Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes...

23
Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015

Transcript of Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes...

Page 1: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor

voedselproductie in de Vlaamse Rand

Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015

Page 2: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Inhoud

Achtergrond Hoe zijn we te werk gegaan? Landbouw in de Vlaamse Rand in cijfers Het Landbouweffectrapport VSGB De landbouwbedrijven Verbrede en gediversifieerde landbouw Brussel en de Vlaamse Rand Sterkte/zwakte analyse Beleidsaanbevelingen

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand 18/05/2015 │2

Page 3: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Achtergrond

Vlaamse Rand: 19 Vlaamse gemeenten rondom Brussel Gebied van ongeveer 48.000ha

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │3

Page 4: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Achtergrond

RUP VSGB: ongeveer 300ha agrarisch gebied omgezet naar andere bestemming Doel van de studie: Tweeledig

Enerzijds: Voor getroffen landbouwers inschatten gevolgen op bedrijven en uitstippelen flankerend beleid Landbouweffectrapport Anderzijds: aanzet toekomstgericht beleid voor landbouw in hele Vlaamse Rand, zowel voor klassieke als verbrede landbouw Algemeen eindrapport

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand 18/05/2015 │4

Page 5: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Hoe zijn we te werk gegaan?

Basisinventarisatie op basis van beschikbare gegevens

Inschatten gevolgen bestemmingswijziging en uitwerken flankerende beleid voor landbouwers getroffen door RUP VSGB via methodiek Landbouweffectrapport (LER)

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │5

Page 6: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Hoe zijn we te werk gegaan?

Bijkomende enquêtering van landbouwers in volledige Vlaamse Rand: gestreefd naar representatieve steekproef, totaal 171 landbouwers bevraagd Studie naar mogelijkheden korte keten, verbrede landbouw en biolandbouw 3 infovergaderingen waar landbouwers

onderling in discussie konden gaan

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │6

Page 7: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Landbouw in de Vlaamse Rand in cijfers

Oppervlakte in landbouwgebruik in Vlaamse Rand: 17.263ha 1.072 landbouwers, waarvan 642 met bedrijfszetel in gebied Grote verscheidenheid: vooral veel akkerbouw en rundvee, maar ook fruitteelt en –groenteteelt, sierteelt… Typische teelten als witloof en tafeldruiven zijn er nog, maar gaan sterk achteruit Aantal landbouwbedrijven daalt, zoals overal in Vlaanderen

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │7

Page 8: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Landbouw in de Vlaamse Rand in cijfers

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │8

24,3

12

23,8

7,3

22,7

1,2

3,6 0,7

2,6 1,5

Aandeel totale landbouwoppervlakte (%) per teelt

Granen

Overige akkerbouw

Blijvend grasland

Tijdelijk grasland

Maïs

Overige voedergewassen

Groenteteelt

Fruitteelt

Sierteelt

Andere of onbekend

Bedrijfsgebouwen

Page 9: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Studiegebied

Page 10: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten
Page 11: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Het Landbouweffectrapport VSGB

In kader RUP VSGB: ongeveer 300ha omgezet van geel naar groen, waarvan 205ha geregistreerd als landbouwgebruik 68 gebruikers getroffen door bestemmingswijzigingen, waarvan 63 bevraagd 5 bedrijven voor meer dan 10 ha betrokken Zwaarst getroffen bedrijf ziet 25ha omgezet worden naar natuurgebied

Flankerend beleid zeker aangewezen

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │11

Page 12: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Het Landbouweffectrapport VSGB

Kapitaalschadecompensatie en gebruikerscompensatie: veel eigenaars en gebruikers die recht op hadden toch niet aangevraagd Belang van voldoende communicatie en informatie Grondenbankwerking VLM: gronden verwerven om landbouwers uit te ruilen (op dit moment ongeveer 46ha)

Opmerking: Nog veel onduidelijkheid over RUP VSGB

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │12

Page 13: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

18/05/2015 │13

Page 14: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

De landbouwbedrijven

Van de 171 geënquêteerde bedrijven:

Gemiddelde leeftijd landbouwers: 55jaar Gemiddelde bedrijfsoppervlakte: 48,2ha 24 gepensioneerde landbouwers Afzet vooral via traditionele kanalen, maar bijna de helft die toch ook in meer of mindere mate aan thuisverkoop doet Grote verscheidenheid aan bedrijfstypes: vooral akkerbouwbedrijven en rundvee, ook veel tuinbouw

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │14

Page 15: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Verbrede en gediversifieerde landbouw Van de 171 bevraagde landbouwers:

Bijna helft doet aan thuisverkoop. 6 met eigen hoevewinkel 2 bedrijven doen aan hoevetoerisme 40 hebben beheersovereenkomsten 26 doen aan energieproductie op bedrijf

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │15

Page 16: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Brussel en de Vlaamse Rand

Landbouwers zien meer nadelen dan voordelen aan ligging in Vlaamse Rand

Hoge gronddruk en –prijzen Druk verkeer Kleine en versnipperde landbouwpercelen Soms onbegrip omwonenden en recreanten …

Anderzijds ook wel:

Nabijheid grote afzetmark Centrale ligging Mogelijkheden seizoensarbeid …

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │16

Page 17: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Brussel en de Vlaamse Rand

Grote en stijgende vraag vanuit Brussel voor lokaal geproduceerde kwaliteitsvoeding. Beleid speelt daar ook op in

Veel landbouwers zien mogelijkheden in nabijheid Brussel voor afzet producten, maar ook voor hoevetoerisme, recreatie, educatie… In praktijk: grens met Brussel is barrière

Rol overheid om vraag Brussel en aanbod Vlaamse Rand op elkaar af te stemmen

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │17

Page 18: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Sterkte/zwakte analyse Algemeen

Sterktes • Goede bodems • Diverse landbouwsector • Centrale ligging • Mogelijkheden deeltijdse arbeid

Zwaktes • Hoge gronddruk en –prijzen • Grote verkeersdrukte • Matige perceelstructuren • Juridische onzekerheid • Moeilijkheid krijgen vergunningen • Mentaliteit omwonenden

Kansen • Mogelijkheden seizoensarbeid • Hoger gewaardeerde grond als basis

voor investeringen

Bedreigingen • Verstedelijkingsdruk • Druk vanuit natuur • Steeds strengere milieuwetgeving

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │18

Page 19: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Sterkte/zwakte analyse Verbrede landbouw

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │19

Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma

kwaliteitsproducten

Zwaktes • Logistiek en marketing niet

afgestemd op Brussel • Versnippering van informatie • Regelgeving vaak niet afgestemd op

verbrede landbouw

Kansen • Grote vraag vanuit Brussel naar

lokaal geproduceerd voedsel • Vraag allochtone bevolking • Kansen voor toerisme en recreatie • Vraag naar educatie • Landbouw als landschapsbeheerder

Bedreigingen • Bereidheid tot betalen?

Page 20: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Beleidsaanbevelingen

Algemene aanbevelingen en acties

Verschaffen van juridische zekerheid Vereenvoudiging regelgeving - informatie verschaffen Afstemmen regelgeving Rekening houden met landbouwverkeer bij uitstippelen van verkeersbeleid Afstemmen met beleid in Brussel Investeren in herstructurering van gronden Grondmobiliteit sturen

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │20

Page 21: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Beleidsaanbevelingen

Voorstellen gericht op verbrede en gediversifieerde vormen van landbouw

Ondersteuning voor distributie en logistiek voor lokale afzet van landbouwproducten Ondersteuning voor marketing Samenbrengen van informatie rondom verbreding en diversificatie Ondersteunen vraag naar volkstuinen en zelfpluktuinen Potenties voor valorisatie van biomassa benutten

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand

18/05/2015 │21

Page 22: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

Meer informatie

Departement landbouw en visserij lv.vlaanderen.be [email protected] Vlaamse Landmaatschappij www.vlm.be [email protected]

Voorstelling Landbouwstudie Vlaamse Rand 18/05/2015 │22

Page 23: Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse ...€¦ · 18/05/2015 │19 Sterktes • Aanwezigheid grote afzetmarkt • Groot en gevarieerd gamma kwaliteitsproducten

www.vlm.be