De Nienduur

VRIJZINNIGE GELOOFSGEMEENSCHAP NPB

AFDELING OOST-TWENTE

e 21 JAARGANG NR. 107 Zomer 2014 verschijnt 4 keer per jaar

Inhoud

in dit nummer:

8 Uit de dienst van 20 januari waarin Nicolien Swen - Fischer voorging.13 Voorjaarsautotocht 201414 Uit de dienst van 16 februari waarin Netty Hengeveld voorging15 adem16 Uit de paasdienst van 20 april waarin Nicolien Swen - Fischer voorging.21 wade dagen K22 Verzegelde opdracht22 Toegenegen23 Mijn Zoon23 Het is niet onmogelijk24 Doe niet wat je haat25 SchuldHulpMaatje26 Kosten overzicht extra activiteiten eerst en tweede kwartaal 2014.27 Zo was het27 Laatste sacrament28 “Slangenburg”30 Pinksteren.31 wijk niet af

vaste rubrieken:3 Agenda4 Van de Voorganger5 Van de bestuurstafel7 van de redactie7 Het bloemenfonds en de aandachtsgroep21 Leeskringen32 Uit-Tips34/35 Namen, adressen en contributie

Kopij voor het volgende nummer kunt u voor 16 augustus zenden aan Alfred de Vries, Paul van Kempenstraat 11, 7558 HB Hengelo, tel. 074-2772868, e-mail: nienduur@hotmail.comDe redactie behoudt zich het recht voor kopij te plaatsen. Ook kunt u hier aangeven de Nienduur in pdf formaat per e-mail te willen ontvangen.

2

Agenda

Zondag 29 juni 2014Bezinningsdienst in de JohanneskerkVoorganger: Nicoline SwenAanvang: 10.00 uur

Zondag 17 augustus 2014 KoffieochtendLocatie: Kulturhus naast de JohanneskerkAanvang: 10.30 uur Kosten: vrijwillige bijdrage

Zondag 7 september 2014Zout-der-Aarde wandeling Deze wandeling, ongeveer 4 km, is niet geschikt voor rollators of rolstoelen.Aanvang:10.30 uurLocatie:Theetuin Op 't OorbeckGerinkhoekweg 31 EnschedeKosten: consumpties voor eigen rekeningOpgave bij:Herma Bosch-Huve,tel. 053-4765862

e-mail haboschhuve@home.nl

Zondag 21 september 2014Bezinningsdienst in de JohanneskerkVoorganger: Nicoline SwenAanvang: 10.00 uur

Adres Kulturhus en de Johanneskerk: Twekkelerweg 110 Enschede (hoekTwekkelerweg, Hellerweg)

3

Van de Voorganger

Kent u het begrip 'tuimeltekst'? Een tuimeltekst (volgens de website tuimeltekst.nl) biedt in de drukte van alledag korte momenten van bezinning. Het zijn teksten die je, elke dag opnieuw, kunnen raken, laten glimlachen, een (h)erkenning geven, je op een nieuw spoor zetten of je met dat andere oog laten kijken.Bijvoorbeeld: 'Loslaten is nog geen opgeven.' of deze: 'Ik kan je ook in stilte spreken.'. Deze laatste is mijn favoriet. Een bevriende dominee zei over deze tekst het volgende: “Omdat ik hierin een oproep zie voor de tijd die ook je vriend kan zijn in plaats van, zoals meestal, je vijand. De tijd die genomen moet worden. De tijd die haar eigen werk kan doen. De tijd die wonden heelt. De tijd die nodig is om trage vragen te stellen. Ja, trage vragen. Dat zijn vragen die je niet zomaar stelt maar die opkomen uit je ziel. En de ziel kent haar eigen tijd zoals u weet.

Trage vragen zijn vragen naar de zin en de betekenis, naar het waarom en het waartoe. Maar ook vragen naar wie je nu echt bent en wat je nu echt wilt. Daar kom je niet zomaar op. Voor die vragen is veel spreken juist een belemmering. Begrijpen dat het leven complex is, dat je niet zomaar weet hoe het moet, dat je moet leren omgaan met je macht en ook met je onvermogen, dat je niet het centrum van de wereld bent en tegelijk toch er mag zijn, dat dit leven misschien een theater is waarin je een rol speelt. Of een school waarin je lessen leert.

Weet ik het? Nee natuurlijk. Maar als ik het hoogste of diepste zeg wat ik kan verzinnen, noem het God, dan bedoel ik eigenlijk ook Iemand die mij in stilte wel eens spreekt. En ik heb ontdekt dat er een welsprekende stilte bestaat. Ik denk echt dat mensen, als ze die welsprekende stilte weten te vinden, er bepaald gelukkiger van worden.

Ik wens u een mooie zomer toe.

Hartelijke groet, Nicoline Swen

4

Van de bestuurstafel Als bestuur reserveren we 1x per jaar een zaterdagmiddag om het afgelopen jaar te evalueren en om nieuwe ideeën in te brengen. Op zaterdag 5 april zijn we weer bijeen geweest. We zijn nu samen met onze voorgangster 1,5 jaar onderweg. In deze periode hebben we geleidelijk aan de 'ins en outs' van onze vereniging leren kennen. Een aantal bijeenkomsten hebben we gewijzigd of nieuw opgezet. Ik noem enkele activiteiten.De herdenkingsdienst is verplaatst naar november. We vinden dat deze samenkomst beter past in deze periode.Stilte momenten tijdens de dienst blijven een belangrijk onderdeel van de dienst.De”high tea” was een groot succes en staat voor volgend jaar ook weer op het programma.Van de leestafel wordt duidelijk gebruik gemaakt.We blijven werken met jaarthema's.Komend verenigingsjaar bestaan we 125 jaar. We hebben het voornemen om in dit kader een symposium te houden, waarbij kunst een belangrijke rol speelt. Verder willen we graag een “themawandeling “ organiseren. Al deze activiteiten kunnen wij als bestuur niet alleen organiseren. Wij vragen dan ook onze leden om ons hierin te ondersteunen door project gericht een keer met ons mee te doen.Als bestuurslid heeft Hermi als aandachtspunt de Nienduur. Haar bestuursperiode zit er bijna op en ze heeft te kennen gegeven, dat ze graag in november stopt als bestuurslid. Gelukkig blijft ze wel in de redactie van de Nienduur zitten. We zijn dus op zoek naar een nieuw bestuurslid.Op 10 april zijn Herma en ik naar de landelijke dag in Rotterdam geweest. Daar is voor een nieuwe naam gekozen. We heten nu in het dagelijks gebruik “Vrijzinnigen Nederland.” De statutaire naam blijft hetzelfde. Er komt ook een nieuw logo, dat kleiner en compacter is dan het huidige. Dit betekend dat wij ook moeten nadenken over onze huidige naam.Verder gaat het landelijk bestuurinventariseren welke verenigingen financiële

5

ondersteuning nodig hebben om zich een tijd te kunnen handhaven. Ze willen daar geld voor vrijmaken.Dit jaar wordt veel aandacht besteed aan Anne Zernike als pionier voor de vrijzinnigheid. Er komt o.a. een tentoonstelling in het Bijbels museum en er wordt een (s)preekwedstrijd voor alleen vrouwelijke inzenders gehouden in Paradiso. Het bestuur probeert hiermee nieuwe wegen in te slaan om zo te werken aan naamsbekendheid.Zo zal ook de samenwerking met het opleidingsinstituut OVP gaan veranderen. Het is nu al niet meer een instituut voor het opleiden van voorgangers onze vereniging.Al met al zijn er dus landelijk en plaatselijk veranderingen gaande met het doel om mensen te interesseren voor onze vereniging.Binnenkort breekt de vakantietijd weer aan. Tijd om even afstand te nemen van de lopende zaken, om daarna ze weer fris op te pakken.Namens het bestuur wens ik u een fijne vakantie periode toe.

Henk Eijgelaar, voorzitter

6

Pinksteren (ca. 1305) Giotto di Bondone (1267-1337), Cappella Scrovegni in Padova

Van de redactie

De “grote vakantie” staat voor de deur, zo noemde men vroeger op school de zomervakantie. Even een rustmoment van het ene leerjaar naar het andere. Bij ons is het een rustmoment van het ene verenigingsjaar naar het andere. We hebben het afgelopen verenigingsjaar het thema vernieuwing centraal gesteld. Het feit dat we een jaarthema hebben gehad was op zich al een vernieuwing. En wat te denken van de high tea, de “vriendendienst” en de leestafel,allemaal vernieuwingen. Voor het komend jaar zal de kunst centraal staan. Nicoline heeft in een bezinningsdienst al even gesproken over Vincent van Gogh. Was dit voor haar al een inleiding op het jaarthema van het komend verenigingsjaar? Kunst, een mooi thema, de kunst van het schilderen,beeldhouwen,schrijven, en wat te denken van levenskunst? De kunst om bij tegenslag toch weer een sprankje hoop te koesteren, de kunst om het vonkje bij jezelf weer aan te wakkeren, de kunst om te kunnen genieten van kleine momentjes.Deze zomer wens ik u heel veel kleine genietmomentjes toe!Wie weet laat u de redactie meegenieten van uw “levenskunst/genietmomentjes”!Jeannette van Loenen-Venema

Het bloemenfonds en de aandachtsgroep.

De bloemen van de dienst van 23 maart zijn naar mw. ten Thije gegaan. De bloemen van de dienst van 20 april gingen naar Ellie Moonen en de bloemen van zondag 18 mei gingen naar Wil Vreeman, waarvoor zij allen bedankten.Mw. Pasman geeft de hartelijke groeten.

Mw. Appel heeft een legaat aan onze vereniging nagelaten waarvoor wij haar dankbaar zijn.

Hebt u, of kent u iemand, die behoefte heeft aan bezoek van iemand van de aandachtsgroep, of wilt u ook meehelpen met het bezoekwerk, dan kunt u contact opnemen met mw. Anneke Scholten, telefoonnummer: 053 428 22 81 of mailen naar: annekescholten01@home.nl.

7

Uit de dienst van 20 januari waarin Nicolien Swen - Fischer voorging.

Maar wil men groeien, men moet in de aarde vallen. Dus zeg ik tot U, plant U in den grond van Drenthe - gij zult er kiemen - verdroog niet op 't trottoir.

Het is 1883 als Vincent van Gogh, de nu zo bekende schilder, breekt met zijn vrouw en in Den Haag op de trein stapt naar Hoogeveen. Enige tijd later reist hij per trekschuit verder naar Nieuw Amsterdam, een belangrijk veenstadje, vernoemd naar z'n Amsterdamse beleggers.Hij correspondeert met zijn broer, Theo, die in Parijs een succesvol kunsthandelaar is. Theo stuurt Vincent behalve brieven ook schildersspullen en een toelage.

Later zal Vincent ook naar Parijs trekken, maar eerst woont hij ruim twee jaar in Drenthe, waar hij oa de aardappeleters schildert. Eén van de brieven die Vincent schrijft aan zijn broer is gedateerd op 28 oktober 1883. Hij krabbelt er schetsjes bij ter illustratie van zijn verhaal. De afbeelding op de voorkant van de liturgie is één van die schetsjes van die brief van 28 oktober. En daar schrijft hij, inderdaad:Maar wil men groeien, men moet in de aarde vallen. Dus zeg ik tot U, plant U in den grond van Drenthe - gij zult er kiemen - verdroog niet op 't trottoir.

Het verhaal van het zaad op de rotsen.

Het thema dat wij voor de komende periode hebben gekozen is 'vernieuwing'. In aanloop naar vanmorgen heb ik daarover nagedacht. 'Vernieuwing' draagt de suggestie van 'verandering' en wellicht ook de implicatie van 'verbetering'. Maar als iets nieuwer, anders, beter wordt dat eerst, dan moet dat 'eerst' wel duidelijk zijn. Om in de beeldspraak van de gelijkenis te blijven; naar de

8

groothandel gaan, een zak zaden kopen waarvan het plaatje op de zak je wel aanspreekt, zonder te letten op klimaat, jaargetijde, bodemgesteldheid of wat dan ook, vraagt om een tegenvallende oogst. Zaaien, maaien, oogsten, klinkt leuk, maar er gaat nog heel wat aan vooraf:Ploegen, eggen, de grond gereedmaken voor wat komt.

De kleine landman op de voorkant loopt keer op keer de akker op en neer. Te arm voor een paard, zelfs te arm voor een half paard, wat hij met de buurman kan delen, trekt hij zelf zijn ploeg, z'n eg door het land. Maar hoe goed leerde hij zijn veld wel niet kennen. Iedere steen die uit het land gehaald is, is door zijn handen gegaan. Hij kent de droge stukken van het veld en de drassige, de schaduw en de zonzijde. Hij weet hoe hij een optimale voedingsbodem kan creëren voor de gewassen die hij wil zaaien. Misschien niet dè optimale voedingsbodem, maar binnen zijn bereik, het maximale.Hij weet dat het geen zin heeft om te klagen over de schraalheid van het land, over de overvloedige regen of juist de droogte, de nachtvorst of de brandende zon. Het enige wat hij kan doen is ze omarmen en mèt deze gegevens er het beste van maken. Hoe hij omgaat met de zon en de regen, de kou en de hitte bepaalt voor een belangrijk deel hoe het zaad kan ontkiemen en groeien en de uiteindelijke oogst.

Die rotsen uit de gelijkenis, zijn in ons.Dat pad waar alles wat erop ligt, wordt vertrapt is ìn ons.En ja, als wij energie, menskracht steken in het ontginnen van de grond, ligt ook die vruchtbare aarde in ons.

Vernieuwing gaat vooruit, maar voordat je daaraan toe bent (inderdaad òòk de tijd van Oud & Nieuw, bezinning), voordat je daaraan toe bent, moet je je grond kennen. De grond van je bestaan. Weet hebben van de stenen en de droge plekken.

Als je een landman, een boer het land ziet 'keuren', dan voelt hij het, hij neemt zo'n kluit, wrijft het tussen zijn vingers, ruikt, kijkt.Hij stelt zich open en onderzoekt. Zo kan het land z'n verhaal vertellen.

Zo ook aan ons om onze grond te leren kennen. Zonder oordeel,zonder haast.

9

Van Gogh schrijft in diezelfde brief aan zijn broer:Een woord van Gustave Doré (een franse kunstenaar uit diezelfde tijd) heb ik altijd machtig mooi gevonden: j'ai la patience d'un boeuf; (ik heb het geduld van een os) ik zie daar meteen in iets goeds, een zekere resolute eerlijkheid, enfin er is veel in dat woord, het is een echt artistenwoord. Als men aan lui uit wier gemoed zoo iets voortkomt denkt, mij dunkt redenaties zooals men in den kunsthandel maar al te veel hoort over 'gave', worden zoo'n ijselijk ravengekras '.J'ai la patience' wat is dat stil, wat is dat deftig; ze zouden dat niet eens zeggen als 't niet ware juist vanwege al dat ravengekras. Ik ben geen artist - wat is dat grof - zelfs om 't van zichzelf te denken - zou men geen geduld hebben, geen geduld leeren van de natuur, geduld leeren van het zien zachtjes opkomen van 't koren, het groeien van de dingen - zou men zichzelf zoo'n fameus dood ding vinden dat men meende zelf niet te zullen groeien? Zou men expres zijn ontwikkeling tegengaan? Ik zeg dit om te wijzen waarom ik het zoo mal vind om over gaven en geen gaven te spreken.

Maar wil men groeien, men moet in de aarde vallen. Dus zeg ik tot U, plant U in den grond van Drenthe - gij zult er kiemen - verdroog niet op 't trottoir. Er zijn stadsplanten zult ge zeggen - nu ja maar gij zijt koren en hoort op den korenakker.......

Ik meen niet U iets nieuws te zeggen, in 't minst, ik vraag alleen: werk uw eigen beste gedachten niet tegen. Denk over dat idee dan liever met een zekeren leuken goeden moed, dan met zwaartillendheid de zaken aan te zien. Die het echt eenvoudige zoeken enfin zijn zelf zoo eenvoudig en hun levensopvatting is zoo vol goeden wil en goeden moed, zelfs bij misères.

Het is het steeds terugkerende verhaal. Het begint bij jou, bij wie jij bent. Het uitganspunt daarbij is wie je bent, niet wie je wil zijn. Een veld met stenen en kuilen, met sprietjes en onkruid is geen wuivend goudgeel korenveld. Toch is dat veld het enige waarmee we kunnen werken, omdat dat het enige is dat we hebben. We nemen onszelf mee, met onze stenen en hobbels en bobbels. En dat is ons vertrekpunt. Ik wil u het volgende gedicht/stuk lezen van Rumi. Roemi is een

ePerzisch dichter, filosoof en mysticus. Hij leefde in de 13 eeuw in het huidige Afghanistan. Hij schrijft (in een vertaling van Sipko den Boer):

10

De herbergMens-zijn is een herberg;elke dag komen er nieuwe gasten.

Vreugde, teleurstelling, een helder moment; komen als onverwachte bezoekers.

Verwelkom ze en ontvang ze allen gastvrij !Ook al zijn het een hoop zorgen.Die jouw huis overhoop halen.

Behandel toch elke gast met respect.Misschien ruimt hij bij je opom zo plaats te maken voor iets anders, iets fijns.

De sombere gedachte, schaamte, boosheid,Treed ze lachend bij de deur tegemoeten vraag ze verder te komen.

Sta open voor iedereen die komt.Want ieder van hen is gestuurdAls een gids uit het onbekende.

Ruimte geven aan wat in ons leeft.Ons open stellen.Kwetsbaar durven zijn. Pas dan kan je geraakt worden. Je kan jezelf ‘binnen’ opsluiten omdat je bang bent voor de regen, maar daarmee sluit je ook de zon buiten. Vioolmuziek horen in de metro.Niet ontkennen maar beamen.Toestaan dat iets ook bij ons hoort. Die minder mooie eigenschappen, dat scherpe randje.Tijd, rust, ruimteLa patience d’un boeuf

Patience, geduld, maar ook volharding.Rustig stappend voor na voor, rij na rij. Van te voren valt lang niet altijd te zeggen hoe het zal gaan. Je leven kan plotseling een periode van kou doormaken of van bloei. Je kan daar niet op vooruit lopen.Wie weet, valt de lente vroeg dit jaar, of krijgen we nog een enormevorstperiode. Het heeft geen zin om je ertegen te verzetten. Sterker

11

nog, je moet je er niet eens tegen WILLEN verzetten. Rustig stappen in het ritme van de seizoenen. Van jouw seizoenen. Als er stenen liggen, werk je met stenen en is het drassig dan is ook dat jouw veld.

En dan is het belangrijk om in het leven van alledag je persoonlijke levensritme te leren herkennen, om je los te maken uit een automatische sleur van leven. Het tempo van werken en bedrijvigheid wordt dan niet van buitenaf aangegeven, maar van binnenuit. Veel van ons leven in een sneller ritme dan hoort bij onze persoonlijkheid en dat zorgt voor energieverspilling. Een leven dat zich voor het grootste gedeelte aan de oppervlakte van het bestaan . Zoals een oppervlakkige ademhaling, nooit de diepte bereikt..Het vraagt een herkenning van het ritme dat hoort bij lichaam en geest, een wijze van Zijn in een woelige wereld. Een ritme dat zich verbonden weet met de grond onder ons bestaan. Het vraagt moed om stil te staan bij het doen en handelen van jezelf en de omgeving. Het vraagt moed om je terug te trekken uit zaken, die het persoonlijke en geestelijke levensritme geweld aandoen, omdat ze geen vrede en harmonie schenken. Neem rust en tijd om tot jezelf te komen. Ontspan en let op je ademhaling. Laat je lichaam, je wezen doorstromen met licht en lucht. Alles wat gedaan wordt in een gejaagd, onnatuurlijk tempo geeft onrust. Alles wat gedaan wordt in rust, naar je eigen persoonlijke ritme, geeft een positieve levenshouding, blijheid en vrede. Dat positieve gevoel, die blijheid en vrede die zich uitstrekken tot je minder mooie eigenschappen. In oprechte acceptatie dat dat (op dit moment) ook bij je hoort. Omdat je pas na ‘doorgronding’ van je bestaan dat land kan bewerken. Het luisteren naar het eigen ritme wijst het eigen tempo aan van Zijn, een ritme dat klopt in harmonie met het ritme van de schepping. Van Gogh, Doré, Jezus, Bell, Roemi, verspreidt door de geschiedenis, verspreidt door al die verschillende plaatsen, culturen en geloven, violist, schilder, dichter en leraar vinden elkaar hier. Niet de rotsen zijn het probleem, dat ze het zaad niet laten kiemen, of het pad omdat het het zaad laat vertrappen. Een pad is belangrijk (al is het niet om een graanveld te laten groeien) en van de stenen kan je ook een muurtje maken om beschutting te zoeken (al is een rozentuin wellicht geen goed idee). Niet het pad is het probleem, niet de stenen, maar de mens die zonder de grond onder z’n bestaan te kennen, z’n zinnen heeft gezet op een oogst.

12

Voorjaarsautotocht 2014 – dinsdag 8 April 2014

Voor deze dag hadden onze onvolprezen Arie en Henny van Hemert weer een mooie tocht uitgezet en met 4 auto’s (luxe wagens, zoals ze vroeger zeiden) vertrokken we begin van de middag van de parkeerplaats bij zwembad Het Slagman. Bij dit vertrekpunt geldt als richting: Noord Twente en inderdaad klopte dat. In Deurningen voegde zich het echtpaar ten Cate uit Hengelo bij onze groep.

Een heel mooie tocht voerde ons door eenvoorjaarsachtig Noord Twente, met als pauzeplaats ‘’De Witte Hoeve ’’ in Reutum, een fraai in Engelse stijl ingericht restaurant. We lieten ons de koffie en het gebak goed smaken en reden daarna weer door richting Vasse, Tubbergen, waar we het beeld van Schaepman ontwaarden. Af en toe regende het wat maar al met al viel het weer best mee. We eindigden op Het Hulsbeek in Oldenzaal, waar onze groep een mooie plaats vond in de pronkkamer.

Hier werd ook de inwendige mens goed verzorgd en dankte heer Ten Cate de familie Van Hemert terecht voor de organisatie van deze zoveelste auto-tocht. We zien al bijna weer uit na de najaarstocht !

Langzaam maar zeker slinkt het aantaldeelnemers door de voortschrijdende en niet tegen te houden tijd. Een punt daarbij is wel, dat voor veel deelnemers, toen er nog niet zoveel auto’s waren, een autotocht echt een attractie was en ‘k weet zeker, dat dit voor veel van ons ook nu nog zo ervaren wordt. Daar schuilt voor een deel ook de aantrekkelijkheid in. Voor de na ons gekomen generatie is een auto zo’n vanzelfsprekend en niet meer weg te denken vervoersmiddel, dat zij dat niet meer zo ervaren. Ook al gaat de tijd gestadig voort, we hopen het nog een heel tijdje zo vol te houden ! Henk Bollen

Voorjaarsautotocht 2014 – dinsdag 8 April 2014

Voor deze dag hadden onze onvolprezen Arie en Henny van Hemert weer een mooie tocht uitgezet en met 4 auto’s (luxe wagens, zoals ze vroeger zeiden) vertrokken we begin van de middag van de parkeerplaats bij zwembad Het Slagman. Bij dit vertrekpunt geldt als richting: Noord Twente en inderdaad klopte dat. In Deurningen voegde zich het echtpaar ten Cate uit Hengelo bij onze groep.

Een heel mooie tocht voerde ons door eenvoorjaarsachtig Noord Twente, met als pauzeplaats ‘’De Witte Hoeve ’’ in Reutum, een fraai in Engelse stijl ingericht restaurant. We lieten ons de koffie en het gebak goed smaken en reden daarna weer door richting Vasse, Tubbergen, waar we het beeld van Schaepman ontwaarden. Af en toe regende het wat maar al met al viel het weer best mee. We eindigden op Het Hulsbeek in Oldenzaal, waar onze groep een mooie plaats vond in de pronkkamer.

Hier werd ook de inwendige mens goed verzorgd en dankte heer Ten Cate de familie Van Hemert terecht voor de organisatie van deze zoveelste auto-tocht. We zien al bijna weer uit na de najaarstocht !

Langzaam maar zeker slinkt het aantaldeelnemers door de voortschrijdende en niet tegen te houden tijd. Een punt daarbij is wel, dat voor veel deelnemers, toen er nog niet zoveel auto’s waren, een autotocht echt een attractie was en ‘k weet zeker, dat dit voor veel van ons ook nu nog zo ervaren wordt. Daar schuilt voor een deel ook de aantrekkelijkheid in. Voor de na ons gekomen generatie is een auto zo’n vanzelfsprekend en niet meer weg te denken vervoersmiddel, dat zij dat niet meer zo ervaren. Ook al gaat de tijd gestadig voort, we hopen het nog een heel tijdje zo vol te houden ! Henk Bollen

13

Uit de dienst van 16 februari waarin Netty Hengeveld voorging

Lieden an 't laeven

Lieden an 't laeven-uw welke raedenen op welke wiezedan ok-is pieneum 't liedenén pieneum t afsnieden,dat luu um ow henmet ow doet.Zie wilt veural 't lieden mieden,maor doet datmet ow net zo goed. Netty Hengeveld

Onze Vader verborgenuw naam worde zichtbaar in ons.

Uw koninkrijk kome op aardeuw wil geschiede, een wereldmet bomen tot in de hemel,

waar water schoonheid, en broodgerechtigheid is, en genade.

Waar vrede niet hoeft bevochten,waar troost en vergeving is

en mensen spreken als mensen.Waar kinderen helder en jong zijn,

dieren niet worden gepijnigd,nooit een mens meer gemarteld,niet een mens meer geknecht.

Doof de hel in ons hoofdleg uw woord op ons hart

breek het ijzer met handenbreek de macht van het kwaad.

Van U is de toekomstkome wat komt. Amen.

Huub Oosterhuis

14

adem

je eerste adem heb je van de wind gekregenwie weet vanwaar hij komt,waar hij begintje eerste drinken was het wa-ter van de regenwaarvan je nergens ooit deeerste druppel vindt

adem, ademadem mijn kinddrink van het levendrink van de wind

je tweede adem zul je fel voor moeten vechtenje moet ruimte scheppen in je eigen hartzure rook en zure regen ma-ken het nog slechterwat je binnen krijgt benauwten benart

adem, ademadem mijn kinddrink van het levendrink van de wind

in de wereld zul je achteradem komenomdat de wereld op niemand wachtblijf bij je zelf, kom op adem inje dromenje bent bemind, weltrusten,slaap zacht

adem, ademadem mijn kinddrink van het levendrink van de wind

je laatste adem is voorgoedeen onbekendeeen ademtocht die geen hin-der ondervindtalles verwaait wat je nog beklemdegeef maar mee, als een vlindermet de wind

adem, ademadem mijn kindgeef aan het levengeef aan de wind

Kees van der Zwaard

15

Uit de paasdienst van 20 april waarin Nicolien Swen - Fischer voorging.

En zo zijn wij hier samen op Paasmorgen. En zonder dat we het paasverhaal vanmorgen gelezen hebben, weten we allemaal hoe het verhaal van Jezus, het dramatische verhaal van de arrestatie op Witte Donderdag, de berechting en kruisiging op Goede Vrijdag, hoe dat verhaal op paaszondag verder gaat. Na de sabbat, de dag waarop niet gewerkt mag worden, gaan vrouwen naar het graf waar ze vrijdag het lichaam van Jezus achterlieten. Zij willen het verzorgen, afleggen. De laatste eer bewijzen aan hun vriend en leermeester. Maar…. Het graf is leeg. Jezus leeft!

Als je de verschillende paasverhalen in de bijbel naast elkaar legt, dan zie je dat er beweging in het verhaal zit. Je ziet een geloof vorm krijgen met de bijbehorende 'wonderverhalen'. De eerste christenen, en ook de schrijvers van het Nieuwe Testament, probeerden de unieke betekenis van Jezus onder woorden te brengen. Ze gebruikten daarvoor woorden en beelden uit eigen hun tijd en cultuur, uit hun eigen voorstellingswereld. De woorden en beelden die zij gebruikten om Jezus' betekenis aan te duiden en de titels die zij voor Jezus gebruikten, ontleenden zij grotendeels aan de Bijbelse en Joodse tradities maar bijvoorbeeld ook aan de Grieks Hellenistische.

Het oudste bericht over Jezus' opstanding komt van Paulus. Bij hem zoeken wij vergeefs naar het verhaal van het lege graf. Bij hem is sprake van 'verschijningen' van Jezus na zijn dood aan zijn leerlingen (en tenslotte aan Paulus zelf). Maar, het zijn geen verschijningen van een uit zijn graf opgestane Jezus. Jezus is in Paulus' visie na zijn dood in de hemel opgenomen en verschijnt daar aan zijn aardse volgelingen. Paulus geloofde niet in een lichamelijke opstanding nog in een leeg graf. (Voor hem zijn opstanding en opname in de hemel één.)

Pas bij Marcus, zo'n vijftien jaar later, horen wij voor het eerst een verhaal waarin een drietal vrouwen na de sabbat in alle vroegte naar het graf van Jezus gaat, om zijn lichaam te zalven. De zware sluitsteen blijkt afgewenteld en het lichaam van Jezus verdwenen. Een witte gestalte vertelt de ontstelde vrouwen dat hun meester uit

16

de dood is opgewekt. 'Zegt tegen zijn discipelen en tegen Petrus dat hij u voorgaat naar Galilea, daar zult gij hem zien'. Galiliea, het noorden van Israël dus, waar Jezus en zijzelf vandaan kwamen, en waar Jezus hen geroepen had met hem mee te gaan. Alsof alles nog eenmaal opnieuw begint. Er heeft bij Marcus ten opzichte van Paulus dus kennelijk een verschuiving plaatsgevonden. In zijn visie is er, in tegenstelling tot die van Paulus, op de ààrde iets gebeurd. Daar wordt Jezus ook lichamelijk uit de dood opgewekt. Van een ontmoeting met de verrezene is hier echter nog geen sprake.Marcus schrijft zijn evangelie in een tijd als overal jonge christengemeenten zijn ontstaan, bestaande uit bijna uitsluitend Grieken en Romeinen. De onder hen levende voorstelling was, dat degene die door de goden in de hemel was opgenomen, met lichaam en al van de aarde was weggenomen.

Bij Mattheus, Lucas en Johannes zie je dat de opstanding en de verschijningen van Jezus verder vorm krijgen. Al deze mensen, van Paulus tot Johannes, hebben Jezus zelf nooit gekend. Paulus leefde wel in dezelfde tijd als Jezus maar bekeerde zich pas na diens dood. Van Marcus wordt gezegd dat hij de herinneringen van Petrus, de leerling, opgeschreven heeft. Mattheus en Lucas en Johannes baseren zich in hun teksten weer op Marcus en putten, zoals wordt aangenomen, nog uit een andere bron. Daarnaast zijn er nog de boeken die niet in de Bijbel terecht zijn gekomen, die van Maria, Judas en Thomas. Maar, zoals gezegd, geen van de evangelisten heeft Jezus gekend. De uitbreidingen in het verhaal zijn dus geen historische aanvullingen.Wij zien hier geloofswerkelijkheid:“Kijk maar, zie maar, het kwaad heeft niet overwonnen, God zelf bemoeit zich ermee en heeft Jezus 'thuisgehaald'. Hij is niet dood.Het is niet voorbij, ik heb van hem gedroomd, ik heb gehoord wat hij ons wil zeggen, we hebben hem gezien.”Dromen, verschijningen, visioenen, ontmoetingen die door hen werden ervaren als een hun door God verleende genade èn als een heilige opdracht. Deze visioenen werden doorverteld en dan later in verhalen uitgewerkt.Verschijningen van gestorvenen zijn ook heden ten dage aan de orde van de dag en de nacht, en daarmee uitdrukking van een diepe

17

innerlijke verbondenheid van de achtergeblevene met de gestorvene. Dat was toen waarschijnlijk niet anders. Wellicht waren ze in die dagen zo algemeen dat het zelfs meestal andersom zal zijn geweest: eerst is er het geloof dat de gestorvene leeft bij God. Het verschijningsverhaal komt daaruit voort en wordt verteld om dat geloof te ondersteunen en te verbreiden.

Tot zover deze schets van de ontstaansgeschiedenis van een geloof. Nu wij.Wat kan het getuigenis van Jezus' opstanding voor mensen van vandaag betekenen? Voor ons? Wij leven immers in een andere tijd en staan ver van de voorstellingswereld van de Bijbelse tijd af. Als de lichamelijk opstanding niet als historisch feit centraal staat, wat is dan de waarde van 'Hij leeft!'? Ik denk dat juist die afstand het ons mogelijk maakt ons een beeld te vormen van de betekenis van deze beelden. Wij zullen de opstandingsverhalen moeten verstaan als verkondigende verhalen, los van de voorstellingswereld waarmee ze onvermijdelijk zijn verweven.

Als God Liefde is en Rechtvaardigheid en Barmhartigheid, of andersom als Liefde God is, Rechtvaardigheid de Eeuwige en Barmhartigheid Het Essentiële. Als Jezus die waarden belichaamde. Dan is Pasen het moment waarop we uitspreken dat wat Hij zei niet meer van deze wereld weg te denken is. Dat het eeuwigheidswaarde heeft. Dat de wereld drijft op deze 3; liefde, rechtvaardigheid en barmhartigheid. Dat blijft. Het leeft! Welk onrecht er wordt gedaan, wat mensen elkaar ook aandoen, wat je ook afdwingt, je hebt géén gelijk. Déze drie vormen de kern èn de basis. 'Jezus is opgestaan' is een getuigenis tegen alle wanhoop aan de zin van ons leven of van deze wereld in. Het is een strijdbaar getuigenis van mensen die met de moed der hoop wagen op te komen voor het recht en de humaniteit, die de strijd tegen onrecht en onderdrukking aangaan en weigeren te geloven dat die laatste het zullen winnen. Het is dus niet anders dan een appèl om, ieder naar zijn mogelijkheden, ons in ons leven door de geest van Jezus, de geest van liefde, barmhartigheid en rechtvaardigheid te laten leiden.En….daarmee ligt de opdracht (zijn werk) werkelijk onvoltooid in onze handen. Moeten wij het 'handen en voeten' geven. Niet in naam van het Christendom, het is veel universeler dan dat. In naam van liefde, rechtvaardigheid en barmhartigheid. In de Geest van Jezus,

18

die daarmee levende werkelijkheid wordt. Nogmaals, niet als persoon, maar in de waarden die hij belichaamde. Zoals Jezus, volgens Lucas aan het kruis sprak: Vader, in uw handen beveel ik mijn geest….” Jezus zelf sterft, zijn lichaam begeeft het, zijn denken, zijn voelen, het wordt uitgewist. Maar niet zijn geest.Als men zegt 'Jezus leeft', zegt men dat in wezen van een dode. Maar wij geloven: Al wat deze mens ons gegeven heeft, al wat daarin in de Geest van de Eeuwige is gezegd en gedaan, dat blijft bij ons, dat zal in de eeuwigheid niet verloren gaan. Nee, meer nog: het zal niet alleen niet verloren gaan, het zal in alle eeuwigheid gelden.

Ofwel, los van alle beeldspraak: De toekomst van de wereld en de zin van het menszijn staan of vallen met de vraag of mensen zich willen laten leiden door de Geest. De geest van Hem door wie òòk Jezus van Nazaret zich in zijn leven vervuld en gedragen wist (maar ook vele anderen in de geschiedenis). De geest van Liefde, Barmhartigheid en Rechtvaardigheid. Wat moet die Geest, wat kan die, zonder mensen. Anders gezegd: hoe wij leven en wat wij daarvan maken, het doet er iets toe, het betekent iets voor deze aarde en haar toekomst. En dit vraagt van ons inzet voor hen die in hun leven zijn vastgelopen, door hun schuld of buiten hun schuld. Voor zieken. Het betekent voorzichtigheid in ons oordeel over een ander. Als je in die geest wil leven, betekent dat verantwoordelijkheid voor je medemensen nu en in de toekomst.

Vorige week was ik in Haarlem op een symposium met als titel:

“Waar het visioen ontbreekt, verdampt het recht Over de bronnen van recht en de noodzaak van herstellende gemeenschappen”

Georganiseerd vanuit het gevangenispastoraat. Ook hierin kwam duidelijk naar voren: De noodzakelijke inzet voor mensen die zijn vastgelopen in hun leven óók door hun eigen schuld. Het onvervreemdbare recht op menswaardigheid voor iedereen, altijd. Het recht op herstel, vanuit de basis van ons toenmalige Christelijke wereldbeeld, ingebakken in de wortels van ons rechtssysteem. Het recht op herstel. Niet als gunst, maar ten diepste uit overtuiging.

19

Verantwoordelijkheid voor je medemensen. Daarom trof mij ook het schilderij dat u hiernaast ziet staan. De Titel is 'Ik ga met U' en het is onderdeel van de serie 'Les Contreforts', 'De Tegenkrachten'. Het is gemaakt door Ingeborg ten Hoopen. Zij maakte deze schilderijen geinspireerd door de Jacobskerk in Winterswijk en zij schrijft bij deze serie:Wie om de Jacobskerk heen loopt ziet de steunberen. de contreforts, die de muren beschermen tegen het naar buiten wegzakken.De term contrefort is afkomstig uit het jargon van de architectuur en betekent letterlijk tegenkracht. Deze muren zorgen ervoor dat dit type bouwwerk al eeuwen overeind kan blijven. Het geheel ontleent zijn kracht aan de vorm. ln de overdrachtelijke betekenis van De Tegenkrachten zou je wellicht kunnen stellen dat kerken in hun rol van vindplaatsen van hoop en lielde, bronnen van troost en zingeving, oases van stilte en inkeer, de noodzakelijke tegenkrachten bieden die wij als mensen nodig hebben in deze haastige, oppervlakkige en hoogst individualistische tijden. Met deze serie schilderijen doe ik een poging de bezoekers van de tentoonstelling iets van de Tegenkrachten mee te geven.

Net als de evangelisten zoekt zij beelden en symbolen die kunnen dienen als inspiratie. Een nieuwe vertaling. Zoals iemand voort kan leven in verhalen, in anekdotes, in voorwerpen, die samen de herinnering 'levend houden'. Herinnering is trouwens een prachtig woord; terugkeer in het bewustzijn. Terugbrengen in je gedachten. Onze collectieve opdracht handen en voeten geven.

Tegenkrachten willen zijn.

20

Uit de leeskring van 6 maart,

Een laatste bijeenkomst voor het zomer wordt.........Voor de laatste keer voor de zomer kwamen we nog een keer bij elkaar, de deelnemers aan de kring, die zich doorgaans buigt over de logions van het Thomas-evangelie, en om de maand een afgesproken boek leest. We, dat zijn: Lidy Amelink, Anneke Scholten, Herma Bosch, Alice Bolhoeve, Hermi de Vries, Tineke Molenkamp, Greet Dijstelberge, Jeanne Traas. Nu namen we allemaal een gedicht mee, en tijdens de avond zelf vertelden we elkaar waarom het ons zo “pakte”. We raakten niet uitgepraat over de thema's die in de gedichten zitten: ouderdom, ouder-kindrelaties, liefde, betrekkelijkheid van alles.......Hierna enkele gedichten van die avond.

Twee gedichten van Ida Gerhardt

KWADE DAGEN

Ga niet naar anderen als dát leed u slaatdat de mens kromt, of als een wig hem splijt;ga niet naar anderen: raak uw kracht niet kwijt,die harde kern waarmee gij het bestaat.En houd uw huis in stand, gelijk altijd.

Ga niet naar anderen: hun blik verraadtweigering te beseffen wat er is.Straks woelt hùn onrust om in uw gemis.Mijd hun bedisselen, hun ergernisdat ge u blijkbaar nièt gezeggen laat.

Zoek het bij een goed vriend, u toegewijd,-een die u niets verwijt, niets vraagt, niets raadt,maar u verdraagt met uw beschreid gelaat.Die, zèlf zwijgzaam, u kent voor wie gij zijt,en merkt dat het, nog bevend, berg-op gaat.

21

Verzegelde opdracht

Waarom uw ouders waren die zij warenen u en hen slechts leed kon overkomen,waarom het liefste op aarde u werd ontnomen:geen sterveling zal het u ooit verklaren.

Zomin hij weet wat hierna is beschoren.Bewaar uzelf en hard de tegenkrachten,uw opdracht te verstaan zijt gij bij machte.Eén wist uw naam, nog eer gij waart geboren.

Toegenegen door Henk van Zuiden

Ze zijn zich aan het losmakenVan de omgeving waarin ze groot werden.Ze zijn niemand anders dan voorheen,Voel maar, de handdruk, zoen op wang,Dat blijft vertrouwd.Alleen kunnen wij de wereld waarin zeAankwamen niet vinden.Oude en nieuwe boeken worden achterElkaar in hun hoofden open en dicht geslagen.Soms verhalen ze (hardop of fluisterend)Over iemand die je niet eerder kende.Blijf luisteren, schuif dichterbij.Laat ze niet alleen als ze ver dwalenIn andere taal die ze spreken.Maak jezelf niet wijs dat er nog weinig In hun leven toe doet, wandel genegenHun naamloze dagen in en uit, totdatEen vlinder of engel de boeken sluit.

22

Mijn Zoon – voor Stijns verjaardag (1991) – T. Molenkamp

Jij die mij kruisigtin je ontreddering van ZIJN.

22 jaar ben je op weg,fysiek in de tijd,tijdloos in de schepping.

JIJ met de verbinding MIJ,om samen puin te ruimen.

Door de eeuwen opgedaan,om in zuiverheidde versmelting toe te staan.

De gesplitste energiete transformerenin....GODDELIJK ZIJN

die universele LIEFDE is!

Jij bent een bijzonder kind!

Het is niet onmogelijk Door Stef Bos

Het is geen onbegonnen werkHet kan zelfs in de schaduw tot bloei komen

Groots en meeslepend hoeft het niet te zijn

Zoals in muziekmaar één ding telteen eigen stemhoe stil die ook is

En wat de taal betreftlaat ons eerlijk zijnzelfs ditwat hier geschreven staatis er al te veel aan

Het kan ook zondervuurwerk in het donkerof met bloed geschreven brievenHet heeft zichzelfal laten zien bij klaarlichte dag

Het kan de gewoonteverdragenHet kiest geen kantgeen geslacht Het kan onzijdig zijn

de liefde

23

Doe niet wat je haat, Thomas evangelie, logion 6

Zijn leerlingen ondervroegen hem en zeiden tegen hem:Wil je dat we vasten?Zullen we bidden?Geven we aalmoezen?Van welk voedsel moeten we ons onthouden?Jezus zei:Vertel geen leugens,doe niet wat je haat,want in het licht van de hemel is alles zichtbaar.Wat je verbergt zal ontdekt worden,en wat je toedektkomt tevoorschijn.

In logion 4 van het Thomas evangelie werd je opgeroepen op zoek te gaan naar het kind in jezelf van zeven dagen oud, het kind van voor de besnijdenis. Maar hoe vind je dat?Het kind in jezelf vind je niet door allerlei leefregels uit je hoofd te leren, en die aan te wenden voor de vormgeving van je leven, zoals de leerlingen hier voorstellen.Wezenlijk is dat je trouw bent aan jezelf. Stel, je staat voor een echt levensprobleem. Je verkeert in een morele crisis. Je weet niet meer wat te doen. Hoe los je dat op?

Stel de juiste vraag.Vraag niet: wat doet 'men,' of in de symbooltaal van de gnostiek 'de menigte,' in deze situatie? Maar: wat moet ik, deze unieke mens in deze unieke situatie doen? Als je die vraag zo stelt, en je eerlijk wilt luisteren naar wat zich in jou aandient, zal er een antwoord in je opwellen. Maar misschien ervaar je dat innerlijk opwellende antwoord wel als een ongewisse sprong in het duister. Dan moet je moed verzamelen. Als je de moed hebt voor je innerlijke antwoord te kiezen, zal dat een groeiproces in je opwekken waardoor het verborgene, het oorspronkelijke kind in jou, tevoorschijn zal treden.

24

Misschien is dat antwoord achteraf bezien wel helemaal verkeerd en betreur je je beslissing. Dat zou kunnen. Maar wees daar dan eerlijk in, vertel jezelf geen leugens, en neem daar dan de verantwoordelijkheid voor. Jij hebt verkeerd gekozen, zie je achteraf, maar je accepteert de gevolgen daarvan. Dat is nu juist het groeiproces dat je start door voor je innerlijk ant-woord te kiezen. Door onvoorwaardelijk trouw te zijn aan jezelf, ook door de verantwoorde-lijkheid te nemen voor je eerder gemaakte keuzes, leer je door vallen en opstaan het kind in jezelf kennen, eerst wellicht nog wankel op je morele benen, maar wel steeds steviger gegrond in je eigen kracht. Dat kun je heus niet zomaar van de ene dag op de andere. Daar zul je risico's voor moeten nemen, en een spirituele krijger worden die onversaagd verder gaat.

Een SchuldHulpMaatje kan het verschil maken in iemands leven.

Stichting Schuldhulpmaatje is een landelijk netwerk van lokale (diaconale) vrijwilligersorganisaties. Deze stichting helpt iedereen die aanklopt voor hulp, ongeacht geloof, ras of levensovertuiging.Het Diaconaal Platform Enschede (DPE) is opgericht op 30 november 2012. Inmiddels zijn diverse initiatieven ontwikkeld op het gebied van werk en inkomen en zorg en welzijn.

DPE zoekt mensen die schuldhulpmaatje willen worden.

Wat houdt schuldhulpmaatje in?Zij zijn getrainde vrijwilligers die de professionele hulpverlening ondersteunen. Noodzakelijk is een bewijs van goed gedrag, biedt zijn/haar diensten gratis aan en doet zijn/haar werk uit betrokkenheid met zijn/haar medemens. In het schuldhulpproject wordt samengewerkt met veel partners, waaronder de gemeente Enschede, Humanitas, Zorgverzekeraars etc.

DPE komt graag in contact met vrijwilligers die zich aangesproken voelen tot dit werk.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:Herma Bosch-Huve tel. 053-4765862

25

Kosten overzicht extra activiteiten eerst en tweede kwartaal 2014.

De vakantietijd komt al weer in zicht. We zijn al weer bezig met de organisatie van het nieuwe jaar. Het leek het bestuur een goed idee om jullie een overzicht te geven van de financiële resultaten van enkele bijeenkomsten in het afgelopen jaar. Hieronder een overzicht.

U ziet dat de Zout der Aarde lezingen een tekort opleveren. Daar dienen we naast het Kulturhus ook de sprekers te betalen. Dat heeft binnen het bestuur een gesprek op gang gebracht over nut en noodzaak. De Zout der Aarde lezingen zijn bedoeld om naast het informeren van de huidige leden en begunstigers vooral ook geïnteresseerden te trekken. Dat laatste blijkt in de praktijk moeilijk. Daarom heeft het bestuur besloten om voor de deze lezingen sprekers te zoeken die een grote bekendheid hebben. Enerzijds gaan daardoor de kosten iets omhoog. Anderzijds hopen we echter dat de belangstelling groter zal zijn waardoor het resultaat zal meevallen.

Mocht u uw mening willen delen dan verzoeken we u een reactie te sturen naar Janroel Salomons zijn email adres is:janroel.wies@home.nl We zullen uw reactie in de volgende Nienduur gebruiken om met een vervolg op dit overzicht te komen.

Doel Ontvangsten Uitgaven Opbrengst Filmavond 26-09-2013 €118,20 € 79,58 € 38,62 Z.-der-Aarde lezing 10-11-2013

€ 96,00 € 131,00 Tekort € 35,00

High tea 11-01-2014 € 27,00 € 68,00 Tekort € 41,00 Z.-d-Aarde lezing 23-02-2014

€ 89,50 € 255,89 Tekort €166,32

Adventsmiddag €158,50 € 127,50 €31,00

26

Zo was het

Zo was hetVerder word ik gedreven,een onbekend land in.De grond wordt harder,de lucht prikkelender, kouder.Aangeraakt door de wind,die mij toewaaitvan mijn onbekende doeltrillen de snarenin afwachting.Aldoor vragendzal ik aankomen,daar waar het leven wegklinkt-een heldere zuivere toonin de stilte.

Dag Hammarskjöld (1905-1961)

Laatste sacrament

De tijd heeft ons nog nietgeveld, maar wel getekend.Wij weten: onze dagen zijn getelden elke ademtocht verhaast hetonvoorstelbare moment waaropde draad zal breken.

Maar laat het laatste sacramentdan liefde zijn. Laat ons nog eens hetheilig vuur ontsteken dat sterren schept-een flonkering buiten de tijd,een bloem die niet verlept,een zoen die nimmer zal verbleken.

Hein Stufkens

27

“Slangenburg”.

Een landgoed,een camping,een kasteel, een koetshuis, eennatuurbegraafplaats, een crematorium, een abdij, een wandeling. Allen hebben gemeen dat ze dezelfde naam dragen “Slangenburg”.Laatst sprak ik met iemand die vertelde op het kasteel nabij Doetichem te werken als vrijwillige gastvrouw. Ineens was ik terug in de tijd, ooit heb ik in de bijbehorende abdij een gebedsdienst mee mogen maken. Ik heb er goede herinneringen aan over gehouden, dus ik dacht in de Nienduur vertel ik iets over “Slangenburg”.Het landgoed.Zo'n drie kilometer van Doetichem ligt het landgoed “Slangenburg”, een landgoed met bossen,akkers,lanen,grachten,vijvers en weilanden. Staatsbosbeheer is druk doende om de natuur te herstellen zodat er weer ruimte is voor o.a. orchideeën en de boomkikkers.

Het kasteel.Op het landgoed staat een 17 eeuws kasteel. Lange tijd is dit kasteel bewoond geweest door veldheer van Baer. Van Baer heeft veel voor het kasteel betekend. Zo heeft hij het kasteel laten vergroten van een rechte vorm tot de huidige u-vorm. Zijn liefde voor de natuur komt tot uitdrukking in de houten lambrisering en lijstwerk waarin vruchten enakkerbouwproducten kunstig zijn verwerkt. Bovendien gaf hij schilder Gerard Hoet de opdracht om plafonds en wanden te beschilderen, veelal met elementen die te maken hebben met de liefde voor zijn vrouw. (Zijn vrouw verloor van Baer na een jaar huwelijk aan een ernstige ziekte).Sinds de tijd dat Frederik Johan van Baer dit kasteel bewoonde is er vele malen van eigenaar gewisseld. In 1895 kwam het kasteel in handen van de Duitse familie Passmann. Eerst in bezit van Passmann sr. Later werd de oudste zoon Hermann de eigenaar. Hermann was

28

zeer geliefd bij de pachters en in de oorlogsjaren heeft deze Hermann Passmann er alles aangedaan om het landgoed en haar werknemers zo goed mogelijk door de oorlog te loodsen. Hoe pijnlijk moet het dan zijn, dat na de oorlog “Slangenburg” hem als “vijandelijk vermogen” werd ontnomen door de Nederlandse Staat.

De Sint Willibrordabdij.Rond 1932 werd het plan geboren om niet alleen in Oosterhout maar ook in Gelderland een Benedict i jner abdi j te openen (momenteel zijn er in Nederland 5 Benidictijner abdijen). In 1945 kwam het kasteel “Slangenburg” leeg te staan en werd het een onderkomen voor een aantal van deze monniken. Een schenking van de Oosterhoutse abdij resulteerde in de aankoop van een deel van het landgoed “Slangenburg”. Architect Tholens ontwierp de abdij, welke eigenhandig door de monniken in de jaren 1948-1952 is gebouwd. De kapel is de gehele dag geopend en tijdens de gebedsdiensten(7.30 uur,12.15 uur en17.00 uur) voor iedereen toegankelijk. Men besloot het kasteel “Slangenburg” als gastenverblijf te gaan gebruiken.Het gastenverblijf staat open voor mensen van alle gezindten, mensen die verlangen naar rust en goede verzorging, mensen die op een informele manier omgaan met elkaar waarbij er zoveel ruimte is voor contact zoals men zelf wenst.(minimaal 3 nachten kan men hier logeren incl. koffie,thee en maaltijden, afhankelijk van de kamer zijn de kosten vanaf 55 euro per nacht). Wandelingen.Vanaf restaurant 't Onland, Rekhemseweg175, Doetichem start een gemarkeerde wandelroute van 12 km. De Stikkertwandeling is een wandeling van 4 km en start bij het kasteel, Kasteellaan, Doetichem.

Veel plezier in en om “Slangenburg” Jeannette

29

Pinksteren.

Pinksteren, afgeleid van het Griekse woord Pentekoste, wat vijftig betekent. Pinksteren de vijftigste dag van Pasen!De oorsprong van Pinksteren komt uit het Jodendom. Na de uittocht uit Egypte werden de Mozaitische wetten aan het volk Israel gegeven. Als een soort afsluiting van Pesach werden er nieuwe offers aan God gebracht, Feest van de Eerstelingen of Wekenfeest genoemd. Er moesten eerstelingen van het graan en vee worden geofferd. Pinksteren was tevens een dankfeest voor het binnenhalen

van een goede oogst.De Christenen namen Pinksteren over als feestdag maar gaven er een andere invul l ing aan. T i jdens Pinksteren herdenken Christenen dat de Heilige Geest neerdaalde op de apostelen en andere gelovigen. Na de dood van Jezus (Goede Vrijdag) en zijn verrijzenis (Pasen) hadden de leerlingen van Jezus nog veertig dagen lang de steun van zijn aanwezigheid. Op de veertigste dag ging Jezus ten hemel (Hemelvaart). Daarna werden de leer l ingen

losgelaten door Jezus. Wel had Jezus beloofd om de Heilige Geest te sturen die hen geestelijk verder zou leiden en hun kracht zou g e v e n h e t e v a n g e l i e t e verspreiden. Op de vijftigste dag van Pasen, t ien dagen na Hemelvaart, kwam de beloofde Heilige Geest vanuit de hemel op de aarde. P inksteren, het neerdalen van de Heilige Geest op de apostelen, zodat de apostelen de kracht hadden om het evangelie van Jezus aan de mensen te verkondigen. Pinksteren, de geboorte van het Christelijk geloof?

30

Er zijn ook allerlei niet christelijke feesten rondom Pinksteren. Feest van de Pinksterbruidjes,meiboomfeesten, kermissen, schuttersfeesten e.d.In Ootmarsum b.v. gaan op Tweede Pinksterdag de paaskerels 's morgens in alle vroegte op de fiets naar de kerk in

Vasse om daar een mis bij te wonen. Dit als afsluiting van het Paasgebeuren.En…… heeft de pinksterbloem iets met Pinksteren te maken. Deze tere lila bloem bloeit eigenlijk al ver voor Pinksteren. Het is aannemelijker dat de pinksterbloem zijn naam ontleend aan het feit dat dit bloemetje volop in de weilanden bloeit, als de pinken, de jonge runderen, van de stal weer in de wei komen.-Jeannette-

Wijk niet af

hoe hij ook loopt,ook al val je,verdwaal je,

stap voor stapje eigen weg gaan.Om jezelf niet te verliezen.

Zoveel verhalen.Maar het enige dat zinvol is:je eigen verhaal.

Schrijf het, leef het, woord voor woord.

Vervreemd nietvan het meest kostbare,wijk niet af van je naam.

Hans Bouma

31

Uit-tips.

Tweede Pinksterdag:● Oecumenische Pinksterviering in het openluchttheater Hertmeweg 31 in Hertme, aanvang 10.00 uur.

● Op het landgoed bij het kasteel't Laer in Ommen is een summer fair. Entree 10 euro, geopend van 10.00-18.00 uur.

Buiten de Pinksterdagen:● Slangenburg in Doetichem zie blz. 28

● De Lindetuinen, Lindrot 2 in den Ham, bestaande uit een kijktuin,waarin veel variatie is in vaste planten,rozen,clematissen en kuipplanten en een pluktuin waar u voor 5 euro uw eigen boeket mag plukken. De kijktuin is voor 3,50 euro toegankelijk en bovendien rolstoelvriendelijk. In juni en september zijn de tuinen op vrijdag geopend van 10.00-17.00 uur. In juli en augustus zijn beide tuinen ook op donderdag van 10.00-17.00 uur geopend. ● Erve Brooks in Gelselaar. Een oud Saksische boerderij met zitjes op het erf, in de schuren staan oude landbouwwerktuigen opgesteld. Openingstijden dagelijks 10.00-19.30.

● Het Geert Groote Huis, Lamme van Dieseplein 4, Deventer. Openingstijden woensdag t/m zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 13.00-17.00 uur, entree 3 euro. Geert Groote is geboren en gestorven in Deventer(1340-1384). Hij is de geestelijke vader van de Moderne Devotie, verdediger van het vrije woord en voorvechter van onderwijs en vorming. Bezoekers betreden een glazen gebouw dat in zijn inrichting en uitstraling zeven eeuwenoverbrugt. Door het vertalen van zijn ideeën en activiteiten naar onze tijd treedt herkenning op en draagt het Huis op een moderne wijze bij aan persoonlijke bezinning.

32

● Fietsroute rondje Enschede. Een 52 kilometer lange fietsroute over verharde en onverharde paden. Verrassend ik woon al zolang in Enschede en toch kwam ik op plekjes die ik niet kende. De route is af te halen bij de VVV Enschede, maar ook goed te volgen d.m.v. de groen witte paaltjes. O.a te starten bij het fietsbord bij de Johanneskerk. Het leuke aan deze route is dat hij, als inwoner van Enschede, heel goed in gedeelten is te fietsen.

● 't Veluws Zandsculpturenfestijn. In het plaatsje Garderen, bij de Beeldentuin, bouwen internationale zandkunstenaars zandsculpturen, met als thema “Beleef de Gouden Eeuw”. Denk aan VOC schepen, Michiel de Ruyter, Rembrandt e.d. In het overdekte gedeelte worden verschillende kinderliedjes uitgebeeld. Het geheel is rolstoeltoegankelijk.

● Vliegerfeest Twenterand. Liefhebbers van vliegeren,vliegers en vrolijke kunstwerken kunnen hun hart ophalen aan de rand van Westerhaar-Vriezenveensewijk. Voor kinderen zijn er workshops om hun eigen vlieger te maken. Dit alles op 5 en 6 juli.

● Oertijdmarkt, hunebedcentrum, te Borger.De oertijdmarkt, 3 augustus, is een markt op het gebied van archeologie, mineralen en fossielen.Veel plezier en geniet van de zomer(uitjes).

33

Voorganger: Nicoline SwenHugo de Grootlaan 187241 HM Lochem0622497969e-mail nicoline@swen.nu

Bestuur:Voorzitter: Henk EijgelaarVorspoellanden 247542 MG Enschedetel. 053-4764975e-mail h.r.eijgelaar@kpnplanet.nl

Secretaris: Albert RomkesTeusmanlanden 47542 DM Enschedetel. 053-4775303e-mail secretaris.npboosttwente@hotmail.com

Leden: Janroel SalomonsParijsstraat 797559 KP Hengelo (Ov)tel. 0629279018e-mail janroel.wies@home.nl Wies Salomons-HogeveenParijsstraat 797559 KP Hengelo (Ov)tel. 0655873223e-mail janroel.wies@home.nl

Penningmeester: Herma Bosch-HuveWeerninklanden 327542 SC Enschedetel. 053-4765862e-mail haboschhuve@home.nl

Ledenadministratie: Greet Dijstelberge-HorlingsGaffelhoek 637546 MT Enschedetel. 053-4776210e-mail greetdijstelberge@hotmail.com

Hermi de Vries-van ErkelensPaul van Kempenstraat 117558 HB Hengelotel. 074-2772868e-mail hvanerkelens@hotmail.com

Website: http://www.npboosttwente.nl/

Johanneskerk en KulturhusTwekkelerweg 110Enschedevoor routeplanner gebruik: Hellerweg 30, Enschede

Namen en Adressen

34

Ere-voorzitter: W. Bongers, * Hattem 27.07.1913 † Enschede 25.02.2004Ere-lid: B. Pasman, * Neede 15.12.1925 † Hengelo 19.03.2011 Vervoersdienst Wilt u gehaald en gebracht worden of hierbij helpen, neem dan contact op met Janroel Salomons, tel 06-29279018 of e-mail janroel.wies@home.nl Ondersteuning bij het bezoekwerk: Anneke Scholten-Bottema, Saffierstraat 9, 7548 CC Boekelo, tel. 053-4282281, annekescholten01@home.nl Contributie:

Leden: Enkel: Euro 150,- Echtpaar: Euro 250,- Begunstigers:Enkel: Euro 135,- Echtpaar: Euro 225,-

Bent u geen lid of begunstiger, maar wel geïnteresseerd in ons informatiebulletin "De Nienduur" (4x per jaar), neemt u dan contact op met penningmeester Herma Bosch tel. 053-4765862. Bijdrage per jaar: € 10,00 betaling en vrijwillige bijdrages tnv: Vrijzinnige geloofsgemeenschap NPB- afdeling Oost TwenteBank - gironummer 86.11.26 Het verenigingsjaar loopt van 1 September t/m 31 augustus.De bedragen werden vastgesteld tijdens de Algemene Ledenvergadering van 23 November 2011 (nadere inlichtingen bij de penningmeester). Tarief voor leden en begunstigers voor uitvaarten, huwelijken en doopdiensten €240,- exclusief reiskosten.Gebruik kerkgebouw, vergoeding organist, kosten consumpties en bijkomende kosten zoals bijbel, kaarsen, bloemen volgens het dan geldende tarief. In situaties waarin een collega-voorganger moet vervangen is het tarief €370,- exclusief reiskosten.

35

secretariaat: Dhr. L

.A. R

om

kes

Teusm

anla

nden 4

7542 D

M E

nschede

Tel. 053-4775303

Vrijzin

nig

e Gelo

ofsg

emeen

scha

p N

PB

Afd

. Oo

st-Tw

ente