens is voor menig

Beerselse en Kessenichse familie een oude bekende. In

Hannut ligt immers het moederklooster van de Zusters

van het Heilig Hart van Maria.

Bijna een eeuw staan deze zusters in het onderwijs in

Molenbeersel en Kessenich.

In de "Rue Zenobe Gramme" werden vele van onze

dorpsgenoten postulant, novice en geprofeste

kloosterlinge. Sommige zusters bleven altijd in Hannut

maar de meesten gingen naar kleinere kloosters op de

buiten om les te geven in de meisjesscholen.

Omdat we op het einde van onze reis "naar de Walen"

nog enkele uurtjes in Hannut vertoeven, is het

misschien het moment om eens bij dë zusters binnen te

springen.

Wie niet bij de nonnekes op de koffie gaat, vindt in dit

uitgaansstadje gelegenheid te over om de inwendige

mens te versterken.

Restaurants, café's en friettenten zijn er "è volonté" en

met Nederlands kan men bijna overal "geworden".

OPEN MONUMENTENDAG op zondag 13

september "92.

Monumentenwandeling te Molenbeersel.

- vertrek kerk van Molenbeersel: 13.00 uur.

gidsbeurten : 14 -15 en 16 uur.

- Lourdeskapel

- Rondstraat

- Keyersmolen

gidsbeurten : 14 - 15 en 16 uur.

- Teunestraat

- Daelkapel

gidsbeurten : 14 - 15 en 16 uur.

- Memoriekruis (Stramproy)

Deze wandeltocht, die zonder begeleiding

afgelegd wordt, bedraagt ongeveer 4 km (Een

folder is ter plaatse verkrijgbaar).

Gelieve deze datum in uw agenda te noteren,

aangezien er GEEN tijdschrift meer verschijnt

voor 15 september '92.

Wij hopen U talrijk te mogen begroeten !

75

"Rare jongens, die archeologen".

Onder deze naam wordt een reeks aktiviteiten

georganiseerd die plaatsvinden in "Museum

Kempenland", Dorp 14 te Lommel.

De tentoonstelling zal doorgaan tot 31 oktober 1992 en

is te bezoeken van maandag tot vrijdag, telkens van 9 u

tot 12 u en van 13 u tot 17 u, ook op zondagnamiddag

van 14 u tot 17 u.

De expo is volledig gericht op de praktijk van een

archeologisch onderzoek m.a.w. "Hoe gaat een

archeoloog te werk ?"

Aan bod komen de verschillende soorten van

archeologische prospektie (opsporingsmethoden), de

voorbereidende fasen van een opgraving, het eigenlijk

terreinwerk met de diverse opgravingstechnieken en

tenslotte de resultaatverwerking (d.w.z. behandeling,

reiniging, datering en publikatie van het gevonden

materiaal).

1. Determinatie van munten.

Wanneer bij een archeologische opgraving munten

gevonden worden, moet de archeoloog vaak beroep

doen op gespecialiseerde vorsers om deze munten te

beschrijven.

De "numismatiek" is een zelfstandige discipline die in

ons land een zeer breed domein bestrijkt.

Dhr. Johan VAN HEESCH, medewerker aan de

afdeling Numismatiek van de Koninklijke Musea voor

Kunst en Geschiedenis te Brussel is vooral

gespecialiseerd in de oudere munten, terwijl Dhr. Raf

VAN LAERE, diensthoofd van het P.A.D. te Hasselt de

meer recentere munten voor zijn rekening neemt.

Samen zullen ze op zondagnamiddag, 28 juni '92 van 14

u tot 17 u in Museum Kempenland, Lommel ter

beschikking staan van iedereen die een oude munt

gevonden heeft en graag wat meer uitleg wil.

2. Bezoek aan een opgraving.

Onder leiding van Dhr. Callebaut organiseert Museum

Kempenland een bezoek aan de opgraving te Ename

(Oudenaarde) op zaterdag 25 juli '92. Programma:

9.0 uur : vertrek naar Ename vanuit Museum

Kempenland Lommel.

11.0 uur : rondleiding.

12.0 uur : gelegenheid tot vragen stellen.

12.30 uur : pick-nick (boterhammen en drank

meenemen).

13.30 uur : vertrek naar Lommel

15.30 uur: aankomst te Lommel.

Wie wil meegaan moet zich inschrijven voor vrijdag 10

juli 1992 op adres van Museum Kempenland, Dorp 14

te 3920 Lommel. De kostprijs bedraagt slechts 250,- fr.

296. Lommel, heuvel graf veld van

Kattenbos (L'tmb.) : baard- tangetje,

krabbertje en scheermesje,

zandstenen slijpsteen 1/2, , asurn 1/4. (naar DE

LAET en MARIEN) .

76