Kader Abdolah

29
Duo verslag 2015 Gijs van der Wal en Mathijs de Zoeten H4D 10-2-2015 Duo verslag

description

a book report about 2 books written by Kader Abdolah

Transcript of Kader Abdolah

Page 1: Kader Abdolah

Duo verslag

Gijs van der Wal en Mathijs de

Zoeten

H4D

10-2-2015

2015Duo verslag

Page 2: Kader Abdolah

Inhoudsopgave

1. Inleiding.....................................................................................................1

2. Verwachtingen...........................................................................................1

Mathijs........................................................................................................1

Gijs.............................................................................................................1

3. Biografie.....................................................................................................1

4. Oeuvre.......................................................................................................2

5. Samenvatting.............................................................................................3

De reis van de lege flessen........................................................................3

De adelaars................................................................................................3

6. Personages.................................................................................................5

De reis van de lege flessen........................................................................5

De adelaars................................................................................................5

Vergelijking................................................................................................6

7. Ruimte........................................................................................................6

De reis van de lege flessen........................................................................6

De adelaars................................................................................................6

Vergelijking................................................................................................6

8. Tijd.............................................................................................................7

De reis van de lege flessen........................................................................7

De adelaars................................................................................................7

Vergelijking................................................................................................7

9. Vertelwijze en schrijfstijl.............................................................................7

De reis van de lege flessen........................................................................7

De adelaars................................................................................................7

10. Thema’s en motieven.................................................................................8

De reis van de lege flessen........................................................................8

De adelaars................................................................................................8

Vergelijking................................................................................................8

11. Opvallende verschillen...............................................................................8

12. Conclusie....................................................................................................8

13. Evaluatie....................................................................................................9

Gijs.............................................................................................................9

Mathijs........................................................................................................9

14. Bijlagen....................................................................................................10

Bijlage 1: recensie de reis van de lege flessen.........................................10

Page 3: Kader Abdolah

Bijlage 2: verlag de reis van de lege flessen............................................11

Bijlage 3: recensie de adelaars................................................................15

Bijlage 4: verslag de adelaars..................................................................15

Page 4: Kader Abdolah

1

Duo verslag

1. Inleiding

Wij vonden Kader Abdolah een leuke keuze voor het duo verslag omdat we tijdens de les al een paar keer waren voorgelezen en het leek ons wel een interessante schrijven met bijzondere inspiratiebronnen voor zijn verhalen. Wij hebben voor de adelaars gekozen omdat dit een soort van persoonlijk verslag is over hoe het immigreren in Nederland vergaat. En we hebben de reis van de lege flessen gekozen omdat dit gaat over het aanpassen aan een totaal andere cultuur. Aangezien wij dit zelf nooit meegemaakt hebben is het zeer aangrijpend om dit vanuit een eerste persoons perspectief mee te maken.

2. Verwachtingen

Mathijs

Van wat ik heb gelezen op internet verwacht ik dat het een boek is dat allemaal losse verhalen begint over hoe het immigranten leven is in Nederland. Ik verwacht dat de schrijfstijl redelijk simpel zal zijn aangezien dat in al zijn boeken zo is. Ook denk ik dat er wat passages uit Kader zijn eigen immigratieproces in zullen zitten, ik denk dat deze ook wel gedetailleerd beschreven zullen zijn.

Gijs

Toen ik de boeken van Kader Abdollah zag, en samenvattinkjes had gelezen, heb ik het idee dat dit boek ook zal gaan over een immigrant, veel van zijn boeken gaan over dit onderwerp en dit is ook een van de redenen dat wij deze schrijver hebben uitgekozen. De titel “de reis van de lege flessen” zegt me nog niet zoveel. Ik verwacht dat deze een belangrijke betekenis in het verhaal zal hebben, misschien een herrinering aan vroeger, of misschien wel iets dat in het heden speelt.

3. Biografie

Kader Abdolah groeide op in een religieuze familie, in een streek waar de islam streng werd nagevolgd. Zijn vader was een doofstomme tapijtrestaurateur met een verstandelijke beperking. De beperking van zijn vader zorgde ervoor dat Abdolah geen gemakkelijke jeugd had, omdat hij de vaderrol op zich moest nemen. Omdat hij hoopte ooit zijn betovergrootvader Qhaem Megham Ferahni na te volgen en schrijver te worden, verdiepte hij zich vanaf zijn twaalfde jaar in de Westerse literatuur. Hierdoor raakte hij ook geïnteresseerd in de Westerse samenleving. Die interesse werd nog verder gevoed tijdens het heimelijk luisteren naar Westerse radiostations en naar verzetszenders.

Page 5: Kader Abdolah

Aan de Universiteit van Teheran studeerde hij natuurkunde en studeerde hij in 1977 af. In die periode sloot hij zich aan bij een linkse politieke partij die zich verzette tegen het bewind van de sjah en later tegen dat van de ayatollahs. Hij schreef voor een illegaal blad en publiceerde in 1980 twee clandestiene verhalenbundels onder de naam Kader Abdolah met de titel Wat willen de Koerden zeggen?. Deze naam nam hij aan als eerbetoon aan twee vrienden, tevens studiegenoten en door de overheid geëxecuteerde partijleden: Kader en Abdolah. Eén van hen werd tijdens het bewind van sjah Mohammed Reza Pahlavi geëxecuteerd, de ander onder het regime van Khomeini.

Na zijn opleiding werkte hij als directeur van een emballagefabriek en zette hij zijn politieke activiteiten voort. Deze activiteiten resulteerden erin dat hij in 1985 uit Iran moest vluchten. Op uitnodiging van de Verenigde Naties kwam hij als politiek vluchteling naar Nederland. Hij belandde in 1988 in een asielzoekerscentrum in Apeldoorn en kreeg vervolgens een huis in Zwolle toegewezen. Daar ging Abdolah werken in een natuurhistorisch museum en in een conservenfabriek. In zijn boek Papegaai vloog over de IJssel beschrijft hij zijn persoonlijke ervaringen in en rond die stad en Zalk, Wilsum, 's-Heerenbroek en Veecaten. In 2003 verhuisde hij naar Delft.

In 2006 werd Abdolah gastschrijver aan de Universiteit Leiden. In het kader van die functie gaf hij werkcolleges en lezingen.

Abdolah maakte zich de Nederlandse taal eigen met behulp van onder meer de kinderboeken van Annie M.G. Schmidt en van Nederlandstalige poëzie. Worstelend met de taal begon hij zijn verhalen in het Nederlands te schrijven. In 1993 debuteerde hij met de verhalenbundel De adelaars, die meteen bekroond werd met de belangrijke debutantenprijs Het Gouden Ezelsoor.

Abdolah schreef van 1996 tot 2011 wekelijks een column in de Volkskrant onder het pseudoniem 'Mirza'. Mirza is in het Perzisch 'kroniekschrijver' en is ook de naam van Abdolah's betovergrootvader. Zijn laatste column voor de Volkskrant verscheen op 21 februari 2011. Sinds 2013 schrijft hij elke vier weken Kaders Kijk op 'Nederland en haar eigen aardigheden' voor tijdschrift Zin . Abdolahs werken gaan over het leven in en tussen twee culturen en over het leven in de diaspora.

Abdolah schreef het boekenweekgeschenk van 2011, met als thema 'curriculum vitae - geschreven portretten'. Zijn novelle droeg de titel De kraai.

Uitgeverij De Geus is al jarenlang de uitgever van het werk van Kader Abdolah. Met ingang van zijn nieuwste roman 'Papegaai vloog over de IJssel' (2014) worden zijn boeken uitgegeven door uitgeverij Prometheus.

4. Oeuvre

1980 - Wat willen de Koerden zeggen? (verhalenbundel, Perzisch)1993 - De adelaars (verhalen)1995 - De meisjes en de partizanen (verhalen)

Page 6: Kader Abdolah

1997 - De reis van de lege flessen (roman)1998 - Mirza (columns)2000 - Spijkerschrift (roman met autobiografische achtergrond)2001 - De koffer (Overijssels boekenweekgeschenk)2001 - Een tuin in zee (columns)2002 - Kélilé en Demné (hervertelling van Perzische verhalen, later heruitgegeven onder de titel De Koe)2003 - Portretten en een oude droom (roman)2003 - Karavaan (columns, 2003)2005 - Het huis van de moskee (roman)2008 - Een gouden handdruk voor Du Perron2008 - De Koran en De boodschapper (resp. 'een vertaling' en 'een vertelling')2009 - Dit mooie land (columns)2011 - De Koning (roman)2011 - De kraai (novelle, boekenweekgeschenk)2012 - Zeesla en de lepels van Alice (verhalen)2014 - Papegaai vloog over de IJssel (roman) Kader Abdolah schrijft veel boeken over vluchten en wat het betekent om ergens nieuw te zijn.

5. Samenvatting

De reis van de lege flessen

Bolfazl is een Perzische vluchteling die samen met zijn vrouw en kind naar Nederland vlucht. Wanneer hij in Nederland aankomt krijgt hij een huis aangewezen. Hier komt hij René tegen die zijn buurman is. René is homo en schaamt zich hier niet voor. Bolfazl maakt verscheidene dingen en gebeurtenissen mee die voor hem nieuw zijn. Deze gebeurtenissen probeert hij terug te koppelen op verhalen van zijn grootvader en op dingen die hij zelf heeft meegemaakt. Zo kom je ook aan de titel. René heeft een vriend en een dochter. Bolfazl weet de namen niet dus noemt hij ze respectievelijk Moka Moka en Mietra wat namen uit zijn jeugdverhalen zijn. René komt in een psychiatrisch ziekenhuis en veranderd hierdoor zo dat Bolfazl hem niet meer herkent qua persoon. Dit is erg verwarrend voor Bolfazl. Na een tijdje komt René terug in het huis naast Bolfazl maar het is René niet meer. Nadat René is verhuisd hij zelfmoord. Bolfazl krijgt een nieuwe buurman, maar deze voldoet niet aan de eisen. Hij vergelijkt de buurman dan ook constant met René. Het eindigt met een korte kijk van Bolfazl over hoe zijn vlucht moest zijn.

De adelaars

1 Een onbekende trekvogel

Kader heeft een ontmoeting met Gerrit waar hij samen mee in het Natuurmuseum werkt. Hij is heel blij met dit baantje, omdat het voor een vluchteling moeilijk is werk te krijgen. Gerrit zet dode vogels op en de

Page 7: Kader Abdolah

hoofdpersoon helpt hem daarmee. Op een dag vindt de hoofdpersoon een dode vogel; Gerrit weet niet wat voor een soort vogel dit is.

2 Het Amerikaanse bedrijf

Kader werkt in dit verhaal in een Amerikaans bedrijf. De chef van de afdeling, Koos, wantrouwt hem de hele tijd. Hoezeer hij ook zijn best doet, zijn baas vindt altijd een foutje en geeft commentaar.

Het verhaal speelt zich af in de tijd dat de Golfoorlog op het punt staat te beginnen, Koos luistert daarom constant naar de radio. Saddam heeft opgeroepen alle Amerikaanse eigendommen aan te vallen, Koos vreest dat Kader zijn Amerikaanse auto zal slopen.

Als er Amerikanen op inspectie komen, (Kader mocht eigenlijk niet daarbij zijn van Koos, maar ze kwamen onverwacht op een andere dag) begint een van de Amerikanen met Kader over de oorlog te praten. Opeens staat de auto van Koos in brand.

3 Een nacht

Dit hoofdstuk gaat over een nacht in het opvangcentrum, waar hij Bert en Jolanda ontmoet. Hij slaapt bij Bert op de kamer, maar dan komt Jolanda, zij wil namelijk een nacht doorbrengen bij Bert. Omdat hij zelf ook in Iran hoopte op één nacht met een meisje, en weet hoe moeilijk dat te realiseren valt, ruilt hij met haar van kamer.

4 Nachtmerrie

Dit verhaal gaat over een collega bij het natuurmuseum, Pieter. Pieter houdt van slangen. Kader krijgt juist nachtmerries van slangen, omdat toen hij klein was hij in een gebied woonde waar veel slangen waren. Er werden toen enge verhalen verteld over slangen.

Pieter nodigt hem uit voor zijn verjaardag. Hij blijkt de enige te zijn. Als hij iets ziet bewegen onder een doek, merkt hij dat het een slang is en rent weg.

5 Zij moest haar verhaal nog vertellen

In een opvangcentrum ontmoet Kader Maria, een meisje uit Iran. Zij woont eerst in het opvangcentrum, maar moet later verhuizen. Ze wil eigenlijk niet weg en een paar weken later staat ze weer in het opvangcentrum. Ze duwt het meisje dat in ‘haar’ kamer zit eruit, en wil daarna uit het raam springen. Een paar mensen houden haar tegen, daarna wordt ze in een dwangbuis gestopt en afgevoerd.

Page 8: Kader Abdolah

6 Een ochtend in het opvangcentrum

Er is een man met zijn dochtertje in het opvangcentrum. De vader voelt zich bedreigd door andere asielzoekers. Opeens komen er mannen die de vader een verrader noemen, en ze slaan hem in elkaar. Een tolk probeert hen uit te leggen dat dat zo niet gaat in dit land, maar het helpt niet. De politie moet er aan te pas komen om een eind aan het geweld te maken. Iedereen gaat naar andere ruimtes, en de vader en zijn dochtertje vertrekken.

In dit verhaal staat niet een keer ‘ik’. Het is geschreven in een soort ‘Camera Obscura’ stijl: een koele observatie (maar dan wel zonder commentaar).

7 De rode wijn

Op een dag gaat Kader een café binnen, bang, want in Iran mag dat niet. Hij wordt door de serveerster aan een tafeltje bij een man gezet, en bestelt voor zichzelf en de man een glas wijn. De man, Thomas, wordt onrustig. Als hij de wijn krijgt wil hij weggaan, maar Kader vraagt hem te blijven. Hij is bang dat hij iets verkeerd heeft gedaan. Thomas stelt hem gerust, geeft hem zijn adres, maar verteld hem niet waarom hij weg wil. Hij gaat daarna weg. Op een avond gaat hij bij hem langs met een fles rode wijn. Het blijkt een ex-priester te zijn. Thomas schrikt erg van de wijn. Niet omdat hij niet mag drinken, maar het is toevallig dezelfde rode wijn als dat zijn vrouw hem gaf, op een avond om het samen op te gaan drinken. Dat kwam er niet van, ze gingen slapen en de volgende ochtend was zijn vrouw overleden.

8 De adelaars

De adelaars gaat over de broer van Kader. Het speelt zich af in de tijd dat hij nog in Iran zat, in de hoofdstad. Op een dag belt zijn vader hem op dat er iets ergs is gebeurd met zijn broer. Hij gaat naar zijn vader toe, die hem vertelt dat zijn broer is geëxecuteerd. Ze moeten hem begraven, maar een officiële begraafplaats kan niet omdat het lichaam (volgens Iraanse begrippen) onrein is. Toch proberen ze het, maar bij de eerste stad worden ze weggejaagd. Bij de tweede stad worden ze vriendelijker weggestuurd. Ze krijgen de tip naar Rahmanali te gaan, een heilige. Die helpt hen het lichaam in de bergen te begraven.

9 De witte schepen

De witte schepen gaat over de vader van Kader, die hem opzoekt in Nederland. Ze bekijken het Nederlandse landschap. Aan een boer waar ze in de schuur naar de koeien mogen kijken belooft de vader een tapijt te knopen. Kader weet zeker dat hij het ook nog zal doen. ‘s Avonds gaan ze naar het carnaval kijken, maar ze worden lastig gevallen door mensen in kraaienpakken.

Kader’s vader gaat voor het eerst naar een café, een literair café waar Kader een lezing geeft. Dit is een grote stap voor hen, zijn vader zit voor het eerst in een

Page 9: Kader Abdolah

café waar hij normaal met een grote boog omheen loopt. Kader geeft voor het eerst een lezing. Er staan tranen in zijn vader’s ogen, hij weet niet waarom.

6. Personages

De reis van de lege flessen

- Bolfazl is een vluchteling die naar nederland is gekomen. Wij zien het verhaal door zijn ogen. Hij is 33 jaar en komt uit Iran. Hij heeft moeite om zich aan te passen aan de nederlandse cultuur.

- René is de buurman van Bolfazl. Hij is de eerste en eigenlijk ook enige nederlandse vriend van Bolfazl. Als later in het verhaal René verhuist, heeft Bolfazl daar grote moeite mee.

- Moka Moka is de homofiele vriend van René, hij heeft niet zo’n belangrijke rol, dat is ook te merken aan het feit dat Bolfazl zijn echte naam niet kan onthouden. Omdat hij zijn naam niet kon onthouden heeft hij de bijnaam Moka Moka gekregen.

- Jacobus is de nieuwe buurman van Bolfazl. Nadat René is verhuist, komt Jacobus naast Bolfazl wonen. Jacobus is een treinconducteur en is gek van zendapparatuur.

- Miranda is de dochter van René, en omdat Bolfazl die naam ook al vergeten was noemt hij haar Mietra. Ze verhuist al vrij vroeg in het boek ergens anders heen en Bolfazl komt haar later nog eens opzoeken.

- Mary Rose is de vrouw van Jacobus, zij is ook niet van oorsprong nederlandse dus kunnen zij en Bolfazl goed overweg.

De adelaars

In de Adelaars is er maar één hoofdpersoon, deze word niet bij naam genoemd maar ik denk dat dit Kader Abdolah zelf is, dit word ook gezegd in de verschillende recensies en verslagen die ik heb gelezen. Het boek. Kader is in dit boek een net geïmmigreerde Iraniër die verschillende verhalen beleeft, ik weet niet of deze deels in chronologische volgorde staan en daarom is het lastig om in te schatten hoe Kader het land binnen kwam. Als het verhaal begint in hoofdstuk 1 is Kader iemand die alles zal aannemen dat in zijn pad terecht komt. Na een tijdje is hij steeds meer op zijn gemak in Nederland, dit laten ze ook zien door hoofdstuk 7, ‘de rode wijn’ hier gaat Kader een café in, ook al mag dat niet in zijn eigen land. Aan het einde van het boek is ook Abdolah zijn vader in Nederland om hem te bezoeken, in dit hoofdstuk geeft Kader voor het eerst een lezing, hiermee maakt hij zijn vader ook nog erg trots op hem. Je ziet een duidelijke groei in hoe zelfverzekerd Kader is van zichzelf.

Page 10: Kader Abdolah

Vergelijking

In beide boeken zijn de personages kort geleden naar Nederland gevlucht en hebben beide moeite met het aanpassen aan een totaal andere cultuur. Bij beide personages zie je dat ze in eerste instantie bang zijn voor ongebruikelijke dingen en ook moeite hebben om sociaal contact te leggen. In beide boeken zijn er personen die in en uit het leven van de hoofdpersonen stappen, dit levert verschillende emoties op bij beide en zorgt soms voor vervelende situaties.

7. Ruimte

De reis van de lege flessen

De reis van de lege flessen speelt zich af in een klein plaatsje aan de IJssel, Bolfazl komt bijna alleen maar in zijn eigen huis en dat van zijn buurman René. De kleine wereld die Bolfazl heeft in de reis van de lege flessen reflecteert de echte ruimte die een vluchteling zal beleven als hij net in Nederland een huis heeft gekregen.

De adelaars

In de adelaars heeft ieder hoofdstuk een andere ruimte, ze hebben allemaal overeen dat de ruimte de beklemmende sfeer van een immigratiecentrum of een tijdelijk baantje weergeeft, de typische dingen die een immigrant doormaakt. Niks word erg gedetailleerd beschreven, Kader geeft geen gedetailleerde beschrijvingen van hoe onprettig een opvangcentrum is door het gebouw te beschrijven, hij beschrijft de lastige tijd door middel van menselijk leed. Persoonlijk vind ik in dit geval dat het beter past bij het verhaal, dit komt omdat je als immigrant waarschijnlijk helemaal geen zorgen hebt over hoe onprettig een gebouw is maar, zoals Kader dit beschrijft, veel meer aandacht hebt voor de mensen die hetzelfde leed met je delen.

Vergelijking

In de adelaars is de wereld van de hoofdpersoon een stuk groter en hij komt op verschillende plekken. In de reis van de lege flessen merk je dat de ruimte niet direct een belangrijke rol speelt in het verhaal, dat is in de adelaars volledig omgekeerd. De ruimten in de adelaars stralen de beklemmende omstandigheden uit die een vluchteling in een opvangcentrum echt zal ervaren. De ruimte in de adelaars helpt bij het inleven op de hoofdpersoon en zorgt ervoor dat je snel meegetrokken word met de emoties van de hoofdpersoon.

Page 11: Kader Abdolah

8. Tijd

De reis van de lege flessen

De reis van de lege flessen speelt zich af in de moderne tijd, dit kun je merken door het gebruik van moderne apparaten en een moderne manier van spreken. Tussen het begin en het eind van het verhaal zit een aantal jaren en de volgorde van de gebeurtenissen is chronologisch met soms wat terugblikken naar het thuisland.

De adelaars

De tijd in de adelaars is volgens mij niet chronologisch, ieder hoofdstuk is een ander verhaal en dit schept in eerst instantie een chaos in het tijdsverloop. Dit komt uiteindelijk steeds meer op zijn plaats wanneer je meer en meer over Kader te weten komt door middel van de verschillende situaties in de verhalen. Als je het boek als een geheel ziet heb je een compleet beeld van hoe het is om immigrant te zijn. De verhalen op zich zijn totaal niet gerelateerd aan elkaar behalve dat ze allemaal uit Kader zijn leven komen. Wat ik wel vervelend vind is dat Kader nooit een verhaal volledig afmaakt en vaak net voordat het eindigt stopt en verdergaat met een ander verhaal, aan de ene kant is het einde van ieder verhaal niet nodig en creëert het een nieuwsgierigheid bij de lezer die alleen gestild kan worden met het einde van het boek. Pas als je het hele boek uit hebt snap je in zijn geheel hoe het is om immigrant te zijn, je begint in de put en denkt dat er niks terecht zal komen van je leven maar je gaat toch maar door omdat dat moet. Je begint met de taal te leren en langzaam komen de eerste stappen naar socialisering met de landbewoners, je krijgt steeds meer zelfvertrouwen totdat je uiteindelijk een goed leven krijgt en blij bent met je beslissingen, dat is waar je het allemaal voor hebt gedaan.

Vergelijking

De tijd in beide boeken is lastig te vergelijken aangezien de adelaars een verhalenbundel is en daardoor geen duidelijke volgorde aanhoud. De reis van de lege flessen is daarentegen een roman met een doorlopend verhaal, de enige overeenkomst die de boeken hebben is dat het beide over de moderne tijd gaat.

Page 12: Kader Abdolah

9. Vertelwijze en schrijfstijl

De reis van de lege flessen

Hij schrijft heel simpel, zonder veel details, waarschijnlijk omdat hij niet oorspronkelijk uit nederland komt.

De adelaars

Kader beschrijft alles vanuit het perspectief van de eerste persoon, dit schept snel een band met de hoofdpersoon en al snel begin je te begrijpen wat zijn leed is en waar hij wel van kan genieten. Kader gebruikt korte maar heldere taal, weinig beschrijvingen. De meeste verhalen zijn zo kort dat je er echt een betekenis achter moet zoeken. Uiteindelijk kun je alleen met alle puzzelstukjes de betekenis van het boek ontrafelen en dan zie je het geheel wat hij heeft beschreven met negen korte verhalen. Ik ben deze manier van schrijven nog nooit tegen gekomen, ik vind wel dat het iets heeft, pas echt aan het einde van het boek erachter komen wat de schrijver nu wil bereiken met zijn werk.

10. Thema’s en motieven

De reis van de lege flessen

Het thema van het verhaal is hoe moeilijk het is om aan te passen aan een andere cultuur. De nederlandse cultuur is natuurlijk compleet anders dan wat iemand uit Iran gewend zou zijn. Motieven zijn terugblikken naar zijn leven in Iran, onzekerheid, onbegrip en houvast.

De adelaars

Het hoofdthema van het boek is het ‘vluchteling zijn’, in het eerste, tweede en vierde verhaal komt dit tot uiting door de vervelende baantje die hij heeft, ook de Golfoorlog in het tweede verhaal en de slangen in het vierde verhaal versterken het idee dat Kader een echte vluchteling is. In verhaal drie vijf en zes komt het thema nog duidelijker naar voren vanwege de niets toelatende regels die opgelegd worden in de opvangcentra. In het zevende verhaal is er nog iemand die vlucht, maar niet uit zijn land, Thomas vlucht voor drank, het vluchten heeft hem geestelijk aangetast net als veel andere vluchtelingen. In het achtste verhaal komt de reden voor het vluchten naar boven en in het negende verhaal komt de heimwee, de goede herinneringen aan het thuisland zoals zijn familie en de prachtige boeken die hij heeft achtergelaten. Motieven in het boek zijn angst, leegte en familie, deze motieven zijn allemaal een deel van het vluchteling zijn

Page 13: Kader Abdolah

Vergelijking

In beide boeken merk je dat aanpassen als een vluchteling een belangrijk thema is, in beide boeken merk je de verschillende culturen van Nederland en Iran. De motieven lijken ook erg op elkaar, beide boeken blikken terug op het thuisland en onzekerheid en onbegrip zijn in beide boeken sterk aanwezig op het papier. Ook in beide boeken houden de hoofdpersonen sterk vast aan de gedachte dat ze het kunnen maken in deze nieuwe omgeving.

11. Opvallende verschillen

Wat ons erg opvalt is hoe veel deze boeken met elkaar gemeen hebben in plaats van hoe veel verschillen ze hebben, de schrijfstijl en het perspectief zijn redelijk hetzelfde in beide boeken. Ook de situatie van de personen is ongeveer hetzelfde, ze zijn beide in een vreemd land met vreemde gebruiken terecht gekomen en proberen hier hun leven verder te gaan omdat dat niet kan in hun eigen land. Het enige opvallende verschil naar onze mening is dat de wereld van de immigrant in de adelaars enorm veel groter is dan die van de immigrant in de reis van de lege flessen.

12. Conclusie

De adelaars en de reis van de lege flessen zijn alle twee goede boeken die makkelijk maar enorm meeslepend zijn om te lezen. Om te kiezen welk boek je het liefste wil is er eigenlijk maar één vraag te stellen: verhalenbundel of roman?

13. Evaluatie

Gijs

De samenwerking ging over het algemeen redelijk goed. Natuurlijk zijn er altijd problemen en zo ook deze keer. Problemen met internet en met planning. We hadden eigenlijk al verwacht dat we alles uit zouden stellen naar het laatste weekend en dat is ook gebeurd. Dat is gelukkig voor ons niet een heel groot probleem. Ik vond het boek ook erg prettig om te lezen, het was niet te lastig en het zoog je snel in het verhaal en dat vind ik leuker dan een ander (langdradig) boek.

Mathijs

Persoonlijk vond ik dat de samenwerking vrij soepel verliep zoals we dat gewend zijn, we waren het er beide over eens om alle in de laatste dagen af te maken.

Page 14: Kader Abdolah

Natuurlijk is dat niet zonder problemen, het is voor ons beide een late dinsdagavond geworden. Persoonlijk vond ik de adelaars een erg prettig boek om te lezen, eerst vond ik het een beetje maf toen het tweede hoofdstuk ineens middenin een ander verhaal begon, maar tegen het derde verhaal begon het kwartje te vallen en probeerde ik te kijken naar de ongeschreven verbanden tussen de verhalen.

Page 15: Kader Abdolah

14. Bijlagen

Bijlage 1: recensie de reis van de lege flessen

Universeel, leeg, Nederlandser kan niet

door Daan Stoffelsen, 17 maart 2011

De erfenis van Annie M.G. Schmidt is overal: Jip-en-Janneketaal is, negen jaar en vier verkiezingen na de herintroductie, standaard-Haags geworden, en de schrijver die met haar werk in de hand Nederlands leerde, is boekenweekgeschenkauteur geworden. Schmidt zou ook de ironie van beide kwesties inzien: Abdolah is een succesvol multicultureel voorbeeld geworden, met een simpele taal die in algemeenheid en goede bedoelingen niet onderdoet voor politieke slogans.

Dat is al te zien in zijn eerste roman, De reis van de lege flessen (1997), waarin een vluchteling zich thuis probeert te voelen in Nederland, en vriendschappen sluit. Maar hier ontbreekt de ironie, en is de wil te vertellen overweldigend aanwezig.

Die overvloedigheid is al een beetje aanwezig in de volgende, verder mooie analyse: de vluchteling weet wat hij vragen wil, maar ook dat hij dat niet moet doen.

‘“Waar is je vrouw?” zou ik kunnen vragen.

Zo ging het niet. Normaal worden zulke vragen niet gesteld. Men hoort alles van de buren of pikt het gewoon op uit zijn omgeving. Maar mijn woordenschat of mijn zinnenschat was nog te klein om op die manier antwoord op mijn vragen te krijgen.

Wij waren de nieuwkomers. Buitenlanders. Wij telden nog niet mee. We moesten lang wachten tot we de geheimen van de wijk zouden mogen horen.’

Bolfazl, een Iraanse vluchteling wiens vrouw en zoon over zijn gekomen, heeft een woning toegewezen gekregen, een hoekhuis. Met zijn opeenvolgende buurmannen raakt hij bevriend. Hun geschiedenissen en zijn eigen eenzaamheid – de taal is echt een barrière, meer nog dan de cultuur – brengen hem tot verhalen van vroeger, tot oude Perzische verhalen en tot de prachtige geschiedenis waaraan de titel ontleend is. Bolfazls grootvader toont hem op gegeven moment de kelder van het huis, die gevuld is met lege flessen. Wijnflessen, die door zijn voorvaderen tot driehonderd jaar terug leeggedronken zijn na moorden, arrestaties, geheime liefdes. Na de dood van grootvader worden ze weggeworpen in de rivier.

Het is een enorm krachtig beeld: niet alleen kunnen die flessen van alles bevatten – de as van een gecremeerde buurman bijvoorbeeld – maar vooral zijn het gematerialiseerde verhalen geworden, die nu op drift zijn. Zoals de hoofdpersoon zelf, zoals vluchtelingen. De rivier, de weggeworpen flessen, je

Page 16: Kader Abdolah

vindt ze ook in Nederland, en het is geen toeval dat Bolfazl zich dit verhaal herinnert terwijl hij langs een rivier fietst, op zoek naar een kerk die hij gezien heeft.

De kracht van Abdolahs proza is dat het zo ruim in te vullen is: vrouw, fles, rivier, buurman, huis. Ook de misverstanden die Abdolah beschrijft hebben niets particuliers, dit boek stamt uit 1997, Nederland was nog niet terugbeloofd aan de Nederlanders, van discriminatie maakt hij geen thema. Zijn sobere stijl doet zelfs de intrinsiek Perzische verhalen Nederlands lijken. Dat alles maakt deze geschiedenis van de vlucht en de veiligheid universeel.

Dat weinig specifieke is tegelijk een handicap. Want voor we het Nederlands nu aan de vluchtelingen geven: niet alles wat Abdolah schrijft is suggestief en rijk aan interpretatiemogelijkheden.

‘“Ik kwam er ook pas gisteravond achter,” zei ik, “ineens zag ik de jongens in de boom klimmen. Ze plukten de pruimen en gooiden ze weg. Toen trokken ze de plank los en kropen de huiskamer binnen.”

Ze reageerde niet. Eigenlijk ging het niet goed tussen ons. We lieten het niemand weten. Zelfs onze zoon wist het niet, maar we hadden altijd ruzie. En als je ruzie had, mocht niemand ervan weten. Dat hoorde bij onze cultuur. Dat was het geheim van het huis.’

We zijn van de geheimen van de wijk – de homoseksualiteit van de buurman – via het geheim van grootvader bij het geheim van het huis aangekomen. En dat is wel een erg simpel geheim. Het gaat niet goed, en Abdolah legt dat uit zonder iets te laten zien. Als hij zich had beperkt tot ‘Ze reageerde niet’ dan was deze stilte zoveel krachtiger geweest, juist ook omdat deze Jip-en-Janneke-achtige opsomming van feitelijkheden het nog veel banaler maakt.

Terwijl Abdolah dus af en toe heel mooi uit de hoek komt met mooie beelden (let op de pruimen!) en vaststellingen (‘Afspraken maken past niet bij het vluchten. Je belt mensen niet op de vlucht, maar komt ze tegen. En dit verandert de vlucht van iets onaangenaams in iets interessants.’), blijft zijn taal vlak, algemeen, en vertelt hij vooral dóór. Alsof het vertellen belangrijker is dan het vertelde, stapelt hij anekdote op bespiegeling op anekdote op herinnering, zonder dat helder is welke kant hij op wil. Hij vertelt té los, op het stuurloze af.

Als u mij vraagt hoe het afloopt met Bolfazl, of met de relatie met zijn vrouw, ik kan het u niet zeggen, we eindigen in volle vlucht. Zo licht is deze eerste roman van Kader Abdolah uiteindelijk: hij zweeft even door, uit zicht.

http://recensieweb.nl/recensie/universeel-leeg-nederlandser-kan-niet/

Bijlage 2: verlag de reis van de lege flessen

Page 17: Kader Abdolah

De reis van de lege flessen

Auteur Kader Abdolah

Uitgegeven 1997

Pagina's 172

Oorspronkelijke taal Nederlands

Niveau bovenbouw havo/vwo

Punten 2 uit 5

Genre psychologische roman

Onderwerpen Cultuurverschillen, Migrantenliteratuur

Opdracht a Verwachting en eerste reactie

Toen ik de titel van dit boek las wist ik absoluut niet wat ik er van moest verwachten. Maar de titel nodigde wel uit om het boek te lezen, wat ik dus ook gedaan heb. Ik vond het boek een erg boeiend boek wat erg uitnodigde om door te lezen. Ik vond het wel interessant om het verhaal van een vluchteling te horen en daarom heb ik dit boek ook helemaal tot het einde uitgelezen.

Opdracht b Beknopte samenvatting en analyse

Samenvatting

Bolfazl is een vluchteling uit Iran die naar Nederland is gekomen. Hij probeert hier een nieuw bestaan op te bouwen. Samen met zijn gezin komt hij in een hoekhuis ergens langs de Ijssel. Waar hij rené leert kennen. René is zijn buurman, hij geeft Bolfazl tweede hands spullen om een beetje vooruit te kunnen. René is een homoseksueel en wordt een goede vriend van Bolfazl. Hij helpt hem een beetje met de Nederlandse taal en helpt hem aan een baantje. René is een gesprekspartner voor Bolfazl. René is gescheiden en heeft een dochtertje.

Bolfazl’s moeder moet niets van René hebben omdat hij een homo is, en dat kan in het land van haar afkomst echt niet, al bedoelt hij het allemaal goed. Hij maakt een foto van haar (René is kunstenaar, fotograaf) zet voor haar een haan op het dat, in de richting van Mekka, zodat zij kan bidden.

Page 18: Kader Abdolah

Later in het boek verdwijnt René bolfazl heeft het idee dat hij alleen is, na een tijdje komt René terug, maar het is René niet meer het is een vreemde geworden.

Weer een tijdje later gaat Bolfazl rené opzoeken in zijn nieuwe woning. In een of andere krottenwijk Hij drinkt dan wat koffie maar kan geen echt contact meer met René krijgen zoals hij dat had toen hij zijn buurman was. Na een aantal weken krijgt Bolfazl een telefoontje, van de ex-vrouw van René, zij belt met de “boodschap” dat René zelfmoord heeft gepleegd. Bolfazl gaat naar de crematie daarna komt hij tot de conclusie dat hij het zelf moet doen, dat hij zelf verder moet om hier in de Nederlandse maatschappij te “overleven”. Hij gaat dan ook op zoek naar een nieuwe baan en krijgt de Nederlandse taal goed onder de knie. Maar hij kan het hoofdstuk René niet afsluiten.

Op een zekere dag krijgt Bolfazl een nieuwe buurman Jacobus, die geleidelijk de lege plek van René opvulde.

Maar hij heeft nooit een echte band met Jacobus gekregen, wel met zijn vrouw Mary Rose die later naar Nederland is gekomen, met haar voerde hij uitgebreide gesprekken, voor Bolfazl betekende Mary Rose, De hoop, De rust, De vrouw, een vrouw bij wie hij, als hij wilde, zijn hoofd op de schoot kon leggen.

Op het einde van het boek gaat hij de dochter van René opzoeken, van wie hij een postkaart heeft ontvangen. Waarop zij hem met zijn veertigste verjaardag feliciteerde. Op die kaart stond ook haar adres, en Bolfazl ging haar daarom dus opzoeken. In Groningen aangekomen bleek dat René zijn ex-vrouw daar ook woonde, Bolfazl zocht ook haar op. Door dit bezoek aan Groningen kwam hij tot een conclusie, namelijk: “Ik verzette me niet. Het was de vlucht. Ik, Bolfazl, was een verlengstuk van ballingschap. Nu zou iemand mij aan het doek toe vertrouwen. Op het moment dat hij deze conclusie deed werd hij geschilderd door de nieuwe man van Anneke (de ex-vrouw van René)

Analyse

Thema

De roman “De reis van de lege flessen” beschrijft het moeizame proces van een banneling om in zijn nieuwe bestaan weer een compleet mens te worden.

Titelverklaring

De titel van het boek heeft een dubbele betekenis. Ten eerste verwijst het naar de gebeurtenis uit Bolfazls jeugd, toen zijn grootmoeder de eeuwenoude flessen van zijn grootvader in de rivier gooide. Maar daarnaast zijn de lege flessen symbool voor vluchtelingen: de lege omhulsels van wat ooit een compleet mens was, die door de stroom worden meegevoerd naar een onvoorspelbare plaats en daar opnieuw een zinvol bestaan moeten opbouwen.

Page 19: Kader Abdolah

Personages

De hoofdpersoon is Bolfazl. Een Iraanse wiskundige die door ondergrondse activiteiten met zijn vrouw en zoontje naar Nederland moet vluchten. Bij aankomst is hij 33 jaar. Hij is niet erg groot en hooft zwart haar. Hij is een intelligente man die veel nadenkt over alles wat hij meemaakt. Toch brengt zijn ballingschap hem erg van stuk. Hij durft lang geen Nederlands te praten en krijgt daardoor nauwelijks contact met zijn buren. Hij schaamt zich dat hij niet, net als andere mannen, de hele dag aan het werken is. En doordat hij in Nederland niet meer de status heeft die hij in Iran had, verdwijnt de traditionele rolverdeling tussen hem en zijn vrouw. Zij gaat steeds meer haar eigen gang, waardoor hij nog meer alleen komt te staan.

René is Bolfazls buurman. Een grote, vriendelijke, blonde man van 47 jaar die Bolfazl graag helpt, bijv. met zijn Nederlands of door voor Bolfazls moeder een haan op zijn schuur te zetten, zodat ze kan zien waar Mekka ligt en kan bidden. Bolfazl en René krijgen een hechte band. Misschien doordat ook René een balling is.

Maar het gaat niet goed met René, hij is werkeloos, eenzaam en aan de drank.

Door zijn homoseksualiteit wordt hij onzeker in de relaties die belangrijk voor hem zijn en kan hij niet meer werken. Hij raakt steeds meer geïsoleerd en gedeprimeerd en gooit zich uiteindelijk voor de trein.

Verder zijn er niet echt meer personen waar je iets over te weten komt. Je hebt natuurlijk Bolfazls vrouw die steeds zelfstandiger wordt.

Je hebt ook René’s vriend, Rene zijn ex en dochter. En ook nog wat bijpersonen zoals boeren, Bolfazls nieuwe buurman etc. maar die zijn niet echt van belang voor het verhaal.

Vertelsituatie

De ik-verteller in dit boek is de hoofdpersoon Bolfazl. Dit perspectief wordt nergens doorbroken en geeft het boek z’n zeggingskracht doordat het ervoor zorgt dat je je als lezer kunt voorstellen hoe bolfazl denkt en voelt.

Ruimte

‘De reis van de lege flessen’ speelt zich af op twee plaatsen: ‘mijn wereld bestaat uit twee delen. Het ene deel ligt tussen de bergen in mijn vaderland. Het andere ligt in een dorpje langs de Ijssel.’ In dat dorpje krijgt Bolfazl met zijn gezin een hoekhuis toegewezen. Achter het huis loopt een sloot en daarachter strekt zich een zeer Nederlands landschap uit: oude boerderijen en weilanden met koeien en trekkers.

Symbolen

Page 20: Kader Abdolah

In ‘De reis van de lege flessen’ zijn veel symbolen verwerkt. Behalve het symbool van de fles als vluchteling, komt ook het reizen regelmatig terug. De eerste woorden zijn: ‘een vliegtuig’ en ook op veel andere plaatsen spelen treinen en vliegtuigen een belangrijke rol.

Opdracht c eindoordeel

Ik vond het boek “de reis van de lege flessen” een boeiend boek omdat het, het verhaal van de vluchteling, het buitenbeentje, goed vertelde. Je kon de gedachte gang van de hoofdpersoon erg goed volgen en dat is wat ik zo mooi/ goed aan dit boek vond. Ook het gebruik van de symbolen vond ik hier erg goed, vaak als er symbolen worden gebruikt begrijp ik deze niet echt goed. En bij dit boek kon ik het wel goed volgen.

1) Gebeurtenissen.

De gebeurtenissen, eigenlijk meer de verhalen, die Bolfazl verteld over zijn geboorte land vind ik erg mooi. Omdat ze een soort van moraal meedragen, zoals het verhaal van het 'familie geheim’ onder de mannen van zijn familie. Iedere man in de familie van Bolfazl laat een fles met een erg belangrijke gebeurtenis, geheim, achter in een fles in een soort van kelder. En zo zitten er nog meer verhalen over Bolfazls geboorteland in die mij erg aanspreken. En dat vond ik dus ook erg mooi aan dit boek.

2) Personen.

Ik vond het wel leuk aan dit boek dat je eigenlijk van maar één persoon echt zijn persoonlijkheid leerde kennen, en natuurlijk ook van René maar dan door de ogen van de hoofdpersoon. Je ziet hoe dat een situatie een mens kan veranderen, juist zwakker of sterker kan maken en dat was erg boeiend aan dit boek.

3) Opbouw

Af en toe vond ik de opbouw van dit boek een beetje raar, de hoofdpersoon ging dan in een keer terug naar een andere gebeurtenis, maar aan het einde van een hoofdstuk begreep je dan toch weer wat hij bedoelde. Ik vond dit wel jammer maar heb het niet echt als storend ervaren.

4) Taalgebruik

Uit de recensies die ik las begreep ik dat men vond dat het taalgebruik een beetje kortaf was. Ik bedoel dan dat de zinnen erg kort waren en weinig informatie bevatte. Ik zelf ondervond dit eigenlijk pas toen ik die recensie las, dus ik heb het zelf helemaal niet verveld of iets in die richting gevonden. Ik vond het

Page 21: Kader Abdolah

eigenlijk wel mooi, hoe de schrijver kort maar bondig de dingen vertelde. Het was mij meteen duidelijk wat er stond.

Bijlage 3: recensie de adelaars

Een aangrijpende verhalenbundel van een Iraanse vluchteling (1954; natuurkundige en fabrieksdirecteur) die werd gedwongen Iran te verlaten en die in 1988 in Nederland beland is. Zijn verhalen zijn in Nederland ontstaan (en meteen in het Nederlands geschreven) en geven beelden van benauwde momenten van een vreemdeling in grenshospitia en opvangcentra. Enkele verhalen spelen zich in Iran af en laten zien hoe men een vreemdeling kan zijn in zijn eigen land. Uitstekend geschreven in een poëtische taal. Verzorgde uitgave, normale druk.

(Biblion recensie, M. Wala.)

http://www.bol.com/nl/p/de-adelaars/666863219/

(dit is de enige recensie die ik kon vinden die echt over het boek zelf gaat

Bijlage 4: verslag de adelaars

De adelaars

Auteur Kader Abdolah

Uitgegeven 1993

Pagina's 110

Oorspronkelijke taal Nederlands

Niveau havo/vwo

Punten 2 uit 5

Genre waargebeurd

Onderwerpen Migrantenliteratuur, Vader-zoonrelatie

Eerste Reactie

Ik vind dit een heel mooi boek, het is indrukwekkend om te lezen hoe het eraan toe gaat in opvangcentra, en hoe er tegen een buitenlander die net in Nederland is wordt aangekeken.

Samenvatting

Page 22: Kader Abdolah

Het boek bevat 9 verhalen. Ze gaan of over een opvangcentrum, of over een van Kader Abdolah’s eerste baantjes, of over (z’n familie in) Iran. In de meeste verhalen laat hij duidelijk naar voren komen hoe erg het is om te vluchten, dat hij zijn ouders en het meisje waar hij verliefd op is heeft moeten verlaten, dat hij de taal niet spreekt, dat hij ergens komt waar hij niemand kent. Hij heeft in het boek ook vaak slapeloze nachten.

Een onbekende trekvogel

Het eerste verhaal gaat over een van de eerste baantjes in Nederland van Kader. Het is werk in een natuurmuseum. Hij werkt met Gerrit, die vogels op zet. Mensen komen dode vogels brengen, Gerrit meet alles op aan het lichaam, en zet het dan in de diepvries om het later op te zetten. Er komen alleen gewone vogels, maar op een dag ziet Kader een grote vogel uit de lucht vallen. Het was de voorste in een rij trekvogels in V-vorm. De vogel is dood. Gerrit prepareert de vogel maar kan het niet identificeren. Hij geeft de resten terug aan Kader. Buiten ziet hij een rij trekvogels in V-vorm zonder begeleider.

Het Amerikaanse bedrijf

Het begint met de mededeling dat Kader voor niemand bang is behalve voor Koos en voor thuis zitten zonder werk. Koos is zijn directe chef bij een voedselbedrijf. Het is een Amerikaans bedrijf dus alles moet netjes en hygiënisch. Koos weet altijd wel wat te vinden wat Kader fout doet en zeikt daarover.

Het verhaal speelt zich af in de tijd dat de Golfoorlog op het punt staat te beginnen, Koos luistert daarom constant naar de radio. Saddam heeft opgeroepen alle Amerikaanse eigendommen aan te vallen, Koos vreest dat Kader zijn Amerikaanse auto zal slopen.

Als er Amerikanen op inspectie komen (Kader mocht eigenlijk niet daarbij zijn van Koos, maar ze kwamen onverwacht op een andere dag) begint een van de Amerikanen met Kader over de oorlog te praten. Opeens staat de auto van Koos in brand.

Een nacht

Het derde verhaal gaat over een opvangcentrum waar Kader voor een nacht in mag blijven. Een jonge vrouw, Jolanda, begint meteen tegen hem te praten als hij binnenkomt. Ze vertelt hem dat ze verliefd is geworden op een man in het centrum, Bert. Niemand mag het weten. Toevallig slaapt hij bij Bert op de kamer.

Midden in de nacht komt Jolanda in hun kamer en vraagt of ze een nacht alleen mag zijn met Bert, omdat het misschien alleen die nacht kan. Kader vindt het

Page 23: Kader Abdolah

goed, hij vergelijkt het met de vrouw waar hij van houdt, zij konden ook maar een nacht samen zijn. Die nacht duurde zo lang dat de rest van het leven kort leek.

Nachtmerrie

Dit verhaal gaat over een collega bij het natuurmuseum, Pieter. Pieter houdt van slangen. Kader krijgt juist nachtmerries van slangen, omdat toen hij klein was hij in een gebied woonde waar veel slangen waren. Er werden toen enge verhalen verteld over slangen.

Pieter nodigt hem uit voor zijn verjaardag. Hij blijkt de enige te zijn. Als hij iets ziet bewegen onder een doek, merkt hij dat dat een slang is en rent weg.

Zij moest haar verhaal nog vertellen

In dit verhaal ontmoet Kader Maria, een mooi iraans meisje van 18 jaar. Het speelt zich af in een opvangcentrum. Omdat ze alletwee iraans zijn praten ze veel, het blijkt dat Maria het centrum uit moet omdat ze een appartement heeft gekregen. Ze wil niet, ze is bang omdat het appartement hoog in een flat is, en ze kent niemand in de stad. De eerste nacht hoort hij haar raar schreeuwen, alsof iemand haar keel dichtkneep. Maar hij mag niet naar haar toe van de nachtportier.

De volgende dag gaan ze samen de stad in. Ze zien etalagepoppen, Maria vindt ze op dode vrouwen lijken. ‘Ze kijkt naar je, maar er is iets mis in haar ogen.’

De volgende ochtend is Maria’s kamer leeg. Maar drie weken later komt ze terug met de mededeling dat ze terug is van vakantie, ze wil haar kamer weer terug. De nachtportier vindt dat natuurlijk niet goed. Ze zegt dat ze al een paar keer is verdwaald, en nu kan ze haar huis helemaal niet meer terugvinden. Als ze haar kamer nog steeds niet terug mag raakt ze overstuur, ze stuurt het meisje wat in haar kamer zit eruit, doet de deur op slot. De nachtportier wil even later de deur openbreken, en Maria slaat een ruit in. Kader en een ander man beuken de deur in omdat ze bang zijn dat ze uit het raam springt. Dan komt de politie en ze wordt weggevoerd. Ze kijkt naar Kader, en die ziet dat er wat mis in haar ogen.

Een ochtend in het opvangcentrum

Er is een man met zijn dochtertje in het opvangcentrum. De vader voelt zich bedreigd door andere asielzoekers. Opeens komen er mannen die de vader een verrader noemen, en ze slaan hem in elkaar. Een tolk probeert hen uit te leggen dat dat zo niet gaat in dit land, zonder effect. De politie maakt een eind aan het geweld. Iedereen gaat naar andere ruimtes, en de vader en zijn dochtertje vertrekken.

Page 24: Kader Abdolah

De rode wijn

Op een dag gaat Kader een café binnen, bang, want in Iran mag dat niet. Hij wordt door de serveerster aan een tafeltje bij een man gezet, en bestelt voor zichzelf en de man een glas wijn. De man wordt onrustig. Als hij de wijn krijgt wil hij weggaan, maar Kader vraagt hem te blijven. Hij is bang dat hij iets verkeerd heeft gedaan. De man stelt hem gerust, geeft hem zijn adres, maar verteld hem niet waarom hij weg wil. Hij gaat daarna weg. Op een avond gaat hij bij hem langs met een fles rode wijn. Het blijkt een ex-priester te zijn. Hij schrikt erg van de wijn. Niet omdat hij niet mag drinken, maar het is toevallig dezelfde rode wijn als dat zijn vrouw hem gaf, op een avond om het samen op te gaan drinken. Dat kwam er niet van, ze gingen slapen en de volgende ochtend was zijn vrouw overleden.

De adelaars

De adelaars gaat over de broer van Kader. Het speelt zich af in de tijd dat hij nog in Iran zat, in de hoofdstad. Op een dag belt zijn vader hem op dat er iets ergs is gebeurd met zijn broer. Hij gaat naar zijn vader toe, die hem vertelt dat zijn broer is geëxecuteerd. Ze moeten hem begraven, maar een officiële begraafplaats kan niet omdat het lichaam onrein is. Toch proberen ze het, maar bij de eerste stad worden ze weggejaagd. Bij de tweede stad worden ze vriendelijker weggestuurd. Ze krijgen de tip naar Rahmanali te gaan, een heilige. Die helpt hen het lichaam in de bergen te begraven.

De Witte Schepen

De witte schepen gaat over de vader van Kader, die hem opzoekt in Nederland. Ze bekijken het Nederlandse landschap. Aan een boer waar ze in de schuur naar de koeien mogen kijken belooft de vader een tapijt te knopen. Kader weet zeker dat hij het ook nog zal doen. ‘s Avonds gaan ze naar het carnaval kijken, maar ze worden lastig gevallen door kraaien.

Kader’s vader gaat voor het eerst naar een café, een literair café waar Kader een lezing geeft. Dit is een grote stap voor hen, zijn vader zit voor het eerst in een café waar hij normaal met een grote boog omheen loopt. Kader geeft voor het eerst een lezing. Er staan tranen in zijn vader’s ogen, hij weet niet waarom.

Beoordeling

Ik vind dit een erg mooi boek. Wel erg raar soms, soms lijkt een verhaal in het midden te stoppen. Een nacht is daar het beste voorbeeld van. Hij bedenkt wat hij de volgende ochtend aan Jolanda zal vragen, en hij begint een gesprek met de serveerster en opeens stopt het. Maar als je terug denkt begrijp je dat hij toch het hele verhaal verteld heeft.

Page 25: Kader Abdolah

Er kwamen weinig dialogen in voor. Toch was het niet saai. Door die weinige dialogen (hij verteld wat anderen aan hem zeggen, en wat hij daarvan denkt maar niet wat hij terugzegt) lijkt Kader Abdolah een hele stille man. Soms zelfs onbeschoft als hij geen antwoord geeft waar je het echt verwacht, bijvoorbeeld als iemand iets beleefd aan hem vraagt.

Het was verrassend om te lezen hoe het er in een opvangcentrum aan toe gaat, iedereen leek heel aardig, behalve in het verhaal ‘een ochtend in het opvangcentrum’, maar dat komt denk ik door de verschillende culturen, niet door de mensen zelf.

Al met al vind ik het een goed en mooi boek, doordat Kader Abdolah erg goed kan vertellen had ik het boek zo uit(ook door de geringe omvang) en ik heb me geen moment verveeld of de behoefte gehad het boek weg te leggen.

http://www.scholieren.com/boekverslag/49154