JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID

VVSGRonde van Vlaanderen

18 oktober 2011

Maatschappelijke uitdagingen; hoe vooruitgang boeken door samenwerking

Bernd Smeets - Jos Hermans

Thema 1:Hoe werkt Maasmechelen met talrijke actoren rond

jeugdbeleid:Opportuniteiten - Knelpunten

JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID

• MAASMECHELEN, meer dan Maasmechelen Village:

• Een uitdagend smeltkroes in een groen landschap, op weg naar UNESCO-werelderfgoederkenning

Een overview

• Fusiegemeente uit 12 kerkdorpen met eigen achtergrond

• Voorheen heide en zand, kleine landbouw door keuterboeren

• Tijdelijke migraties naar Duitsland voor steenbakkerijen

• Sterk katholiek en weinig geschoold

Een korte maar hevige geschiedenis

Een korte en hevige geschiedenis:

- 1901 eerste steenkool

- Na 1911 eerste Tuinwijk, bij gebrek aan hinterland ook in het buitenland voor geschoolde arbeiders

- Eerste productie in 1922 met toestroom uit Oost-Europa en Italië

Een korte en hevige geschiedenis

• Jaren 60 economische achteruitgang

• Eind jaren 80 langzame sluiting

• Eisden 1987 dicht

• Grote werkloosheid

• Bestendiging van kansarmoede

• Begin van specifieke fondsen: Lenssen, Vandenbossche, VFIK, SIF

Specifieke uitdagingen

• Maasmechelen is een ‘kansarme gemeente’:

- lage scholingsgraad

- in Nederlandse taal achterstand

- weinig economische bedrijvigheid

- huwelijksinstroom

- nieuw samengestelde of één ouder gezinnen

- relatief hoge sociale huisvesting

KANSARMOEDEFONDSEN

• Eerste test naar samenwerking en bouwen aan integraal en geïntegreerd beleid

• Jeugd krijgt specifieke aandacht via flankerend onderwijs- en vrijetijdsbeleid

• Is bijkomende impuls na de opmaak van eerste jeugd(werk)beleidsplan

Een eigen lokaal jeugdbeleid

• 1974 jeugdraad, 1978 jeugddienst

• Vooral vrijetijdsinitiatieven

• 1981: gemeentelijke vzw als belangrijk instrument

• 1985: jeugdcentrum Alibi

• 1992: buitenschoolse opvang ‘t Huis

• 1995:sociaal impulsfonds

4 kapstokken

• Inspraak en participatie

• Ondersteuning jeugdwerk

• Gemeentelijke vrijetijdsinitiatieven

• Bouwen aan een integraal, geïntegreerd en inclusief beleid met veel knipogen naar samenwerking met andere beleidsdomeinen

Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid

• Zo’n 28 % min 25 jaar

• Specifieke situatie onder kinderen en jongeren (voormalige mijngeschiedenis maar nu ook instroom Oost-Europa)

• Sponseffect door vele sociale woonwijken

• Lagere ambitie

• Eigentijdse problemen als drugs, gokken, werkloosheid, …

Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid

• Het verenigingsleven boert goed maar krijgt ook afspiegeling van samenleving

• Twee werkingen voor kansarme jeugd met eigen methodische aanpak

• Twee werkingen voor kinderen met een beperking

• Straathoekwerk en vindplaats gericht werken

Jeugdbeleid

• Besef rond samenwerking gegroeid vanuit SIF-periode:

- versterking achtergestelde wijken

- aanpak structurele oorzaken in achterstellingen

• Ook in de aanpak binnen jeugdbeleid terug te vinden

Samenwerking

• Jeugdbeleid verankerd binnen afdeling met onderwijs, diversiteit, wijkpreventie en kinderopvang (Dienstoverstijgende samenwerking)

• Samenwerking met andere gemeentelijke diensten (gelinkt aan thema’s, projecten of problemen): technische dienst, sport, cultuur, politie, …

• Samenwerking met externen: jeugdwerk, scholen, CAD, …

UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN

• Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid, zowel lokaal als landelijk

• Groeiende aandacht voor jeugdbeleid bij andere interne en externe diensten als opstap naar inclusief werken

• Multidisciplinaire aanpak in sommige situaties noodzakelijk

KNELPUNTEN

• Tijdrovend en soms onduidelijke rollen en engagementen

• Complexiteit van sommige items of problemen

• Steeds nieuwe regelgeving en regierol lokale besturen

• Wat na 2013 en het legislatuurplan?• Hoe diversiteit op agenda krijgen en

houden?

Thema 2:Hoe wordt de aandacht

voor diversiteit in het beleid verankerd?

• De integratiedienst en jeugdienst zijn samenwerkingspartners voor het jeugdbeleid en het integratiebeleid

• Structurele samenwerking en overleg tussen deze diensten, betreft:– Allochtone jongeren– Taal– Jeugdwelzijnswerk (vzw Thebe)– ...

Hoe wordt de aandacht voor diversiteit in het beleid verankerd?

• Statistieken gemeentelijk jaarverslag 2010:– 82 nationaliteiten (meer dan 90:

vluchtelingen)

• - 18,92% vreemdelingen– Genaturaliseerden– Onderzoek op naam: 40% van vreemde

herkomst

Maasmechelen in kleurbeeld

• Grootste gemeenschappen obv nationaliteit:– Nederlanders (7,5%), – Italianen (6,8%)), – Turken (1,5%):

• Geen afspiegeling realiteit:– Turken:

• 6000 personen = 16,2% Turkse afkomst

Maasmechelen in kleurbeeld

• ’91: projecten VFIA– migrantenvrouwenwerking– migrantencentrum

• ’93: VZW integratiecentrum: Vlaamse erkenning en VFIK

• ’96: Strategisch plan en SIF• ’98: minderhedendecreet: professioneler en

gestructureerder• ’99: erkenning gemeentelijke integratiedienst

(DIP): dienst interculturele promotie• 2009: wijzigingsdecreet: integratie met poort

naar diversiteit

Geschiedenis

• 1999: vzw integratiecentrum wordt Dienst interculturele Promotie (DIP)

• 2006: eerste wijziging organogram– DIP wordt dienst diversiteit (verruiming opdracht)

• 2011: tweede wijziging organogram– Dienst diversiteit komt onder de afdeling welzijn– Afdeling welzijn

• Veiligheid en Preventie• Onderwijs• Diversiteit (integratie, gezondheid, senioren,

gehandicapten)

Geschiedenis

• Liefst behoedzaam aanpakken• Complexe materie• Minder positief daglicht: samenlevingsproblemen

bespreekbaar maken.• …• Islam• …• Inclusief, geïntegreerd, Integraal

Integratie?

• Verankering 1:– Van vzw naar gemeentelijke dienst

• Verankering 2:– Diversiteit: integratieaandacht ook in

gezondheid, senioren en gehandicapten

• Verankering 3:– Dienst diversiteit in dezelfde afdeling als

dienst onderwijs en Veiligheid en preventie

Verankering!

• Verankering 4:• Reorganisatie waardoor integratieambtenaar in het M-

team zetelt.

• Verankering 5:• In contracten/convenanten met organisaties (vzw’s,

welzijnsorganisaties, …) integratieaccenten in opnemen: registratie, taal, inburgering, …

• Verankering 6:• Aanwerven doelgroepmedewerkers: obv

competenties of ikv tewerkstellingsprojecten

Verankering!

• Verankering 4:• Reorganisatie waardoor integratieambtenaar in het M-

team zetelt.

• Verankering 5:• In contracten/convenanten met organisaties (vzw’s,

welzijnsorganisaties, …) integratieaccenten in opnemen: registratie, taal, inburgering, …

• Verankering 6:• Aanwerven doelgroepmedewerkers: obv

competenties of ikv tewerkstellingsprojecten

Verankering!

• Verankering 7:• Sectorale beleidsplannen:• diversiteitsacties opnemen• Vb: Lokaal sociaal beleid: rode draad• Sport, jeugd, cultuur: decretale verplichting

• Verankering 8:• Goede en juiste communicatiekanalen naar

en met de doelgroep/gemeenschappen• Communicatieplan

Verankering!

• Verankering 9:• Opdrachten bij de juiste dienst leggen:

inclusief werken• Vbn: communicatiebeleid, dienst bevolking, …• Vermijden dat alles wat met de doelgroep te

maken heeft verschoven wordt naar de integratie/welzijnsdienst

Verankering!

• Verankering 10:• Politieke verankering:

• Schepen

• In Maasmechelen:• Turkse schepen• Marokkaanse volksvertegenwoordiger• Turkse gemeenteraadsleden• Turkse vervangend OCWM voorzitter

• Omgaan met onrealistische verwachtingen vanuit eigen gemeenschap

Verankering!

• Lange termijn aanpak/visie• Met vallen en opstaan, constante bijsturing• Inspelen op opportuniteiten en situaties• Mentaliteitswijziging: weerstand• Juiste persoon op de juiste plaats om het proces

te trekken: personeelsbeleid!• Politiek en ambtelijk draagvlak creëren:

belangrijk, bepaalt tempo van veranderingen

TIPS - AANPAK

• Integratiebeleid/acties moet een win-win situatie zijn voor andere diensten

• Realistische verwachtingen en doelstellingen• Goede kennis/voeling met/van de

gemeenschappen, durven neen zeggen tegen de gemeenschappen. Durven zaken bespreekbaar maken.

TIPS - AANPAK