1

DANCING IN JAFFA

Bekijk ook

de digitale

filmfiche via

www.filmfiches.be

2

DANCING IN JAFFA

Film en educatie…... in het vertoningscircuit van

Lessen in het donker, in het kader van Filmfestival MOOOV, ter ge-legenheid van een workshop ver-zorgd door Jekino of van een film in de klas...

Het medium film kreeg een plaats in het lessenpakket van heel wat scholen, daarom zorgen wij graag voor een degelijke programmatie en pedagogische omkadering. We maken jaarlijks een pittige selectie van een 30-tal films uit het afgelo-pen seizoen, organiseren op heel wat plaatsen vertoningen en zorgen met kant-en-klare lesmappen voor een boeiende verwerking in de klas. Daarbij spelen we in op de eindter-men en ontwikkelingsdoelen.

In elke lesmap streven we naar een filmtechnische en inhoudelijke benadering van de film en focussen we op één filmterm.

dancinG in JaFFa is geschikt voor

heel uiteenlopende leeftijdscategorieën, van 3de graad lO tot

3de graad SO.

www.jekino.bewww.mooov.bewww.lesseninhetdonker.be

inhOudStaFel

INFOFICHE _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 3

Technische kaart

Synopsis

Vóór je naar de film gaat

DANCING CLASSROOMS IN JAFFA _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 5

Wat is het ‘Dancing Classrooms’ project?

In Jaffa

WAT IS JAFFA? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 7

OVER WIE GAAT DE FILM? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 8

Pierre Dulaine

De Deelnemers

THEMA 1: ISRAËL – PALESTINA… EEN CONFLICT _ _ _ 11

Een brokje geschiedenis

Het conflict zichtbaar in de film

THEMA 2: DANSEN! _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 16

Wat is stijldansen?

Dansende kinderen

Aanraking

Competitie

BESLUIT: HOOP _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 19

FOCUS OP… EEN DOCUMENTAIRE _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 21

Wat is een documentaire?

Hoe objectief is DANCING IN JAFFA?

De regisseur

Populaire documentaires

BIJLAGE 1: DE BELANGRIJKSTE PERSONAGES _ _ _ _ _ 24

BIJLAGE 2: LOIS & ALAA _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 26

FilmFiche Op het SmartBOard!www.FilmFicheS.Be

De digitale en visuele filmfiche bij DANCING IN JAFFA is ideaal om de film-bespreking klassikaal via je smartboard te starten. Je vindt er de trailer, aanvul-lende videofragmenten en verwerkingsopdrachten. Een ideale aanvulling op deze lesmap!

3

INFoFIChetechniSche kaart

Regie: Hilla MedaliaScenario: Philip Shane, Hilla MedaliaCamera: Daniel KedemProducenten: Diane Nabatoff, Neta Zwebner-Zaibert, Hilla Medalia

DocumentaireVS, 2013Duur: 90’Engels, Arabisch en Hebreeuws met Nederlandstalige ondertitelsDistributeur: Jekinowww.dancinginjaffa.com www.jekino.be

SynOpSiSPierre Dulaine, een gerenommeerd stijldanser, keert terug naar zijn geboortestad Jaffa (Israël) om een bewonderenswaardig project op te starten. In Jaffa wonen joden en Palestijnen naast elkaar. In deze licht ontvlambare wijk tracht “Mr. Pierre” tien we-ken lang om Palestijnse en joodse kinderen samen aan het stijl-dansen te krijgen. Maar hoe kan je samen dansen als je elkaar niet mag aanraken? Barrières worden gesloopt en wantrouwige kinderen veranderen in echte ‘sterren’ op de dansvloer. Met elke danspas brengt de charismatische Mr. Pierre levens in beweging.

Een bevlogen documentaire over waardigheid en vertrouwen. Op de tonen van een stomende mambo of een razende rumba groeit wederzijds respect.

Vóór Je naar de Film Gaat!DANCING IN JAFFA is een documentaire. Hebben de leerlingen al vaker documentaires gezien?

De film vertelt een boeiend verhaal over een dansproject in de Israëlische stad Jaffa, geboorteplaats van meervoudig danskam-pioen Pierre Dulaine. Hij laat er kinderen van twee vijandige ge-meenschappen met elkaar dansen. “Dansen met de vijand” is een uitdrukking die in de film soms voorzichtig wordt gebruikt.

Om de film beter te vatten, kan je vooraf kort de situatie in Israël even schetsen. (De lesmap biedt voldoende informatie om dit thema na de film verder uit te diepen.)– In Israël wonen Joden en Palestijnen naast elkaar. Elk zijn ze er

van overtuigd dat dit eigenlijk hún land is. Het dagelijkse leven in Israël wordt getekend door die vijandschap. De scheiding is overal voelbaar en leidt regelmatig tot opstoten van oorlogs-geweld.

– Kinderen uit Joodse en Palestijnse gezinnen gaan meestal naar gescheiden scholen. In het dagelijkse leven krijgen ze zelden of nooit met elkaar te maken. Vergelijk het met de situatie bij ons: ook in België heeft de joodse gemeenschap eigen scho-len die geen aansluiting zoeken bij de rest van het onderwijs.

– Om samen te dansen, moet je elkaar aanraken. Maar bepaalde strekkingen binnen de joodse en islamitische godsdienst ver-bieden de aanraking tussen jongens en meisjes.

4

Het dansproject van Pierre Dulaine vraagt heel veel van de deel-nemers en hun omgeving. Wie eraan wil deelnemen, moet alle vooroordelen overboord gooien. Via deze film volgen we de lan-ge weg die de deelnemers aan dit project afleggen.

Hoewel DANCING IN JAFFA ernstige problemen behandelt zoals racisme, haat en identiteit, is het ook een vrolijke, onderhouden-de film, die een verhaal vertelt op verschillende niveaus:– de danslessen van de kleurrijke Pierre Dulaine. Niet iedereen

is het eens met zijn lesmethodes, maar hij bezorgt de film een enorme dynamiek.

– de politieke context wordt niet al te gedetailleerd toegelicht, maar is de hele tijd aanwezig in de achtergrond van het ver-haal.

– de danswedstrijd maakt het extra spannend; we leven mee met de kinderen die er opgewonden naar uitkijken.

– we maken kennis met enkele individuele deelnemers aan het project, die we thuis gaan bezoeken. Hun pakkende getui-genissen geven een persoonlijke touch aan het verhaal.

Veel plezier met DANCING IN JAFFA!

5

DANCING CLASSRooMS

IN JAFFA

“Wanneer twee mensen samen dansen, gebeurt er iets. Je leert elkaar kennen op een heel bijzondere manier.” (Pierre Dulaine in DANCING IN JAFFA)

wat iS het ‘dancinG claSSrOOmS’ prOJect?

Pierre Dulaine, voormalig ballroom danser, begon in 1994 met het project ‘Dancing Classrooms’ dat kinderen (vaak opgroei-dend in moeilijke omstandigheden) via dansen wil ondersteunen in hun ontwikkeling. Dulaine: “Dancing Classrooms leert kinde-ren essentiële levenswaarden. Het is geen opleiding voor kam-pioenen, maar brengt kinderen uit verschillende culturen dichter bij elkaar.” De eerste editie liep in 1994 in enkele ‘moeilijke’ New Yorkse scholen. Intussen raakte het project verspreid over 31 ste-den in 5 landen. Dulaine’s danspartner Yvonne Marceau, die hem ook in Jaffa bezoekt, is medeoprichter van het project. De bege-leiders in Dancing Classrooms volgen de ‘Dulaine methode’, die draait om respect, humor, vreugde, enz.

Wat maakt dansen zo bijzonder? Dulaine: “Dansen was een keerpunt in mijn leven: als kind was ik verlegen, ik miste een voortand, ik sprak Engels met een accent, ik werd gepest op school… Maar toen ik begon te dansen, leerde ik rechtop staan! Zo’n ommekeer wilde ik ook voor de kinderen in Jaffa.”

DANCING IN JAFFA is niet de eerste keer dat Pierre Dulaine in een film te zien is. Eerder waren er de documentaire MAD HOT BALLROOM (die kinderen uit New Yorkse scholen volgt door-heen hun dansproject) en de speelfilm TAKE THE LEAD (2006) waarin Antonio Banderas de rol van Dulaine speelt. Beide films hebben Dancing Classrooms wereldwijd gepromoot.

6

in JaFFa

“Ik heb nog nooit iets gedaan voor de gemeenschap waar ik vandaan kom. Ik wil hier terugkeren en iets moois geven aan de kinderen. Voor mij is dit zinvoller dan alles wat ik ooit gedaan heb.” (Pierre Dulaine in DANCING IN JAFFA)

Met zijn project streeft Dulaine naar een meer vreedzame sa-menleving in het conflictueuze Israël. Zoals hij uitlegt aan de Joodse taxichauffeur: “Jullie gaan hier niet weg en de Palestijnen ook niet. Of u dat fijn vindt of niet, het is de werkelijkheid. Hoe gaan we die situatie verbeteren?” Door leerlingen samen te la-ten dansen, hoopt Dulaine barrières te slopen. “Vooral voor de Palestijnse kinderen: zij genieten in Israël niet van gelijke rechten. Ik wilde hen een kans geven om fier te zijn op zichzelf. Dat ma-ken ze zelden mee. Zo brengt dit project levens in beweging.”

Dulaine vond 5 scholen bereid om mee te werken: op de Open Democratische School en de Hashmonaim School zitten jood-se kinderen, op de Ajyal School en de Al-Ukhuwa School vind je enkel Palestijnse leerlingen, en dan is er nog de gemengde Israëlisch-Palestijnse Weizmann School.

Het project verliep niet probleemloos. Dulaine: “Overal waar ik ooit werkte, waren er obstakels, maar nog nooit zoveel. En nog nooit voelde ik zoveel respect voor wat ik deed. Pratend met een lokaal accent, overtuigde ik de Palestijnse ouders dat kinderen beter presteren op school als ze goed in hun vel zitten. Ze ver-trouwden mij. De situatie lag anders bij de Joodse ouders. Gratis dansles… hoera! Tot er andere gedachten de kop opstaken, zo lelijk dat ik ze nauwelijks durf uitspreken: ‘dansen met de vijand’, ‘dansen met een vuile Arabier’. Dat soort woorden wordt soms gebruikt. Toch bleven er van de 150 kinderen die aan het pro-ject begonnen op het einde nog 125 over. Slechts 25 kinderen haakten af.”

Uit een interview met Pierre Dulaine

“Tijdens de wedstrijd zie je alle ouders door elkaar op de tribune zitten en hun kinderen toejuichen. Er zit een dame bij, volledig bedekt in strenge, zwarte hijab. Weet je wat ze voor haar dochter had gekocht? Een modieuze kastanjebruine jurk met spaghet-tibandjes. Omdat ze wou dat haar dochter erbij hoorde. Is dat niet prachtig?”

Vragen aan de leerlingen

– Wat betekende dansen in het leven van Pierre Dulaine? In de film vertelt hij hoe dansen zijn leven als kind heeft veranderd. Weet je nog hoe?

– “Dancing Classrooms leert kinderen essentiële levens- waarden.” Wat kan je uit dit project dan zoal leren?– Waarom hoopt Dulaine vooral voor de Palestijnse kinderen

dat dit project slaagt?– Zou zo’n project ook in scholen bij ons nuttig kunnen zijn?

Waarom (niet)?– Vond jij dit project in Jaffa geslaagd? Waarom (niet)?

7

Twaalfduizend jaar geleden was er een koning die Salomon heette en in Jeruzalem woonde. Hij wilde er een tempel bou-wen voor zijn God en daarvoor had hij grote cederbomen nodig. Die groeiden niet in zijn land dus werden de bomen ingevoerd via de havenstad Jaffa aan de Middellandse Zee. Tenminste, zo staat het in de bijbel.

Of het klopt, is een andere vraag. Maar het is wel zeker dat Jaffa al vele eeuwen oud is. Ooit leefden er joden, later kwamen er Palestijnen en vele andere volkeren. Vanaf de 19de eeuw arri-veerden er opnieuw kleine groepjes joden, die terugwilden naar het zogeheten ‘beloofde land’ van hun verre voorouders. Rond 1910 startten zij nabij de zee met de bouw van een nieuw dorp: Tel Aviv, nu één van de grootste steden in Israël waarvan Jaffa een voorstad is geworden. Officieel is Tel Aviv de hoofdstad van Israël, hoewel de Israëli zelf beweren dat deze eer aan Jeruzalem is voorbehouden.

Pierre Dulaine: “Jaffa was oorspronkelijk een Palestijnse stad. Maar toen de nieuwe bewoners arriveerden in de jaren 40, vlucht-ten veel Palestijnen weg uit Jaffa. Slechts enkelen bleven achter in hun verkrotte woningen, terwijl in Tel Aviv nieuwe villa’s oprezen, gebouwd door de Joodse gemeenschap. Intussen zijn beide wij-ken tot één grote stad versmolten. Veel Palestijnen in Jaffa heb-ben geen geld of vergunning om hun huis te renoveren. Oude gebouwen worden platgeslagen en vervangen door nieuwe. Jaffa is nu een heel dure, fel gegeerde plek.” In de film zien we ook de keerzijde van de medaille: beelden van de havenwijk tonen de armoede van de mensen die daar wonen.

Opdracht

Jaffa is een wijk van Tel Aviv. Waar ligt die stad? Zoek het op in je atlas of op een digitale kaart.

Koppel aan deze opdracht een kort gesprek over het leven in Jaffa. Hoe hebben de leerlingen het beeld van de stad ervaren? Lijkt het een leuke plek om te wonen? (Waarom wel / niet?) Zien ze bepaalde gelijkenissen tussen het leven van de kinderen in Jaffa en hier bij ons? Welke problemen kunnen we in Jaffa vast-stellen op basis van de film?

WAT IS JAFFA?

8

pierre dulainePierre Dulaine werd in 1944 in Jaffa geboren, maar ontvluchtte het land in 1948. Hij werd beroemd als professioneel danser, won talloze danswedstrijden en werd wereldkampioen in di-verse disciplines. Na zijn carrière richtte hij het project Dancing Classrooms op. Tegenwoordig zetelt hij o.a. in de jury van ‘So you think you can dance’ - editie Midden Oosten. Dulaine is een charmant en welbespraakt man.

Aan zijn kindertijd in Jaffa heeft Pierre Dulaine weinig herinnerin-gen. “Mijn grootvader kocht 3 percelen en bouwde huizen zoals Palestijnen dat doen: voor de zoon, de dochter, de andere doch-ter… In één van die huizen werd ik geboren. Ik was pas 4 toen we het land verlieten. Mijn emotionele band is dus gebaseerd op de verhalen van mijn moeder.”

Moeder was een katholieke Palestijnse, vader een protestant-se Ier. Na hun vlucht uit Jaffa trokken ze naar Ierland (waar ze niet welkom waren vanwege moeders geloof) en van daaruit naar Jordanië, waar ze vanwege politieke onlusten opnieuw op de vlucht moesten. “Mijn ouders werden tot twee maal toe uit hun huis verjaagd: in Palestina en in Jordanië. We trokken naar Engeland, waar ik op 14-jarige leeftijd begon met ballroom dan-sen. De rest is geschiedenis.”

Met zijn statige houding blijft Pierre Dulaine onder alle omstan-digheden een echte gentleman. “Ik wil een positief, elegant rolmodel zijn voor kinderen. Ik draag graag dassen; ik heb er minstens 140. Ik draag mijn jasjes geknoopt, ik heb geen jeans. Ik probeer de ouderwetse, goede manieren te delen met de nieuwe generatie, vechtend tegen wat ik dagelijks zie in de stra-ten van New York.” Ook zijn omgang met kinderen is opvallend: heel uitbundig, met een beetje overacting. Niet iedereen is het eens met zijn lesmethodes, maar hij geeft de film een enorme dynamiek.

Op de online lesfiche kan je het fragment bekij-ken waarin Pierre Dulaine zich voorstelt als jurylid van ‘So You Think You Can Dance – Middle East’.

oVeR WIe GAAT De FILM?

9

de deelnemerSNoor Gabai

“Ik ben de enige die geen papa heeft. En ik doe altijd stommi-teiten. Altijd.” (Noor in DANCING IN JAFFA)

Noor Gabai breekt het hart van elke kijker en niemand die meer ingrijpend door het dansproject verandert dan zij.

Noor lijdt onder het verlies van haar vader, die stierf toen zij 6 jaar was. “Het is moeilijk zonder papa. Mijn droom is dat papa zou terugkomen. Dat hij nog zou leven.” Haar moeder was joods maar bekeerde zich tot de islam. Dulaine: “Noor zit tussen twee vuren, zonder een vader om haar te leiden. Thuis staat er een matras rechtop tegen de muur; ’s nachts wordt daar een bed van gemaakt. Er is geen geld, geen plaats. Noor was een pestkop die amper naar school kwam. Sinds ze begon te dansen, komt ze elke dag.”

Aanvankelijk zijn veel kinderen bang van Noor. Ze is agressief en vecht met haar klasgenoten. Daarom moet ze de schoolpsycho-loog raadplegen. Maar dankzij het dansen verandert ze. “Lois kwam bij mij op bezoek. We oefenden de danspassen en aten watermeloen. ‘t Was de eerste keer dat een meisje uit mijn klas op bezoek kwam.” In een mooie scène legt een leerkracht uit: “Ik herken Noor niet meer. Ze is zo veranderd. In het begin van

het jaar was ze zoals een gesloten bloem. Nu is ze… openge-bloeid.”

De deelnemers aan Dancing Classroom kregen de film te zien tijdens de première in Tel Aviv. Iedereen was heel bezorgd hoe Noor zou reageren op de pijnlijke scène bij haar vaders graf. Dulaine: “Weet je wat ze achteraf zei? ‘Ik vond niet dat ik vaak in de film te zien was.’ Kan je dat geloven? Wat een prima donna!”

De anderen

Alaa Bubali komt uit een arm Palestijnse gezin. Zijn vader, een visser, verdient amper de kost tussen alle grote vissers-bedrijven. Pierre Dulaine is bitter over de levensomstan-digheden en toekomstper-spectieven van kinderen zoals

Alaa: “Welke kansen krijgt zo’n jongen? Het gezin woont in een hut. Vijf, zes, zeven kinderen in één of twee kamers. Wat moeten jongeren hier doen? Wat heeft de toekomst hen te bieden?”

Er gebeurt heel wat in het leven van Alaa. Eerst krijgt zijn familie de toestemming om 3 dagen hun familieleden in de Palestijnse gebieden te bezoeken. Later wordt hij thuis uitgenodigd bij zijn danspartner Lois, waar er voor Alaa een nieuwe wereld open gaat. Aan het einde van de film komt ze ook bij hem op bezoek.

Lois Dana komt uit een ruim-denkende joodse familie. Haar moeder discussieert met haar over het Joods-Arabische conflict. Dat ver-gemakkelijkt het contact tus-sen Lois en haar Palestijnse danspartner Alaa. Ook over

haar afkomst praat haar bewust ongehuwde moeder heel open-lijk. Maar behalve open-minded is moeder ook heel ambitieus – daar gaat Lois soms onder gebukt.

10

Rachel Guta is lerares aan de Weizmann School, waar zowel kinderen uit Joodse als Arabische families naar school gaan. Als Joodse vrouw die familieleden heeft verloren bij aanslagen, wil ze haar leerlingen duidelijk ma-

ken dat geweld geen oplossing is. Ze pleit voor een respectvolle samenleving. “Leren dansen is niet genoeg! Jullie moeten bewij-zen dat jullie goede mensen zijn. Dat vooral!”

Opdracht

In Bijlage 1 vind je een blad met foto’s van de belangrijkste per-sonages. Noteer bij elke foto een aantal bedenkingen:– Wat zijn de typische eigenschappen van dit personage?– Wat weten we over hun afkomst en familie?– Wat heeft het Dancing Classrooms project voor hen bete-

kend?

11

een BrOkJe GeSchiedeniSPalestina

In de loop der eeuwen hebben vele vreemde heersers geregeerd over de streek die nu als Israël bekend staat, o.a. Romeinen, kruis-vaarders, Ottomanen (of Turken) en Egyptenaren. Na de Eerste Wereldoorlog besturen de Britten voor een tijdje Palestina, en dus ook de havenstad Jaffa, vanwaar elk jaar miljoenen kratten Jaffa’s (sinaasappelen) de wereld worden ingestuurd.

Rond 1920 wonen in heel Palestina zo’n 80.000 joden en 750.000 Palestijnen. Maar het aantal joodse inwoners neemt gestaag toe, o.a. mensen die op de vlucht zijn voor het communisme in Rusland of het nazisme in Duitsland of joodse nationalisten die een eigen staat willen en Palestijnse grond opkopen. In 1946 zijn er 600.000 joden en 1.800.000 Palestijnen. De spanning tussen joden en Palestijnen wordt almaar groter. Iedereen wil dat het Britse bestuur opkrast, maar wat moet er daarna gebeu-ren? Eén land voor joden en Palestijnen samen, zoals de meeste Palestijnen willen? Of twee verschillende landen, zoals de mees-te joden willen? En als het grondgebied verdeeld wordt, wie krijgt dan wat ?

Terwijl in Palestina onlusten en gevechten woeden, barst in Europa de Tweede Wereldoorlog uit en worden miljoenen jo-den in nazikampen vermoord. Na afloop van de oorlog krijgt het idee dat de joden een eigen (veilige) staat verdienen, steeds

TheMA 1: ISRAëL – PALeSTINA… eeN CoNFLICT

12

meer steun in de wereld. Maar de discussies over een verdeel-plan slepen aan en gewapende joodse milities nemen het heft in eigen handen om stukken Palestijns land gewapenderhand te veroveren. Op 14 mei 1948 roepen de joden de staat Israël uit, een dag later vallen Arabische buurlanden de nieuwe staat aan.

Israël

De eerste Israëlisch-Arabische oorlog eindigt met een overwin-ning voor Israël, dat voortaan heerst over een groot deel (78%) van het vroegere Palestina, waaronder Jaffa. Een ander deel (de Westbank) gaat naar Jordanië en een overblijvend stuk (Gaza) naar Egypte. 700.000 Palestijnen vluchten voor het Israëlische geweld, worden hun dorpen uitgejaagd en van hun land verdre-ven. Zij mogen niet meer terugkeren. Hun huizen zijn vernield of er wonen nu joodse families in; de oude eigenaars (zoals Pierre Dulaine) zijn niet meer welkom.

In 1945 waren er zo’n 80.000 Palestijnen in Jaffa, na mei 1948 blijven er amper een paar duizend over. De familie Dulaine is daar niet meer bij: “Mijn ouders moesten vertrekken met 3 kin-deren en een geweer in hun rug geduwd,” vertelt hij tegen de taxichauffeur.

En nu?

Sinds 1948 zijn er nog verscheidene oorlogen uitgevochten tus-sen Israël en z’n Arabische bewoners en buren. In 1967 heeft Israël alle grondgebied van het oude Palestina veroverd en be-zet. In de jaren negentig kregen de Palestijnen meer zeggings-schap in delen van de Westbank en Gaza. Maar Israël blijft er nederzettingen (= woonwijken) voor joden bouwen en het leven van de Palestijnen moeilijk maken.

Langs de grenzen met de Palestijnse gebieden heeft Israël me-tershoge muren en afrasteringen gebouwd en controleposten en militaire kampen opgetrokken. Israëlische Palestijnen die hun fa-milieleden in de Westbank of in Gaza willen bezoeken, hebben speciale pasjes van de Israëlische overheid nodig en de toelatin-gen zijn schaars. De Palestijnse familie van Alaa kan pas na jaren geduld even op bezoek bij hun familieleden in Gaza. En vader

mag niet mee – als volwassen man wordt hem vermoedelijk de toegang ontzegd. Dergelijke maatregelen veroorzaken veel span-ningen en verdriet: “Het zou fijn zijn om zomaar de grens naar Gaza over te steken. Meestal zijn we heel zenuwachtig aan de grenscontrole. Ik heb mijn familie al 10 jaar niet meer gezien, stel je voor. Ik wou dat er vrede kwam, zodat we vrij konden reizen.”

In Israël loopt het samenleven van joden en christelijke en isla-mitische Palestijnen dikwijls moeilijk. De Palestijnse minderheid, zo’n 20% van de bevolking, voelt zich tweederangsburgers en heeft doorgaans weinig sympathie voor hun Joodse buren. Zo kwam het van 1987 tot 1993 tot een gewelddadige escalatie tijdens de zgn. eerste Intifada, een Palestijnse opstand in de be-zette gebieden. Het conflict werd door de Palestijnen vaak aan-gepord door het gooien van stenen (wat de Joden beantwoord-den met geschut). Vandaar dat Alaa’s vader zijn zoon voor de reis naar Gaza uitwuift met de waarschuwing: “Geen stenen gooien! En zodra je een raket hoort, kruip je onder de bus.”

Toen de onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnse au-toriteiten niet opschoten, begon rond het jaar 2000 de tweede Intifada, die veel gewelddadiger was dan de eerste. Er volgde een reeks Palestijnse aanslagen en de Joden sloegen terug met harde militaire acties. Het sociale leven in de Palestijnse gebie-den werd volledig geblokkeerd, rond de Joodse nederzettingen op Palestijns gebied werd een veiligheidsmuur opgetrokken en Palestijnse manifestaties werden door de politie brutaal uit el-kaar geslagen. Vanaf 2006 verminderde het aantal aanslagen, maar tijdens de 2de Intifada vielen er 5000 slachtoffers aan Palestijnse zijde, en 1000 aan Joodse kant.

Op de online lesfiche vind je een filmpje dat de toestand in Israël toelicht in een eenvoudige ani-matie. Dit filmpje kan worden bekeken ter afron-ding van de voorgaande tekst.

13

Opdracht

Tijdslijn

Op de website van De Standaard wordt het conflict in Israël sa-mengevat in een uitstekende tijdslijn. Wie dieper op dit con-flict wil ingaan, kan een aantal items uit deze tijdslijn kiezen (bv de oprichting van Israël, de oprichting van de PLO, de eerste Intifada, de positie van Hamas, het opflakkerende geweld in 2014,…) en de leerlingen in groep extra info laten opzoeken over deze specifieke thema’s.

Wie met de leerlingen verder op deze thematiek wil ingaan, vindt hier een overzicht van beschikbaar lesmateriaal, films, literatuur en strips.

het cOnFlict ZichtBaar in de FilmDANCING IN JAFFA speelt zich volledig af in de conflictzone. Geen wonder dat we in de film heel wat sporen ontdekken naar de dagelijkse onvrede tussen Joden en Palestijnen: – Radicale Joodse organisaties zouden liever alle Palestijnen

weg willen en organiseren in Jaffa een betoging achter de slogan “Jaffa is joods”.

– Ook de Palestijnen betogen. Op “Land Dag” komen ze op straat voor meer rechten en minder discriminatie. Ook in Jaffa. We horen hun slogans: “Jaffa is in gevaar. Wij blijven hier. Wij zijn niet bang van de terroristenregering van Israël! We bestrijden de bezetter!”

– Regelmatig laait de strijd op tussen beide partijen wanneer fanatieke Palestijnen een terreurdaad (bv zelfmoordaanslag) plegen, waarbij vaak Joodse burgerslachtoffers vallen. Zo vertelt lerares Rachel Gueta dat ze een broer en schoonzus heeft verloren bij een aanslag. Vanwege het opflakkerend ge-weld vind je in sommige scholen een schuilkelder, tot grote verbazing van Dulaine: “Ik zag nog nooit een klaslokaal zon-der vensters. Wat is dit voor een plek?” Scholen worden door veiligheidsagenten bewaakt. Dat is een gevolg van de peri-ode rond 2000, toen een golf van Palestijnse aanslagen z’n hoogtepunt kende en men op publieke plaatsen de veilig-heid van de Joodse burgers wou garanderen.

– Taal is belangrijk om te bepalen bij welke groep je hoort. De Palestijnen spreken Arabisch, de Israëlische Joden spre-ken Hebreeuws, een oude, bijna vergeten taal die een eeuw geleden nieuw leven werd ingeblazen om de toestromende joodse migranten in Israël een gemeenschappelijke taal te geven. Pierre Dulaine spreekt Engels en Arabisch, maar geen Hebreeuws. De taalbarrière bemoeilijkt de communicatie tus-sen beide bevolkingsgroepen: Lois’ moeder klaagt dat Alaa haar niet goed begrijpt.

– Het huis van de familie Dulaine werd, nadat het gezin in 1948 was gevlucht, ingepalmd door nieuwe joodse bewoners. Nu Dulaine het huis wil bezoeken, vat de nieuwe eigenaar dat op als een bedreiging en stelt zich erg vijandig op. De bezoekers moeten op de vlucht.

– De film heeft het meestal over ‘Joden’ en ‘Arabieren’; en-kel Pierre Dulaine gebruikt het woord ‘Palestijnen’. “De poli-tiek correcte term is ‘Israëlische Palestijnen’. Arabieren vind je ook in Egypte, Algerije, Libanon,… Ik gebruik nooit het woord Arabier; het zijn Palestijnen!”

14

– De vijandige sfeer is overal voelbaar en wordt geformuleerd in enkele opvallende uitspraken. – De taxichauffeur (over Palestijnen): “Ik heb mijn 4 beste

vrienden verloren in Gaza. Ik vertrouw niemand meer. Ik ge-loof niet wat ze zeggen en ik weiger met hen te dansen.”

– Pierre Dulaine (over de joodse deelnemers): “Wat ik hen vraag, is om te dansen met de vijand. Niemand zegt het hardop, maar dat woord hebben ze wel in gedachten.”

– Een van de Joodse meisjes in het dansproject: “Dansen met jongens die we niet kennen, maakt me bang. Als mijn pa me met een Arabier ziet, vermoordt hij me.”

Wie herdenkt wat?

Joodse en Palestijnse burgers vieren in Israël niet dezelfde fees-ten. Dat leidt in de film tot een opvallende verwarring:

– Israël viert elk jaar dat op 14 mei 1948 de staat Israël onaf-hankelijk werd. Omdat de joodse kalender niet dezelfde is als de westerse, valt die Onafhankelijkheidsdag voor ons elk jaar op een andere dag. De dag voordien is de “Dag van de Herinnering” en worden de Israëlische doden uit alle oorlo-gen en aanslagen herdacht met twee minuten stilte in het hele land. Ook het verkeer moet dan halt houden. “Wij be-tonen vandaag eer aan de 22.867 slachtoffers die hun leven gaven, vechtend voor Israël. Sta op bij het geluid van de si-rene.”

– De Palestijnen herdenken in die periode de Nakba, de “Dag

van de Ramp”, en treuren om de vernieling van honderden Palestijnse dorpen en het verjagen van honderdduizen-den bewoners in 1948. “Voor de Arabieren van Palestina is dit geen feestdag. Wij noemen deze dag ‘Nakba’. In het Arabisch betekent dat: een ramp. De Joden noemen dit geen rampdag, maar ‘Feest van de Onafhankelijkheid’.” Heel wat Palestijnse families bewaren in hun ballingsoorden nog altijd de sleutel van het huis dat hun ouders of grootouders toen hebben moeten verlaten.

15

Gescheiden scholen

Joodse en Palestijnse kinderen leven in aparte werelden en ont-moeten elkaar zelden. Denk maar aan het gesprek tussen enkele Palestijnse kinderen: “Had je voor de dansles al ooit een Jood gezien?” – “Ja, maar ik kwam niet in hun school.” – “Had je al ooit met hen gepraat?” – “Nee.” Opmerkelijk toch voor twee bevolkingsgroepen die naast elkaar in hetzelfde land wonen?

Op de scholen die Pierre Dulaine bezoekt, zitten enkel leden uit één bevolkingsgroep: Joodse of Palestijnse kinderen. De gemengde Weizmann School, de enige die leerlingen uit beide groepen toelaat, was de enige publieke Palestijns-Joodse school in heel Israël.

Praat met de leerlingen over het fenomeen ‘gescheiden scholen’ en probeer de vergelijking te maken met hun eigen schoolsitu-atie. Suggesties voor discussievragen:– Waarom zijn de scholen in Israël gescheiden (Joods –

Palestijns)?– Wat betekent dat precies? Zouden beide bevolkingsgroepen

ooit contact hebben met elkaar?– Ook de rest van de samenleving verloopt bijna volledig ge-

scheiden. Welke andere activiteiten verlopen volgens jou nog gescheiden?

– Welke gevolgen hebben zulke gescheiden scholen volgens jou? Voor de leerlingen en voor de hele samenleving.

– Kan je die gevolgen zien in bepaalde scènes in de film?– Nog niet zo lang geleden waren er ook bij ons jongens- en

meisjesscholen. Ook in de jeugdbeweging deden jongens en meisjes zelden gemeenschappelijke activiteiten. Is zo’n schei-ding op basis van geslacht te vergelijken met de scheiding op basis van godsdienst?

– Kan je in jouw wereld ook bepaalde gescheiden activiteiten bedenken, op basis van geslacht, religie, afkomst, enz.?

– Denk na hoe de klas er zou uitzien als ze werd gescheiden op basis van willekeurige factoren: geslacht, religie, woonwijk, inkomen ouders, enz. Wat zou dat voor gevolgen hebben voor het schoolse en naschoolse leven?

16

TheMA 2: DANSeN!

“Pierre Dulaine wil laten zien dat we een gemeenschappelijke taal hebben: de taal van het dansen.” (lerares Rachel Gueta in DANCING IN JAFFA)

WAT IS STIJLDANSEN?

In het project Dancing Classrooms krijgen kinderen basisvaar-digheden uit het stijldansen aangeleerd. Stijldansen is een com-petitieve vorm van dansen waarbij duo’s volgens strikte regels dansen in een bepaalde muzikale stijl. Stijldansen is nauw ver-want met andere, soortgelijke danssporten: ballroom dancing, standaard dansen, salondansen, enz. De leerlingen in DANCING IN JAFFA oefenen zich vooral in Latijns-Amerikaanse dansen: chachacha, rumba, merengue, enz. Geoefende stijldansers heb-ben ook de wals, tango, quickstep, jive, enz. onder de knie.

Stijldansen is een competitiesport: er worden internationale wedstrijden gedanst waar jury’s prijzen uitdelen en er zijn inter-nationale kampioenschappen.

DANSENDE KINDEREN

Door de strikte voorschriften van het stijldansen leren kinderen op elkaar vertrouwen. Elegante bewegingen zijn enkel mogelijk wanneer je elkaar respecteert. Lichamelijke nabijheid en elkaar in de ogen kijken zijn onvermijdelijk. “Bij stijldansen is vertrouwen noodzakelijk. Eerst leren ze zichzelf respecteren. Later leren ze anderen respecteren. Dat hoop ik.” Wanneer na afloop van het project aan de deelnemers wordt gevraagd wat het belangrijkste is dat ze geleerd hebben, antwoordt Lois: “Elkaar vertrouwen.” Bovendien moeten dansers de beleefdheidscodes respecteren: “Mag ik deze dans van u, alstublieft?”

17

Dulaine beschrijft aan de ouders hoe dansen de houding en inge-steldheid van hun kinderen kan verbeteren. Hij illustreert hoe hun manier van wandelen, hun lichaamshouding zal evolueren door-heen de lessenreeks. “Dit project gaat niet enkel over de juiste passen leren. In het begin wandelen ze zo. Twee maanden later… Zes maanden later… Een jaar later… En dit is wat hen bijblijft.”

Opdracht

Op de online lesfiche vind je een fragment van dansende kinderen. Bekijk de scène en ga na hoe het gedrag van de dansers door voorschrif-ten wordt gereguleerd. Let op:

– de manier waarop de partners naar elkaar toe gaan– de rituelen die zij moeten volgen– hoe ze bij het dansen staan t.o.v. elkaar– hoeveel ruimte er tussen hen is– wat er nodig is om je dans er vloeiend en elegant te doen

uitzien.

AANRAKING

De grootste hindernis bij de danslessen is de weigering van kin-deren om elkaar aan te raken. Dat is niet zo verrassend: schaam-te en verlegenheid tussen jongens en meisjes zijn op die leef-tijd heel normaal, ook zonder culturele of religieuze verschillen. Zoals een van de meisjes vol afschuw zegt: “Stel je voor om te dansen met een vreemde jongen! Je weet zelfs niet hoe hij heet. Afschuwelijk.”

Maar het probleem in DANCING IN JAFFA zit dieper. Strikte moslims en orthodoxe joden raken nooit mensen van het andere geslacht aan, behalve naaste familieleden. Volgens moslims zou de vrouwelijke verleiding te groot zijn, in joodse ogen zijn vrou-wen een paar dagen per maand onrein en weet je nooit of je bezoedeld zal raken. Pierre Dulaine reageert begripsvol wanneer een bewaker aan de schoolpoort weigert de hand te schudden van zijn danspartner Yvonne Marceau: “Ik raak geen vrouwen aan.” – “Ik begrijp het.” Maar onder elkaar spreken ze hun ver-ontwaardiging uit: “Dat zegt veel over de cultuur. Als je elkaar niet aanraakt, hoe dans je dan?” Voor conservatieve moslims en

joden is het niet denkbaar dat jongens en meisjes elkaar een hand of zoen geven, laat staan met elkaar dansen. Daarom is het voor sommige deelnemers aan Dancing Classrooms heel moei-lijk om elkaar aan te raken.

Toch geeft Dulaine niet toe. Kinderen die blijven weigeren om hun danspartner aan te raken, mogen vertrekken. Op de bezwa-ren van de ouders reageert hij koppig: “Volgens de islam mogen jongens en meisjes niet samen dansen. Dat geldt ook voor kin-deren. Ik kan uw idee niet goedkeuren.” – “Dat begrijp ik. Maar ik ga hen leren stijldansen. En dat doe ik volgens de regels. En niet anders. Als je iemand aanraakt met respect…”

Handjes schudden

Veel kijkers zijn geschokt door de scènes waarin de kinderen el-kaar weigeren aan te raken bij het dansen. Maar dat heeft niet enkel te maken met de vijandschap tussen Joden en Palestijnen. Overal ter wereld gaan mensen immers op verschillende manie-ren om met het aanraken van anderen (van hetzelfde of andere geslacht).

Wereldwijd wordt op vele manieren gegroet: Ethiopiërs wrijven hun schouders tegen elkaar (de linker van de één tegen de rech-ter van de ander), Japanners buigen diep, Tibetanen steken hun tong uit, Finnen schudden handen en Fransen kussen… Het is maar een greep uit de vele mogelijke begroetingen. En elk volk heeft zijn gewoonten, Belgische vrouwen zullen elkaar makkelijk een welkomstzoen geven, mannen doen dat minder vaak.

18

Opdracht

Wanneer Pierre Dulaine aan de ouders vertelt over een cursus waarin Joodse en Palestijnse kinderen met elkaar moeten dansen, komen de verbaasde blikken van de ouders in beeld. De camera is op dit moment niet op Dulaine gericht,

maar op de ouders. Bekijk deze scène op de online lesfiche. – Wat lezen we op de gezichten van de ouders?– Waarom is het belangrijk om hun reactie te zien? – Waarom vinden de ouders dit geen goed idee?– Wat vrezen zij? – Is de afwijzing van de ouders gerechtvaardigd? Kan Dulaine hen begrijpen?

COMPETITIE

Als afsluiting van Dancing Classrooms mogen geselecteerde dansduo’s meedoen aan een wedstrijd. Ze worden beoordeeld door een echte jury, waarin specialisten zetelen.

Het wedstrijdelement lijkt misschien in strijd met de kindvrien-delijke aanpak van het project, maar helpt de deelnemers om te focussen en vol te houden. De wedstrijd is ook een aanleiding om ouders van beide gemeenschappen samen te krijgen op één plaats: Joodse en Palestijnse ouders zitten samen, door elkaar,

in het buurthuis. Nadat de winnaars zijn aangeduid, krijgen alle deelnemers felicitaties en wordt iedereen op de dansvloer ge-roepen: “En nu: iedereen merengue!”

Opdracht

Het gegeven ‘dansen’ is te mooi om niet te gebruiken in een praktische opdracht. Wat dacht je van een bezoek aan de plaat-selijke dansschool, met een initiatieles in Latijns-Amerikaans dansen? Of een demonstratie (initiatie?) in de klas door leer-lingen die dansles volgen? Leerlingen kunnen in groepjes een initiatiefilmpje bij een Latijns-Amerikaanse dans opzoeken op YouTube, en die vaardigheid aanleren aan de klas. Of misschien kan je een ‘So you think you can dance’ auditie organiseren voor de hele klas. Zorg voor een kritische jury!

Vragen aan de leerlingen

– Weet je nog welke dansen er in de film gedanst worden? Kennen de leerlingen nog andere dansen? Horen die thuis in het aanbod van stijl- en salondansen?

– Waarom is vertrouwen zo belangrijk bij de deelnemers aan Dancing Classrooms?

– In zijn pleidooi aan de ouders maakt Pierre Dulaine zijn zin niet af. “Als je iemand aanraakt met respect…” Kan jij op je eigen manier de zin afmaken?

– Ken je nog andere culturele verschillen qua aanraking? Viel je ooit op hoe mensen elkaar op een andere manier begroeten? Welke gestandaardiseerde aanrakingen ken je uit onze cul-tuur?

– Vind je het goed dat Dancing Classrooms wordt afgerond met een wedstrijd? Waarom (niet)?

– Op welke zaken let een jury bij een danswedstrijd? Zoek de criteria op waarop zij hun oordeel baseren.

Hebben de leerlingen de smaak van het stijldan-sen te pakken? Op ‘Zapp Echt Gebeurd’ vind je een korte reportage over een jongen die vertelt over zijn danspassie.

19

DANCING IN JAFFA schetst een vreselijke toestand: een land waar de inwoners gedoemd lijken tot eeuwige vijandschap. En de toekomst biedt weinig hoop op beterschap: geen van beide partijen in het conflict geeft een duimbreed toe, de wederzijdse provocaties blijven aanhouden en de internationale gemeen-schap weet zich geen raad met Israël.

Toch spreekt er hoop uit DANCING IN JAFFA. Projecten zoals Dancing Classrooms stimuleren mensen individueel om begrips-vol en vredevol samen te leven. De film maakt duidelijk dat we de hoop op vrede niet mogen opgeven, bv. vanwege– de reactie van Pierre Dulaine tijdens de wedstrijd: “Dat ik dit

mag zien gebeuren met m’n eigen ogen, Joden en Arabieren die samen dansen, moslimouders die naast Joodse ouders zitten... Als ik niet de presentator was, zou ik nu huilen.”

– de reactie van een deelnemer: “Ik vond het leuk dat Joden en Palestijnen iets samen deden. Eerst konden we moeilijk met elkaar praten. In het begin lachten jullie me uit. Maar later werden we vrienden.”

Vond Dulaine dit project geslaagd? “Alles wordt samengevat in mijn twee favoriete scènes: 1. Na de wedstrijd staat iedereen te dansen op een stampvolle

dansvloer. Kan jij zien wie Jood is en wie Palestijn? Nee! 2. De slotscène: “Een Palestijn en een Jodin, samen in een

bootje, roeiend op weg naar de toekomst. Een perfecte me-tafoor voor de film.”

Vreest hij niet dat het effect van zo’n project na een poosje weer verdwijnt en dat iedereen in z’n oude gewoonten hervalt? “Voor Dancing Classrooms werden er al verscheidene joodse dansle-raars in Amerika opgeleid tot begeleider. Binnenkort gaat er een nieuwe lerares in opleiding: een 28-jarige moslima in hijab (= gekleed volgens de islamitische voorschriften). Als ik het ge-daan krijg dat een moslima dansles geeft… dat is fantastisch. Als je de kinderen verandert, verander je ook hun ouders, en zo verander je de wereld.”

BeSLUIT:hooP

20

Vragen aan de leerlingen

– Vind jij DANCING IN JAFFA een hoopvolle film? Waarom (niet)?

– Wat betekent die slotscène? Waarom heeft de regisseur voor deze scène gekozen?

Opdracht

In Bijlage 2 vind je een aantal foto’s van Lois en Alaa. Kan je aan de hand van de foto’s beschrijven hoe je hen ziet veranderen doorheen het Dancing Classrooms project? Let o.a. op hun li-chaamshouding, de blik in hun ogen en wat ze aan het doen zijn.

21

wat iS een dOcumentaire?DANCING IN JAFFA is een documentaire. Dat betekent: een film die gebaseerd is op feiten, die een correct beeld wil ge-ven van (een aspect van) de werkelijkheid. De mensen die je in een documentaire ziet, zijn geen acteurs maar echte mensen die zichzelf zijn. Door de manier waarop DANCING IN JAFFA is opgebouwd, vertelt de film een verhaal. Maar dat verhaal situ-eert zich in de werkelijkheid, die door filmmakers werd geregi-streerd. Een documentaire informeert. Maar een documentaire geeft ook een visie, nl. de visie van de filmmaker.

Van documentaires wordt verwacht dat ze een ‘volledig en ob-jectief’ beeld van de werkelijkheid geven. Maar dat kan niet. Want een regisseur moet altijd keuzes maken:– Wanneer de filmmakers hun camera richten, kiezen ze een

standpunt, een beeldkader. Wat buiten beeld ligt, ontsnapt aan het oog van de camera. De keuze van het beeldkader door de regisseur, bepaalt wat we te zien krijgen.

– De filmmakers verzamelen uren beeldmateriaal. Maar wat be-landt er uiteindelijk in de film en wat niet? Ook daar moeten keuzes gemaakt worden.

– Kiezen de filmmakers voor een commentaarstem die de beel-den toelicht of laten ze de beelden voor zich spreken?

– Gebruiken de filmmakers enkel beelden die ze zelf gedraaid hebben of gebruiken ze ook archiefmateriaal? Laten ze ook getuigen of betrokken personen aan het woord?

– Soms beïnvloedt de aanwezigheid van een camera de ge-beurtenissen of het gedrag van de mensen in beeld.

Het bekijken van een documentaire in klasverband is een uitste-kende manier om moeilijke onderwerpen ter sprake te brengen en levert altijd interessante stof tot discussie op. Zulke gesprek-ken leren jongeren reflecteren over zichzelf en de ander, verrui-men hun blik en maken hen mediawijzer. De ideale manier om verschillende leerdoelen aan bod te laten komen.

FoCUS oP… eeN

DoCUMeNTAIRe

22

hOe OBJectieF iS dancinG in JaFFa?De ‘naakte feiten’: DANCING IN JAFFA gaat over de dans-wedstrijd in de scholen van Jaffa, georganiseerd door Pierre Dulaine, tegen de achtergrond van het Israëlisch-Palestijns con-flict. Maar om een volledig en gevarieerd beeld te schetsen, vertelt de filmmaker dit verhaal op 3 niveaus: 1. De danscursus, met de wedstrijd als apotheose. De leider

van het project is de kleurrijke Pierre Dulaine. We leven mee met de kinderen die opgewonden uitkijken naar de wed-strijd.

2. Het Joods-Palestijnse conflict in Israël vormt de achtergrond van het verhaal. De film focust niet gedetailleerd op de poli-tieke context, maar het hele project is ermee verweven.

3. We maken kennis met enkele individuele deelnemers aan het project, die we thuis gaan bezoeken. Hun getuigenissen geven het verhaal een persoonlijke touch.

Onze visie op het thema (de conflictueuze Israëlische samenle-ving) wordt in DANCING IN JAFFA gekleurd door verschillende factoren: – We horen in de film vooral de stem van het hoofdpersonage,

Pierre Dulaine. Hij is geen objectieve observator; zijn visie wordt bepaald door zijn persoonlijke achtergrond en af-komst. Dat geeft hij ook enkele malen toe voor de camera.

Bekijk op de online lesfiche een scène waarin Pierre Dulaine uitlegt waarom hij met zijn pro-ject vooral de Palestijnse kinderen wil steunen.

– Onze voorkennis (wat weet jij over de toestand in Israël?) be-paalt mee onze perceptie. De scène waarin Pierre Dulaine de toegang tot zijn geboortehuis wordt ontzegd, krijgt een heel andere dimensie als je begrijpt wie de nieuwe bewoners zijn. Afhankelijk van wat je weet over de situatie in Palestina, geef je een ander gewicht aan Alaa’s familiebezoek in Gaza.

M.a.w. niet alle kijkers zullen de informatie op dezelfde manier begrijpen en herkennen.

Bekijk op de online lesfiche de scène waarin Dulaine zijn ouderlijk huis wil bezoeken. Bevraag de leerlingen: hoe interpreteerden zij de scène

toen ze de film zagen? Is hun interpretatie veranderd nu ze meer kennis van zaken hebben? Wat gebeurt er precies in deze scène?

– De keuze van de kinderen die we volgen in hun dagelijkse leven, is niet toevallig. Noor, Alaa en Lois beïnvloeden onze kijk op de situatie.

– De montage. In totaal verzamelde regisseur Hilla Medalia 450 uren beeldmateriaal. Door die beelden te selecteren en monteren krijgen bepaalde aspecten meer of minder aan-dacht.

de reGiSSeurIn DANCING IN JAFFA is de figuur van Pierre Dulaine het bindmiddel dat de film bij elkaar houdt. Je zou bijna vergeten dat er ook nog een regisseur aan te pas kwam! Haar naam is Hilla Medalia, ze is een Israëlische, ze maakte al verscheidene do-cumentaires en ze blijft in dit project erg op de achter-grond.

Toch konden Medalia en Dulaine het prima met elkaar vinden. Zij greep niet in tij-dens Dulaine’s lessen en hij

liet Medalia haar gang gaan. Dulaine: “Ik was geconcentreerd op mijn taak als lesgever. Zelfs al zagen we elkaar dagelijks, toch hadden we geen tijd voor praatjes. Daarom wist ik niks van wat Hilla deed ‘na schooltijd’, wanneer ze de kinderen volgde naar hun huizen en speelpleintjes. Dat was voor mij een verrassing.”

pOpulaire dOcumentaireSDacht je dat documentaires enkel op de televisie vertoond wer-den? Dat is niet langer zo. Documentaires zijn tegenwoordig be-

23

hoorlijk populair en zijn regelmatig ook in de bioscopen te zien. Denk maar aan prachtige dierendocumentaires (o.a. MARCH OF THE PENGUINS, EARTH, DE NIEUWE WILDERNIS, enz.), mu-ziekdocumentaires (die de geschiedenis van een band of mu-ziekgenre doorlichten) of documentaires over sociaal-politieke onderwerpen die heel wat stof deden opwaaien. Zo veroorzaak-ten de films van de excentrieke Amerikaan Michael Moore, zoals BOWLING FOR COLUMBINE (over de omgang van Amerikanen met vuurwapens) en FAHRENHEIT 9/11 (over internationale machtsverhoudingen en terrorisme) heel wat controverse, net zoals documentaires over de voedingsindustrie (FAST FOOD NATION en SUPERSIZE ME). Heel opmerkelijk zijn ook de do-cumentaires in de vorm van een animatiefilm, met WALTZ WITH BASHIR als meest succesvolle voorbeeld.

In een tijd waarin we door vluchtige tv- en internetbeelden over-spoeld worden, kunnen mensen er van genieten om – zelfs in de bioscoop – zich heel grondig te laten informeren over een boeiend onderwerp.

Opdracht

Om de degelijkheid van een documentaire te analyseren, kan je vragen stellen over 3 aspecten van de film: het onderwerp, de context en de vorm. Bestudeer met de leerlingen DANCING IN JAFFA op die 3 niveaus, aan de hand van volgende vragen: 1. Onderwerp: Waarover gaat de documentaire? Vind je dit

onderwerp de moeite om je in te verdiepen? Waarom wil de filmmaker dit verhaal vertellen?

2. Context: Komen alle aspecten van het onderwerp aan bod? Zijn er nog andere visies op dit onderwerp? Komen die ook ter sprake? Wat wist je zelf al over dit onderwerp? Is die voor-kennis noodzakelijk? Vertrekt de filmmaker vanuit een be-paalde visie en informeert hij ons daar over?

3. Vorm: Op welke manier accentueert de filmmaker bepaal-de facetten van het thema? Welke technieken worden ge-bruikt om ons te informeren (beelden, dialogen, interviews, commentaarstem,…)? Hoe wordt het onderwerp ontleed in hoofdstukken of subthema’s? Hoe werd de documentaire op-gebouwd?

Vragen aan de leerlingen

- Welke objectieve informatie krijgen we over de toestand in Israël? Vond je dat je na het zien van de film beter geïnfor-meerd was over dit onderwerp? Bleven sommige vragen voor jou onbeantwoord? Welke vragen?

- Maakt DANCING IN JAFFA gebruik van archiefmateriaal? Een commentaarstem? Interviews? Informatieve teksten in beeld?

- Heb je het gevoel dat de kinderen zich in DANCING IN JAFFA normaal gedragen of laten ze zich beïnvloeden door de aanwezigheid van de camera? Hoe kan de aanwezigheid van een camera het gedrag van mensen beïnvloeden? Kan je daar voorbeelden van bedenken?

- Vond je dat Pierre Dulaine te veel / net genoeg / te weinig zijn stempel drukte op de film?

- Waarom volgen we enkele deelnemers in hun dagelijkse le-ven? Wat voegt die informatie toe aan de film? Vond je de kinderen goed gekozen? Waarom (niet)?

- Op welke momenten in de film geeft Pierre Dulaine toe dat hij geen neutrale buitenstaander is. Op welke manier is hij zelf betrokken bij het Joods-Palestijnse conflict?

- Zag je al vaker documentaires? Ook in de bioscoop? Vind je de bioscoop een geschikte plaats om documentaires te be-kijken?

- Wat dacht je toen je vandaag een documentaire te zien kreeg? Welke verwachting had je? Is je mening over docu-mentaires veranderd na het zien van DANCING IN JAFFA?

- Ken je nog documentaires die in de bioscoop hebben ge-draaid?

- Kan je zelf enkele verschillen aangeven tussen een documen-taire en een speelfilm?

- Geloof je dat een documentaire volledig objectief kan zijn? Waarom (niet)?

- Over welk onderwerp zou jij eens graag een documentaire zien? Over welk onderwerp zou jij zelf een documentaire kun-nen maken?

24

BiJlaGe 1DE BELANGRIJKSTE PERSONAGES

Hieronder vind je foto’s van de belangrijkste personages uit de film. Noteer bij elke foto in enkele korte trefwoorden:- Wie zie je op de foto?- Wat zijn de typische eigenschappen van dit personage?- Wat weten we over hun afkomst en familie?- Wat heeft het Dancing Classrooms project voor hen betekend?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

25

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

26

BiJlaGe 2LOIS & ALAA