ISA SportJeroen Neggers

Projectleider ISA Sport

16 maart 2011

Akoestiek in sportaccommodatie

1. ISA Sport

2. Ontwikkeling akoestieknormen

3. Keuring / meetmethode

4. Praktijk

5. Aandachtspunten

1. ISA Sport

35%

65%

NOC*NSFTNO

ISA Sport beschouwt het als haar taak om te helpen waarborgen dat sporters over

goede sportaccommodaties beschikken.

Deze doelstelling wordt bereikt door nieuwe materialen te beproeven en te ontwikkelen, deel te nemen in normcommissies, accommodaties te keuren en

kennis over te dragen.

Aktiviteiten ISA Sport i.r.t. akoestiek

• Opstellen Programma van Eisen

• Beoordelen Programma van Eisen op normen NOC*NSF

• Toetsen van VO, DO en bestek op normen NOC*NSF

• Keuren van sportaccommodaties

• Deelname aan normcommissies, o.a.: normcommissie Overdekte Multidisciplinaire Sportaccommodaties (OMS)

• Advies verbeteren van akoestiek bestaande bouw

2. Ontwikkeling akoestieknormen• ’50 – 60-er jaren richtlijnen akoestiek in sporthallen• 1999 Rijksgebouwendienst : richtlijnen gymzalen (1,0 - 1,5 sec.)• VNG brochure “Technische Leidraad Scholenbouw” (<1,5 sec. gymzalen)• Handboek sportaccommodaties 1,2 – 1,5 – 1,8 sec. ;

achtergrondgeluidniveau 45 dB(A);• 2002 onderzoek naar meetmethode en aanpassing norm naar inhoud van de

ruimte;• Norm NOC*NSF vastgesteld in OMS-commissie in mei 2005

– NOC*NSF– KVLO– VNG / Overheden– Bonden– Aannemers– Architecten– ISA Sport

• Aanpassing norm achtergrondgeluidsniveau naar maximaal 40 dB(A)• Augustus 2008 : Norm laatst gewijzigd in Arbocatalogus-VO• …….

3. Keuring / meetmethode

MeetmethodeISA-N/A1.1

Bron- en microfoon op 1,5 m hoogte

MeetmethodeISA-N/A1.1

MeetmethodeISA-N/A1.1

NOC*NSF-Normnagalmtijd

Soort ruimte Maatvoering [m] Hoogte [m] Inhoud [m3] Nagalmtijd *)

Gymnastieklokaal tot 14 x 22 m 5,5 m ≤ 1.700 ≤ 1,0 s

Sportzaal 13 x 22 m 7 m 1.701 - 2.100 ≤ 1,1 s

1/3 sporthal 14 x 24 m 7 m 2.101 - 2.400 ≤ 1,2 s

Sportzaal 16 x 28 m 7 m 2.401 - 3.200 ≤ 1,3 s

Sportzaal 22 x 28 m 7 m 3.201 - 4.350 ≤ 1,4 s

2/3 sporthal 32 x 28 m 7 m 4.351 - 6.300 ≤ 1,5 s

Sporthal 24 x 44 m 7 m 6.301 - 7.400 ≤ 1,7 s

Sporthal 28 x 48 m 7 m 7.401 - 9.500 ≤ 1,8 s

Sporthal 28 x 48 m 9 m 9.501 - 12.400 ≤ 1,9 s

Sporthal 28 x 88 m 7 m 12.401 - 17.250 ≤ 2,0 s

Sporthal 35 x 80 m 10 m 17.251 - 29.000 ≤ 2,3 s

Achtergrondgeluidniveaumaximaal 40 dB(A)

*) gemeten conform ISA-N/A 1.1

Praktijk

Open betonsteen / sportwand (bal- en slagvast)

Geperforeerde binnendoos

Geperforeerde dakplaat met cannelurevulling of akoestisch systeemplafond (bal- en slagvast)

Wedstrijdruimte

Toestellenberging

LBK

Geluidlek in wand

Inregelen luchtsnelheden

- Betrek gebruikers in vroeg stadium en bezoek referentieprojecten

- Neem de norm op in Programma van Eisen- Laat tijdig een berekening uitvoeren door een akoestisch bureau

- vraag of maatregelen nodig zijn om flutterecho’s te voorkomen.- Pas bal- en slagvaste akoestische materialen toe.- Verifieer of advies wordt verwerkt in Bestek- Toezicht tijdens uitvoering blijft nodig- Laat een akoestiekmeting deel uit maken van de oplevering

- Meet op 1,5 meter hoogte- Indien aanpassingen nodig zijn, pas nadien dezelfde

meetmethode toe als ervoor een objectief vergelijk.

5. Aandachtspunten

Uw aanbevelingen!